Katalog

28 MAYIS 2001 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIZI RESTORAN GÖZDOYURAN TURHAN SELÇUK HİÇ H05;lAHMAt)JM AHKİKAf T YENİ>£N Mi ACiLp; ?/ EFfNDİM. D'JRUSÎ TABİATLI İS1ANEÜL SAPECE YEMEK EFSNDISI IN KARÎKULÂDE MACERALAEI tEEHİLI EİRDEN Gürcistan sınırında minicik bir ülke: Kabardih-Ealkar Özerk Cumhuriyeti ÜDÜNYADA BİR NOKTAIstiklal Caddesi'nde ya da Türkiye'nin herhangi bir caddesinde gelip geçene sorsak: Kabardin-Balkar Özerk Cumhuriyeti 'nin haritadaki yerini kaç kişi doğru olarak söyleyebilir? Otuz yıllık arkadaşım Kanşaubiy Miziyev (bizim aramızdaki adıyla Anatoli, Tolik) bu ülkeye davet edildiğimi söylediğinde. doğrusunu söylemek gerekirse benim de ilk işim ansiklopediye ve haritaya bakmak oldu. Oysa, Istanbul'da bir süre önce yayımlanan (ve zaten Kabardin- Balkar Özerk Cumhuriyeti'nde düzenlenecek kutlama törenlerinin de nedeni olan) "Balkar Şiiri Antolojisi w ndeki şürlerden biri de benim ünlü Balkar ozan Kaysın Kuliyev'den bir çevırimdı... Haritaya bakıyorum: Gerçekten de. Gürcistan sınırında. haritada bir nokta denecek kadar minicik bir ülke bu... Bir Kafkas ülkesi, Kafkasya... Zihnimde Puşkin'le, Lermontovia ilgili çağrışımlar uyanıyor... Ana-ata ülkesi Azerbaycan'ı saymazsam, Kafkasya'ya. bir Kafkas ülkesine ilk yolculuğum olacak bu... Uçaktaki kama WLG amblemli Rus "çartirT Yeşılköy'den birkaç saat gecıkmeyle kalkıyor. Dört kişilik grubumuz, benden başka Hayati Asılyazıcı, Mehmet Ozgül ve Enver Ercan'dan oluşuyor. Yeşilköy'e gitmek üzere "Cumhuriyet" gazetesınden çıkarken avlu kapısında tesadüfen karşılaştığımız Anıl Meriçelli de, Balkar Şiin Antolojisi çevirmenlerinden biri olarak bu ülkeye davet edılenler arasında. Niye gelmek istemediğini ayaküstü açıklıyor: Oralarda bır yerlerde bir bomba patlamış... Yirmi ölü. yüz yaralı varrruş... AnıFa. bulunduğumuz herhangi bir yerde bir bombanın patlayabileceğıni, birlikte havaya uçabileceğimızı söylüyorum... Karşılıklı gülüyoruz... Rus "çartırı" sarsıntısız uçuyor... Uçağın arkadan öne doğru yansı masa büyüklüğünde kolilerle tepeleme dolu... Demek ki aynı zamanda bir kargo uçağı bu... Öteki yansında. çoğunluğu kadın. Ruslar, Kabardinler, Balkarlar tıkış tıkış oturuyoruz... Yolculann çoğu uyuyor. Mehmet Özgül bir ara kayboldu. Tahmin ettiğim gibi ön bölmede hosteslerle Rusça sohbette... Biri Tatar, biri Kazak. biri Rus, her biri ırklannın özelliğini taşıyan üç hostes... Tam bir Sovyetler Birliği kokteyli... Şirketin yönetim yeri Volgagrad'da. Onlar da (eski adı Stalingrad olan) bu kentte oturuyor... Sohbet gece uçuşunu daha da kısaltıyor... tnış öncesinde yerlerimize oturduğumuzda. hosteslerden Tatar ve daha kıdemli olanı, elleriyle iki ucundan tuttuğu bir Cerkes kamasıyla gelerek, yolculara, kamanın kime ati olduğunu soruyor... Elinde bir kamayla gördüğüm ilk hostes. belki de ilk kadın bu... Anıl Meriçelli"nin • "İstiklal Caddesi'nde ya da Türkiye'nin herhangi bir caddesinde gelip geçene sorsak: Kabardin-Balkar Özerk Cumhuriyeti'nin haritadaki yerini kaç kişi doğru olarak söyleyebilir? Bu ülkeye davet edildiğimde ilk işim haritaya bakmak oldu." • "Haritaya bakıyorum: Gerçekten de, Gürcistan sınınnda, haritada bir nokta denecek kadar minicik bir ülke bu... Bir Kafkas ülkesi, Kafkasya... Zihnimde Puşkin'le, Lermontov'la ilgili çağnşımlar uyamyor... bir Kafkas ülkesine ilk yolculuğum olacak bu..." '. H M |t< »• * H t'IIIIM V. \ ı'î.ıı*ıtıı. \ \ I \Mlı>.l Uç saatük bir uçuştan sonra ındiğimiz Nalçik Havaalanı nda bizi karşüayan yazar topluluğu arasında Alim Töppeyev (Tepe), melon şapkasu harekettüiği, az sonra da espriieriyle bir anda shTİUyor. alkar esinde GÜRCİSTAN mvm ATAOL BEHRAMOGLU kulakJan çınlasın... Kamaya sahip çıkan olmuyor... Kabzası ve kını, ince el işçiliği ürünü bu zarif Cerkes kamasında gözümün kalmadığını söylersem, doğruyu söylememiş olurum... Nalçik Havaalanı'ndan Nalçik'e doğru Yaklaşık üç saatlik rahat bir uçuştan sonra indiğimiz Nalçik Havaalanı'nda 2. Dünya Savaşı konulu Rus filmlerinden görüntülerle karşılaşıyoruz... Yoksulluk. kargaşa... Pasaport polisleriyle gümrükçülerin çoğu Rus... Gümrük bildirimi türünden belgeleri doldurduktan sonra girebildiğimiz bekleme salonunda bizi bu kez 1930'lar Türkiyesi'nde bir kasaba tren istasyonundan görünümler karşıhyor... Kasketleri bizim alışık olduğumuzdan daha geniş kenarlı Kafkasyalı erkekler, düzgün giyimli birkaç Rus kadın, duvarlarda afişler, nizamnameler... Bizi karşılayan yazar topluluğu arasında Alim Töppeyev (Tepe), melon şapkası, hareketliliği, az sonra da espriieriyle bir anda sivriliyor... Dr. Töppeyev'in, şiirlerinin yanı sıra, belki onlardan daha da çok romanlanyla ünlü olduğunu öğreneceğiz. Töppeyev gibi konuşkan ve esprili olmasa da görünümüyle onunla ikiz kardeş kadar benzeşen Prof. Dr. Zeytun Tolgurov, edebiyat alanındaki araştırmalan ve yine romanlanyla bu ülkenin en tanınmış yazarlanndan biri... Birkaç dakika içinde tüm karşılayıcılarla konukJar arasında Türkçe-Balkarca-Rusça sımsıcak bir dostluk havası doğuyor... Bu sohbet sırasmda Kabardin-Balkar Özerk Cumhuriyeti 'nin nüfusunun 800 bin kişi olduğunu, bu nüfusun Çerkes asıllı-Müslüman 360-400 bin Kabardin, Türk asıllı-Müslüman 120-130 bin Balkar, 220 bin Rus, bir miktar da Azeri, Asetin ve Çingeneden oluştuğunu, yakında yeni bir nüfus sayımı yapılacağını öğreniyorum... Valizlerimize epeyce bir gecikmeden sonra kavuşup özel bir minibüsle sabaha karşı bir kentin (daha çok bir kasabanın) çamurlu, çukurlarla delik deşik sokaklanndan geçerek otelimize doğru ilerlerken haritadaki nokta, insana, eve, sokağa, duyguya, gözleme dönüşmeye başlıyor... Yarın: Bir kentin içeriden görünü$ü GEÇMÎŞTEN GELECEĞE ORHANERİNÇ Hakem Son Düdüğü Öttürdü Türkiye 1 'inci Futbol Ligi, Fenerbahçe'nin şam- piyonluğu ile bitti. Böylece Fenerbahçe'nin şam- piyonluğu ile başlayan birinci lig, spor tarihindeki yerini alırken de benzer bir sonuç yinelenmiş ol- du. Önümüzdeki yıl ligin adı, Süper Birinci Lig ola- rak değişiyor. Spor tarihçileri ve istatistikçileri es- kiden olduğu gibi değerlendirmelerini yeni ada gö- re mi yapacaklar, henüz bilmiyoruz. Takımların for- malanndaki iki yıldız sökülecek mı, yoksa birinin- kinde üç yıldız mı olacak, bekleyip göreceğiz. • • • Gerilerden gelen Galatasaray, üst üste aldığı dört şampiyonlukla önce Fenerbahçe'yi yakala- mtş, sonra da öne geçmişti. Fenerbahçe'nin 2000-2001 sezonu şampıyon- luğunu kazanması ezeli rekabette yeniden eşitliği sağladı. Şampiyonluğun son maça kalmış olması, takım tutmayı ya da futboldan söz etmeyi küçümseyen kimi kişileri bile heyecanlandırmıştı. Bu değişikliğe Türkiye'nin yaşamakta olduğu bir dizi bunalımın gecici de olsa unutulmasının yol aç- tığını söylernek sanınm yanlış olmaz. • • • Bu sezonun en önemli özelliği, her iki takımın ta- raftarlarının, takımlanna olan tutumlarındaki olum- lu gelişmeydi. Kimiyöneticilerveteknikgörevlileryenılgıson- rasında oyuncularını ve takımlannı suçlama yo- lunu seçerken taraftarlar eski alışkanlıklarını terk ettiler; yenilgiler artık protestolara, yıkıcılığa ge- rekçe olmaktan çıkmış gibi. Taraftarlar, moral bo- zarak takımlannın gelecekteki başarılanna da ipo- tek koyduklarının ayırdına geç de olsa varmış ol- dular. Spordan beklenen de buydu ama, fanatikleri et- kisiz bırakabilmek hiç de kolay olmadı. Futboldaki kargaşa gelmeden çok önceki yıllar- da, spor ve centilmenlik her şeyden önce geliyor- du. Ertesi gün karşılaşacakları rakip takımın oyun- cusuna geç saatte dışanda rastlayan yöneticıle- rin, "Yann senin maçın var, evine gidip yatmalısın" diye uyardıklan dönemleri de yaşamıştık. İki takım oyuncularının bir akşam önce birlikte çay içerek sohbet etmeleri de yadırganmak yeri- ne mutlulukla izlenirdi. Kimsenin aklına şike kuş- kusu da düşmezdi. • • • Sezonun bitmesi ile Türkiye çok önemli bir fut- bolcuyu da kaybetmiş oldu. Galatasaraylı Hagi'nın futbolu bırakmasının eksikliğini yalnızca takımı de- ğil, hepimiz hissedecegiz. Çoğu zaman yavaşlığına kızılan, ama gol koku- su aldığında, doğa belgesellennde izlediğimiz av- lanna yaklaşmış aslanlar gibi hızlanıveren Hagi de bizlerden aynlmış olmanın burukluğunu üstünden atamayacak. • • • ' Bu dönemin kazançlarından bir başkası da Ga- ziantepspor'un, ligi üçüncü sırada bitirmiş olma- sı. Yıllardır ısrarta ilk üç sırayı hedefleyen Gazian- tepspor'un mutlu sona bu sezon ulaşması, Ana- dolu futbolunun başarılı bir örneği oldu. Geçmişin, üç büyüklere kök söktüren Eskişe- hirspor'undan sonra, Trabzonspor dışında bir ta- kım, aynı başanyı gösterememışti. • • • Evet ligi bitirdik. lllerin çeşitli semtlerindekı gü- rültülü gösteriler dönemi kapanmış oldu. Taban- calı magandalann şerrinden de geçici bir süre içın kurtulmuş olduk. Yeni dönemin gerçek bir spor anlayışı ile başla- ması ve sona ermesi tek beklentimiz oldu. oerinc(a cumhuriyet.com.tr Sofya'dan döndü Demirel Balkan siyasetîne el atü ANKARA(AA) Bal- kan Siyasi Kulübü'nün kuruluş toplantısına ka- rılmak amacıyla Bulga- ristan'ın başkenti Sof- ya'ya giden 9. Cumhur- başkanı Demirel dün Ankara'ya döndü. Demirel, Esenboğa Havalimanı'nda yaptı- ğı açıklamada, Balkan- lar'daki istikrarın Tür- kiye için son derece önemli olduğuna işaret eden Demirel, "Türki- ye ile Avrupa arasında Balkanlar köprüdür" diye konuştu. Sofya'da kurulan ku- lübün amacının Bal- kanlar'da banş, huzur, işbirliği ve istikrarın tesisine hizmet etmek olduğunu belirten Demirel, "Balkan- lar'ın Avrupa ile bü- tünleşmesine hiçbir za- man bu kadar eKerişli şardar oluşmamıştır" dedi. Türk cemaati ile görustü Diyanet İşleri Başkanı Usküp'te ÜSKÜP(AA)-Diya- net îşlen Başkanı Meh- met Nuri Yılmaz, Ma- kedonya'nın başkenti Üsküp'e gitti. Kosova'dan Üsküp'e gelen ve dün öğlen na- mazını Mustafa Paşa Camisi'nde kılan Yıl- maz, camiyi yeniden onaracaklannı söyledi. Üsküp Kalesi yanında- ki tepede 16. yüzyılda inşa edilen tek kubbeli Mustafa Paşa Cami- si'nde, 1963 yılındaki depremde meydana ge- len hasann kısmen ona- nldığını belirten Yıl- maz, caminin yeniden onanm projesinin hazır olduğunu ve en kısa za- manda uygulamaya ge- çeceğini kaydetti. Ca- mide Üsküp Türk ce- maati ile görüşen Yıl- maz, camilerin duru- muyla ilgili bilgi aldı.