Katalog

7 MART 2001 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA HABERLER Barodan F tipi raporu: Kamuoyuna sağlıklı bilgi verilmiyor • Istanbul Barosu însan Haklan Merkezi Cezaevleri Çabşma Grubu'nca hazırlanan "F Tipi Cezaevlerinde Son Gelişmeler" adlı raporda hükümetin, cezaevlerinde yaşanan sorunlan, hukuksuzluklan toplumdan gizlemeye çalıştığı belirtildi. StBELKIZIUŞIK F tipi cezaevlerine karşı tutuklu ve hü- kümlülerinbaşlatoklanölümoruçlan 141. gününe ulaşırken kamuoyununölümoruç- lan ile ilgili sağlıklı bilgilenme olanağın- dan yoksun bırakıldığı belirtildi. Cezaev- lerinde inceleme yapan sivil tophım kuru- luşlan, operasyonlar sırasında tutuklu ve hükümlülerin, atılan yangın bombalan so- nucu yanarak öldüklerini savundu. Bu ku- ruluşlar bakanlığın, operasyonlarm ardın- dan gelen ölüm, işkence iddialan ile ilgi- li görevlendirdiği müfettişlerin hazırladık- lan raporlan açıklamasını istediler. tstanbul Barosu lnsan Haklan Merkezi Cezaevleri Çalışma Grubu'nca hazırlanan " F T p Cezaevlerinde SonGfiüsmder" ad- lı raporda hükümetin cezaevlerinde yaşa- nan sorunlan, hukuksuzluklan, toplum- dan gizlemeye çalıştığı belirtildi. Toplum örgütierine basfcr Ölüm oruçlan ve operasyonlar hakkın- da kamuoyunu bügilendiren sivil toplum örgütlerinin. kapatüdığı ya da kapanlma tehdidi ile karşı karşıyabırakıldığûun vur- gulandığı raporda, cezaevlerindeki asü so- runun, tutuklulan "topJumakazandn-dma- a" gereken insanlar olarak görmeyen in- sanlıkdışı uygulamalar olduğu kaydedildi. •Aprı pflç faıllamldı' Rapora göre, operasyonlar sırasında ve sonrasında cinayet ve işkence iddialan so- ruşrurulmadı. Şikâyetlerin özünü oluştu- ran deliller, incelenmeyerek yetkililer ta- rafindan kararrılıyor. Raporda tutuklu ve hükümlülerin operasyon sırasında ve son- rasmda yaşadıklan şöyle anlatılıyor: "Ümraniye,Bavrampaşa, Çanakkale ve Bursa cezaevlerinde koğuşlardaki eşyala- ruyakümasıamaaylaatılanyangmboın- balan sonucu çok sayıda rutuklu yanarak öldü.Tutukiuvehükümlülerepompaiıtü- fekfer, d bombalarryla saMınkİL Bu sakn- rüar sonucu, tutuklu ve hükümlüler ağır yaralandL Sayüan binierleifade ediien göz \-aşartıcı,bg)ergazı bombalan nedeniyiede tutuktulann sotunum yoUan hasar gÖrdü. Ümraniye Cezaevi'nde kendini yakarak güvenfik güçlerine sakknuğı iddia ediien Ahrnet tbıh'nin söndürühnesme çahşıia- cağı>?rdeneden$tlahla\ıırularaköİdûrâl- düğü ya da Bayrampaşa'da kendini yaka- rak öİdürdüğü Ueri sürülen kişOerin be- denlerindenedenkurşunirieri buhınduğu- nun araştnihnası gerekiyor. Tüm bunlar operasyon sırasında cczacvinde aşın ve orantisız bir güç kuilanıldığuu gösteriyor." Raporda rutuklu ve hükümlülerin F tipi cezaevlerine nakledilirken işkence ve kö- tü muameleye maruz kahnalanna karşın cezaevlerine kabulde sağlık durumlanna ilişkin kayıt tutulmadığına dikkat çekildi. Raporda, tutuklu ve hükümlülere sıcak su verilmeyerek kantinden elektrikli su ısıt- ma cihazlan satın almaya zorlandıklan ifa- de edildi. Bakırköy Kadın ve Çocuk Tutu- kevi'ndeki el ve yüzlerinde yanık bulunan 19 kadın tutuklunun hâlâ tedavi edilmedi- ğinin anlatıldığı raporda, tüm F tiplerinde elektnklerin gardiyanlarca keyfi olarak kesıldıği belirtildi. 'Deliller karartılıyor1 Raporda, Türk Tabipleri Birliği'nin bu cezaevlerindeki rutuklu ve hükümlülere tıbbi yardun taleplerinin de reddedildiği belirtileıek "Bunlar adM soruşturma deH- lerininkararaknğmı gösteriyor. Hâlâceza- evlerine gelen mahpusiann smıflandırd- maa ve özeUiklerine uygun birimlerde tu- tuhnası için bilimsel yeterlihge sahip uz- man pskoktg, sosyal hizmetgörevtüeri gö- revfendirflmedi" deruldi. Eylemler sürüyor Tutuklu ve hükümlü yakmlannm F tipi cezaevlerine karşı başlatnklan eylem ise îstanbul'da 113, Izmir'de 99. gününde sü- rüyor. Aileleryaptıklan açıklamada, Uğur Türkmen ın ölüm orucunu Sincan F "fipi Cezaevi'nden tahliye edildikten sonra Mersin'deki evinde sürdûrdüğünü, Aydın Cezaevi'nden tahliye ediien Mefamet Al Kanmaz'ın ise Izmir'de ölüm orucunu de- vam ettirdıği belirtildi. Açıklamada ölüm orucunu sürdüren tutuklulardan Edirne F Tipi'nde lsmetSmağ,MuharremGüzel'ın ayakta duramadıklan, konuşmakta güçlük çektikleri, Serdar KaraçeHk'in vücudun- daki kurşunlann hâlâ durduğu, konuşmak- ta güçlük çektiği, Kandıra F Tipi Ceza- evi'nde bulunan Ahmet Özdemir, Meb- met Zindr, Alişan Şana, Yaşar Yağan ile Uğur Karademir'in kustuklan, uyku ve tansiyon düşüklüğü sorunuyaşadıklan ile- risürüldü. Adalet sistemi, bütçeden aldığı binde dokuzluk payla ihtiyaçlannı karşılamaya çalışıyor YargıbiiONURŞAHİN Yargıya, bütçeden binde dokuz ora- nmda aynlan payın, adalet mekaniz- masınrn düzgün işlemesine yeterli ol- madığı belirtildi. Hukuk uzmanlan, Türkiye'de yasama ve yürütme organ- lannın, bütçenin yüzde doksandoku- zundan fazlasım kullanmalarının önemli sorunlara neden olduğuna dik- kat çekerek "Sosyal devlet ilkesine gö- re yargı ücretsiz yürütülmelidir. An- cak, parasal sorunlar nedeniyle. yurt- taştan alman yûksek harçlar ve adli yargıçahşanlannın, kapasitelerini zor- layan, özverili çabalan, hem sağhksız kararlara yol açıyor hem de ucuz, hız- h ve nitelikli olması gereken yargıya olan saygryı azalayor" dediler. Yargıya aynlan düşük payın neden olduğu sorunlan değerlendiren Yargı- tay Başkanı Sami Selçuk. binde do- kuzluk bütçeyle adaletin, sorunlannı çözemeyeceğini belirterek "ÖnemH bir bütçe artünmı olmazsa aksakhk- larsürer. Bugün Fransa'da,yargrya ay- nlan yüzde onlukpayyeterli görülmü- yor. Kryaslama yapılınca ortaya çıkan sonuç kaygı vcricidir. Kaldı ki Fransa altyapı sorunlanm çözmüş bir ülke- dn-" dedi. Selçuk, hukukun üstünlü- ğünü sağlamak için altyapı kurumla- nnın geliştirilmesini ve AB sürecinde- ki Türkiye'nin kendisini gözden geçir- mesinin gerekli olduğunu söyledi. Selçuk, "Yargryabütçeden aynlan pay, en azuıdan yûzde onlara yükseraime- lidir. Yüzde beşin alnnda belirlenen bütçe, hiçbir aksakuğı gjderemez" di- ye konuştu. 'İktldarın çdkertme projesl' Istanbul Barosu Başkanı Doç. Dr. Yücel Sayman, adalete binde dokuz oranında aynlan pay ile yargının çök- mesinden yana olunduğunun açıkça ortaya çıktığmı belirterek bunun siya- sal iktidann uyguladığı bir proje oldu- ğunu savundu. Sayman, sistemde ya- pılması gereken yapısal değişiklikte, bütçede adalete aynlan paym önemli rolü olduğunu söyleyerek "Bundan sonrayapüacaktek bir, 'bütçeden yük- sek pay ayrrma müdahalesi', sorunla- n çözmez. Cesur, istikrarh kararlarla, her bütçe döneminde bu yetersiz pay, gkkrekdahafazlaartarılmal]dır n de- di. Sayman, böylesine bir bütçeyle yalnızca adaletin değil, kurumsallaş- ması gereken ciddi hiçbir devlet faali- yetinin sağlıklı yürütülemeyeceğmi ifade etti. Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakül- AF SUÇTA PATLAMA YARATTI Istanbul kapkaççı cennetî• löaynhırsızlıkçeşidininentehlikelisi olarak bilinen kapkaççılık Istanbullulann korkulu rüyası haline geldi. Şartlı Tahliye Yasası ile birlikte îstanbul'daki kapkaççılık olaylan da yüzde 60 oranında artarken yetkililer sorun karşısında çaresiz kaldıklannı belirtiyor. ALPERTURGUT Şarth Tahliye Yasa- sı'ndan sonra suç ora- nmda yüzde 60'lık pat- lama yaşanan kapkaççı- lık terörü, önce kadınla- nn, şimdi de Istanbul'u yönetenlerin korkulu rü- yası haline geldi. Istan- bul Valisi Erol Çakır. "Kapkaççıhk olaylan ile başa çıkamıyoruz". ts- tanbul Emniyet Müdürü Kazun Abanoz da "Kapkaççılar cirit ao- yor" sözleriyle bu suçun geldıği noktayı gözler önüne seriyor. Hukuk- çular ise "Gasp suçuna 36 yıl, ölümkre ve yara- lanmalara yolaçan kap- kaçsuçunaiseazcezave- rtttyor.Budasuçuvesuç- luyu artbran bir etken olarak karşımıza çıkı- yor" diye konuşuyor. Kapkaç, 16 ayn hır- sızlık çeşidinin en tehli- kelisi olarak biliniyor. Hırsızlık suçunun yüz- de 40'ını oluşturan kap- kaç, son dönemde yüz- de 60'lık bir artış göste- riyor. Çaldıklan otomo- billerle onlarca kapkaç olayma kanşan çeteler, trenlerde, tenha cadde- ler ve arka sokaklar da terör estiriyorlar. Uz- manlar, Îstanbul'da yıl- da 100 bini aşkrn asayiş olayının meydana geldi- ğini ifade ederek bu olaylann yüzde 33'ünün Fatih, Kadıköy, Ernrnö- nü, Küçükçekmece ve Şişli'de yaşandığını vur- guluyorlar. Kadıköy hır- sızlık, Şişli yankesicilik, Eminönü dolandıncılık, Fatih cinayet-yaralama- gasp olaylannrn en çok meydana geldiği ilçeler, Çatalca, Silivri, Adalar, Sultanbeyli ve Şile ise suç oranının en düşük olduğu ilçeler. Istanbul Valisi Erol Çakır, Îstanbul'da kap- kaççılık olaylanyla başa çıkamadıklannı belirte- rek "1992'deCMUK'un çıkmasından sonra bir- den yükseldL Hâlâ de- vam edhor. Kaduılann kolundan çantalanm çabnagibiolaylar oluyor. Yeterince önleyemiyo- ruz" diye konuşuyor. Istanbul Emniyet Mü- dürü Abanoz da kentte kapkaççılann cirit attı- ğını belirtiyor. Hukuk- çular ise suçlunun ceza- nın yüzde 40'ını yatma- sını eleştirerek TCK'nın 495. maddesinin uygu- lanmasını istiyor. Bahçelievler'de kap- kaççılara karşı motosik- letlı polıs ekipleri oluş- turma çalışmalannm Is- tanbul geneline yayıl- ması beklenirken gözal- tına alınan kapkaççı ba- şına polise 50 milyon li- ra ödül veriliyor. Yetkililer, kapkaççı- lardan korunmak ama- cıyla özellikle kadınlar- dan caddeye yakrn yer- lerde yürümernelerini, kaza olsa dahi otomobil- lenni terk etmemelerim, karanlık yollara girme- melerini, yardun iste- yenler ve kavga edenler- den uzak durmalannı, çantalanm omuzlanna asmamalanm istiyor. 'Kapkaç can ahyor' Son yıllarda artış gös- teren kapkaççılık suçu- na kanşanlar, ölümlere ve yaralanmalara da ne- den oluyor. Florya'da, bir süre önce çantasım çaknak isteyen kişilere direnir- ken ağır şekilde yarala- nan ve kaldınldığı has- tanede 12 gün sonraha- yahnı kaybeden Demet Karaca ile 2 yıl önce Cevizli Tren Istasyo- nu'nda kapkaççılar yü- zünden yaşammı yiti- ren Aysel Tabak (25) kapkaççı terörüne kur- ban oldular. 8Martta Abide-i Hörriyet Meydanı'nda düzenknen "Kadınlar Birfikte" mitinginin duyurusunu yapmak isteyen bir grupkadm, öğk saattmnde tstikbd CaddesiTünd girişiönünde toplandılar. Basm açıklaması yapmaya başbHbldan gûvenlik güçkri tarafindan engellenen kadmlarm, afışlcrini göstererek vürümesine izin veribnedi Kadınlar ayanûzerine afîşlerini topfaıyarak dağtkn. (Fotoğraf: VEDAT ARIK) tesi Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Hay- rettin Ökçesiz ise adaletin çökmek üzere olduğunu belirterek 'bu felake- tin önlenmesinin mümkün' olduğunu söyledi. Ökçesiz, "Adalete aynlan pa- ym, en az iç ve dış güvenük için a>nlan oranda olması gereklidir" dedi. Ada- leti, 'gerçekgüvenBk' olarak tanımla- yan Ökçesiz. "Adalet, toplumun sağ- hgHur. Sağhğuı bozuimaması için büt- çeden yüksek oranda pay ayn-makla birlikte, bu payın, çözüm üreten, bi- timseU sosyal çauşmalara vönlendiril- mesi gereködir. Hiçbir siyasi partinin. progranunda ve pratiğinde yargı re- formuna gereken ilgiyi gös- termemesini ibretle iziiyo- rum" diye konuştu. Eğrtim arttırılmalı' Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Kamil Yıkunm da adalet teşkılatı- nın sorunlannın sadece bütçeyle sınırlı olmadığının altını çizdi. Hizmet içı eği- timin arttınunası gerektiğı- ni vurgulayan Yıldınm. yargıçlann memurzihniye- tiyle çalışmasının yanlış ol- duğunu ifade ettı. Yıldınm, yargmın bağımsızlığının zorunlu olduğunu, ancak Türkiye'de bunun kolay gerçekleşmediğıni söyledi Yıldınm, "hükmün.yar- gıprosedüründen çıkan bir ürün" olduğunu ifade ede- rek tebligatla ve dığer ko- nularla ilgili altyapı kurum- lannın yeterli ohnaması ne- deniyle, binde dokuzluk bütçenin kaliteli ürün çıka- ramadığuıı belirtti. Çağdaş yargılama hukukunda, 'et- kin hukuki himaye' kavra- mmın yasama geçınldığini söyleyen Yıldınm, "Usul hukukunda buna yonelik değişiklik yapılmau, yargı bağunsızlığı tümüyle ger- çekleştirilmclklir. Bütçeden aynlan payın artünlmasın- daçokfaydavar.Ancak. ah- yapıda sorun taşımayan ül- kelerde, yargısal faalhvder, cüzi miktarlarla da halkdi- lebflir-dedı Yarın yapılacak mitingin duyurusuna izin verilmedi Kadmlar eşitlikiçin toplantyor Istanbul Haber Servisi - "8 grup kadın, öğle saatlerinde h açıklamada ÇYDD'nin,kızla- Mart Dünya Emekçi Kadınlar Gûnü" yann çeşitli etkinlikler- le kutlanacak. Bazı kadın kuru- luşlan tarafindan yann gerçek- leştirilecek mitingin duyurusu- nu yapmak isteyen bir grup ka- dın, gûvenlik güçlerrn- «.__ ce engellendi. Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği (ÇYDD) Ge- nel Başkanı Prof. Dr. Türkan Saylan, tüm dünyada kadınlann hâ- lâ toplumda, aile için- "Biz kadmlar, kadmlara yönelik şiddete, tecride. yoksulluğa, ay- nmcıbğa karşı eşitlik, özgürlük ve banş için 8 Mart'ta biriikte- yiz" yazılı afışleri taşıyarak Tü- nel'de toplandılar. Basm açıkla- • Kadın kuruluşlan, Dünya Emekçi Kadınlar Günü'nde 'kadınlara yönelik şiddete, tecride, yoksulluğa, aynmcüığa karşı eşitlik, özgürlük ve banş için' Şişli Abide-i Hürriyet Meydanı'nda miting düzenliyor. de, iş yaşamında binbir zorluk- la karşılaştığını, eşitsizlikleri, dayağı, öldürühneyi ve alınıp sa- tıbnayı yaşadıklarmı belirtti. 8 Mart'ta Abide-i Hürriyet Meydanı'nda düzenlenecek "Kadınlar Birlikte" mitinginin duyurusunu yapmak isteyen bir ması yapmaya başladıklan sıra- da gûvenlik güçleri tarafindan engellenen kadınlann, afişlerini göstererek yürümesine izin ve- ribnedi. Kadınlar, uyan üzerine afişlerini toplayarak dağıldı. ÇYDD Genel Başkam Prof. Dr. Türkan Saylan yaptığı yazı- nn eğitimde, meslek edinmede, ülke kalkınmasında eşit fırsatla- rakavuşmalan ve her alanda söz sahibi olabilmeleri için çalıştı- ğmı vurguladı. Prof. Dr. Saylan, "Tüm dünyada kadınlar hâlâ toplumda,aile içinde,iş vaşammda binbir zor- lukla karşdaşıyor, e^t- sizükkri, dayağı, öldü- rühneyi, ahmpsaütana- yıyaşryorlar'' dedi. Her yerde banş, anlayış, sevgi ve kardeşliğin egemen olması için tüm karar mekanizmalannın cinsler ara- sında eşit paylaşılmasım sağla- mak gerektığini kaydeden Prof. Dr. Saylan. çağdaş eğrtim yoluy- la "çağdaş insan ve topluma" u- laşmak için herkesi katılımcı ol- maya çağırdıklarmı belirtti. Personel açıflı Avukat, emeklı Ceza Yargıcı Ziya Günday ise yargıç ve personel açığının en önemli sorun olduğunu ifade etti. Günday. "Bir mahkeme, güne elli dosya ile başlarsa sağbkta kararve- remez. Davalann hızlanma- sıiçin niteliklipersonele,ya- ni bütçeye ihtiy-ac var. Adli- yebinalandökülüyor n de- di. Adalet reformunun bir an önce yapılmasını isteyen Günday, binlerce dava dos- yasıyla boğuşan yargıçlann bunaldıklannı belirtti. 'Mafya güçlenlyof Yargıçlann. tatil günlen- ni, hatta akşam evlerinde dinlenmelen gereken za- manını bile dosyalara har- cadıklanna dikkat çeken Günday, "Harçlann yük- sek ohnasu sos>al de\1et an- la>işını zedeliyor. Yurttaş, yüksek harçlar ödeyerek ağır işleyen mahkemelere başvurmak yerine. alterna- tif adalet aravışına yöneö- yor. Bu, maf>*ayı güçlendi- rir" diye konuştu. Günday, bütçeden Diya- net Işleri Başkanlığı'na ay- nlanpay düşünülünce, yar- gıyabüyük birhaksızlık ya- pıldığının anlaşılacağını söyledi. Yıllık rantı 150-200 trilyon lira olarak tahmin ediien otoparklann çoğu yasadışı güçlerin kontrolünde Otoparldarda araçlar mafyaya emanet • Belediyeler izinsiz otopark işletenler hakkında ihbar beklerken çeteler, genellikle belediye ve Hazine arazileri üzerindeki boş alanlarda faaliyet gösteriyor. Istanbul Haber Servisi - Îstanbul'da 550 bin araçlık otopark ihtiyacı bulu- nurken var olan otoparklann yıllık ran- tı 150-200 trilyon lira arasında değışıyor. Bu ranttan faydalanmak isteyen otopark mafyası yüzlerce adamıyla faaliyet gös- terirken korsan otoparkçılar ve değnek- çiler "terör" estiriyor. Yenikapı, Süleymaniye, Kumkapı, Beşiktaş, Levent, Etiler, Ortaköy, Be- yoğlu ve Kadıköy'ün aralannda bulun- duğu semtlerde, korsan otoparkçılar ve degnekçiler egemen. Mafyanın en bü- yük gelir alanlanndan olan otoparklar- İa ilgili olarak Istanbul Valisi Erol Ça- kır ise "Bazı kişiler sokaklan, yoüan iş- gal ediyorlarsa, kanunsuzotoparkvarsa kollanndan tutun, ann" diye konuşu- yor. Istanbul Büyükşehir Belediyesi'ne göre, 800 bin araç kapasiteli otoparka ihtiyaç duyulan kentte sadece 250 bin araçlık otopark alanı bulunuyor. Herbirinin günlük cirosu milyarlan bulan otopark alanlan, çeşitli organize suç örgütlerince parsellenmek isteniyor. AHYasak, SedatPeker, YakupSüt, Nec- det Ulucan, Cantürkler, Ortaköy'de "Kestane Kenan" lakaplı Kenan Yü- maz, Etiler'de "Marlon" lakaplı Erdal Karave Kumkapı'da tsmafl Ünlü'nün de aralannda bulunduğu bırçok "ünlü", polis kayıtlanna göre otopark rantının peşinde. Otopark anlaşmazhklan yüzünden son yıllarda 10'a yakın ınsan öldürülür- ken çok sayıda kişi de yaralandı.