Katalog

Cumhuriyet tmtiyaz Sahibi: Berin Nadi GenelYayınYönetmenr tbrahim Yüdız • YazuşlenMudüriı. SaMm Alpaslan • Sonımlu Mudür. Fikret Ükiz • Haber Merkezı Müdürü Hakan Kara tstıhbarat Cengiz Yüdınm # Ekonomı ÖzlemYûzak 9 Külüu" Handan Şenköken • Spor. Abdülkadir Yücelman • Makaleler Sami Karaören • Düzeltme. Abdullah Y azıcı • Fotoğraf Erdoğan Köseoğlu • Bügı-Belge Edibe Buğra • Yurt Haberlen Mehmet Faraç # Aviupa Temsılcısı Gflray Öz Yayın Kurulu llhan Setçuk (Başkan), Orhan Erinç, Hikmet Çetinkaya, Şükran Soner. tbrahim \ ildız, Orhan Bursalı, Mustafa Balbay, Hakan Kara. Ankara Temsılcısı Mustafa Balbay Ataturk Bulvan No 125,Kat 4,Bakanlıklar-AnkaraTel 4195020(7hat), Faks 4195027 •îzmır Temsılcısı Serdar Kızık, H ZıyaBlv. 1352S 2/3Tel-4411220, Faks.4419117«AdanaTemskası Çeün Yiğenoğhı, Inönü Cd 119 S. No:l Kat.l, Tel 363 12 11, Faks 363 12 15 Müessese Müdürü Erol Erkut # Koordınatör Ahmet Korulsan • Mu- hasebe Bülent Yener# ldare Hüseyin Gürcr • Satış FaziletKuza MEDYA C: • Yönetım Kurulu Baskanı - Genel Müdür Gûlbin Erdnran # Koordınator Reha Işıtmvı • Genel MüdürYaıdımcısı SevdaÇobuı Tel 514 07 53 - 5139580-513846MI.Faks 5138463 Yayunlayan ve Baun: V enı Gun Haber Ajansı, Basm ve Yayıncılık A Ş Tûıkocağı Câd 39/41 Cagaloglu 34334 lstanbul PK. 246 - Sırkect 34435 lstanbul Tel (0 212) 512 05 05 120 hat) Faks (0 212)51185 95 www.cumhunyet.com tr 14 MART 2001 lmsak:4.44 Güneş:6.11 Öğle: 12.21 îkindi: 15.37 Akşam: 18.17 Yatsı: 19.38 Mars'ttfcibuz kütteleri • WASHINGTON (AA)-Mars gezegenindeki volkan pâtlamalanyla ortaya çıkan ısının, büyük buz kitlelerini eriterek canlılann yaşamasına olanak verecek su haline getirdiği ileri sürûldü. ABD'nin New York eyaletindeki • Buffalo Üniversitesi'nden iki jeolog, 'kızıl gezegen' Mars'taki en eski iki volkanın etrafını, gezegende su bulunduğu iddialannı kanıtlar nitelikte, nehir yataklannın çevreledığini belirttiler. Yaban hayvanları • ANKARA (AA)- Orman Bakanlığı, nesli azalan av hayvanlannın köy tüzel kişilikleri eliyle korunması için bu yıl 59 bin 600 hektar yaban hayatı koruma sahası ayırdı. Bakanlık, yaban hayvanlannın daha etkin korunması amacıyla üç farklı cografyada bulunan yaban hayatı koruma sahalannı kapsayan bir pilot proje hazırladı. Bakanlık, koruma çahşmalan için köylülere bu yıl 50 milyar lira ödeme yapacak. Depresyon oldüpüyop • CHICAGO(AA)- Hollanda Tıp Ensn'tüsü'nde, 55-85 yaş grubunda, kalp hastalan dahil 2 bin 900 kişinin katılımıyla yapılan araştırmada, kalp hastası olmayan, ancakyüksek depresyon içinde bulunan kişilerde kalpten ölme riskinin, depresyonda olmayanlara göre 4 kat fazla olduğu saptandı. Kalp hastası olup yüksek depresyon içinde bulunanlann kalpten ölme riski, depresyonda olmayan kalp hastalanna oranla 3 kat fazla çıktı. Eurogold'un üretim için iş makinesi getirdiğini duyan 3 binin üzerinde köylü önceki gece madeni kuşattı Bergamahmıı lıııkııka saygı eylemi OZANYAYMAN BERGAMA - Bergama'da siya- nürle altın çıkarmak ısteyen Euro- gold'un ûretime geçmek için işçi ve iş makinesi getirmeye başladı- ğı duyumunu alan yöre halkı ön- ceki gece madeni kuşattı. 3 binin üzerinde Bergama köylüsü, pazar- tesi gecesi ellerinde meşalelerle maden sahasının çevresinde dola- şarak "Eurogold gjdecek, bu iş bi- tecek" sloganlan attı. Köylülenn eylemi, ola- ğanüstü gü- venlik ön- lemleri • Bergama köylülerinin sözcüsü Oktay Konyar, Bergama'da yargı kararlarının uygulanmasını istediklerini söyleyerek "Yargının ya bağımsızhğı vardır ya da yoktur. lkisinin ortası olamaz. Yargı Bergama'da bu madeninin işletilmemesi yününde karar vermiştir. 11 yıldır süren direnişimiz, sonuç alınıncaya kadar devam edecek. Yargı kararlan uygulansın, Bergamalı köylü, evine dönsün" dedi. altında gerçekleşti. Bergama'nın yanı sıra Kınık ve Aliağa'dan böl- geye gelen takviye jandarma bir- liklen, maden sahası etrafinda kor- donoluşturdular. Köylüler, eyle- me "Hukuka saygı'' adını vere- rek yargı kararlan uygulanıncaya değin mücadelelerinin sûreceğinı söylediler. Bergama köylüsünün son eyle- mi Narlıca köy meydanında ak- şam saatlennde başladı. Nariıca'nın yanı sıra Pınarköy, Çamköy, Tepe- köy'den gelen 3 bının üzennde köy- lü, taşıdıklan meşalelerle Ovacık altın madeni sahasına tek sıra ha- linde yürüyüşe geçtıler. Jandarma, köylüler Bergama-Çanakkale yo- luna geldiğinde barikat oluşturdu. Köylülenn sözcüsü Oktav Kon- yar ile Bergama Ilçe Jandarma Ko- mutan Vekili Jandarma Kıdemh Astsubay Cevdet Özdeyü arasmda gösterinin sona erdirilmesi konu- sundayaşanantarnşma,köylülenn, "HaDaz,hakhyız,kazanacağtz" slo- ganlanyla sona erdi ve yürüyüşe de- vam edüdi. Kalabalık grubun Ova- cık Köyü önünden geçtiği sırada gerginlik en üst seviyeye ulaştı. Oktay Konyar, Bergama'da yar- gı kararlannın uygulanmasmı is- tediklerini söyleyerek "Yarguıın ya bağunsızhğı vardır ya da yok- tur. lkisinin ortası olamaz. Yargı Bergama'da bu madeninin işletil- memesi yününde karar vermiştir. 11 yıldır süren direnişimiz, sonuç aunıncaya kadar devam edecek. Yargı kararlan uygulansın, köy- lü, evine dönsün'' dedi. 'tafya'nınyeniSophiaLoren7 ttalyan yıldız Monica Behıcci'nin adı efsanevi isimler Sophia Loren, Gina Lollobrigida ve Claudia Cardinale ile birîikte anıbyor. Alman Bunte dergisinde yayımlanan bir habere göre ttaryanlar genç oyuncuyu ulusal değerleri arasında sayıyoriar. Derginin "yeni Sophia Loren" olarakfamımladıgıBelucci'nin 2000'İi yıllarda ttahan sinemasının gururu olabileceğine inananlar da çoğunlukta. Belucci'nin güzel olduğu kadar erotik olduğunu da düşünen ttalyanlann en büyük üzüntüsü ise genç oyuncunun daha iyi teklifler akhğı gerekçesiyie Paris'te yaşamasL Haberde ünlü yıldızdan "Italya ve Fransa'nın paylasamadıklan diva" olarak bahsedfliyor. Reklam fUmlerinde de rol alan Behıcci bugünlerde sonfilmi "Matena'nm vizyona ginnesinin heyecanı içinde. Internetin karanlık yüzüÇeviri Servisi-Emniyet güçle- rinm yakalamak için izlerinı sür- düğü "çocuk pornosu düşkünle- ri" (pedofil) internet sayesinde uluslararası zincirlerin birer par- çası haline geldi. Internetin yay- gınlaşmasıyla çocuk pornosu ya- yunlayan sıtelenn kurulması, em- niyet kuvvetlennin de işini zor- laşurdı. Newsweek dergisi, son sa- yısımn kapağını sanal ortamda çocuk pornosuna ayırdı. Dergi- deki yazıya göre internet, çocuk pornosu yayınlannda patlamaya neden oldu. Uluslararası pedofil zincirleri, sanal ortamda çıplak ve işkence- ye uğramış çocuk fotoğrafian ya- yımlıyor. 1998'de ABD'nin de aralannda bulunduğu 13 ülkede düzenlenen operasyonlar sonucu kapana kıstınlan "Wonderland" ınternet sitesinin sadece Ingilte- re'de 750 bine yakın porno görûn- tüsü yayımladığı ortaya çıktı. 1999'da ise ABD'de, Tacikis- tan'da hazırlanan "TajikExpress" adlı bir sitede 100 bine yakın fo- toğraf yayımlandığı ve sitenin 150 bine yakın kullanıcısı oldu- ğu saptandı. ABD'de Clinton dönemınde hazırlanan ve bugünlerde uygu- lamaya konulacak olan bir yasa, elektronık iletışimcilen ve bilgı- sayar hızmeti sağlayan şırketle- ri, çocuk pornosuyla ılgili yasa- yı ihlal eden siteler ve kişileri ra- por etmeye zorluyor. J Cmın Pazarcı ile Bakıs aset Siyasetin içinden. politihanm baskentinden her an değişen gündeme farhlı bir bahıs. Gazeteci Cmin Pazarcı gündemin parçalarını lahıs'ta birlestiriyor. Konuhlarıyla siyaset günlüpne yepyeni bir bahış getiriyor. SÖYLEŞİ ATTİLÂİLHAN Sonunda Kim TlP'te, 'Allı evlenip, Gûllü gelin olduktan', epeyce sonra, Ankara/lstanbul arası, o otobüsyolculuğum!.. Sabaha karşı, Bdu Dağı'ndaki 'tesisler'de, duman- lı bir çay içefken; birden, hangı 'fesp/fı yapıyorum? Tûrkiye İşçi Partisi'nin 'bölünmesı'ndeki asıl ne- den, bir bakıma, 'doktrin'in yorumundakı ciddi bir uyuşmazlıktan çok, Aybar'ın 'Sey takımı' dediği 'ay- dın kes/mrndeki o 'yabancılaşma''dır; çünkü aydınla- nmız, -Tanzimat'tan bu yana- halktan, -tabii işçiler- den de,- ayn bir 'kast olmaya', olağanüstü önem ve- rir, ciddi bir özen gösterirler Osmanlı'da, Tanzimat da, Meşrutiyet de, 'aydınlar'\n eseridir; ikisi de Ba- tlı etkı ve dayatmalaria; 'yukardan aşağıya' gerçek- teştinlmıştır; Cumhuriyet dönemınde, 'aşağıdanyu- kanya', halkhâkımıyetı devrinin, ne kadar kısasürdü- ğü bir düşünülürse, Türkiye İşçi Partisi'nin içinde, gelişmenin başka türiü olamayacağı, hemen anlaşıl- mazmı? 'Sosyalist Sol'daki, 'iierici' Türk aydını, handry- se insiyâki olarak, kendisini Batılıyla bir tutar, onunla heie küttür konusunda, hemen özdeşle- şir bu tavır', Sosyalizm'deki 'öncü parti'fikirve tercihinin, attında yatan asıl neden; hareket, 'yu- kardan aşağıya' olacağı için, 'kumanda' aydmlar- da olmak lâzımdır. Türkiye'deki 'ilericiler'in, bu tavra yatmasında, şaştlacak ne var? Sovyet Dev- rimi de, aynı Vapısal' kusuriarla doğup büyüme- miş midir? Stalin ve Brejnef 'Sosyalizm'i, Rus- ya'daki 'Bey takımı'nınartı/cteğeregemeniğiüze- rine kurulmuştu; benzer bir toplumsal yapı ve ge- lisme içinde olan Türkiye'de, bunun başka türiû- sü mümkün mü? Nasıl bu kadar, kesin mi konuşuyorum? Çok basit: Nikolay Berdiayefin, Rus aydınlan fıntelligentsia) üzerine yaptjğı tahlilleri öğrendiğimden ben! Ne mi de- miştır? Hele bir goz atalım. Sankl 'blzf anlatıyor... '... Rusya'da intelligentsia (aydın takımı) denilen şeyi, Batılılar, bir aydtnlar topluluğu sanmak yanlışı- na düşebilirier: aydınlar, yâni entelektüel yaratıcılık ve çabayt üstlenen kişiler. profesörter, bilginler, ya- zartarvs. Oysa Rus intetligentsiast, bundan mutaksu- retle farklı biroluşumdur; öyle ki, uğraşılan hiç de en- telektüel olmayan kışılerona dahıl olabıldiğı gibt, oku- muş yazmışlar, bilginler vs. tamamıyle dışında kala- bilirler. İntelligentsia mukayese edilse edilse, daha çok herhangı bir manastırdakı bir keşış tankatı, ya da dini bir mezheple mukayese edilebilin kendisine gö- re uzlaşma bilmez bir ahlâkı, hiçbir üyesinin vazge- çemeyeceği bir dünya anlayışı, özel âdet ve usulleri olan bir mezhepya da tarikat ki, mensuplannı kılık kı- yafetlerinden bile ayırdetmek mümkündür..." "... irrteJligerrtsia'yj oluşturan kişiler, çokluk, top- lumsal bir fikre saplanmış, kendılennı tamamen o fik- re adamışlardır, çok sıkı bırsıyası takıp rejımi altında bulunduklanndan, çevrelerindekı gerçeklerden kopuk yaşariar, bu da saf (pur) ıdeolojilennın gelişmesine adamakıllı gûç katar; ıstıbdat ve kölelik Rusyası'nda, en aşın sosyalist ve anarşist fikiher, kuramsal düzey- de ortaya atılmış, herhangi bir siyasi eylem yapma- nın imkânsızlığı, siyasetin, edebiyat ve fikirplanına ak- tanlması sonucunu vermişti..." Çünkü, aydınlar için "...içinde yaşadığı an, kopuk olduğu gerçek, nazannda kötülüğün ta kendisidir, ahlâkı da ona göre, fanatık bir keşış ahlâkı oluyor, uz- laşma bılmezlıği, onu çevreleyen düşman (hasım) bir dünyaya karşı kendini koruyabileceği, kendine özgü tavnnı kurtarabıleceğı, tek özsavunma yolunu oluş- turuyor. İntelligentsia, baştan sona devrimcislogan- larveeğilimlerdemekolduğundan onagöre devrim- ir de O Var!.. cffiğeyatkm kişinin normalniteliği, hoşgörûsûzbirdog- matizm olmaktadır. Ruslann iç yapılanna tıpatıp uy- gun düşen bir dogmatizm..." Zira Ruslar,"... Batılı fikineri benimsemekte özel bir yetenek göstermiş, sonra da o fikirteri özel usulleri- ne göre yoğuımuşlardır: oysa o özel usuller, işin içi- ne hemen dogmatizmi katmakanlamına gelir; Batı'da iken, eleştihye açık bir bilim kuramı, bir varsayım, ya da hiç de evrensellik iddiası olmayan, görece ve yö- resel saytlan şeyler, Rus intelligentsia 'SJ için, nere- deyse dini bir vahiymertebesındekı kesinlemelere dö- nüşmüşlerdir..." Bunda belki, şu acı gerçeğin de önemli etkisi olu- yordu: "...çeşitli toplumsal kışılerin oluşturduğu, mes- leki değil, ekonomik hiç değil, düpedüz ideolojik bir toplulukolan intelligerrtsia,' önceleri soylulann, oku- muş yazmış kesiminden adam topluyordu; sonrala- n, nihayet kölelığin kaldınlmasından sonra, köylüler arasından topladı..." (Nikolay Berdiayev, 'Rus Ko- münizmi'nın Anlamı ve Kaynakları', Fransızca basım, s.30/32, Gallimard, Collection Idees, 1970) Şimdi elinizi kalbinizin üzenne koyunuz, Allah için söyleyiniz: Berdiayef'in Rus aydınlan için yaptığı tah- liller, Tanzimat sonrası Türk aydınlanna, bir eldiven gibi uyuyor mu uymuyor mu? Söyiediklerinin önem- li bir kjsmı, yalnız Türkiye İşçi Partisi içindeki değil, ülkemızde nıce sıyası partı, gızlı orgüt, hatta mezhep vetankat içindeki bölünmelen ve dağılmalan bıle açık- layabılır; kaldı kı, Çarhk Rusyası'nın, 1917 Devri- mi'ne 'tekaddüm' eden yıllannda: Rus inteUigent- sia'sı.aynenOsmanlı -daha sonra Türk- intefligent- siası'nda olduğu gibi, iki ana muhalif gruba aynlmış- tı: a/ Şıddetlı Batı yandaşlan; b/ Slavcılar (bizde Türk- çüler). o gece, sabaha karsı... Bolu Dağı'nda o gece, sabaha karşı; doruklann çevresindeki bulut dantelleri, gizlice pembeleşir- ken, şöyle bırsonuca vardığımı hatırlanm: TİPtekJya da benzer herhangi bir siyasi kuruluştaki, iç ça- tasmantn temelinde; ilk bakışta sanılacagı gibi, çok önemli bir ideolojik uyuşrnazlık ya da vahim bir metod yanlışı olmaktan çok; örgütü oluşturan kalabalığın türdeş olmayışı yatmaktadır. lyi de, ne anlama gelıyor; bu türdeş olmamak? Gelişmiş toplumlarda, Rusya'da ya da Türkiye'de olduğu gibi, toplumun 'yukansı' ile 'aşağısı' arasında, kültür ve yaşama tarzı bakımından bir 'mahiyet farkı' yoktur, 'derece' farkı vardır; köylüsü de, kentlisi de, aydını da, cahili de aynı toplumsal ve kürtürel geliş- menin, uyumlu çerçevesi içindedirier; oysa, Bat Eni- peryalizrni, otekı ülkelere sirayet ettıkten sonra, bu ülkelerin özellıkle okumuş yazmış kesımlerinden cid- di 'ctevş/rmefer'yapmış; bunun sonucunda, 'öncülük', 'öncü partı', 'devnmcı öncüler' gibi kavramlar geliş- tirilmiştir. Aslında, Rusya'da, -Türkiye'de de- 'ön- cü parti' kavramtnı ya da o tür bir 'entemasyonal- ciliği' savunmak; hareketin içinde, 'aydınlann' ve onlann 'yaşama biçiminin' üstünlüğünü korumak anlamına gelryordu. Türkiye İşçi Partisi'nin için- de de böyie oldu. 'Devrimcilik' patentini elinde tuttuğunu iddia eden, 'Bey takımı', 'aşağıdan yu- kanya' örgütienmiş; öyle de, gelişmekte olan bir örgüte tahammül edemedi. 'Yukarda', Stalin cı ve Brejnef'çi bir örnek de, el- lennin altında hazır olduğuna göre, gelişmeyi bir gü- zel torpillediler. lyi de, sonunda kim battı? Bir de o var!.. http^/www.prizma.nettr/AlLHAN http^/www.bilgiyayınevi.com.tr/aiihan Faks/0-212/2601988 e-posta: tan @ prizma. net tr