Katalog

14 MART 2001 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA JxAx>JljIvLllil\ dishab@cumhuriyet.com.tr 11 Makedonya snrmda çaöşma • ÜSKÜP(AA)- Makedonya-Kosova sınınnda hükümet birlikleriyle Amavut militanlar arasında çatışma çıktığı bıldirildi. Çatışmalann, Malinovo Malo ve Brest köylerinde dün sabah saatlerinde çıktığı belirtilirken Makedon yetkililer daha önce, sınırda durumun son günlerde sakin olduğunu söylemişlerdi. ABD: Ambargoyu debneyttı • WASHINGTON (AA)-ABD, Türkiye'nin, Bağdat rejimine uygulanan ambargoyu ihlal etmemek koşuluyla Irak ile ekonomik ilişki kurmasının sakıncası olmadığını belirttı. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcûsû Richard Boucher, "Irak'a silah ve para geçişine ve kaçakçılığa karşı önlemleri sıkılaştıracak ancak sivil halka gerekli malzemelerin daha kolay ulaştınlmasını sağlayacak bir Irak politikası konusunu, Türk hükümeti ve diğer iîgili Bolge ülkeleriyle ele aldık. Türkiye, yaptınmlan ihlal etmeden Bağdat ile ekonomik bağlar kurabilir" dedi. ABD-li vekfflerden destek mektubu • VVASHEVGTON (AA)-ABD Kongresi'nin alt kanadmı oluşturan Temsilciler Meclisi'nin 25 üyesi, Başkan George VV.Bush'a yazdıklan ortak mektupta, ekonomik sıkıntılanndan kurtuhnası için Türkiye'ye destek sağlanmasını ıstedi. Milletvekillerinin mektubunda, "Türkiye'nin ekonomik kanşıklıktan çıkması için ABD'nin, elinden gelen desteği vermesi gerektiğine inanıyoruz" denildi. Fransa Kaddafi'yi akladı • TRABLUS (AA) - Libya, Fransa Yargıtayı'nın Muammer Kaddafı dosyasını kapamasından memnuniyet duyduğunu bildirdi. AFP muhabirine demeç veren Libyalı Sözcü Hasuna el Çavuş, bukararla, Fransa-Libya ilişkilerinin iyileşeceğinı söyledi. Yargıtay, 1989 yılında Nıjer'de UTA havayollanna ait yolcu uçağına düzenlenen kanlı saldında sorumluluğu olduğu ıddiasıyla, Libya Lideri Kaddafı hakkında 2 yıl önce açılan davayı dûşürmüştû. UTA uçağına saldında 170 kişi ölmüştü. MHoşeviçin karaparası • VVASHINGTON (AA)-ABDDışışlen Bakanlığı, Yugoslavya'nın devrik devlet başkanı Slobodan Miloşevıç'in ülke dışına kaçırdığı paralann, Güney Kıbns Rum yönetimi aracıhğıyla aklandığını resmen açıkladı. Azerbaycan'la Şahdeniz için anlaşma imzalayan Türkiye, Türkmen doğalgazına kapılan kapatmadı ama umutlu değil Tiirkmen gazmdan luııut yok• Azerbaycan'la yapılan anlaşmaya Türkmenistan olasılığını da kapsayacak madde konduğunu, aynca Aşkabat'la yapılan anlaşmanın feshedilmediğini belirten Türk yetkililer, Türkmenbaşı'nın îran'ı istediğine dikkat çekiyorlar. SERKANDEMtRTAŞ Hazar'daki bütün boru hattı projelerine destek Washington boncuk dağıttı ANKARA-Türkiye'nin2010 yılında gereksinim duyacağı 55 milyar metreküplük doğalgazı karşılayabılmek için Azerbay- can'la anlaşma imzalaması, dik- katleri bölgenin diğer üreticisi Türkmenistan'a çevirdi. 1999'da Türk- menistan'la oldukça geniş kapsamlı bir doğalgaz anlaşması imzalayan Türkiye, Aşkabat yönetiminin ABD yönetimiyle sorunlan nedeniyle askıya aldığı projeden umudunu kesme aşamasında. Türk yetkililer, Azerbaycan'la yapılan anlaşmaya Türkmenistan olasılığını da kapsayacak madde konduğunu, aynca anlaşmanın feshedilmeyerek iyi niyetin sürdüğü mesajınm venldiğini bildirdi- ler. Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar ABve\'in Ankara ziyareti sırasında im- zalanan doğalgaz anlaşması, bölgesel dengeler açısmdan önemli sonuçlar ge- WASHINGTON (AA) - ABD Dışişleri Bakanlığı, Türkiye ve Azerbaycan arasmda imzalanan Şahdeniz doğalgaz anlaşmasını memnuniyetle karşıladığını belirterek bu anlaşmanın, Bakû-Ceyhan projesinin Kazakistan'a uzatılacak yeni halini güçlendireceğini bildirdi. Bakanlık sözcüsü Richard Boucher. yazılı açıkiamasında şu ifadeleri kullandı: "Türkiveve Azerbaycan cumhurbaşkanlan Türkiye'nin, Azerbaycan'm Şahdeniz yataklanndan doğalgaz ahnasını sağlayacak bir anlaşma imzaladL ABD, doğu- bati enerji koridoru projesini güçlendirecek bu geftşmeyi memnuniyetk karşüamaktadır. Dogu- baü enerji koridoru, yeni ortaya çıkmakta olan Aktau-Bakû-rıflis-Ceyhan,Bakû-Supsa,Bakû- Novorossisk ve Kazakfetan, Rusya petrol born hatlannı kapsamaktadır." Boucher'in bu açıklamasıyla ABD ilk defa, Bakû-Ceyhan boru hattının Kazakistan'ı da kapsayacak şekilde, bu ülkenin Aktau limanından başlamasına desteğini resmen dile getirdi. Ancak Boucher'in açıkiamasında Bakû- Ceyhan'nı dışındaki boru hatlanna da aynı desteği verdiklerini vurgulaması dikkati çekti. Boucher aynca açıkiamasında, "ABD uzun süredir, Hazar havzası enerji kaynaklan için ticari yönden ekonomik olan bu boru hatiarmm hepsini destekkmektedir. Bu projekr, böJge ülkeleri arasmda siyasi, ekonomik ve ticari işbnüğini artoracak olup enerji güvenliğimizi de güçkndirecektir'' dedi. tirdi. Türkiye'nin Doğu-Batı Enerji Ko- ridoru olması yönünde olumlu bir adım olarak değerlendirilen anlaşmayla ilgili bazı unsurlar şöyle: Türkmenbaşı, iran'ı Istlyor Türkmen doğalgazının getirilmesi konu- sunda Ziya Aktaş'ın Enerji Bakanlığı sı- rasında kapsamlı bir anlaşma imzalandı. Ancak SaparmuratTürkmenbaşı nın pro- jeyi gerçekleştirecek şirketlerden ön öde- me istemesi, şirketlerin bunu kabul etme- mesi üzenne projenin askıya alınması en önemli hatası oldu. Aynı süreçte Azer- baycan'ın Şahdeniz'de doğalgaz bulması ve bunu satmak için hemen çalışmalara baş- laması rekabetin artmasına neden oldu. Türkmen lider Saparmurat Türkmenbaşı, iki ülkenin gazlannın birlikte Türkiye'ye getirilmesi projesine sıcak bakmayarak, fran'la ilişkileri yumuşatacağını umduğu Bush yönetimini bekledi. Ancak Türki- ye'nin acil gereksinimleri, uluslararası ko- şullann uygun olmaması, Türkmenbaşı'nı iyice Rusya Federasyonu'na bağladı. Türkiye umiltlU deflll: Türkiye, bu süreçte her ne kadar Türkmen doğal- gazının getirilmesi için kapılann açık ol- duğu mesajını verse de Türkmenistan'dan umutlu olmadığını kaydediyor. Türki- ye'nin yeterli parası olsa bu boru hattını kendisi döşer, çünkü Güney Av- rupa'da doğalgaza büyük gerek- sinimbulunuyor. AB ülkeleri, bu gazın Türkiye ile AB arasında geliştirilen INOGATE projesiy- le getirilmesini istiyorlar. Anlaşmaya özel mad- de: Azerbaycan ile yapılan an- laşmaya, Türkiye'nin istemi üze- rine Türkmenistan'ın doğalga- zını Transhazar üzerinden taşı- ma karan alması durumunda Türkiye ve Azerbaycan'ın her türlü gayreti göstereceğine iliş- kin madde kondu. Türkmenis- tan karar vermesi durumunda ya Azerbaycan boru hatunın ka- pasitesinin geliştirihnesi yoluy- la ya da yeni birboru hattının dö- şenmesi yoluylaTürkmendoğal- gazı Türkiye'ye ulaşabilir. TürMyefyinlyetll: Tür- kiye, Türkmenistan'ın egemen- liği ve bağımsızlığını koruması açısmdan bu doğalgazını dünya pazarlanna satışı projesini desteklemeyi sürdürüyor. Bu ko- nuda iyi niyetliyiz. Eğer olmasaydık 1999 bahannda imzalanan anlaşmayı tek taraf- lı olarak feshedebilirdık. Anlaşmada fizi- bilite, mühendislik çalışmalarmın tamam- lanması için belirlenen tarihler var ve bu projede hiçbir şey yapıknadı. Bakû-Ceyhan uğruna değil: Enerji yetkilileri, Türkiye'nin Azer- baycan'la gaz anlaşmasını Bakû-Cey- han petrol boru hattı uğruna imzaladı- ğına ilişkin değerlendirmeleri gerçek- çi bulmuyorlar. ABD'DEN SERT TEPKİ Rusya, Iran'a S-300 satıyor Dış Haberler Servisi - Iran'a sılah ihracatını yeni- den arttırmayı hedefleyen Rusya'nın, Tahran'a arala- nnda S-300 hava savunma füzelerinin de bulunduğu birçok türde silah satma ko- nusunda anlaşma yaptığı bildirildi. ABD'de yayımlanan De- fense News dergisine açık- lama yapan Rus silah şir- keti Rosoboroneksport'un sözcüsü Ivan Skrünik, Iran'a yeni silah satışla- n için anlaşmala- nn bu yaz içinde imzalanmasını beklediklerini söyledi. Dergiye konuşan Rus ve Batılı kaynaklar da Moskova'nın Tahran'a satmayı öngördü- ğü silahlar arasmda, Güney Kıbns'a konuşlandınlması planlan yüzünden bırkaç yıl önce Türkiye ile Yunanistan arasmda gerginlığe neden olan S-300 füzelerinin ya- nı sıra diğer hava savunma sistemlerinin ağırlığı oluş- turacağını belirttiler. ABD Dışişleri Bakanlı- ğı ise Rusya'nın Iran'a ye- niden yoğun şekilde silah • tkiülke, ABD'nin sert tepki gösterdiği silah ahşverişi konusunda bir dizi anlaşma yapmaya hazırlanıyor. satma yolunda uygulamaya koyduğu planlan sert bir dilte eleştirdir •' -*>- • - Bakanlık sözcüsü Ric- hard Boucher, gazetecilere açıkiamasında, "Rusya'nın bÖlgesinde bize tehdh oluş- turabilecek şekilde bu silah- lan sarmaya kalkması son derece yanuş" dedi. Bouc- her, Moskova'nın "nesata- cağT konusunda niyetinin pek belirgin olmadığını, ABD'nin ileri konvansiyonel si- lahlar ve hassas teknolojiler ko- nusunu yakından takip edeceğini vurguladı. Rusya Dışişleri Bakanı tgor Ivanov ise ılişkılenn üçün- cü bir ülkeyi he- def almadığını söyledi. Rusya'da bulunan Iran Cumhurbaşkanı Muham- med Hatemi. dün Rus uzay çalışmalan yerkontrol mer- kezini ziyaret etti. Zıyarete eşlik eden Rusya Havacılık ve Uzay Ajansı Genel Mü- dürü Yuri Koptev, yaptığı açıklamada, "Rusya, uzay atanmda tranOeçokgeniş bo- çerçevede işbhiiği olanakla- nna sahiptir" dedi. 1997'de Japon büyükelçüiği binasmda rehin alma eyieminiyapan soku geriDalardan yakalananlann Fujimori'nin emriyie öldürüldüğü iddialan üzerine, otopsi için cesetier çıkanhyor. Peruyargısız infazı sorguluyorLtMA (AA) - Peru'da, eski Devlet Başkanı Alber- to Fujimori'nin, 1997 yılında Japon büyükelçüiği bı- nasında rehin abna eyiemini yapan solcu gerillalann *yargmz infazuu" emrettiği yolundaki iddialann in- celenmesı için çalışmalara başlandı. Adli tıp uzmanlan. Tupac Amaru Devrimci Hare- keti (MRTA) üyesi 14 gerilladan 5'inin cesedini, baş- kent Lima'nın doğusundaki Comas mezarlığında yak- laşık 4 saat süren çalışmayla çıkararak otopsi yapmak için hastane morguna kaldırdılar. Tupac Amaru'nun (Çöreklenmiş Yılan) 14 gerilla- sı, Japon elçiliğinde 72 rehineyi 126 gün tutmuş, 22 Nisan 1997'de Fujimori'nin "Kurtarma planmı biz- zatyapüm" dediği emriyie, elçilik binası basılarak re- hınelerle futbol oynayan 14 genlla öldürülmüş, 1 re- hine ve 2 asker de yaşamını yitirmişti. Gerillalann ya- kınlan. ocak ayında Fujimori, eski istihbarat şefı Vla- dimiro Montesinos ve emekli General Nkobs Herroo- za hakkında insan haklan ihlalleri ve "yargısız infaz" suçlamasıyla yargıya başvurmuştu. 3 geriDanın sonradan öldfirûldfiğfi befirtfliyor Savcı Ronald Gamarra, bir yerel radyoya verdiği demeçte, öldürülen gerillalardan birinin kafatasında iki mermi deliği bulunduğunu, askerlerin büyükelçi- lik operasyonu sırasında üç gerillanın sağ olarak ya- kalandığı yolunda önemli işaretlerin bulunduğunu söyledi. Gerillalardan üçünün daha cesedinin Lima'da bulunan mezarlıklardan çıkanlacağı, kalanlann ceset- lerinin ise savcılann talimatının ardından bu hafta içinde mezardan alınacağı ve otopsi sonuçlannın 10- 15 gün içinde belli olacağı belirtildi. Polis, Devlet Başkanı Abdurrahman Vahid'in istifası için düzenlenen gösterileri durduramıyor Ejıdonezya 9 da ordu9 darbe hazırbğında • Başkent Cakarta'da binlerce öğrenci Devlet Başkanı Abdurrahman Vahid'in istifası için parlamento binası çevresinde gösteri düzenledi. ABD, darbeyi desteklemeyeceğini bildirdi. Dış Haberler Servisi - Endonezya'da Devlet Başkanı Abdurrahman Va- hid'in isrifa etmesi için yapılan protes- to gösterileri devam ediyor. Başkent Ca- karta'da dün binlerce öğrenci, Vahid'in istifa etmesi talebiyle parlamento bi- nası çevresınde protesto gösterileri yapü. Öğrenciler, Vahid istifa edene ka- dar burada kalacaklannı söylediler. 1998 'de aynı yerde 10 bin kadar öğ- rencinin yaptığı bir günlük oturma ey- leminin ardından dönemin Devlet Baş- kanı Suharto devrilmişti. Şehrin başka bir meydamnda sayı- lan 500 kadar olan Vahid yandaşlan- ğünü tehdit etmesi durumunda ordunun ulusu kurtarmak için müdahalede bu- lunacağını kaydetti. Sutarto, Cakarta Post gazetesine verdiği demeçte, kaos çıkması durumunda ordunun ülkeyi koruması gerektiğini vurguladı. Gene- ral Sutarto, zayıf donammlı olduğunu kabul eden polisin olaylann üstesin- den gelememesi durumunda, iç güven- liğin sağlanmasının sorumluluğunu or- dunun üstlenebileceğini kaydetti. ABD darbeye karşı Washington yönetiminin, Endonez- ya'da askeri bir darbeyi desteklemeye- nm destek yürüyüşleri sürüyor. ceği yönünde hükümete güvence ver- Gelişmelerdentedirginolanmalipi- diği belirtildi. ABD'li bir üst düzey yetkilinin Reuters ajansma verdiği bil- giye göre, ABD Dışişleri Bakanı Co- Devlet Başkanı Vahid yanhsı 500 kadar kişi de başkent Cakarta'da gösteri yapü. (AP) yasalarda hisse senetleri hızla gerile- di. Endonezya Ordu Komutam Gene- ral Endriartono Sutarto, etnık şiddetin ve siyası kanşıklığın ülkenuı bütünlü- lin Powell, darbenin ABD açısmdan "dûşûnülemez'" olduğunu bildirdi. Aiiyev TBMM'de konustu (AA) HaydarAliyev 'Soykınm kararlanndan rahatsız olmayın' • Aliyev, Asıl Ermenilerin Türkiye'de ve Azerbaycan'da soykınm yaptığını kaydetti. ANKARA (Cumhuriyet Bûrosn) - ANKARA (Cumhurh«tBflrosu) -Azer- baycan Cumhurbaşkanı HaydarAliyev, TBMM Genel Kurulu'nda yaptiğı ko- nuşmada Ermeni soykınmı savlan kar- şısında Türkiye'nin yanında olduklan- m, Fransa'nmkarannın kendilerini "çok Mddetiaıdirdiğinr söyledi. Aliyev, "Biz, Türkiye'nin yanmdayız.Ama bu karar- hnn Türkiye've hiçbir tehlikesi yoktur, hiçbir rahatsizhk ohnasın. Türkiye bö- vfikdevlettir"dedı. Asıl Ermenilerin Türkiye'de ve Azer- baycan'da soykınm yaptığını kaydeden Aliyev, Ermeni diasporasına karşı dün- yada kamoyu oluşturmada geri kalındı- ğmı vurguladı. Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev dün TBMM'ye geldi. TBNfM Başkanı Ömer İzgi ile birlikte salona giren Ali- yev, ayakta alkışlarla karşılandı. Ali- yev, Atatürk'ün yarattığı Türkiye'nüı sadece Türkiye için değil, tüm Türk dünyası için önemli olduğunu söyledi. Bağımsızhğa kavuşmalanndan sonra 1995 yıhna dek darbelerle uğraştıkla- rmı vurgulayan Aliyev, Azerbaycan top- raklannuı Ermeniler tarafından işgal edildiğini anlattı. Aliyev, "6-7yıldırsa- vaş yok Ermenikrle ama banş da yok- tucErmenfler işgalettiğjAzerbaycan top- raklarmdan çekümelidir" dedi. Aliyev, Azerbaycan'ın pazar ekono- misi içinde gelişmesi için yaptıklannı uzun uzun anlatırken, Kafkas bölgesin- deki sıkıntılanna dikkat çektı. Erme- nistan'la, komşulanyla sıkıntılan oldu- ğunu anlatan Aliyev, "Bizim bir numa- rahmüttefikirniz.dosrumuzTürkive'dir. Türkiye'nin yardmnna çok ihtiyacunız var* dedi. Ermeni soykınmı savlanyla ilgili karariann hepsine karşı çıktıkla- nnı kaydeden Aliyev, şu görüşleri dile getirdi: "Protesto ettik, beyanatlar ver- difc Fransa'nm son karan bîzi çok hid- detiendirdl Chirac'a, ne yaparsuuz, de- dim. Benim efimden gelmez,dedL Ne ka- dar samimi bUmiyorum ama bunlan sövkdL Türidye büyük deviettir. Erme- ni soykmmı ofanadı ama asıl Ermenüer soykBim yapti. Hem Türkiye'de, hem de Azerbaycan'da. Ama biz bunlan dün- yayaanlatamıyoruz.Amerika'daTürk- kr var, neden bbieşmezler? Biz, gücü- mözfi büieştiremiyorıız. Propaganda- mnı artbrmafayız. Türkiye,bunda da ön- de ohnabdu-." Aliyev sözlerini,"Yaşasm Türkiye'nm büyük milkt meclisi, yaşasın Türkiye Cmnhurryçti,yaşasm büyük Atatürk'ün yohıyla gelen türkhalkı" diye noktala- dL Yoğun görûşme trafiği Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, temaslannm ikinci gününde ilk olarak Genelkunnay Başkanı Orgeneral Kıv- nkoğlu ile görüştü. Başbakan Ecevit aynı saatlerde Dışişlen Bakanı tsmail Cem'i, Aliyev ile görüşmesi öncesinde Başbakanlık'ta kabul etti.Aliyev'in, Cem'i kabulünde Dağlık Karabağ'daki gelişmeler ve Ermenistan politikası önemli gündem maddesini oluşturdu. Aliyev, sorunun banş yolu ile çözümü konusunda Türkiye'nin bugüne kadar verdiği desteğe teşekkür ederken "Azer- baycan'm işgal alnndaki topraklan bo- şalolmadanvetoprakbütünlüğüsağian- madanTürkiye'nin Ertv-an ile hiçbiriliş- ki içme gDmemesi" konusundakı has- sasiyetlerini bir kez daha dile getırdi. Aliyev, temaslan çerçevesinde Baş- bakan Yardımcılan MesutYümaz. Dev- letBançefi ve 9. Cumhurbaşkanı Süley- man Demird ile de görüştü.