Katalog

SAYFA CUMHURİYET 20 ŞUBAT 2001 SALJ 8 com'lar zor durumda üksek teknoloji sektörüne duyu- lan itimat sarsılınca ve fınansal kaynaklar musluklan kapaünca, yenı başlayan intemet şirketfcri ha- yatta kalmak ıçin ne yapabılirler? Işte son gûnlerin on popüler sorusu. Bu, kûresel çapta binJerce işietmenin yûz- leştiğı bırdurum tsrail'de, Kudüslü. kûçük çaplı. işletmedeh ışletmeye e-ticaret yazı- lım şirketi olan Zoomix de zorlu pazar ko- şullannın meydana getirdiği güçlükJerle yüzleşiyor. www.internet.com 'da yer alan haberde e-ticaretin yaşadığı güçlükler dıle getirümiş. Zoomıx"ın ıcra amirı Avinoam Omer, küçük çaph başlangıç şırketlerine dostça yaklaşılmasına ahşılmış olan gırişim sermayesi kuruluşlannın, eskisinden daha Mehmet@cumhuriyetcom.tr soğuk olduğunu dıle getirerek "Eskkkn ol- sa para tekiifî yapmakiçin onlar bizi arar- dT diyor. Şimdi ise yatınmcılardaha tutucu ve ya- tınm yapmakta daha eli sıkı davranıyorlar. Ömer, bunun sonucunda artık girişim ser- mayecüerine para kaynagı olarak yönelme- nin, şirketi için doğru zaman olmadığını söylöyor. Benzerbir şekilde, şirket kârgetirecek bir şirket evhlıği teklifi ya da devralma tekli- fi beklentisi taşımıyor. Bunlann yerine şir- ket, pazar koşullan iyıleşene kadar kendi- sini geçindırmesıni ıımduğu bir strateji uy- guluyor. Her ne kadar şirket, umduğu derecede elemanı işten çıkarma seçeneğine arük sa- hip değilse de Zoomix, ödeme yapan müş- terilerine hizmet götürme.anlayışından do- layı, ürûn zaman sınırlannı yukan kaldır- dı. Bunun yerine, yeni başlayan bir şirket gibi davranmaya son verme ve müşterilere odakJanma amacını gûdûyorlar. Ömer, "Bu sayede, sadece gelecekte giri- şim sermayecilerine göstereceğjmiz bir şey- leresahipohnalda kahnayacağız, ayncaysü- nızcabirnokta kom giibideğü,geteneksel bir şirket gibi de işlev görebileceğiz'' diyor. Zoomix, şirketi ayakta tutacak olan istik- rarlı nakit girişini sağlama almak için müş- teri memnuniyetine ve müşten sadakatine gûvenıyor. Ömer şöyle diyor: *Pazar,insan- lann eskiden dûşûndükleri kadar ryi değil ve şimdi söyledikkri kadar da kötü değü." enter V -- > ,. t, Sanalgüvenlikgücü MEHMET SUCÜ Italyan Konsolosluğu internette Italyan Başkonsolosluğu'nun yeni açılan web sıtesı. konsolosluğun verdiği her türlü hizmetı Türkçe ve Italyanca olarak internet gezgınlerine sunuyor. Özellıkle vızeyle ılgıh aynntılı bilgiyi ve başvuru formunu kullanıcının hizmetine sunuyor. Aynı sıte aracılığıyla Itarya ile ticari ilişkıler kurmak isteyen işadamlanna yararlı web adreslen veriliyor. Italya'ya gıden kişılere turistik bilgiler sunuluyor, otellere ulaşma imkânı tanınıyor. Sitenin web adresi: www.italvoncons.orq.tr ûrkiye'de bilgi ve ağ gû- venliği konusunda şir- ketlere hizmet veren In- foNet Bilgi Teknolojile- ri Şirketi, mûşterilerini hacker'lara karşı koruyor. InfoNet Satış Müdûrû AJan Sağ- bflge, Türkıye'de güvenliğın 1-2 yıl öncesıne kadaralgılanamadığıru, vi- rüsler ve server'lann hack edilme- ye başlanmasından sonra, internet ortarmnda gûvenliğe ihtiyaç oldugu- nun anlaşıldığıru söyledı. Resmı ku- rumlarıçınde güvenhk konusunda en ciddı kurumun asken bırimler oldu- ğunu belirten Sağbılge, "Diğer ku- ruhışiar da gûvenBğin ne kadar ih- tiyaç oUuğunıfarkettier.Son zaman- larda açılan tûm deviet ihalelerinin mutiaka güvenlik bacağj var veya tek başına güvenlik ihaleleri açüı- >OT" dedı. Internetın herkese açık bir platform olduğuna işaret eden Sağbilge şöyle devam etti: "Ben hafta sonu sörf yaparken 7 farkiı noktadan sakiın akhm. Bun- fau* hacker'lann, daha doğrusu hac- ker'oklann yapüğı şeyier. Gerçek hackerlar önce araşbrma yapariar, bağlannlan araşönrve tektek makineter üze- rinde değü, direkt network'ler üzerinde çab- şırtar. Çünkü daha yüksek seviyede koruma olan yertere girip egosunu tatmin etmek ister. Hacker'cüdar ise reklam peşmde." Hacker'lann Türkiye'de çok yoğun işlem yapmamasrnın sebebinin bant genişliği ko- nusuyla ilgıli olduğunu vurgulayan Sağbilge, bant genişliği ve bunun sonucu olarak hızın artmasındansonra yurtdışından saldınlar ola- bileceğinı söyledı. Sağbilge, "Siz,2 MBTik hat- iariainternetbankaaiığıyapmayabaşlaym,ba- kmnasrigeiyorlar. Hcöoemfi. Tefekom bu alan- da vaünm yapmah, bant genişliği artünldık- ça performans artar. Arük hayaümızuı her alanına girdi internet Amerikan Havayollan, internet hizmeti sunan server'Ianrun 1 saat kapalı kaunası nedeniyte 1 milyon dolarzarar ettP diye konuştu. Türkiye'nin ilk FireWall (güvenlik duvan)*- ağ güvenlik taraması, güvenlı tanılama sıste- mi ve güvenli özel sanal ağ sıstemini uygula- yan InfoNet, hizmet verdikleri kuruluşlan, sistemlerindeki açıklan ortaya çıkararak teh- dıtlerden koruyor ve gerekli önlemleri sunu- yor. Aşamalı bir sistem içinde şirketlerin gü- venlik zaaflannı değerlendirenfirrna,InfoSE- CURE metodu ıle sistem hakkında pojansi- yel bir saldırgan tarafından ne kadar bilgi top- lanabüeceğini ve kurumun güvenhk orgaruzas- yonuyla ılgili bılgıler topluyor. Ekjp, kurum ve sistemle ılgili bilgiler top- landıktan sonra sıstemdekı potansiyel zayıfnok- talan tespıt etmek ıçin hedef sistemlere sal- dın düzenliyor. Sıstemdekı açıklan tespit eden bir plan öneriyor. InfoNet, hizmet verdiğı kurumun talebi doğrultusunda saldın ya da sız- manın nereden ve kim tarafın yapıldığını da araştınyor. Alo 'nunm m ğ m m m m oykusu Ü u hafta bir lüzumsuzbilgiye daha de- ğineceğiz. Dogru mu değil mi bilin- mez. Ama okunmayadeğer. Telefon- da hemen hemen her gün kım büir kaç kez kullandığımız "Alo" sözcüğu, gerçekte bir sevgiünın kısaltılmış adıdır. Sevgihnın tam adt Alfcssandra Loüta Oswakk>'dur. Bu sevimli genç kız, telefonu ıcat eden, A.Graham BeB'in sevgi- lisiydi. Graham Bell telefonu icat edince ilk hat- tı sevgilisinin evine çekmişti. Atölyesmde telefon çalınca arayanın Allessandra Lolıta Oswaldo'dan başkası olamayacağmı bıldığınden Graham Bell, telefonu açar açmaz "Allessandra Lotita Oswal- do" diyordu. Bell. zamanla sevgilısine, adını kı- sakarak hitap etmeye başladı ve telefonu her açı- şında onu "Ak Lol Os" diye karşıladı. Çahşma- lan uzadıkça Graham Bell, sevgilisinin adını da- ha da kısalttı ve ona ikı heceli bir ad buidu. Bu kısa ad "Ak»" idi. Allessandra LolitaOswaldo, ge- liştirip, tûm kenteyaymaya çaüşnğı telefondanbaş- ka bir şey düşünmeyen sevgilisinin bitmek tû- kenmek bibneyen deneylennden rahatsız ohna- ya başlaymca Graham Bell'i telefonuyla baş ba- şabırakıp onu terk etti. Yaslı Bell, sevgilisininbir gün onu arayacağı umuduyla telefonun başından aynimadı. Kentte çekilen telefon hatlannın sayı- sı da giderek artmaya başlamıştı. Graham Bell'i artık başka kışıler de anyordu. Fakat o, telefonun her çalışında kendısını sevgilisinin aradığını sanarak telefonunu "Alo" diyerek açıyor ve artık herkes "AJo" diyordu. O günlerde hemen herkes telefonu açtığında Alexander Graham Bell'in anısına saygı olarak "Ak>" demeye başladı. İnternetli eğitim yaygınlaşıyor nternet, eğı- timihemteş- vik ediyor hem de ge- rekli kılıyor. Biryandan kişinın eğitimine katkı sağlarken öte yandan ba- şanh bir kariyer için ki- şinin daha fazla eğitim almasını gerektiriyor. İn- ternet, öğrencılerin eği- tim amaçlı araştırma ve çalışmalannı destekli- yor, uzaktan öğrenmeyi sağlıyor. Tûrkiye'de de internet kullanıcılannın, eğitim amaçlı web site- lerine büyük ilgi göster- dikleri belirtüdi. Bilgısa- yar sahiplerinin yüzde 40.9'u okula destekya da eğitim amacıyla bilgisa- yar aldığını söylüyor. EBS Araştırma ve Damşmanlık tarafin- dan yapılan son araştırma, Tûrklerin eğitim amaçlı internet kullanımına büyük ilgı gös- terdiğmi ortaya koyuyor. Başka bir deyışle, ınternetın sunduğu olanaklar ve tehditler hakkında oluşan farkmdalık düzeyı hızla artıyor. Araştırmaya göre, bılgisayar sahıp- lerinin yüzde40.9'u okula destek ya da eği- tim amacıylabılgisayaraldığını; yüzde 27. l'i bilgısayar öğrenmek ıstediğini; yüzde 26.7'si daha çok bilgi edinmek ya da İcendini eğıt- mek amacıyla bılgisayar aldığını ya da al- mayı planladığını; yüzde 26.4'ü ise teknolojiye ve yenı gehşmelere ayak uy- durabibnek için bılgisayar aldığını söylüyor. Oyunlar ve iletişım ise son sıralarda yer aiıyor. Yapılan araştırmaya gö- re, eğitımle ıjgilı web site- lerine daha fazla ılgı gös- tenldiği anlaşılıyor. Son kullanıcılar, bir web site- sini neden ziyaret ettikle- rini çeşitli gerekçelerle açıklıyorlar. Erkeklerin yüzde 68.9'u ve kadınlann yüzde 46.6'sı, internettekı eğitim içeri- ğinı merak ettiğıni söylü- yor. Kullanıcılann yanıtlan, > aşadıklan ıllere göre de önemli ölçüde değişiyor. Istanbul, îzmir ya da Ankara gibi büyük il- lerin dışmdaki illerde yaşayan internet kul- lamcılan web'de eğitim konusuna yüzde 17'lik oranla ilgi gösterirken üç büyük ilde yaşayanlann ilgi oranı yüzde 9.4 sevıyesin- de bulunuyor. IŞARET PARMAGI envertopaloglu(g hotmaü. com Sanal ortamın dilişaret parmağını önce internet ve dil konusuna oklamak isuyorum bu haf- ta... Medyamızın dil bakımından du- nımunun içler acısı oldugu bir ger- çek. internet de bu kötü gidişten etkileniyor. Hayaumıza katmaktan kaçınamadığunız her yeni durum, olay, olgu karşısında neredeyse hıç düşûnmeden, taruşmadan geliştirdigımız tavır ya oldugu gibi kabullenmek ya da ol- dugu gibireddetmekoluyor. Sonuçta da ön- ce tepkiyle karşıladığımız o şey neyse, yaşa- mımıza giriyor ve ortaya abuk sabuk bir üiş- ki çıkıyor. Bügisayarla, intemetle kurduğu- muz ilişki de böylesi abuk sabukluk sergili- yor. Kişisel bilgisayarlann yenı kulJanıldığı dönemleri anımsayanlar taıîık olmuşlardır. Monitörlere mavi boncuklar asıîu", üstü dantellerle, el işlemesi örtülerle kapatıürdı. Monitör ekranının kenanndan sarkan hapis- hane hatırası boncuk sırmalı maşallah yazı- lanna rastlayanlar da vardrr. Bılgisayar ör- tüleri ise paketlerinden çıkmak için bır baş- ka bahan beklerdi. Şimdi intemetle kurdu- ğumuz ılışki de nerdeyse aynı. 'Chat' 'chat' 'chat'leşiyor, içimizi döküyor, rahatlıyoruz. Intemetten anladığımız, sohbet odalanndage- yik muhabberi yaprnak. Teknolojinin sağladığı bu olanagı büyük bir pazara dönüştûrme uğraşını yoğunlaşü- ran, sanal pazarpastasından daha çok pay al- mak isteyen ticari kuruluşlann çalışmalan ise hiç durmuyor. Medyada dilimize karşı sûren hoyratça tutum, internetteki yayınlarda da pek değişmıyor. Dil kiriiliğinin, diîsizuğe doğ- ru gidişinin nasıl önüne geçilebilir? Bu önemli sorun, alınacak önlemler enine bo- yuna tartışıhnalı... Ama RTÜK benzeri bir üstkurul oluşturularak çözûm bulunamaya- cağı da açık... Kültûr ve sanat içerüdi sayfa ve sitelerin çoğabnası dileğimiz. Böylece ınternetin büyük bir sanal markete dönüş- mesi engellenebilir. Kullarulan yazılı dıhnku- rallannauymak için gösterilecek özenle kir- liliğın buraya da taşınmaması sağlanabihr... Oykü ve romanlanyla tanınan Buket Uzu- ner de internette sitesı bulunan yazarlan- mi7Han Uzuner'in sitesinde öykü ve roman- lannın yanı sıra yazariık serüvenine ilışkın her şey var. Buket Uzuner'in sitesinde yaşa- möyküsüne, gezı yazılanna, denemelenne de ulaşabılirsıniz. Uzuner'in internet adresi: www.buketuzuner.cqm Bu hafta bir de A. Ömer Türkeş tarafin- dan hazırlanan ve yeni yayımlanan kitaplar- la ilgili eleştirileri topluca okuyabıJeceğiniz bir adres öneriyorum. http://www.pando- ra.com.tr/turkce/elestiri.asp SALI ORHAN BURSALI DDK ve Devlet Bankaları Cumhurbaşkanı Sezer'in yeniden yapılandır- dığı Devlet Denetleme Kurulu (DDK), önce- likle Ziraat, Halk ve Emlak bankalannı denetle- mek için harekete geçti. Seçim, Türkiye ve ge- leceğimiz açısından çok doğrudur. Böylece 'si- yasi /racfe"nin, "ticari sır" ve 'görevzaran" kis- veleri attında devlet bankalannda bugüne ka- dar denetimsiz kalan "lcraatlarınf ilk kez ince- teme serüveni de başlamış oldu. Özellikle bu uç bankada "siyasi irade'nin, ya- ni bankanın bağlı oldugu siyasi parti veya ba- kanın karar, emir vetalimarJan çerçevesinde, mik- tan kesin olarak bilinmeyen, ancak 50-100 mil- yar dolar arasında oiduğu belirtilen batık kredi- ler vardır. Siyasi Irade, bu paralann kimlere, hangi ko- şullarda ve ne amaçla verildiğini ve neden geri alınmadığını sır gibi saklıyor. Umarız şimdi DDK'nin bu incelemesinin sonuçlannı, bu pa- ralann asıl sahibi olan Millet'in öğrenme olana- ğı dogacaktır... ••• Devlet bankalan, herkesin bildiği gibi, siyasi partilerin en büyük arpalığı ve bu miktann bü- yüklüğüne bakılacak olursa, Türkıye'nin çok bü- yük kaynaklannın heba edıldiği, en azından bir kalkınma planı çerçevesinde doğru harcanma- dığı kurumlardır. Koalisyon partileri hükümet kurmaya, önce- likJe bu devlet bankalannı paylaşma pazarlıgry- la başlar. Bu sorun çözüldükten sonra diğer ba- kanlıklar daha rahat bölüşülür. Devlet bankalannın, sıyasetçilerin tam birta- lan alanına donuşturulmesi ahlaksızlığının baş miman Turgut Özal'dır. Amerika'dan ithal etti- ği "prens "lerie, herşeyin içine etmiştir. Devteti- nin bir kısım mümtaz görevli ve yetkililerince ABD'ye kaçırılan eski Emlak Bankası Müdürü Engin Ch/an zamanında bankası mafya çatış- malannın odak noktası oldu, neredeyse bütün özallar'ın parmağının olayın içinde oldugu or- taya çıktı. Emlak Bankasının milyonlarca dola- nyla yapılan servetler bugün afıyetle yenmek- tediri... Bankalar soyulurken acaba o zamanlar ve daha sonralan Devlet Denetleme Kurulu ne- redeydi? Siyasi partiler, bu bankalan hiçbir zaman el- lerinden çıkarmak, soygunu dundurmak, ban- kalan Türkiye'nin kalkınma planlan doğrultu- sunda tıkır tıkır işletmek istemediler. IMF'nin Türkiye'ye biricik yaran, belki de bu bankalann siyasetçinin elinde oyuncak olmaktan çıkartıl- ması ıçin yaptığı baskıdır. Siyaset ise hâlâ ayak diretiyor. Omeğin ANAP lideri, bankacılık siste- mı üzerinde denetimlerinin kalmadığından bile yakınıyor. Devlet bankalan siyasetin boyundu- ruğundan kurtulabilirse, belki o zaman siyaset- çi, asli iktidar görevinin, kendi yandaşlanna dö- nüşü olmayan krediler vermek değil, kalkınma planlaması yapmak ve bu planlama doğrultu- sunda ütheyi yönetmek olduğunu anımsaya- cak ve saygın konumuna kavuşacaktır. Devlet bankalan, Türkiye'nin batınldığı ba- taklıklar arasındadır. Bu nedente, DDK'nin bu bankalan denetlemeye alması, çok önemli ve doğru birkarardır. Ve Türkiye'yi temiz siyaset ra- yına oturtma yolunda atılmış önemli bir adım- dır. Türkiye kaynaklannın nasıl har vurulup har- man savrulduğunun, neden Yunanistan'ın ya- nsı kadar bile bir kalkınmışlık düzeyine ulaşa- madığımızın, neden ikıde bir dizginleri IMF'ye teslim etmek zorunda kaldığımızın, neden yıl- lardır ekonomik olarak bu kadar güçsüz ve ba- tak durumda bırakıldığımızın yanıtlannın önem- li bir kısmı, bu bankalann yönetim tarzında ve batık 50-100 milyar dolarlarda gizlidir. Umanm, Türkiye'nin batınlışında bu banka- lann payını yakında öğreneceğız. Siyasal iktidar devletin butun harcamalarının denetimı görevi- nin yerine getirilmesine yardımcı olmalıdır. Ece- vit'in bu konuda kişisel olarak bir endişesi ola- cağı akıllann ucuna bile gelmez.. O halde devletin tepesinde kriz çıkarmak ni- ye? Bırakalım DDK, savcılar vb. özgürce çalış- sınlar. Yoksa Türkiye bu bataklıktan ne bankalar operasyonu ile kurtulabilir ne de IMF'nin vere- ceği paralarla! Geçenhaftaki "BenBilirim" başlıklı Salıya- zımda, toplumda öğrenmeye karşı ilgisizlikten yola çıkarak, "öğrenebilen insan, öğrenebilen yönetim, öğrenebılen sistemler"\n ülke kalkın- ması ve yönetiminde ne kadar hayati önemde olduğuna ilişkin görüşler dile getirmiş vebirör- nek venmiştim: Bır sava gore, asken uçaklann düşmesinde, bazen elektrik voltajının ani yük- selmesi rol oynuyor. Kandaki tuz dengesi bo- zuluyor, bu da kan damarlannda pıhtılaşma ve tıkanmalara, bayılmalarayol açıyor... Bu savın, acaba Hava Kuvvetleri'nce araştınlıp araştınl- madığını sormuştum. Hava Kuvvetleri Komu- tanı, Hv. Pt. Org. Ergin Celasin aynı gün sabah arayarak özetle şu haberi gönderdi: "Bu sav ilk kez Hava Kuvvetlen Dergısi'nde yayımlandı. Biz pilotlann uçuştan bir gün önce aspirin bi- le almasına izin venmeyiz. Düzenli olarak kan muayeneleriyapılır. Kazaya uğramış pilotumu- zun kanı laboratuvarda en ince aynntısına ka- darincelenir ve raporiar tutulur. En çok duyar- lı olduğumuz bir konudur... yeni birgörüşü he- men tetkikederiz..." Sayın Celasin'in bu duyar- lılığına teşekkür ederim. Hava Kuvvetleri, an- laşıldığı kadarıyla öğrenen bir sisteme büyük önem veriyor... obursali(a bilimmerkezi.org.tr Okulyolunda öldiiler HırtHaberieriSer- VİH - Sıvas'ın Gölova ilçesı yakınmda, bir tanker ile öğrenci ser- visinin çarpışması so- nucu meydana gelen trafıkkazasında, 7kı- şi öldü. Taşımah eğı- tim öğrencilerini Gö- lova'ya bağlı Aşağı Yeniköy'den ilçe mer- kezine getiren AB Tan- nverdi yönetiminde- ki minıbüs. Kadir Yatacınjn kullandığı tankerle çarpıştı. Ka- zada, Ali Tanverdi ıle ögrenciler Mesut Sö- zen, Gülsüm Karaca, Zübeyde Karaca, Mehmet Ibrgut, Se- mahat Yıldınm ve Ozay Uslu yaşamlan- nı yitirdi. •»••