Katalog

23 OCAK 2001 SALI CUMHURİYET SAYFA SAGLIK TSK'den kitap kampanyası • ANKARA(ANKA) - Genelkurmay Başkanlığı, maddi olanaklan yeterli olmayan aile, okul, köy ve ilçelerin kitap ihtiyaçlannı karşılamak amacıyla kampanya başlattı. "Bağışlayacağınız kitaplar gençleri aydınlatacaktır" sloganı ile yürütülen kitap toplama kampanyasında, Türk Silahh Kuvvetleri personeli ve vatandaşlara, ellerinde bulunan fazla veya kullanmadıklan kitaplan en yakın askeri birliğe teslim etmeleri çağnsmda bulunuldu. Yılmaz'a istifa çagrısı • tstanbulHaber Servisi-tPGenel Başkanı Doğu Perinçek, partisinin Istanbul tl Merkezi'nde düzenlediği basın toplantısında, yolsuzluk operasyonlannın başanyla yürütülmesi için Başbakan Yardımcısı Mesut Yılmaz'ın ve MİT Müsteşan Şenkal Atasagun'un derhal istifa etmeleri gerektiğini belirtti. Erdoğan'dan dönüş hanrlığı • ANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) - Yenilikçilerin "doğal önderi" olarak kabul edilen Recep Tayyip Erdoğan'ın, af yasasının hakkındaki yasağı sona erdirdiği savıyla siyasete dönme hazırlıklan içinde dd^beliıtildL ımttnA . Erdoğan ın avukatı - Hayati Yazıcı, cezalann ertelenmesine ilişkin düzenlemeden yararlanan Erdoğan'ın istediği an siyasete dönebileceğini, hukuki bir engel bulunmadığını savundu. Türk-İş:Bop özeHeşmemeli • ANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) - Türk-lş Yönetim Kurulu, bor madenlerinin özelleştirilmesinin ulusal çıkarlara aykın olduğunu vurgulayarak bor madenlerinin özel sektöre devrinin Türkiye'nin elindeki önemli bir ekonomik silahın, yeniden Türkiye'ye çevrilmesıne neden olacağına dikkat çekti. Türk-Iş Yönetim Kurulu'nca dün yapılan açıklamada, bor madenlerinin, Özelleştirme Yüksek Kurulu'nun karan ile özelleştirilmek istenmesinin yasalara aykın olduğunu vurgulandı. KISA... KISA... • Antalya Kapalı Cezaevi Müdürü îsa Güldaş, mahkûmlardan rüşvet aldığı gerekçesiyle tutuklandı. • Yeni Günaydın ve Süper Tan gazetelerinin eskı sahibi Bekir Kutmangil'i öldürdüğü için Eskişehir Özel Tip Cezaevi'nde tutuklu bulunan ve kalp krizi geçirerek ölen çete lideri tbrahim Cici'nin cenazesi Zincirlikuyu Mezarlığı'nda toprağa verildi. B F tipi cezaevlerine ilişkin olarak yaptıklan açıklamalar nedeniyle gözaltına aluıan Tûm Yargı-Sen Ankara Şube Başkanı Necdet Bekçi'nin de aralannda bulunduğu 3 sendikacı Ankara DGM tarafindan tutuklandı. Kan ihtiyacı karşılanamıyor; Kızılay, yurttaşları gönüllü bağışçı olmaya çağırd Ramazan ayı. kan en düşük olduğu zaman. Kızılay'a kan bağtsında bulıınanlara öcretsiz Hepatit A, B, C, HTV ve sifıKs tesderi yapıhyor. Bu testJerin bedeli diğer sağuk kuruluşlannda 50 üe 80 milyon lira arasmda değişiyor. Hasta için acil 'Aarı'aranıyorT " ^ an Bankası Py Müdürü Dr. .XV. DuruMalyalı, gönüllü kan bağışçılan organizasyonu yaptıklannı belirterek yurttaşlan bu gruba katılmaya davet etti. T| >alyalı, /l/# Utnsanlara JL VJL bire bir danışmanlık yapacak, sorumluluk sahibi, bilinçli, özellikle bayanlara ihtiyacımız var. Bu insanlar kan bağışı bilincini geliştirecekler" dedi. SAADETUSLU " ~ Sadece insan vü- cudu tara- findan üre- tilebilen hayati sıvı kan, bağı- şın yeterli olmaması nedeniyle bulunamıyor. Kı- zılay Kan Bankası, özellik- le ramazan ayında yüzde 75'lere varan oranlarda ba- ğış azalması nedeniyle pro- mosyonlu kampanyalar dü- zenliyor. Kan Bankası Mü- dürü Dr. Duru Maryah, so- runun çözümü için dünyada olduğu gibi gönüllü kan ba- ğışçılan anlayışını getirmek istediklerini söyledi. Duru Malyalı, Kızılay Kan Bankası bünyesinde gönüllü kan bağışçılan or- ganizasyonu yaptıklannı belirtti. Kadrolannı takviye etmek için gönüllü çalışabi- Dr. Malyata. A , B , A B v e 0 o l m a k ü z e r e 4 ç e ş i t k a n g r u b u b u l u n u y o r En sık görülen grupı A RhpozitifIstanbul Habcr Servisi- 70 kilo agırhğındaki bir insanda yaklaşık 5 litre bulunan kan, yaşamın ana kaynağmı oluşturuyor. Türk top- lumunda en sık görülen kan grubu A Rh pozitif iken en az görülen ise AB Rh negatif. Kan, vücutta oksijen ahşverişi ve enerji sağlayan kanbonhidrat- lann dokulara dağılması, protein- lerin dokular arasmda dağtlımı. hormonlann ilgih dokulara gide- rek burada fonksiyonlannı yerine getirmesi, atık ve toksik maddele- rin vücutan atılması için ilgili or- ganlara taşınması, mikroplarla sa- vaşta bağışıklık sısteminin yaptığı antikorlann hastalık bölgesine ta- şınmasında hayati öneme sahip bir doku. Plazma ve kan hücreleri ol- mak üzere iki kısımdan oluşur. Ka- nın sıvı özelliğini veren plazma protein, yağ ve şeker bakımından zengindk. Kan hücreleri ise şu kı- •Toplumumuzda en çok görülen kan grubu ise yüzde 40.8 ile A Rh pozitif. Bu grubu yüzde 29.9 ile 0 Rh pozitif, yüzde 14 ile B Rh pozitif izliyor. sımlardan oluşur: - Eritrositler (Afyuvarlar): Kana kırmızı rengini veren alyuvarlar- dır. tçınde taşıdıklan hemoglobin molekülü ile hücrelere oksijen ve hücrede enerji sağlama sırasında yakılan oksijenin metaboliti kar- bondioksiti dışan atılmak üzere akciğere taşır. Ortalamayaşam sü- resi 120 gündür. - Lökositier (Akyuvarlar): Vü- cuda giren canlı, cansız her çeşit yabancı maddeyi tanımak ve on- larla savaşmak için görev yapar- lar. Bir kısmı doğrudan mikroplar- la savaşu"ken başka bir kısmı da yabancı molekülleri ve mikropla- n tanıyarak sistemi uyanr. Diğer- leri de mikropla savaşmak üzere antikor denen spesifîk proteinleri üretir. 48-72 saat canlı kalabilirler. - Trombositler: Bir yaralanma halinde yaralanan bölgeyi ilk ta- mir etme ve bu bölgede pıhtılaş- manın sağlanması için bir dizi ola- yı başlatma görevi olan hücreler- dir. Yaşam süresi 7-9 gündür. Başhca 4 kan grubu A-B-AB ve 0 olmak üzere baş- hca 4 kan grubu var. Kandaki pro- tein Rh faktörünü belirler. Protein varhğı kan grubunun pozitif, yok- luğu ise negatif özelliğini belirtir. Her insan kendi kan grubundan kan alabılir ve kan verebilir. Zo- runlu durumlarda ise 0 kan grubu Rh faktörü uygun olan herkese kan verebilir, AB ise Rh faktörü uygun olan her gruptan kan alabilir. En çok A grubu Toplumumuzda en çok görülen kan grubu ise yüzde 40.8 ile A Rh pozitif. Diğer kan gruplannın ora- nı ise şöyle: Yüzde 29.9 0 Rh pozitif, yüzde 14 B Rh pozitif, yüzde 7.2 AB Rh pozitif, yüzde 4.8 A Rh negatif, yüzde 5.4 0 Rh negatif, yüzde 1.4 B Rh negatif, yüzde 0.7 AB Rh ne- gatif. Ne kadar saklanır? Eritrosit süspansiyonlan artı 4 derecede 42 gün saklanır, trombo- sitler oda sıcakhğmda 5 gün sak- larur. Kan alındıktan sonra ilk 6 sa- atte aynlan plazma ise eksi 40 de- recede 2 yıl saklanır. leceklerin bu gruba katılma- sını isteyen Malyalı. "Insan- lara bire bir danışmanhk ya- pacak, sorumluluk sahibi, bflinçti, özellikle bayanlara ihtiyacımız var. Bu insanlar kanbağışmm ülkemizin sağ- hk poütikasının bir gereği ol- duğunu bulunduklan çevre- ye anlatacaklar, tophunda kan bağışı bilincini gebştire- cekter" diye konuştu. Gelişmiş ülkelerde bu tür gönüllü gruplann dernek ve vakıflar bünyesinde toplan- dığını ifade eden Dr. Mal- yalı, bunlann ulusal ve ulus- lararası konferanslar düzen- lediklerini kaydetti. Aynı za- manda Dünya Gönüllü Kan Bağışçılan Federasyonu (IFBDD) üyesi de olan Du- ru Malyalı, kan bağışımn öneminin anlatılarak, bağı- şın arttınlabileceğini vurgu- ladı. Halkın bağış konusun- da duyarsız olduğunu kabul etmeyen Malyalı, şöyle de- vam etti: "Kan hayatür. Elimizde devamb kan olmalı. Ancak halkmuz kanın öneminin ne olduğunu, hangi amaçlarla ne şekilde kullanıldığını bil- miyor. Ancak kendilerinin başı sıkışüğuıda ve kan saûn almaya geldiklerinde kanı bulamaymca önemi anlaşıb- yor. O zaman burada sorun yaşryoruz. Bazen cam çerçe- ve iniyor. Burada çahşan in- sanlar zor dununda kalıyor. Türk halkı vericidir. Yeter ki bilgilendirilsin. Eğhün olur- sao zaman kan bağışımn ge- reken düzeye ulaşacağına inanryorum. Birinci basa- makta ilköğretim okullann- da bu biünç verilmeii ki 18 yaşına gelen genç kan bağı- şına başlasın." Çok büyük kan sıkmtısı çektiklerini vurgulayan Du- ru Malyalı, kan bağışımn anlatılması için Fatih Müf- tülüğü'ne yazı yazdıklannı, askerlik yoklaması için ge- lenlerden kan alınması için de ilgili yerlere başvuracak- lanm söyledi. Zarandeğilyaranvar Toplumda kan bağışmın zaran olduğu şeklinde bir ınanışın kabul edılemeyece- ğini de vurgulayan Dr. Mal- yalı şu bilgileri verdi: " Bağış sonrasuıda kişinin Hepatit A, B, C, sifıüs ve HTV tesderi yapıhr. Kesintikle kan bağışı zarar vermez. Buna inanan bize gekin, binnçlen- dirmek biam görevimiz. Kan bağışlayan kişide ilk birkaç gün azıcık halsizlik olur. Aksine düzenli verildi- ğinde faydalan bile var. Yük- sek tansiyonu ve kolesterolü olanlar sürekK veriyor, yapı- lan araşürmalar kalp krizi riskini azalüğmı da göster- miş." Bebeklere özel Kan Bankası'nda bebek- lere özel kan torbalan hazır- lanacağını da belirten Mal- yalı, mevcut kan torbalan- nın bebeklere fazla geldiği- ne dikkat çekti. Malyalı ay- nca, gezici ekibin olanakla- nm arttırdıktan sonra çeşit- li yerlerde kan bağış nokta- lan kurmak istediklerini söyledi. Malyalı, "Örneğin tiyat- ro, sinema girişi gibi yerler- de belli eğitim düzeyindeki insanlanmıan kan vermesi- ni sağlamak istiyoruz'" dedi. Kızılay Kan Bankası'nm Müdür Yardımcısı Nazım Ozgün ise kan bağışımn en düşük olduğu zamanlann ramazan ayı olduğunu söy- ledi. Bu yıl uzun tatilin ken- dilerini çok yıprattığını be- lirten Özgün, "Stoklanmız iyice azakn. Şimdi kendinû- zi topariamaya çataşıyoruz" dedi. Özgün, topladıklan kanın ihtiyacın yansını kar- şıladığını, kentin çeşitli yer- lerinde bulunan dispanseler- de de kan verilebildiğini kaydetti. Tesfler ne kadar? Kızılay, kendisinebağış- ta bulunanlann kanında Hepatit A, B,C,HIVve si- filis testlerini yapıyor. Kı- zılay'da bu testleri yaptır- manın maliyeti yaklaşık 25 milyon lira. Aynı testler özel hastanelerde 50-70 milyon lira arasında deği- şirken Marmara Üniversi- tesi Hastanesi'nde 82 mil- yon lirayı buluyor. KUL ÖNCESIGÖZMUAYENESİZORUNLU OLMALI Çocukkmngöden boznk rn İstanbul Haber Servisi - Beş duyu organımızdan biri olan gözde en çok görülen şikâyet, kırma kusurlan. Kızılay Yusuf Topçu Gündüz Göz Hastanesi'nden Dr. Okan Toygar, Türkiye'de kırma kusurlan ve şaşılığın zamanında teşhis edihnemesi nedeniyle göz tembelliğinin de sıklıkla görüldüğünü söyledi. Marmara Üniversitesi'nde yapılan bir araştmnaya göre, ilkokul çağmdaki çocuklann yüzde 62.3 'ü, larma kusuru ohnasına karşm hiç hekime gitmemiş. Marmara Üniversitesi'nin Ayhan Şahenk Vakfı ile birlikte Üsküdar çevresindeki ilköğretim öğrencileri arasmda yaptığı araştırma ilginç sonuçlan ortaya koydu. 6-14 yaşlan arasuıdaki 3 bin 568 ögrenci arasında yapılan çahşmada, çocuklann yüzde 10.7'sinde kırma kusuru, yüzde 2.5'inde şaşılık ve yüzde 4'ünde göz tembelliği olduğu ortaya çıktı. Prof. Dr. Haluk Kazokoğlu ve Prof. Dr. Mehdi Süha Öğüt ile birlikte çahşmayı yapan Dr. Okan Toygar, kırma kusurlannın ve 1 ürkiye'de kırma kusurlan ve şaşılığın zamanında teşhis edilmemesi nedeniyle göz tembelliği sıklıkla görülüyor. Hastalüdı çocuklann yüzde 62.3'ü hiç doktora gitmemiş tembelliğin belirgin bir yakınma olmadıktan sonra anlaşılmasının zorluğuna dikkat çekerek pediatrik muayenelerin içine gözün de eklenmesini ve okula başlarken bunlann kontrol edihnesüıi istedi. Devletin kendi sağlık politikası ohnası gerektiğini vurgulayan Dr. Toygar, sağlıkta özelleştirmenin koruyucu sağlık hizmetlerini baltalayacağmı vurguladı. Kırma kusurlan ve şaşılığın yurtdışındaki verilerle paralellik göstermesine karşın, tembelliğin ülkemizde fazla görüldüğünü söyleyen Toygar, bunun zamanında teşhis ve tedavinin yapıknamasından kaynaklandığını kaydetti. Toygar, "tsveç'te yapılan bir çabşma, iyi bir tarama programryla göz tembelliğinin yüzde 4.5'ten yüzde 0.7'ye düşürükbOeceğini gösterdi" dedi. Araştırmada ortaya çıkan ilginç bir sonuç da kırma kusuru olan çocuklann yüzde 62.3'ünün, şaşılık olanlann yüzde 42.8'inin ve göz tembelliği olanlann yüzde 41.8'inin hiç göz muayenesi oknaması. R. ÇELÎKKOL: GÖZ TEDAVİSİNDE YANETKİSÎ ÇOKNADİR Sonuüanı 'lazer'Bçöziinı Istanbul Haber Servisi - Göz sağlığını tehdit eden ve körlüğe neden olabilen şeker hastalığına bağlı göz hastalıklan lazerle tedavi edilebiliyor. Acıbadem Carousel Hastanesi göz cerrahisi uzmanı Op. Dr. Lcyla Çelikkol, yan etkileri çok nadir görülen lazerin klasik cerrahıden en büyük üstünlüğünün yüksek hassasiyeti olduğunu ifade etti. Çelikkol, lazer ameliyatının kullanım alanının gittikçe arttığıru söyledi. Halk arasında "katarakt ametiyatiannm da lazerie yapıkuğına" ilişkin yanhş bir kanının oluştuğuna dikkat çeken Çelikkol, lazerle katarakt ameliyatının henüz deneysel aşamada olduğunu vurguladı. Göz hastalıklannda kullanılan 8 ayn lazer cihazı ve yan etkileri ise şöyle sıralanıyor: Argon Lazer: Gözün ağ tabakasının (retina) hastalıklan ve göz tansiyonu olan glokomun tedavisinde kullanıhr. Şeker hastalığına bağlı retina hasarlannın durdurulması öncelikli kullanım alanlan arasında yer alır. Göraıede azalma, göz içi kanaması görülebilir. (jTöz hastauklann tedavisinde lazerin kullanım alanı gittikçe genişliyor. Ancak halk arasındaki yanhş bilgilerden dolayı yurttaşlar katarakt ameliyatının lazerie yapıldığmı sanıyorlar. Eîcimer Lazer Miyopi, hipermetropi, astigmatizma, presbiyopi gibi odaklama kusurlannın ve bazı kornea (saydam tabaka) rahatsızlıklannın tedavisinde kullanıhr. Enfeksiyon, saydam tabakada bulanıklık görülebilir. Neodmium YAG Lazer: Katarakt ameliyatı sonrası oluşan zarlann kaldınlması, iriste (gözün renkli kısmı) delik açılması gibi uygulama alanlan vardır. Green YAG Lazer: Argon lazere benzer, daha etkilidir. Hohnium YAG Lazer Hipermetropi ve hipermetrop astigmatizma tedavisinde kullandır. YAG lazer uygulamalan sonrası göz içi basıncında artma görülebir. Diode Lazer Özellikle kanser tedavilerinde çığır açmış olan bu yöntem, gözde acil damar tıkanıklıklarında faydalı olabihnektedir. Bazı göz tansiyonu tiplerinin tedavisinde kullanılır. Dye Lazer: Frekansı değiştirilerek farklı amaçlar için kullanılabilir. Bu yönüyle Diode lazere benzer. CO2 ve Erbium Lazer: Göz kapağı ameliyatlannda ve ciltteki kınşıİdann giderilmesinde kullanılır.