Katalog

20 OCAK 2001 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA LflİŞ H A İ 3 r } j R L r ! i R dishab@cumhuriyet.com.tr 11 tÜ'den Janama Büimsel üişkiler kesilecek • ÎÜRektörü Alemdaroğlu, Fransa'nın kendi tarihiyle hesaplaşması gerektiğini bildirdi. tstanbul Haber Servi- si - Fransa parlamento- sunun Ermeni soykınmı iddialannı yasallaştırma- sı, üniversitelertarafindan kınandı. Istanbul Üniver- sitesi (1Ü) Senatosu. Fransa ile her türlü bi- limsel ilişkiyi kestiğini belirtti. IÜ Senatosu, dün Fran- sa'yı kınayan bir karar aldı. tÜ Rektörü Prof. Dr. Kemal Alemdaroğhı'nun basm toplantısmda sert birüsluplaaçıkladığı ka- rarda, Fransa Ulusal Mec- lisi'nin 85 yıl önceki ger- çekleri saptırarak 1. Dün- ya Savaşı ortamında ger- çekleşen olaylan soykı- nm olarak nitelendiren bir karar aldığı belirtildi. Özgürlük, demokrasi ve insan haklannı savunan Fransa'nın, bu kararla Türk ulusuna ve dünya tarihine saygısızlıktabu- lunduğu vurgulanan açık- lamada, "Kısır oy kaygn lannın yönlendirdiği ve tarihi gerçeklerle bağdaş- mayan bu karan, tU Se- natosu olarak şiddetk \a- nıyonız" deniîdi. IÜ'nün açıklamasında alınan kararla. Türklerin onurunu zedeleyen Fran- sız Meclısi'nin Türki- ye'ye yönelik asılsız id- dia ve ithamlarda bulun- mak yerine kendi tarihi ile hesaplaşması istenerek "Sömürgelerindeki in- sanlık dışı u ygulamalan ve Kurtuluş Savaşı döne- minde Maraş, Urfa ve Antep'te giriştiği katli- amlan incelemesi, insan haklan ve demokrasi ide- alkrine daha uygun ola- caknr" denildi. Açıklamada, kendi par- lamenterlerinden gelen Cezayir'deki katliamla- nn araştınlması önerge- lerini tarihçilere bırakma karan alan Fransa'nın Er- meni soykınmı iddialan- nı tarihçilere bırakmadı- ğı vurgulandı. Alemdaroğlu, açıkla- manın yapıldığı saatler- de Paris Güney Üniver- sitesi'nden gelen öğre- tim üyesi değişimiyle il- gili bir yazıyı anımsata- rak lÜ'ye gelecek Fran- sız öğretim üyelerini ka- bul etmeyeceklerini söy- ledi. YTÜ Senatosu da "1. Dünya Savaşı öncesive sonrasında olav lann için- de ve hatta hazırlayıcısı olan Fransa'nm o dönem- deki görevlilerinin rapor- lannı da dikkate abna- yarak 85 yıl sonra politi- kacılannın çıkarlan için onuruyla yaşamış bir ulu- su mahkûm etmesi çok çirkin ve dûşmanca bir tutumdur" açıklamasını yaptı. '42hinTürkökhT Mersin Üniversitesi, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi ve Kahra- manmaraş Sütçü Imam Üniversitesi Senatolan da karan kınadı. Sütçü Imam Üniversitesi'nden Doç. Dr. Yalçın Özalp, asıl soykınmı Maraş böl- gesinde Ermenilerin yap- tığını ve 42 bin Türk'ü şe- hit ettiğinı söyledi. Öte yandan, Başkent Üniversitesi bünyesinde- ki orta ve yükseköğretim kurumlannda Fransızca dersler kaldınldı. Sezer, Ermeni tasansının onaylanmasını esefle karşıladığını belirterek Fransa'yı kınadı Paris'e 14 gün süreANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) - Türkiye, sözde Ermeni soykınm yasa- sının Anayasa Mahkemesi'ne gönderil- memesi durumunda Fransa'ya yöne- lik yapnnmlan içeren paketi uygulama- ya sokacak. Fransız hükümetinı yasa- nın parlamentodan görüşülmesi sürecin- de pasif davranmakla suçlayan Türki- ye, yüksekmahkeme için kalan 14 gün- lük süre içinde Fransa'ya yönelik bas- kılannı artıracak. Cumhurbaşkanı Ab- metNecdetSezer, Fransız Parlamento- su'nun tutumunu esefle karşıladığını ve kınadığını bildirdi. Ehşişleri Baka- nı İsmafl Cem, Fransa'nın devlet iha- leleri ve ahmlanndan dışlanabileceği mesajını verdi. Başbakanlık ve Dışiş- leri'nde gün boyu yapılan değerlendir- melere dün akşam saatlerinde Ankara'ya gelen Paris Büyükel- çisiSönmezKöksal dakatıldı.Dı- şişlen'nde yapılan değerlendir- meler, yasanın Anayasa Mahke- mesi'ne götürülme olasüığının çok az olduğu yönünde. Sözde Ermeni soykınm yasa- sının Fransız Parlamentosu'ndan geçmesini engelleyemeyen Tür- kiye, Paris yönetimine baskıda bulunarak yasanm Anayasa Mah- kemesi'ne gönderilmesini sağla- maya çalışıyor. Bu nedenle ay- nntılı olarak hazırlanan "yapn- nmlar paketmi" hemen uygula- maya sokmayı öngörmeyen Tür- kiye, 15 günlük yasal sürede bu girişimin gerçekleşmemesi duru- munda siyası, askeri. ekonomik. kültür ve eğitim alanlanndakı yaptınmlan yaşama sokmaya başlayacak. Bu yaptınmlann ala- na ve zamana yayılacak şekılde yapılması öngörülüyor. Ehşişleri Bakanı Cem, dün özel televizyonlara yaptığı açıklama- • Türkiye, Fransa'ya yönelik yaptınmlan yaşama geçirmek amacıyla Anayasa Mahkemesi'ne başvuru için kalan 14 günlük yasal süreci bekleyecek. lar sırasında Türkıye'nin Fransa'yı "dev- letihaleleri ve ahmlanndan" dışlayabi- leceği mesajını verdı. Cem, yaptınm- larla ılgılı çahşmalann tamamlanarak hükümete sunulduğunu, bundan sonra karann hükümet tarafindan verileceği- ni belirtirken, "Birülkehasmanebirgi- rişimde buhınursa, o ülkeye mttyarlar- ca dolarhk askeri ihaleieri vennek saf- hğmdaötesindeolıırn dedi. Fransa'nın Batı Avrupa'nın en faşist siyasi parti- sine sahip olduğunun, bu ülkede ya- bancı, Türk ve Müslüman düşmanhğı- nın yüksek bir noktada olduğunun al- tını çizen Cem, Fransa'nın Türkiye Bü- yükelçisı BernardGarcia üe önceki ge- ce yaptığı görüşme sırasında canlan- ması olası Ermeni terörüne karşı 300 bin Türk insanın korunmasını istediği- nı bildirdi. Türkiye'nin Fransa'ya yönelik izle- yeceği politika konusunda dün Başba- İcanlık ve Ehşişleri "nde gün boyu değer- lendirmeler yapıldı. Ehşişleri Bakanı Cem, Başbakan Ecevit ile biraraya gel- di ve son gehşmeler hakkında bilgi ver- Fransız Meclısi'nin yaklaşık 50 millervekili. tasanyı ovbirliğrvle kabul etti. Ennenistan, Fransa'nın karannı sevinçle karşdadı. (Fotoğraf: AP) di. Cumhurbaşkanı Sezer, Ermeni soy- kınmı iddialannı yasa olarakkabul eden Fransa'nın tutumunu esefle karşıladı- ğını ve kınadığını bildirdi. Sezer, Chi- rac ve Jospin den yasanın etkisiz kıhn- ması için Anayasa Mahkemesi'ne baş- vurmasını beklediğini de kaydetti. Cem, Garria'yı uyardı Dışişleri Bakanı Cem, Fransa'nın Türkiye Büyükelçisi Bernard Garcia'yla yaptığı görüşme sırasında şu uyanla- n sıraladı: Çaba göstermediniz, destekledmiz: Tasansının, Fransız Ulusal Meclisi'nde görüşülme sürecinde Fransız hüküme- tinin, kayda değer bir önleme gayreti ol- mamasına, hatta kimi bakanla- nn açıkça bu düşmanlık tasan- sını desteklemesini Türkiye te- esüfle karşılamaktadır. Butûn olanakları kuUanın: Fransız hükümetinin bundan böyle sorumluluk içinde davra- narak oluşan bunalim karşısın- da elindeki bütün olanaklan kul- lanmasını zorunlu görmekteyiz. Ermeniterörünüunutmayın: Ermeni terönzmı Fransa'da 6 Türk diplomatını geçmişte şe- hit etmiş, aynca Paris Orly kat- liamında 8 Türkve Fransız yurt- taşını öldürmüştür. Köksalyurdadöndû Ankara'ya çağınlan Büyü- kelçi Sönmez Köksal dün ak- şam Türkiye'ye döndü. Köksal, Atatürk HavaUmanı'nda yaptı- ğı açıklamada, "Gefişmekr kar- şısmda. hükümetimizin ve Dı- şişleri Bakanhğı'nın daveti uze- rine istişarelerde bulunmakiçin geküm"dedi. Karara tepki gösteren Meclis, tasarıyı önlemekteyetersiz kalan Dışişleri 'ni de uyardı TBMM <den tepki ve özeleştiri • Fransa Meclisi'nin karannı eleştiren siyasetçiler, diplomasinin kriz önleme etkinliklerinde yetersiz kaldığını vurguladılar. ANKARA (CumhuriyrtBü- rosu) - Fransız Parlamento- su'nun Ermeni tasansını kabul etmesine siyasetçilerden sert tepkiler gelirken özeleştiri de yapıldı. Fransa'da oylama ön- cesi girişimlerde bulunan Türk parlamento heyetmin başkanı ANAP lstanbul Milletvekili Bûlent Akarcata, BM Soykı- nm Anlaşmasf nın geriye iş- lediğine dikkat çekerek uyan- larda bulundu. Akarcalı, "Fransa bunu kabul edince, davalar başlayacak. ABD'de New York \ıe Kaliforniv'a'da si- gorta şirketleri ale\hine da\*a- lar açüıyor. Sigorta şirketleri davalan kaybederse para öde- mevecck. ABD hükûmetine gi- decek, Onlar da Tûrk hüküme- tine işi havaie edecek. Herkes uyuyor. Devlet de, öniversite- ler de, partiler de, elçilik de uyuyor" dedi. 'Cezayir'i hanriasınlar' TBMM Dışişlen Komisyo- nu Başkanı Kamran Inan, Fransa'nın 80-90 yıl öncesine gitmek yerine, 40 yıl önce Ce- zayir'de yaşanan olaylan arum- saması durumunda bu hataya RAPOR HÜKÜMETE İLETİLDİ Yaptınm listesi Başbakan'da • Türkiye ile iş yapan Fransız şirketler, yasanın Anayasa Mahkemesi'ne götürülmesi için lobi çalışması yapmaya yöneltildi. ANKARA (Cumhuri- yetBürosu)-Ermeni soy- kınmı ıddiasuıı resmen tanıyan Fransa'ya uygu- lanacak yaptınmlar lis- tesi, Başbakan Bülent Ecevit'e sunuldu. Türki- ye'nin "zamana ve ala- na yayacağı" yaptınmlar listesinin başında Fran- sız şirketlerinin savunma ihalelerinden dışlanma- sı geliyor. Hükümet, doğ- rudan Fransa'yı hedef al- madan, zaman içinde gündeme gelebilecek her türlü tekil olayda tepkısi- ni gösterecek. Dışişleri Bakanhğı'run koordinasyonunda Ge- nelkurmay ve diğer tüm kurumlann katılımı ile hazırlanan Fransa'ya uy- gulanacak "seçenekli yapûnmlarKstesi'', önce- ki gün Başbakanlığa su- nuldu. Öngörülen yap- tınmlardan bazılan şöy- le: • Siyasl Işblrllğl- nin zayıflatılmasi: Türkiye ile Fransa arasın- da 1998'de imzalanan ve her alanda işbirliğini ge- liştırmeyi öngören T û r - kiye-Fransa 2000 Eyiem Planı" nın yeniden göz- den geçirihnesi gündeme getırüecek. NATO, AB ve diğer uluslararası plat- formlarda Fransa'ya veri- len destek azaltılacak. • Fransız malla- rina bOykOt: Türki- ye'nin en önemli ticari partnerlerinden biri olan Fransa, Türkiye'ye 1999'da 3 miryar 127 mil- yon dolar, 2000 yılının Ocak-Ekim döneminde ise 2 milyar 842 milyon dolarhk ithalat gerçek- leştirdı. Fransız mallan- nın boykotu, Fransız şir- ketler aracılığıyla hükü- met üzerindeki baskıyı arttırabilir. Fransız şir- ketlerine bundan sonra kolaylık gösterilmevecek. • Savunma İhale- lerinden dıslana- Cak: Türkiye'nin en önemli kozunu savunma ihaleieri oluşturuyor. Mil- yarlarca liralık savunma ihalelerinde Fransız şir- ketlerinin dışanda bırakıl- ması gündemde. 7 mil- yar dolar değerindeki tank modernizasyonu ihalesine Fransa, GIAT firmasının LECLERC modeli ile katılıyor. 200 milyon dolarlık casus uy- du projesinde ihaleye ka- tılan Fransız ALCATEL firması en iddialı şirket- ler arasında yer alıyordu. • Soykınmı mlsll- lemesl: Fransa'nm Ce- zayir'deki katliamlan gün- deme getirilebilecek. TasaramkabıılünüpnıtestoedenCHPBerFranffiKflnsotoıs*^^ siyahçelenkbırakn. (Fotoğraf: KADER TUGLA) Yurtçapındaprotesto Dış Haberier Servisi - Fransa parlamentosunun Ermeni soykınmı yasa tasannı kabul etmesi, bütün yurtta çeşitli gös- terilerle protesto edildi. Ülkü Ocaklan'na üye bir grup Fran- sa'nm lstanbul Başkonsolosluğu'nu protesto ederekyumur- ta yağmuruna tuttu. Istiklal Caddesi girişinde toplanan 50 ki- şilik ülkücü grup, sloganlar atarak konsolosluğa yürüdü. Polis, tekbir getiren ülkücülerin siyah çelenk bırakmalan- na izin vermedi. CHP îstanbul II Orgütü'nden bir grup da Başkonsolosluğa dek yürüdü. Siyah çelenk koyma isteğine polis izin vermedi. CHP 11 Başkanı AH Topuz, Fransa'yı ûl- keyi protesto ettiklerini ve esefle kınadıklannı söyledi. CHP Izmir II Örgütü de Fransız Konsolosluğu önüne si- yah çelenk koydu. CHP ll Başkanı Kemal Karataş, Fransa Parlamentosu'nun bir avuç oy uğruna tarihi unutarak Türki- ye ile dostlugunu bitirdiğini söyledi. Adana'da îşçı Partisi'nin (ÎP) düzenledigi yürüyüşte "B«- ğnnsızfak bayrağı daha daha yukan" sloganı atılırken. Ada- na Barosu, u Bu kararla o> hesabryla sâyaset ve bukuk yozlaş- masmm önderiiğine soyunan Fransa, terör hamıliğine son venneüdir'' dedi. döşmeyeceğim^'urguladı. înan, "Soykmm Avrupa'da ortaya çıkmıştır. Avrupa'da, 1992- 1995 arasında 200 bin Mûslü- manın katledilmesine seyirci kalanlann başında Fransa ge- Kr" dedi. Înan, sözlerini şöy- lesürdürdü: "Bugelişme,dip- lomasimizin kriz önleyici fa- aliyetlerine öncelikvermesi ge- reğini de ortaya kovmuştur. Fransa'da 300 bin Tûrk var. Fransız MecBsi dısm- da bir avuç Ermeni göste- riyaparken hiçbir Türk'ûn btıhınmaması üzücü vedû- şündürücüdür. Türkiye, milli mcnfaatlannı dış dün- yada savunamamaktadn-. Yalnız Paris'te 200'ü aşkm görevii bulunması gerceği Oe karşüaşbğmuz netkeler düşündürücüdür." CHP Genel Başkan Yar- dımcısı ve emekli büyü- kelçi tnalBatu, Fransa'nm karanna sert tepki gösterir- ken hükümeti de acizlik ve ihmalkârlıkla suçladı. Batu, Kıbns ve Türk-Yu- nan ilişkilerınde olduğu gibi soykınmın da AB ko- şulu olarak dayatılabilece- ğini öngördü. Batu, soy- kınmı tanımarun ardmdan tazminat ve toprak talep- lerinin gündeme getirilece- ğini Ermeni yöneticilerin saklamadığını kaydetti. Ba- tu, "Tophı kıyun yapmak- ta Fransa'nm sicfli çok bo- zuktur. 1. Dünya Sava- şı'ndan sonra Fransız üni- formah Ermeni katOlerin güneyde işledikleri suçlar unutulmamışnr" dedi. 2 yıldır adeta geliyorum di- yen bu gelişmelerden hü- kümeti de sorumlu tutan Batu, "Yumurta kapıya geklikten sonra miOetveld- Hgruplarmı göndermek ve Fransa büyûkelçisini son gün Başbakanlık'a davet etmek, dostlar ahşverişte görsün uygulamasım geçe- mez" dedL Ulastırma Ba- kanı Enis Öksüz de tasan- nın kabul edilmesini "nef- retie karşüadıklaruu" be- lirterek "Türidye soykınm yapmadı. Sabıkah ülkele- ri ararsamz, aralarında Türkije yokturr> dedi. Atatürkçü EKişünce Der- neği lstanbul Merkez Şu- besi de, Fransa Parlamen- tosu'nun karannı şiddetle protesto etti. Müsteşar Logoglu Bakû'ya gitti Azerbaycan h ikna operasyonu • Dışişleri Bakanlığı Müsteşan, apar topar gittiği Bakû'da, Türkiye'nin Ermenistan'la yakınlaşma politikası hakkında bilgi verecek. ANKARA(Cumhuriyet Bürosu) - Türkiye, Erme- ni soykınmı iddialannın 3. ülkelerin parlamentolan- na yayılmasını önlemek için öngördüğü "Ermenis- tan'la yakınlaşma arayış- lanndan" büyük kaygı du- yan Azerbaycan'ı ikna et- meye çalışıyor. Dışişleri Bakanlığı Müsteşan Bü- yükelçi Faruk Loğoğlu, apar topar gittiği Bakû'da Türkiye'nin politikası hak- kmda Azeri yetkihleri bil- gilendirecek. Türkiye'nin, diplomatik ilişkisi bulun- mayan Ermenistan ile ya- kınlaşma arayışlan yakın dostu Azerbaycan'ı kaygı- landmyor. Topraklannın yüzde 25'i Ermenistan iş- gali altmda bulunan Azer- baycan, Ankara'nın Erivan ile ilişki kurması durumun- da iki ülke arasındaki iliş- kilerin bozulabileceği me- sajı vermişti. Erivan'la yakmlaşma Ankara ise Fransız Par- lamentosu'nda yaşanan olaylann önlenmesi için en önemli etkenin Ennenis- tan ile yakınlaşma olduğu- nu, bu yakınlaşmanın Er- meni diasporasının faali- yetlerinden vazgeçmesini sağlayabileceğini öngörü- yor. Bu kapsamda Türki- ye, bir düşünce kuruluşu- nun gelecek ay lstanbul'da gerçekleştireceği Kafkas Isrikrar Paktı konulu sem- pozyuma Ermenistan'dan da bilim adamlannm kar- şı çıkmadığı kaydedildi. Yakınlaşmalardan kaygı duyan Bakû'yu ikna etmek Loğoğlu 'nadüştü. Loğoğ- lu'nun vereceği mesajlar özetle şöyle: • Türkiye, Ermenistan ile diplomatik ilişki kur- mak amacında değildir. Türkiye'nin amacı, Batılı ülkelerin parlamentolann- da benzer kararlann alm- masmı önlemektir. Erme- nistan ile Azerbaycan da temas içindedır. Türki- ye'nin de görüşmesi, te- mel politikalann değişme- si anlamına gelmeyecek- tir. Türkiye'nin amacı, Er- menistan'ın, Ermeni dias- porası üzerindeki etkisini kullanmasmı sağlamakta- dır. • Türkiye, bu süreçte Dağhk Karabağ sorunu- nun çözümünü de daha yo- ğun olarak gündeme geti- recektir. Türkiye'nin Er- menistan ile ilişki kurma- ması, Dağhk Karabağ çö- züm sürecinden uzaklaş- masmı sağlamıştır. Türki- ye. sürece katılırsa Azer- baycan'ın çıkarlannın ko- runması açısından daha ya- rarlı olacaktır. • Bakû-Ceyhan boru hat- tının ardmdan Azeri do- ğalgazı da Türkiye açısın- dan büyük önem taşımak- tadır. Dışişleri Bakanı Cem'e suclama Türkiyeyetetince çaba harcamadı • Muhalefetin yanı sn-a hükümet ortaklan ANAP ve MHP de Dışişleri'ni tasannın yasalaşmasını önleyememekle suçluyor. .\NKAFIA (Cumhuriyet sı, yasanm Anayasa Kon- Bürosu) - Türkiye'nin en yakın müttefikleri arasm- da yer alan Fransa'nm söz- de Ermeni soykınmı yasa tasansını oybirliğiyle kabul etmesi, Ankara'mn engel- leme açısından yeterli ça- hşmadığı değerlendirmele- rine neden oldu. Türk dip- lomasisinin 577 üyeli Fran- sız Parlamentosu'nda soy- kınm aleyhine çalışacak hiçbir milletvekili bulama- ması ve Dışişleri Bakanı İsmailCem'ın aciliyet ge- rektiren bu konuyu işle- mek yerine Sudan, Pakis- tan ve Libya gezilerine çık- ması eleştirildi. Soykınm iddıalan konu- sunda temel bir politika ge- liştiremeyen Ankara. Fran- sız Parlamentosu'nun ilk kez bir "yasayı'' kabul et- mesini de engelleyemedi. 577 üyeli Fransız Parla- mentosu'nda soykınm aleyhine çalışacak birkaç milletvekili bulunamama- seyi'ne gönderilmesi için gerekli 60 imza için lobi ça- lışmalannın sürdürülme- mesi, eleştirilenn temelini oluşturdu. Paris Büyükel- çisi Sönmez Köksal da eleştirilere hedef oldu. Gezflereçıktı Fransız Parlamento- su'nun bu konuyu ele ala- cağı günlerce öncesinden belli olmasına karşın Cem, son günlerinde aciliyet ge- rektiren bu konular yerine Sudan. Pakistan ve Lib- ya'ya gitmeyi tercih etti. lddiaların Fransız Parla- mentosu Genel Kurulu'nda görüşüleceği gün yapılan Bakanlar Kurulu toplantı- sına katılmak yerine Istan- bul'a giden Cem, burada yabancı basm mensuplan- m bilgilendirdi. Muhalefetin yanı sıra MHP ve ANAP da Dışişle- ri'ni yeterince çalışmadığı için eleştiriyor. Fransız Le Figaro gazetesi 'Tasarınınyasallığı tartişûabilir' Dış Haberier Servisi - Fransa Meclisi'nde önce- ki gün kabul edilen Erme- ni soykınmı yasası, Fran- sız basınında geniş biçim- de yer aldı. Le Figaro ga- zetesi, "Ankara ve Paris arasında soğukluk" başlı- ğı ile verdiği haberde, ya- sa tasansının Türkiye ve Fransa arasında krize neden olduğunu belirtti. Le Figa- ro, Türkiye'de, ABD'de ol- duğu gibi, Fransa'da Cum- hurbaşkanı Jacques Chi- rac ve Başbakan IionelJos- pin'in devreye girmeme- sinden de kızgınlık duyul- duğu ifade edildi. Başmakale olarak kaleme alınan yazıda, Fransa'nın tarihi anımsatıhp meclisın bu tasanyı kabul ederek bir çeşit hakem rolü oynamak istemesı ve tarihi sorgula- maya çalışması eleştirildi. Liberation gazetesinde, AB'nin büyük ülkelerin- den Fransa'nın yasayı kabul etmesinden sonra Anka- ra'nın endişesinin, sorunun uluslararası hale gelmesi olduğu iddia edildi. Le Monde gazetesinin başyazısmda, meclisinbu tür bir tasannın kabul etme- sinin yasallığının tartışıla- bilir olduğu ve uzmanlar arasmda da tartışmalar bu- lunduğu kaydedildi. Le Monde. bununla birlikte Ermenilerin katliamauğ- radıkJanmn da gerçek ol- duğunu öne sürdü.