Katalog

1 OCAK 2001 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA [email protected] enter .net MEHMET SUCU Türkiye İnternetinin Haritası mm ı Ikemizdekı internet • • 1 altyapısının harita şeklinde ı M J I bir modellemesi yapılsaydı İ ^ S g J nasıl bir şekil ortaya çıkardı, hiç düşündünüz mü? Türkiye internet altyapısını merak ediyorsanız işte işinize yarayacak bir çalışma: 'Türkiye İnternet Bağlantısı Haritası'. Bu harita, Türkiye internetinin karmaşık yapısının son durumu hakkında sizin için geniş kapsamlı bir başvuru kaynağı olacak. Türkiye internet altyapısını modellemek içın llker Temir tarafından hazırlanan 'Türkiye internet Bağlantı Haritası'nın son versiyonu internet üzerinde yayımlandı. 'Türkiye internet Bağlanb Haritası'nın 11 Kasım 2000 tarihinde elde edilen verilere göre güncellenen bu son versiyonuna, http://ilker.ulak.net.tr/back-bone- map/current/ adresinden ulaşabılirsıniz. Sitede. Türkiye İnternet Haritası'nın yanı sıra, yihe Temır'ın hazırladığı 'Türkiye Aktif IP Oağılımı', 'Türkiye BGP Yönlendirme Tablosu', '.tr Altında Tercih Ediien Web Sunuculan', '.tr AJtında Tercih Edilen Işletim Sistemleri', '.tr Arbndaki Alan Adı Sunucular Sıralaması', 'Türkiye'de Bilinen AS Numaralan', '.tr Domain Arama', 'Online SMTP Relay Kontrolü (CGI)' gibi çalışmalara da ulaşabılırsiniz. 'Elektronik kâğıt, dijital mürekkep'lektronik kâğıtla, gazete ve dergilerin, radyo-televizyon ve internet karşısında yaşadığı gündemi geriden takip etme durumu ortadan kalkacak, elektronik kâğıtla, gazete ve dergiler, televizyon gibi aynı anda okuyucularına ulaşabilecekler. Gazete yöneticileri flaş haberier Sizden gelenler ile gün içinde gazetelerini diledikleri gibi yenileyebilecekler. Elektronik kâğıttaki gazetelerde hareketli görüntüler olabilecek ve bu özellik gazeteyi daha dinamik hale getirecek (*). Elektronik kâğıt, pazarlama iletişimi ve reklam faaliyetlerinde de kullanılabilecek. Bu teknolojı ile reklam panosu olarak kullanılacak çeşitli büyüklüklerde kurulacak beyaz panolar üzerine, radyo dalgaları aracılığı ile reklam içeriği ve görselı aktarılabilecek. Böylece şehrin ya da ülkenin değişik yerlerindeki reklam tabela, pano ve afişlerinin tek tek ziyaret edilip elle değiştirilme dönemi sona erecek ve tek tuşla tüm reklam ilanları değiştirilebilecek. Öğrenciler ve okuyucular elektronik kâğıda basılan kitap ve gazeteleri bir kalemle veya parmaklarıyla işaretleyerek okuyabilecek ve işaretledikleri yerleri boş bir sayfada ayrı bir yazı haline getirebilecekler. Elektronik kâğıt (Gyricon), Palo Afto Araştırma Merkezi'nde (PARC) Xerox Amerikan film klasikleriu hafta gelen elektronıkposta- lann arasında en ılgıncı, Ameri- kan film klasıklerının değışmez özellıkJeruu ışleyen bir yazı ıdı. Aslında bunJan Yeşılçam ıçın de söylemek olası Bakın Amenkan fılmlerinin en önem- li özellüden nelermiş: • Polısin araştırma yapar- ken mutlaka bir stnptız ban- na girmesı gerekir • Amenka'da bütün telefon numaralan 555 dıye başlar. • Şınn köpekJer öimez. • Bütün yatak örtülen L şek- lındedır. Yanı kadının omzuna gelır, erkeğin beline. (Bir de bü- tün kadınlar yorganı kendıle- nne siper ederek kalkarlar kı bunun gerçek hayata ne kadar uyduğu konusundakı karan si- zebırakıyorum.) • Uçak kullanmak kolaydır. Kontrol kulesıyle konuşarak herhangi bir yolcu, Boeing 747'yı alana ındınr, kımsenın burnu kanamaz. • Havalandırma borulanna saklandığınızda sizi kımse bu- lamaz. • Sılahın kurşunu bıtebılır, ama kahramanda her zaman yedek şarjor vardır. Hatta o ka- dar çok yedek vardır kı o ana kadarneresıne sakJadığına hay- ret edersınız. • Pans'tekı bütün evlenn salon penceresınden Eyfel Ku- lesı'nı görmek mümkündür. • Adam kötü şekılde yara- landığında "güt"ı çıkmaz, sev- gılisı pansuman yaparken dış- lennı sıkar. • Taksi parasını öderken kimse bozukluk aramadığı gi- bi, paranın üstü de alınmaz, taksimetre ne yazıyorsa cepte hazırdır. • Hortlaklann garip sesier çı- kardığı evlerde, sesın nereden geldığıni arayan kadınlar hep en seksi gecelikJerle dolaşıriar. • Bütün anneler sabahlan yumurta pışınr. Lakın kımse- nin kahvaltı edecek vaktı yok- tur. • En düz yolda bile dıreksı- yon sağa sola kınlır • Elektnge bağh bütün bom- balann üzerinde tam olarak kaçta patiayacağını ya da kaç dakıka kaldığını gösteren kır- mızı rakamlar vardır. • Kahraman her gıttıgı yer- de, bınanın önünde park ede- cek bir alan bulur. • Komıserin bır cınayetı çöz- mesi için önşart, amın tarafın- dan görevden alınmasıdır. • Karate filmlerinde kaç ta- ne rakıbınız olduğu önemli de- gildir, hepsı üzennıze teker te- ker gelır. Sıralan gelene ka- dar, etrafinızda garip sesier çı- kararak garip danslar yapar- lar. • Normalde her kapı, kapı aralığına bir kredi kartı sokiı- larak veya kılıdı bır ataşla kur- calanılarak açılır. Yanan bır evde, ıçerde küçük bır çocuk kalmışsa o kapı bır türlü açıl- maz. • Televizyon açıldığında bü- tün kanallar mutlaka kahra- manla ılgılı bu" haber vermek- tedir. Ve ilgili haber dinlen- dıkten sonra devamında bır laf var tnı yok mu, bır şey diye- cekler mı düşüncesı olmaksı- zın pat diye kapatılır ve konu didildenir. Ve hatta asıl olay o zaman çözülür. • Taşıyıcı kolon arkalan sı- zi her türlü patlamadan korur. Ve tahta masalar asla kurşun geçirmez. • Telefon konuşmalan ansı- zın biterve herhangi bir not ek- leme ya da sonradan akla ge- len bır laf etme şansıruz ya da zamanınız yoktur. Lafınızı et- tıniz, ettıniz... • Kahramanı 50 polıs -ara- bası takip edıyorsa bunlardan 45'ı birbinne çarpar. • Güzelsenız ölmezsınız. Güzel olup da ölmek için Ame- nka'nın sevmedığı bır ülke- nin vatandaşı olmanız gerekir. uzmanlannca, milyonlarca "W- chromal" tanecikten oluşan transparan sandviç konsepti üzerine geliştirildi. Bu sandviç 50-100 mikron çapında ve beş normal dosya kâğıdı kalınlığında. Bi-chromal tanecikler, zıt elektrik akımı taşıyan bir siyah ve bir beyaz yarımkürelerden oluşuyor. "Bi- chromal" tanecikler radyo sinyalleri ile gönderilen yazı veya grafiği, elektrik akımı ile elektronik kâğıt üzerinde yazı ve grafiğe dönüştürüyor. Elektronik kâğıdın içeriği binlerce kez değiştirilebiliyor ve bu yüzden tekrar tekrar kullanılabiliyor. Halihazırda elektronik kâğıdın diğer adı ile "Gyricon'un" görüntü kalitesi 300 dpi çözünüriüğe kadar ulaşıyor. Xerox uzmanları çözünüriüğü daha da arttırmaya ve bilgisayar ekranından farksız bir görüntü sağlamaya çalıştıklannı belirtiyorlar. Uzun ömüriü bir pil ve elektrik ile çalışabilen "Gyrlcon", hafif bir ergonomik tasanm ile üretrlecek. Xerox yetkilileri, bilgi teknolojisi devrimlerine rağmen önümüzdeki on yıl içinde normal kâğıdın kullanımının devam edeceğini ama elektronik kâğıdın, normal kâğıdı tercih edenleri şaşırtacak derecede ucuz ve farklı özelliklere sahip olacağını iddia ediyoriar. Elektronik kâğıt, esnek, hafif, katlanabilir, çok geniş açılardan okunabilir ve taşınabilir olma özellikleri ile medya, yayıncılık, reklam ve pazarlama sektörlerinde yeni bir dönemi başfatacak. Xerox, dijital doküman görüntü teknolojisi Gyricon'u tanrtmak ve pazariamak üzere Gyricon Media Inc. isimli ayn bir şirket de kurdu. llk ticaret ürününü gelecek yıl piyasaya sunacak olan Xerox, diğer teknoloji şirketleri ile tanıtım ve işbiriiği çalışmalannı sürdürüyor. (*) Computerlife dergisi. İnternet şirketleri için 10 altın kural to 1 irçok internet şirketinin kısa süre JPİ içinde kapanması, birçok ^ 1 soruyu da beraberinde getirdi. ,Jm Büyük umutlar bağlanan e- ticaretin aslında incelenmeden yatınm yapılmaması gereken bir alan olduğu ortaya çıktı. ABD'de faaliyet gösteren Gartner Group, batan online şirketler üzerine yapılan araştırmalar ışığında üretilen 10 kuralı ortaya çıkardı. • 12 aydan daha uzun süreli projelerin başansız olma olasılığı daha yüksek. Çünkü internet eğilimleri çok hızlı değişebiliyor ve pazara en son girenin teknolojik avantajı daha yüksek oluyor. • Oyunu kuralına göre oynayın ve bir e- iş stratejisi geliştirirken normal hayattaki iş planlanna dayalı kurallan da dikkate alın. Çünkü ticaret, dünyanın her yerinde ticarettir ve sadece internete dayalı bir iş gel/ştirmeniz, bu işin gelişimini engelleyecektir. • Pazara, kültüre ve coğrafyaya göre alternatrf stratejiler de geliştirin. Çünkü internet size sının olmayan bir vitrin sunuyor. Bu vitrine sadece bir bilgisayar yardımıyla dünyanın her yerinden izleyici çekebilirsiniz. Benim hedef kitlem kırmızı etekli bayanlar deyip ona göre bir plan geliştirerek kırmızı eteklilerin bile ilgisini çekmekte zorlanırsınız. • Strateji geliştirirken işten işe (business to business - B-to-B) ya da işten tüketiciye (business to consumer - B-to-C) kanallarına eşit ağıriık verin. Çünkü her ikisı de aynı arz-talep dengesini içerir ve projenizde (çok az bir çabayla bunu gerçekleştırebilirsiniz) her ikisine de yer vermenizde fayda var. • Bütçe göstergelerinin yatınmcılar tarafından nasıl algılanması gerektiğini iyi belirieyin. Çünkü kâr ya da zarar kriterieri kimilerine göre farklı periyotlan kapsayabilir. Bu nedenle, eğer projenıze bir risk sermayesıyle başlamışsanız, bu rıski verenle başlangıçta kesin olarak anlaşın. Unutmayın; Amazon, kurulduğu yıldan bu yana hâlâ kâra geçemedı. ama yatırımcıları kendisinden kâr etmesini zaten beklemiyordu. • Almaktan, satmaktan ya da kabuk degiştirmekten kesinlikle çekinmeyin. Bir işi kendi içinizde geliştirmek için harcayacağınız süre, onu satın almaktan çok daha pahalıya mal olabilir. Ya da pazarda belirli bir stratejik açığınızı kapamak için, bu işi yapan bir firmayı satın alarak hazıra da konabilirsiniz. Örneğin ToysRus, internetten gelecek siparişlerin dağıtım kanalı için ana işi bu olan başka bir toptancıyla anlaştı. • Oyunu "yeni kurallar"a göre oynamaktan çekinmeyin. Rakiplerinizin her yeni buluşuna aynı buluşlaria cevap vermekten kaçınmayın. Bu asla bir taklitçilik anlamına gelmeyecektir. Yeni stratejiyi en iyi uygulayana prim verilir, ilk uygulatana değil. "Bu işi ilk ben buldum"cuysanız, artık rüyadan uyanın ve rakıbiniz neden sizden daha fazla hit alıyor, onu araştırmaya başlayın. • Dağıtım kanalı, e-rjcarette sizin hayat damannız olacak. Kötü giden kanal stratejilerini anında yok edin. Düzeltmeye uğraşmak, vakit kaybına neden olacaktır. Başanlı olacağını umduğunuz alternatiflerini bulun ve çekinmeden satm alın. Halihazırdaki başanlı kanallanysa ödüllendirin. • Projenizin işleriiğini sürekli farklı ölçüm birimleriyle analiz edin. Modern yol olan pazar payı açısından bakın, klasik yöntem olan kâr-zarar kriterierini ölçün ve en yeni teknik olan yapışkanlık (stickiness- sitenize sadık müşteriler kriteri) özelliğine bakın. Bu üç kulvarda da başa güreşmeye çalışın. Unutmayın, bu kriterierden herhangi birinde lider olmanız, diğer iki kriterdeki başansjzlığınızı gizler. Bu da farkında olunmayan kan kaybına neden olur. • Hızlı ve doğru çalışma her şeyinizdlr. Yöneticilerinizin teknolojiye en hızlı ve en doğru biçimde adapte olabileceklerinden emin olun. Bugün tek başına hızlı ya da doğru karar vermek yeterli değil. PazardaM gidişat her ikisinin de aynı zamanda olmasını gerektiriyor. Her ne kadar strateji geliştirirseniz geliştirin, çalışanlannız gereken hızda iş üretmiyorsa işiniz zor. GÖRÜŞ Av. FtKRET tLKİZ Ben Cahilim... 13.12.2000 günü FiTÜK radyo ve televizyon yayıncılannı uyardı. Terör örgütlerince planlanıp uygulamaya konulan "ölüm onıcu"ve benze- ri eylemlerin bazı görsel ve işitsel medyada ge- reğinden fazla yer almasıyasayaaykınydı. Dev- leti güçsuz, "zaa/7ç/nafe"gösterecek kurguyfa yayın yapılryordu. Bu yayınlann hedefi kamu otorrtesini yok etmekti!.. Aynı günlerde, Başba- kan, Bakanlar ve bir kısım politikacılar da med- yayı böyle suçluyordu. fstanbul DGM Savcılığı da RTÜK gibi düşü- nüyordu. Birgün sonra DGM'ye başvurdu. "Ya- zılı, sesli vegörselbasınyayınorganlannda, ölüm oruçlan ve F tipl cezaevlerini protesto eylem- lerine ilişkin habetierde 'amacı ve hedefi, ka- mu otoritesiniyoketmeye, cezaeylerindekiyö- netimin kamu görevlilerinde değil, kendi mili- tanlannda olduğunu göstermeye yönelik olan ve terörörgütlerinceplanlanıp uygulamaya ko- nulan eylemlerin' gereğinden fazla yer alması; yasadışı terörörgütlerinin açıklamalan, yasadı- şı terör örgütlerinin propagandası ve organize suç örgütlerinin sindirme ve yıldırma gücünün arttınlması boyutlanna ulaştığı" için yayın ya- sağı karan verilmesini istedi. Haberterin bu haliyle örneğin Terörte Müca- dele Yasası ve diğer yasalara aykınlık teşkil et- tiği anlaşılmıştı. Bu yöndeki yayınlar halkı kin ve düşmanlığa tahrik ve suç işlemeye teşvik edi- yordu. Teşvikterin eyteme dönüştüğü görülüyor- du!.. Ankara'da ve Istanbul'da F tipi cezaevi uygulamasını protesto etmek amacıyla yapılan "gösteriler" de bu tür yayınlardan kaynakianı- yordu. DGM Savcılığı'na göre yayınlar bu su- retle ülkenin iç güvenliği ve kamu düzenini ih- laJ ediyordu. O yüzden suç teşkil eden eylem- tere bu yayınlann "sebebiyet verdiği anlaşıldı- ğından'bu tarz yayın yapılmasının yasaklanma- sına karar verilmesini istedi. Suçlu olarak ve/veya bu tür yayınlan gereğin- den fazla yapan medya görüldü. Haber tarzı ile yayın kurgusuyla iç güvenliği ve kamu düzeni- ni ihlal eden de medya olmuştu. Bir dönemin en önemli tespiti buydu. Savcılık talebi ve tes- piti "yedek hâkimlik" karanna dönüştü. • • • Istanbul 4 No'lu DGM Yedek Hâkimliği 14.12.2000 gün ve 2000/675-2511 müt. sayılı karanyla "Anayasanın 28 ve 5680 sayılı kanu- nun Ek 1. maddeleri gereğince, yazılı, sesli ve görselbasın organlannda ölüm oruçlan ve F ti- pi cezaevleriile ilgili olarakyasadışı terörörgüt- lerinin açıklamalan, propagandalan, halkı kin ve düşmanlığa tahrik, suç işlemeye teşvik ve or- ganize suç örgütlerinin korkutma, sindirme ve yıldırma gücünü arttırmaya yönelik yayın ya- ptJmasıntn yasaklanmasına" karar verdi. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nail GOreN, karann sansür olduğunu söylerken hak- lıydı. TGC, "Yayın gerçekleşmeden veya suç otuş- madan hükmedilen bu karar, haikın haber al- ma, bilgi edinme hakkının aracı olan basın öz- güriüğüne de ters düşüyor" dedi. "Genelbirya- yın yasağı ne demokratik anlayışla, ne de hu- kukun üstünlüğü ilkesiyle bağdaşır... 21. yüz- yfhneşiğindeözgüriükçübirdünyada, Türkiye'nin tekrar40yıl öncesininyayınyasaklanylayüzyü- ze bırakılması üzüntü vericidir" derken haklıy- dı. Basın Konseyi Başkanı Oktay Ekşi ise kara- n okuyunca, "lletişim özgüriüğünûn böyle ka- rariaria hiçe sayıldığı ve haikın bilgiedinme hak- kının elinden alındığı ülkelere hukukdevleti de- mek mümkünse, bizimkine de hukuk devleti diyelim" sözlerinde haklıydı. Bu "hukuk devle- ft'"bizimki mi? Evet bizimki. Hukuk devleti böy- le bir devlet ve böyle bir devlete de böyle bir hukuk anlayışı yakışır. Yakıştı da... • • • Çorum'da yayımlanan 5 gazete hakkında, F tipi cezaevleri ve ölüm oruçlanyla ilgili haber- tercten dolayı Çorum 1. Sulh Ceza Mahkeme- si, Istanbul 4 No'lu DGM'nin "yayın yasağına" dayanarak "toplatma" karan verdi. BİA adına Mersin'de gazeteci Nadire Mater'le birtikte ol- duğumuz 18 Aralık günü Radyo Metropol'e ya- yın yasağı birfaks yazısıyla tebliğedildi.Emni- yet Genel Müdüriüğü fakslarta "yayın yasağı- nı" Türkhye'deki tüm yerel, bölgesel basın-ya- yın organlanna da tebliğ etti. Sansür Istan- bul'dan çıkıp Türkiye'ye yayıldı. TGC'nin endi- şeterindeki haklılığı ortaya çıktı. Bu yayın yasa- ğı kalkmadı(mı?)... Anayasanın 28. maddesinde ve Basın Yasa- sı'nın Ek 1. maddesinde yapılmayan bir düzen- lemeye dayanarak tüm Türkiye için verilmiş gi- bi uygulanan "yayın yasağı" karannın kaldınl- ması için itiraz ettik. Karann kaldınlmasını iste- dik. Istanbul 4 No'lu DGM itirazianmızı inceledi ve ne olduğunu anlamadığım bir karar verdi. 20.12.2000 gün ve 2000/720-2511 sayılı kara- nnda dedi ki: "Ülkemizde basının hürolup san- sür edilemeyeceği, yayınlann önceden hiçbir kurum veya kişi tarafından denetlenemeyece- ği ve olaylarhakkında yayın yasağının konama- yacağı, mahkememizin yedek hâkimliğince ve- rilen karann suç olan bazı eylemlerin yasaklan- masına ilişkin olup zaten bu durumun yasala- nmızca yasak olduğundan yasanın tekran ma- hiyetinde görülmekle, bu hususta karar veril- mesine yer olmadığına..." Mahkeme, itirazlanmızda ileri sürdüğümüz gerekçeleri kabul ediyor. Basın hürdür, sansür edilemez. Mahkeme de aynısını söylüyor. Ya- yınlar önceden hiçbir kurum veya kişi tarafın- dan denetlenemez. Mahkeme karannda da böy- le yazılı. Yayın yasağında yazılı olanlar zaten yasalara göre suç. Tüm yayınlar ve eylemlerie ilgili soruşturma açılıp sorumlular yargılanabi- lir. Biz de zaten bu nedenle yayın yasağı kona- mayacağını belirtmiştik. O zaman, neden iti- razlanmız hakkında "karar verilmesine yer ol- madığına" karan veriliyor acaba? Haklı olduğu- muz *gıe/e/rçecter7"anlaşılıyc)rsa "yayınyapılma- sının yasaklanmasına" dair karannın kaldınldı- ğına karar verilmesi çok mu zor? Yedek hâkimlik karan bir "karar'dır. Türki- ye'deki tüm yayın organlanna tebliğ edilmiştir. Eğer yayın yasağı kalktı ise, tüm Türkiye'ye ye- niden faks yazısıyla kaldınldığının bildirilmesi gerekmez mi? Yayın yasağı koyan yedek hâkim- lik karan kalktı mı, kalkmadı mı? Itirazımız ko- nusunda niçin "karar verilmesine yer olmadı- ğına" karar verildi. Yoksa yayın yasağı kalkma- dı mı?.. Okuduğum karan anlamaktan acizim... Cehalet işte. Hukukun üstünlüğünü ve hukuk devletinin ne olup ne oimadıgını anlayamıyorum. Ben cahilim...