Katalog

1 OCAK 2001 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA [email protected] 15 Iz bırakanlardaıı aıımısadıidanıııızNURİ BİLCE CEYLAN Nuri Bilge Ceylan uzun yülar, kısır sine- mamızda pek rastlanmadık bir fıgür çiz- di. Yönetmenliğin yanında senaryo, mon- taj, görüntü yönetmenliğini de üstleniyor, kişisel öyküleri belgesel tadıyla, yer yer de şiirselliğe dönüştûrerek anlatıyordu. Özellikle Kasaba'da kullandiğı dil ve si- nema anlayışı, festival jûrilerini de zor- lamıştı. Alışkanlıklann ve piyasa kural- laraıın dışında bir seyir izleyen fîlmi na- sıl değerlendıreceklerini kestiremeyen seçiciler, bütün festivallerde özel ödûl- lerle iyi idare ettiler. Ancak iki yıl sonra bu kez de karşılanna Mayıs Sıkıntısı çı- kınca "astem" Ceylan'ın özgün adımla- nnı görmezlikten gelemedi ve fılmi ödü- le boğdu. DOdAN CANKU Türkiye'de gitar konusunda usta unvanı- nı hak eden ender sanatçılardan biri olan Doğan Canku sekiz yıl aradan sonra Do- ğan'ın Uyanışı adh bir albüm yayımladı. Yıllardır popülerliğe prim vermeden yo- luna devam etmesine ve bir bilen edasıy- la vitrinin önüne çıkmamasına karşın gi- tara başlayan gençlerin örnek aldıgı Can- ku. albümüyle son dönemde tam bir kısır- döngünün içine düşmüş yerli pop için, çok önemli bir açılım getirdi. Içinde hem dün- den hem de bugünden izlertaşıyan albüm, Türkiye'de nitelikli pop var mı, diye so- ranlann karşısına gönül rahathğıyla koyu- labilecek uzun soluklu bir çalışma... KEMAL SUNAL Yeşilçam 2000'de en büyük güldürü us- talanndan birini daha yitirdi. Yetmişli ve seksenli yıllarda tipten tipe girerek orta halli komedilerle Türkiye'nin en üret- ken eğlence kaynaklanndan biri olan Ke- mal Sunal son dönemde daha farklı film- lerde oynamaya başlamıştı. Sunal, bu toplumun aynasıydı; son derece yüzey- sel yapıtlanmn yanında, Türkiye'nın ağır demokratik ve sosyal baskılar yaşadığı dönemde bazı filmlerinin satır aralann- da önemli mesajlaraktardı. Özel televiz- yonlann yaygınlaşmasıyla sinemarun öte- sine geçip sosyal bir olgu olarak Türki- ye'nin gündemine yerleşti Sunal... MINA URGAN lngılız edebıyatı profesörü MmaUr- gan'ı 84 yaşında yıtırdık. lstanbul Universıtesi Edebıyat Fakültesi'nde öğretım üyeliğı yapan ve sosyalistli- ğiyle tanınan Urgan, çok sayıda eseT vermıştı.Benzersız araştırmalar, çevınler yapan Mîna Urgan" ın 'EB- zabeth Çağı Tiyatrosu'nda Soytan- lar'.Thomas Moore ve Shakespeare üzerine ikı cıltlık bir çalışması vardı. Ama asıl ününü 83 yaşında yayımla- dığı 'Bir Dmozorun AnıUrT ve 'Bir Gezginin Anuan' ılekazandı. CANDAN ERÇETİN Son dönemde yerli popun zirvesinde ya- şanan yanşta Sezen Aksu ve NOûfer'ı yalnız bırakmayan Candan Erçetia üçün- cü albümü Elbette'yle kraliçeliğe ortak olmayı başardı.Yılın en fazla satılan pop albümü olan Elbette'yı konserlerle de destekleyen Erçetin, tam yedi ay bu ya- pırı listelerin üst sıralannda tuttu. Elbet- te albümü, yorumcunun diğer ilk iki ya- pıtı gibi uzun soluklu olacağa benziyor... BÜLENT ORTAÇCİL ( Yerli popta çeyrek yüzyılı geride bırakan Bülent Ortaçgil 2000'de hiç ahştırmadığı ölçüde "popüterieşti". Önce, klasıklerini dostlanyla yeniden yorumlayarak Eski Defterler adıyla bir albümde toplayan Or- taçgil, yılın ikinci yansında ilk kez uzun bir Anadolu turnesine çıktı. Bitmedi; ha- ziranda 22 solist ve grubun yorumlanyla Ortaçgil bestelen sanatçıya adanmış bir say- gı albümünde de değerlendırildi. Albüm "usta"nın adını yine ilk kez listelerin üst sıralanna taşıdı. SERDAR AKAR Sinemamız, Hollyvvood'a öykünen, onun seyirciyi hipnotıze etmiş stiüni taklit eden ve üstüne üstlük yeni diye pohpohlanan bir dille seyirci avına çıkarken Serdar Akar bir nevi rüzgâra karşı yürüyen adam oldu piyasada. tlk fılmi Gemide'yle kazandı- ğı başandan sonra bu kez de seksenlerin başındaki "naif" yaşamımızdan, köşeyi bir türlü dönemeyen bugünün Türkiye- si'ne sıcacık, unutulmaya yüz tutmuş bir fotoğraf sundu Dar Alanda Kısa Paslaş- malar'la. SABAHAT AKKİRAZ Halk müziği tutkunlan dışında Sabahat Akkiraz adını fazla bilen yoktur; ne ma- gazin programlannda gözükür ne de sa- üşlan arttırsuî diye halk müziğinin bir- çok güçlü yorumcusu gibi fantezi ya da KÜBA RÜZGÂRI Kûbalıların önderliğinde müzikteki La- tin hareketi tüm dünya listelerini alrüst et- miş durumda, bitecekmiş gibi de gözük- müyor. MeksikaKörfezi'nden, Karayib- ler'den, Güney Amerika'dan dünyaya ya- yüan ezgiler hiç bu kadar kuvvetlı etlri- lememiştı Anglosakson dünyayı. Fırtına o kadar güçlüydü ki etkisi bize de ulaştı ve tûrün en popüler isimleri Gknia Este- fan, Compay Segundo ve de Bnena Vls- tacı'lar müzıklerını Türkiye'ye kadar ta- şıdılar. WimWfenders'ın fılmi 'Boena VB- te Social Oub sonrasmda bizim piyasa da Latın ezgilerıne boğuldu. arabesk denen türlere itibar eder. Medyanın tercihlerine hiç uymadığı için basından destek görmez. Akkiraz, 2000'de yeni albümü Deli Derviş'le (Hep enstrü- mantal olarak yorumlanmış ünlü Deli Derviş ezgilerini ilk kez de sözlü olarak değerlendirdi) ve yurtdışındaki konser- leriyle önemli adımlar attı. Bu arada Ak- kiraz'ın haberleri yerli basından çok Fran- sız basınında yer aldı. TALAT BULUT albümle yüksek tirajlara ulaşan Yavuz BingöL 2000'de iki albümü Sitemdir ve Üşüdüm Biraz'la listelerin yine üst sıra- smdaydı. Üşüdüm Biraz'da bu kez piyanonun ya- runa yaylılan da katarak yeni bir sound arayışına girişen Bingöl, anonim yapıt- lann ve değişik isimlerin besteleriyle bir- likte dört tane de kendi kaleminden çık- mış şarkıya yer vermiş. Çalmalar, stüd- yo müzisyenleri, parça seçimleri açısın- dan vasatı aşan Bingöl, Üşüdüm Biraz'la Bir dönem Yeşilçam'da sıra- dışı rollenn oyuncusu olarak önemli işler yapan ve nitelik- li rollerbulmaya başlayan Ta- lat Bulut, uzun süren bir sus- kunluktan sonra 2000'de Abu- zer Kadayıf (Tunç Başaran) ve Melekler Evı (Omer Kavur) fılmleriyle setlere döndü. An- talya'da Abuzer Kadayıf takı Abdo rolüyle ödül alması bek- lenirken Melekler Evi'ndeki acar foto muhabinyle heykel- ciğe layık görüldü. Yerli sine- ma, Bulut gibi önemli bir oyuncusunu kazanmanın se- vincını yaşarken kalktı ma- gazin basınının tuzağına düş- tü ve Hande Ataiziyle gcrck- siz polemiğe alet oldu. İLHAN İREM bhan trem2000'de sıradışı bir iş gerçekleştirdi ve piyasada bulunamayan eski yapıtla- nndan oluşan dört albümü piyasa çıkardı. Kaset ve CD halinde yayımlanan bu ya- pıtlar (Uçuk Mavi Pencere, Bulutlara Köprü, Düşler ve Ötesi, Bezginin Gizli Mek- tuplan)lrem'in 1980 ile 1987 arası yazdığı bestelerini içe- riyor. Yıl sonunda yeni albü- münü de bitiren ozan, mü- zikseverler için videokliple- rini içeren DVD hazırladı. SAVA$ DİNÇEL Tiyatromuzun en nitelikli yorumculanndan olan, kari- katürdekı yeteneğini Nâzım Hikmet'le ilgili bir kitapta sergileyen Savaş Dinçel'ı genç kuşak, televizyondan, Kurtuluş ve Cumhuriyet filmlerindeki tnönü tıple- mesinden tanıyor. Dinçel, tiyatrodaki de- neyimini yıllar sonra nitelikli bir projey- le, Dar Alanda Kısa Paslaşmalar'la be- yazperdeye taşıma olanağı buldu ve bu- nu son derece başanyla kuilanarak film- de diğerlerinden bir adım öne çıktı. YAVUZ BİNCOL Doksanlann ikinci yansında ürettiği her YILDIZ KENTER Önce'MariaCallas-Mas- ter Oass'ta olağanüstü per- formansıylabüyüledı. Son- ra 'Marü'da Arkadina'yla müthiş bir vırtüözlük sergi- ledi. 'Nükte'de Dr. Be- aring'de ustalığının doru- ğunda, yine kendisini aştı. Yıklız Kenter bu kez, 'Hep A$k Vardı' adh oyunuyla, kendisini, yaşamını ve sa- nannın özünü hiç makyajsız sundu bize. Neredeyse bir yüzyüla örtüşen oyunda, an- nesini, kendisini ve kızını geriye dönüşlerle, sıçrama- laria, oyunlarla yaşıyor. Yazıp, yönetip oynadığı 'Hep AJşkVardı'da 'tekgöv- dede öç kuşak'ı buluştu- rurken 1920'den 2000 yıh- na dek hem yaşamının hem de Türkiye'nin sishce bir pa- noramasını sunuyor. ZekiÖktenın'GûleGü- le' adh fllminde de rol alan Yıldız Kenter, yaşam bılge- üği üzerine 'Nûkte'dela müt- hişyorumuylaAfife Jale Ti- yatro ödûlleri'nde yine en başanlı kadın oyuncu seçil- di. Tiyatro dünyasında ör- negi görülmemış biçımde yaşamöyküsünü sahneyeak- tararak'ojnamakyaşamak- tr' diyen Yüdız Kenter'e, 'Hep Aşk Vardı', şimdilik lsmet Küntay Tiyatro Ödûl- leri'ndeen iyi yapnnve oyun ödülügeürdı. Sırada Ifemes- see VVffliams ın 'Sırça Kü- mes'i var! kariyerinde yeni bir sayfa açıyor. YILMAZ CÜNEY Bir lümpen mi, yoksa gerçek bir sanatçı mı? Basın kendi arasında bu sorulann yanıtı için dıdişirken Yılmaz Güney Kül- tür ve Sanat Vakfı, sanatçınm iki yapıtı Sürü'yü (Yön: Zeki Ökten) ve Duvar'ı ticari sinemalarda gösterime sokarak bu sorulan beyazperdede yanıtladı. Med- yanın peşinden koştuğu yıldızlarla, bol TV kahramanlanyla dolduruhnuş film- lerle, sabun köpüğü konularla Türk sine- masma taze kan pompaladıklarını ıddia edenlere iki "tokaf gibiydi Sürii ve Du- var. TEOMAN 2000'de Teoman üçüncü albümü 17 ile iyice popun zirvesine oturdu. Bu arada askerlik görevini de aradan çıkardı. Un- kapanı'nda yaprak kıpırdamazken çok satan Teoman düzenleme- lerdeki modern yorumu ve güncel Batıh soundlan çağ- nştıran stiliyle yine çoğun- luğu 17'liklerden üniversi- te öğrencilerine kadar uza- nan bır kitlenin kahrama- nıydı. Sekiz ay önce ya- yımlanmasına karşın hâlâ listelerin üst sıralannda olan yedi parçahk albüm, Te- oman'ı gündemde tutmayı başanyor. DERVİŞ ZAİM 37. Antalya Alün Portakal Fihn Yanşması'nda üçün- cü seçilen Filler ve Çimen adlı ikinci uzun metrajh çalışmasıyla "yönetmen" dalında birincilik ödülünü alan DervişZaim. bu yapı- tıyla son 20 yılın olabildi- ğince eksik bir Türkiye pa- noramasını çizmeye soyun- muş. Yeni yılın ilk aylann- da gösterime girecek fıl- mi, Tabutta Rövaşata gibi uzun bir yolculuğa çıkanp birçok festivale taşımaya hazırlanan Zaim. çok ses getireceğine inandığımız yapıtını şöyle özetliyor: "Asla yaşamnamış gerçek bir öykû." MO6OLLAR Müzikte 32. yıllannı kutla- yan Moğoüar, bu uzun, zen- gin ve nitelikli kariyerin en güzel örneklennden olu- şan çift CD-kasetlik birbest of yayımladı. 1968-2000 adlı çalışmada Moğollar, yıllar yılı çeşith fümler ara- cüığıyla da kulaklarda yer etmiş hit par- çalannı aşağı yukan aynı düzenlemeler ve minik dokunuşlarla yorumladı. Al- büm "Anadohıpop-rock"ın çarpıcı birbel- geseli olurken grubun suya sabuna do- kunan yeni söyleminden de belgeler içe- riyor. ERKAN CAN Dar Alanda Kısa Paslaşmalar'ın başrol- deki ismi, Serdar Akar'ın gözde oyuncu- UTELEMPER Tiyatroyla müzi- ği birleştiren ola- ğanüstü sesi ve yorumuyla Ute Lemper. 7. Uluslararası lstanbul Caz Festivali'nın en iyilenndendı. Daha önce Uluslararası lstanbul Tiyatro Festı- vali'nde izlediğimiz Fransız şansonlannın, mûzikallerinin güç- lü yorumcusu sanatçı, rock dünyasının ürünlenne yer verdiği ye- ni albümü 'Punishing Kiss' ile 'meydan okuyan eğknceli koşu- su'nu Istanbul'da da sürdürdü. Izleyıcıyle kurduğu diyalog, sı- cak ve esprilı tavnyla ızleyenleri büyüledi. su Erkan Can, şu anda "sokaktaki adam"ın beyazperdedeki en iyi temsil- cisi. Filmde, takımın mütevazı kalecisi, mahallenin ağabeyi, gerektiğinde bıçkm delikanhsı, imkânsız bir aşkm kurbam- m oynayan Can, televizyon dizisi Ma- hallenin Muhtarlan'ndaki tiplemesinin çok çok ilerisinde bir performans sergi- liyor sinemada. Can'ın beyazperdedeki oyununun, yeni yılda festivallerde nasıl kabul göreceği merak konusu. RABİA ÇAPA tki yıl önce, 1976'dan bu yana çağdaş sa- naün en önemli temsılcısı olan Maçka Sa- nat Galerisi'nı 'ekonomik nedenler' yü- zünden kapatmak zorunda kalan Rabia Çapa, tüm etkinliklerini kapsayan bir CD-Rom yayımladı. Mustafa Taviloğ- lu'nun desteğini alan MSG, Mudo-Maç- ka Sanat Galerisi olarak yeniden çağdaş sanata kapısını açtı. OKAN BAYÜLCEN Televizyon ekranındakı "sakürgan sunucu" tiplemesiyle elde ettiği popülerliğın yardı- mıyla son yıllarda beyazperdede önemli roller bulmaya başlayan lstanbul Kanatla- nmın Altında ve Ağır Roman'dakı "ısnma seröveni"nden sonra yeni sezona NesH Ç6W geçen'in Oyunbozan'ıyla giren Okan Ba- yülgen'in Komser Şekspir, Romantık, Hemşo filmleri yeni yıla kaldı. karşın popüler kültürden kopmayan, rock ve pop müziği de yakından izleyen PhiBp Glass, grubuyla ve solo üç konser vererek festivahn kariyerine önemli bir çizik attı. Bir plakçının oğlu olan Phılip Glass (d. 1937) müzik sahnesinde kendine özgü bir çizgi yaratabümişnadirisimlerdenbiri;antikon- formist, Hint müziği uzmanı, David Byrne, Paul Simon gibilerin arkadaşı, ortak proje- lenn süreklı partneri... BE2MARA Geçmişi 1996'ya kadar uzanan Bezmara projesi 16-17. yüzyıldan kalma notalar kül- liyaünı 0 dönemın enstrümanlan ve anlayı- şıylayorumlamayıhedefliyor. Ellerindebir- kaç yazıh metin ve minyatürden başka kay- nak buluranayan ekip, bunlara dayanarak Fihret Kızılkava' nın önderlığınde o dönemin çalgılannı yeniden üretmeyi başardı. Daha sonra araştırmalan sürdürerek bunlan, geç- mişteki perde ve seslerinin ne olabileceği- ni "kestirmeye çahşarak" çaldı... Proje, 2000'de ilk meyvesını verdı: Yıûk Sesin Pe- şinde albümü... BEHİÇ AK Karikatürist Behiç Ak, deprem ile ilgili karikatürlerinin yer aldığı 'Zebele' adlı kitabı ile'Yüdnlann TembeOiği' adlı ilk öykü kitabmı da bu yıl içinde yayımla- dı. Behiç Ak'm 'Aynhk' adlı oyunu ise bu yıl AST tarafından sahnelenecek. MELÎHFERELÎ 1993 yılında lstanbul Kültür ve Sanat Vakfi'run genel müdürü olduğunda, hep çıtayı yükseltmeyı, lstanbul festıvallennın saygınlığını ve sanatsal içe- riğini daha da yukanya çekmeyi amaçlamıştı. tKSV'nin kurumsallaşmasını sağladı, festrvaller ken- di yapımlannı ve uluslararası ortak yapımlan üret- ti. Sponsorluğun salt '^valyeük' olmadığını karut- layarak Türkıye'de sponsorluk kavramını yerleş- tirdi. Düzenledıkleri etkınlıklerle Istanbul'un ger- çek anlamda bır dünya kültür ve sanat başkenti ko- numuna erişmesı için, lstanbul Kültür ve Kongre Merkezi, Melih FereH'nm en büyük düşüydü... 1995'ten bu yana iKKM'nin yapımuun sürdürül- mesi, işletme planının hazuianması için tKS V ekip olarak büyük çaba göstermiştı. Ancak Kültür Ba- kanlığı'nın protokolü ıptal etmesi ve İKKM'run ya- pımuun, ışletmesuıın İKSV'den alınmasıyla Me- Uh Fereh'nın şımdıden programlannı yapnğı 2000'li yıllann festivalleri (bizım ıçin de) düş oldu... Me- lih Fereli 19 Ocak'ta görevinden aynlıyor! MELİH CEVDET ANDAY Aydın Doğan Ödülü, bu yıl şiir dalında, kitaplan yıllardu- yeniden basılan Metih Cevdet Anday'a verildi. FUAT SAKA 1980'den bu yana müzik çalışmalannı Avrupa'da sürdüren Fuat Saka, yabancı müzisyenlerin de katkılanyla halk mü- ziğimizi dünyaya açmaya çahşıyor. Sa- ka, 2000'de Lazutlar projesine ikinci al- bümü ekledi; Trabzon ve Selanik'te bir SELİM İLERİ 'Geçmiş, Bir Daha GeriGebneyecekZa- maniar' adlı dörtlemcsının son kitabı olan 'SolmazHanun,KimsesizOkurlar İçin'i yayımladı. 1920-1980 tarihleri arasında Türkiye'nin yakın tarihine ışık tutan siyasal bir roman olan kıtap, Oğ- lak Yaymlan arasında çıktı. BRT'de 'Khap Kurdu' programını ya- pan Selim tkri, bu yıl Tiyatro tstan- bul'da sahnelenen, Deniz TürkaB'nin oynadığı 'Zdda' adlı tek kişılık oyunu yönetti. İSTANBUL KÜLTÜR VE KONGRE MERKEZİ Kültür Bakanlığı, lstanbul Kühür ve Kongre Merkezfnın lstanbul Kültür ve Sanat Mer- kezi tarafından ınsaatı tamam- lanarak 49 yıllığına vakıf ta- rafından işletileceği yönün- dekı protokolü, "projeyerant veticaretkanşöğı, projenin Tamsnmuia tamamlanamgva- cağı" gerekçesı>le ıptal ettı. Konu medyada yoğun biçım- de tartışıldı, Baİcan Talay inşaatın üç yılda tamamlanacağını iddia etti. Ama IKSV olmadan tKKM'nin gerçek bir sanat kurumuna dönüşmesı olanaksız! Sonuçta 28 yıldır geleneksel başanlı ve öncü çizgisini koruyan, kültür ve sanat dünyamızm ufkunu genışleten, adımızı dünyaya duyuran ciddı ve saygın tKSV'nin 'Milenyum 2000' projesi ölü doğmuş oldu... yılı aşan sürede gerçekleştirdiği araştır- malannı bir araya getirdi. Daha önce yaptıklarmı yeterince duyu- ramayan sanatçı, bu kez televizyonlarda da yer bularak projesini daha geniş kit- lelere ulaşnrmayı başardı. RYIUCHI SAKAMOTO Uluslararası tstanbul Caz Festrvali'nde bu yıl sürpriz bir isim parladı ve popüler isimlerin önüne geçivermeyi başardı. Elektronik müzik camiasının en önemli isimlerinden Ryiuchi Sakamoto. özgün projesiyle festivalin en iyi konserlerinden birine imza atıyordu. Cok güçlü müzikal altyapısıyla sürekli arayışa girişerek caz, bossa nova, elektronik, etnik derken bir- çok kaynaktan yararlanan, minimahst deneylerinin yanında sağlam melodili, zengin orkestrasyonlu parçalar da üretip geniş yelpazedeki tüketiciyi kucaklayan ünlü kompozitörün konseri tatlan da- makta bıraktı... PHILİP GLASS 28. Uluslararası lstanbul Müzik Festiva- li, 2000'de müzikseverlerle müthiş bir sanatçıyı bir araya getirerek yılın en önem- li sanat olaylanndan birini gerçekleştir- di. Klasik müzikçi diye nitelenmesine RENCİM CÖKMEN Orkestra şefı Renghn Gökmen. Foyer Des Artistes-Uluslararası Kültür, Sanat, Bilim ve Sosyal Etkinlikler Merkezi'nin verdi- ği 'Foyer2000' ödülünü Roma'da aldı. Yıl boyunca genel sanat yönetmenliğini üst- lendiğı İZDSO ile yaptığı konserlerin ya- nı smı Cemal Reşit Rey Orkestrasf nın da yeniden yapılanmasına öncülük etti. EX- PO 2000 Hannover'da düzenlenen "Tûr- krye'den Senfonik Müzik" başhklı kon- serde Hannover NDR Radyo Filarmoni Orkestrası'nı başanyla yönetti. Çağdaş Türk bestecilerinin yapıtlaruu yorumla- maya özen gösteren Rengim Gökmen, Turgay Erdener'in 'Afife' balesinin müzik- lerinin CD'sinı Çaykovski Symphony Orc- hestra of Moscow Radio ve Moskova Oda Orkestra Korosu'yla birhkte gerçekleştir- di. İZDSO ile birlıkte MuammerSun'un 'Izmir Rapsodisi'nin dünya seslendirme- sini yaptı. MEHMET CÜLERYÜZ Mehmet Gükryuz, yönetmelik değişikli- ği yapılarak verilen devlet sanatçıhğı un- vanlanyla ilgili olarak açtığı davada ikin- ci kez yürütmeyi durdurma karan aldı. Gü- leryüz, Plastik Sanatçuar Derneği'nin 6. ge- nel kurulunda başkanhğa seçildı.