Katalog

11 EYLÜL 2000 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA İJLİŞ HAHhj\\luhj\\ [email protected] 11 bzetbegoviç zatürree oldu • SARAYBOSNA (AA) - Bosna-Hersek Cumhurbaşkanı Alia tzzetbegoviç, New York'ta hastaneye kaldınldı. Bosna-Hersek televizyonunun haberine göre, BM Milenyum Zirvesi'ne katılmak için gittiği New York'ta rahatsızlanan îzzetbegoviç'e zatürree teşhisi konuldu. Televizyon, 75 yaşındaki liderin, adını belirtmediği ünlü bir hastaneye yatınldığım ve tetkiklerin sürdüğünü kaydetti. Izzetbegoviç, daha önce iki kalp krizi geçirmiş ve geçen haziran ayında sağlık nedeniyle başkanlık görevini bırakacağını açıklamıştı. Yinekaçak göçmenler • ATtNA (AA) - Yunanistan'a kaçak yollardan girmeye çalışan 129 kişi yakalandı. Polis yetkilileri, aralarında 42 çocuğun da bulunduğu kaçaklann Karadeniz VII adlı bir Türk yatıyla Tinos adasının güneyine geldiklerinı söylediler. Yattakilerın adadaki bir okulda tutulduklan, yatta 3 kişilik Türk mürettebatın bulunduğu belirtildi. 48otomobil denize düştü • AMSTERDAM (AA) - Hollanda'nm Kuzey Denizi sahillerinde bir gemide bulunan 48 otomobil denize döküldü. Ulaştırma Bakanlığı'ndan verilen bilgiye göre, Den Helder açıklannda kıyıdan 50 kilometre uzaklıkta seyreden Hollanda bandırah bir gemide bulunan 48 otomobil, önceki gece rlşidde|li rüzgânn etkisiyle sarsüan gemiden denize düştü. Otomobillerin 25 metre derinlikte bulunduğu bildirildi. FakiHeri soyan sigorta şirketi • CHICAGO(AA)- ABD'nin ünlü sigorta şirketlerinden General Life and Accident Insurance şirketi, siyahlardan ve fakirlerden fazla para aldığı için 214 milyon dolar geri ödemeye mahkûm edildi. Defin sigortası yaptıran siyahlardan ve fakirlerden fazla para aldığı için mahkemeye verilen firma, anlaşma yoluna gitmeyi tercih etti. NATO askeri komite toplantılan için Yunanistan'a giden Genelkurmay Başkanı, temaslanna bugün başlıyor Krvrıkoğlıı Atîııa'daMURATİLEM ATtNA -NATO'nun her yıl düzenlenen 139. askeri komite toplantılan bugün Ati- na'da başladı. Toplantılar çerçevesinde dün Atina'ya gelen Genelkurmay Başka- nı Orgeneral Höseyin Kıvnkoğhı'nun top- lantılar dışında meslektaşlarıyla ikili gö- rüşmeler yapması bekleniyor. Türkiye ve Yunanistan dışişleri bakanlannın ellerin- de bulunan ve yaptıklan görüşmelerde zaman zaman gündeme gelen Ege'de gü- ven arttıncı önlemler konusundaki tezle- ri hazırlayan Türk ve Yunan genelkurmay başkanlannın bu konuyu da bir kez daha ele almalan büyük olasılık olarak görü- lüyor. Bu çerçevede Yunanistan'a karşı uzun zamandır Ege'de silahsız uçuşlar yapan Türk Hava Kuvvetlerine ait uçaklan kar- şılamaya çıkan silahlı Yunan uçaklannın, anlaşma sağlanması durumunda silahsız uçmalan gündeme gelecek. Toplantılarda NATO'nun iç ve dış so- runlan, Balkanlar, örgütün yeni binyılda- ki rolü ile Avrupa Güvenlik ve Savunma Kimliği konulannın da gündeme gelme- si bekleniyor. NATO'nun iç yapısıyla ilgiü tartışma- larla birlikte karargâhlar konusu da ele alınacak. Türkiye, uzun zamandır mevcut karargâhlara ek olarak iki yeni NATO ka- • Genelkurmay Başkanı Hüseyin Kıvnkoğlu'nun, Yunan meslektaşıyla yapacağı görüşmede, Ege'de güven arttıncı önlemler konusunun gündeme gelmesi bekleniyor. • Balkanlar ve NATO'nun Avrupa'daki rolünün de ele alınacağı toplantılar çerçevesinde güvenlik önlemleri yoğunlaştınldı. Kıvnkoğlu'nun geliş saati de gizli tutuldu. rargâhı açılması konusunda girişimlerde bulunuyordu. Askeri Komite toplantısına katılan ge- nelkurmay başkanlan, 12 Eylül'de Ege Denizi'nde icra edilecek tatbikatı izleye- cek. Toplantının Yunanistan bölümü, ka- tdımcüann 13 Eylül'de Selanik kentine ya- pacaklan kısa bir ziyaretin ardından son bulacak. 2.'si İstanbuTd ayapılacak 13 Eylül tarihine kadar Atina'da süre- cek olan askeri komite toplantılannın de- vamı 13-16 Eylül tarihlerinde Istanbul 'da yapılacak. Toplantılann Atüıa ve Istan- bul'da yapılması konusunda Türkiye ve Yu- nanistan ortaklaşa başvurmuşlardı. tki ül- ke ilişkilerinde son dönemde yaşanan iyi- leşmeyi göz önünde bulunduran NATOyet- kilileri bu öneriyi kabul etmişlerdi. Askeri komite toplantılan, Atina dışın- da bulunan Vulagmeni semtindeki ünlü As- tir Palace Oteli'nde yapıüyor. Toplantılar çerçevesinde Atina'ya gelen tüm üye ve gözlemci ülkelerin genelkur- may başkanlannın çok sıkı korunduğu dikkat çekiyor. Özellikle, göreve geldiğinden bu yana ilk kez Yunanistan'a resmi bir ziyarette bu- lunan Genelkurmay Başkanı Hüseyin Kıv- nkoğlu'nun gehş saatınin çok gizli tutul- ması dikkat çekti. Yunan terörle mücade- le timlerinin koruyacağı Kıvnkoğlu'nun etrafındaki güvenlik çemberinin daha da güçlendirilmesi için Türkiye'nin Atina Büyükelçiliği'ningirişimde bulunduğu öğ- renildi. Denizden, havadan ve karadan çember altuıa alınan toplantı merkezine de gaze- teciler dışında hiç kimsenin yaklaştınl- madığı dikkat çekiyor. Yunanistan'da yıllardır faaliyet gösteren 17 Kasım ve ELA örgütlerinin yanında son dönemde ortaya çıkan Kara Yıldız adlı örgüt, Türk diplomatik misyonlannın ya- nı sıra birçok Avrupa ülkesi diplomatik ku- ruluşlanna ait araçlara molotoflcokteylli sal- dınlarda bulunmuştu. NATO askeri komite toplantılannın içe- riği ile ilgili net açıklamanın bugün yapıl- ması bekleniyor. Ittifak'ın en yüksek karar orgaru olan NATO Askeri Komitesi toplantısının 1999 yılında Yunanistan ve Türkiye'de yapılma- sı planlanmış, ancak her iki ülkede mey- dana gelen deprem felaketlerinin ardından toplantı bu yıla ertelenmişti 'DESTECtMtZ KOŞULLU' Yunan bakanın Türkiye mesajı ATİNA (AA) - Yuna- bir politika izlediğini ve nistan Savunma Bakaru Kıbns'taki varlığını Akis Çohacopulos, AB "meşrulaşürmaya" ça- konusunda Türkiye'ye, hşhğını öne sürdü. Ege ve Kıbns politika- Ancak Türkiye'nin son larında aşamalı olarak zamanda AB ve değişiklik yapması kay- ABD'nin baskılanyla bu dıyla destek verdikleri- politıkasında değişiklik- ni söyledi. Çohacopulos, ler yapmak zorunda kal- Atina'dayayımlanan Eth- dığını ileri süren Çoha- nos gazetesinede yayım- copulos, Türkiye'nin AB lanao demeT,,.jj ^ . -.,. u . , . ^ .İle ojpnilişküeri cinde.Türki- w ğ~~ ~* ' çerçevesinde öst- ye'ninABile ^ »avuûma ıendiği yüküm- ortaklık iliş- Bakaiu^ lülükler ve Hel- kileri çerçe- Türkiye'nin sinki kararlann- vesinde üst- politikasini dan sonra, Yuna- lendiği yü- "esnettiğini" nistan'akarşıpo- kümlülükleri savundu. litikasını "daha Yunanis- esnek" bir hale tan'ın bir getirdiğini, bu "firsat* olarak değerlen- nedenle Türkiye'nin dirdiğini belirtti. AB'ye üyelik sürecinin Helsinki'den önceki ve desteklenmesi gerekti- sonraki Türk-Yunan iliş- ğini savundu. kilennideğerlendirenÇo- Bir soru üzerine Dı- hacopulos, Türkiye'nin şişleri Bakanı Yorgo Pa- öteden beri askeri alanda- pandreu ile "uvum için- kigücünükullanarakYu- de olduğunu" belirten nanistan'a karşı "tekyan- Akis Çohacopulos, h ve yasal obnayan" ta- "Türkiye'nin son bir yıl leplerde bulunduğunu içinde ortaya koyduğu öne sürdü. Yunanistan tavuianyla bu iki ülke Savunma Bakanı Türkı- arasında gerginlikten ye'nin Ege'deki durumu uzak bir ortam ohıştu- değiştirmeyi amaçlayan ğuno" kaydetti. 8İLET SATIŞLARI. AKM, 0 212 251 56 OO, VAKKOflAMA (TAKSİM. SUADİYE, AKMERKEZ) BWV 1023, BWV 1030, BWV 1004, 8WV 525, BWV 1049, BWV 1051, BWV 1050, BVW 1048. BWV 1001, BWV 1003, BWV 1005, BWV 1002, BWV 1004, BWV 1006. BWV 988, BVW 1066. BVW 1054, BWV 1041, BWV 1043, BWV 1064, BWV 1079. BWV 211. BWV 1007, BWV 1009, BWV 1011, BWV 1010. BWV 1008, BWV 1012. Centrasbat 2000 Almatı 'da ortak tatbikat ALMATI (AA)- NATO-BlO (Banş İçin Ortakhk) tatbikatlan çerçevesinde düzenlenen "Centrasbat-2000" çokuluslu fiili arazı tatbikatı, Kazakistan'ın Almatı kentinde başladı. Banşı destekleme ve ınsani yardım harekâtı konusundaki taktik, teknik ve çalışma ilkelerini öğrenme ve geliştirmeyi amaçlayan tatbikata NATO üyeleri Türkiye, ABD ve tngiltere ile BtO ülkeleri Azerbaycan, Gürcistan, Kazakistan, Kırgızistan, Moğolistan, Özbekistan, Rusya ve Ukrayna katılıyor. Kayseri 1. Komando Tugayı Hava Indırme Birliği'nden 15 paraşütçü, 222. Filo'ya ait C-130 tipi askeri uçaktan yerel saatle 11.10'da (TSİ 07.30) harekât bölgesine başanlı bir atlayış gerçekleştirdi. Atlayışı gerçekleştiren paraşütçü birliğinin bölgeden Türk bayrağıyla aynlması, basının ilgi odağı oldu. Yaklaşık iki bin askerin yer alacağı tatbikata katüacak biriikler 13 Eylül'e kadar Ahnaö'ya gelecek. Makedonya'da yerel seçimlerin ilk turu bir güven oylamasına dönustü Balkaıılarda seçim maratonu başladı • Işsizliğin yüzde 30'u bulduğu Makedonya'da yerel seçimler, üç partinin oluşturduğu reformcu koalisyon hükümeti için desteğin sürüp sürmediğini saptayacak önemli bir gösterge olarak değerlendiriliyör. . ÜSKÜP (Ajanslar) - Make- donya'da halk, yerel seçimle- rin ilk turu için dün sandık ba- şma gitti. Balkanlar'da art ar- da yapılacak yerel ve genel se- çimlerin ilki olan Makedonya seçimlerinin sonuçlan Batı ta- rafından yakından izleniyor. Yaklaşık 1.6 mih/on seçmen, ikinci turu 24 Eylül'de yapıla- cak seçimlerde, reformcu ko- alisyon hükümeti ile muhale- fetteki sosyalistler arasuıda se- çim yapacak. Seçmenler, başkent Üsküp ve 123 şehirdebelediye başkan- lan ve belediye meclisi üyele- rini belirleyecek. Yerel seçimlerin, üç partinin oluşturduğu koalisyon hükü- meti için desteğin sürüp sürme- diğini saptayacak önemli bir gösterge olduğu belirtiliyor. Fşsizliğin yüzde 30'u bulduğu Makedonya'nın ekonomisi, Kosova krizi yüzünden 300 bin Kosovalı Arnavut'un bu ülke- ye gelişiyle iyice zorlandı. Miliiyetçüik karü 1998'de yapılan genel se- çimlerin ardından kurulan ko- alisyon hükümeti, pazar eko- nomisine yönelik kararlar al- dı, ancak bu politikalar halkın yaşam standardında iyileşme sağlamadı. Eski komünistlerin kurduğu ana muhalefet partisi Make- donya Sosyal Demokratik Bir- liği (SDSM), kampanyasmda, yerel seçimleri hükümet için bir güven oylamasına dönüştür- dü. Sosyal Demokratik Birliği lideri Branko GeorgievskL, se- çim öncesi yapüğı açıklama- da, "Bunlarayerel seçirngözüy- le bakılamaz. Bu, devletin ha- yatta katap kabnavacağmı be- Hrleyecekbir referandumdur" diye konuştu. Miliiyetçüik kar- tını da kullanan SDSM, hükü- meti, nüfusun üçte birini oluş- turan Arnavutlar için fazlasıy- la çaba gösterirken Makedon- lar için yeterince çahşmamak- la suçlanuştı. Gözlemciler, seçim öncesi afişsamşkn Yugoslavya'da 24 Eylül'de yapılacak başkanlık ve genel seçimler öncesinde Miloşeviç yandaşlan ile muhalefet, bir afiş ve duvar yaztsı savaşı başlatü. Muhatif lider Draskoviç taraftarlan, Miloşeviç taraftarlaruun posterlerini yapıştırmasııu bekkyip ardından Slobodan Miloşeviç resimkri üzerine gidip kendi afîşlerini yapjşürryorlar. (Fotoğraf: REUTERS) tahminlerinde yanşm başa baş geçeceği yorumunu yapıyoriar- dı. Avrupa Güvenlik ve lşbir- liğiTeşkilatrndan(AGlT) 100 kadar gözlemci de seçimi iz- ledi. Yugoslavya'da da 24 Eylül'de yapılacak başkanlık ve genel seçimler öncesinde Devlet Baş- kanı Slobodan Miloşeviç yan- daşlan ile Sırp muhalefeti ara- sındaki yanş kızışıyor. İJCHUTTE-LtHOTZKY, HİTLER "E KARŞIMÜCADELESİNİ TÜRKİYE DE DE SÜRDÜRMÜŞTÜ Faşizme karşı savaşan mimarın adı ölümsüdeşti AYSUNBEKTAŞ LA PETITE BANDE EWALD DEMEYERE FRANÇOIS FERNANDEZ KHIBLA GERZMAVA PIERRE HANTAI EVDOKtA IONINA NATAtlA IOUKHIMTCHOUK OLGA IVUSHEIKOVA IARESLAV KRASNIKOV i BARTHOLD KU1JKEN SIGISVVALD KUIJKEN JANNA NEKRITCH s DIMITRU PIANOV h ALEXANDER RUDIN REBEKA RUSO RYO TERAKADO MUSICA VIVA ALEXANDER ZIMBALOV F KONUŞMACILAR: ENİS BATUR AYDIN ESEN DOĞAN HIZLAN EVİN İLYASOĞLU NAZAN İPŞIROĞLU BALKAN NACJ ISLIMYELİ ERHAN KARAESMEN AYKUT KOKSAL HULYA TARCAN HASAN UCARSU l ORGAIMİZASYON. HAKAN ERDOĞAN PROOUCTIONS lstanbui: da TRCSl II. Aya İrini Bach Günleri 18-29 Eylül 2000 FRANKFUKT-Bu yılın şubat ayında 102 yaşında Frankfurt'ta hayata veda eden Avoıs- turyalı ünlü mimar Margarete Schütte- Li- hotzky'nin adının uzun tartışmalardan son- ra, bu kentte bir sokağa venlmesi kabul edil- di. Hnistiyan Demokrat Partili (CDU) bele- diye meclisi üyeleri, Schütte-Lihotzky'nin "Stalmciliğmin ve komünistüğinm ömür bo- yu devam ettiğini" ileri sürerek "Mimari alanda iistün başanlar göstermiş olsa da" ünlü mimar kadının adının bu kentte ölüm- süzleşmesine karşı çıkmışlardı. Margarete Schütte- Lihotzky, 1938 yıhn- da geldiği Istanbul'da iki yıl kalmış ve Av- rupa'daki faşizmin baskısından kaçan baa ay- dınlarla birlikte Milli Eğitim Bakanlığı tara- ftndan görevlendirilmişti. Franldurt Belediye Meclisi'ndeki tarüşma- lar sonrasuıda Yeşiller ve Sosya, Demokrat Partili (SPD) üyelerin oylanyla adının bir sokağa verilmesı kabul edilen ünlü kadın mimann uzun yaşamı, Almanya komuoyun- da bir kez daha gündeme geldi. Hem politik tutumu hem de mimari alan- daki büyük başanlanyla tanınan Margarete Schütte- Lihotzky, 23 Ocak 1897'de Vıyana'da dünyaya geldi. Schütte-Lihotzky, resim da- hnda özel eğitim aldıktan sonra, zamanın kadınlaraaçıktekyüksekeğitimkurumu Vı- yana Güzel Sanatlar Okulu'nda yükseköğ- renim gördü, ardından da mimar olmaya ka- rar verdi. Vıyana'da aydın özelliği ve banş- çı görüşleriyle tanınan aılesinın bütün er- kekleri Margarete'nin mimarlık okumasına karşı çıkarlar. Dönemin ünlü öğretim görev- lilerinden Oskar Strnad,Schütte-Lihotzky'nin okula kabul edılmesinı sağladı. Strnad, Margarete'nin "IşçiEvleri" adı al- tında açılan bir yanşmaya katıhnasını sağ- lar. Ancak, Strnad'ın bir tek şartı vardn-; Margarete önce, Viyana'nın işçi semtlerine gidip işçilerin nasıl yaşadığını yerinde ince- lemek zorundadır. Bu inceleme, Margarete'yi hem iki dünya savaşı arasında Avrupa'da en önemli yapı modeli haline gelen "yeniyapı" tarzınm öncülerinden bin yaptı, hem de olan sosyalist düşüncelerle tanışmasına neden ol- du. Incelemesini yanşmaya katılan tek kadın olarakjüriye sunan Schütte-Lihotzky, 20 ya- şında verilen büyük ödülü kazandı. Schüt- te-Lihotzky, çalışmalannda işçi ailelerinin ca, Ernst May, 1930 yıhnda 16 kişilik eki- biyle birlikte Sovyetler Birliği'nin teklifıni kabul ederek Almanya'yı terk etti. Bu ekip içindeki Schütte-Lihotzky, 1927 yılında ev- lendiği Alman asıllı kocasuıın da ekiple bir- likte Moskova'ya gehnesini sağladı. Ernst May başkanlığındakı Alman mimar- lar ekibinin Sovyetler Birliği'ndeki görevi, yeni kurulan metal endüstri bölgelerinin çev- resinde işçi şehirleri kurmaktı. Bu projele- rin başında 120 bin konutlu Magnitogorsk şeh- rinin kurulması geliyordu. Schütte-Li- hotzky'nin projedeki asıl görevi ise kentin çocuk yuvalannı planlamakü. 'ünya mimarisinin önde gelen isimlerinden Margarete Schütte-Lihotzky'nin isminin öldüğü kentin bir caddesine venlmesi istenince, muhafazakârlar ile sosyal demokratlar ve yeşiller arasında aylar süren bir tartışma çıktı. ev işini azaltan ve işlerin kolayca görühne- sine imkân veren yöntemler bulmaya çalış- tı. Hazırladığı konutlarda, özellikle işçi ka- dınlann ev işlerinin yanında günlük hayat- lannı tümden rahatlatacak çözümlerbulma- ya calıştı. Schütte-Lihotzky, Avusturya Sos- yal Demokrat Partisi'ne üye oldu. Frankfurt Imar Dairesi Başkanı Ernest May'ın teklifı üzerine 1926 yıhnda Frank- furt'a taşındı. Ünlü mimar, burada kısa sü- rede 2 bin 200'ün üzerinde konutun yapıl- masını sağladı. Evi yalnızca bannılan bir or- tam değil, "bir yaşam alanı" olarak gören Schütte-Lihot2ky, daha sonra kendi adıyla mi- marlık tarihine geçen ve "Frankfurt mutfa- ğı" adıyla anılan pratik mutfak projesini ge- liştirdi. Almanya'dabaşlay an ekonomikkriz nedeniyle sosyal yapı projeleri durdurulun- 1934yümda şefı May, Sovletler Birliği'ni terk edip Afrika'ya gitmeye karar verince Schütte-Lihotzky, "Buradaki görevim daha birmedi" diyereİc burada kaldı. 1936 yılma kadar görevlerini sorunsuz bir biçünde yü- rüten ünlü mimar, Almanya'yla Sovyetler Birliği arasında soğuk savaş rüzgârlannın esmeye başlaması üzerine, Alman kökenli olan kocası yüzünden u kara tisteye" alındı. Ülkede bütün yabancı mimar-mühendislerin görevine son verildi. Ahnan pasaportlarunn süresinin bitmesi- ne kısa bir süre kala Schütte-Lihotzky ve ko- cası Wilhelm Schütte apar topar Moskova'yı terk ederek Paris'e geldiler. NSDAP (Nazi Partisi) kontrolündeki Almanya'ya gideme- yeceklerine göre, Paris'te bir süre kalan çifl, daha sonra birçok Nazi sürgünü ya da kaç- kını aydın ve sanatçı gibi Türkiye'ye gitme- ye karar verdiler. Çiftin bu karara varmasuı- da Paris'te yaşayan Avusturya Komünist Par- tisi'nin önde gelenlerinden Otto HeDer'in etkisi vardu-. Schütte-Lihotzky, tstanbul Güzel Sanatlar Akademisi çevresine girdi ve burada iki yıl çok yoğun çalışmalar yürüttü. Margarete Schütte-Lihotzky, tanıştığı Prof. Clement Hotoneister'in isteği üzerine Avusturya Ko- münist Partisi'ne girdi. O dönemde Türkiye Komünist Partisi'yle de ilişkilerini sürdüren bu grup, Istanbul'da hem Marksizm konusun- daki teorik çalışmalan sürdürdüler hem de Avusturya'daki direniş hareketine destek ver- meye çalıştılar. 1940'da parti Eichholzer'in Avusturya'ya dönmesine karar verdi. Onu Margarete Schütte-Lihotzky'nin gitmesi iz- ledi. Beş yıl sonra hapisten çıkan Schütte- Lihotzky, bir gazeteye verdiği demeçte. "Ne- den rahatbirülkeoianTürkiye'yi bırakıp Na- zi işgalindeki Vhana'ya dönme karan aklı- ğmı" şöyle anlatıyordu: "Zor bir zamanda rahat yaşam secümez. Nazilere karşı savaşmak için Viyana'ya dön- mem kûçük bir adımdi" Bu büyük kadını 5 yılhk hapis hayatından sonra bekleyen acı bir de sürpriz vardı: Mücadele arkadaşlanndan hiçbirisi hayatta değildi. Margarete Schütte-Lihotzky, 102 yaşında ölünceye kadar Avusturya Komünist Parti- si'ne üye ve sosyalizme bağlı kaldı. Sosya- lizrnin, muhafazakârçevreleri inadıyla rahat- sız eden bu inanmış savunucusu ve mimari- nin efsane kadını, şehirler kurduğu sosyalist ülkede bir küçük sokağa adının verilmesini beklerdi belki de.