Katalog

SAYFA CUMHURİYET 26 NİSAN 2000 ÇABŞAME 8 HABERLERIN DEVAMI TURKİYE istanbul Edime _Y 19 Sinop Y 20 Y 20 Samsun B 20 Kocaelı Y 20 Trabzon PB 18 Çanakkale Y 19 Giresun PB 18 Izmir Y 21 Ankara Y 18 Manisa Aydın _Y 20 Eskışehir Y 18 Y 17 Denizli Y 20 Konya Y 20 Sıvas B 18 £* Zonguldak Y 18 Antalya Y 20 Kars Adana Mersin Diyarbakır Şanlıurfa Mardin Siirt Hakkâri Van PB PB A A A A A A 23 24 25 26 24 23 17 15 Yurdun batı kesımlen çok bulutlu; Marmara, Ege, Batı Karademz, Iç Anadolu'nun batısı ile Batı Akdenız sağanak ve gökgürultulü sağa- nak yağışlı, diğer yer- tef parçalı ve az bulut- lu geçecek. Hava a- cakhğı yağış alan yer- lerde azalacak diğer yerterde öoemlı tnr de- ğışıkliK oimayacak. DIS MERKEZLER OsJo Y 9 Berlin PB 27 Moskova PB 22 Helsinki PB 16 Budapeşte Y 25 Aşkabat PB 30 Stockholm PB 16 Madrid Y 17 Astana A 24 Londra Y 14 Vıyana Amsterdam Y 17 Bejgrad Brüksel PB 23 Taşkent Y 31 Y 26 Bakû Y 24 Paris ÇB 19 Sofya Y 24 Y 16 Roma A 20 Trflis ;ek Y 29 Y 24 Bonn PB 23 Atina PB 20 Kahire A 30 Münih PB 26 Zürih PB 20 Şam A 24 I ( £ 5 Parçah bulutlu ; Ststt Bulutlu k Çok bulutlu > Yağmurtu : GUNCELcÜNEYT ABCAYÜREK • Baştarafi 1. Sayfada 5 parti sade bir ınsanımızdan bir cumhurbaşkanı yarattı. Kutlanz Ecevrti; cumhurbaşkanlığı gibi önemli bir konuda ulusal ittıfaka öncülük ettiği ve gerçek- leşmesine büyük uğraş verdiği için. Bahçeli'yi, Yılmaz'ı Başbakan'â Özveriyle katıl- dıklan ve iki muhalefet parti lideri Kutan ve Çiller'i ulusal bir konuda katkılannı esirgemedikleri için.. kutlanz! özlenen demokrasi bu: Olağan kurallar ve olağan insanlaria devleti yönetmek. Insanın içini ısrtan 5 lideri bir arada gösteren gör- kemli sonucun öncesi saatlervar; görmeyi ve bilme- yi gerektiren.. Saatlerce Meclis içinden bir aday bulamayan üç ortak; Sezer ismi üzerınde "beş dakikada" uzlaştı. Demek ki partiler bir araya gelip uzlaşabiliyormuş! Başbakan, Sezer'in adaylığını beş saat sonra, sa- at 23.00'te açıkladı. Bu denli zaman farkının akıllan kanştırması olağandı. Oysa Başbakan'ın davranışı olağandı. Sezer ismi- ni muhalefet partilerine bıldirdı, TBMM'dekı beş par- tinin bir aday üzerinde buluşfnasını bekledi. Hesa- bı şuydu: İki muhalefet partisi Sezer'in adaylığını benimse- yecek olursa: Başbakan Ecevit, demokrasi tarihimizin yazma- dığı ömek birolayı.. Meclis1e temsil edilen beş par- tinin uzlaşmasıyla bir cumhurbaşkanı seçımine gi- dileceğini kıvançla, gururla, onurla kamuoyuna açık- lamayı arzu ediyordu. Ne ki; pazartesi günü bu arzu gerçekleşemedi. Oûne kaldı. ' Fakat; DYP'si FP'si Sezer ismine sıcak baktığını 'saklamıyordu. Siyasetimizin adeta gelenekselleşmiş değişmez kuralı; insanlan ve olaylan karalama yeniden canlan- ch. Ya, Demirel neden^oyfe? Bakınız şu tezata. Çiller, grubunda Sezer'i över- ken, "muhalefetle uzlaşma güzel, ama şart niye" içerikli bir soruyla beklenmeyen bir muhalefet öme- ği verdi.. Oysa, koşul koyan yok! Demokratik yaşamımıza yeni ve olumlu bir ivme kazandırma çabası var. Başbakan ise grubunda muhalefetin "olumlu bir karara varacağını umduğunu "söyledi. Bu gelişme- tef karşısında yine olumlu bir sonuç umuyoruz, bek- liyoruz. Doğuluyuz ya; bir de inşallah çekıyoruz. Insanın içine karamsarlık yansıtan bu dalgalanma- lan siyasetin cilvesi gibi görmek de olanaklı. Zira, daha sonrakj saatlerde ortaya çıkü ki; görii- nen koy uzakta değil. Yakınımızda. Hernen yan»ba- şımızda. İki muhalefet partisi de Sezer'e oy verme karan akJı. 5 partinin lıderien akşam üzerine doğru birlikte basının karşısına çıktı. Düşünebiliyor musunuz, ne kadar çarpcı bir so- nuç. Türkiye'de ilk kez TBMM'de temsil olunan beş partinin oylanyla bir cumhurbaşkanı seçeceğiz. Ba- bh demokrasilere özgü onur ve kıvanç veren bir so- nuç! Bu ara Anayasa Mahkemesi'nin kuruluş yıldönü- rrui törenlerinde kimi ekranlara ilginç bir manzara yansıdı. Cumhurbaşkanı Demırel törende, yanında cum- hurbaşkanı aday adayı Yüce Mahkeme'nin Başka- nı Ahmet Necdet Sezer oturuyor. Demirel daha dün demokratik rejimi överken, "6/- dilir gelinir" dedı. Böylece; "gidilir, (daha uzun süre kalmak için) ge- linir" formülünden sıynldığını gösterdi. Gelişmeleri demokrasinin dogasına bağlayan De- mirel; Başkan Sezer'le dakikalar boyunca konuşma- dı. Sanki 10. cumhurbaşkanı adayına karşı. Konuş- mamakla beğenmediğini kanıtlamak ister gibi... Yüksek mahkemeden aynlırken soruları -sinirli bir hava içinde- yanıtlamadığı söyleniyor. Ateş düştüğü yeri hâJâ yakıyor mu? 'Atatürk'ü ömek alsın' MOS_KÖVA(AA)-Rus- ya'nın önceki Devlet Baş- kanı Boris Yehsin tarafın- dan işaret edildikten sonra popülaritesi hızla yükse- len, devlet başkanlığı seçi- minı birinci turda kazanan ve yemin törenine hazırla- nan Vbdimir Putinin, halkuı bu sevgisini koru- ması için, Atatürk'ün de dahıl olduğu bazı lıderier kendisine ömek gösterıldi. Rusya'da yayımlanan, aynca ABD, Kanada, Ka- zakıstan ve İsrail'dekı Rus , kökenli nüfusa hitaben çı- , kan, toplam 2 milyon I4ü r bin tirajlı Moskovski Komsomolets gazetesin- de, 'Devlet başkanımn sev- nn formülü' .- başlıkJı bır yazıya yer ve- rildı. •4* Yazıda, şu görüşlere de- .^.ginildi: "Putin. anaüzcfle- -jrimize göre, çok büyük bir ^üven kredisi ile iktidara geUL Fakat bu krediyi geri ödemesi gerekiyor, aksi takdirde popülertiği hızla dâ^ecek. Dünyada ise yal- mzcaçokazpobtikacLkot- , toklannı on yıklan daha , &dakoruyabikü. Tabö, po- t» zoru Uedeğü, halkın sev- ; 'cfai üe koituklannı koru- yatüardan söz ediyoruz." Yazıda, halkın sevgisı ile makamlannı yıllarcakoru- yan liderlerolarak "Roose- velt, Peron. Pilsudski. De Gaulk v^ Atatûrk" sayıldı ve "Bu liderierin bunu na- sd başarabUdikkrini anla- mak için, en bfiyük popü- lertiğe sahip bu yönetkile- rin bhografikrini araşür- maya karar verdikn denil- dı. Yazıda, sayılan liderler ile ılgıh aynntıh bilgiler y- er aldı ve Atatürk ile ilgili kısımda da 'Kahraman Reformcu' alt başlığı ile özetle şu görüşlere yer ve- rildi: "Tûrkiye'ye gkkn herkes muüaka, kenderin caddelerindeki, sokakla- nndaki heykdlere, portre- lere dikkat etmiştir. Tüm bunlar bir tek Idşiye aittir. Çağdaş Türkrve'nin kuru- cusu Mustafa Kemal Ata- türk Paşa. Türklere, oDiın putlaştınldığuu söylerse- niz, bunu hakaret olarak kabulederler. Birinci Dün- ya&rvaşı'ndan sonra veri- len ulusal kurtuhış miica- delesinde bder. genç gene- ral Mustafa Kemal idL Sa- vaştan sonra daTürkiye'yi Batı modenüeşjnesiyonın- da götürdü. Sonrasuıda, I ürkJerin Atası anlamın- dakiAtatürk soyaduu aldı. Gerçekten de Türkiye'nin konıyarak veülkeyiOrtadoğu'nun en öodegekn ülkderinden bi- ri hatine çevirerek bu onu- rala>ikoMuğunu da kanıt- Çaııkaya'ııııı yetkisi çok • Baştarafi 1. Sayfada konınmasızorunludur" diye ko- nuştu. Sezer, 1924 Anayasa- sı'nda hukukun tümüyle laıkleş- tirildiğini, modern ve demokratik rejimin kurulduğunu belirterek hukuk devleti kavramına ilk kez 1961 Anayasası'nda yer verildi- gıru arumsattı. Sezer, 1971 ve 1973 yıllannda yapılan değişikliklerle temel hak ve özgürlûkJenn sınırlandınlma olanakJanrun arttınldığını, yargı bağımsızlığının zedelendiğıni kaydederek "1982 Anayşsaa'ııda Türidye Cumhuriyetf nin hukuk devleti niteüğinden biraz daha uzaklaşılnuş, sryasal kararhlığı konunak adma hukuksal karar- hhkvegüvenlik bozulmuş,herza- man geçerü olması gereken hu- kuk devleti ilkesinin yerleşmesi güçleşmiştir" dedi. Anayasa Mahkemesı Başkanı, kişilerin hak ve özgürlükJenrun güvence altına alınması, yönetenlenn her türlü eylem ve işleminin yargı de- netimine bağlı olması, kişilere hukuk güvenliği sağlanmasıyla hukuk devletının gerçekleşeceğı- ni söyledi. Yargı bağımsızlığını zedeleyen etkenleri sıralarken Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HS YK) kararlannın yargı denetımı dışın- da kalmasını ömek gösteren Ah- met Necdet Sezer, "Anayasa ku- nıflan Qe idari yargı denetimine getirilen bu sınuiamalar hukuk devleti ilkesini önemli ölçûde ze- deJemektedir'' dedi. Sezer, ıdan ışlemlere karşı da- va açılabilmesı için "kişisel hak- km ibial edümesi'' koşulunun ge- tirilmesiyle soyut, genel ve kişi- sel olmayan "düzenkyid tasar- ruflara" karşı yargı yolunun da- raltıldığına dikkat çekti. Hukuksuz özeBeştirmder Cumhurbaşkanı adayı Sezer, yüksek yargı makamlannı devre dışı bırakmaya yönelik uygula- malarla hukuka ters düşen özel- leştirme işlemlerini de eleştırdı. 3974 ve 3996 sayılı yasalarla enerji üretim, iletim ve dağıtım ihaleleri ile "yap-işJet-devretıno- defi" çerçevesindeki projelerin özel hukuk hükümlenne bağlı tu- tulduğunu, ımtıyaz oluşturmaya- cak şekilde sözleşme yapılabile- ceğini anımsatan Sezer, anayasa- ya aykınlıkla ilgili şu degerlen- dirmeyi yaptı: "Anayasanm yargı yohı başfağı amndaki 125. maddesiıün birinci &krasındaki İdarenın her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açıktır' biçimindeki kural kujkusuz, her türlü eylem ve is- lemieri kapsamaktadır. Bunun içindir ki anayasanuı 155. mad- desinin ikinci fikrasuıda, idari uyuşmazhklan çözümleme Da- nüştay'mgörevkri arasndadır. Bu aedenieriemadde,özeUeştirme fle flgfli idari nrteMktekisözieşmeleri özdhııkukhükümlerinebağhtU' tarak idari yargı denetimi dışma çıkaran içeriğiyle anayasanın 2, 37ve 125.maddekrineaykındır.'' Cumhurbaşkanının yetkilerini de eleştiren Sezer, "Anayasada sayılanlar dışında yasa koyucu idari yargı denetiminin kapsanu- nı daraHma koausunda yedd ver- miştir. Kişüerin hukuksal durum- lanm etkfleyebflecek olan vecum- hurbaşkanının devietin başı sıfa- oyladeğil,yürütiDeorgaıunınba- şı sdatıyla tek başma yapacağı iş- lemlerin yargı denetimi dışında tutulması hukuk devleti ilkesi ile uyuşmaz" görüşünü dile getirdi. Anayasaya göre cumhurbaşka- nının yalnız yürütme organı için- de degil, tüm devlet yapısında üs- tün bir konuma ve önemli yetki- lere sahip bulunduğuna dikkat çeken Sezer şöyle konoştu: "Ya- salann iptaü istemindede buluna- bfleceğindea, anayasaya uygunhı- ğunun yargısal denetiminde de önemli bir yetkiyesahiptir.Ancak anayasanın 104. maddesinde cumhurbaşkanına verilen yetki- Jerparlamenter demokrasinin sı- nırîaruıı aşmaktadır. Oysa de- mokratik devlet düzeninde, ulu- sal iradev i temsil eden pariamen- todışında,sorumsuzbir cunıhur- başkanuun yönetimi paylaşması ve tek başma önemli yetkiler kuJ- lanması kabul edüemez. Açabile- ceği bir iptal davasına bakacak olan Anayasa Mahkemesi'nin üyelerini yürütme organuun başı olan cumhurbaşkanuun secmesi hukuk devleti ilkesinin gerekle- rinden olan yargı bağunsızhğıyla fragfijijnnHnaktadır. Anayasanın 104. maddesinin (c) bendi yürür- lükten kaknnlmalı veya en azm- dan cumhurbaşkanmuı, Anaya- sa Mahkemesı üyeieri fle Yargı- tayCumhuriyet BaşsavcH'nıseç- megörevveyetkjsme mudaka son verihneJi, anayasaya uygunhık ve idariyargıdenetimini dandtan ve bu nedenle hukukdevletiilkesi ile bağdasmayan anayasa kurallan kaldınlmaİKhr." Sezer, çağdaş demokratik ulus- lar topluluğuna girilebilmesi için anayasamn gözden geçirilmesi; özgürlükçü, çoğulcu, katılımcı, güvenceli, devlet organlan ara- sında görev ve yetkileri dengele- yen hukuk devleti ilkesinin yaşa- ma geçirilmesi gerektiğini söyle- di. HSYK'nin yapısında değişik- lik yapılarak Adalet Bakanı ve Adalet Bakanlığı Müsteşan'nın kurul üyesi olmaktan çıkanlma- suıı isteyen Ahmet Necdet Sezer, anayasanın 148. maddesinde yer alan "Oiaganûstü halkrde, süa- yönetim ve savaş hallerinde çıka- rüan kanun hükmunde kararna- melerin şekü ve esas bakunından anayasaya aykmlığı iddiasıyuı Anayasa Mahkemesi'nde dava açdamaz" hükmünün de kaldırıl- masını önerdi. Sezer, anayasanın geçici 15. maddesinin son fıkra- sının kaldınlarak Millı Güvenlik Konseyı döneminde çıkanlmış olan yasa ve kanun hükmunde kararnamelenn anayasaya uy- gunlugunun denetlenmesine ola- nak verilmesı gerektiğini de dile getirdi. Avrupa Insan Haklan Mahke- mesi'nin Türk üyesi Rıza Tür- men, gazetecilerin Ahmet Nec- det Sezer'in cumhurbaşkanlığı adaylığı ile ilgili soruya, "Çokse- vindirid" karşılığıru verdi. Ana- yasa Mahkemesi asıl üyesi ve Uyuşmazlık Mahkemesi Başka- nı Ah' Hûner, teklif bile edılme- sinin onur verici oldugunu kayde- derken TBMM Anayasa Komis- yonu Başkanı Ertuğrul Valcmba- yr, Sezer'in adaylığının Türkiye için umut verici oldugunu söyle- di. Anayasa Mahkemesi üyesi Yalçm Acargün, hükümetın ka- rannı nasıl değerlendirdığinin so- rulması üzerine, "Hayırb oisun. Bunu TBMM deferlendirecektir. Sürprizolmadı''dedı. MHP'liler&ı âdayfîk kavgâSf" • Baştarafi 1. Sayfada kapıda bankat kurdular. MHPOrduMılletvekı- li Cemal Enginyurt gaze- tecilerle sohbet ederken, "31 yıknr ilk defa bir cumhurbaşkanı adayumz olacak. Rendisini bu şe- refli gündeyalmzmı buV kacağtz" espnsini yaptı. Somuncuoğlu'nun ma- kam arabası göründüğün- de milletvekilleri dışarı firladı. Enginyurt, yüksek sesle "Çıksın istifasını versin, ondan sonra aday okun" diye söylerken, "pezevenk" diye bağıra- rak bakarun korumalan- na saldırdı. Enginyurt, Somuncuoğlu'nun koru- mapolislerinin kendisine müdahale etmeye kalkış- ması üzerine polisleri to- katladı. Çıkan kargaşa sı- rasında bazı basın men- suplannın fotoğraf maki- neleri ile kameralan ha- sar gördü. Enginyurt, "Türk nüffiyetç0igini bu hak duşûnneve ne hak- kınız var? Tûrkeş'e bfle ihanet ettin. tstifa et" di- ye bağınrken, Ahmet Ça- kar'ın arabada Somuncu- oğlu'nu vazgeçirmeye çalışhğı görüldü. Bu ara- da bazı MHP'liler, So- muncuoğlu'nun arabası önünde bankat oluşturdu. Somuncuoğlu, makam aracı ile TBMM'den ay- nlmak zorunda kalırken MHP'h Idare Amiri Ah- met Çakar gazetecilerin Meclis'e girişini engelle- di. Gazatecilerin içeri almmamasını isteyen Ça- kar, "Sizin güvenbgıniz içaı izin vermiyorum. tz- niniz yok. Partinin genel poütikasının bozuhnasını istemiyoruz. Çokhassasi- yet gösteriyoruz. Atdan imzalarm geregi yerine getirilmeü. Bu partinin genel başkanı bir karar akü, milletvekilleri ona uymalı" dedi. Gazeteci- lerin, engellemelerin Devlet Bahçeö'nın tali- matı ile mi olduğu soru- su üzerine Çakar, "Genel başkanımry tavsiyede bu- runabuır mi, kendi hassa- sıyetimiz, ben bakanunız- dan ricada bulundum. Yakalanmış bir tstikrar çizgisi var, baadüşönce- lerden fedakâruk yapd- ması lazım, bunlann er- teknmesi laznn" yarutını verdi. Bu arada MHP Ge- nel Başkan Yardımcısı Çetin de "Bir karar ahn- nuşbr, herkes bu karara uymak zorundadır. Aday olursa bedeüni öder" de- di. Gazetecilerin "Yanine yaparanız" sorusuna da Çetin "Törelerimiz çab- şff" yanınnı verdi. Çakar ile milletvekilleri saat 24.00'e dek kapıyı tuta- rak Somuncuoğlu'nun başvurusunu engellemek istedıler. Sadı Somuncuoğlu ise TBMM Kanunlar ve Ka- rarlar Müdürlüğü'ne baş- vurusunu iletti. MHP milletvekilleri bu başvu- ruyu geçersiz kılmak için hep birlikte TBMM Ge- nel Sekreteri VabJt Er- dem'e gittıler. Çakar, 24.00'e kadar Genel Ev- rak ve Arşiv Müdürlü- ğü'ne 12 adayın başvur- duğunu vurgulayarak "Kanunlar Karariar'a müraacat ohnaz, burada sadece 12 adayın adı var" dedi. MHP milletvekille- ri başvurunun geçersiz sayılması için TBMM Genel Sekreteri Vahit Er- dem'in odasma gitti. An- cak Somuncuoğlu'nun adaylığının kabul edildi- ği açıklandı. Somun- cuoğlu, daha sonra MHP lideri Devlet Bahçeli ile görüştü. 6 Hazır ve ehil bir aday' ANKARA(CumhurivetBüro- su) - TBMM'deki 5 siyasi parti- nin genel başkanı, çok partili si- yasi yaşama geçilmesinden bu yana ilk kez "ortak imzayla" cumhurbaşkanı adayı çıkardı. Parlamentoda temsil edilen 5 partinin lideri, Anayasa Mahke- mesi Başkanı Ahmet Necdet Se- zer'in adayhğında uzlaştılar ve düzenledikleri ortak basın top- lanösı sonrasmda Sezer'in aday- lığı için ilk imzalan atülar. Se- zer'in adayhğıyla ilgili öneri, ak- şam üzeri de 131 imzayla TB- MM Başkanlığı'na verildi. Baş- bakan Bülent Ecevit, çok partili demokratik yaşamda şimdiye dek böyle bir uzlaşma görülme- diğini belirterek "Bu, demokra- si kûmlrünün önemli bir unsuru olan uzlaşı yohında ne kadar bü- yükmesafeakkğunızıgösterivor'' dedi. Ecevit, "birkaçaydırkâbus içinde yaşar gibi okmgünu, çok rahatladıgmı'' da söyledi. Liderierin uzlaşmasından son- ra gözler yann yapılacak ilk tur oylamaya çevrildi. Uzlaşmanın gizli oylamaya aynen yansıması durumunda ilk turda Sezer'in se- çilmesi beklenirken, kulislerde "Ancak bu o kadar kolay değfl. Cumhurbaşkanının TBMM için- den seçUmesmi isteyen ve Sezer'i hazmedemeyen miOetvekifleri, oylaruu TBMM Başkanı Yıldı- nm Akbulut üzerinde yoğunlaş- ürabüirier" değerlendirmesi de yapıldı. Hükümet ortaklannın önceki gece vardığı uzlaşma, dün TB- MM kulislerinde tartışıldı. DSP, MHP, ANAP ve DYP gruplan toplanırken partiler birbirini kol- ladı. Başbakan Ecevit, grup top- lantısında "Saym Sezer üzerinde n^iapn» aranması yadırganma- mah. Her bakmtdanhazırve ehil bir aday olacağmdan künsenm kuşku duymayacağma inanıyo- rnm. Herhalde hiç Idmsenin Se- zer'in laik, demokratik hukuk devletine hagıhgmdan kuşkusu ofaunaz.Sezerbu konuda her tür- lü smavı başanyla vermiştir'' de- di. TBMM içinde cumhurbaş- kanlığına ehil pek çok milletve- kilinin bulunduğunu vurgulayan Ecevit, "Ancak devlet deneyimi- nin yanı son tara£sızhğmdan ve partiler üstü davranışlanndan Idmsenin kuşku duymayacağı ve siyasal istikrar fle uzlaşma orta- mına etkin katlada buhınabile- cek bir aday üzerinde Medb'in bBkşebümesiönemli'' dedi. Ece- vit, pek çok demokratik ülkede uzlaşıya dayalı bir cumhurbaşka- nı seçmenin zorluğu ile karşıla- şılınca yüksek mahkemelerin başkanlanna görev vermenin yaygm bir uygulama oldugunu daanımsattı. ANAP ve MHP'nin, uzlaşma- yı muhalefetin katkısı koşuluna bağlar görünmesi, sabah saatle- rinde özellikle DYPde güvensiz- liğe yol açtı. ANAP lideri Mesut Yıhnaz'uı son dakikada aday ol- masından çekinen DYP lideri Çiller, endişelerini Başbakan Ecevit'e iletti. Çiller, dün Başba- kan Ecevit'le görüşmesinden sonra yaptığı açıklamada, Se- zer'in "son derece iyi bir ishn'' oldugunu belirterek "İyi bir hu- kukçu, güvenilir bn- arkadasnmz. Dürüst bir kişiliği var. Bu çerçe- vede kendisinin gayet uygun ola- cağmıdüşünüyoruz** dedi. Recai Kutan da ilk turdan başlayarak Sezer'e açık destek verecekleri- ni ortaya koydu. Ük imzalar 5 üderden Muhalefet partilerinin liderle- n, Ecevit'e "Sezer'e destek" ka- rarlannı bildirdikten sonra, FP li- deri Kutan "5'M deklarasyon"un açıklanmasım istedi. Bu öneriyi olumlu karşılayan Ecevit, 4 siya- si partinin genel başkanlan ile birlikte TBMM Basın Büro- su'nda ortak basın toplantısı dü- zenledi. Çok sayıda gazeteci ve parti yöneticisinin de izlediği ba- sın toplantısını, Mesut Yılmaz'ın gün boyu Meclis'ten aynlmayan kardeşi Turgut Yıhnaz da izledi. TBMM Basın Bürosu koridorun- da buluşan liderler, toplantı salo- nuna girişte DYP Genel Başkanı Tansu Çiller'e öncelik tanıdılar. Başbakan Ecevit, yaptığı kısa açıklamada, 5 siyasi partinin ge- nel başkanının "çok önemli'' bir olay için bir araya geldiğini anımsatarak "Böyle bir oiay şim- diye kadar çok partili demokra- tik yaşamımızda görülmemiştir. Bu, demokrasi kültûrûnün önemti bir unsuru olan uzlaşıyo- hında ne kadar büyük mesafe al- dhğmuzıgösteriyor'' dedi. Başvu- ru dilekçesine ilk imzayı koyan Ecevit, metni yanında bulunan FP lideri Kutan'a uzattı. Kutan "jest" yaparak önceliği DYP li- deri Çiller'e tanıdı. MHP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcı- sı Devlet Bahçeli ise Ecevit'in kendisine ilettiği dilekçeyi önce- likle ANAP lideri Yıhnaz'a uzat- ö. Dilekçeye son imzayı koyan lider ise Bahçeli oldu. Bahçe- li'nin bu tavn kulislerde, "ANAPtan hâlâ kuşknlan oton BahceM,desteğigarantilemekiçin önceYıhnaz'a imzalattT esprile- rine yol açtı. Imzalann tamam- lanmasmdan sonra liderler toka- laşarak "Havu-h obun" derken, toplantı masasının iki ucunda y- er alan Çiller ve Yıhnaz'ın hem selamlaşmaması, hem de toka- laşmaması dikkat çekti. Sezer'in adaylık dilekçesi da- ha sonra da milletvekillerinin im- zasına açıldı. Her partiden 25 milletvekilinin imza vermesi üzerinde uzlaşmaya varan siyasi partiler içinde en kısa sürede im- zayı tamamlayan ise FP oldu. Se- zer'in adaylık dilekçesi, saat 18.00'de 5 siyasi partinin grup başkanvekili tarafından TBMM Evrak Müdürlüğü'ne verildi. Öneriye genel başkanlarla birlik- te 131 milletvekili imza koydu. DSP'den 27, ANAP'tan 25, MHP'den 32, FP'den 28, DYP'den de 19 milletvekili öne- riyi imzaladı. Anayasa Mahkemesi'nin 38. yüdönümü ANKARA (Cumhuri- yetBürosu)-Avrupa Insan Haklan Mahkemesi (AİHM) Başkanı Luzhıs VVBdhaber, mahkemenin ulusal mahkemelerin iddia edilen hukuksal hatalannı düzeltmek veya kararlan- nın yerine kendi delil de- ğerlendirmelerini ve ka- rarlannı geçirmek gibi gö- rev ve yetkisi olmadıgını kaydetti. VVildhaber, nıah- kemelerinin temyiz mah- kemesi gibi ışleyip hare- ket edemeyeceğini belir- terek önünde şu anda kay- dedilmiş 13 bin 500 baş- vuru bulunduğunu bıldir- dı. Anayasa Mahkeme- si'nin 38. kuruluş yıldö- . nümü için düzenlenen tö- rende, Devlet Opera ve Balesi sanatçılan arya ve Napoliten eserlerden olu- şan kısa bir konser verdi- ler. Törende konuşan VVild- haber, Avrupa Insan Hak- lan Sözleşmesı'ne göre hak ve özgürlüklerin ko- runmasmda esas görevin ulusal otontelere, özellik- le yargı kurumlanna düş- tüğüne dikkat çekerek ulu- sal süreçte sorunlara çö- züm getirilememesi duru- munda, AİHM'nin devre- ye girdiğini kaydetti. VVıldhaber, AİHM'nin ulusal mahkemelerin ıddia editen bukaksal hatalannı Büzeltmek veya kararlan- nın yerine, kendi delil de- ğerlendirmelerinı ve ka- rarlannı geçirmek gibi bir görevi, yetkisi olmadıgını söyledi. Demokratik olarak se- çilmiş yasama organımn bireysel çıkarlan zedelese de kanıu yaran amacıyla önlemler ahnada serbest olması gerektiğini savu- nan VVildhaber, "Birbiriy- le yanşan menfaaüar ara- sında denge kurmanın en iyi biçimde uhısal otorite- ler tarafindan gerçekleşti- rileceği kabul edUmelidir. Ancak böyle bir dengele- me çabası oimah ve sonuç olarak kamu yaranflean- nanönlem hem amaç, henı izlenen yol hem de söz ko- nusu bireysel menfaat ba- kunından makul bir oran- tı içinde ounahdır" diye konuştu. Uluslararası yar- gıcın yetkisinin ikincilli- ğınin, sözleşmeci devlet- lerin gerçek anlamda de- mokratik ve etkin bir yar- gısal sisteme sahip olduk- lan varsayımına dayandı- ğına dikkat çeken VVildha- ber, bu koşullann olma- ması durumunda sözleş- menin getırdıgı sistemin güçlüklerle karşılacağını kaydetti. Anayasa Mahkeme- si'ndeki törene, Avrupa tnsan Haklan Mahkeme- si'nin Türk üyesi Rıza Türmen de katıldı. 'Lideriere teşekkûr edryorum' Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer, adaylığının kesin- leşmesınin ardından ilk açıklamayı Anayasa Mahkemesi'nin 38. kuru- luş yıldönümü nedeniyle dün akşam verilen kok- teylde yaptı. Gazetecile- nn sorulannı yanıtlayan Sezer, "Tüm parti Iderle- rine teşekkûr edryorum. Çokmuthryum, hayırh oi- sun" dedi. Sezer, cum- hurbaşkamnm yetkileriy- le ilgili soru üzerine, "Bu, parlamenter demokrasi- nin cumhurbaşkanına vermesi gereken yetkfleri aşryor. Ve bu yan baskan- hk sisteminin başkana ve- receği yetkilerdir" dedi. "cumhıırbaskankğnase- çflmesi durumunda ekş- tirdiği yasalar ve anayasa ile çahşmanın zor omp oi- mayacağı" yönündeki so- ruya, "Başka çarem yok. Yasalan değJştirecek ha- tim yok. Hangi hakfe ise onu uygulamak duru- mundayız" karşılığını verdi. Kokteyle askerle- rin ve TBMM Başkanı Yıkhnm Akbulat'un ka- tılmaması dikkat çekti. Dengeler değişecek • Baştarafi 1. Sayfada dan seçilen Sezer, PTT'nin T'sinin özelleşti- rilmesiyle ilgili 509, 4139,4107 sayıh yasala- nn Anayasa Mahkeme- si'nde görüşülmesi sıra- smda yürürlüklerinin durdurulması ve iptal ka- rarlanna kanlmıştı. 4182 sayılı kamu kurum ve ku- nıluşlannın taşınmazlan- nın satışına ilişlcin yasa ile özelleştirme uygula- malan hakkmda yasa ve elektrik hizmetlerinin özelleştirilmesine ilişkin düzenleme hakkında ip- tal kararlanna da imza koymuştu.Sezer'in cum- hurbaşkanı seçümesi du- rumunda boşalacak bir üyelik ve başkaniık için seçim yapılacak. Yargıtay kontenjanından üye olan Sezer'in yerine Yargıtay Genel Kurulu'nda seçim yapılarak belirlenecek 3 isim cumhurbaşkanının onayına sunulacak. Eger seçilirse Anayasa Mahke- mesi'nin yeni üyesini de Sezer belirleyecek. Sezer'in yerine ise baş- kaniık seçimi bu üyenin belirlenmesinin ardından yapılacak. Anayasa Mahkeme- si'nin 11 asıl üyesının ka- tılacağı bu seçimin en şanslı isimleri arasında Haşım Kılıç sayıhyor. RP'nin kapatılmasına Sa- cit Kayah ile birlikte mu- halif kalan Kılıç, sürpriz bir şekilde geçen yıl Ana- yasa Mahkemesi Başkan- vekilliği'ne seçılmışti. Türkiye'nin kredinotuyüksekü NEW YORK (AA) - Uluslararası kredi derece- lendirme (reyting)kurulu- şu Standard and Poor's (S and P) Türkiye'nin döviz cinsinden uzun vadeli kre- di notunu "B"den "B+"ya yükseltti. S and P, Türkiye'nin kı- sa vadeli döviz cinsinden kredi notunu ise B olarak teyit etti. Buna karşılık Türk Lirası cinsin<ien kre- di notu da "B"den4 B+"ya yükseltıldı. S and P. Türki- ye'nin uzun vadeli görünü- münün "ohımhı" olduğu- nu da belirtti. Kumluşun Türkiye'nin kredi notunu arttırmasının, hükâmetin uygulamaya koydu^u eko- nomik prograrrun u-gulan- masında sağladığı başanyı yansıttığı ifade ediliyor. S anda P, Türkiye'nin kredi notunun önümüzdeki 1 -2 yıl içinde, hatta bundan da önce ikinci kez yeniden yükseln'lebileceğini bildir- di. S&P Türkiye Masası sonımlusu Marie Cavana- ugh, "yeni değeriendnme- nin hükumetin saâfaKBâ başardann sonocuohtağu- nu" belirtti. "Hükümetin mafi düzenlemeier ve en£- lasyonu düsürme afaumda dikkat çeidd Ueriemeler kaydettigme" deginen Ca- vanaugh, "Türkrve'nin ekonomikgeleceğineyöoe- fflcdeğeriendinnelerinaıde ohunhı okmğunu" sözleri- ne ekledi.