Katalog

2 6 NİSAN 2000 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA HABERLER Kara şehftleri • ANKARA/tZMİR (Cumhuriyet) - Kara Şehitlerini Anma Gûnü dolayısıyla yurdun çeşitli bölgelennde törenler dûzenlendi. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel bir mesaj yayımlayarak Türk ordusunun her zaman ve her koşulda devletinin bekası ıçin fedakârca görev yaptığını, vatanı için gerektiğınde kanını, carunı verdigini belirtti. Basbakan Bülent Ecevıt de yayımladığı mesaj ında "Ulusun, birlik beraberlik duygulan içinde en güç koşullar altında dahi bağımsızlığına sahip çıktığını ve tarihi boyunca özgûr yaşadığını" vurguladı. Hatipoğkı'na ADO-öenpet • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Tum Öğretun Üyeleri Deraeği (TÜMOD) ile Ulusal Güçbirliği Kurulu Genel Başkanı Prof. Dr. Tahir Hatipoglu'nun ADD'nin Denizli Şubesi'ne yaptıgı üyelik başvurusu reddedildi. Hatıpoğlu, şube yönetim kurulunca kabul edilen başvurusunun ADD Genel Merkezi tarafindan geri çevrilmesini eleştirirken "Yasaya göre üyelik başvurulannın 1 ay içinde sonuçlandınlması gerekmektedir. Başkan Yekta Güngör Özden, yasanın bu hükmünü çiğnemiştir" dedi. Gsmsmoğiıı çetesjdavası • ADAiNA (Cıımhuriyet Bürosu) - Adana, Ceyhan ve lstanbuTda adam öldürme, yaralama, çek-senet işi yapma, tehditle para alma olaylanna adı kanşan ve "Gannemoğlu çetesi" diye anılan 3'ü tutuklu, 2'si gıyabi tutuklu 16 sanığın yargılanmasına dün Adana DGM'de devam edildi. Tutuklu sanıklar Mahmut Gannemoglu, Erkan Demir ve Canan Bakır ile tutuksuz sanıklardan bazılannın hazır bulundugu dünkü oturumda mahkeme heyeti, tutuklu sanık ve avukatlannuı sûre istemini göz önünde bulundurarak karar vermek için duruşmayı ileri bir tarihe erteledi. ÇetaM yenfdea bMkan I tstanbul Haber Senisi-DlSK'ebağlı Tekstil lşçileri Sendikası Genel Başkanlığı'na Süleyman Çelebi yeniden seçildi. Tekstil îşçileri Sendikası'nın 22-23 Nisan tarihleri arasında yapılan 9. Olağan Genel Kurulu'nda Çelebi, oy kullanan 338 delegenin 335'inin oyunu aldı. Sendikal ve çalışma yaşamındaki sorunlann tartışıldığı Genel Kurul'da konuşan Süleyman Çelebi, küreselleşmeyle başlayan yeni sorunlara dikkat çekti. DlSK'e her zamankinden daha fazla ıhtıyaç olduğunu ifade eden Çelebi, küresel sorunlann ancak küreselleşen emekle çözülebileceğini kaydetti. Ukrayna'da 1986 yılında meydana gelen nükleer kaza insanlan etkilemeye devam ediyor ÇemobiPm acılaıı bibııedi tZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) - Ukrayna'da 1986 yı- lında meydana gelen ve mil- yonlarca insanı etkileyen 'Çer- nobfl faciasf 14. yılını doldur- du. 51 sivıl toplum örgütünün oluşturduğu 'Nükleer Santral- lara Karşı tzmir Güçbirliği Platformu'nca yapılan ortak açıklamada, Çemobü'in insan- lığa çok şeyler öğrettiği vurgu- lanarak "352 mlyon dofautkbir bedelle, yüz binlerce canhnm öiûmüyle, hâlâ artarak süren sakamklarla, gelecek kuşakla- ra devredeceğimiz genetik has- tahklaria, sakat çocuklar do- ğunnak için hamile kalmama- yı tercih etmek zorunda bırakı- fauı kadınlaria gerçekleri bir kez daha ögrendik" denildi. Platformun açıklamasında, 26 Nisan 1986'da meydana ge- len Çemobil kazasıyla birlikte dünyada o zamana dek yakla- şık 400 nükleer kazanın daha oluştuğunun öğrenildıği anım- satılarak şöyle denildi: 'Maskedüştü' "Sağolasın Çerbobfl; bize 1950'lerin dûnyasmda gûnde- me getirüen, 'temiz, sorunsuz enerjı' diye sunulan nükleer enerjinin, soğuk savas dönemi- nin nûkleer sflahlanmasımn maskesi olduğunu göstmün. 19701er dûnyasmda ahm çağı- myaşayan nükleer enerjidenve enerji sorunu karşuuıda insan- hğı kurtaracağı söylenen nük- leersantraDardan kurtulma sa- vaşmu verenlerin haknhğmı bir kezdaha bideregösterdin. Seo- den önce nûkleer santnülara karşı insanlarm karşı duruşu vardı, ama seninle birtikte, ABD 128 nükleer santral pro- jesini iptal etti, biten 105 reak- törû devreye sokamadL tsveçve Almanva, 2010 yıfana kadar tüm nükleersantraDan kapata- cağını açıkladı. Rusya, 27 nük- leersantralinşaatmıdurdurdu. halya, 6 nükleer santrahn tû- münü kapatü. Tüm dünvada inşadurumundaki 159 nükleer santral projesi iptal edfldl Da- nimarka, tzlanda, Lüksem- burg, Norveç,trlanda, Yeni Ze- Unda,Yunanistan,Avustralva, tspanya, Fînlandjya, Pörtekiz, Hoflanda, Bulgaristan, Isviçre, Çek Cumburiveti, Slovakya, Yugoslavya nükleer santral kurmayacaklannı açıkladılar." Nükleer santral üretıcılen- nin, demokratik tepkilenn za- yıf kaldığı ülkelere yöneldiği- ne de dikkat çekilen açıklama- da Kore, Hindistan, Pakistan, tran, Türkiye gibi ülkelerdeki nükleer lobi etkinliklerinin iv- me kazandığı belirtildi. Bu ül- kelerde milyonlarca dolar rüş- vet dağıtılarak nükleer santral- lann dayatıldığı da kaydedile- rek şu görüşlere yer verildi: u Hrzla gebşen, değişen dün- yanuzda bffinen enerji kaynak- Binlerce insanın ölümüneyol açanÇernobü fabrikaa nükleer santraDarm insanlann hayatmınasd etkilediğmi gösterenbir amt olarak değerieodi- lanmn yamnda, yeni birçok enerji kaynağuun ortaya konul- duğunn, yerkürenin geleceği açısındanasılolanınyenilenebi- ür enerji kaynaklan olduğunu, yani nükleer santral teknoloji- sinin geçmişin ürünü olduğu- nu, geİeceğeyöndik enerji pJan- lamalannda yeri olmadığmı gördük. Yani radyasyonu, rad- yoaktif aüklan, tûketim tophı- munun dayanak noktası olan nükleer enerjinin ve emperya- Hzmin süreküliğini sağlamak için üretilen nükleer sflahlarm geleceğe bırakbğı ölümcül mi- rasu emperyalistierin, halkm baskısı ve korkunç boyudarda- ki matiyetierle kendi toprakla- rmda çözüm bulamadıklannı gördük. Bu nedenle radyoakdf aüklan, kimi zaman yasal 'hı- be'lerle, kimizaman da yasadı- şı yoUarda Yeni Dünya Dûze- ni'nin arka babçesi olarak de- ğerlendirilen 'geri bıraktırılmış ülkelerin' başına bela ettikleri- ni gördük. *Nükleere hayır' Bir anlamda insannğm gele- ceğini değü. losa erinüi çıkarla- ruu. kârnu daha da artnrmak için geliştirdiği ve dayatüğı MAI'yi, tahküni bir kez daha gördük. Çernobfl'in Avrupa'yT, Baü Asya'yı, ülkemiri nasü et- kilediğini, nükleerci lobilerin tüm gücüyle basünhğı Akkuyu nükleer santrah projesinin in- , bölgemize,dünyanıı- g y za yönelik ohışturacağı tehdidi ve bunlardan dolayı Akkuyu, Sinop dahil vapdması öngörü- len toplam 10 nükleer santral projesine geleceğimiz adma karşı durmamızm zorunluhı- ğunu gördük. Tüm öğrettikle- rin için sağolasm ÇernobiL Bir daha seni ve başkalarmı yaşa- mamak için, yaşayacağımız başka bir dünya olmadığı için, yenilenebflir enerji kaynaklan- mız olduğu için, siyasal bir ter- cih olarakbize dayatdan nûkle- er santraflara hayu* diyonız.' 1 Eski BOTAŞ Genel Müdürü Uzun, yapılmak istenen nükleer santrallan değerlendirdi 'Rüşvetsiz ihale kazanmak zor' CEMULUTAŞ Eski BOTAŞ Genel Müdürü ve eski ANAP milletvekili Hayretün Uzun, nükleer santral ihalesıne katılan kon- sorsiyumlann büyük rüşvetler verdikle- rini, ihale sonucunun bu nedenle açık- lanamadığuıı ileri sürdü. Şirketlerin, Türkiye'de bir ihaleyi alabilmek için po- litik ve bürokratik çevrelerle 'üijldleri- nigefiştirmekzorunda" olduklannıifa- de eden Uzun, "Bu flişkiler bedava ku- rulmaz. Nükleer santral ihatesmin sü- rekK ertelenmesi ya cehaletten ya da menfaattendir"' dedı. Hayrettın Uzun, son olarak TEAŞ'uı borçlanmasına Hazine'nin ekonomik istikrar programını bozacağı gerekçe- siyle onay vermediği nükleer santral ihalesı süreciyle ilgili gazetemize de- ğerlendinnede bulundu. İhale şartnamesinin ihaleye katılan şirketlenn telkinleriyle oluşturulduğu- nu, bu nedenle ortaya acayip bir şey cık- tığını beürten Uzun, oysa şartnamenin objektif kriterlere göre hazırlanması ge- • Enerji camiasının içindeki sessiz ve tepki koyamayan insanlann sesini duyurduğunu belirten eski BOTAŞ Genel Müdürü Hayrettin Uzun, alınan rüşvetlerin karşılığını verebilmek için nükleer santral ihalesine katılan üç konsorsiyuma üç ayn nükleer santral yaptırmak zorunda kalınacağını ileri sürdü. rektiğinı söyledi. Şirketlerin, Türkiye'de BOTAŞ Genel Müdürüyûm. Enerji ca- bir ihaleyi alabilmek ıçın polıtik ve bü- rokratik çevrelerle "iüşkiİerini geliştir- mek zorunda" olduklannı ifade eden Uzun, "Bu Uişkuer bedava kunümaz. Nûkleer santral ihalesinin siirekM erte- lenmesi ya cehaletten ya da menfaatten- dir'' dedi. Bu ihşkılen BOTAŞ Genel Müdürlüğü yaptığı dönemde çok iyi gördüğünü, birçok kez rüşvet teklifiyle karşılaştığını belirten Uzun. "Görevim sırasında bana rüşvet tekttf eden kişiyi açıkladığım için mahkeme beni,adamm ticari itibannı zedelediğim gerekcesiyle 2 mUyar lira tazminata mahkûnı etti. Rûşveti teklif eden o, cezayı alan ben. Zrnnanmda yemediğim için bu tazmi- nab ödeyecek param yok ki" dedi. Rüşvetle ilgili iddialannı neye dayan- dırdığıyla ilgili sorumuza Uzun, "Eski miasınm içindeyim. Bu camiamn içm- deki sessiz ve tepki koyamayan insaıua- nn sesini duyuruyorum" yanıtını verdi. thaleye katılan her fırmaya, sağlanan menfaatler karşıhğında ayn ayn sözler verildiğinı, bu nedenle şimdi içinden çı- kılmaz bir duruma gelindiğini anlatan Uzun, "Bu sözlerin tutulabilmesi içinya ihaleyi üç konsorsiyum arasında bölüs- türeceklerki bu kimseyi tatmin etmezya da ber üçüne de birer nûkleer santral yaparacaklar" diye konuştu. Nükleer santral ihalesiyle ilgili olarak TEAŞ Yönetim Kurulu'nun, bir KİT olarak sadece Başbakanhk Denetleme Kurulu ile TBMM'ye hesap vermekle yükümlü olduğunu, normal olarak ilgi- li KlT'in ihale komisyonunun ihaleyi sonuçlandırması gerektiğini kaydeden Uzun, "Anu bu ihalede hükûmet her zaman devrede, bu da ihale yasalarma aykm" dedi. Nükleer santralın yüzde yüz kredilı geldiğini, yerli katkının sıfır olduğunu vurgulayan Uzun, dolayısıyla ülkeye nükleer teknolojinin geleceği söylemi-, nın doğru olmadığını kaydetti. Ihalenin çok cahilce yapıldığını savunan Uzun şunlan söyledi: "Mahyetler belli değü, elektriğin kaça üretfleceği belli değiL Bence ihale 35 milyar dolara sonuçlan- sa bifc daha sonra ödenen para çeşitli oyunlarla 6 milyar dolara cıkabitir." Küreselleşmenin enerjide de geldiği- ni, dünya enerji verilerine göre dünya- nın 2050 yılına kadar enerji fazlası ol- duğunu ifade eden Hayrettin Uzun şöy- le devam etti: "Üstetikrüzgâr.güneş,bi- yomas,suyun parcalanmasıgibi alterna- tif enerjiler dünyada gkterek büvüyen bir paya sahip ohrjor. Nükleersantral in- şaatı 10 yıl sonunda tamamlandığmda tamamen demode bir enerji türü ola- cak. Üstefik tasfıyesi yapumndan da pa- hahya mal oiacak." ÇERNOBİL FACtASEVIN 14. YILDÖNÜMÜNDE ULUSLARARASI TOPLUMUN ENDİŞESİ SÜRÜYOR Santrahn geleceği hâlâ belli değil KtEV (AA) - Ukrayna'da- ki Çernobil nükleer santra- luıda 26 Nisan 1986'da mey- dana gelen kazanın üzerin- den 14 yıl geçmesine ve ko- nunun aciliyetine rağmen, santrahn bu yılın sonunda kapatılıp kapatılmayacağı hâlâ belli olmadı. Kazadan sonra, Batılı ül- keler santrahn devreden çı- kanlması için bir tarih belir- lenmesini isterken Ukray- na'nın maddi yardım ıste- mekte ısrar etmesi üzerine i- ki taraf arasında "sağniar di- yaloğu" başladı. Çernobil'deki nükleer santrahn dördûncü reaktö- ründe meydana gelen patla- ma sırasında, Hiroşima'ya atılan atom bombasmın 500 katına eşdeğer miktarda rad- yoaktif madde atmosfere ka- nştı. Resmi olmayan rakam- lara göre, kaza 1S bin kışinın hayatına mal oldu. Ukrayna hükümeti, 1995'te, dünya- nın sanayileşmiş 7 ülkesinın oluşturduğu G-7'ye, 2000 sonunda santrah kapatmayı taahhüt etmiş, karşıhğında da 2.3 milyar dolar yardım sözü almıştı. Ukrayna alaca- ğı yardımın 1.5 milyar do- larlık bölümünü Çernobil'de üretilen elektriği karşılamak ûzere Rivne ve Khmel- nitsky'de inşa edilecek reak- törler için kullanacaktı. Bu anlaşma, Ukrayna 'da- kı atom enenisi sektörüne fi- nans kaynağı sağlamak ıste- meyen, aralannda Alman- ya'nın da bulundugu bazı Avrupa ülkelerinin engeline takılmıştı. Bu arada, Ukray- na'nnı, Çemobü'in kapan- masıyla ilgili teknik rapor hazırlamakla görevlendır- mesi cesaret verici gelişme olarak değerlendirildi. Çernobil'de bugün sadece üçüncü reaktör faal durum- da, ancak o da sık sık anza- lanıyor. Dördûncü reaktörün ınfilak etmesınden sonra, 1991'de 2 numaralı reaktör yangın sonucu devre dışı kaldı. 1 numaralı reaktör de 1996 yılında G-7 ile anlaş- ma sonucu devre dışı bıra- kıldı. Santralda dört numa- ralı reaktörü örten beton ta- bakasının eskımesı, başka bir endişe kaynağı. Uzman- lar, nükleer "magma''nın çevreye radyasyon yayması- nı önlemek için anzalı reak- törün üzerini örten 250 bın tonluk beton tabakanın çök- mesinden endişe ediyor ve bu yüzden santrah "saatli bomba n ya benzetiyorlar. Beton kuşağın tamir edil- mesi için gereken 758 milyon dolar, uluslararası toplum ta- rafindan henüz temin edile- medi. Bu amaçla Berlin'de temmuz ayında uluslararası konferans düzenlenecek. Vakmlannı kaybeden binlerce insan nükleer enerji kııllanınnnı lanetledL Finans kuruluslarma sunulacak Bakü-Ceyhan'da sonaşama SERKANDEMİRrAŞ ANKARA - Azerı petrollerini dünya pa- zarlanna taşıması öngö- rülen Bakû-Ceyhan bo- m hattı projesınde Gür- cistan ile AIOC (Azer- baycan Uluslararası Petrol Konsorsiyumu) arasında geçiş ülkesi anlaşması tamamlanma aşamasma getirildi. Türkiye, Azerbaycan, Gürcistan ve AIOC yet- kilileri, bugün ABD'de bir araya gelerek anlaş- mamn kesınleştirilme- sine çalışacaklar. Bu görüşmeler kapsamın- da heyetler, OPEC ve Eximbank'ın yani sıra bazı Amerikan petrol şirketleri ile de finans- man için göriiş alışven- şinde bulunacaklar. Ça- hşmalann ıstendıgı gibi gerçekleşmesi duru- munda Bakû-Ceyhan petrol boru hattı ajılaş- masının mayıs ayı ba- şında ilgili ülkelenn parlamentolanndan ge- çirilebileceği kaydedil- di. Türkiye'nin Hazar havzası enerji kaynak- lannın kendi topraklan üzerinden dünyaya pa- zarlanması polıtikası kapsamında geliştirdiği Bakû- Ceyhan boru hat- tı projesinde gerekli si- yasi ve teknik belgele- nn tamamlanması son aşamaya geldi Azer- baycan ve Gürcıstan"ın geçış ücretı konusunda uzlaşmalarının ardm- dan ABD'de geçen haf- ta yapılan toplantılarda geçış ülkesi anlaşması konusunda önemli ge- lışmeler kaydedildi. Anlaşma ile ilgili son görüşmeler bugün ABD'de baslayacak. Bu görüşmelerde Türkı- yeyi Dışişleri Bakanh- ğı Müsteşar Yardımcısı Büyıikelçı Mhhat Bal- kan, Gürcistan'ı Dışiş- leri Bakanı Irakli Me- nagesvhili ve ABD'yi özel temsılci John W»tf temsil edecek. ABD'dekı görüşme- lerde geçış ülkesi anlaş- masının üzerinde uzla- şılamayan son sorun olan güvenlik ve taznri- nat konulan ele alına- cak. Konuyla ilgili üst düzey bir yetkili. anlaş- malann parlamento aşamasına sunulmasın- da gecikme yaşandığuıı belirtirken "Ama bu ge- cikme 2004 hedefimizi erteletmedi. Bu gecik- meler, hazırladığumz takvim içindeki esnek- iikler sayesinde giderile- bilir. Tahammül edile- mez gecikmeler değil bunlar" dedi. lSmüyarlık 'GürcüKız* Klasik ve çağdaş Türk resim sanatmın çok değeıü 180 eseri, Artium Sungur Sanatevi'nin düzenlediği "Bahar Müzayedesi 2000 n de satışa sunulacak. Ar- tium Sungur Müzayede Salonu'nda 27 Nisan Perşembe saat 20JO'da gerçekleştirilecek müzayed- ede,tbrahim Çallı'nın "Gürcü KızPortresi" 18mil- yar liradan sabşa çıkanlacak. Tamüm sergisi 27 Nisan saat 19.00'a dek açık tutulacak. 7 Mayıs'ta yapılacak Müren 'in kostümleri müzayedeyegktyor ÖZGENACAR ANKARA-Türkmü- ziğinin unutulmaz sa- natçısı, ressam ve tasa- nmcı Zeki Müren'in sahnede giydiği 50 kos- tümü, yaptığı 273 tab- losu ve mücevherlen 7 Mayıs'ta müzayedeye çıkıyor. Müren, 24 Ey- lül 1996'da ölümünden önce tüm varhğmı Türk Egitim Vakfı ile Meh- metçik Vakfı'na bağış- lamıştı. Her iki vakıf, sanatçınm koleksiyonu- nun satışı konusunda mahkemeden karar al- dı. Antik AŞ'de satışa çıkacak olan koleksı- yon, son yıllann en ıl- ginç müzayedelerinden bırini oluşturacak. Müzayedeyi yönete- cek olan Turgay Artam, "Birbirinden değeıü ve kendi tasanmı olan kos- tûmlerin riimü müzeiik. Ne yazık ki Türkrve'de giysi ve tekstil müzesi buhınmuyor. Bu kos- tümlerin böyle bir mü- zeye ahnması daha iyi ohırdu. Aynca özeDikle tekstil tasanmlannı içe- ren tabktlan da Türk tekstücikri için önemli bir firsat olacak" dedi. Istanbul Swıssotel'de düzenlenecek müzaye- deden önce Müren'in kosrüm ve tablolan 2 Mayıs'ta Maçka'daki Antik Palas'ta beş gün süre ile sergilenecek. Müren'in tekstil tasa- nm tablolan ilk ve son kez, 1970 yılında Anka- ra'da Fransız Kültür Merkezi'nde sergilen- mişti. Böylece ziyaret- çiler bu eserlen nıüza- yedede dağılmadan ön- ce son kez topluca izle- me olanağını bulacak- lar. Bu tasanmlar ara- sında ılginç eşarp mo- dellen de bulunuyor. Tablolann 100-250 mil- yon liradan satılınası öngörülüyor. Bilindiğı üzere Mü- ren gibi parlak kostüm- ler giyen ünlü piyanist Libarece'nın. ünlü şar- kıcı EhisPresley'in, ln- giltere Prensesi Lady Diana'mn. ABD Baş- kanı John Kennedy'run eşi Jacqueline Ken- nedy Onassis'ın giysı- leri de müzayedelerde satışı büyük ilgi topla- mış, bazı müzelerin ya- ni sıra hayranlannca bu ünlülerın giysileri ka- pışılmıştı.