Katalog

NRT 2000 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA HABERLER Akuyu Hfevletin a}lık zararı 8 nilyon 333 b h dolar EBRt TOKTAR ANCARA - Türkıye Elektrik LJretiı tletim AŞ'nınAkkuyunük- leer sntral ihalesinde eskalasyon (fiyatartışı) formülünü konsorsı- yumleın lehıne düzenlediği öne sü- rûldü Bir TEAŞ yetkilısi tarafın- dan ymetıme sunulan uyan dilek- çesine, ihale sürectnın uzamasıyla birlikc eskalasyon ve teklif bedel- lerinirsüreklı arttığı, bunun da dev- letı ayLa 8 mılyon 333 bin dolar za- rara ujrattığı belırtildı. Dildcçede. teklif isteme şartna- mesinleki hakediş bedellerinın he- saplarmasında kullarulan eskalas- yon u'gulamasında; sözleşmenın imzalandığı tarih içın bir önceki aya ilişkınTEFE uygulanırken fatura- nın ödendığı tarıh için önceki ay ye- rine ıçnde bulunulan ayın esas alın- dıgı vırgulandı Türtdye'nin aleyhine Akkıyu nükleer santralı yapımı- nın yüzde 100 kredili ve anahtar tes- limi btzında yapıldığına dıkkat çe- kilen dilekçede. Akkuyu Nükleer Santralı thale Şartnamesı Cilt 2, Madde 17/4'te hakedişlenn zama- nında) apılmaması durumunda işin yapıldğı ayın baz alınmasının ön- görüldüğü, bunun da Türkiye'nin aleyhine olduğu uyansında bulu- nuldu. Dilekçede, sözleşmenın im- zalandığı tarihte olduğu gıbi, hake- dişte de bir önceki ayın TEFE de- ğerlerınin kullanılması gerektiği vurgulandı. Dilekçede, eskalasyon formülünün ihalenın açıklanmasın- dan önce mutlaka düzeltilmesi ge- rektigi kaydedıldi. Deprem uyansı Jeolojı Mühendıslen Odası Baş- kanı Aydın Çelebi; 1991 yılında Prof. Dr. Sungu Gökçen. AB Koçyi- ğit, Ergin Ulutaş ve Ramazan De- mirtaş tarafindan yapılan araştırma- da, Ecemış fay hanının 300 km uzunluğunda olduğu ve Akku- yu'nun 20-25 km yakırundan geçe- rek denize devam ettiğinin belırlen- diğine dıkkat çektı. Çelebı, "50Qj$v, dır 6-7 büyüklüğünde bir depremin olmaması bu fay boyunca tehlikeli bir enerji birikiminin okhığuna işa- ret etmektedir'" dedı. ,u | Santral ihalesine katılan AECL konsorsiyumunun 'sabıkah' olduğu belirlendi Hıalede rüşvet uyansıANKARA (Cumhuriyet Bö- rosu) - Akkuyu nükleer santral ihalesi için geri sayım başlar- ken teklif veren konsorsiyumla- nn lobilen de kızıştı. TEAŞ'ta etkili olan Kanadalı AECL kon- sorsiyumunun rüşvetten sabı- kalı olduğu ortaya çıkarken Gü- ney Kore'deki iki reaktör ihale- sini kazandıktan sonra 1993 yı- lında Hollanda kökenli inşaat firması BV Europe ve Türk müteahhıtlik firmalan Gama ve Güriş ile ortak olarak Akkuyu için proje teklıfi hazırladığı öğ- renildi. 'Satmak için yapıyoruz' Çevrecı örgütler AECL'nin üçüncü dünya ülkelerinde iha- leyi kazanmak için "rüşvet" yo- luna gittiğinı belırterek Akku- yu'daki nükleer santral ihalesin- de de benzer olaylann yaşan- maması uyansında bulundu. Kanada Enerji Bakanf nın mec- lislerinde yaptığı konuşmada, AECL tarafindan üretilen CANDU tipı nükleer reaktörle- rin üçüncü dünya ülkelerine gö- re yapıldığını belirttiğı ve bir milletvekili tarafindan kendine yöneltilen soruya şu yanıtı ver- diği bildirildi: «CANDU tipi nükleer reak- törierin risk faktörünün fazla olduğu konusunda hakiısınız, Enerji Yapı Yol-Sen'den nükleer santral ihalesine tepki 'Hükümetyalan söylüyor* İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) - Bakan- lar Kurulu'nun Akkuyu nükleer santralı için, TEAŞ'a ihale açma yetkısi vermesine nükleer santral karşıtlarmın tepkisi sürüyor. Yapılan açıklamalarda, 57. hükümetin ekonomikpoliti- kalanyla öldüremediği yurttaşlan, nükleer sant- ral ile öldürmeye çalıştığı savunuldu. Nükleer santral ofanazsa karanlıkta kalmacağını söyle- menin dûnyanın en büyük yalam olduğunu söy- Jeyen Enerji Yapı Yol Sendikasi Genel Başkanı Cengiz Faydah. "Türldye'nin mevcut santralla- nran eksiklJkkrinin gidcrilmesi ve teknoktjiieri- nin yeniknmesryle, Akkuyu'da yapum plania- nan nükleersantrahn 5 kanenerji elde edüecek- tir"dedi. Hükümetin işbaşına geldiği günden bu yana aldığı tüm kararlann, halkm aleyhine olduğunu savunan Faydalı, şunlan söyledi: "Nükteersant- ralın ihalesiyle ügüi olarak TEAŞ Genel Müdür- lüğü'ne vetki \erilmiştir. Bir anlamda. nükleer santral ihalesini kimin kazandığı bellî olmuştur. Büyük bir sürpri/ olmazsa, TEAŞ, Akkuyu nükleer santral ihalesini, Itochu (Japonya), An- saMo (İtalya). Daevvoo (Güne> Kore), AECL (Kanada), Hitachi (Japonya) Ğür-lş, Gama ve Bayındır'dan (Türkiye) oluşan konsorsiyumun kazandığmı ilan edecektir. Çünkü günkrdir, Ka- nadah nükleerci lobfler, bürokratlar ve siyasiler- le göriişerek nükleer teknoloji rransfer edeeek- leri ve kendi teknolojiieriyle nükleer bomba ya- pılmasının \olunun açüacağı şekünde ahlaksız teklifkr yap\küğı basında yer atnnşar." ancak biz bu reaktörleri Kana- da "da inşa ermek için değil, az gelişmiş ülkelere satmak için üretiyoruz." Ağaçkakan dergisinde AE- CL'nin 1970ve 1980'lerde Ar- jantin. Güney Kore, Romanya ve Pakistan gıbi ülkelere yönel- diğine işaret edildi. AECL'nin ilk denizaşın teslimatını 1956'da Hindistan'a yaptığı vurgulanan dergide, "Hindis- tan'uı 1974te pattatnğı nükleer bombayı yapmak için gerekli olan plutonyumu da bu reaktör- den sağladığına inanüıyordu. Bu patiamanın ardmdan Kana- da. Hindistan daha sonra da Pa- kistan ile ilişkflerini kesti" de- nıldı. Dergide; Kanada hükümeti- nin 1995'te Hindistan'daki CANDU reaktörlerindeki dı- zayn hatalannın Three-Mile Is- land ya da Çernobil kazalannın tekranna neden olabileceğinı belırterek teknık yardım için bu hükümet ile yeniden görüşme- lere başladığına dikkat çekıldı. Ağaçkakan dergisinin 29. sa- yısında yeralan AECL'nin rüş- vet sabıkası şöyle anlatıldı: "AECL, ürünlerini Kore Elektrik Şirketi'ne (KEPCO) pazaıiaması için anlaşüğı Gü- ney Koreli acente, üst düzey bir UflLJO Turizntcinin yuzu guldu Zor gecen kış aylannın ardından. Kurban Ba>ramı tatüini firsat bilerek sıcak bölgelere kaçmak isteyen tatilciJer. Akdeniz kıyılanndaki tüm rezervasyonlan doldurdu. Ba> ram tatilinin 9 güne uzatümasıj la birlikte turlara büyük Ugi gösterilmesi rurizmcileri sevindirdi Aluıan bilgiye göre Akdeniz kıyılannda sezonu açan otellerde yer kalmadı. Uludağ ve Kartalka>a kavak " merkezinde de doluluk oranının yüzde 70'i aştığı öğrenildi (Fotoğraf: AA) KEPKO yetkffisine rüşvet ver- mekten suçlu bulundu. Acente temsilcisi Park Byung Chan, 1991 'de inşaatın pürüzsüz yürü- mesine yardım etmesi karşılı- ğında KEPKO Başkanı Ahn Byong'e verflmek üzere içinde toplam 250 bin dolar bulunan i- Id kese kâğıdını teslim etti. Ha- ber bültenlerinde, Chan'uı Ko- reii savcılara AECL adına hare- ket ettigjini sö>1edigi bildirildi. Park, rüşvet vermekten suçlu bulunarak 18 ay hapse mah- kûm edildi. KEPCO Başkanı Ahn Byong da hapse gönderU- di. Bu mahkûmiyetler, Güney Kore'nin en büyük yolsuzluk davasuun sonucunu beoriedL A- ma AECL'nin utanç verici rüş- vet olayındaki bilgi ya da rolü konusundaki sorular da süriip gitti. Arjantin'de de şaibe var Kanada Doğal Kaynaklar Bakanı Anne McLellan ise AE- CL'nin eünde 'Chan'ın Kanada ve Kore kanunlanna uygun ha- zırlanmış olan kontratlanndan doğal mükellefıyetlerine aykın davTandığına ılışkın hıçbir be- lirtı' olmadığı konusunda ısrar etti. AECL sözcüsü Rhea Cohen iseChan'uı kanundışı faaüyede- ri konusunda hiçbir bilgisi o\- madığını öne sürdü. Ancak bu olaydan 1 yıl sonra, 1992'de Kanada Dış Tıcaret Ba- kanı Mıcheal VVilson, AECL'nin Kore'de VVobong 3 ve 4 inşaatiannın ihalesini kazan- dığuu duyurdu. AECUnin 1973'teld Arjantin diktatöıiüğüne yaptığı reaktör sanşı da şaibelL 197^'da Kana- da'nın genel müfettişi. bir tsviç- rebankasına AECL'nin 2J5 mü- yon dolar yaürdığmı saptadı. 198§'te AECL tarafindan hesa- bına para yatınlan kişinin Ar- jantin Enerji Bakanı Jose Ber Gelbard olduğu ortaya çıkn. Ka- nada Parlamentos» Kamusal Harcamalar Komitesi,AECL'yi 1977'de hesap vermeye çagırdı. Komite raporunun sonuç bölü- münde, AECL'nin 'acentelere yaptığı bazı ödemelerinı kanun dışı ve şaibeli amaçlarla gerçek- leştirdiğini' ifadeetti." Meclis'in hEdı milletvekilleri • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Tüm geliri depremzedelere verilecek olan milletvekilleri arası Otomobil Slalom Yanşı, Ankara Kültür Merkezi içinde bulunan tören alanındaki pistte gerçekleştirildi. 44 milletvekilinin katıldığı yanşta startı TBMM Başkanı Yıldınm Akbulut verdi. Ralliye katılan tek bayan yanşmacı Amasya Milletvekili Gönül Saray Alpan oldu. Yanşmada Şanlıurfa Milletvekili Zülfikar Izol, rekor kırarak birinci olurken ikinci duruma duşen Ardahan Milletvekili Saffet Kaya sonuca itiraz etti. Daha sonra 2 milletvekili itirazlanndan vazgeçtiler. Bunun üzerine organizasyon komitesi, Kaya ve Izol'u ortak birinci ilan etti. Çocuk işçiler yüpüyecek • ADAPAZARI (AA) - Çocuk işçiliğin önlenmesi amacıyla Hak-Iş tarafindan düzenlenen "Ulusal Çocuk Yürüyüşü", 8 ilin çocuk işçilerinin katılımıyla 16 Mart'ta Gaziantep ve Çorlu'dan iki ayn koldan başlayacak. Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO), "En İcötü biçimlerdeki çocuk işçiliğinin yasaklanması ve ortadan kaldınlmasına" ilişkin 'Acil Eylem Planı' çerçevesinde düzenlenen yürüyüş, Adana, Karaman, Denizli. Istanbul, Adapazan ve Bursa'dan çocuk ışçılerin de katılacağı gruplarla 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayrarru'nda Ankara'da bitecek. Kaçak işçiliğin maliyeti • \NKARA (AA) - Türk-tş'in yaptığı araştırmaya göre, 5 milyon işçinin kaçak çalışması, SSK'nin yılda 2 katrilyon 412 trilyon lira tutannda prim, maliyenin ise yılda 661 trilyon 338 milyar lira tutannda vergi kaybına neden oluyor. SSK'nin bu yıl içinde 850 trilyon lira tutannda açık vermesinin öngörüldüğü anımsatılan Türk-lş araştınnasında, 5 milyon kaçak işçinin kayıt aJtına alınması durumunda, kurumun açığımn kapanacağı gibı gelir fazlası olacağı da belirtildi. Yaz saati uygulaması • .\NKARA (AA) - Gün ışığından daha fazla ya.'arlanmak amacı ile yapılan yaz saati uygulamasına ay sonunda geçiliyor, Buna göre 26 Mart Pazar günü saatO 1 .OO'de, saatler bir saat ileri alınacak. Uygulama 29$kim'e kadar sürecek Avrupa ülkeleri ile eşzamanlı göcürülecek ileri saat uygulaması 7 ay devam edecek. StVİL TOPLUM GÜNDEMİ • Mimaf Sınan Oniversitesi, 117. kuruluş yıldönümünü kırluyor. Mimar Sinan Oditoryumu. Saat: 14.00. • CHP D Gençlik Merkezi'nde Avukat Cem Alptekin'ce ' 1* Mart Katiiamr konulu söyleşi gerçekfcştirflecek. Sıra- seküer CaddesL, 48/10. Saat: 18.00. bir genç Iş Bankası'nın her çalışanı, aynı zamanda bir ortağı... SIz de bankacılığa Türklye'nin en büyük özel bankasında ve iyi koşullarda başlamak isterseniz; gelin. 14 Mayıs 2OOO tarlhlnde yapılacak IVIüfetrtiş Yardımcılığı Giriş Sınavımıza katılın. İş Bankası'nda Müfettîş Yardımcısı Sınava katılacak adayların; - 4 yıllık eğitim veren ünlversltelerln Işletme, Iktisat, Hukuk, Kamu Yönetimi, Uluslararası ilişkiler, tVlaliye, Isletme Ivlühendisliği, Endüstri IVIühendisliği bölümleri ile Fen Edebiyat Fakültelerlnin Istatistik bölümünden mezun ya da son sınıf öğrencisi; Bllgisayar, IS/laklne, inşaat. Elektrik. Elektronik Mühendisliğl bölümlerlnden mezun olup Isletme ya da Ekonomi dallarında yüksek lisans derecesi almış ya da bu üniversitelerin yetkili makamlarca tanınmış. yurtdışındakl eşdeğerlerinden mezun - En az bir yabancı dile (Ingilizce, Almanca ya da Fransızca) son derece hâkim - Sınava bir defadan fazla girmemiş - 3O yaşını doldurmamış - Askerliklerini yapmış ya da erteletmiş - Doldurdukları başvuru formunu ve iki adet renkli vesikalık fotoğraflarını en geç 28 Nisan 2OOO Cuma günü iş saati bitimine kadar aşağıdaki adreslerden birine teslim etmiş olmaları gerekiyor. Ayrtntıh bilgi /çeren lyrofürlerlc başvunı formunu edlnebileceğiniz ve teslim edebildeğiniz admsler: Ankara. Genel Müdürtük Danışma ve Ankara I. Bölge MOdürlOğu Tet: (O312) 419 68 94 Ankara II. Bölge Mudurlüğû Tel: (0312) 419 29 4O Istanbul: Teftl; Kurulu Başkanlığt, Beyoğlu Şubesl Üstü Tel: (O212) 251 94 78 - 292 77 95 Izmir. Ege I. Bölge Müdurlüğü Tel. (0232) 425 59 O1 Adana, Antatya, Bursa, Denizli, Dlyarbakır, Erzurum, Kayseri ve Trabzon lllerlndeki Bölge Müdürlükleri Sınavla ilgili her türlü bilgi için: www ısbank com tr Sorulannıx için: teftıs kurulu@tsbank net tr ÜTÜRKİYE İŞ BANKASI AYDINLANMA EMRE KONGAR Demokpasi Kendini Medyaya Karşı Nasıl Koruyacak Bir demokrasinin en önemli özelliklerinden biri, farklı kurumlann birbirterini denetlemeieridir. Biz bu tür denetime "çapraz denetim" diyoruz. Nedir bir demokrasinin farklı kurumlan? Yasama, yürütme, yargı ve dördüncü kuvvet de- diğimiz KİA (Krtle lletişim Araçlan, yani medya) he- men aklımıza gelenlerden. Bu dört kuvvet çerçevesinde "hukuk", sistemi korur, "eğitim" de toplumsallaştırma yoluyla de- mokrasinin bireyler tarafindan "içselleştirilme- sini" ve geliştirilerek sürdürülmesini sağlar. Pariamenter demokrasilerde yasama ve yürütme güçleri iç içe geçmiştir. Dolayısıyla bunlann birbirierini tam bir "çapraz denetim" altında tutmalan beklenemez. Bizim sistemimiz gıbi pariamenter demokrasiler- de, "çapraz denetimi" yapacak olan kurumlar adalet mekanizması ve krtle iletişim araçlandır (yani medyadır). Ülkemizde duruma baktığımızda, yasama ve yü- rütme organlannı belirteyen siyasetin "sorun çöz- me" yerine "sorun üretme" yoluna girdiğini görü- yoruz. Tipik ömekler, "milletvekili maaşlan", "cum- hurbaşkanlığı seçimi" ve durup dururken ortaya atılan "af" gıbi konulardır. Dolayısıyla, yasama ve yürütme organlannın, bı- rakınız "çapraz denetimi", "kendi işlevlerini" bi- le doğru dürüst yapıp yapmadıklan bir tartışma ko- nusudur. Geriye kalıyor "adalet" ve "KİA". Adalet mekanizması, özlük haklanndan ve fizik çalışma koşullanndan tutun da, eskimiş yasalara ka-' dar, pek çok sorundan dolayı bütünüyle "tkanmış* durumdadır. Bu sütunda "Adalet Reformu" konusunu çok iş- ledim. Bugün sadece, bütün "dar boğazlara" karşın yine de Türkiye'deki en saygın insanlann hâlâ "adalet mekanizması" içinde yer aldığını belirte- rek yazıma devam edeceğim. Ülkemizde siyaset yozlaşmış, polrtikacılar ülke yaran yerine kendi çıkariannı, "biryağma anlayışı içinde" egemen kılmışlar. Dolayısıyla, yasama ve yürütme güçleri, ülke so- runlanna gerekli olan çözümleri üretemiyoriar. Adalet mekanizması tıkanmış. Eğitim çökmüş. Kala kala bir "medya" kalmış. Insanlar, biryandan siyaseti medyaya şikâyet edi- yor, öte yandan haklannı mahkeme yoluyla değil, medya aracılığıyla anyorlar. (Izmir'de tabanca ile re- hin aldığı insanlarla birlikte televizyona çıkan ada- mı anımsayınız). Peki toplumdaki bütün öteki yönetim, denetim vetoplumsallaştııma mekanizmalannın güçsüzleş- mesi sonunda, en kuvvetli kurum olarak varlığını sürdüren "KlA" ne yapıyor? Kendi gücünü, bir yandan polmkacılarla ittrfaklar kurmak, öte yandan ya banka ya da elektrik sarrt- rallan almak veya özelleştirmeden pay kapmak için kuHanıyor. Aynca "eğitim" işlevini de nasıt birtoptumsallaş- tırma çerçevesinde yerine getirdığini her gün ekran- larda görüyoruz. Peki bu durumu nasıl önleyeceğiz? Bunun formülünü de Atatürk vermiş: Basın özgürlüğünden doğan sakıncalann önlen- mesi için en güzel yolun yine basın özgüriüğü oldu- ğunu belirtmiş. Peki "özgür basının" tanımı ne? Bunun vazgeçilmez üç koşulu var. önce basını "siyasal iktidara karşı" koruyacak- sınız. Sonra da ekonomiyi ve toplumu, basının ege- menliğine karşı "tekelleşmeyi önleyerek" güven- ceye alacaksınız. Son olarak basına karşı "cevap hakkı" ve öteki hukuksal önlemter yoluyla bireyi de güvenceye ala- caksınız. Türkiye bugün, yozlaşmış politika ile tekelleşen medyanın acımasız ittffakına doğru hızla ilerliyor. Böylece bireyler, toplumsal kurumlar ve ticari şir- ketler, karşı koyamayacaklan kadar büyük bir gü- cün tehdidi ile karşı karşıya kalmaktalar. Demokrasi, şeriatçılık ve bölücülük kadar teh- likeli olan bu gidişe karşı da kendini savunma- lıdır! İş yine sivil toplum kuruluşlanna ve seçmene dü- şüyor. Yeni eylemler yapılacak Yarman: Akkuyu raporlarım açıklayın AHMETŞEFtK TRABZON- Galatasa- ray Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. DT. ToJga Yar- man Başbakan Büknt Ece- vit'e çağnda bulunarak Akkuyu için hazırlandığı ve gizlendiği öne sûrûlen raporlann açıklanmasını istedi. Eski Yeşiller Partisi Genel Başkanı Bilge Con- tepe de Türkiye'deki nükle- ere karşı mücadelenm önü- müzdeki günlerde daha da sertleşeceğini belirtti. Nûkleere Karşı Trabzon Platformu ile tnsan Hakla- n Derneği Trabzon Şubesi tarafindan düzenlenen ve çok sayıda kuruluş tarafin- dan desteklenen "Nükleer Santrallar ve Alternatif Enerji Kayııaklan" konulu panel Trabzon'da gerçek- leştirildi. Ömer AJtun- taş'ın yönettiği panele Ga- latasaray Oniversitesi Öğ- retim Üyesi Tolga Yarrnan, Kocaeli Üniversitesi Öğre- tim Üyesi Doç. Dr. Tana> Sıtkı Ûyar ve kapanan Ye- şiller Partisi Genel Başka- nı Bilge Contepe konuş- macı olarak katıldı. Yarman, nükleer santral- larda ısrar eden bilim çev- relerini "Radikal atom parçası merkez komitesi üyeteri" ve "Nükleer hooli- ganlar" olarak nitelendir- dı. Yarman, 1980'li yılla- nn ortalanndan sonra nük- leer santrallardan giderek daha az yararlanma bilinci- nin gelişmeye başladığını, bunda güvenilirlik, temiz- lik, maliyet gibi konulann etkili olduğunu anlattı. Eski Yeşiller Partisi Ge-J nel Başkanı Bilge Conte-| pe, Başbakan Ecevit'iı| "Nûkleeremecbunız'' söz^ leri ile önümüzdeki günler| de ihalenin sonuçlandınla-* cağı açıklamalanna karşr eylemlen arttınp yaygın-j, laştıracaklannı belirttij Önümüzdeki günlerde Ak-j kuyu'da büyük bir eyleraj yapacaklannı belirteı^ Contepe, "Ardından Ak- kuyu-Mersin-Ankara yü- rüyüşünü gerçekleştirece- ğiz. Mücadele sertleşecek. Ne ohırsa olsun. Türkîye'yi^ Türki>e"nin çıkariannı sa< vunacağız" dedi. • Kocaeli Üniversitesi Öğ-^ retim Üyesi Tanay Sıtkı Uf yar Türkiye'ye gelecek" enerji kaynaklan için geç- mişın sistemlerinin kulla- nıldığını öne sürdü.