Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
2 MART 2000 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
YaşargTe
onursal doktora
• tstanbul Haber Servisi -
Hacettepe Üniversitesi
Senatosu, Nöroşirurji
alanındaki çalışmalan ve
yaptığı yeniliklerle cerrahi
yöntemlerin gelişmesine
büyük katkılarda bulunan
Prof. Dr. Gazi Yaşargil'e
"Tıp Alanında Onursal
Doktora" payesinin
verilmesine karar verdi.
Yapılan açıklamada,
Yaşargirin nöroşirurji
dalında genel felsefeyi
etkilediği, mikrocerrahi
yöntemlerinin gelişmesini
gerçekleştirdiği ve bu
alanda araştırma, makale
ve kıtaplanyla bilime
büyük katkı sağladığı
kaydedildi.
MÜSİAD
Başfcanı'na C8za
• ANKARA (AA)-
Müstakil Sanayici ve
Işadamlan Derneği
(MÜSİAD) Genel Başkanı
Bayram Ali
Bayramoğlu'nun,
Kayseri'de yaptığı bir
konuşmada, "halkı inanç
farklıhğı gözeterek kin ve
düşmanhğa açıkça tahrik
ettiği" gerekçesiyle 3 yıla
kadar hapis cezasına
çarptınlması istendi.
Deprem
Hkyardıma ilgfyi
arttırdı
• tstanbul Haber Servisi -
Pek çok kamu kuruluşuna
"ücretsiz eğitim verme"
konusunda başvurmasına
rağmen yeterli ilgiyi
görmeyen Tıpta Uzmanlık
Eğitim Kurumu (TU-
MER), deprem sonrası
gittikçe artan talebi
karşılamaya çalışıyor.
Milli Eğitim Bakanlığı
onayıyla acil müdahale ve
ilkyardmı kursu veren ilk
ve tek kurum olduğu
belirtilen TU-MER'in
kuruculanndan Dr.
Celalettin Kocatürk,
özellikle depremden sonra
halkın ve şirketlerin
başvumlannda arnş
olduğunu söyledi.
Işıkara
Yatova'da
• YALOVA (Cumhuriyet)
- Yalova Valihği'nin
organıze ettiği "Marmara
Depremi ve Sonuçlan"
konulu toplantıda konuşan
Prof. Dr. Ahmet Mete
Işıkara, Yalova Hersek
deltasından Marmara
Denizi'ne uzanan Kuzey
Anadolu fay hattının
Yalova açıklanna kadar
olan bölümünün kınldığıru
söyledi. Işıkara;
Adapazan, Kocaeli ve
Yalova illerinde deprem
beklentisi olmadığını,
Marmara Denizi'nde olası
bir depremde, bu
bölgelerin depremi
hissedeceğini belirtti.
TGCden Ipehçi
açtMaması
• lstanbul Haber Servisi -
Türkiye Gazeteciler
Cemiyeti (TGC) Başkanı
Nail Güreli, bugün Abdi
îpekçi olayındaki yeni
gelişmelerle son günlerde
basın çalışanlanna yönelen
tehdit ve saldınlan konu
alan bir basın toplanüsı
düzenleyecek. TGC
Lokali'nde saat 11.00'de
başlayacak toplantıda,
TGC Yönetim Kurulu
üyeleri de hazır bulunacak.
Enerji ihalelepi
• lstanbul Haber Servisi -
DYP Grup Başkanvekili
Saffet Ankan Bedük,
partisinin şeffaflığın
yanmda olduğunu
belirterek "DYP,
trüyonlarla ifade edilen
ihalelehn takipçisi
olacaktır" dedi. Saffet
Ankan Bedük, yaptığı
açıklamada, Türkiye'nin
en önemli sorunlanndan
birinin enerji sorunu
olduğunu ifade ederek
ülkenin her yıl 3-4 milyar
dolarlık enerji yatınmına
ihtiyacı olduğunu
anmısattı.
Koordinatörlüğünü Hacaloğlu'nun yaptığı CHP Ekonomi Masası'nın haftalık raporu
'Ekonomi duvara çarpü'ANKARA (Cumhuriyet Büro-
su) - CHP Ekonomi Masası, ikti-
sat biümine göre bir devletin ge-
lirlerinin, cari giderler ve yaürun
harcamalan ötesinde borç faizle-
rinin de ödenmesine yeterli olmu-
yorsa, o ekonominin "acze düş-
müş" olarak tarumlandığuu be-
lirterek ocak ayında Cumhuriyet
tarihinde ilk kez devletin ekono-
mide acze düştüğünü bildirdi.
Ekonomi Masası'nın raporunda,
"Ekonomi duvara çarpmıştır"
denildi.
Bütçeden merkezi yönetimle-
re yapılan yardunlann iller ara-
sında paylaşımında büyük eşitsiz-
lik yasandığı kaydedilen raporda,
bu eşitsizliğin kalkınmadaki den-
gesizliği daha da derinleştireceği
uyansında bulunuldu. Bütçeden,
kişı başına yapılan harcamanın en
düşük olduğu ilin Tunceli olduğu
kaydedildi.
Koordinatörlüğünü Merkez
Yönetim Kurulu (MYK) üyesi
Algan Hacaloğlu'nun yaptığı
CHP Ekonomi Masası'nın hafta-
lık raporunda ocak ayının gelir-
gider dengesi irdelendi. Bir dev-
letin gelirlerinin cari giderleri ve
yaünm harcamalan ötesinde borç
faizlerinin ödenmesine yeterli ol-
mamasmm iktisatta "aczedüşme
noktasT olarak tanımlandığına y-
er verilen raporda, "Borçlannın
faiani dahi yeniden borçianarak
ödeme noktasma gelmiştir. Kısa-
caa ekonomi duvara çarpmıştır''
denildi. Raporda, şu bilgilere yer
verildi:
"Bu >Tİın ocak aymda 2.041
katrOyon Hra olan topiam bütçe
gefirlerine karşıhk, iç ve dış faiz
Onaylamamalarına karşın imzalarını geri çekmeyeceklerini bildirdi
ÇillerüçlüpaketekarşıANKARA (Cumhuri-
yet Bürosu)-DYP Genel
Başkanı Tansu Çiller.
Başbakan Bûlent Ece-
vit'in, Anayasa'nm 101.
maddesi ile 69 ve 86.
madde değişikliklerinin
tek birpaket olarak görü-
şülmesi önerisine, 'şık
bolmadıklan' gerekçe-
siyle karşı çıkmasına kar-
şın. ükayıcı da ohnaya-
caktanm' bildirdi. Ana-
yasa değışıkliğinin 3'lü
paket olarak Meclis'e ge-
tınlmesı durumunda
cumhurbaşkanhğı se-
çimlerine 'siyasi rüşvet
gölgesi' düşeceğını belir-
ten Çiller, 101. madde ıle
diğer önerilerin ayn ayn
ele alınmasını ıstedı. Çil-
ler, "Ama bu böyle ol-
mazsa DYP imzasını çe-
ker mi, hayır. Biz uzlaş-
macı tutnmumuza de-
vam ederiz. Ne okanz ne
deortakimzaianmtzıge-
ri çekeriz" dedi. Cum-
hurbaşkanhğı seçimine
ilişkm anayasa değişikli-
ği önerilerine imza ver-
meyen DYP Kilis Millet-
vekili Doğan Gûreş ise
milletvekili arkadaşlan-
na cumhurbaşkanlığına
aday olmayı düşündüğü-
nü iletti.
ÇiUer, partisınin grup
toplantısında, Başbakan
Ecevit'in 3'lü paket öne-
risini eleştirdi. Parlamentoda cum-
hurbaşkanının 5 artı 5 modeliyle
seçilebilmesine dönük Anaya-
sa'nın 101. madde değışikliğı üze-
rinde uzlaşma sağlanmışken, hü-
kümet kanadının 'bir partiyie pa-
zarfak ve mtUetveltillerini ikna ede-
bifanek' ıçın 86 ve 69. madde de-
ğişikliklerini gündeme getirdiğini
beurten Çiller, bunun pazarlık ko-
SûleyTnan DemireTin görev süresinin uzaülması konusundaki belirsiztik sürüyor.
nusuyapılması durumunda seçim-
lere siyasi rüşvet gölgesi düşeceği-
ni vurguladı. Yurttaşlar sıkıntı için-
deyken milletvekili maaşlanru art-
tırmanın. TBMM'nin zaten yıp-
ranmış olan itibannı iyice zedele-
yeceğine işaret eden Çiller, "B«y-
ol çozüm değUdir. Bu, kaş yapayım
derken göz çıkarruaya benzer bir
yaklaşnndır. Zaten zedeknmişobn
siyaset kurunmnun güven sorunu-
nu daha da yaralayan bir tutum-
dur" diye konuştu. Ilke olarak par-
ti kapatmayı zorlaştıran 69. mad-
de değişikliğine destek verdikleri-
ni, ancak bunlann ayn ayn ele alın-
masuun daha doğru olacağına işa-
ret eder Çiller, sözlerini şöyle sür-
dürdü: "Eğer bu böyle olraazsa
DYP koydngu imzasını çeker mi?
Hayır, çekmeviz. Ama
açık bir biçimde de doğ-
ruj-u söylemeye devam
ederiz. Geön bu meseleyi
kanşarmayahm. Anaya-
sa KflmisyoDu'iKİa birçok
madde a\n ayn değerİeo-
dirilrvor. Birçoğunda uz-
laşma «»gtanıy or. Onlarm
bepsini de bir paket ola-
rak önümözdeki gfinler-
de aynca değerlendire-
tim.Dograsubudur.Ama
bu meselede ısrar edenkr,
bu mesdenm Medis itiba-
rmı zedefeyen davTanışla-
rm manyetini ve sonım-
luluğunu da taşırtar." Ge-
nelde ıktıdarlar uzlaşma-
cı, muhalefet uzlaşmasız
olarak tanımlanmasına
karşın anayasa değişikli-
ği konusunda ıktidar ka-
nadının 'uzlaşmaz' bir
görüntü çizdiğıni kayde-
den Çiller, "Biz uzlaşma-
a nıtumumuzu devamet-
tiririz. Ne ûkanz, ne or-
tak imzalanmBi geri çe-
keriz. Ama isin doğrusu,
sadece 101. maddeyi oy-
layahm. Şıkotanı,demok-
ratik olaiu budur" dedi.
Grubun basına kapalı
bölümünde ıse Kilis Mil-
letvekili Güreş, 'Anayasa
değişikliği Demirel için
yapdıyor' izlenimi veril-
mesinden yakmdı. Ana-
yasa değışıkliğinin kişi-
ler değil, kunımlar düze-
yinde yapılabileceğine
işaret eden Güreş, "Baa arkadaş-
larmiızcumhurbaşkanhğı için tsim
uzerinde duruyoriar. Sayın genel
başkanı kastetmiyoruın, ama biz
UnunsalckğişUdiklerisavTinınah-
yn" dedi. Güreş daha sonra kulis-
te de milletvekili arkadaşlanna,
cumhurbaskanlığına aday ohnayı
düşündüğünü aktardı.
ödemekri 2.071 katrilyon tiraya
armanmıştır. Deprem vergisinin
de etldsi ile vergi gelirieri umu-
landan dahayüksekdüzeyde ger-
çekleştiği haîde. topiam genrler
faizgiderlerini dahiodemeye yet-
memiş; faiz gkkrlerinin topiam
vergigeürierine oranı yûzde 127^
ohnuştur. Faiz giderlerinm ocak
ayı topiam bütçe büyüklüğü icin-
deki payı ise yüzde 57 gibi. bugü-
ne kadar hiç görülmemiş
bir orana ürmanmtsür. Ya-
ni her 100 Brahk harcama-
ıun 57firasıfaizkre ghmiş-
tir. Böylelikle, yıl somı için
yûzde30.6 obrakprogram-
lanmış olan 'bütçe açı-
ğı/bütçe' oranı,ocakaymda
yüzde 43^'e ürmanmıştır.
Devlet bütçesi, 77 yılhk
Cumhuriyet tarihinde ilk
defa böyle bir durumla kar-
şı karsrya gefanekte; ilk de-
fa böylesine 'acze düşmek-
tedır'. Devlet bütçesinin ac-
zedüşmesinin dogal sonucu
olarak ocak ayı içinde yab-
nm harcamalan da yılhk
topiam yaünm hedefinin
yözde 0.01 ile yok sayıbbi-
kcek bir düzeyde kamııştır.
Özetle, ocak ayında bütçesi
acze düşen hükümet, yurt-
taşlanna smr hizmet sun-
moştmf
Raporda, 1999'dabütçe-
• den yapılan "merkezi yöne-
tim'' yardımlannm illere
yönelık olarak yapılan bö-
lümü. "kişi başma topiam
harcamalar" yönünden ir-
delendi. Milli gelir sırala-
masında zaten alt sıralarda
olan Tunceli, Adıyaman.
Yozgat, Aksaray gibi illerin
1999 yılı bütçesinden de en
az pay alan iller arasında
yer aldığı kaydedildi. Büt-
çeden kişi başma yapılan
harcamanın, tstanbul'da
183.0, Izmir'de 199.6 mil-
yon lira iken Tunceli'de
56.3, Adıyaman'da 76.1,
Yozgat'ta 80.6, Aksaray'da
81.0, Osmaniye'de 81.6,
Urfa'da ise 84.7 milyon hra
ile sırurlı kaldığı beürtildi.
Raporda, "1999 yüı bütçe
harcamalanıuB iller arasuı-
daki paylaşımmdaki büyük
eşitsiziik, ülkemizde son de-
rece bozuk olan geUrdağıh-
mmı iyileştirmeyecek, kal-
kmmaria dengesiztiği daha
da derinJeştirecektir. Ne ya-
zık ki ocak ayı verileri, bu
dengesiz uygulamanm 2000
yıh bütçesi ile de sürdüriu-
mekte olduğunu ortaya koy-
maktadır" denildi
MHP Genel Başkanı Bahçeli: Medyadaki tekelleşme, iletişim özgürlüğünü tehdit ediyor
Birinci Iletişiııı Kongresi başladıtstanbul Haber Servisi - Başbakan Yar-
duncısı ve Devlet Bakanı Devlet Bahçen,
iletişim özgürlüğü önündeki en büyük teh-
didin medyada tekelleşme olduğunu vurgu-
layarak iletişim teknolojisi ve sistemlerinin
sunduğu olanaklann, ancak çoğulcu, hoşgö-
rülü ve özgürlükçü bir değerler sistemi için-
de yararh olacağını söyledi.
Türkiye'de iletişim eğitimi veren 17 fa-
kültenin işbirliğiyle düzenlenen "1. tktişim
Kongresi'' Çırağan Sarayı'nda dün başladı.
Kongrede konuşan Başbakan Yardımcısı
Bahçeli, iletişimin, ulusal ölçekleri aşarak
küresel sürecin bir parçası olmasıyla karşı-
laşılan en önemli sorunun, iletişimin "ma-
sumbirfletme" değil; kültürel renkler, imaj-
lar, ıdeolojıler taşıması olduğunu vurgula-
yarak Batı eksenli kültürel anlayışın günü-
müz iletişim sistemlerine egemen olduğuna
dikkat çektı. Bahçeli. "Bu sektörün endüst-
rieşmesinin yoğun bir sermaye yabnmını
gerektirdiği düşünülürse iletişim özgürlüğü
bakunından en ciddi tehdit ve suurlamanuı
sektördeki tekelleşme eğiliminden geleceği
tahmin edflebOir" dedi.
lstanbul Ümversitesi lletişırn Fakültesi
Dekanı Prof. Dr. Nükhet Güz, "Ülkenin ge-
leceğmi ipotek attma alan fletişim dünyasın-
da, siyasal iktidarlar. siyasal görüşlerini bir
tarafa bırakarak muhalefetk birtflcte uhısal
iletişim poütikalannı ohışturmahdır" diye
konuştu.TRT Genel Müdürü Yücel Yener,
sayısal yayıncılığın gelecekteki önemini
Mffgulayarak sayısal yayıncılığa geçiş için
zamamn iyı seçilmesi gerektiğini söyledi.
Türk Telekom Genel Müdürü FatihMeh-
met Vurdal, Telekom'un son 4 ayda 1.5 mil-
yar dolarhk yatınm sözleşmesi imzaladığı-
nı anımsatarak bunun 2 milyon ek hat anla-
mına geldiğini ifade etti. Yurdal. uluslara-
rası birçok şirketin Türk Telekom ile ortak-
lık yapmak için başvurular yaptığmı, 23
Temmuz 2000 tarihinde de Türksat-3 uydu-
sunu uzaya göndermeyi planladıklannı be-
lirtti. Telsizler Genel Müdürü AM Tühunen
de telsiz frekansı tahsisinin armnlabUmesi
için yeni teknolojilerin getirilmesi gerekti-
ğini kaydetti.
Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK)
temsilcisi Osmanlnce, yaşanan frekans kir-
liliğinin en önemli nedeninin frekans tahsi-
sinin yarnlamaması olduğunu ifade etti. ln-
ce, "RTL K. frekans tahsisi için hukuld, ida-
ri ve teknik attyapı olarak hazırdır. Devlet
yetknüerinin bu konudaki karan bekien-
mektedû-" dedi.
Başbakan Yardımcısı özkan ile pazarlık sürdü
FP: 69, olmazsa
olmaz koşulumuz
Siyasetten adalete her alanda seferberlik başlamalı
Türkiye normalleşmeli
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
FP'nin, Anayasa'nuı partilerin kapatüma-
sına ılşıkın 69. maddesi değışıkliğiyle ilgi-
li pazarhğı, "TemeOi kapaülan parti bir
başka ad alttnda kurulamaz7
" hükmünün
kaldınlmasındaki ısran nedeniyle çıkma-
za gjriyor. Başbakan Yardımcısı Hüsamet-
tin Ozkan ile FP kurmaylan arasındaki gö-
rüsme trafıği dün de sürdü.
Ancak sunulan öneride yalnızca 'odak
ofana' ile ilgjh değişikliğin yer alması FP'yi
tatmin etmedi. Anayasa Mahkemesi'nde
devam eden kapatma davasında rahatlaya-
bihnek için 69. maddenin 'devam ohna' ile
ilgili maddesinde de değişikhk isteyen FP
kurmaylan, Siyasi Partiler Yasası'mn
(SPY) 96. maddesinde yer alan düzenle-
menin Anayasa'ya taşuımasında ısrarhlar.
Gelişmeleri değerlendiren FP Başkanlık
Divam, pazarlık çıkmazını dün akşam sa-
atlerinde yayımladığı bildinye de yansıtü.
Bildinde.'halk seçsin' önerisinde ısrarh
olundu.
Cumhurbaşkanı Süleyman Demird'e
yeniden seçüme yolunu açacak 5 aru 5 öne-
risine destek için Anayasa'nm 69. madde-
sinde değişiklik koşulunu öne süren FP,
sürdürdüğü pazarhkta çıtayı yükselterek
sınırlı bir değişiklik yerine kapsamlı bir
düzenlemede ısrarlı olunca görüşmeler
çıkmaza girdi. FP kurmaylaruun iktidann
DSP kanadı ile temaslan sürerken dün sa-
bah bir basın toplantısı düzenleyen FP Ge-
nel Başkan Yarduncısı Veysd Candan,
Anayasa'nm 69. maddesinde yapüması ön-
görülen değişikhk metninin FP açısmdan
son derece önemli olduğuna dikkat çekti.
Partilerinkapatümasıyla ilgili kurallan dü-
zenleyen 69. maddede hem odak ohna hem
de kapatılan birpartinin devamı oknakla U-
gili ciddi bir değişiklik yapılması gerekti-
ğini savunan Candan. "Bugünkü müzake-
reteri pazarlık konusu değiL ülkenin önü-
nü açma noktasmda daha önce hazniadı-
ğunız anayasa değisiknği teklifinin bir de-
vamı olarak görmek daha doğru otur" dı-
ye konuştu.
FP Başkanhk Divanı da gelinen noktayı
değerlendirmek için dün öğleden sonra
toplandı. Toplantıda yahuzca odak ohna
ile ilgili değişikliğin kabul edilemeyeceği
görüşü ortaya konuldu. FP kurmaylan,
SPY'nin 96. maddesinde yer alan düzen-
lemenin aynen Anayasa'nuı 69. maddesi-
ne de taşınmasında ısrarh olunması gerek-
tiğini savundular.
Yol ve rüşvet
•nrtklaı, pcra ve ahlâk
•Büşveü önleme sözte^raesi
•Yoisuıluğa ulusimatas-. çdîûm
ıda yolsuzlnk
- — -
IHlSye için miiat:
^vrupa Birliğfi
İoğmu^«J-İjgen Habermas
r Havsl'Piene Mosccnrtci
[ Özkaıaf•AJate Touıcâne
t'de
laöeşmeye doğru
tailzmin on paradoietti
•UygarîJtlazın
«
CengizAktar
Raymond Aron
Robert Boyer
Alain Chenal
Peter Eigen
KimberİY Ann Elliott
McaGallo
Bemazd Guetta
Jürgen Habermas
Vaclav Havel
Bemard Kouchner
Pierre Moscovici
Hayretün Ökçesiz
Erol özkoray
Alvin Toifler
Alain Touıaine
Amold Toynbee
Semih Vaner
Satış Noktalan: »YAY-SAT Bayılen
• DÜNYA AKTÜEL Kîtapevleri'Bûyük kitapevleı
POLİTİKA GÜNLÜĞÜ
HÎKMET ÇETİNKAYA
Karanlık Dalga...
Bir kadın ağlıyor adı bilinmeyen bir ülkede...
Sessiz bir haykınş. Gece boyu süren bir yalnrzltk.
Tutkunun giderek nefrete, kine dönüştüğü bir sabah...
Bosna'da. Çeçenistan'da dünyanın daha pek çok
yerinde kadınlar ağlıyor...
Genç kadın, şarapnel parçasıyla bacağı kopan ko-
casının alnını siliyor; yaşlı bir anne oğiunun tabutu
başında hıçkınklara boğuluyor...
Adımlar çınlıyor taşlarda...
Blaga Dimitrova'nın 'Yoldaki Yalnız Kadın' ştiri
yankılanıyor odanm içinde...
Bir köprü, bir tramplen gibi...
Yaslanılacak bir ağaç gölgesi...
Yolda yalnız bir kadın her şeye rağmen yürüyor...
Aşklann o bilinmez yalnızlığı eski zaman düşleriy-
le buluşuyor...
önümüze düşen fotoğraflar yüreğimizde bir acryı
mı büyütüyor?
Ayşe, Nilgün, Emine...
Bir anne ve iki kızı yanarak yaşamlannı yitirmiş...
Yaşamın sevinci, ölümün acısı!...
Ormanlardan, kıyilardan, kıran yerlerden gelmtş ka-
dınlann resmini çizen erkekler neden yaşamın göl-
gesiyle avunuyorlar?
Elleri ıslak çocuklar, avuntulanvla yok olmı^ kızlar...
Söyleyin bakalım maviden yeni doğmuş bir beyaz-
lığa ne dersiniz?
Suskunsunuz, çekingensiniz!..
llkbahann çığlığını, mart güneşinin sıcaklığını duy-
muyorsunuz!
Siz ki ne Nazmiye, ne Rahşan, ne Tansu, ne Ber-
na, ne de Meral'siniz!..
Eşleriniz 'siyasi rvşvef peşinde değil sizin; siz ya-
şamın ağtr koşullannda bir değirmen gibi geleceği-
mizi öğütüyorsunuz...
Gözlerinizde giz yanıyor el değmemiş...
Çocuklannızı on yedi yaşında demir kapılı sürgülü
hücretere gönderdiniz, soygun düzeninin faturasını
kan ve gözyaşıyla ödediniz...
Ne 5+5 formülü ilgilendiriyor sizi, ne Demirel'in
cumhurbaşkanlığı, ne Ecevit'in siyasi hırsıL
Siz karanlık dalganın sarkacından kurtulmak isti-
yorsunuz!.. . •
•••
Gecenin içinde yankılanan çığlık, bir ölüm sanca-
ğı çekilmiş dudaklarda kopan fırtınayı anımsatıyor-
du...
Kadınlar ağlıyordu...
Birden yıllar önceye gittim...
Gözleri pınl pınl ışıldayan çocuk görmüştüm.
Annesinin elinden tutmuş soğuk bir Ankara saba-
hındayürüyordu. Memureyiemi vardı, binlerce insan
Kızılaydan bir ırmak gibi akıyordu...
Derin bir tasa, çılgınca bir isyanın izdüşümü gibiy-
di...
Sonra ansızın karanlık çökmüş, simsiyah bir bulut
boğacak gibi üzerimize iniyordu...
Polisler, acımasızdı, yürüyen kadınlan copluyor-
du...
SarsılmıştımL
Gözlerimi yumdum...
Yargısız infazlardan sonra yükselen isteri çıglıklan,
eti kanlı çeteler kuşatmıştı dört bir yanımızı...
1f70'lerde, 80'lerde gencecik fidanlann boyunla-
nnı kırmışlardı acımasızca...
1990'larda evleri bastılar, delik deşik ettiler genç be-
denleri güle oynaya...
Sustuk!..
ölümlere alkış tutuyor, bir bakıma öç alıyorlardı
gençlerden!..
O güzelim iklimleri, aşkın o yüce gücünü yaşlı genç
hiç düşünmediki..
Kadınlar ağlıyor, erkeklerse suskundu!..
Bir gece yansı basılan evler Idil, Şırnak, Cizre so-
kaklannda 'bir metre uzaktan' vurulan insanlar ve
yine geride gözü yaşlı kadınlar...
Gaziosmanpaşa'da yine gözyaşı döken bir genç
kızL
Artık ağaçlar uykudaydı, gece bitmek bilmiyordu...
Neredeydi lacivert elişi kâğıdına benzeyen gökyü-
zü?
• • •
Yürekleri güneşle ısınan kadınlan düşündüm dün
sabah!..
Anneleri, genç kızlan, kadınlan...
Anneler ışıktan daha parlak sesle uyanırlar her sa-
bah!...
Bir kadının hıçkınğında henüz yürümeye başlayan
çocuğun bakışlannı yakaladım...
Sonra bizim Çilli Deniz'in, yani Deniz Teztel'in ha-
pis günlerini kendi anılanmdaki demir sürgülü kapı-
İarda görür gibi oldum...
Hava güneşliydi...
Halide Edip'in özgüriüğün ateşini yaknğı Sulta-
nahmet Meydanı kalabalıktı...
Ağaçlar ilkyazı haber veriyordu bir mart öğlesinde...
Yerkürenin gizemi bir bulut oluyor, ardından ka-
dınlarla konuşuyordu...
Neredeydi çocuk gözlü kadınlar, sevgisi birtomur-
cuk gibi açan genç kızlar?
Kulelerde pariayan ışık, o boşaltılmış kentin ha-
pishanelerinde bir evreni mi yansıtıyor?
hikmet.cetinkaya(u cumhuriyetcom.tr
Faks numaramız: 0212/ 513 90 98
GOZLERİN POYRAZ
Cumhuriyet
k ı t a p I a r ı tUonet Çetkiaya
Gazeteci-Yazar Hikmet Çetinkaya'nın içindeki firtınalı
evrende geliştırdiğı, duygu denızinde darnıttığı yazılan.
Bir solukta okunacak. klmı zaman bir nısan yağmuru
altında, bazan poyTaz yclının soğuk savurganlığında ya da
karanlık bir gecenin yalnızlığında yeniden okunacak, yer
yer okunacak bir kıtap bu kıtap
TmT CumhurtYet Çağ =azarlanıa A.Ş Türkocağı Cad. No:39/41
^ - k i t a
P k u l û b û
(343i4)Cağaloğlu-lstanbul Tel: (212)514 01 96