Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
16 gVART2000 PERŞEMBE • • • • CUMHURİYET SAYFA
HABERLERİN DEVAMI
TURKİYE
Istambul Y 9 Sinop Y 15 Adana
Edir»->e K 4 Samsun B 16 Mersin
Y 10 Trabzon
ÇarvakKale
B 11 Diyarbakır
9 Giresun
Izmiı Y 13 Ankara
B 12 Şanlıurfa
Y 12 Mardin
MarMŞ£ Y 12 Eskişehir Y 13 Siirt
Aydgn _ Y 1 5 Konya PB 13 Hakkâri
Deni-zli Y 14 Sıvas PB 4
Zonguldak Y 11 Antalya Y 16 Kars
(£^5 Parçah bulutkı
Yurdun batı kestmlen
çok buJutlu, Marmara,
Ege, Batı Akdenız, Iç
Anaddu'nun kuzeyba-
tıs< ıte Bat Karadenız
bötgetefi yağışlı, dığer
yerter parçalı az bulutlu
geçecek Yağışlaryağ-
mur ve sağanak, Trak-
ya'da karia kanşık yağ-
mur şeklınde olacak.
Hava sıcaklığı Mar-
mara'daazalacak, dığer
yerierde braz artacak.
DIS MERKEZLER
Oslo
Helsinki
Stockholm
Londra
Amsterdam
Brüksel
Paris
Bonn
PB
K
PB
PB
PB
PB
PB
Y
1
1
4
13
10
12
12
6
Münih Y 6 Zürih
Beriin
Budapeşte
Madrid
Vıyana
Belgrad
Sofya
Roma
Atina
Y
Y
PB
Y
Y
Y
PB
PB
6
5
18
5
5
4
13
16
Moskova
Aşkabat
Astana
Taşkent
Bakû
Bişkek
Tıflis
Kahire
K
PB
K
Y
PB
Y
PB
A
U
00
-5
10
14
10
15
21
6 Şam A 20
k
Çok buluttu Kariı ı Gök gürûttûlu
GTJNCELcÜNEYT ARCAYÜREK
• I&aştarafi 1. Sayfada
dürdü Çetin.
"Efaksana sen" dedim. "Aklından geçeni yapmış
değiiin). Yapsaydım kokusu çıkardı".
"Gene de şanslısın, hiç değilse kokusu çıkmayan-
lardan..."
"Oön bakayım arkanı" dedi Çetin. Başladı gülme-
ye, sonra:
"S&rin frakın ceketiyaka arkasından aşağıya doğ-
ru sö&ülmûş" diye ekledi. "Evladım bak" diye sürdür-
dü, "^nak dediğin bu giysi ile biryere otururken, kuy-
ruğu uzun ya, kuyruğu kaldırmalısın. Kaldınp otur-
mazsan, zaten üzerinde eğreti duran bu ceket bas-
kıya dayanamaz. Cartt diye dikişleri sökülür işte".
BLJ kez birlikte gülmeye başladık. Garsonlann tep-
silerde şampanya gezdirdiği Ankara Palas'ın büyük
balo salonunda bir köşeye otuımuş, işte bunlan ko-
nuşuyorduk.
Çetin nereden bulduysa bulmuş, 29 Ekim Cumhu-
riyet Bayramf nda her yıl düzenlenen resmi baloya i-
ki davetiye e(e geçirmişti.
Devlet balosu bu. Gidip gitmemekte epey durak-
sadıktan sonra karar verdik: Gidecektik!
Ne var ki, baloya gidebilmemiz için birer frak edin-
memiz zorunlu idi. Çetin sorunu kolay yoldan çözüm-
ledi. Biraz bol gelen babasının giysisi ile sorunu çöz-
dü.
Bana gelince; dost ağabey Mahmut Ertıan aldı
beni, o zamanlar Ulus tarafında adı ünlü "Oska" ma-
ğazasına götürdü, sıska vücuduma dar gelen bir frak
"kiraladık".
Erken gitmiştik Ankara Palas'a. Balo salonu adeta
bomboş. Çağnlılan karşılamak için bekleyen Başba-
kan Yardımcısı Nihat Erim, bize şöyle bir baktı..
Ulus'un iki önemsiz muhabirinı karşısında görünce
küçümseyen bir tavırla başka yerlere bakmaya baş-
ladı.
Çetin hiç bozmadı. Başını dik tutmaya özen göste-
rerek hızlı adımlarla Erim'in yanına gitti... Bayramını
kutladı!
Sonra kalabalıklar arasında kimliğimizi yitirdik ve öy-
lesine eğlenmeye daldık.. Sonra o ses, cartt diye...
Tek parti döneminin son cumhuriyet balosuydu, o
cart sesli balo. CHP iktidanyla birlikte sona erdi.
(Bayram sabahlan sokak aralannda, apartman bah-
çelerinde neşeyie oynayan çocuklar bana çocukluğu-
mun neşesiz günlerini anımsatır):
Yakınan, ağlaşan şu çocuğa bakınızdı hele. llkoku-
lu zamanın ünlü okulu "Hususi Bizim Mektep'te bi-
tirmiş bu gözü sulu küçük insana!
Anneyi tanıyan Avni Çubukgil, kurduğu bu özel
okula çocuğu "meccanen" yani ücretsiz almış, zen-
gin çocuklannın arasına katmıştı. Sıra arkadaşı Veh-
bi Koç'un kızı Semahat, en yakın arkadaşı ıse baş-
kentin bir başka zengini Mermercioğultan'ndan Me-
tin'di. Rahmi Koç iki sınıf daha küçüktü.
öğretmenleri hiç kuşku yok toplumsal sınıf aynm-
lannı duyumsatmamaya çalışırlardı. Fakat, her ne-
dense kimi önemli görevler istekli olmasa da hep
"meccani" öğrenciye verilirdi. örneğin, ders aralann-
da kimi yiyecek maddeleri satılacaktı. Küçük bir ko-
operatif deneyi.
Dolapta sandviçler, çikolatalar, bisküviler buluna-
cak, "meccani" okuyan çocuk dolabı açarak oyna-
yan zıplayan arkadaşlanna satış yapacaktı.
Arkadaşlanyla oynamak varken "önemli görevle"
yükümlü olmak çocuk duygulanna ters düşerdi a-
ma... Ses de çıkaramazdı. Satış yapar, toplanan pa-
ralan okul yönetimine teslim eder, sonra derslere gi-
rerdi.
Veliler, uşaklar, otomobiller "ötekileri" alıp giderken
O, Yenice Mahallesi'ndeki dar sokaktaki basit eve
doğru kaldınm taşlannı sayarak ya da seksek oyna-
yarak yola çıkardı.
Koç'un kızı Semahat iyi arkadaştı. Ara sıra, sıra al-
tından bir parça çikolata uzatırdı. öğretmene çaktır-
madan yerlerdi.
Eve gelen konuklaria annesi arasında sözü sürekli
edilen konu, savaştı. Okulsuz günlerde, mahallenin
belirli yerlerinin durmadan kazılışını izier, anlam vere-
mezdi.
Annesi, "uçaklargelip bombalaratarsa kazılan yer-
lere girip canlannt kurtaracaklanm" söylerdi.
"Sığınak" adı verilen o çukuriann üstü hiçbir zaman
kapanmadı. Savaşa ginmedik. Girseydik üstü açık çu-
kurlarda ölecektik!
Çocuk, Ankara'da kazılan sözümona sığınaklann
daha sonralan birer açıkhava kenefine dönüştüğüne
tanık oldu.
(Yıllar geçti, çocuk büyüdü. Son Cumhuriyet balo-
sunda, sığınaklann açıkhava kenefine dönüştügü gün-
lerde toplumu ve devleti tanıdı. Anımsadıkça o gün-
leri, şimdi gülüyor, gülüyor).
DMS'de tercih sürecine girildi
19 bin memurun
ataması yapılıyor
ANKARA (Cumhuri-
yet Bürosu) - Devlet Me-
murlan Sınavı'nı (DMS)
kazanan adaylann kamu
kunun ve kuruluşlanna
atanması için başlayan sü-
reçte, tercih dönemine gi-
rildi. Toplam 19 bin 783
adayın memur olarak ata-
nacağı, Dışişleri, Çevre,
Milli Eğitim ve Tanm ba-
kanbklarma personel alın-
mayacağı öğrenildi. tkınci
DMS Sınavı'nm 16 Tem-
muz 2000'de yapılacağı ve
yalnızca 4 yıllık fakülte
mezunlanna açık olacağı
bıldınldi.
Memurîartn4bin 144'ü
4 yülık fakülte, 3 bin 626'sı
ön lisans, 9 bin 938'i lise,
2 bin 75'i ortaokul mezun-
lanndan oluşacak. Adalet
Bakanlığı, taşra teşkilatına
4 bin memur almak için
aynca ilan verecek. Aday-
lara, özel komisyonlar ta-
rafirdan ilan da verilecek.
Adaylar, başvuru form-
lannı 14 Nisan 2000 tarihi
mesai bitimine kadar şah-
sen "TC Zirai Donaüm
Kıtnımu Ankara Böige
Müdürtüğü Çifttik-Anka-
ra" adresıne. posta ile
"Başbakanhk Devlet Per-
sonel Başkanhg) İzmir
Caddesi No: 41 Kınlay-
Ankara" adresine teslim
edecekler. Adaylar, mezun
olduklan alan ve okul türü
ile kamu kurum ve kuru-
luşlannın aradığı nitelikle-
re göre 5 tercih yapacaklar.
Milli Savunma Bakan-
lığı ile Genelkurmay Baş-
kanlığı, Kara, Havave De-
niz Kuvvetleri komutan-
lıkian ile Jandarma Genel
Komutanlığı'na ait sivil
memur kadrolannı tercih
eden adaylar, başvunı for-
muna güvenlik soruştur-
ması formu ve istenen di-
ğer belgeleri de ekleyecek-
ler.
4
Daha iyi bir Türldye'• Baştarafi 1. Sayfada
Demirel, Tûıkiye'de rejimi ve iç
banşı tehdit eden unsurun ırtıcaı ve
bölücü terör olduğuna işaret ederek
bu iki tehdide karşı kararlı ve etkin
bir savaşım verildiğini belirtti. Son
dönemde laik Tûrkiye Cumhuriye-
ti'ne yöneltilen çırkın ve insanlık dı-
şı her türlü eylemin devletin kararh-
lığı ve halkın sağduyusu ile bertaraf
edildiğini ve edileceğini ifade eden
Demirel, "Devletin yasadışı yoDara
başvurduğu şekündeki eteştirikr, an-
cak mevcut düzeni tahrip etmeye yö-
neikoiarakdeğertendirilebair'' götü-
şünü aktardı. 21. >üzyılın Türkıye'ye
parlak bir gelecek vaat ettiğinı kay-
deden Cumhurbaşkanı. "GeMn Tür-
Idye'nin parlak geieceğini hep birfik-
te inşa edetim" dedı.
Ecevit: Toplumsal
dayanışma gûnü
Başbakan Ecevit, Kurban Bayra-
mı'nın tslamın toplumsal dayanışma-
ya, banşa ve ınsan sevgısıne verdığı
değerin simgesi olduğunu belirterek
bu rutelığıyle Islamın ulusal bırliğin
de güvencesı olduğunu söyledi. lsla-
ma en ağır ihanetin bölücülükten ve
terorızmden geldığını vurgulayan
Ecevit mesajında şu görüşlere yer
verdi: "Bir bölûcü terör örgütünün
sözde ADah adına işkdiği korkunç o-
nayetler son haftabrda birbiri ardm-
dan ortaya çıiuuıknkca, diai ayasete
aletetmenmdoğunbfleceği tehnkeler
göder önfine serihuektedir. Auah'm
insaıılığiböyietehlikelerdeflvelsiamı
böyle ihanetJerden esirgemesi dieğiy-
le, aziz vTirttaştanmızın ve tüm din
kardeşJerimizm Kurban BayTamı'm
kudanm."
Başbakan Yardımcısı Devlet Bah-
çeli, Tûrkiye'de yaşayan herkesin or-
tak hedefleri bulunduğunu belirterek
herkesin "büyûk, çevTesinde etkin w
söz sahibi bir Türkiyenin gerçekleş-
tirümesini'' arzuladığını vurguladı.
"21. yüzyıhn önümüze koyduğu te-
md çerçeve olan daha iyi işJeytn dev-
tet,daha mutkı bir maietgöçlü birde-
b i k f
mize sahip çıktığnmz sürece üstesin-
den gelemeyeceğimiz hiçbir sorun
jwktur" dedi.
TBMM'nin çağdaş uygarlığa gi-
den yolda çıkabilecek tüm engellen
aşmada tek güvence ve tek dayanak
olduğunu vurgulayan Akbulut. "Yû-
ce mechsimiz dün oidnğu gibi bugün
de, karşunıza çıkacaktüm sorunlarm
ü8tesMdengetebiecekgüç,azimveka-
rarUığasaUptir" görüşünü dile getır-
di. Tanm ve Köyişleri Bakanı Hüsnü
\\isuf Gökalp, dinı bayramlann ulu-
sal bırhk ve beraberliğin pekışmesi
ve korunmasının en önemli araçlann-
dan bin olduğunu vurguladı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı
Cumhur Ersümer, 18 Mart Çanak-
kale Zaferi'nin 85. yıldönümünün
bayramın 3. gününe rastladığım
anımsatarak tüm yurttaşlann bayra-
mmı kutlarken, Atatürk ve tüm Ça-
nakkale şehitlerini de saygı ve rah-
metle andığını bildirdi.
FP Genel Başkanı Recai Kntan,
Türkiye'nin 2000'b yıllarda yıldızı en
çok parlayan ülke olacağına inançla-
nnın tam olduğunu belirterek "Insan
hakfaumm tarbşümadığı ve harfiyen
uygulandığı, demokratik bir hukuk
devtetine ııhynanm azmi ve kararh-
hğıiçmdeohnahyB'' dedi. DYP Genel
Başkanı Tansu Çffler, hükümetı eleş-
tirdıgi mesajında, yurttaşlann yeni bin
yılın ikinci bayramına da ekmek, iş ve
aş derdine düşmüş olarak girdiğıni
vurguladı. Çiller, tüm çabalara karşın
deprem bölgesindeki yurttaşlann bay-
tamı yıne açhk ve soğukla karşı kar-
şıya kalarak geçirmek zorunda olduk-
lannı behrtti. Bayramlann banş ve
dostluğun simgesi olduğunu vurgu-
layan CHP Genel Başkanı Attan Oy-
men, bu bayramın hem yurttaşlar,
hem de Türkiye'nin komşulanyla ara-
sındaki ılışkılere olumlu ve etkilı kat-
kılarda bulunmasını diledi.
Depremzedeyurttaşlann bayramı-
nı özellıkle kutladıklannı belırten
Öymen, deprem bölgesindeki sorun-
lann çözülmesi için sûrdûrülen çalış-
malann yavaşlanlmaması gerektiği-
Bayram soğıtk geçecek
lerini gerçekleşörmek azim v« karar-
hkğoMİayız
r
dıyen Bahçeli, tüm yurt-
taşlann, Kıbns'taki soydaşlann, Türk
ve lslam dünyasının Kurban Bayra-
nu'nı kutladı.
ANAP Genel Başkanı Mesut Yi-
maz, Türkiye'nın karşılaştığı deprem
felaketi sonrasında, birlık ve beraber-
liğin gücünün bir kez daha kanıtlan-
dığını belirterek toplumu bir arada
tutan unsurlann manevi değerler ol-
duğunu vurguladı.
TBMM Başkanı Yıkhnm Akbu-
hıt "MiBi birlik ve beraberliğimizi
konıduğumuz, Atatürk ilke ve mla-
bplan ie demokratik, laik ve sosyai
bir hokuk devleti ofauı cumhuriyeti-
HaberMerkezi- Kurban Bay-
rarru tatili başladı, büyük kent-
ler boşaldı. Tûrkiye, Kurban
Bayramrnı Balkanlar üzerin-
den gelen yağışlı ve soğuk ha-
vanın etkisinde geçirecek.
Tatil büyük kentlerin önemli
ölçüde boşahnasına neden ol-
du. Denızı tercih eden yurttaş-
lar güney sahillenni ve yurtdışı
turizm merkezlerini, kış sporla-
ruu tercih edenler ise kayak
merkezlerini doldurdular.
Güvenlik gûçleri ve yerel yö-
netimler, başta büyük kentler
olmak üzere yurttaşlannın bay-
ramı rahat geçirmeleri için ön-
lem aldılar. Kurban derisi, ba-
ğırsak, fıtre ve zekâtı Türk Ha-
va Kurumu (THK) dışındakı
hiçbir vakif ve derneğin topla-
masına izin verilmeyeceği be-
lirtildi THY, Kurban Bayramı
nedeniyle artan yolcu talebini
karşılamak amacıyla 11-19
Mart tarihleri arasında gerçek-
leştireceği 180 ek sefer koydu.
Tûrkiye Denizcilik Işletmeleri
Şehir Hatlan Işletmesi Müdür-
lüğü, Kurban Bayranu süresin-
ceIstanbul'unflciyakası arasın-
da ek sefer düzenleyecek.
Telekom Kurban Bayramı sfi-
resince haberleşmenin kesinti-
siz sağlanması ve herhangi bir
aksaklığın yaşanmaması için
her türlü önlemin alındığım
açıkladı.
Devlet Meteoroloji Işleri Ge-
nel Müdürlüğü'nden alınan bıl-
gıye göre, yann akşama kadar
yurdun kuzeydoğu kesimleri
parçalı bulutlu, dığer yerler az
bulutlu ve açık geçecek.
Hava sıcaklığı tüm yurtta ar-
tacak. Rüzgâr, güney ve batı
yönlerden hafıf, ara sıra orta
kuvvette esecek. Bayramın bi-
rinci gûnü yurdun kuzeybatı ke-
simleri, Balkanlar üzerinden ge-
len yeni bir yağışlı ve soğuk ha-
vanın etkisine girecek.
Bu nedenle Marmara, Ege, İç
Anadolu'nun kuzeybatısı ile Ba-
tı Karadenız yağışlı geçecek. Ya-
ğışlar genellıkle yağmur, Trak-
ya'da kar şeklınde olacak. Hava
sıcaklığı ise Marmara Bölge-
si'nde azalacak. Bayramın ikin-
ci günü ise Marmara'nın doğu-
sunda, tç Ege, Akdeniz, îç Ana-
dolu, Batı ve Orta Karadeniz ile
Doğu ve Güneydoğu Anado-
lu'nun batısında yağış bekleni-
yor.
Kazalar hız kesmaM
Kurban Bayramı ile birlikte 9
güne çıkanlan tatilin ilk 5 gü-
nünde meydana gelen trafık ka-
zalannda 51 kişi öldü, 66 kişi
yaralandı. Tatilin 5. gününde
dün akşam saat 18.00'e kadar
meydana gelen trafik kazalann-
da ise 9 kişi öldü, 17 kişi yara-
landı.
ni bir kez daha vurguladıklannı ifa-
de etti. Öymen, geniş halk kesimle-
rinin bu bayrama da büyük geçım
güçlükleriyle girdıklenne dıkkat çe-
kerken "Dileriz. bu gercek bavram-
dan sonraki çahşma döneminde hü-
kümet ve Mecns tarafmdan da anb-
ş*r"dedi.
Demokrat Tûrkiye Partisi (DTP)
Genel Başkanvekili tsmet Sezgin,
ekonomik, siyasal ve toplumsal geliş-
melerin, cumhuriyetin temel nitelik-
lerine her zamandan daha çok sahip
çıkılması gerektığini gösterdiğıni
vurguladı. Sezgın, Kurban Bayramı
dolayısıyla Atatürk ilke ve devnmle-
rine, laik ve demokratikrejime,cum-
huriyetin temel nitelıklenne her za-
mankinden daha çok sahip çıkılması
gerektiğini kaydettı.
Işçi Partisi (İP) Genel Başkanı Do-
ğu Perinçekde. Türkiye'nin arnk An-
kara'dan yönetılmedığinı belirterek
gaflet ve dalalet içindeki yönetıcile-
rin ulusal onuru ayaklar altına alarak
Batılı emperyalist merkezlerin dayat-
malanna teslim olduklannı vurgula-
dı. Perinçek, 2000'li yıllann tûm bay-
ramlaruun bağımsızlık, birlik, bütün-
lük içinde kutlanmasını diledi. Türk-
Iş Yönetım Kurulu'ndan dün yapılan
yazılı açıklamada da, Türk halkının
huzur, mutluluk ve banş içinde yann-
lara güvenle bakarak karnı tok yaşa-
mayı özledığı belırtilerek "Halanöz-
femlerinin ûlkeyi yönetenlerce temel
hedef olarak kabul edfleceği günleri
beküyor, tûm uhısumuzun Kurban
Bayramı'nı kuüuyoruz" demldı.
Hak-tş Yönetım Kurulu da, Kur-
ban Bayramı'nın Tûrkiye ve dünya-
da banş, kardeşlik ve dostluğa araç
olmasını diledi.
Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültûr
Vakfı Genel Merkezı'nden Kurban
Bayramı nedeniyle yapılan açıklama-
da da, "Kurban BayramTıun tûm İB-
sanhğa banş, huzur ve sağhk getir-
mesi dileği ile üyeieriınizin ve vatan-
daşlanmızm bayramını en içten di-
leMerimizk kutnıyoruz" denildi.
'Kimsenin suc işteme
ayncahğıyok* °
v
"
J
9
Türk halkının laikliği siyasal ya-
şam ilkesi olarak benimsediğini kay-
deden Demirel, şu görüşlen dıle ge-
tırdı: "Son günlerde karşrfaştığmıız
bik Tûrkiye Cummıriyeti'ne yöne-
Mkçirianveinsanhkdışıhertûrliey-
lem, devktimtzin kararbkğı ve haUo-
nuzın sağduyusu sayesmde bertaraf
edumiş ve edilecektir. Unotmmama-
khrki,TûridyeCwnhııriytti,birho-
kuk devletidir ve herkes Imnmıfar
önünde eşittir. Kimsenin suc işleme
imtiyaayoktur. Devletinyasadtp yol-
larabaşvımhığnşeMndekieleştirler,
ancak mevcnt düzeni tahrip etmeye
yönefik olarak değerlendirflebBıf
Grafik sanatçısı Mengü ErtePi yitirdik
• Baştarafi 1. Sayfada
şındakı Ertel'i, zatürree
hastahğmdan kaybettik.
Cenazesi, 21 Mart Sah gü-
nü toprağa verilecek.
Amblemleri, desenleriyle
yarattığı kendine özgü gra-
fik tarzuun yanı sıra tiyatro
afışleri, özgün posterleri, ki-
tap kapaklan, resim deneme-
leri ve sahne dekorlanyla da
tanınan Ertel, sadece çağdaş
Türk grafik sanatının değil,
tüm sanatlar arası disipunin
doruklanndandı.
Ertel, 16 Mart 193 l'de ls-
tanbul-Üskûdar'da doğdu.
Ortaokulda kötü bir öğren-
ciydi. Resim hocasının öne-
risiyle Gûzel Sanatlar Aka-
demisi'nin lise bölûmüne
başvurdu. Hazırhk yıllann-
dan sonra afiş böhlmüne gır-
mek istedi. Ama bu bölümün
başındaki Zeki Faik tzer'le
pek uyuşmadığından deko-
raüf sanatlar bölümünü seç-
ti. Akademıye başladığı yıl-
larda Kımran Yüce'yle ar-
kadaş oldu. Onun aracılığıy-
la genç yaşta tiyatro ve sanat
çevrelerine girdi.
En çok Lambo'nun mey-
hanesinin tercih edildiği o
yıllarda, Mücap Ofluoğlu,
Cahit Irgat, Ercüment Beh-
zatLav,HayriEsen, Sadettin
Erbil gibi isımlerle tanışır.
Ardından Sait Faik, Fenfi
Tayfur, Dino kardeşler.. Ay-
nı dönemde, akademıde ho-
cası olan Ahmet HamdiTan-
pmar, Mengü Ertel'le okul
arkadaşı Kuzgun Acar'ı
Adalet Cimcoz ile tanıştınr.
Adalet Cimcoz, 1950'li yıl-
lann başında kurduğu Maya
Galerisi'nin sahibi ve tanın-
mış bir seslendirme sanatçı-
sıdir. Kuzgun Acar'a şapka-
cı vitrinleri için mankenler
yaptınr. Sesini beğendiği
Mengü Ertel'i de dublaj işin-
de çalışması için ağabeyi
Ferdi Tayfur'a gönderir.
Aynı yıllarda Küçük Sah-
ne açılır. Başında Muhan
Ertuğnd vardır. Ertel'in ar-
kadaşlan bu Küçük Sahne'de
çahşmaya başlar. Yoğun bir
tiyatro hevesi sarar Mengü
Ertel'i de. Muhsin Ertuğrul
ile konuşup tiyatronun ma-
rangozu Yakup'un yanında
işe girer. Ardından Muhsin
Bey, Mengü'yü sahne çalış-
malan için Almanya'dan ge-
len dekoratör Kurt HaBe-
ger'in yanına verir.
Küçük Sahne yıllanndan
sonra askere gider. Döndü-
ğünde Muhsin Ertuğrul An-
kara'da Devlet Tiyatrosu Ge-
nel Müdûrû'dûr. Ama bir sü-
re sonra görevden almır ve
Istanbul'adöner. Kenterkar-
deşlerle "Sahncakta İki Ki-
5İ"yi sahneler. Erterden bu
oyun için afış yapmasını ıs-
ter. Böylece tûm yaşamını
değıştırecek bir dünyaya
adım atar Mengû Ertel. Sa-
natsal tiyatro, afiş tarihimi-
zin ilk temel taşı böyle atılır.
Mengü Ertel, o dönemin
bütun özel tiyatrolanmn
afişlenni hazırlar. LaleOra-
lo^n, Site Tiyatrosu, Mönir
OzkuL Arena, Mücap Oflu-
oğlu. Daha sonra da AST,
LCC, Dostlar Tiyatrosu ve
diğerleri... Ardından, Aydm
Gûn'ün başına geçtiği lstan-
bul Şehir Operası'nın afişle-
nni de ımzalar. Ama içinde
başka bir özlem vardır. Ken-
di kafasındaki afışleri çız-
mek istemektedir.
1968'de kendi seçtıği
oyunlann afiş tasanmlannı
yapıp Muhsin Bey'e göste-
rir. Bunlan daha büyük çizip
sergilemesini önerir Muhsin
Ertuğrul. İlk tiyatro afış ser-
gisini 1969'da açar. Çahşma-
lan, Graphis, Novum Geb-
rauchsgrafık, Modern Publi-
city gibi tanınmış grafik der-
gi ve yılhklannda geniş bi-
çimde yer aür. Bundan son-
ra afış sanatımızın uluslara-
rası bir ustası olarak ûn ya-
pacak, başanlanna sürekli
yenilerini ekleyecektir Ertel.
Afışleri Varşova ve Mü-
Sabancı Hat Koleksiyonu Paris9
te
'Sakıp Sabancı Hat Kokkâvonu',
Amerika'dakiNevvYbrk
Mebnpofitan, Los Angdes ve
Harvard Ümverstea mûzeterinden
sonra. sanat ve kültnrün Avnıpa'daki
merkezi Loovre Mfizesi'nde de
sergüenmeye başlandL 29 Mayıs'a
kadar Paristeki Loovre Mözesi'nde
sergBenecek "Atan Harfler: Sabana
Üniversitesi Sakro Sabana
Mâzesi'ndefl Osmanh Hat Sanan'"
koleksiyonunun önceki gece
gerçeklesririlen açılışına Kültür
Bakanı btemihan Talay, Fransa
BöyökelçN Sönmez Köksal ve eşi
FÎBz Akm 9e kahbahk davetfi
toptahıgu katudL Sakıp-Tûrkan
Sabana çifti, Louvre Mâzesi
Direktörü Pierre Rosenberg
tarafindan karşılandı.
Cumhurbaşkanı Demirel, Sabana'ya
bir kuüama mesajı gönderdL
nih Şehir Müzesi ile Wila-
now Afış Müzesi'nin kolek-
siyonunda yer almaktadır.
1969'da tstanbul'da açUğı ilk
kişısel afış sergısıni Beriin,
Varşova ve Brüksel'de yine-
ler. 1974'te Cannes Fihn
Şenlığı Afış Yanşması'nda
'jûri özd ödüm'nü kazanır,
1975'te Paris Uluslararası
Sinema Sergısi'nın 'büyük
ödöhı'nü alır. Çekoslovak-
ya'da sahnelenen "Keşanh
AlDestanı" oyunuyla Istan-
bul'da sahnelenen u
Dei
Dumruln
un dekorlannı ya-
par. 1980 Moskova Olimpi-
yat Oyunlan Afış Yanşma-
sı'nda bronz madalya kaza-
nır. 1969'dan bu yana 9'u
yurtdışında olmaküzere 25'i
aşkın kişısel afış ve grafik
sergisi açar.
t. thap Hulusi Ödülü'nü
thap Hulusi nın elinden alan
Ertel, 1988'de Istanbul Şehir
Tiyatrolan'ndayeniden sah-
nelenen Keşanlı Ali Desta-
nı'nın dekorlanyla Tiyatro
ve TV Yazarlan Derneğı
Ödülü'nü kazandı. 1989'da
Colorado International Pos-
ter Exhibition'a katıldı.
1992de "Muhsin Ertuğrul
Yüz Yaşında" etkinliğinde
sergi açü. 1993'te tstanbul
Holiday Inn Oteli'nin bütûn
dekoratif panolanm tasarla-
dı ve bizzat gercekleştirdi.
Grafik Sanatçılan Derne-
ği'nin kurucu üyeleri arasın-
da yer alan ve Sinematek'in
genel sekreterliğini ve baş-
kanlığını da yürüten Mengü
Ertel, 1994-98 yıllan arasın-
da TRT'nin "Cumhuriyete
Kanat Gerenler" adlı dizi-
sinde sunuculuk yaptı.
Mesleğinde 40 yıh geride
bırakan Ertel, Nisan
1999'da, Dolmabahçe Kül-
tür Merkezi'ndeki 'Büyüt-
meier'başlıklı sergisinde di-
jital baskı teknığı kullanarak
yaptığı, çok büyük boyutlar-
daîci işlerini sundu.
G U N D E M MUSTAFA BALBAY
• Baştarafi 1. Sayfada
Keşke, kent bütünüyieyaşanılası biraltyapı-üst-
yapı ağına kavuşsa... Istanbul bir dünyaşehri. Yer-
yüzünün hangi ucuna giderseniz gidin, Tûrkiye de-
yince ilk akla gelen kent adı.
Brezilya'nın finans başkenti Sao Paulo'dan Ar-
jantin'in başkenti Buenos Aires'e yaptığım 40 sa-
ati aşan otobüs yolculuğunda, haşır neşir olduğum
yol arkadaşlan Türkiye'den geldiğimi söyleyince,
art arda sıraladılar
"Istambuuul... Midnight Ekspres..."
Kahire'de de tanıştığım pek çok Mısıriı, söz Tür-
kiye'den açılınca, şu tür tümcelerie devam ediyor-
du:
"Benim bûyûkannem Türk'müş. Istanbul'a göç-
müş..."
Bizim akrabalann bir kısmı Istanbul kökenli-
dir..."
Geçen yıl Yemen'de hiç beklemediğim bir anda
Istanbul'la karşılaştım...
Gat, Yemenlinin olmazsa olmazı. Bizim nar ağa-
ctnınkilere benzer yapraklan olan bir ağaç. Latin-
ce adı, celastrus edulis. 55 cinsi olan bir familya.
Türkiye'de iyi bilinen cinsleri, papazkülahı ve iğa-
ğacı. Yemen'dekinin özellikleri ise son derece fark-
lı. Her şeyden önce narkotik bir bitki. Tûrkiye da-
hil, hemen her ülkede böyle değeriendirildiği için,
bulundurmak ve çiğnemek yasak.
Yemen'de ise şart.
Yaz-kış sürgün veren ağacın dallan 30-40 san-
tim kadar uçtan kesiliyor. Yapraklann filizli kjsım-
lan tek tek kopanlıp ağza atılıyor. Çiğnemek var,
yutmak yok. Ağzın sol tarafına alacaksın, depo
edeceksin. Yanak şiştikçe ve çiğnedikçe yeşil su-
yu çıkacak, onu midene indireceksin.
Gata alışan Yemenliler uzun süre yurtdışında ya-
şayacaksa, özel izinler alıp getirtmeye çalışıyor-
muş. Bunu başarabilenlerin başında diplomatlar
geliyormuş.
Başkent Sana'da öğleden sonra bir kişiyi ara-
dığınızda alacağınız yanıtlann başında şu gelin
"Gat meclisinde..."
Her gün öğle yemeğinden sonra arkadaş grup-
lan bir arayagelip "gat saatine" başlıyor. Anlatılan
o ki, Kuzey-Güney Yemen savaşında iki taraf da
"gat saati" geldiğinde çatışmaya ara verirmiş. Ya-
şı ilerteyip dişini kaybeden kişiler de gatı havanda
döver, suyunu usul usul içenniş.
Gatın başlıca özelliği şöyle özetlenebilir
Uyancı ve keyif verici madde.
Suyunun tadı ise olmamış meyveleri andınyor.
Gat ben seni...
^ana'ya 70 krj} kadar uzaklıktaki tarihi Tuta kenr-,
Dhda beri'debirQat meclisine katıldım. O gün ev
J
ı
lenen bir delikanlının arkadaşlan toplanmışlar, gat
keyfi yapıyortar.
Damat beyazlar içinde baş köşede oturuyor. Ar-
kadaşlar, köyün ileri gelenleri duvar dibine dizilmiş.
Ev, şeyhin. Köyden biri evlendiğinde evinin salo-
nunu gat meclisi için açarmış.
Duvar dibindekj yer mindeıierinden birine otur-
dum. Çevremdekiler torpilli davranıp, gatın en gü-
zel filizlerini demet demet bana verdiler. Başlan-
gıçta yuttum. Az sonra alıştım. Sol yanağım usul
usul şişti. özellikle sol yanakta çiğnenmesinin ne-
deni, kalp sol tarafla olduğu için, gatın etkisinin da-
ha çabuk ortaya çıkmasıymış.
Benim çiğnememe bakan gülüyor. Taze filizlerin
yansı mideye, yansı sol yanağıma...
Aradan bir saat geçti... Gatın etkisini hissetme-
ye başladım. Nasıl anlatsam? Hafif uyuşukluk his-
sediyorum, ama çok diriyim... Sartioşluk benzeri
hiçbirdurum yok,amauçmaduygulaniçindeyim...
Başlangıçta gatı veririerken usuldan alırdım.
Zahmet etmeyin, gibilerden davranırdım. Artık ra-
hatça alırken, kendi kendime mınldandım:
"Sol yanağım, benim yanağım... Hooopgatyan
ağlarda!"
lyice keyiflenince, türküleri de "gat'a çevirdim:
"Gat ben seniii gatır gatır çiğneeeerim..."
Bana en çok gat veren, tam karşımdaki amca ke-
yiflendlğimi fark etti. Bir demet daha verip, gülüm-
sedi:
"Şimdi hayalinde Istanbul'u göreceksin!"
ABD onay verdi
Arrow füzelerinin
satışına yeşil ışık
TEL AVİV (AA) - Ba-
listik füzelere karşı en ge-
lişmiş savunma sistemi
olarak kabul edilen ABD-
tsrail ortak yapımı Arrow
füzelerinin Tûrkiye'ye sa-
üşı konusunda yıllar son-
ra ilerleme sağlandı.
Uzun süredir füzelerin
Türkiye'ye ve başka ülke-
lere satışına onay verme-
yen ABD, bir süre önce
sistemin Türkiye'ye satışı
konusunda yeşil ışık yak-
ö. Ankara'da, bir süre ön-
ce konuyla ilgili olarak
Türk ve îsrailli yetkililer
arasında öngörûşme ger-
çekleşti. Satışın aynntıla-
nnı görüşmek üzere mart
sonunda Genelkurmay
Başkanlığı'ndan bir heyet
Isnul'e gelecek.
Arrovv sisteminin 2 mil-
yar dolarlık maliyetinin
yüzde 65'i ABD tarafin-
dan karşılanıyor. Ar-
rovv'larnüldeerya da kon-
vansiyonel başlik taşıyan
uzun menzilli fuzeleri ha-
vada patlamadan imha ye-
teneğıne sahip. Körfez Sa-
vaşı sırasında Irak'ın 39
füze fırlamğı îsrail, Arrovv
bataryalanra ülkeboyunca
konuşlandırarak Irak, Iran
ya da Suriye'den gelebile-
cek füze tehditlerine karşı
bir kalkan oluşturmayı he-
defliyor.
Îsrail, önceki gün Ar-
row-2 adı verilen ikinci
kuşak Arrow'lann üreti-
minin tamamlandığını res-
men açıkladı. Palmaha-
nim Hava Üssü'nde yapı-
lan sembolik devir teslim
töreni ile Hava Kuvvetle-
ri, fuzeleri teslim aldı. An-
cak Arrow-2'lerin tam
olarak operasyonel hale
geürilmelerinın daha uzun
zaman alacagı belırtüiyor.
Îsrail, Arrow-2'lerin özel-
likle Iran'ın Şahap-3 ve
Şahap-4 füzelerine karşı
tam bir güvence sağlaya-
mayacağı konusundaki
tespitler nedeniyle hızla
yenı kuşak Arrovv'lar üret-
meyi planlıyor. Bazı Îsra-
illi uzmanlar, Arrovv'lann
yüksek maiiyetıne karşın
tam bir korutna sağlama-
dığı görüş.ünü ıleri sûrü-
yorlar. Uzmanjar, füzele-
rin pilotsuz uçaklarla im-
hasının daha etkili ve ucuz
bir yöntem olduğunu sa-
vunuyorlar.