Katalog

Cumhuriyef Imtiyaz Sahibi: Berin Nadi " Genel Yayın Yönetmenı: Orhan Erinç 9 Genel Yayın Koordinatöni Hikmet Çetinkaya # Yazıışlen Müdüni Jbrahim Yıldız • Sorumlu Müdiir Fikret tlkiz # Haber Merkezı Müdürü: Hakan Kara • Görsel Yönetmen: Fikret Eser Isühbarat: Cengiz Yıldınm # Ekonomi: Özlem Yözak • Kültür Handan Şenköken • Spor Abdülkadir Yücelnıan 9 Makaleler: Sarai Karaören • Düzeltme: Abdullah Yazıcı # Fotoğraf: Erdoğan Köseoğlu # Bilgı-Belge: Edibe Buğra • Yurt Haberleri: Mehroet Faraç Yayın Kurulu: llhan Selçuk (Başkan), Orhan Erinç, Hikmet Çetinkaya, Şükran Soner, tbrahim Ydctaz,Orhan Bursalı, Mustafa Balbay, Hakan Kara. Ankara Temsilcısr Mustafa Balbay Atatürk Bulvan No 125, Kat:4, Bakanlıklar-Ankara Tel: 4195020 (7 hat), Faks 4195027 • Izmir Temsilcısr Serdar Kızık, H. Zıya Blv 1352S.2'3Tel 4411220, Faks:4419117•AdanaTemsilcısı: Çetin Yiğenoğlu, lnönü Cd. 119 S. No:l Kat:l, Tel. 363 12 11, Faks: 363 12 15 Müessese Müdürü l srün Akmen 0 Koordinatör Ahmet Korulsan • Muhasebe: Bülent Yener • ldare: Hüseyin Gürer • Satış: Fazilet Kuza MEDYA C: • Yöneıım Kunılu Baskanı - Genel Müdür Gulbin Erduran # Koordınatör Reha Işıtmaıı # Genel MudiirYanümcısı: SevdaÇobu Tel 514 07 53 - 51395 80-5138460-61, Faks:51384ö Yayımiayan ve Basan: Yenı GÜH Haber Ajansı, Basın ve Yayıncılık A Ş Türkocağı CadL 39 4 i Cağaloğlu 34334 tslanbul PK 246 - Sırkecı 34435 Istanbul Tel: (0/212) 512 05 05 (20 hat) Faks (0,212)513 85 95 www.cumhuriyet.com.tr 15MART 2000 lmsak:4.43 Güneş: 6.09 Öğle: 12.20 Ikindi: 15.38 Akşam: 18.17 Yatsı: 19.38 İntennerte suattı dünyası • ANKARA (AA)- Intemet'te, bir köpekbalıfının yavrusunu nasıl dünyaya getirdiğini canlı olarak izleyebilirsiniz. Alman Süddeutsche gazetesinin haberine göre, Güney Afrika'nın Durban kenti açıklannda, 25 metre derinlikteki bir bahğa yerleştinlen kamera üzerinden, her 30 saniyede bir yeni görüntüler yayımlanıyor. Cteellikle temmuz-ekim aylan arasinda köpekbalıklanıun yavTulannı doğurmak için geldikleri batıkta, boylan 2 metreye ulaşan 30 köpekbalığmı aynı anda gözlemlemek mümkün olabilıyor. Adresi: http://www.africam.com. Mucitten hodri meydan • PARİS(AA)-"Akılh kart"' mucidi Roland Moreno, kartlanndan birinin şifresini kırabilecek olana, 1 milyon frank (85 milyar lira) ödül vereceğini açıkladı. Moreno, ödüJ kazanmak isteyen adaylann, sadece mikroişlemci ve yongalı kart okuyucusu kullanarak üç Fransız bankasmın kullanmakta olduğu gızli şifreyi bulmalan ya da kartın yongasına herhangi bir şey yazmalan gerektiğini belirtti. Açık hava ayini • KAYSERİ (AA) - Fener Rum Patrikhanesi, 2000 yılı inanç turizmi etkinliklen çerçevesinde, 7 Mayıs Pazar günü Kapadokya'da açık hava ayini düzenleyecek. Nevşehir'in Avanos ilçesinin Belediye Başkanı Seyhan Duru, Kapadokya'nın 2000 yılı inanç turizmınde hak ertiği yeri alabilmesi için yoğun bir çalışma içine gırdiklerini belirtti. Duru, 400 civanndaki kilise, manastır ve şapeller ile Kapadokya'nın Hıristiyanlar açısından en önemli merkezlerden biri olduğunu belirtti. Kurban Bayramı'nda gereğinden çok et tüketildiğini anımsatan uzmanlar, yüksek tansiyona karşı uyanyor Fazla et kalp için risk taşıyorVURALAHI Damar sertliği ve yüksek tansiyon ülkemizde başta gelen ölüm nedeni olarak ciddiyetini sürdürüyor. Son araştırmalar ışığmda kalp ve damar hastalıklanndan ölüm, 35-55 yaş ara- sındaki erkeklerde, aynı yaş grubun- daki kadmlara oranla 5 misli daha faz- la göriilmektedir. Miyokart enfarktü- se bağlı olarak görülen ölüm sıklığı yüzde 25 oranmda olup ölümlerin ya- nsından çogu hastaneye ulaşamadan olduğu bildirilirken özellikle Kurban Bayramı süresince, sanki 1 yıl yeter- li et yiyememenin acısını çıkanrcası- na gereğinden fazla et tüketimi, yük- sek tansiyon, kalp ve damar hastalık- lan olanlar için tehlike oluşturduğu- na dikkat çekiliyor... Hipertansiyon konusunda uluslara- • Prof. Dr. Serap Erdine, yüksek tansiyonun çoğunlukJa bir böbrek hastalığına, hormonal duruma, bazı kalp hastahklanna, merkezi sinir sistemi hastalıklanna, gebeliğe ve bazı ilaçlara bağlı olarak ortaya çıkabildiğini belirtiyor. • Kalıtımın da yüksek tansiyonun oluşumunda önemli rolü olduğunu belirten Prof. Dr. Serap Erdine, yeni geliştirilen antihipertansif ilaçlarla, alınacak diğer önlemlerin, bu hastahğı ölümcül olmaktan çıkarttığını söylüyor. rası bir üne sahip İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Iç Hastalıklan Ögretim Üye- si ve Hipertansiyon ve Ateroskleroz Derneği Kardiyoloji Enstitüsü Uygu- lama Servisi Başkanı Profesör Dr. Se- mp Erdine,hastalann çoğunun başlan- gıçta hiçbir yakmmalannın olmadı- ğını, ancak muayene sonucunda yük- sek tansiyonunun saptandığını söyle- di ve belirtilerini şöyle açıkladı: "Hipeıtansryon nedeniyle hastayı doktoragetireıuıedenlerüçgrupta in- celenebOir. Buniardan birincisi doğ- rudan kan basına yüksekliğine bağb olan yakuımalardır. Baş ağnsı, genel olarak düşünülmesine karşın. ancak şiddetü hipertansiyon için karakteris- tik bir belirtidir. Hasta sabahlan uyan- dığında ense bölgesinde ağn duyar ve gûnün ikrieyen saatterinde ağn ken- diKğinden geriler. Tansiyon yüksefane- si sonucu ortaya çıkan diğer yakınma- lar baş dönmesi. çarpmü ve çabuk yo- rulmadır. Hastatağm damarlar üzerin- de yapnğı basınç sonucu ortaya çıkan ikinci grup vakınmalar arasında bu- run kanaması. idrarla kan gelmesi, göz dibinde bulunan damariardaki de- ğişikHklere bağh olarak görme bozuk- hığu, geçici olarak bozulmasından ötü- rü baş dönmesi, göğüs ağnsı ve kalp yetersizliğine bağlı nefes darbğı say> labttir. Üçiincü grup da nedeni bilinen hipertansiyona yol açan esas hastab- ğa ait betirtilerdir. Çokidrara çıkmak, çok su içmek, kas güçsüzlüğü, kilo ar- öşı, aşın terleme, ataklar haünde ge- len baş ağnsı bunlann arasında sa>> lır." Erdine, araştırma ve klinik göz- lemlere dayanarak yüksek tansiyona neden olan etkenleri şöyle belirliyor: "CMgulann yüzde 90'ının esas nede- ni bilinmemektedir. Ytizde 10 gibi kü- çûk bir oranı oluşturan nedeni bilinen hipertansiyon. çoğunlukla bir böbrek hastalığına, hormonal duruma, bazı kalp hastalıklanna, merkezi sinir sis- temi hastahklanna, gebeliğe ve bazı ilaçlara bağh olarak ortaya çıkabitt- yor. Ne var ki nedeni bilinmeyen yük- sek tansiyonun oluşumunda rolü olan etkenlerin başmda kabam geüyor. Araş- tırmalar, olgulann yüzde 60'ının aile bireylerinde de tansiyonun olduğunu ortaya çıkanyor." Yüksek tansıyonun çağdaş tedavi- sinde önlem. ilk etkili teüavi yolu ola- rak kabul ediliyor. Eğerçok gerekli ol- duğu halde tedavi ihmal edilirse, has- talık hızla geliyor ve beklenilmeyen tehlikelerkapımızı çalabiliyor. Günü- müzde geliştirilen yeni ilaçlann yük- sek tansiyonu korkulu rüya olmaktan çıkardığını söyleyen Erdine, bu tür ilaçlann uzun etkileri nedeni ile gün- de bir kez kullanımının yeterli oldu- ğunu ve aynca kilo verme, yürüyüş ve egzersizlerin gerekliliğini vurguluyor. Seksenlerin ünlü pop yıldızı Kim Wilde Çocukları için dünyayı dolaşmaktan vazgeçti e-posta: tan @ prizma. net tr Dış Haberler Servisi - Seksenlerin ünlü pop yıldızı Kim VVllde bir zamanlar bütün genç kızlann imrendiğj bir bedene, şöhrete ve hayata sahipti. Hatta Michael Jackson'la birttkte bir dünya turnesine çıknuş, dünyanui dört bir yanındaki ha> ranlanna konserkr vermişti. O şimdi 39 yaşında, henüz ikinci doğumunu yvpmış, iki çocuk annesi bir ev kadını. Her ne kadar 20'li >aşlannın cazibesini taşımasa da olgun bir güzeüiği var. Bir oyunda basroDeri paylaşnktan sonra evlendiği aktör Hal Fowlcr'la 4 yıldır evli olan VVTlde, Hertfortshire'da büyük bü- evde "büyük bir nıutluluk içinde yaşadığuu" söylüyor. Kim VVikle şimdilerde severek yapOğı ev kadınhğımn >anı sıra ITV televizyonunda yayunlânan "Better Gardens" adh programı CaroJ Vorderman'la birtikte hazuiavip sunuyor. Bunun yanı sıra 2 yaşındaki ogiu Harrv ve henüz 1 ayhk bebeği Rose'un bakımını diğer "meşguT sanatçılann aksine tek başına üstlenmiş. Onun mudu ve sorunsuz bir hayat sürmesinde, eşi Hal'ın evcimen bir karakterinin oimasuun büyük payı olduğu söyleniyor. Kim \\ilde e\in bütün yemek yapma işini üstlenen ve kendisiyle büyük bir dayanışma içinde bulunan kocasnu çok seviyor. Çünkü kendisine eski hayaünı özteyip özkmediği sorulduğunda şöyle cevap veriyor: "Bekâr ve ünlü olup bütün dünyayı dolaşmakla, evli ve iki çocuklu olup evde oturmak arasında dağlar kadar fark var. Ben terdhûni büinçli olarak yaptun. Her ne kadar esldden yaşadığım hayat ve sahip oldugum güzeüikler göz kamaşüncı olsa da şu anda seçtiğimi yaşıyorum. Bundan daha saadet dolu bir hayatsa dü^üoenüyorum." ^ , . , Bayramın yıldızı Toy$"R"Us olacak! Advantage CaraF ile peşin fiyatina 5 taksftl ı L 9002 model Ptay S 1 adet Memory Card 1 adet Orijinal Oyun 2adetJoystick îtcrtio^^^^ Advantage Card ile bayramda, 15-30 mifyonhjk altşverişter 2taksit, 30-75 milyonluk alışverişier 3taksit, 75 mityon üzerindekj akşverişter 5taksit. 11-19 Mart tarihli alışverişier, 4 milyonluk Hedrye Çeki kazandınyor. Buçeklen 1-30 Ntsan tarihleri arasında kulanabiUrsiniz. ır--f 33?c«6i «gıa26* 83«• u» 03121266 05 «2 • IM12I Stl 54 n • IMMllii 102121 852 00 30* M M » > ^ * P21Z286X16»««>•«« 0312 5411100 \am OuM C*«»02621335 33 10 Bayramın 1 gunu çalışma saotlen ıçın lülfen moğozalarımızı arayın Itoğazatanmız boyromın 2 gûnûnden ılıbaren 10 00-22 00 soatten orasındu oçıktır D 0 n y n b ü y O k ç o c u k l ü p ı r m a r k ı l i SÖYLEŞİ ATTİLÂ İLHAN 442 Reaktör, 40 Yılda, Yalnız 3 Kaza• •• "... Nükteer Enerii, ilk yatınmı pahalı, fakat yakıtı ucuz olduğu için; işletme süresince tasarrufsağlayan, birkay- nak olarak ortaya atılmıştı. Hakikaten nükleer elekthğın KWs maliyetinde, işletme ve bakım masraflan hariç tu- tulmak üzere, ilk reaktörûn kapital maliyetine katkısı yüz- de 70, yakıtınki /se yüzde 30 civanndadır. Kömüre daya- lı santrallarda ise, durum tersinedir yani sırasıyla, yüzde 30 veya yüzde 70'dir..." "... 1960 yıllannın sonlannda bazı eneni planlamacıla- n, kömür, petrol ve gaz gibi rezervleri; ve yeryûzündeki dağılımlan kısıtlı olan yakıtlara talebin zamanla azalaca- ğını ve nûkleerreaktörierin yakın birgelecekte elektnk üre- timinde önemli birpaya sahip olacağını öngörüyoriardı. Nitekjm 70'lerde. Nükleer Enerji altın devnniyaşadı. Av- rupa, ABD, Kanada ve Japonya'daki nükleerreaktör- lerin çoğunluğu, bu devrede inşa edilerek ışletmeye alın- dı. Eğer bu eğilim devam etseydi, nükleer santrallann ilk yatınmlannda da bir ucuzlama meydana gelecek ve nük- leer enerji, ekonomik cazibesini daha da artıracaktı. An- cak 1970'ferin ortasında yaşanan petrol krizi, bıryandan nükleer eneqinın desteklenmesine yol açarken; diğer ta- raftan da, gelişmiş ülkeler enerji politıkalannı yeniden de- ğerlendırmeye ittı. Bu değeriendirmelenn sonuçlanndan biri de, enerji tasanvfuna yönelmek oldu..!" Kaza nerede ve neden oluyor? "... Bunun yanında, Nükleer Enerji'yi etkileyen asıl se- bep, nükleer güvenlikte yaşanan bazı sonınlaroldu. 1979 yılında ABD 'de Pensilvanya Eyaletindeki Three Mile Is- land (TMI) reaktöründe meydana gelen kazanın, Ameri- kan kamuoyunu ve dolayısıyla dünya kamuoyunu etkile- mesi sonucu, nükleer endüstri bilhassa Amerika 'da bü- yük darbe yedı. Aslında TMI'da meydana gelen kaza- da ölen ve yaraianan olmamıştı. Reaktör binasını sa- ran koruyucu zırh kabuk, radyoaktivitenin çevreye ya- ydmasmı önledi. Ancak maddîhasar büyük olmuştu; hem santral bir daha kullanılamaz hale gelmiş, hem de reak- tör binasının radyoaktiviteden temizlenmesi, yıllarca sü- ren çok pahalı çalışmalan gerektirmişti. Başka nedenle- rin de katkısıyla, bu kaza, ABD'cte nükleer enerji yatnm- lannın sonu oldu..." "... Nükleer Enerji ile ilgili ve çok daha önemli kaza da 1986 Nisanı 'nda Ukrayna 'da bulunan Çemobil nükleer reaktöründe meydana geldi. Bu reaktör, yalnızca SSCB'de inşa edilmiş, hem enerji, hem de askeri arnaçtı pKrtonyum üretiminde kullanılan RBMKtpi bir reaktördü. Bu kaza sonucu 31 kişı ölmuştü. Ölümlerin çoğuna, gerekli güvenlik tedbirierini almadan, itfaiye- ci ve işçilerin, normal bir yangına gidercesine, kaza alanına gönderilmeleri sebep olmuştur. Ancak bu ka- zayı fetâket halîne getiren kimyasal (hjdrojen gazı) pat- lama sonucu, radyoaktiv parçacıklann, öoce bin met- re kadar vüksekJikten sonra, çevreye yayılması olmuş- tur. Çemobil kazası, dünya kamuoyunda, nükleer ener- jiye karşı bir çekingenlik doğmasına sebep olmuş; ve nükleer enerjiye, başka nedenlerle karşı olan politik ve ekonomik çevreten bu durumdan yararlanarak, ba- zı Avrupa ülkelerindeki nükleer enerji programlannı yavaşlatmayı, hatta durdurmayı başarmışlardır. Çer- nobil tipi bir kazanın, Batı'daki nükleer reaktörterde meydana gelmesinin mümkün olmadığı gerçeği, uz- man bilimsel ve teknik çevrelerce, ulusal ve ulusla- rarası arenalarda rfade edilmesine rağmen; basın ve yayın organlannda bu görüşler, gerektiği şekilde yan- sıthnamtş olduğundan, kamuoyu bu konuda yeterin- ce aydınlâtılamamıştır..." Emek/yoğundur, iş imkânı yaratır "...NükJeergûvenlikle ilgili konulara verilen önemin bir göstergesı olarak, bir reaktörûn ön güvenlik raporunun onyedi ciltlik bir 'özet' olduğunu söylemek; ve bu 'öze- tin' altında da, çok kapsamlı ve titiz, teknik incelemete- rin yer aldığına işaret etmek gerekir. Güvenlikle ilgili böy- lesine bir çalışmaya, diğer endüstriyel alanlardan ömek getirmek kolay değildır..." "...Normal işleme sürecirtde nükleer reaktörler, çev- reye radyoaktivite yaymaz. Nükleer santrallann ya» kınındaki havayı teneffüs eden, yeraltı suyunu kulla- nan, gölde veya denizde yüzen bir insan; ortamdaki, tabii radyoaktiviteden daha fazlasına marvız kalmaz. Bu açıdan nükleer santrallar, kaza olmadığı sürece, çevreyi ve insan sağlığını tehdit etmezler. Zaten nük- leer reaktörierin kaza riski de düşük olup, dünyada kırk yıl boyunca, enerji üretiminde kullanılan toplam 442 reaktörden; yalnızca üçünde, ciddi sonuçlan olan nükleer kaza olmuştur. Oysa termik santrallann, bu açıdan, ne kadar sorunlu olduklan bilinmektedir..." "... Nükleer Teknoloji, yüksek seviyede ilen ve hassas bir teknoloji olduğundan, ülkenin teknolojik kalkınması- na getireceği çok olumlu katkılann yanında, emek yo- ğun bir teknolojj olması hasebiyte, büyük sayıda iş im- kânı da yaratr. Ömeğin, Frartsa'da nükleer alanda ça- lışanlann sayısı, 220.000 kadardır. Ancak bu olumlu kat- kîlan elde etmek için, bir nükleer santral almak olumlu bir adım teşkıl ederse de, tek başına yeterli değildir. Nükle- er Enerji'ye geçme karan, bir ülkenin alabileceği en önemli karariardan biridir. Böyle birkarann alınmasında, nükleer enerjinin, diğer enerji üretim tünerinden biri ol- duğunu varsaymak, çok yanlış bir tutum olur. Zira nük- leer teknoloji seçiminde ve nükleer enerji üretiminde; maliyet, güvenlik ve çevre konulan yanında, gözönüne alınması gereken bir etken de, Uluslararası Nükleer Si- lahlann Yayılmasını Önleme Antiaşması (NPT) ve ben- zeri uluslararası ve ikıli antlaşmalardır. Nükleer Enerji 'nin sulhçu gayelerie kullanılmasına yönelik bu antlaşmalara Türkiye de imza atmıştır. Bu antlaşmalann getırdıği kı- sıtlamalara bir ömek olmak üzere, 'ABD menşeli bir nükleer malzemenin üçüncü bir ülkeye transferin- den önce, Amerikan Hükümeti'nin müsaadesi ge- reklidir1 şartını gösterebıliriz. Bu gibi şartlann, ekonomik ve sıyasal boyutlan olması tabiidir. Bu sebebten Nükle- er Teknoloji seçiminde, bu gibi antlaşmalann getirdiği kısrtlayıcı şartlann variığı ve cinsi de, değertendirme kri- terlerinin birparçası olmalıdır..." Sonuç ve öneriler "...gerek öngörülen büyüme hızlan, gerek dış yatı- nmlar için daha câzip hale gelmek batimından, Tür- kiye nin önümüzdeki yıllarda enerji üretimini hızla ar- tırması gerekmektedir. Akılcı bir enerji politikası ve planlamasında, nükleer enerji'nin de yer alması zo- runlu görünmektedir..." "...Türkiye'nin günden güne artan elektnk enerjisi ihtiyacının karşılanmasında, güvenli bir enerji kayna- ğı olması yanında, ülkenin billm ve teknoloji alanın- da gelişmiş ülkeler düzeyine yükselmesi; yüksek ve hassas teknolojinin yurda girmesiyle, yerli sanayinin geliştirilmesi ve rekabet gücünün artınlması ve çağ- daş yaşam kalitesine ulaşmak için, nükleer santral- lara sahip olmalıyız..." (Dr. Necmi Dayday'ın, sade ve rahat anlaşılır bir dille özetlediği Nükleer Enerji ve Teknoloji 'raporu', işte bu so- nuca vanyor. Ne demişler, 'akıl için tarik birdir1 .) http://vmw.prizma.net.fr/AILHAN http^/www.bilgiyayınevi.com.frVailhan Faks/0-212/26019 88