Katalog

/% JSMTKESlnto&IİZNET ' f M 8MT4UMESEKtl]IPTESlM / / | SMTÖYHfclUBULÜ A *m *MT ıtfnp sfrttte OUUMÖ A f f SMTiMcsmf KTOIP s*rçı 3* iecıgın^ kıtabm attmı kredı kart.nızın numarasi ve ^on kullanma lanbı •*le hriıkte bıldmn, kıtap eMnızde olsun \dmızı »ovadınızı \e telefon «aumamuzı da bıidırmevı unutmajm C>e değılsenız, dılersenız üyc de olun >a da üyehğınızi venıleyın. İSLEM BİRTELEFOVLA:0212 S14 01 96 Cumhu7 © . YIL SAYI: 27153 / 250.000 TL (KDVıçınde) KURUCUSU: Y U N U S NADİ (1924-1945) BAŞYAZARI: NADİR NADİ {1945-1991) | Cumhıırlvt İAJ«nd«»ı jCumhuriyet Kitap Kulübü alonlannda ve Temsilciliklerinde EDtBERb SpA -ttal>* Tesıslermdc üreulmışnr 1 TuftocaJ Caddo No 39/41 (34334) Cağaloğlu Istanbul Tel.(212t514 01 96 F*s.(212)514 01 95 j ÖŞUBAT2OO0ÇARŞAMBA U M H U R I N K U u R H I M I JOHN GREVV İlk ABD Büyükelçisinin Türkiye Hatıraları ATATÜRK VE İNÖNÜ Lozan Barış Konferansı'nda ABD'nin gözlemci delegasyonu üyesi bulunan ve Cumhuriyetin ilanından sonra ilk ABD Büyükelçisi olarak Ankara'ya gelen John Grevv'in 'Atatürk ve İnönü' adlı belgesel anı kitabı yakın tarihimiz açısından büyük önem taşımaktadır. Gerek Lozan Barış Konferansı'nın resmî oturumlarını, gerekse kulis çalışmalarını yakından izleyen John Crevv, düşürce ve görüşlerini canlı tablolar olarak günü gününe not etmiştir. Ozellikle konferanstaki Türk delege.erınin durumunu ve çalışmalarını nesnel bir gözlemci gözüyle yansıtan bu izlenimler, Türk Devrirı Tarihi'ni inceleyen yerli ve yabancı araştırmacılar için onemli bir belge degeri taşımaktadır. John Gre\\'in Türkiye'de bulunduğu yıllar, Cumhurıyetimizin kuruluş dönemine rastlamaktadır. Bu nedenle kendisi. kuruluş yıllarının çeşitli yonlerini, sıkıntılarını, zaferlerini, kusur ve başarılarını yakından görmek olanağr bulmuştur. John Grevv'in gerek Lozan Barış Konferansı'nda, gerek 1927-1932 yılları arasındaki Türkiye ile ilgili anılarında zaman zaman acı eleştirilere de rastlanmaktadır. Fakat bunlar, tarafsız bir gozlemcinın düşunceleri olarak büyuk onem içermektedir. John Grevv'in Türkiye ile ilgili bt öremlı anılarını tarihsel bir belge olarak okurlarımıza sunuyoruz. Cuma günü Cumhuriyet'le birlikte... Ekonomide gösterilmek istenen pembe tabloyu veriler doğrulamıyor Para üretime gitmiyorDışalımda patlama endl$esl Yapılan risk uyanlanna karşın küçük tasarrufçular da borsaya yöneldiler. Türkiye, üretim ve dışsatım yerine dışalım ve tüketime yöneltiliyor. Ozellikle, kurun sabitlendiği ortamda dışsatım zora girerken, dışalımda patlama olacağı endişesi yaşanıyor. Bankalar da faizlerin düşüşüyle birlikte topladıklan mevduafı ticari kredi yerine tüketici kredilerine yönlendırerek kısa vadede kazanç sağlamaya çalışıyorlar. Faiz düşiişü dalgalı Türkiye'de 500 büyük sanayi kuruluşunun bile gelirlerinin yüzde 87.7'sini faizden elde ettiği ortamda, faizden beklediği rantı elde edemeyecek olan paranın üretime gitmesi beklenmiyor. Faizlerde düşüşün aşamalı olarak gerçekleşmesi planına karşın ocak ayında iyimser havanın etkisiyle faizlerde düşüş yaşandı. Enflasyonda düşüş obnaması, üretimde artış olmamasına karşın gerçekleşen faiz düşüşünün dalgalı seyir izlemesi bekleniyor. BANUSALMAN ANKARA - Hükümetın ve ekonomi yönetiminın pembe tablo çizen açıkla- malanna karşın, ekonomık verilerde olumlu bir gidış gözükmüyor. Stand-by'ın uygulandığı ilk ayda aşın iyımser havanın etkisıyle fa- izlerde yaşanan düşuşe kar- şın, faizden alıştığı geliri sağlayamayacağını gören para, borsaya ve gaynmen- kule yönelerek, doğrudan üretime gitmedi. Yapılan risk uyanlanna karşın küçük tasarrufçular da borsaya yö- neldiler. Türkiye, üretim ve dışsatım ye- rine dışalım ve tüketime yöneltiliyor. Ozellikle kurun sabitlendiği ortamda dış- satim zora girerken dışalımda patlama Halka değil, şirketlere hizmet # Borçlanyla kamuoyunda tartışmalara neden olan belediyelerin, hizmetleri ve yatınm ihalelerinin siyasi yandaş ve yakınlanna büyük rant kapılan açtığı göz ardı ediliyor. Reforrn olarak sunulan yerel yönetimler yasa tasansı da işletmeci belediyeciliğin önünü açarken ulaşım, su, kanalizasyon, çöp gibi kentsei hizmetlerin piyasa ölçütleri içinde yürütülmesini hedefleyen düzenlemeler getiriyor. Gelirlerinin büyük bir kısmını, hizmetleri, kendi olanaklannı kullandırarak ihale etıikleri yandaş firmalara 'yediren' belediyeler, Dünya Bankası'yla yaptıklan anlaşmalarda, dış kredi kullanmak için 'hizmetleri özelleştirme' taahhüdünde bulunuyorlar. fHMA KOfM Vt HA2JU.fflEŞÇflOra Intart • 13. Sayfada olacağı endişesi yaşanıyor. Bankalar da faizlenn düşüşüyle birlikte topladıklan mevduatı, ticari kredi yerine tüketici kre- dilerine yönlendırerek kısa vadede ka- zanç sağlamaya çalışıyorlar. Türkiye'de 500 büyük sanayi kuruluşu- nun bile gelırlerinın yüzde 87.7'sını faiz- den elde ettiği ortamda, faizden bekledi- ği rantı elde edemeyecek olan paranın üretime gitmesi beklenmiyor. Faizlerde düşüşün aşamalı olarak gerçekleşmesi planına karşın ocak ayında iyimser hava- nın etkisıyle faizlerde düşüş yaşandı. Enf- lasyonda düşüş olmaması, üretimde artış olmamasına karşın gerçekleşen faiz dü- şüşünün dalgalı seyir izlemesi bekleni- yor. Zaten nema ödemeleri gibı ödeme- lerin yapıldığı dönetnde piyasada yaşa- nan süasıklık sonucunda kı- sa vadelı faiz oranlan yeni- den yüzde 100'lere ulaştı. Stand-by'ın ilk ayında 30 >ıl vadeli 1.5 milyar dolar tutannda tahvil sanşının ar- dından, 10 yıl vadeli yüzde 9.25 faizli kupon ödemeli 750 milyon Euro'luk ikincı borçlanma gerçekleştirildi. Türkiye'nin dış borçlanma gerçekleştirme sıkıntısun aşması açısından bu borç- lanmalar olumlu olarak gö- rülüyor. Ancak uzun vadeli bakıldığmda faiz oranlannın yüksek ol- duğu belirtilıyor. Hazine'nin son açıkla- dığı 1999 yüı üçüncü 3 aylık dönemi iti- banyla dış borç stokunun 104 milyar do- Metin Kaplan Almanya'da yargı önüne çıktı Kaplaııcılanıı ilk diıruşmasında olay • Düsseldorf Eyalet Yüksek Mahkemesi'nde Almanya'daki Kaplan hareketinin lideri Metin Kaplan'ın yargılaması olaylı başladı. Mahkemenin önünde gösteri yapan Kaplan'ın müritleri, duruşma salonuna yoğun güverüik önlemleri altnıda alındı. Müritler, mahkeme heyeti salona girdiğinde ayağa kalkmayınca başkan tarafından uyanldılar. Kaplaneıların tekbir getirmeye başlamasıyla salon kanştı. Salondan çıkartılan şeriatçılar gösterilerini mahkeme : önünde de sürdürdü. Metin Kaplan, suç örgütü kurmak ve kendine karşı çıkanlan ölümle tehdit etmekle suçlanıyor. Davaya bugün tamkların ve görevlilerin dinlenmesiyle devam edilecek. • 7. Sayfada Cezası 6 ay ertelendi HediyeAksoy tahliye edildi # Adalet Bakanlığı, böbrek hastalığı nedeniyle hayati tehlikesi bulunan Hedıye Aksoy'un cezasını 6 ay erteledi. Adalet Bakanı Türk, gazetemizde 27 Aralıkl999ve6Ocak 2000'de Ilhan Selçuk'un yazdığı yazılar ve 27 Ocak 2000'de cıkan haber üzerine bu karan aldıklarını bildirdi. • 6. Sayfada Tokat 'ta irticai gelişme Muhabirimize şeriatçı tehdit # Tokat'taki irticai gelişmeleri ve tarikatların kamu kuruluşlanndaki örgütlenmesini yazan muhabirimiz Hüseyin Kalkan, bürosuna gelen bir kişi tarafından tehdit edildi. Tokat Valisi Mehmet Gündoğdu, Kalkan'ı tehdit edenlerin yakalanması için çalışmalann başladığını SÖyledİ. • 4. Sayfada Ue yUUlZlUriU UUtU J U, yU şam yeni mekânı Fostdamer Ptotz'da Berii- nale - Platz sinemasmda gösterilecek Wlm WeDders'ın "The MiDon DoDar Hotd" isimli fılnıinin düma prömi- yeri ile başlayacak. Amerika ile Avrupa ve Güneydoğu Asya'dan 16 ülkenin temsil edildiği, toplam 21 filmin gös- terfleceği >anşma bölümünebuyıl Türkrye'den NuriBügeCeylan'm Ma\TSSıkmosT adlıfJhni kaübyor. ABD'den iddiah isimler Milos Forman, Norman Jewison, Oliver Stone \t Anthony Mingheüanm yanı sıra Volker Sdüön- dorff, Claude Miller, Zhang Yimou gibi yönetmenlerin fUmleri de Altın Ayı için yanşacak bu yıL Yanşma böhl- mûnde yer alan filmlerde, genel olarak 'tarih sorgulanarak, geieceğe vöneük bir ara>iş içinde' klasik film öykü- leri yeni teknik ve estetik anlayışla yeniden ele aiınıyor. GttlB YORâJrii tatarf • 14. Sayfada Danıştay: Bakanlar Kurulu karan hukuki Kavakçı'ntn reddedildi • FP'li Merve Kavakçı'nın Türk vatandaşlığının kaybettirilmesine ilişkin Bakanlar Kurulu karannın iptali istemi Danıştay tarafjndan oybirliğiyle reddedildi. Kavakçı, bu karan Danıştay Idari Dava Daireleri Genel Kurulu'nda temyiz edebilecek. • "Danıştay 10. Dairesi'nde yapılan dunışmaya Içişleri Bakanhğı'nı temsilen katılan Altan Akkaya, Kavakçı'nın ABD'nin çıkarlannı korumak için yemin ettiğini belirterek FP milletvekilinin türbanı siyasal simge olarak kullandığını söyledi. ANKARA (Cumhuriyet Bûrosu) - Danış- tay, FP'den Istanbul milletvekili seçılen Mer- ve Safa Kavakçı'nuı "Türk vatandaşhğmm ka>betarilmesi"ne ilişkin Bakanlar Kurulu karannın ıptalı ıstemıni oybirliğiyle reddet- h. Ret gerekçesinin tamafnlanmasnun ardın- dan karar taraflara tebliğ edilecek. Kavakçı, bu karan Danıştay Idari Dava Daireleri Ge- nel Kurulu'nda temyiz edebilecek. Danıştay 10. Dairesi'nde yapılan dünkü dunışmaya Kavakçı'nın avukatı Salim Öz- demir, Başbakanlık temsilcileri Müjgan Ha- koğuz ve Feyza Sava Ergan ile Içişleri Ba- kanlığı temsilcısi Altan Akkaya kabldı. Kavakçı 'nın avukatı Özdemir, müvekkili- nin vatandaşhğuıın kaybettirilmesine daya- nak göstenlen belgenın hukuki bir nitelik ta- şımadığını, üzennde yetkıhlenn ımza, mühür ve kaşelennın bulunmadığını ıddıa etti. Öz- demir, bu gerekçelerle dava konusu Bakan- MAt*asıSa.I9,Sü.3te Uç santral bombalandı israUaskeri Lübnan'da ateşkesibcKtlıı # Israil uçaklannrn Hizbullah örgütünün geçen ay 5 îsrail askerinf öldürmesine misilleme olarak Lübnan'da 3 elektrik santralını bombalaması sonucu l'i ağır 18 kişi yaralandı. tsrairin temmuza kadar Lübnan'dan tek taraflı olarak çekıleceği bildırildi. % Îsrail, Hizbullah'ın saMmlarmı sürdûreceğini açıklamasrnın ardından dün ülkenin kuzeyinde olağanüstü hal ilan etti. îsrail, Lübnan'da 50 bin asker bulunduran Sıuiye'yi Hizbullah saldınlannı önlememekle suçluyor. Suriye Dışişleri Bakanı Şara, Israirin sonuçlara katlanması gerektiğini söyledi. • 11. Sayfada AFGAN UÇAĞIIÇÎN BEKLEME SÜRÜYORB 10. Sayfada SUÎKAST BELGRAD'I KARIŞTIRDI • 10. Sayfada YEŞÎLAY: BUGÜN SÎGARA ÎÇMEYÎN M 6. Sayfada CHP: DEMİREL İLE OLMAZ M 5. Sayfada MHP'DEN SAKINCALI KTTAP BASKISI ^ > • 7. DOLAR oM2.5O0 Oncek 564 000 Sayfada MARK oDurt 2S3.SOO OOOSK 262J50 ALTIN 5.430 OOO Oocekı GUNCEL CUNEYT ARCAYUREK FP'deki Değişimin Başlangıcı Üstünüze afiyet; Fazilet Partisi bünyesine ve belli başlı kimi isimlere bir rahatsızlık anz oldu.. Çoğumuza göre FP'den yükselen yeni söylemler eski birrahatsızlığın devamı. Hastalığın adı, "takıyye". Marjinal de olsa bir kesim var ki; Fazilet'te çağdaş- lığa uyanıştan söz ediyor. Kimileri, parti içindeki iktidar savaşıyla itgili yorum- lannı Fazilet'in artık laik Cumhuriyete uygun parti ol- • ArkosıSo. 19,Sü. l'de Cıımhuriyet'e 7 ödül Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nin "1999 Türkiye Gazetecilik Başan Ödülleri"ni kazananlar belli oldu. 49 medya kuruluşunun katıldığı yanşmada, ^ , _ , ^ _ ^ 33 gazeteci ödül alırken. gazetemiz araştırma ÜT, B. Ag»nogiu dalı, çizgi bant, spor yazısında 5 ödül aldı. Cumhuriyet Radyo'ya da iki ödül verildi. M 9. Sayfada H. Deringör K. Ilgaz C. Zileli A.Af>r 'RUHİ SU ŞlMDl DE SANSÜRLÜ' • 8. Sayfada Avusturya'dan Ecevit'e güvence # Avusturya'nın Ankara Büyükelçisi Ralph Scheibe, Ecevit'i ziyaret ederek yeni Başbakanı Schüssel'in mesajuıı iletti. Schüssel mesajında yeni kurulan hükümetin Türk toplumuna ilişkin konularda bir değişiklik yapmayacağtnı bildirdi. # Büyükelçi Scheibe, mesajın aşm sağçı partinin iktidar ortağı olmasından sonra oluşan kaygılann giderilmesini amaçladığını söyledi. • 6. Sayfada