Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CumhuriyeC |
İmriyaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Yayın Yönetmenı; Orhan Erinç
Genel Yayın Koordmatörü. Hikmet
Çetinkaya 9 Yazıışlen Müdüriı. Ibrahim
Yüdız 9 Sorunüu Müdür Fikret llkiz
Haber Merkezı Müdürii: Hakan
Kara 9 Görsel Yönetmen: Fikret Eser
İstıhbarat' Cengiz Yıldınm • Ekonomr Özlem
Yüzak#Kültür. Handan Şenköken • Spor:
Abdülkadir Yücelman 0 Makaleler. Sami
Karaören 0 Düzeltme: Abdullah Yazıcı 0
Fotoğraf Erdoğan Köseoglu 0 Bılgı-Belge:
Edib« Buğra 0 Yurt Haberlen: Mehmet Faraç
Yayın KuruJu. İlhao ScJçuk
(Başkan), Orhan Erinç.
Hikmet Çetinkaya. Şükran
Soner, tbrahim Yüdız.Orhan
Bursalı, Mustafa Balba>.
Hakan Kara.
Ankara Temsılcısı: Mustafa Baibay Atatürk BuJvan N'o
125, Kat:4. Bakanlıklar-Ankara Tel. 4195020 (7 hat). Faks
4195027 0 lzmir Temsılcısı: Serdar Kıak, H. Zıya Blv.
1352S 2<3Tel 4411220. Faks-44191170AdanaTemsıkısi:
Çetin Yiğenoğlu, Inönu Cd. 119 S. No:l Kafl, Tel: 363
12 11. Faks: 363 12 15
MüesseseMüdürii: Cstün
Akmen 0 Koordınatör:
Ahmet Korulsan 0
Muhasebe. Bülent Yener
0 Idare- Hûseyin Gürer
0 Satış. Fazilet Kuza
MEDYA C: • Yönetım Kurulu
Başkam - Genel Müdür. Cîlbin
Erduran • Koordınatör Reba
Işıtman • Genel MıidürYardımcısı:
SevdaÇoban Tel: 514 07 53 -
5U9580-5!384#WI,Faks.-5138463
^atımhnan \e Basan: V'enj Gün Haber Ajansı, Basın ve Yaymcılık A Ş
Tüıtocagı Cad 39 41 Cağaloğlu 34334 tslanbul PK," 246 - Sırkecı 34435 Istanbul
Tel (02121 512 05 05(20 hat)
Faks (O/212I5I3 85 95 www.cumhuriyet.com.tr 9 ŞUBAT 2000 İmsak:5.32 Güneş: 7.00 Öğle: 12.25 îkindi: 15.10 Akşam: 17.36 Yatsı: 18.59
Kiflah Sanat Evi
• ANKARA (Cumhuriyet
Bûrosu)- Ankara
Ünrversıtesi, geçen yıl
bombalı bir saldın sonucu
yaşarrunı yiriren yazanmrz
Prof. Dr. Ahmet Taner
Kışlalı anısuıa 'Kışlah Sanat
Evi' oluşturdu. Ahmet Taner
Kışlalı Sanat Evi'nin açıuşı
14 Şubat'ta törenle
yapılacak. Üniversitenin
Cebeci Kampusu'nda
bulunan sanat evinin
açıhşında Kışlalı'nın
öğrencilerince hazırlanan
'Hocamız Ahmet Taner
Kışlalı' başlıklı kısa film
gösterisı de
gerçekleştirilecek.
Belbaşı dünyayı
gözleyecek
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)-ABD'nin, 2.
Dünya Savaşı'nın ardından
1951 yılında Ankara'nın 8
kilometre güneyinde
kurduğu Belbaşı Sismik
Gözlem lstasyonu, dün iki
ülke arasında imzalanan bir
anlaşmayla Türkiye'ye
devredildi. ABD'nin Türkiye
Büyükelçisi Mark Parns ıle
Dışışlen Bakanlığı Ikılı
Siyasi Işler Genel Müdürii
Büyükelçi Tansu Okandan
arasında imzalanan
anlaşmayla, istasyonun
sorumluluğu Prof. Dr.
Işıkara'ya devredildi.
Tımsahtan
kurtuMu
• DARVVİN(AA)-
A\ustralya'da ailesiyle
bırlikte derede kaplumbağa
avına çıkan 8 yaşındakı
Martina, ne olduğunu
anlayamadan bir anda
timsahın saldınsına uğradı.
Martinayı bacağından kapan
dev sürüngen, kızı suya
çekmeye başladı. Baba Roy
Harnngton. kürek! • hayvana
vururken Martina'nın 5
yaşındaki erkek kardeşi de
hayvanın kuyruğuna yumruk
ve tekme attı. Tımsaha yem
olmasına ramak kalan küçük
kız, kazayı birkaç diş iziyle
atlattı.
175 bin dolarlfk
resim
• HOLLANDA(AA)-
Ressam Vincent van
Gogh'un geçen yıl ortaya
çıkanlan kurşun kalemle
yapılmış, 25'e 30 santimetre
boyutunda küçük bir resmi,
Hilversum kentinde
düzenlenen açık arttırmada,
175 bin dolara alıcı buldu.
Haritacı mekik
• CHICAGO(AA)-
Dünyanın en kapsamlı
haritasını çıkaracak olan ve
eylül ayından beri uçuşu
ertelenen Endeavour uzay
mekiği. cuma günü
firlatılacak. NASA'dan
yapılan açıklamaya göre,
geriye sayım dün başladı.
Prof Pak, Türkiye de genetik çalışmaların başlaması için zemin hazırlamayı hedeflediklerini söyledi
ÜTÜBİTAK'tanbilimsel atak• 21. yüzyıl hedeflerini anlatan TÜBÎTAK Başkanı Prof. Dr. Namık
Kemal Pak, Türkiye'deki bilim adamlannın dünyadaki bilimsel-
teknolojik gelişmelere göre yönlendirilmesi gerektiğini söyledi.
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - 2000de
bilimsel etkinlik alanını genişletme karan alan
TÜBÎTAK, Türkiye'nin teknolojik devrimi
gerçekleştirmesi yönünde hazırlıİdara başla-
dı. Ulusal Havacılık ve Uzay Çalışmalan Kon-
seyi, Ulusal Biyogüvenlik Kurulu, Çevre Dos-
tu Teknolojiler Çalışma Grubu oluşturacak
TÜBlTAK, bir süre önce de beyin-sinir etki-
lerirü araşurmak üzere Nörolojik Bilimler Ko-
mitesi kurdu. TÜBlTAK Başkanı Prof.Dr.
Namık KemalPak. "Tûrkiye'deki bilimsel ça-
hşmalan dünyadaki gelişmelere koşut olarak
yönJendirmek. stratejik planlamalar yapmak,
teknolojik getişmeleri yakından izlemek, bu
konudageçmişte yapılan hatalan tekrarlama-
mak amacındayız" dedı.
TÜBlTAK Başkanı Prof. Dr. Namık Kemal
Pak, TÜBtTAK'ın 21. yüzyıl hedeflerini an-
lattı. Pak, teknolojik-bilimsel gelişmelerin
toplumsal genetiğe uyarlanması gerektiğini vur-
gulayarak. 21. yüzyıla girerken TÜBlTAK'ı
dahaetkinhalegetireceklerini söyledi. 1930'lu
yıllarda fıziğin; 2000'de biyoloji bilim dah-
nın "yüdızuun parladığını** kaydeden Pak,
"Biyoloji; kopyalama, etik, sağhk, ölfim, yaşa-
nu uzarmak, bağışıkhk gibi çok geniş bir yel-
pazeyi ilgikndiriyor. Bu nedenle ülkemizdeki
bilim adamlannın da dünyadaki gelişmelere
göreyönlendirflmesigerekhor. Bu amaçla L lu-
sal Biyogüvenlik KuruJu oluşturulacak" dedi.
Pak, Sağlık, Tanm ve Köyişleri, ÇevTe, Sa-
nayi ve Ticaret bakanlıklan, Dış Ticaret Müs-
teşarhğı, TÜBA ve TÜBlTAK uzmanlanndan
oluşucak kurulda; genetik geiişmelerle etik ara-
sındaki ilişkilerin de ele alınacağını kaydetti.
Klasik biyolojiden moleküler bıyolojiye doğ-
ru bir geçiş süreci yaşandığını anlatan Pak,
"Türkiye'de arnk genetik araşürmalar yapıl-
mah. Amacımız, bu çalışmalara zemin hazır-
lamak. Bu amaçla moleküler brvoloji-gen mü-
hendlsliği vebiyoteknolojide ulusal polhıkalar
belirfenecek. Ûniversitelerdeld bu bölümler
geliştirilecek" dedi.
Çaüşma gnıplan
Pak, TÜBlTAK 'ta kurulacak çalışma gnıp-
lan ve amaçlannı da şöyle aktardı: Nörolo-
jik Bilimler Komitesi: Hacettepe Üniversite-
si'ndenProf. Dr. Turgay Dalkara başkanlığın-
da 5 bilim adamından oluşan bir komite.
Amacı, beymdeki düşünme-yaratma yetene-
ği-psikolojik sinir sistemi arasındakı ilişkile-
ri araştırmak.
Çevre Dostu Teknolojiler Üretim Merkezi.
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Sağlık Bakanlı-
ğı, Tanm ve Köyişleri Bakanlığı, DPT, Hazi-
ne Müsteşarlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı,
Devlet Istatistik Enstitüsü, Türkiye Atom
Enerjisi Kurumu, Türk Standartlan Enstitü-
sü tarafindan oluşacak. Merkezde, temiz tek-
noloji üretimi için çalışmalarda bulunulacak.
Ulusal Havacılık ve Uzay Çalışmalan Kon-
seyi kurulacak Sivil havacılık, uzay polirika-
lannın belirlenmesi alanlannda çalışmalar ya-
pılacak. Atatürk' ün "tstikbal göklerdedu""
öngörüsüne koşut olarak Türkiye, uzay giri-
şimlerinde bulunacak.
MkheUe Pfeiffer, son filminde çocuklanm da Uunal etmemeye çabşan bir işkadınım canlandınyor.
Hayali komedi filmleriDış Haberler Servisi - Bazı aktris-
ler, aynanın önünde saç ve makyaj
asistanlanyla birlikte saatler geçi-
rirken akıllanndan aslmda kendıle-
rinde bir "star* potansıyeli olduğu-
nu kanıtlamak geçer.
Ancak onu tanıyanlar, bunun Mk-
hefle Pfeiffer'in yolu olmadığmı söy-
lüyor. Beverly Hills'teki otel oda-
smdan çıkan Michelle Pfeiffer, altı-
na geçirdiği jean pantolonu, siyah
kazagı, gözlükleri ve her zaman elin-
de taşıdığı bir şişe suyuyla, böyle
bir saplantısı olmasa da "star"lıktan
"kurtulamıyor."
Michelle Pfeiffer'in çevirdiği De-
ep End Of The Ocean'da (Okyanu-
sun En Derin Dibi) oynadığı rol ger-
çek hayatından pek de farklı değıl.
1993 'te evlendiği David Alley le be-
raber evlat edindıklen kız çocuğun-
dan sonra bir oğlan çocuk dünyaya
getiren Pfeiffer, filmde de hem ço-
cuklanm ihmal etmemeye hem de
mesleki konumunu kaybetmemeye
çalışan bir kadım oynuyor.
Pfeiffer, bu tarz ciddi fihnlerde
oynasa da aslında hayalinin çok fra-
pan komedi filmleri olduğunu söy-
lüyor. 1958 doğumlu sanatçı "Came-
ron Diaz'ın o> nadığı There's Somet-
hing About Mar> ("Ah Mary Vah
Mary' olarak çevnldı) filminde oy-
namayı çok isterdim, ama tabii ki
teklif bana geünedi" diyerek kome-
di filmlerine duyduğu özlemi ifade
ediyor.
Pfeiffer, aynı zamanda, imzaladı-
ğı bir kontrat itibariyle, Jodie Foster
ve Meg Ryan'la birlikte "10 mirvon
dolara çahşanlar" kulübünün üyesi.
Bu üç sanatçının haricinde, hem ko-
medi hem dram fılmlerinın kadını Ju-
lia Roberts hepsını "solla\-arak'" 20
milyon dolara çalışsa da Pfeiffer mü-
tevazıhğı elden buakmıyor: u
JuKa
Roberts hak ettiğini alıyor. Sanırmı
ben de hak ettiğiıni alryorum."
4
DÜNYA MİRASI' IİSTESİNE ADAY OLACAK
'Dalyan korunmalı'
e-posta : tan @ prizma. net. tr
OZCA.NOZGUR
MUĞLA- Nesli tükenmekte olan caret-
ta caretta deniz kaplumbağalanyla tanınan
ve "Özel Çevre Koruma Bölgesi" içinde
yer alan Dalyan için Dokuz EylüJ Üniver-
sitesi (DEÜ) de kollan sıvadı. DEÜ'nünbe-
lediye ile yapacağı işbirliğinın
ilk hedefi olarak Dalyan'ın
"Dünya Mirası" listesine al-
dınlması belırlendi.
Dalyan Belediye Başkam
Suat Tufan. Türkiye'nin ön-
de gelen koruma merkezle-
rinden biri olan Dalyan'da ünı-
versite ile işbirliğinin örnek
koruma projelerinin üretilme-
sini sağlayacağını söyledi.
Başkan Tufan, "Dalyan aynı
zamanda turizm merkezi.
Ama Dalyan'ı Dalyan yapan değerleri feda
etmeyeceğiz. Tersine turizm için yaşataca-
ğız" dedi.
Caretta caretta deniz kaplumbağalannın
üreme merkezi İztuzu Plajı, Köyceğiz Gö-
lü'nü Akdeniz'e bağlayan Dalyan kanalı,
Kaunos harabeleri ve çamur banyosu ile
• Dokıız Eylül
Üniversitesi ve
Dalyan Belediyesi,
işbirliği yaparak
Dalyan'ın doğal
yaşamını korumak
amacıyla
çalışmalara
başladılar.
önemli koruma merkezlerinden biri olan
Dalyan, bu özellikleri nedeniyle turizmin
de önemli merkezlerinden biri haline gel-
di. Turizmin gittiği her yerde doğal ve ta-
rihi çevrenin korunması gerekirken bunun
hep tersıninyaşandığını vurgulayan Dalyan
Belediye Başkanı Suat Tufan, o nedenle
DEÜ ile işbirliğine gittikleri-
ni belirterek şunlan söyledi:
"Dalyan'a her yıl karadan ve
denizden binlerce turist gel-
mekte. Her yıl yatiarrvia gelen
dünya ünlülerini de ağırlıyo-
ruz. Ancak bu yoğun insan
hareketi beraberinde birta-
kım sonınlan dagetiriyor. Ya-
bancı konuklarunızı ağuiar-
ken Dahan'ı Dalyan yapan
özeUiklerden vazgeçmemiz de
mümkün değü. Bir denge kur-
mak durumundayız. Dokuz Eylül L niver-
sitesi ile işbirüğinde üretUecekprojelerle bu
dengenin sağlanacağuu ve örnek çalışma-
lar ortaya koyacağnnızı umuyorum."
Prof. Dr. Tayfun Taner, "Bölgeninsonın-
larmı çözecek ber rürlü projeyi yerel yöne-
tim ve halk işbirüğinde üreteceğiz" dedi.
F O T O C R A F I N I ÇEKENE 1000 DOLAR ÖDÜL VERtLECEK
Avustralya'da 'yaratık' heyecam
• Görgü tanıklannın ayıya benzettiği tuhaf yaratığa
Avustralyahlar "kıllı adam" anlamına gelen "Jongari"
adını takmışlar. Yetkililer bu yaratık sayesinde turizrnin
canlanacağına inanıyorlar.
Dış Haberler Servisi - Avustral-
ya'nm doğusunda, görenlerin ayıya
benzettiği gizemli bir "yaraök
1
" gö-
riildüğü bildirildı. Gazeteler, henüz
ne olduğu anlaşılmadığı için "gizem-
li varatak" diye adJandırdıklan hay-
vanın son olarak Queensland eyale-
tindeki Gayndah kenti yakınlannda
ikı kışı tarafindan görüldüğünü yaz-
dılar.
Gayndah Belediye Başkanı Peter
Huth, tanıklara dayanarak yaptığı
açıklamada, 1 metre boyunda, vü-
cudu kıllarla kaplı tuhaf yaratığm
"ayıyı andn-dığun,ancak a\ı olmadı-
ğuiı" belırtti. Yerel yetkililer ıse ya-
ratığın Queensland eyaletine turist çe-
kebileceğini belirterek bunun kendi-
leri için büyük şans olduğunu kay-
dettiler. Avustralya yerlileri, tuhaf
yaratığı görenler fazla olmasa da var-
lığma inandıklan bu tuhaf yaratığa
"kıllı adam" anlamına gelen "jonga-
ri"' diyorlar. Bir ınsan gibi görüme-
sıne karşm ayıya benzeyen, yürüyüp
sıçramaktan çok, bir at gibi "rahvan
gittigı" belirtiliyor.
Öte yandan "gizemli yaratık'' sa-
yesinde patlayacak "Queensland eya-
leti turizmi"nin yam su-a "jongari"
nın üzerinde birtakun hayaller de ku-
ruluyor. Canberra'daki gizemli olay-
lan araştırma merkezi,jongariyi ge-
tirecek olana 6 bin 500 dolar vaat et-
miş bulunuyor. Bir gazete de tuhaf
yaratığın ilk fotoğrafinı çekecek ki-
şiye bin dolar ödül vereceğini bil-
dirmişti.
Avustralya'mn bu "gizeınli yara-
tığı'", Iskoçya'dabirzamanlargörül-
düğü öne sürülen "Loch Ness Cana-
van"m akla getirdi. Canavar, Iskoç-
ya'ya çok sayıda turistin akın etme-
sını sağlamıştı.
SÖYLEŞİ ATTİLÂİLHAN
Enver Aynen Öyle Yaptı!..
/TTSP Genel Merkezi, henüz Unkapanı'nda-
l I kibinayageçmemıştı; Beyoğlu'nda Süslü-
saksı Sokağı'ndayız; köhne ve harap, o küf ko-
kan Meşrûtiyet apartmanının, en üst katında,
Cumartesi akşamları toplanılıyor: kanı çekilmiş,
soluk ampullerin san aydınlığı, sakalı uzamış iş-
çiler, bir iki vatman, birkaç ustabaşı, genç aydın-
lar, vs. O toplantılann birinde, Hasan fTannkut),
ön sıralarda oturmuş fakülteli öğrencileri göster-
mişti; içlerinden ikisi sanınm, Edebiyat Fakütte-
si'nden öğrencısi; (acaba birisi Cenap mıydı?)
diğerierini ben, lYTGD'dentanıyordum: Enver, Nu-
rettin, Akça, Veli, vd.
Doğrusu etkilendim, sebebi basrt, 'sınıfesası ûze-
rine örgütlenme' yasallaşınca, TSP kuaılmuş (14
Mayıs 1940), bunu TSEKP (Emekçi Partisi) iz-
lemişti (20 Haziran 1946); tahminlerimizin aksine,
bu iki parti, en kısa zamanda birleşeceğine, ara-
lannda çekişiyorlardı; taraflar, birbirini suçlamıştı
bile, işte bu ortamda, her iki tarafı da dinleyip, iliş-
kisini sürdüren Enverve arkadaşlan, bence en doğ-
ru olanı yapıyor, olası ve zorunlu bir birteşmenin
'zeminini' arıyordu. Enver'i tanırdım ama, gö-
zümde büyümesi ve önem kazanması, o tarihte
olmuştur: bir akıl ve sağduyu adamıydı. Henüz o
zamanlar, TKP'nin uzun tarihinde, hiçbir zaman,
'yekpâre' bir örgüt olamadığını bilmiyorduk; es-
kiler gizler, söyleyenler 'hain' ilân edilirdi. Oysa,
'Sosyalist Sol'un Türkiye tarihi, inanılmaz bir
fraksiyonlar tarihi'dir.
Karınca sabrı ve kararlılığı...
Paris'ten dönmüşüm, Acem'in Kahvesi'nin
(Beyazıt) önünde, karşımda Enver (Ayte-
kin), dost sesi, cana yakın gülümsemesiyle: "-
...döndün mü, diye soruyor, biz Küllük'te bu-
luşuyoruz, arasıra gelsene!". Lâleli'de, llkokul
ûğretmeni(e) Melâhat Hanım'ın katında, bir pan-
siyon tutmuştum; 'Küllük' burnumun dibi, böy-
lece o unutulmaz açık hava sohbetlerimiz başla-
dı. Ağaçlardan üzerimize kuşlar yağıyor, fincan-
larda tavşan kanı çay, onlann Paris meraklannı
gideımeye çabalıyorum: Politzer'i, Duclos'yu,
Aragon'u soruyorlar; CGT'yi, öteki işçi sendika-
lannı! 'Soğuk Savaş'ın yoğunlaşnğı dönem, Kjsm-
ı Siyasi'den hepimizin tanıdığı 'taharri' Süley-
man, üç beş masa ötemizde oturmuş, bizi göz-
ler; öğle olup da 'Huysuz' Köfteciye gidecek ol-
duk mu, davranırsa, el işaretimizle dönecegimizi
bildiririz: beyhude zahmet etmesin!
Enver, Urfa'lıydı; sanınm Kürt asıllı ama, o dö-
nemde, o 'sosyalist' aydınlar, öylesine içlidışlı, o
mertebe kaynaşmış gençlerdi ki; nasıl Barkev'in
(Şamikyan) ya da Vartan'ın (Ihmalyan) Eımeni-
liği; Amato'ların Yahudiliği, bir an aklıma gelme-
diyse, onun Kürtlüğü de, öyle gelmemiştir; pipo-
su elinden düşmezdi hiç, gök mavisi gözleri, ay-
dınlık gülümser; her şeyi 'anlamaya' çalışırdı: en
ters düştüğümüztartışmalarda bile, kızdığını gör-
medim; geçim zorundan, Aziz Ağabey'le (Nesin)
Levend'de ortak bir kitabevi açmışlardı, yürüte-
mediler; fakat bu, sonraları 'Sosyal Yayınlar' gi-
bi bir işe girişip, ne kadar başarılı olabileceğinin
ilk işaretiydi. Bin yıllık dostum (Fethi) Nâci, ge-
çenîerde, onun 'serencamı'nı özetledi; ekleyece-
ğim, son derece önemli bulduğum tek nokta var:
Enver, hiçbir zaman 'ego'sunu, düşüncesinin
önüne koymamıştın hiçbir zaman, düşünce-
sinin bir dogma olduğu söylenemez; her za-
man rasyonalist düşünür, her zaman diyalek-
tik bir sentez arardı; o yüzdendir ki, arkasında
tertemiz bir 'sosyalist' hayatı bırakmıştır.
En son telefon muhaveremizi hatrlıyorum: "-...se-
ni TRT/2'de sürekli dinliyorum, demişti. beni Kül-
lükteki eski günlerimize götürüyor; ne de çok
gülerdik! Yayınlanmızdan, üç beş krtap seç-
tim, gazeteye ulaştırdım, eline geçti mi?" Ül-
kemizde, sosyalist 'fikriyat'\n 'temel' eserlerini,
yayınlamayı akıl eden; -ne demek akıl eden,- bu-
nu fiiliyata geçiren, ilk aydın odur. Gönderdiği ki-
taplardan, sadece üç eserin adını söylemem;
onun, ne kadar geniş ve kapsamlı, bir 'Ulusal
Kültür Sentezi' hayal ettiğini, onun uğruna ça-
baladığını göstermiyor mu? Necmettin Halil
bey'in 'Divan Şiiri Antolojisi', G. Bazin'in 'Sa-
nat Tarihi', Pierre Grimal'in 'Mrtoloji Sözlüğü'!
Meraklısı. ilk 'Materyalist Felsefe Sözlüğü'nü de,
ilk 'Marksist Ekonomi Sözlüğü'nü de, onun ya-
yınladığını elbette hatırlayacaktır.
O toplumsal dönüşümün, cart curtla değil, an-
cak bir karınca sabn ve kararlılığıyla çalışılıp, uğ-
raşılarak gerçekleştirilebileceğini biliyordu.
'Sarı' Mustafa, ne diyordu?
rzincan'dan, askerlik dönüşü: Yeşilçam
^ Macerası sürüyor; nasıl bir akılsa. o 'lüm-
pen sinema' ortamından, kendi kafama göre top-
lumsal bir film çıkarabileceğime inanıyorum: boş
hayal! Paris'e dönmeye karar verdim, üçüncü
seyahat! O günlerde, bir davetiye: TİP örgutlene-
cek, Mehmet-Ali Bey (Aybar), Enver (Aytekin),
Selâhattin (Hilav), (Fethi) Nâci, ipek böceği gi-
bi sessiz ve özenli, programı ve tüzüğü hazırlıyor-
lar. Beyazıt'ta 'Rüyam Düğün Salonu'nda bir ha-
zırlık toplantısı yapılacakmış, oraya çağnlıyorum.
işi gücü bırakıp gitmiştim, b«lki Enver'i görürüm!
Hemen herkesi gördüm, Enver'i göremedim: gön-
lüm karardı, bir süre evvel ortak bir dostumuz, ba-
şına büyük bir belânın sanldığını, bu defa -hem
de idam isteğiyle- yargılanacağını söylemişti.
KUTV kuşağından 'Sarı' Mustafa (Börklüce)
derdi ki, "-...aksiyon bir vitrin değildir, aksiyon
adamı onu yaşasa da içinde taşır, mezanna gö-
türür."
Enver (Aytekin) aynen öyle yaptı.
'Krtaplar, kitaplar: Puşkin'den..'
ıilar sonra, Sosyal Yayınlar'da ancak kar-
y şılaşabildik: o, bin yıl sonra da, sohbete bı-
raktığınız yerden başlayabileceğiniz, büyük bir
yürekti: Ankara'dan gelmiştim, ona uğramaz mı-
yım, elinde vazgeçilmez piposu, aynı aydınlık ma-
vi gözler, aynı 'hayırhâh'i tebessüm, karşımda
oturuyor; bana, Paris'ten getirdiğim, yayınlana-
bilecek iyi kitaplar olup olmadığmı sordu. Kitap
çoktu, söylediğim her isim, tebessümünü geniş-
letiyor; gözlerinin aydınlığını yoğunlaştınyordu.
Hiçbirisine değil ama, o sohbetimizde, mutlaka
yayınlanması gerektiğinde mutâbık kaldığımız o
büyük eserin, Türkçede yayınlanamamış olması-
na hayıflanınm; son telefon sohbetimizde de, yi-
ne adı geçmişti: ("Histoire du Mancisme Con-
temporain", "Çağdaş Marksizm'in Tarihi" Haz.
Fondazione Giangiocomo Fertrinelli. Fransız-
cası, 10/18,1979 Paris.)
Meraklısı için NOT: 'Sosyalist Sol'un amip-
ler gibi bölünüp durması, bir ibrettir; meraklısı, Abi-
din Nesimi'nin, o küçük ama ibretâmiz eserine,
bir göz atmalıdır. (Türkiye Komünist Partisi'nde
Anılar ve Değeriendirmeler 1909/1949, Pro-
mete Yayınlan, 1979); ayrıca, 1946 ve sonrasın-
da, iki sosyalist partinin 'dramını' aynntısıyla oku-
mak isteyen, Ibrahim Topçuoğlu'nun iki ciltlik ki-
tabını gözden geçirse iyi olur: (Neden İki Sosya-
list Partisi? Kendi Yayını, 1976)
httrx//www.prizma.nettr/AILHAN
http^/www.bilgiyayınevi.com.tr/ailhan
Faks/0-212/26019 88