Katalog

4 KASIM 2000 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMI / ekonomitocumhuriyet.com.tr 13 Yurtbank'rn eski sahibi Balkaner, 23 şirketine 255 trilyon lira usulsüz kredi açmakla suçlanıyor Gözler off-shore hesaplarda Yurtbank'ın kaynaklannı kendi lehine kullanan Aü Avni Balkaner HAZALATEŞÇAKIR tstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM) tarafrndan hakkında soruşturma / kapsamında Aİi Avni Balkaner'in sahibi bulunduğu Yurtbank'ın off-shore hesaplan ve kamu bankalan ile kredi ilişkileri büyüteç altmda tutuluyor. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) tarafından "bankamn kaynaklannı, emin bir şekikle çahşmasun tehlikeye düşürecek biçimde kendi lehine kuüanmakla" suçlanan ve hakkında 381 trilyon : 385 milyar lira alacak • 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirerin aile fotoğraflarında yer alan ve Ozer Çiller'le de yakınlığı bilinen Balkaner, Türkbank için de teklif vermişti. davası açılan Balkaner'in 23 şirketine bankadan 255 trilyon lira aktardığı öne sürülüyor. Bu arada Yurtbank'ın Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC) toplanan paralarla Tûrkiye'de 12 şirkete açtığı toplam kredi tutarının 9 trilyon lira olduğu iddia ediliyor. Eski sahibi Yahya Murat Demirel tarafından içi boşaltılan Egebank'ın ardından, el konulan diğer bankalann sahipleri ve yöneticileri hakkında da "çete oluşturarak bankamn içini boşattmak" ıddıasıyla bir soruşturma açdıyor. tstanbul DGM'nin, Yurtbank'ın yeni yönetim kurulu avukatlannın aracılığıyla off-shore hesaplardaki usulsüzlüklere ilişkin verdiği dilekçe üzerine başlattığı soruşturma kapsamında Balkaner'in ve banka yöneticilerinin ifadesinin alınması bekleniyor. 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in aile fotoğraflannda yer alan ve Özer Çiller'le de yakinhğı bilinen Balkaner'in, bankası Yurtbank'ın off- shore hesaplardaki paraları başka hesaplara aktararak 4 bin mevduat sahibini zarara uğrattığı bildiriliyor. TMSF, Balkaner hakkında banka kaynaklannı kendi lehine kullandığı gerekçesiyle dava açarken delil olarak banka yeminli murakıplan raporlan gösteriliyor. îhlas Grubu ve Bank Ekspres'in eski sahibi Korkmaz Yiğit'in şirketleriyle ilgili karşılıklı kredilendirmelere dikkat çekilen raporda, gruba doğrudan kullandınlan kredilerin tutannın faiziyle birlikte 312 trilyon 42 milyar lira olduğu kaydediliyor. Buna, grup tarafından kullandmlan diğer riskler de eklendiğinde grup riskinin 379 trilyon 602 milyar liraya ulaştığı kaydediliyor. Problemli krediler arasmda Sümerbank'uı eski sahibi Hayyam Garipoğiu'nun da bulunduğu kaydediliyor. Yurtbank'ın devlete verdiği zarar da 650 milyon dolar (442 trilyon lira) olarak hesaplanıyor. Kıbns Yurtbank Yurtbank ile ilgili olarak yapılan incelemelerde, KKTC'de toplanan paralarla Tûrkiye'de 12 şirkete kredi açıldığı öne sürülüyor. Yurtbank'ın bu şekilde 12 şirkete açtığı toplam kredi tutannm 9 trilyon lira olduğu kaydediliyor. Ortalama yıllık enflasyon TÜFE'de yüzde 59.6, TEFE'de yüzde 56 oldu Ekim enflasyonu yüzde 3.1ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Tüketici fiyat endeksi ekim ayında yüz- de 3.1, toptan eşya fiyat endeksi de yüzde 2.8 arttı. Böylece ekim ayı enf- lasyon rakamlan piyasadaki beklenti- nin biraz daha üzerinde çıkmış oldu. Enf- lasyonda geçen yıla göre düşüş devam etmekle birlikte, hükümetin yılsonu enflasyon hedefınden ekim ayı itibany- la toptan eşyada 2.1 puan, tüketici fi- yatlannda 5.8 puan uzaklaşüdı. Yılın son 3 ayında özellikle kamuda fiyat ayar- lamalanna gidilmesiyle enflasyon he- definden daha ciddi uzaklaşma gerçek- leşecek. DlE, ekim ayı enflasyon rakamlan- nı açıkladı. Yıllık ortalamada TEFE'nin yüzde 56, TÜFE'nin yüzde 59.6'yla yüksek düzeyini koruduğu gözleniyor. Ekim ayı enflasyonunun açıklanmasıy- la yılsonu enflasyon rakamının yüzde 35'lere ulaşması beklentisi de arttı. TE- FE'de ekim ayında yaşanan artışın 0.3 'ü devlet sektöründen, 2.5'inmiseözel sek- törden kaynaklanıaası dikkat cekti. Yt- Yıllık enflasyon 68.8 68.9 69.7 6 7 ^3Ö Tüketici Toptan .2 3.2 lın bitimine 2 ay kala ekim ayı rakam- lanyla hedeflerdeki sapma da daha kes- kinleşmeye başladı. TEFE, ekim ayın- da yüzde 2.8 artışla, yılbaşından bu ya- na yüzde 27.1 'e ulaşırken, geçen yılın ekim ayına göre de artış oranı yüzde 41 4'e ulaştı. Tüketici fiyatlannda ekim ayında yaşanan yüzde 3.1'lik artışla yılbaşından bu yana artış rakamı yüz- de 30.8'e ulaştı. Tüketici fiyatlannda geçen yılın aynı ayına göre artış oranı • da yüad* 44.4 oldu. Bölgeler itibany- la en )iiksek artış yüzde 4.7'yle Doğu Anadolu Bölgesi'nde, en düşük artış da yüzde 2.5'le Ege Bölgesi'nde yaşan- dı. Iller bazında da en yüksek artış yüz- de 6'yla Erzurum'da, en düşük artış da yüzde 1.5'leTrabzon'dagörüldü. TÜFE'de en çok artış gösteren ilk 10 ürünşöyle: "Tiyatroyüzde39.5,dohna- biber yüzde 15.5, erkek ayakkabı yüz- de 13.9.erkek kazağı yüzde 122, üıüver- site harcı yüzde 11.1, çocuk montu yüz- de 104, mercimekyüzde 9.8,tüp yüzde 8.5, yünlü kumaş yüzde 7.4, şofor eği- tim kurs ücreti yüzde 6.7" Istanbul Ticaret Odasrnın (ÎTO) 1995 bazlı yeni Geçinme Endeksi'ne göre, Is- tanbul'da perakende fiyatlar ekim ayın- da yüzde 6.1, toptan fiyatlar yüzde 2.2 oranında arttı. Ekim ayı itıbanyla yıl- lık ortalama artış ise perakende fiyat- larda yüzde 56.3, toptan fıyatlarda yüz- de 56.5 oldu. Bir önceki yılın aynı dö- nemi ile karşılaştınldığında, peraken- de fiyatlarda artış yüzde 46.2, toptan fı- yatlarda ise yüzde 49.9 olarak hesap- landı. Izmir Ticaret Odası (IZTO) Izmir'de- ki ekim ayı enflasyon oranlannı TÜFE'de 2.6, TEFE'de de 2.8 olarak açıkladı. İZTO verilerine göre, TÜFE'de geçen yılın aynı ayına oranla yüzde 52 oranın- da artış kaydedilirken, 12 aylık ortala- malara göre bu rakam yüzde 58.8 ol- du. TEFE'de de geçen yılın ekim ayı- na oranla yüzde 68.1 'lik artış gözlenir- ken 12 ay ortalaması dikkate alındığın- da bu rakam 53.4 oldu. - " f Halkbatık 'Fon'dakilerle ilgimîz yok' ANKARA (AA) - Halk Ban- kası Genel Müdürü Yenal Ansen, bankanın Fon'daki 10 banka ile hiç bir ilgisi bulunmadığını belir- terek. "Ne kredisi var ne de alaca- ğı var. Halk Bankası'nın kredile- ri,bankaahkknraDaniçindeveye- terliteminatiarahnarakaçılan kre- dilerdir" dedi. Halk Bankası Genel Müdürü Ansen, Fon'daki bankalarla Halk Bankası'nın ilişkilerini değerlen- dirirken, "BukrafflerleflgiliHalk Bankası'nın bugüne kadarhiç bir zaran, batağı olmamışür. Banka- ahk sistemindekredilerin geridön- memesinin, 1991-1999 yülannda çok büyükbir hızla büyüdüğü gö- rûldü. Halk Bankası'nın hiç bir şekilde bu sistemin üzerinde kre- dilerde batağı yoktur" diye ko- nuştu. Ansen, bankada açılan bütün kredilerin teminatlannın bulun- duğunu belirtti. PHIL Philip Morris/Sabancı DUYURU ŞİRKETİMİZİN TORBALI SİGARA FABRİKASI'NDA İMAL EDİLEN ÜRÜNLERİNİN PERAKENDE SATIŞ FİYATLARI, 4 KASIM 2000 CUMARTESİ GÜNÜNDEN İTİBAREN AŞAĞIDAKİ GİBİ BELİRLENMİŞTİR: i. 1 ENEKE KUTUL UİÇECEKLERDENDEPOZİTOALINACAK Almanya'dan çevred adım MariboroiOO's Y E N İ P A K E T F I Y A T I _ E S K İ P A K F T F I Y A T I 1.000.000 TL 900.000 TL MariboroLightsiOO's MariboroBox MariboroLightsBox PariiamentiOO's Pariiament Special Box 1.000.000 TL 950.000 TL 950.000 TL 1.000.000 TL 1.000.000 TL PariiamentlJghtsSpecialBox 1.000.000TL ChesteffieM Box Chestedieki üghts Box L&M100's L&MLights100's L&MBox L&M üghts Box 650.000 TL 650.000 TL 700.000 TL 700.000 TL 650.000 TL 650.000 TL 900.000 TL 850.000 TL 850.000 TL 900.000 TL 900.000 TL 900.000 TL 600.000 TL 600.000 TL 650.000 TL 650.000 TL 600.000 TL 600.000 TL BERLİN(AA)- Almanya'da, yeniden değerlendirmeyi teşvik ve çöplerin çoğalmasıyla mücadele kapsamında, bira ve maden suyu gibi teneke kutulu içecekler için, gelecek yıldan itibaren, henüz belirtilmeyen miktarda depozito bedeli alınacak. Almanya Çevre Bakanı Juergen Trittin, teneke kutulu içeceklerin satışında depozito bedeli alınması uygulamasına gelecek yıhn yazında başlanacağını bildirdi. Ülkenin önde gelen perakendecilik birliği ise iade teneke kutulann toplanıp değerlendirihnesi ekipmanlan için, mağazalann 4 milyar mark (1.7 milyar dolar) yatınm yapmalan gerekeceği iddiasıyla hükümetin bu konudaki karannı eleştirdi. Çevre Bakanı Trittin ise bu konuda mağazalann yapması gereken yatınmın 600 ila 900 milyon mark (255-380 milyon dolar) olacağını savundu. Almanya"da cam Devlet Bakanı Faruk Bal ve plastik şişeler için geri dönüşüm, yeniden değerleme amacıyla tüketiciler halen depozito bedeli ödüyorlar. 'Bankalardaki yolsuzluğun üzerine gidilecek' PHILSA Philip Morris Sabancı Sigara ve Tütüncülük Sanayi ve Ticaret A.Ş. GÖYNÜK (AA) -Devlet Bakanı Faruk Bal, hükümetin yolsuzluklarla mücadelede kararlı olduğunu belirterek, "Ucu kime dokunursa dokunsun, nereve kadar giderse gftsin, yolsuzluklann üzerine gidilecek ve kamuoyunda 'bankalarda yolsuzluk oluyor' fıkri kamuoyundan süinecektir'' dedi. Devlet Bakanı Faruk Bal, ciddi bir ekonomik krizin kendini bankacılık sektöründe gösterdiğini söyledi. Bakan Bal, Emlak Bankası olarak üzerlerine düşen görevin, hata yapan kişüeri tesbit ederek hata yapılmasını önleyici tedbirleri almak olduğunu söyledi. Bal, Emlakbank'ın mal varhğında ciddi bir küçülmenin olduğunu belirterek. "Bu ciddi küçülmenin ihmal ve kasıttan kaynaklandığmı da biliyoruz. thmal, tedbir annarak giderilebilir ama kasrt asla affedilemez. Demek ki 1999'dan geriye doğru gittiğimiz dönemde, bu tür davranışlar gösteren arkadaşlarımız içimizde vanbr. Usulsüzlüklere adı kanşan arkadaşlarumzuı sayısı 10 bini aşkm personel arasmda binde biri bile geçmez'' diye konuştu. Bankacılık sektörünün içinde bulunduğu bu durumun yalnızca banka çalışanlanndan kaynaklanmadığmı da vurgulayan Devlet BakanıFaruk Bal, şöyle devam etti: "Size usulsüz işlem yapürmak amacıyla talimat ve teUdnde butunan olursa onlan hemen basın önünde, kamuoyu önünde teşhir edin. Buradan ilan ediyorum ki; kendi aduna, bakanlığım aduıa bankacılık usullerine uymayan hiç bir talep size yönelmeyecektir." İŞÇtNİNEVTtEMNDEN ŞÜKRAN SONER Şeffaflaşma Sokakta yolumu kesen bir okur, "Ne olstcak? Di- ğer bankalann üstüne gidilmeyecek mi?" sonısu\\e söze girdi. Konuşmasından, büyük oiasılıkla sözu- nü ettiği bankalardan birinden emekli olduğu izleni- mi çıkıyordu. Bir çırpıda kendisini çok öfkelendiren gelişmeleri sıralayıverdi.. "Bankaya el konulmasından sonra kansı ile boşan- dılar. Bütün mal variığını, haciz gelmesini önlemek üzere kansının üzerine devretti. Eski saltanatlı yaşam- lan hiç değişmedi. Geçen gün kızına rastladım. "Ba- bam devirden sonra işler bozuldu diye harçlığımı kesti. Ayda on bin dolarla geçinemiyorum" diye ha- yıflandı. Haspanın haline acıdım (!}doğnjsu..." Bilgin grubunun medya yayınlarında, Dinç Bil- gin'in büyük bir özveri(!)ile Etibanktan çekilen kre- di borçlannı ödemeyi üstlendiği, Etibank'ın hortum- lanmadığı haberterine yer veriliyor. Ancak diğer med- ya yayınlannın satır aralanndan, bu kez işin görece- li daha sıkı tutulduğu, borçlulann ve yakınlannın mal variıklanna el konulabileceği anlaşılıyor. Doğrusu borcu üstlenip ödemeleri geciktirmeye yönelik tak- vim alabilmek, Bilgin grubunun lehine hesap ver- mecten sıyırtabilecek, zaman kazandıracak bir du- aım. Cumhuriyet'in, sanayileşmenin kaynağı olmuş yıl- lann birikimi kamu bankasının, özelleştirilip üç yılda içinin boşaltılması, batınlması, zararlannın yükünün kamuya ödetümesi suçunu ortada bırakıyor. Gerçi Ece- vit, "Sonuna kadargidilecek" diyor. Toplum en azın- dan Cumhurbaşkanı Sezer, Temizel, Tantan kim- liklerinde, hukuk düzenine, temiz toplum arayışlan- na geçerlilik kazandırma yolunda bir şeylerin değiş- tiğine, Italya'dakı sürecin başlamış olduğuna inan- mak istiyor. Bir tek önceki günün haberleri arasmda yer alan, "Rüşdü Saracoğlu'nun havaalanı VIPsaionunda pa- saportuna el konuldu. Yurtdışına çıkışı engellen- di", "Keçili'ye kamu bankalan pastasından sunulan reklamlann hesabı soruldu", "Yurtbank'ın eski sahi- bi Ali Avni Balkaner veyöneticileri hakkında sonış- turma başlatıldı" bilgileri bile işlerin bu kez sıkı tutul- makta olduğu izlenimini veriyor. Susuriuk'ta olduğu gibi, kirlilikle hesaplaşma yolundaki bütün umutlar sonradan bir balon gibi söndürülebilir mi? Dosyalann içinde, bir uzman olduğu verdiği bilgi- lerden, aynntılardan anlaşılan bir okur öncelikle olay- lann çapının, boyutunun ortalıkta dillendirilen rakam- lar ve isimlerin çok ötesinde olduğunu anlatmaya ça- lışıyor. Hortumlanmış paralar, kamuya ödetilen za- rarlann toplamının, ucu yakalanmış pisliklerin sonu- na kadar üzerine gidilmesi halinde, bugüne kadar dil- lendirilen 6.5 milyar dolann birkaç katına çıkabilece- ğini söylüyor. Dosya, banka isimleri ile bilgi veren uzmanın an- lattıklanna göre siyaset, medya, bürokrasiden pek çok önemli ismin içinde olduklan bataklık taranırsa, iki parti lideri yakalanabılırler. Halen kabinede olan üç bakan da saptanabilir. Özal' dan bu yana bu iş- lere bulaşmış bakan sayısı 20'ye varabilir. Suç ortak- lığına soyunmuş müffetiş sayısı yüzün üstünde, bü- rokrat sayısı binin üstünde çıkabilir. Bankalann içinin boşaltılması, batınlması ile eko- nomiyi tümden çökertmemek adına, batık bankala- ra el konulmak zorunda kalınması başka şey, Türki- ye'nin gerçekten kirlilikle savaşıma karar vermesi çok başka şey. Elbette içi boşaltılmış, batık banka- lar kamulaştınlmak zorunda kalındığında, buna yol açan kişiler ile kirli çamaşırlannın bir bölümü ortaya çıkacak. Yasadışı, hukuk dışı vurgun sahiplerinden kimileri, kimi ölçülerde hesap vermek zorunda kala- caklar. Ne ilginç bir rastlantı değil mi? Küresel ölçekte, ya- şanmakta olunan küresel kiriiliğe karşı savaşım baş- latılmış bulunuyor. Dünya sermaye örgütleri IMF, Dönya Bankası, dünyanın ünlü tekellerinin, siyase- tin sözcüleri artık "şeffaflaşmadan", "temiztoplum- dan" söz ediyorlar. Dünya seımayesinin, tekellerinin rüşvete ödediği paylar, işçiliğe ödedıklen paylann iki buçuk katına çı- kınca, paranın üretimsiz, karşılıksız, hak edilmemiş olarak para getirmesi ile ilgili çarklar durunca, sis- tem tıkanınca yollan açmak gereği duyuluyor. Tûrkiye'de siyasi iradenin batık bankalara el koy- mama gibi bir seçeneği olabilir miydi? Bankalann bü- yük çoğunluğunun birbirine bağlı olarak, ödeme ya- pamayacaklan, yüz binlerin kapılara dayandığı birtab- k) göze alınabilir miydi? Alınamadığı noktada, te- miziik, şeffaflaşma da gündeme gelmiş bulunuyor. Türkiye'nin, yıllardır IMF, Dünya Bankası'ndan, el etek öptüğü parasal desteğin katı ile kaynağını bir kalemde silip süpüren, banka kamulaştırma ope- rasyonlannın ardından, kendi kameralanna yakalan- mış Demirel grubunu, Keçili, Saracoğlu'nu sakla- yabilir misiniz? Ya da kendi bankasını kendi şirket- lerine aldığı borçlaria batırmış Bilgin grubunun var- iığını yok sayabilir misiniz? Elbette bu işler temiz bürokratlar eliyle yürütüle- cek. Suç ortaktığı yapmış bakan, müfettiş, bürokrat suç ortağını yakalayacak değil ya. Sorun; toplumun güvenini kazanan temiz bakanlar, bürokratlann, te- mizliği nerelere kadar götürebileceklerinde, nereye kadar işlerini yapmalarına izin verileceğinde. Halının üstündeki pislıği gerçekten temizlemek de var, halının altına saklamak da var. Bu çatışmada biz neredeyiz? Olup biteni medya- dan izlemekleyetineceksek, medyanın Susurluk'taki kadar bile içtenlikli olma şansının, bu işe bulaşıklığı nedeniyle olamayacağını unutmamamız gerekiyor. sukransoner« yahoo.com Deli dana sırası Fransa'da • MOSKOVA / BUDAPEŞTE (AA) - Ingiliz hayvancılığma büyük zarar veren "deli dana" hastalığı şimdi de Fransa'nın ihracatım tehdit ediyor. Fransa'da yılbaşından bu yana 70'in üzerinde deli dana vakasına rastlanması, uluslararası pazarlarda Fransız sığır etlerini zora soktu. Macaristan hükümeti, Fransız kaynaklı sığır etlerinin ülkeye girişini tümüyle yasaklarken, Rusya ise aym kaygılarla Fransız sığır etlerine kısıtlama getirdi. Almanya'da da Fransa kaynaklı sığır etinin yasaklanması yolundaki taleplerin giderek yoğunlaştığı bildiriliyor. Garanti 170 tpflyonkâr etti • İSTANBUL(AA) - 03.11.2000 - Garanti Bankası, yılın ilk 9 ymda 250 trilyon 292 milyar lira brüt kar, 170.2 milyar lira net kar açıkladı. Garanti Bankası'nın yılın üçüncü çeyreği itibariyle aktif toplamı da, bir önceki döneme kıyasla yüzde 52 artışla 6 katrilyon 5 trilyon lira düzeyine ulaştı. Türk Ekonomi Bankası nm da ilk 9 aylık konsolide kan da 24 trilyon lira olarak gerçekleşti.