Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
2 KASIM 2000 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Nadr'm
başvurusu
• ANKARA (AA)-
KKTC'li işadamı Asil
Nadir'in geçen aylarda
Ingiltere Merkez Ağır
Ceza Mahkemesi'ne
yaptığı, hakkındaki bütün
suçlamanın düşürülmesi
yolundaki başvuru, dûn
ele alındı. Mahkeme
yargıcı, Nadir'in
başvurusunun ise 15
Ocak 2001 tarihinde
Londra'da ele alınacağmı
duyurdu.
Meclis'te
tartıştna
• ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu) -
TBMM Genel
Kurulu'nda, DYP Tunceli
Milletvekili Kamer
Genç'in Cumhurbaşkanı
Ahmet Necdet Sezer'in
KHK'lerle ilgili sözlerini
gündeme getirmesi
üzerine tartışma çıktı.
TBMM Başkanvekili Ali
Ilıksoy milletvekillerine,
"Siz Meclis'in
üstünlüğüne sahip
çıkmazsanız, birileri gelir
çıkar" dedi.
Kızıtay davası
• ANKARA (AA)-
Kizılay Genel Başkanlığı
Merkez Müdürû Gürbüz
Doğan ile eski Genel
Sekreteri Ahmet
Kalkanoğlu'nun da
aralannda bulunduğu 8
sanığın, "haksız mal
varlığı edindikleri"
gerekçesiyle haklarında
açılan davada 3'er yıldan
nS'er yda kadar hapis
istemiyle
yargılanmalanna
başlandı. Duruşma
avukatlann hazırlanması
için ileri bir tarihe
ertelendi.
htiharfapa ABD
Hgisi
• BATMAN(AA)-
Batman'da, son 10 ay
içerisinde 29'u ölümle
sonuçlanan 70'in
üzerindeki intihar
olayıyla ilgili olarak New
York Times gazetesinin
muhabiri Dougles France
ve asistam Deniz Aral,
Batman'a geldi. Vali tsa
Parlak ve intihar
edenlerin yakınlan ile
görüşen muhabir France,
intiharlarla ilgili
yaptıklan haberin
önümüzdeki gûnlerde
yayımlanacağını söyledi.
Gmlaf
çağnsı
• KÖLN (Cumhuriyet) -
Kürdistan Sosyalist
Partisi Genel Sekreteri
Kemal Burkay, yaptığı
yazılı açıklamada
demokrasi yönünde
ciddi, köklü adımlar
atmak için afFın gerekli
olduğunu belirtti. Burkay,
açıklamasında "Af en
başta politik suçlardan
tutuklu ve mahkûm
olanlan içermeli" dedi.
Bahçeliıten
uyan
• ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu) -
MHP Genel Başkanı
Devlet Bahçeli,
bakanlarına partinia
yönetim organlannın
daraltılması konusunda
bilgi verirken "Görev
almadım diye kimse
alınmasın. Sorun
istemiyorum" dedi.
Bahçeli, önceki gün
MHP'li bakanlarla bir
araya gelerek kongre
sûrecini değerlendirdi.
Düzeftme
• HaberMerkea-
Gazetemizin dünkü
sayısında yayımlanan
"Kamu-Sen yürüyüşü"
başhklı haberde Kamu-
Sen yerine KESK
Ciyelerinin fotoğraflan
jayımlanmıştır. Düzeltir,
czür dileriz.
MGK'ye sunulan mücadele stratejisinin en önemli ayağını eğitim oluşturuyor
Irticaya karşı eylem planıANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - Milli Güvenlik Kunılu
(MGK), irticayla başta eğitim ol-
mak üzere tüm devlet kurumla-
nnda irticai kadrolann temizlen-
mesi için bugüne kadarki en ge-
niş kapsamlı eylem stratejisini
hazırladı. Yüksek Öğretim Ku-
rumu, bakanhklar ve diğer dev-
let kurumlanna gönderilen "giz-
M* damgalı eylem planı kapsa-
nıında yapıJan çalışmalann her
ay sonunda raporiaştınlarak Baş-
bakanlığa sunulması istendı. Ey-
lem planında, 312. maddenin
'irticaifaaliyete izin vermeyecek
biçimde" değiştirilmesi öngö-
rüldü.
MGK'ye sunulan "Siyasal Is-
lam FaaiyetleriııeKarşı Yürütü-
lecek Mücadele StratejisT baş-
hklı eylem planının en önemli
ayağını eğitim oluşturdu. Yapıla-
• Yüksek Ögretim Kurumu, bakanlıklar ve diğer kamu kurumlanna gönderilen
'gizli' damgalı eylem planı kapsamında, yapılan çalışmalann her ay sonunda
raporlaştınlarak Başbakanlığa sunulması istendi.
cak çalışmalar ve ivedihkle dü-
zenlenmesi benimsenen yasa ve
maddeler şöyle sıralandı:
• Iran'ın PKK ve irticai terör
örgütlerine verdiği desteğe ve
devrim ihracına son vermek için
etkin önlemler ahnması.
• Türk Ceza Yasası'nın 312.
maddesinin irticai ve bölücü pro-
pagandaya izin vermeyecek şe-
kilde değiştirilmesi.
• irticai yayın yaptığı tespit
edilen gazete ve dergilere karşı
resmi ilan verilmesini önlemek
için mevzuatta acilen değişiklik
yapılması.
• Özel kişilerin yönetiminde-
ki camilerin Diyanet'e devrine
ilişkin 4379 sayılı yasa ile cami
yapımını izne bağlayan 4380 sa-
yılı yasarun etkin kullanılması.
• Radyo ve televizyonlarda ya-
pılan irticai propagandayı önle-
mek için 3984 sayılı Radyo ve
Televizyonlann Kuruluşu Hak-
kındaki Yasa'nın yeni taslağının
yasalaşması.
• Laiklik aleyhtan eğitim ya-
panlara verilecek cezalanaarttı-
nlmasına ilişkin 417. maddenin
değiştirilmesi.
• 657 sayılı Devlet Memurla-
n Yasası'nın disiplin cezası ver-
meye yetkili amirleri düzenleyen
maddesinin ve 1700 sayılı Dahı-
li Memurlan Yasası'nın değişti-
rilmesi. 2802 sayılı Hâkim ve
Savcılar Yasası'nın meslekten
geri alınmamak üzere atılacak
halleri düzenleyen 69. maddesi-
nin değiştirilmesi.
• 677 sayılı Tekke ve Zaviye-
lerin Kapatıhnası, 671 sayılı
Şapka Yasası ile 2596 sayıh Ba-
zı Giysilerin Giyihneyeceğine
Dair Yasa'dadeğişiklik yapılma-
sı hakkındaki taslağın yasalaş-
ması.
• Alınan önlemlere karşı irti-
cai odaklann gelıştırdıği stratejı-
lerin süratle belirlenerek yeni
yöntemler gehştirihnesi.
Eğitim
• Zorunlu temel eğitimin 12
yıla çıkanbnası için gerekli fi-
nansman sağlanacak. Eğitıme
katkı payı uygulaması, 10 yıl da-
ha uzatılacak.
• Milli Eğitim Bakanlığı dene-
timindeki Kuran kurslan ve ya-
nh kurslar büyüteç altına Aına-
cak.
• Taşra üniversitelerindeki ir-
ticai kadrolaşmayı yıkmak için
doçent ve yardımcı doçent se-
çimleri rektör tarafindan değil,
YÖK. tarafindan yapılacak.
• Üniversite sınavında, mes-
lek liselerinden normal liselere
geçiş yapanlar için bu okullann
iki sınıfinda okuma mecburiyeri
getirilecek. Böylece imam-hatip
liselerinin ilahiyat dışındaki fa-
külteleri seçmeleri engellenecek.
• Üniversitelerde siyasal tsla-
mın simgesi olan türbana karşı
yürütülen kararlı tutum sürdürü-
lecek ve üniversitelerdeki yurt
sorununa çözüm bulunacak.
YÖK'ten yeni düzenleme
Türban yasağı
genişletiliyor
EBRUTOKTAR
ANKARA - Yüksek Öğretim Kurulu
(YÖK), Öğrenci Seçme Smavı'ndan (ÖSS)
sonra üniversite lojmanlanna da türban ya-
sağı getirerek kılık kıyafet yönetmeliğinin
uygulama alanını genışletti. YÖK Başkam
Prof. Dr. Kemal Gürüz, üniversite rektörle-
rine gönderdiği özel mektupta, "Kampus
dahâİDde iojınanlarda sürekh" ikamet eden-
lerin bu konuda uyanhnalan, aykmtutum-
lannı sürdürmekte ısrar edenler hakkmda
gerekli işlemin vapumasını önemle rica ede-
rim" dedi.
Rektöriere uyan mektubu
Gürüz, irtica ile mücadele kapsammda
kılık kıyafet yönetmeliğinden ödün veril-
memesi için 72 üniversite rektörünü özel
olarak uyardı. Rektöriere gönderdiği uyan
mektubunda, yönetmeliğe uymayanlann
öğrenci Disiplin Yönetmeliği'nin 10/b
maddesi uyannca ceza alacağını vurgula-
yan Gürüz, mektubunda şöyle dedi:
"Başta Anayasa Mahkemesi kanuian ol-
mak üzere, Danıştay, idare mahkemeleri ve
Avrupa İnsan Haklan Komisyonu'nun ka-
ranyla, türbanh olarak üniversiteye gefanek,
üniversitenin huzur ve sükûnetmi bozan si-
yasi vekJeoJojik bir eylem ve yükseköğretim
kunımundan çıkanlmayı gerektiren bir fıil
olarak kabul edUmektedir. Nitekim, Yükse-
köğretim Kurumlan Öğrenci Disipün Yö-
netmeüği'nin vükseköğretim kunımundan
çıkarma cezasuıı gerektiren disiplin suçlan-
m düzenleyen 10-b maddesi 'vükseköğre-
tim kunımlannın ideolojik ve siyasi amaç-
larla huzur, sükûn ve çalışma düzenini boz-
mak veya boykot, işgal, engelleme, perso-
nelin işini yavaşlatma gibi eylemlere katıl-
mak, bu amaçlara yönelik eylemleri tahrik
etmek' hükmünü içermektedir. Bir hukuk
devfctinde, fertierin o ülkenin vatandaşı ola-
rak sahip okhıklan anayasal hak ve özgür-
lûkleri olduğu gibi, devletin ülkesi ve mille-
tiyle bölünmez bütünlüğü, toplumun refah,
buzur ve muHuhığu için uyulması gereken
hukuki mevzuatm bulunduğu da hiçbir za-
man unutulmamahdır."
İAVRASYAEKONOMİ Z İ R ^
Süleyman Demirel Avrasya Ekonomi Zirvesi'nin açüışında bir konuşma yapo. (Fotoğraf: HATİCE TUNCER)
Demirel, barış için Avrasya'daistikrarın çok önemli olduğunu söyledi
'Refah,Avrasya'dabarışgetirir'
Ekonomi Servisi - Avrasya'da eko-
nomik refahın artmasıyla bölgede
banşın sağlanabileceğini söyleyen 9.
Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel,
"2010 yılına kadar dünyada çok
önemli geüşmeler bekiivorum. Küre-
seUeşmenin getirdiği vazgecilmez iş-
biıiiği kaçnulmazdır" dedi.
Marmara Grubu Vakfı'nca düzen-
lenen 3. Avrasya Ekonomi Zirve-
si'nin açılışında konuşan Demirel,
dünya banşı için Avrasya'da istikra-
nn önemli olduğunu söyledi. Bu
paktın Balkanlar'da kurulan Güney-
doğu Avrupa Istikrar Paktı'm model
alması gerektiğine inandığını kay-
deden Demirel, paktın bir diğer
önemli özelliğinin de bölge ülkeleri
arasındaki tıcaretın sağlam hukuksal
zemininin kurulması olacağını bil-
• Balkanlar'da kurulan
Güneydoğu Avrupa Istikrar
Paktı'nın model olarak
ahnması gerektiğini söyleyen
Demirel, 'Küreselleşmenin
getirdiği vazgecilmez işbirliği
kaçınılmazdır' dedi.
dirdi. Avrasya'mn dünyadaki yeni
enerji kaynaklannı banndırdığını
hatırlatan Demirel, "Bölge ülkeJeri-
nin doğal kaynaklannı yerin aran-
dan çıkanp paraya çevirmesi lazun"
diye konuştu.
Albrighfın teklifi
Bu arada Demirel, toplantının ar-
dından gazetecilerin. "Ortadoğuba-
nşı için ABD Dışiskri Bakanı'nm te-
lefon ettiği ve uluslararası beyette bu-
hınmamz için bir teklifte bulunduğu
söyleniyor. Nasıl bir tektif geldT so-
rusuna şu yanıtı verdi: "Şimdi beni
anlayı$la karşuaym, şu anda size bir
açıkîama yapacak dunımum yok.
7
"
'Açhkvarsa sulh oimaz'
Birleşmiş Milletler (BM) Temsil-
cisi Maharaj Muthoo da dünyada bu-
gün yoksulluk sınıruıın altında 1.5
milyar insan yaşadığını, 800 mih/on
insamn da açlıkla karşı karşıya oldu-
ğunu bildirdi.
Muthoo, "Eğer açhk varsa yurtta
vedünyada sulh ohnaz" diyerek yok-
sullan kurtarmak için hep birlikte ça-
hşmak gerektiğini, BM'nin de bu ko-
nuda her türlü desteği vereceğini
belirtti.
Bakan Metin Bostancıoğlu, çağdaş kadın ilahiyatçılara da ihtiyaç olduğunu söyledi
6
Hedef, 12 yıllık zorunhı eğitiın'
ANKARA (Cumhuri-
yet Bürosu)-Milli Eğitim
Bakanı Metin Bostancı-
oğlu, 12 yıllık zorunlu
eğitim için sürecin başla-
dığım, temel hedefin en
kısa süre içerisinde bunu
gerçekleştirmek olduğu-
nu söyledi. Bostancıoğlu,
kız öğrencilerin imam-
hatip okullanna alınma-
ması önerisine ise ''Çağ-
daş kadın ilahiyatçılara
da ihtiyaç var" diyerek
soğuk baktığını bildirdi.
Milli Eğitim Bakanı
Bostancıoğlu, gazetecile-
rin sorusu üzerine imam-
hatip liselerine kız öğren-
cilerin alınıp ahnmaması
ve zorunlu 12 yıl eğitim
konulanndaki görüşlenni
açıkladı. Danıştay 11. Da-
iresi'nin eğitimde kız-er-
kek öğrenci aynmı yapı-
lamayacağını kararlaştır-
dığını ammsatan Bostan-
cıoğlu, "Şimdi bu karan
ve 1739sayıh Temel Öğre-
tim YasasTnı gözden geci-
riyoruz" dedi. Ülkede dın
eğitımi nhnış çağdaş ka-
dınlara da gereksinim ol-
duğunu söyleyen Bostan-
cıoğlu, "Bakanhğın Din
Eğftimi Genel Mûdürü
çağdaş, Atarürkçü bir ka-
dındu-. Kendisi aynı za-
manda ilahiyat fakühesi
öğretim ü>esidir. Onunla
gurur duyuyorum. Tür-
kiye'nin böyie çağdaş,
modern ve Atatürkçü ka-
dınlaraihtiyaavar" dedi.
16. Milli Eğitim Şûra-
sı'nda 12 yıllık zorunlu
egitime geçilmesi yönün-
de karar alındığım amm-
satan Bakan Bostancıoğ-
lu, eylem planının hazır
olduğunu vurgulayarak
şu mesajlan verdi:
• 12 yıllık zorunlu eği-
tim için fıziki altyapı ge-
rekiyor. Bunun için eğiti-
me katkı payının süresi
10 yıl daha uzatılmalı.
• Liseyi 4 yıla çıkar-
makla sorun çözülmüyor.
Ortaöğretimin yeniden
yapılandınlması gereki-
yor.
• Zorunlu eğitimin 12
yıla çıkanlması konusun-
da her kesimde fıkirbirli-
gi var.
• Öğretmenlerin sosyal
ve ekonomik durumlan-
nın iyileştirihnesi ise bu
sürece dahildir.
Kadının Statüsü ve Sorunları Cenel Müdürlüğü'nün Arastırması
'8 yıl' kız çocuklanna umut oldu
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) -1997 yılında uygulamaya
başlanan 8 yıllık zorunlu eğiti-
min, kız çocuklann eğitim dü-
zeylerine büyük katkı yapöğı be-
lirlendi. Uygulamayla kız öğren-
cilerin 6. sınıfa devam oranlan
ortalama yüzde 55'lik bir artış
gösterirken zorunlu eğitimin asıl
büyük yansımasının görüldüğü
köylerde bu artış yüzde 162 ola-
rak gerçekleşti.
Kadınm Statüsü ve Sorunlan
Genel Müdürlüğü'nün "Kadın
ve Eğitim" konulu araştırması-
na göre, 8 yıllık zorunlu eğitim
uygulaması, kız çocuklann eği-
tim düzeylerinin yükseltilme-
sinde büyük rol oynuyor. Araş-
tınnaya göre, 8 yıllık eğitimin
ilk yıh olan 1998-1999 eğitim-
öğretim döneminde kız öğren-
cilerin 6. sınıfa devam oranın-
daki artış yüzde 47; 1999-2000
öğretim döneminde de yüzde 69
olarak gerçekleşti. Aynı artış
oranlan erkek öğrencUerin de-
vam durumunda yüzde 19 ve
yüzde 33 oldu.
Zorunlu eğitimin en büyük
yansıması köylerde görüldü. Bu-
na göre, 1998 yılında kız öğren-
cilerin 6. sınıfa devamı şehirler-
de yüzde 30 artarken köylerde
bu oran yüzde 162 olarak ger-
çekleşti. 5. sınıftan sonra devam
oranı 1999-2000 eğitim-öğretim
döneminde kız öğrenciler için
yüzde 100, erkek öğrenciler için
de yüzde 93.7 olarak belirtildi.
Araştırmanın okuryazaruk
oranlanna ilişkin saptamalanna
göre eğitim düzeyi açısından
bölgeler arasmda büyük farklı-
lıklar bulunuyor. Doğuda yaşa-
yan 100 kadmdan 46'sı okur-ya-
zar değilken batıda yaşayan 100
kadmdan sadece 17'si okuma
yazma biüniyor.
Okuryazaruk oranına ilişkin
genel sonuçlar ise bu yöndeki
çabalann arttmhnası gerektiği
gerçegini ortayakoydu. 1990 yı-
lmda yaklaşık 6 milyon kadın
okuma yazma bilmezken 1999
yılına gelindiğinde bu rakam 5.5
milyon olarak gerçekleşti. Bu ra-
kamın 2.3 milyonunu kentlerde,
3.2 milyonunu da kırsal kesim-
de oturan kadınlar oluşturuyor.
• Kesintili mi, kesinti-
siz mi olacak tartışması-
na girmiyorum. 12 yıllık
zorunlu eğitim, ülkenin
ekonomik ve sosyal du-
rumu, enflasyon da dik-
kate aluıarak en kısa sü-
rede gerçekleştirilecek-
tir. Amacım 12 yılm en
kısa sürede yaşama geçi-
rihnesi.
'Kadmdan imam
olmaz'
Eski tlahiyat Fakültesi
Öğretim Üyesi Prof. Dr.
NeşetÇağatay, MGK'nin
önerilerini isabetli buldu.
tslam dinine göre "Ka-
dmdan imam otmaz" di-
yen Çağatay, "Hatip ol-
mak için de imam-hatip
lisesine gttmeye gerekyok.
Divanet'in yayınlan, Id-
taplan var. Okullarda din
kültürü ve ahlak bilgisi
dersi vur.Dini bilgileri öğ-
rensin diye imam-hatip li-
sesine girmesi şart değil
kızlann" dedi.
Islam dinine göre iba-
detin herkese farz oldu-
ğunu kaydeden Çağatay,
şunlan söyledi: "Ama
bunlan öğrenmesi için
okula ghmesi farz diye bir
şey yok. İnsanlar ibadeti
her yerde yapabinrf
PERŞEMBE
ORHAN BURSALI
Ekonomik Vizyon
Bankalar konusu, sadece basit bir paralan götür-
me/hırsızlama olayı değildir.
Sadece ekonomik bir suç veya DGM'lik bir çete
olayı da değildir.
Türkiye ekonomisinin değil, aynı zamanda Türkt-
ye siyasetinin, demokrasisinin, şeffaf ve temiz bir
toplum yaratmanın, düzgün bir siyasi yönetimin ve
Türkiye kalkınmasının kilit noktasıdır bankalar konu-
su.
Bütün hepsiyle yakın ilişki içindedir, bankalann
hırsızlanması.
Bu nedenle aylarca yazılsa konu tükenmez.
Biz de daha çok yazacağız.
Ama bugün 10 bankadan hırsızlanan veya batın-
lan, iyimser rakamlara göre 6.1 milyar, kötümserra-
kamlara göre 10 milyar dolan bulan parayla neter ya-
pılabilirdi, sorusu üzerinde duracağız.
Gelecek yıl Türkiye bütçesinin onda birini oluştur-
duğu hesap edilen, 10 milyar veya son iki bankadan
uçan 600 milyon küsur dolaria, ekonomi sektörün-
deki uzman meslektaşlanmız otoyollar yapıyor, F-16
uçaklan, tanklar ve helikopterler satın alryor, okul ya-
pıyor, otomobil fabrikası, çimento ve ilaç fabrikala-
n kuruyorlar...
Acaba, bugünkü iktidann eline havadan 10 milyar
dolar verilse, ne yapardı?
Veya Meclis'teki diğer partiler iktidarda olsalardı?
Peki, ekonomi yazarlanndan, ekonomi uzmanla-
nndan oluşan bir hükümet kurulsa ve alın size denk
bütçenin yanı sıra ekstradan 10 milyar dolar, bunu
harcayın dense, ne yapariardı?
Siz ne yapardınız?
• • •
Bu önemli bir sorudur. Buna verecek yanıtımız
yoksa; veya sadece tank alırdık, köprüler, otoyollar
yapardık, ilaç fabrikaları kurardık, yoksullan doyu-
rurduk vb gibi yanıtlarımız varsa, 10 milyar dolan
özünde ve aslında, dünyanın bugünkü koşullan için-
de yine havaya savururduk anlamına gelir.
Şüphesiz, çok az sayıda yazar, ekonomist, siya-
setçi vb. 10 milyar dolann daha yerinde harcanma-
sı için doğru önerilerde bulunacaktır. Ancak bunlar
azınlıkta kalacağı için, 10 milyar doların yine de bu-
harlaşmasını önleyemeyeceklerdir.
• • •
Benim de sihirii bir formülüm yok, 10 milyar dolar
için.
Ancak şu an önümde duran, Ekonomist dergisin-
de yayımlanan ve bu cumartesi Cumhuriyet Bilim
Teknik ekimizde okuyacağınız "Dünya'da yeni bö-
lünme: Yeni küreselleşme stratejisi bilgi ve tekno-
loji üzerine kunjlmalı" başlıklı yazı, 10 milyar dolan
Türkiye'nin ne yapması gerektiği konusunda ipucu
veriyor.
ABD Harvard Üniversitesi'nde uluslararası ticaret
profesörü olan Jeffrey Sachs, dünya ülkelerini gü-
nümüzde yeni bir kıstasa göre sınıflandınyor:
a) Teknolojik buluşlar yapan ve üreten ülkelen
b) Teknolojik buluşlan uygulayan ülkeler ve
c) Teknolojıden uzak yaşayan ülkeler.
Bütün ülkelerin küresel pazara açıldığını belirten
Sachs, dünyanın sadece küçük bir kesiminin -nü-
fusun yüzde 15'i- teknolojik yenilikleri sağladığını,
nüfusun yansının bu teknolojiteri üretim ve tüketim
için kullandığını, dünya nüfusunun üçte birini oluş-
turan kesimin iseteknolojiyle bir ilişkisinin bulunma-
dığını belirtiyor.
Teknoloji üreten ülkeler, en zengin, dünya paza-
nndan en ballı kazançlan elde eden, pazariara ege-
men ülkeler. Ürettikleri ile durmadan katma değer
yaratıyorlar, telrf ve know-how lisanslan ile de bü-
yük paralar kazanıyorlar.
(b) şıkkındaki ülkeler orta karar. Teknolojik buluşu
olmayan, ancak teknolojik buluşlan ülke ekonomi-
lerine başanyla uygulayan ve yeniliği arayan ülkeler.
Bunlar arasında sağlam görüşü ve politikası olanlar
bilim ve teknoloji üreten ülkelere dönüşecek. Olma-
yanlar aşağılara kayacak veya küme düşecek.
(c) şıkkındaki ülkelsr de dünyanın en yoksul ülke-
leri.
Haritada Türkiye'nin yerini merak ediyor musu-
nuz?
Türkiye (c) şıkkına yerieştirilmiş. Gerçi biraz hak-
sızlık yapıimış. Türkiye gerçekte teknoloji üreten de-
ğil ama teknolojiyi kullanabilen bir ülke. Satın alıyo-
ruz ve kullanabiliyoruz. Hatta çok az da olsa bilim
ve teknolojiyi geliştirip uyarlayabiliyoruz...
(b) ve (c) sınrfında bulunan ülkelerin kalkınma ve
zenginleşme şanslan, bilim ve teknolojiyi uygulaya-
bilme ve üretebilme kapasiteleri ve başanlanyla doğ-
ru orantılı olarak artabilir.
Ekonomi ve üretim hayatını bilgi teknolojileri ile do-
natmaz, bilim üretmez, teknolojik buluş yapmaz ve
teknoloji geliştirmezseniz, bugünün ve yannın dün-
yasında şansınız yok.
Eğer 10 milyar dolan 6u perspektif içinde düşün-
mezseniz, bu paranın niye buharlaşacağı konusun-
da iyi bir fikir veriyor bu yazı.
Şimdi yeniden soralım: 10 milyar dolan doğru har-
cayacak bir politik ve ekonomik bakış var mı ül-
kemizde?
Demirel 77 yaşında
Doğum gününde
hastane açtı
GAMZEPEMİRDAĞ
ISPARTA - Isparta
Süleyman Demirel Üni-
versitesi Araştırma ve
Uygulama Hastanesi
dokuzuncu Cumhurbaş-
kanı Süleyman Demirel
tarafindan hizmete açıl-
dı. Aiarko Taahhüt Gru-
bu'nca, 14 ayda yapımı
tamamlanan hastanenin
açılış törenine Sağlık
Bakanı Osman Dur-
muş, Isparta Vahsi Ha-
lil tbrahim Daşöz, Sü-
leyman Demirel Üni-
versitesi Rektörü Prof.
Dr. Lütfü Çakmakçı,
Aiarko Şirketler Grubu
Yönetim Kurulu Başka-
nı Üzeyir Garih katıldı.
1950'li yıllara kadar
Isparta'da 12 yataklı ve
2 doktorlu devlet hasta-
nesi bulundugunu anla-
tan Demirel, kentin sağ-
lık alanında bugün gel-
diğı noktanın önemine
dikkat çekti. Türki-
ye'nin pek çok kentinde
iyi yerlere gelmiş hasta-
nelenn temelini attığmı
ifade eden Demirel,
"Bizün ideaümiz mede-
niyetin tüm nimetierini
ûç bü>ük şehirde sıkış-
nrmamakn" dedi. Bu
gelışmelenn Cumhuri-
yetin gücü olduğunu
vurgulayan Demirel. bu
yüzden Cumhuriyete
minnettar olduğunu
vurguladı.
Açılışı yapılan hasta-
nede genel cerrahiden
nükleer tıbba kadar pek
çok bölüm bulunuyor.
Bu arada 77 yaşma ba-
san Demirel'in doğum
günü, açılış sonrasında
pasta kesılerek kutlandı.