Katalog

SAYFA CUMHURİYET 2 KASIM 2000 PERSEMBE 8 HABERLERİN DEVAMI GUNCELcÜNEYT ARCAYÜREK • Baştarafi 1. Sayfada kalan sahiplenenlerle siyasetçilerin bağlantısı ne- dir? Banka+siyaset+medya üçgeninde bugüne dek öğrenemediğimiz kimbilir kaç çeşit dolap döndü. TBMM'ye bir genel görüşme, bir de araştırma önergesi verildi. Genel görüşme, rezaleti aynntılanyla ortaya çı- kaımaya yeterli olacak mı acaba? Gelecek salı kı- srtlı sürelerde partilerin yapacağı konuşmalarda "ortaya çıkacak duruma göre" araştırma önerge- sinin işleme konulacağı söyleniyor. Oysa araştırma önergesinin yaran şurada: Bu komisyon ele alacağı konuda çok yönlü inceleme yapabiliyor. Varacağı sonuçlar soruşturmaya dö- nüşebiiiyor. TBMM'de sorunun muhalefet ve iktidar partile- rince siyasal rant peşinde koşar içerikte ele alın- ması olasılığı kaygı uyandırıyor. örneğin hükümetin tutumu. Sanki siyasal sc- rumluluğun ortaya çıkmasından sakınıyor. Banka- cılık sistemindeki çarpıklığı saptamayı ve çözme- yi, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'na bırakıvermesi ilgi çekici bir davranış. Başbakan Ecevit, ülkeyi sarsan banka skandal- lanyla ilgili soruların yanıtını vermek istemiyor, ye- ni kurulan BDDK'ye bırakıyor. Yasal olarak gerçek, Başbakan'ın davranışını doğrulayabilir. Ne ki; bugün de yann da şu soru sorulacak: Ba- tık bankalann varoluşlarıyla, denetlenmeleri gibi önemli öğelerde iktidarların (veya bugünkü hükü- metin) sorumluluğu var mı, yok mu? Zira, batan bankalann hemen hepsi Zekeıfya Temizel başkanlığındaki BDDK'nin işe koyulma- sından çok önce, işbaşındaki hükümetler döne- minde varoldu. Bugünlerde batık banka sorumlulan tutuklanryor, mallanna el konuluyor. Banka sorumlulanna uygulanan yasal kurallan yadsımak elbette olanaksız. Fakat, bu olanaksızın yanı sıra banka sisteminin bu duruma gelmesinde veya geçmiş örnekler dik- kate alınarak gerekli önlemlerin alınmayişında si- yaset adamlannın, hükümetlerin, hatta kimi parti- lerin rolünü saptamak gerekli, hatta zorunlu değil mi? Siyaset; bu gerçeklerin araştınlmasından niçin kaçınıyor? Acaba kendilerine dokunan kimi olay- lann saptanması olasılığından mı çekiniyor? Çok yakın geçmişte gece yanlan evine çağırdı- ği, sonradan ipliği pazara çıkan işadamlanna ban- ka tavsiye eden ne başbakanlar gördük. Sırtını Çankaya'ya dayamış ünlü işadamının he- sabı mahkemelerde görülüyor. Aydınlık gereksinimi Banka hortumlayanlann kirli işleri ortaya çıktığı sırada; kamu bankalarının, batık bankalara mil- yonlarca dolar akıttığına tanık olduk. Sadece Egebank'a, Etibank'a, Bank Kapital'e kamu bankalanndan 628 milyon dolar sağlandı. Dün de, bugün de her kamu bankasından bir ba- kan, yani hükümet sorumlu. Ne çare; hükümet, dünden bugüne olan biten- leraeki siyasal sorumlulukları ve sorumlulan sap- tamaya istekli değil. örneğin sorumlu Devlet Bakanı Yalova, bir ya- yın grubuna Vakıfbank'ın 100 milyon dolar kredi verdiğine ilişkin sorulan yalanlamıyor. Kısacası; hükümet, gelişmeler siyasal sorumlu- luğa dayandı mı, kekeme! Rezalctin ilk perdelerinin açıldığı şu sırada Baş- bakan Ecevit'in DSP grubunda söyledikleri acaba kamuoyunu doyurabilir mi? Devlet yönetiminde varolan kuşkulara yanıt olabilir mi? Diyor ki: "Finans sektörünün sağlığı için yapılan operasyonlann reel sektörde istihdam ve üretim kaytplanna yol açmaması üzerinde özellikle ve du- yahılıkla durmaktayız". Başbakan'ın doyurucu olmayan ifadesine kar- şılık; muhalefet basınıyla kulisleri "içi boşaltıldık- tan sonra devlete devredilen 10 bankanın 11.5 milyar dolar olan mali yükünün vatandaşın sırtına yûklendiğinr içeren söylemlerve savlarla dolup ta- şıyor. Işte bir sav. "Etibank'ın yüzde 50 hissesinin Ca- vit Çağlar tarafından Dinç Bilgin grubuna devri- ne, Hazine direniyor. Ancak emir demiri kesiyor" ve... işlem yürüyor. Bu ve benzeri emirleri kim veya kimler verdi? Başbakan Ecevit! Siyaset dünyasının batık ban- kalar oyunundaki sorumluluğunu ortaya çıkarmayı düşünmüyor mu acaba? Baukalar ortak arıyorANKARA (Cumhuriyet Büro- sa) - Devletin yüksek faiz öde- melerinin durmasıyla pek çok bankanın ayakta durabilmek için yeni duruma uyum sağlamaya çalıştığı belirtildi. Bu kapsamda içlerinde yatınm bankalannın da yer aldığı 23 bankanın Londra pi- yasasında yabancı ortak ya da kendılerini satın alacak banka arayışına çıktıklan öğrenildi. Bunlann dışında, birden fazla bankaya sahip olan gruplann da bankalan arasında bırleşmeye yönelmesi bekleniyor. Bankacılık Düzenleme ve De- netleme Kurulu da, fondaki ban- kalan satabilmek ve sektördeki banka sayısının yan yanya düşü- rülmesini sağlamak için banka birleşme ve devirlerinin teşvik edilmesine yönelik vergi yasala- nnda muafıyet getirecek düzen- lemeler istedi. Hükümetin, bu düzenlemeleri, çıkaracağı ek ver- gilere ilişkin yasa tasanstnın içi- ne koyması bekleniyor. Piyasa- larda bankalann birleşmeleri ve devirlerine ilişkin beklentiler uzun zamandır sürüyor. Ancak bunun önünde, vergi yükleri en- gel olarak gösteriliyor. Son ola- rak batan bankalann da yabancı ve yerli bankalara satış için çaba gösterdikleri ortaya çıkmıştı. Bunlann dışında, 23 bankanın da Londra'da yabancı ortak arayışı- na çıktıklan belirtildi. Böyle bir durumda fondaki bankalann sa- tışının da zor olduğu görülüyor. Özellikle yerel bankalann bile satılmalan ya da yabancı ortak bulma zorunluluğu ıçınde bulun- duklan dönemde, fondaki batık bankalara içenden talep olmaya- cağı belirtiliyor. Yurtdışından da fondaki bankalara talebin, bu or- tamda sınırlı olacağı kaydedili- yor. Türkiye'de bankacıhğın kâr- lı olmaktan çıktığına dikkat çeki- liyor. Hükümet ise banka birleşme ve devirlerini özendirmek için vergi yasalannda muafıyet öngö- ıülmesine ilişkin, bankacılık sek- törünün taleplerine yönelik çalış- malannı hızlandırdı. Bankalar Yasası'na göre, BD- DK'nin banka birleşme ve devir- lerine ızın vermesinın ardından, 3 ay içinde bu yönde adım aülma- sı gerekiyor. Eğer gerekli adım- lar atılmaya başlanmazsa birleş- me ve devir izni geçersiz oluyor. Banka birleşme ve devralmalan için getirilecek vergi teşviklerin- den yararlanılabilmesi için de bu işlemlerin 2 yıldan önce tamam- lanması öngörülüyor. AA'nın ha- berine göre, BDDK ve Maliye Bakanhğı'nın yürüttügü çalışma- lar sonucunda vergi muafıyetle- rine ilişkin düzenlemelerin, TB- MM'deki ek vergi yasa tasansına, Plan ve Bütçe Komisyonu'ndaki görüşmeler sırasında önergeyle eklenmesi kararlaşnnldı. Ongö- rülen bu düzenlemeyle, banka birleşme ve devralmalannda uy- gulanacak vergi ve harç istisna- lan 2005 yılına kadar geçerli ola- cak. Yani bankalann yeni döne- me uyum sağlayabilmeleri için 5 yıllık bir geçiş dönemi öngörülü- yor. Yasa tasansına eklenecek vergi düzenlemesiyle getirilmesi planlanan kolaylıklar da şöyle: Kunımlar Vergisi: Birleşme halinde ortaya çıkan kazançlar- dan, kunımlar vergisi alınmaya- cak. Birleşme ve devir halinde gizli kalmış değerler ortaya çıka- bilecek. GeKr Vergisi: Kurumlar Vergi- si istisnası yapılan durumlarda Gelir Vergisi Yasası uyannca Ge- lir Vergisi tevkifatının yapılması gerekiyor. Ancak banka birleşme ve devralmalannda bu da uygu- lanmayacak. Zarar mahsup edilecek: Devir ve birleşmelerde, ortadan kalkan bankanın zaran ile yeni bilanço- daki zarar, devralan banka tara- fından gider yazılacak. Fondaki ya da zor durumdaki herhangi bir bankayı devralanbanka, onun za- rannı kendi kânndan 5 yıl süre ile mahsup edebilecek. Bu 5 yıllık dönemde mahsup sonrası kâr or- taya çıkıyorsa ancak o zaman Ku- nımlar Vergisi ödenecek. Damga Vergisi: Bankalann bir- leşme ve devir işlemlerinde çok yüksek tutarlara ulaşan Damga Vergisi alınmayacak. Taşrt Ahm Vergisi: Banka bir- leşme ve devırlerinde, banka ta- şıtlannın yeni bankaya devrinde ahnması gereken Taşıt Alım Ver- gisi uygulanmayacak. Banka Sigorta Muamele Ver- gisi: Bu vergi de alınmayacak. Harçlar: Birleşen ya da devro- lan bankanın taşınmazlannın ye- ni bankaya devri sırasında alma- cak tapu harcı, 5 yıl süreyle alın- mayacak. Demirel yargıya direniyorANKARA (Cumhurivet . Bûroso) - Egebank'ın eski sahibi Yahya Murat Demirei, talimatla ıfadesını almak isteyen Ankara 6. Ağır Ceza Mahkemesi'nce yapılan çağnya "Gctaneyecegim" yanıünı verdi. Ulucanlar Cezaevi'nde bulunan Demirel'in, ifadesinin alınması için bugün mahkemeye getirileceği bildirildi. Egebank'ın içini boşaltan Yahya Murat Demirerin mabkemelere ve yargıçlara yönelik karşı tavnna dün bir yenisi daha eklendi. Istanbul Ağır Ceza Mahkemesi'nin istemı doğrultusunda ifadesini almak isteyen Ankara 6. Ağır Ceza Mahkemesi, Ulucanlar Cezaevi'nde bulunan Demirel 'e davetiye çıkardı. Ancak Demirerin mahkemenin bu çağnsına "Getemeyeceğinr yanıûnı verdiği ögrenildi. Demirel, hafta başında Istanbul , Asliye Ceza Mahkemesi'nce , hakkında verilen gıyabi | tutuklama karannın vicahiye çevrihnesi için getirildiği Ankara Adliyesi çıkışında "Beni bir daha künse buraya i geÖremez'' diye bagırmışü. BDDK'den eylem plaııı beldeniyor ANKARA (Cumhuriyet Bûro- su) - Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) Baş- kanı Zekeriya Temizel'in el ko- nulan 10 bankanın elden çıkanl- masına yönelik eylem planını ya- nn açıklaması bekleniyor. Bu kapsamda el konulan bankalann bazılannın tekbaşına, bazılannın ise birleştirilerek satılması gün- demde bulunuyor. Bunun için ise öncelikle vergi yasalanndaki de- ğişikliğin yapılması beklenecek. BDDK, yasayla da belirlenen banka sahibi olabilecekler hak- kındaki ölçütleri aynntılandıra- rak, 10 bankayı satın almak için başvuracak kişilerde arayacagı özellikleri de açıklayacak. Banka almak içinbaşvuranlann önce bu koşullan taşıyıp taşımadıklanna ilişkin ön inceleme yapılması yö- nünde karar alınabileceği belirti- liyor. IMF ve Dünya Bankası'nın yıl- sonuna kadar satış işlemlerinin yapılmasmı istediği Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na (TMSF) alınan bankalarla ilgili eylem planını yann BDDK Baş- kanı'nın açıklaması bekleniyor. BDDK'nin faaliyete geçmesin- den önce IMF'ye gönderilen ni- yet mektuplannda yer aldığı gibi McKınsey danısmanlık fırması- na inceleme yaptırnlmış ve satış stratejilerine ihşkin önerileri alın- mıştı. Danışman fumanın ilk ha- zırladığı rapora göre işlem yapıl- ması beklenirken, bunun ön ra- por olduğu, ikinci bir inceleme yapılacağı açıklanmıştı. Danış- man fırma, fondaki 8 bankanın bir catı altında toplanmasını öner- mişti. Ancak bu öneri, bankalar- da çalışan çok sayıda kişinin iş- siz kalması, pek çok banka şube- sinin kapatılması anlamına geldi- ği için, bunun mali ve siyasi yü-. kü ağır bulundu. El konulan ban- kalarda çalışan personel sayısı- nın, Etibank ve Bank Kapital'le birlikte 17 bine ulaştığına dikkat çekıldı. BDDK'nin, eylem planı kap- samında bu bankalann satışına ilişkin ihale takvimini açıklama- sı bekleniyor. Ancak bunun için banka birleşmeleri ve devirleriy- le ilgili vergi yasalan başta olmak üzere bazı yasalardaki değişiklik- lerin bekleneceği belirtiliyor. Banka satışlannın hangi yasal dü- zenlemeler çerçevesinde yapıla- cağı da açıklanacak. Bundan ön- ce gerçekleştirilen fon bünyesin- deki Türkbank'ın saüşında Özel- leştirme Yasası hükümleri pren- sip olarak uygulanmaya çahşıl- mışö. BDDK'nin fon bünyesindeki 10 bankayı tek çatı altında topla- maya yönelmeyeceği, ancak bir- iki bankayı birlikte satın almak isteyen olursa bu şekilde birlestir- melere gidüebileceği kaydedih- yor. BDDK Başkanı Temizel'in, banka sahibi olabileceklere iliş- kin standartlann açıklanacaguu bildirmesi, yasada yer alan koşul- lann aynntılandınlacağı beklen- tisi oluşturdu. Bankalar Yasası'na göre, "müffis ve konkordato ilan etmis olanlar.taksirli suçlar dışın- da affa uğramış olsalar bile ağır hapis ya da 5yıldan fazla bapis ya da rimmet irtikap, rüşvet, hırsız- hk, dolandıncıhk, sahtecilik. inan- cı kötüye kullanma, dolanb iflas gibi yüz kızartıcı suçlar ile istimal ve istihlak kaçakçıhğı dışında ka- lan kaçakçıhk suçlan, resmi ihale ve ahm saümlara fesat kanşür- ma" suçlanndan hüküm giyenler banka sahibi olamıyorlar. Yeni yasayla, vergi kaçıranlar, vergi kaçakçılığına iştirak edenler ve kara para aklama ya da devlet sır- lannı açığa vurma suçlanm işle- yenlere de banka sahibi olma yo- lu kapatılmışü. Yeni yasayla, es- kisinden farklı olarak "tasfiyeye tabi tutulan bankerier, bankalar, sigorta şirketleri ve para ve ser- maye piyasalannda faaliyet gös- teren kurumlarda ve fona devre- dilen bankalarda doğrudan ya da dotaytı olarak yüzde 10 ve daha fazla oranda pay sahibi olanlann, hakkında 14. madde (gözetim ve fona devir maddesi) uyannca iş- lem yapılmakta olan bankada doğrudan ya da dolayh olarak yüzde 10 ve daha fazla payı olan- lar'' da banka sahibi olamıyorlar. BDDK'nin, yeni Bankalar Yasa- sı'na konulan "banka kurucuso ve>a ortağı ohnanın gerektirdiği mali güç ve itibara sahip bulun- ması" hükmünü aynntılandırabi- leceğine işaret ediliyor. BDDK'nin, banka sahibi olabi- leceklerde aranan koşullara göre, fondaki bankalan satın almak için başvuranlan ön incelemeden geçirmesi de bekleniyor. Büyük ölçüde bankalann yer aldığı finansal kiralama (leasing) ve faktoring şirketlerinin de BD- DK tarafından denetlenmesi gün- deme getiriliyor. Ancak bunun için yasal değişiklik gerekiyor. B- DDK'nin, kuruluş aşamasında le- asing ve faktoring şirketlerini de denetlemesinin önerildiği, ilk ha- zırlanan taslağın bu yönde düzen- lendiğini, TBMM'de Bankalar Yasası değişikliği su-asında bu- nun için önerge verihnesine kar- şın reddedildiği ögrenildi. Şimdi bu konunun yeniden gündeme gelmesi ise gecikmiş bir karar olarak değerlendiriliyor. Keçili gözaltma alnıdı Batık bankalann ikinci faturası: Yüksek faiz • Baştarafi 1. Sayfada narak Marmaris Emniyet Müdürlüğü'ne götürüldü. Daha sonra Marmaris Devlet Hastanesi'nden bir doktor, ambulansla Emniyet Müdürlüğü'ne geldi. Saat 22.00 civann- da ambulans ile Marma- ris Devlet Hastanesi'ne götürülen Keçili Anka- ra'ya getirildi. Keçili'nin Egebank'ın reklamlan için ödenen paralar ve fırmasına ban- kadan kullamlan krediler nedeniyle gözaltma alın- dığı belirtildi. tstanbul'da düzenlenen operasyonda da Cenajans Grey'in yönetim kurulu üyeleri Hasip Ahmet ve Muzaffer Çam gözaltma alındı. Keçili'nin. Egebank'a el konuhnadan önce ban- kanın güvenlik kamerala- rmda görüntüsüne rast- lanmıştı. Yahya Murat Demirel'in yakın arkada- şı olan Keçili. görüntü- nün kendisıne ait olduğu- nu kabul etinişti. Egebankhn araçlan depoda bulundu ISTANBUL (AA) - Yönetimi, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na devredilen Egebank'ın yeni yöneti- minin, Era Finansal Kiralama Şirketi ile daha önce yapılan sözleşmeyi feshederek üzerine rehin koydur- duğu araçlann bir kısmı. dün Samandıra'daki bir de- poda bulundu. Alınan bilgiye göre, Egebank'tan kredi kullanarak 92 adet araç satın alan Era Finansal Kiralama Şirke- ti, daha sonra leasing yöntemiyle bu araçlan yine Egebank'a kiraladı. Ancak daha sonra Tasarruf Mev- duatı Sigorta Fonu'na devredilen bankanın yeni yö- netimi, kiralama bedelini pahalı bularak sözleşmeyi feshetti. Bankanın yeni yönetimi araçlann üzerine rehinkoydururken Era Finansal Kiralama Şirketi yet- küileri ise sahte olduğu iddia edilen belgelerle bu re- hinleri kaldırarak, araçlan Istanbul'un değişik semt- lerindeki depolarda sakladılar. ANKARA (Cumhuriyet Bnrora) - Devletin el koymak zorunda kaldığı bankalann içlerinin boşalbhnası sonucunda üstlenilen 11.5 milyar dolarlık baük yükü, yüksek faizle kabaracak. El konulan bankalar için Hazıne'den alınacak 6.1 milyar dolarlık özel tertıp devlet kâğıtlan, bankalann işlemleri sırasında repo gibi yollarla diğer bankalara verilerek kaynak bulunmaya çahşılacak. Satılan devlet kâğıtlannın ödeme vadesi geldiğinde de Hazine borçlanmaya gıtmek zorunda kalacak. Böylece, ekonomik programla kınhnaya çahşılan faiz kısır döngüsüne yeni bir boyut eklenmiş olacak. Devletin el koymak zorunda kaldığı batık bankalann yükü 11.5 milyar dolar olmasına karşın, bu kaynağın yaratılması için gidilecek borçlanmalarla faiz yükü de oluşacak. El konulan bankalann batıklanyla mali yapılanrun düzeltılmesıne olanak olmadığı ve içine konulan kaynaklan da kısa sürede eriterek yeni zararlar oluşturduğuna dikkat çekiliyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) bu bankalann satış stratejisi çerçevesinde öncelikle kötü aktiflerini aynştırarak Hazine'den 6.1 milyar dolarlık borç almaya girişti. BDDK'nin 6.1 milyar dolarlık kaynağı kuUanmadan, söz konusu bankalann mali yapısını iyıleştirmesi ve satabilmesi mümkûn değil. Ancak bu kaynağın da kısa sürede tükenebileceğine işaret ediliyor. Fona devredilen bankalann yönetimlerine, "mevduat toplaym, kredi vermeyin" talimatı verdiği behrtihyor. Bu çerçevede söz konusu bankalann, bankacılık işlemlerini yapamazken durumlannı düzeltmelerine olanak olmadığına dikkat çekiliyor. BDDK'nin Hazine'ye fazla yük bindirmemek için Amme Alacaklannın Tahsili Usulü Hakkında Yasa'yı uygulama girişimlerinin ise çok fazla sonuç vermeyeceği belirtiliyor. Özellikle Türkiye'de, bankanın zarannm bir kısmını karşüayabilecek kaynağı olması durumunda söz konusu bankanın 'Soygunu durdııracağız' • Baştarafi 1. Sayfada mi- ze khnsenin şüphesi ofanasm. Her târlfi fllegal harekefler, oh^umlarneredevarsahaDa- nue eDerindeki bügi ve bdge- lenmüIkİMİareaınirterimize, savcdanmıza versin. Bizim kapınuz açık, bizlere kadar îçişteri Bakanı, ülkede ör- tülü bir savaş olduğunu belir- terek şöyle devam etti: "Bo örtülü savaş menfaat graptanmn keodi birtüderi- nin çdzühnemesi, ortaya çık- Buunaa ve eöndeki gûcün el- den çıkmaması şeklindedir. Bu savapn galibi mutlaka müktin kendisi otanak duru- mondadır. Bu örtülü savaşm içindekimenfaatgnıplan sa- dece ba vlusun içinde değil uluslararası boyutlanı ulaş- mış işbirtikçi oiarak menfa- aüan önde tntan, bayrağı as- la dfişûrmeyen bir olus.um içerisinde olan kimselerden oluşmaktadır. Eğer bugünkü soygtm düzeni içerisinde ba- kddığında, soygun düzenine katkı sağiavan nerede, hangi knrumda,buna katkı sağla- mış bürokrat ya da idareci varsa kendi hatasından vaz- geçip haDana dönmek duru- mundadır. Eğer bu hırsıznğt göstermeyenler varsa buna durdemekdurumundasınız. Çünkû bu mflletin parasıdır, mflletin parasuıı hiç Idmse milletin iradesi dışında kul- lanma şansma sahip değüdir. Onun için biz yolsuzluk eko- noroisiytesavasıbaslattık.BQ savaşnuDetimiziçin hayırhoi- sun." batışı yerine sektörden saglanacak kredüerle kurtanlması yoluna gidildiği, bu olasüık bulunmadığında bankaya el konulduğuna dikkat çekiliyor. Bu nedenle el konulan bankalann da tamamen boşaltılmış olduğu, Amme Alacaklannın Tahsili Usulü Hakkında Yasa'yla ciddi sonuçlar alınamayacağı ileri sürülüyor. BDDK, Hazine'den aldığı 6.1 milyar dolarlık özel tertip devlet kâğıtlannı bankalann ihtiyaçlan oldukça kullanacak. Bu basit olarak, el konulmuş bankada mevduatı olanlann paralannı çekmek istemeleri durumunda ya da banka borçlannın ödeme vadesi geldiğinde söz konusu özel tertip kâğıtlann işleme konularak kaynak yaratıhnaya çabşması anlamına geliyor. Bu durum, el konulan bankanın kâğıt satarak faizle kayııak bulmaya çahşacağını gösteriyor. Hazine de, BDDK'ye verdiği özel tertip devlet kâğıtlannın vadesi geldiğinde, ödeme yapabilmek için borçlanmaya gitmek zorunda kalacak. Toplanan vergilerin hemen hemen tamamı bu yıl faiz ödemelerine denk gelirken gelecek yülarda faiz ödemelennın düşecek olması da sonucu değiştirmeyecek. Hazine'nin batan bankalar için yapacağı borçlanmanın faturası halkın ödeyeceği vergilerle karşılanacak. G U N D E M MUSTAFA BALBAY • Baştarafi 1. Sayfada re planlama yapmak yerine, seçim tarihine göre destek veriliyor; kara delik... Devlet bankalannın mutlaka özelleştirilmesi ge- rekir diyerek iktidar kottuğuna oturanlann, ipi eline geçirince de özelleştirmeye girişenlerin Türkiye'ye getirdiği şu oldu: Devletin elindeki banka sayısı arttı! Bugün devletin, özelleştirme sürecinin başlangt- cından daha çok bankası var! • • • •••-' . 5 Devlet bankayı satarken üç güzellik yapmış: - İçine para doldurup vermiş. - Aiacağının tümünü tahsil etmeden, kasayı tes- lim etmiş. - Bankadaki paralar şirketlere akıtılınca, devlet bankalanndan ek kredi vermiş. Sözün kısası, başlıktaki gibi Türkiye'm, Türki-yem olmuş. Politikacılarımız, bu gidişin önünü açıp, po- litik-acılanmız olmuş. Ee, bankacılanmız da üzeri- ne tüy dikip, bank-acılanmız haline gelmişler! • • • El konan 10 bankanın düzeltilmesi için Hazi- ne'den 6.1 milyar dolar para aktanlacak. Bu rakama bakıp küçük karşılaştırmalar verelim: - Biraz şişirilmiş de olsa, 72 milyonluk Türkiye'nin 2001 yılında topiam bütçesi dolar bazında, 67.7 milyar ediyor. Batık bankalar, koca bütçenin nere- deyse beşte birini yutmuş! - IMF ve Dünya Bankası, üç kuruş para vermek için demediğini bırakmıyor. IMF'nin eskiden izli ya- pılan çalışmalan şimdi gizli. Her şey yolunda gider- se, 3 yıl için alacağımız kredi, ancak 4 milyar dola- ra yaklaşıyor. Bankalar bunun üç katını yutmuş. -1999 depremlerinin ülke ekonomisine getirdiği topiam yükün 5 milyar dolar dolayında olduğu tah- min ediliyor. 10 bankamızın getirdiği yük bundan da- ha fazla. 10 şiddetinde sarsıntı! • • • Son dönem uygulamalan hariç, bugüne dek ban- ka batıranlara "başanlı işadamı" statüsü veriliyor- du. Haklannda herhangi bir işlem yapılacak olsa soruyorlardı: ,- - Işleminiz nasıl olsun? Aynı kişiler resmi ihalelere de giriyor, iş alıyor, şir- ket büyütüyordu. El konulan banka devletin sırtın- da yatmaya devam ediyordu. Devletin izlediği po- litikayı, Anadolu deyişine gönderme yaparak şöyle özetleyebiliriz: "Al bankayı; kasası senin, tasası benim!" • • • Türkiye'de topiam 80 banka var. Banka açmak kahvehane açmaktan kolay. Bir kahvehane için be- lediyeden valiliğe, sağlık müdürlüğünden muhtara kadar 32 yerden izin alıyorsunuz. Yerine bakryoriar, okula yakınsa olmaz, camiye hiç olmaz... Banka açmak öyle mi, oraya buraya yakınlık uzaklık önem- li değil, siyasete biraz yakın olun, yeter! Medya gücü konusunda benim tanımlamam şu- dur: - Türkiye'de medya gücü yok, güçlerin medyası var! Bankalar için de aynı şey görünüyor Banka gücü yok, güçlerin bankası var! ••• Son anda değişiklik olmazsa, yann on bankantn nasıl adam edileceği, bundan böyle banka sahibi olacak kişilerde aranacak özellikler açıklanacak. Biz bir iyilik yapalım, yeni banka sahibi olmak is- teyenlere sorulması gereken sorulan önerelim: 1- Bankayı kaç ayda boşaltabilirsiniz? 2- Bankanın olanaklannı aktaracağınız şirketleri- niz hazır mı? 3- Şirketlerinizin yüzde kaçı paravan, yüzde kaçı karavan? 4- Kamu bankalanndan denetim dışı kredi alacak ilişkilere sahip misiniz? 5- Devletin en tepesinden başlayarak aşağı doğ- ru, hangileri amcanız, hangileri dayınız, sıralayınız? 6- Kamuoyunu bankanızın çok güvenilir olduğu- na inandıracak reklam şirketleriyle bağlantınız var mı? 7- El koyma günü geldiğinde, bunu haber alaca- ğınız kaynaklannız var mı? 8- El koymanın hemen öncesinde, banka para- lannı çuvallayıp yurtdışına götürecek ulaşım ola- naklanna sahip misiniz? balbay@cumhuriyetcom.tr ATO Başkanı Sinan Aygün 'tşte üç cesur yürek' ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Sinan Aygün yaptığı açıklamada, iki bankanın daha Tasarruf Mev'duatı Sigorta Fonu'na (TMSF) devredilmesi ile ilgili aldığı karardan dolayı Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu Başkanı Zekeriya Temizel'i kutlayarak Temizel ve onun gibi 'cesur yûrek'lerin Türiaye'den yolsuzluğu kazıması gerektiğini belirtti. Aygün, Temizel ile birlikte Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Içişleri Bakanı Sadeftin Tantan'ın da inci gibi korunmalan gerektiğini kaydederek, bu üçlünün 'Türkiye'nin umut sacayağı' olduğunu ifade etti. Aygün, Türkiye'nin son dönemde bu üçlü ile çok güçlü bir konsensus yakaladığına dikkat çekerek, tüm toplum kesimlerinin bu oluşuma destek vermesini istedi. "HaIk,Sezer'in, Tantan'ın, Temizel'in gözünün içine bakryor. lnşallah yfiTfımfiTİi k^r^ çıkarmadar" diyen Aygün, bu üçlüye çok güvendiklerini belirterek "Bütün umudumuz onlarda" dedi. Türkiye'nin, sarsılarak da olsa yolsuzluk ve soygun düzeninden çıkması gerektiğini kaydeden Aygün, Türkiye ekonomisinin düze çıkamamasının en büyük nedeni olarak kara para, yolsuzluk ve hırsızlığı gösterdi. Banka sayısına da değinen ATO Başkanı Aygün, gereğinin 3 kaö fazla banka olduğuna dikkat çekerek bu bankalann, yüksek rekabet ortarruna dayanacak güçte olmamalan nedeniyle dikkatle izlenmeleri gerektiğini vurguladı. Bu tehlike karşısında banka birleşmelerinin kaçınılmaz olduğunu kaydeden Aygün, banka sahiplerinin bu konuyu cıddı şekilde düşünmelerini istedi.