Katalog

14 EKİM 2000 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA iJ. U i l . kultur@cumhuriyet.com.tr 15 ALLEGRO EVtN ILYASOĞLÜ Ornek bir sanatçı dayaıuşnıasıAslında yanlış bir başlık seçtim bu yaza için. Sanatçı dayanışmasından öte bir şey; ciddi sanatçıya destek, cıddi sa- nata destek gibi bir başhk olmalıydı. Vfe- datKosal'ı kaç kişi tanır, kaç kışı onun piyanosunu dinlemiş, o yumuşacık tu- şesindeki binbir rengı duymuştur, bi- lemem. Ama onun, ciddı sanatla uğra- şan, çahşkan, araştırmacı kimliğini öğ- renen herkes bu konser projesinın bir köşesine el verdi. Inanılmaz bır ımece yaşandı. önce Vedat'ın bir felç geçirdiğini öğrendim, onun can dostu Aydın Kar- hbeTden. Ardından bir hastane telefo- nu geçti elüne. Geçmiş olsun diye Mü- nih'teki hastaneyi aradığımda, Vedat'a henüz birkaç saat önce, pek yaşama şansı olmadığı söylenmişti. "Tümör maalesef çok yaygra, beynimin neresi- ni amefiyat edecekler ki! Ne kemotera- pi, ne radyoterapi, hiçbir şey yapdamı- yonmış" dedı. Derken bır ıletışım ağı örûldü: Gazi Yaşargil devreye girdi, ameliyat umudu, yani yaşam ışığı be- lirdi. Amerika'ya gitmesi, uçak bileti, ameliyat masrafi... Işte birden aklıma gelen yurtdışında kariyer yapmış bir- çok Türk piyanistini bir konsere çağır- maya ve gelirini Vedat'a yollamaya ka- rar verdim. Olayı yakından izleyen Do- ğan Hıdan'ı aradım. "Hemen başlaya- hm, bensize destekoJurum" dedı Oge- ceki konserde Hakan Erdoğan'a rast- ladım. Bach Günleri'nı bitırmiş, Anka- ra'ya dönüyordu. "Ben bu prodüksi- yonu gönûlden üstienirinr dedi. Yirmı saat içinde salon bulunmuş; sanatçılar, uçaklan, programlan tasarlanmış; afiş- çisi, reklamcısı, piyano akortçusu, pi- yano taşıyıcısı, ikinci piyanosu, bilet sis- temi, vakıf statüsü vs. benzeri nice so- run çözülmüştü bile. Gerisi artık tele- fon köprülerindeki aynntılardaydı. Ar- dından bütûn gazeteler, bütün TV ka- nallan ilgi göstermeye başladı, duyu- 'uakşam onbir Türk piyanisti, Vedat Kosal için ilk kez bir arada çalıyor. AKM'deki piyanistler geçidi, saat21.30'da Kültür Bakanı'nın katılımıyla gerçekleşecek. rular dalga dalga yayıldı. Sanatçılara ge- lince, inanılmaz bir trafiğin başdöndü- rûcü devinimi içinde gelip çalacaklar, çalıp gideceklerdi: Güher v e Süber Pe- kinel yann sabah erkenden tsrail'e uçu- yorlar. Fazıl Say bu gece New York'tan Tokyo'ya uçuyor; gelemediğine o den- li üzüldü ki, aralık ayındakı Tûrkiye turnesinde Vedat için bir resital vere- cek. idUBiret bu gece Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda. Howard Griffiths yönetiminde özel bir konserde çalıyor. Ucu ucuna yetişecek AKM'ye. Gülsin Onay saat 15.00'te Antalya Devlet Sen- foni Orkestrası ile Isparta'da bır kon- ser veriyor, akşam uçağı ıle yetişecek. \ferda Ermanbu sabah Ankara'da, CSO ıle çalıyor, o da akşamüsrü uçacak Is- tanbul'a. Ozgür Aydm, ne yazık ki ya- nn sabah saat 10.00'da Hannover'de bir resital veriyor, randevusunu iptal edemedi, Vedat'a yazdığı mesajı oku- yacağız, Fazıl'ın mesajı ile birlikte. EmreEBvar Berlin'den, MuhkidinDür- rüoğlu- Demiriz ise Brüksel'den gele- cekler. Hep son dakıkada. (Amanın bu uçaklar gecikmez değil mi!). Neyse ki Ayşegül Sanca, Ann Karamürsel, Se- her Tannyar ve Aydın Karbbel sadece Istanbul trafiği ile savaşarak yetişecek- ler konsere. Her birisi de Vedat'ın çok sevdığı dönemden, romantik yapıtlar seslendirecek: Schumann, Chopin, RachmanİDof, Brahms, Debussy,Sctau- bert, Lisztgibi besteciler. Seher ve Ay- dın onun Cemal Reşit Rey yıllanndan en yakın arkadaşlan. Zaten üçü birlik- te bu hocanın piyano ekolünü sürdüren, onun yapıtlannı en çok seslendiren pi- yanistlerdir. Bu konserde Seher ve Ay- dın'ın, hocalan Cemal Reşit'in prelüd v e fuglerinden birkaçını çalmalan çok anlamlı olacak. Vedat Kosal, Cemal Reşit Rey ile pi- yanoya geç bir yaşta, 11 yaşında baş- lamış. Yeteneği ve çalışkanlığı ile ara- yı kapatarak, dışandan verdiği sınavla tstanbul Devlet Konservatuvan'nın ilk yûksek mezunu olmuş. Bir yandan da Alman Lisesi'ni bitirmiş. Bilinçli ola- rak Avrupa'nın ve Amerika'nın piya- no ekolünü oluşturan önemli hocalar- la çalışmafirsatıbulmuş. Alman, Fran- sız, Rus ve Amerikan ekollerinin kan- şımı, kendine özgü bir biçem geliştir- miş. Aynı zamanda mûzikoloji eğitimi de aldığından araştırmacılığa da önem vermiş. Osmanlı padişahlannm Batı tarzındaki bestelerini ilk onun piyano- sunda dinlemiştim. Osmanhcaya, ha- nedanlara, soyluluğa hayranhğını hiç gizlemez Vedat. Önceki yıl bir konse- rinde bis olarak çalacağı parçayı "Cen- netmekân V. Murat'm birvaJa" diye du- yurmuştu. Altı dıl bilir, her dilde okur. Hem de öyle böyle değil, felsefe, şiir ve tarih kitaplan okur. Kendi yaşına göre (1957 doğumlu) son derece ağda- lı bir Osmanhca konuşur. Hele mektup- lannda, benım özTürkçeme takılarak ararurve iyice Arapçasını bulur sözcük- lerin! VedatKosal'ın bir an önce iyileşme- sini diliyorum. Bu akşamki konseri, adım adun ona anlatmaya hazırlaruyo- rum. Salonun dolup taşmasını, Vedat'ı tanısın tanımasın, böylesi iyi yetişmiş, iç dûnyasını zenginleştirebilmiş bir sa- natçıya katkı için herkesin AKM'ye koşmasını bekliyorum. Ülkemizde "sanatçı" kisvesi altında- ki nice birikimsiz, eğitimsiz kişi uzun süre gündemimizi işgal ederken, belki de ciddi sanata değer verenler Vedat'ın adı altında bir simge olarak toplanıyor. Belki de, cıddı sanata kendini adamış sanatçıya hâlâ sahip çıkmak isteyenler var. Belki de onun için herkes gönül- den koşarak bir köşesınden tuttu bu konser projesinin. Şu sıralarda Vedat, annesi ile birlik- te Amerika'ya uçuyor. En son konuş- mamızda, dostlannın verdiği güçle umuda doğru biryolculuk yapmakta ol- duğunu söyledı. evmi@boun.edu.tr 'Gökkuşağmıyenidenyaraian birnergb' Erol Kerim Aksoy Vakfı Sanat Galerisi, Fahr el Zeid sergisiyle açıhyo&« Iris Ctert'in portresi, 1965. Kültür Servisi - Denys Chevalier için^'a- mflandınlama) an bir sanatçı" olan Fahr el Nissa Zeid, Talat Halman'a göre "Colette'i, Artemis ve Atena'ydL Bu- da ve tştar. ABceoydu B. Toklas Ha- rikalar Ülkesinde... Sakalsız ToLs- toy ve Halil Cibran. Hem Dioni- sos'tu hem ApoDo". Sanat, bir ölüm kalım soru- nuydu, yaşamın anlamıydı Fahr el Nissa Zeid için. Eserlerini iç- ten fışkıran bir tutkuyla yaratı- yordu. Resim yapmak, soluk al- mak gibiydi, var olmaktı. Onun için güzelhk yaratmadan yaşamak olmazdı. Öldüğü anlara kadar, 90'ıncı doğum gününden iki ay önce, arayışlannı sürdürüyor, re- simlerini yaratıyordu... Ressamhk yaşantısı 75 yıl sürmüştü... Yeni yara- tılar ugruna durup dinlenmek bilmeyen bir arayış. Fahr el Nissa Zeid gökkuşağını canı gibi se- ven ve yeniden yaratan bır nergısti. Eserleri, Ke- ats'in dedığı gibi, "hep yüksekler için insan coşku- lannı solumaktaydı. 9 Dokunduğu her şeyi büyüleyıcı bir güzelliğe dö- nüştüren Zeid'in yurtdışında yaptığı ve ülkemizde bugüne kadar hiç sergilenmemiş birçok eserinin yer alacağı sergi yeni bir gale- ride 19 Ekim'de açıhyor. Erol Kerim Aksoy Vakfi (EKAV) Sanat Galerisi, Fahr el Nissa Ze- id'in resim sergisiyle açüıyor Ga- leride, önümüzdeki dönemde EKAV'ın kurucusu Erol Ak- soy'un uzun yıllardan beri oluş- turdugu sanat koleksıyonunda- ki tablolar ve Ocak 200l'de açı- lacak ikinci sergıde Adnan Ço- ker'in eserleri sergilenecek. Re- sim sergilerinin yanı su^ kon- ser ve konferans salonu olarak kullanılması planlanan galeride, genç sanatçıların eserlerine de yer verilecek. 23 Kasım 199 l'de kurulan EKAy ilk olarak Istanbul Büyülcşehir Bele- diyesi'nden Sütlüce Mezbahası'nı kira- layıp restore ederek bir resim ve heykel müzesi kurmayı planlamıştı. Paris Louvre Mü- zesi'nin tanınmış miman MJVIacary ile anlaşma ya- pıhnış, projeler tamamlandığı halde bazı nedenler- le projeden vazgeçilrriişti. Büyükdere Caddesi No: 163 Esentepe'de (Iktisat Genel Müdürlük Bınası ya- runda) yer ahyor. Şirin Devrim Irainer'in portresL Tören 21 Ekim'de gerçekleşecek Arıburnu Ödülleri sahiplerini buldu KültürServisi- Şair ve sinemacı Orhon Murat Anburnu anısına şair ve sinemacı Hüseyin Alem- dar'ın kişisel çabalany- la düzenlenen geleneksel 'Anburnu Ödülkri'nın ll'incisi de sahiplerini buldu. 'l stalara Saygı' başlı- ğı altında biri şair, dığe- ri sinemacı Kemal Özer ve Zeid Ökfen'e Türk şi- iri ve sinemasına katkıla- nndan ötürü birer hey- kelcik sunulacak. Şiir dahnda 'Bir Çift Siyah Deri Eldiven' ile küçük Iskender ,\nburnu ödülünü alırken, Veysel Çolak da 'Guzel Çolak' adlı kitabı ile Turgut Uyar özel ödülünü aldı. Yayım- lanmamış şiir kitabı da- lında ise. Onur Cajmaz ve Gonca Özmen Anbur- nu ödülü, Betûl Tanman jüri özel ödülü aldı. Uzun meiraj fılm dalın- da Zeki Demirkubuz'un 'Cçüncü Savfa'sı ile en iyi uzun metraj fıhn, Ye- şünUstaoğiunun 'Güne- şe Yokuiuk'u, Tomris Gt- ritlioğlu nun SalkımHa- nınun Taneleri' fılmleri jün özel ödülünü aldılar. Bu dalda en ıyı yönetmen Zeki Demirkubuz, en iyi erkek ve kadın oyuncu ödüllerini ise aynı film ile Ruhi Sarı ve Başak Köklükaya'nın oldu. Kısa metraj dalında ise Kazım Öz'ün 'Toprak'ı birinci, Rıza Kıraç'ın 'Meleğin Selamı' ikinci, Sehna Köksalın 'Karşı- laşma' sı üçüncü oldular. Lmut Aral ve tnanç Ayar'ın '34' adlı fılmle- ri ise jüri özel ödülünü aldılar. Ödüller 21 Ekim saat 20.00'de Istanbul Yeşil- çam Sineması'ndadüzen- lenecek bir törenle sahip- lerine verilecek. Kommagene Nennput koksksiyomı İstanbul'da • Kültür Servisi - Almanya'nın Hannover kentındeki Expo 2000 Tüîkiye pavyonunda sergilenen, Urart tarafından hazırlanan 'Nemrut Koleksiyonu' 21 Ekim'den itibaren istanbul'da Nişanta§ı Urart Galensi'nde görülebilır. Binlerce yıllık Anadolu kültür mirasını tanıtmaya devam eden koleksiyonla ilgili olarak Prof. Dr. Onder Küçükerman'ın önsözü ile Almanca ve Türkçe olarak iki dilde bir de kitapçık yayımlandı. BUGUN • ARTİST2000de saat 12. OO'de 'Toprak Adamlan ve Başka Fibnler/Neşet GünaT adlı film gösterisı; saat 14. 00'te 'Yeni Binyıhn Ütopyası- Sanat Yapıtmın TeUf Haklan' adlı panel yer alacak/252 50 70) • NtŞANTAŞI AKTJSTA PLAK'ta saat 13.00- 15.00 arasmda, Tünel Lale Plak'ta ise 15.00 - 17.00 saatleri arasında tlhan Erşahin'in imza günü yer ahyor. (292 97 71-72) ESKİŞEHİR FESTİVALİNDE BUGÜN • BELEDtYE KÜLTÜR MERKEZt'nde saat 14.00-17.30'da 'Mavişler Uzayda' adlı çocuk tiyatrosu izlenebılir. • YUNUS EMRE KÜLTÜR MERKEZİ'nde saat 18.45'te GencoErkal'm 'Can' adlı oyunu sahnelenecek. • ANADOLU ÜNtVERSİTESİ SİNEMA SALONU'nda saat 18.45'te 'Bezmara' topluluğunun klasik Türk müziği konseri yer alacak. • AKM KONSER SALONU'nda saat 21.15 'te 'Band- O-Neon'un tango gösterisi yer alacak. (217 45 67) Şükriye Atav, 68 yıl önce başladığı sanat yaşamında sayısız oyun ve yerll fllmde rol almıştı Sanat dünyamızdan bir tarih göçtü TURHANGÜRKAN Sırası gelen birer birer aynlıp gidiyor. Son acı haber güneyden geldi. Tiyatro. sinema dünyamızm ulu çmarlanndan bi- ri daha göçtü. Öyle sessiz sedasız, haber- sizce. Aynı yazgıyı paylaştığı sevdikle- rinin, iş arkadaşlannın uzağmda sonsuz- luğa uğurlandı. Görkemli bir fıhn festi- valinin coşkusuyla calkalanan Antalya'da kalp yetmezliğinden 83 yaşmda yaşama gözlerini yuman yıllann sanatçısı Şük- riye Atav, Kaş ilçesine bağlı Kalkan bel- desinde toprağa verildi. Şimdi Akdenız bitkileriyle örtülü son barmağında yatı- yor. 68 yıl önce başladığı sanat yaşamın- da sayısız sahne oyununda, yerli filmde çarpıcı kompozisyonlar çizen Şükriye Atav'ın ölümü, onu seven, alkışlayan or- ta ve yaşh kuşak arasmda buruk bir üzün- tüyarattı. Ancak büyük tirajlı, reyting tut- kunu basımmızda, televizyonumuzda fazla bir yankı buhnadı. Oyun gücü, ye- teneği, jest ve mimikleriyle başandan başanya koşarak alkışlanan, bır dönem izleyici kuşağını etkilemiş Atav, çileyle, sdanöyla geçen en güzel yıllanm feda et- tiği Tepebaşı ve Yeşilçam'a sitem yolla- yarak tiyatro ve sinema tarihinintozlu yap- raklan arasmda yerini aldı. Artık hep anılarda yaşayacak. Şükriye Atav Kafkasya'dan Türkiye'ye gelmiş bir aileden Hatime ve Abdullah 83 yaşmda yitirdiğimiz Atav, oyuncuhığuyla çarpıa kompozisyonlar çizmişti. çiftinin kızı olarak 24 Ağustos 1917'de istanbul'da doğdu. Aynı yıl ailesıyle ya- kınlannı görmeye Kırım'a gitti. ilk ve or- taöğrenimini orada yaptı, bale resitalle- rine çıktı. Babasının Kırım'da ölümü üze- rine ancak 1930'da anayurda döndüğün- de Türkçe bilmiyordu. Cumhuriyet Li- sesi'nde okurken bir yandan da halkev- leriyle folklor çalışmalan yaptı. M. Ke- mal Küçük'ündesteğiyle 1932'deFanık NafîzÇambbel'in Özyurt oyununda sah- neye çıktı. 1942'deMuhsinErtuğrul'un yardımıyla Shakespeare'ın "Kış Masa- h" oyunuyla Istanbul Şehir Tiyatrosu'na gırip emekli oluncaya dek orada çalıştı. İlk evliliğini 1936'da Niyazi Boratap la. ikincısini 1946-1951 arasmda yaptı. tki oğlu Erdal Boratap, Yalçın Boratap, ye- ğeni Ayşin Atav, gelini Tülin Oral da kendisi gibi tiyatro sanatçılan oldu. Başlıca oyunlan: 1942: Nuh, Elektra, 1943: Vişne Bahçesi, Yaprak Dökümü, 1944: YaylaKartah,DügünGecesi, 1945: Gölgeler, 1946: Julius Caesar, 1947: Kral Lear, 1948: Evin Üstündeki Bulut, 1949: TebeşirDairesi, 1950: Şafakta Gelen Ka- dın, Ihtiras Tramvayı, 1951: Hep ve Hiç, 1952: Vahşi Kız, 1953: Koca Bebek, Li- liom, 1954: Beyaz Güvercin, 1956: Pe- erGynt, 1957: GizliOturum, 1959: Tah- taravalli, 1961: Bir HaUcDüşmanı, 1962: Çalıkuşu, 1963: Isyancılar. 1940'ta Muhsin Ertuğrul'un Nasred- din Hoca Düğünde fıhnıyle sinema ya- şamına başlayan Atav, anne, teyze rolle- rinin en çok aranılan sanatçısı oldu. Er- doğan Tokatlı'mn Son Kuşlar (1966), AttfYdmaz' m Utanç (1972), Yılmaz Gü- ney'in Umutsuzlar (1971), Nejat Say- dam'ın Asiye Nasıl Kurrulur (1973), Türkan Şoray'm Azap (1973) fıhni gi- bi birçok fihnde rol aldı. Başlıca fılmle- ri: 1946: SenedeBirGün, 1947: Yara,Kı- lıbıklar, 1948: Canavar, E>üşkünler-Be- yazBaykuş, 1955: Papatya, 1956: Soy- suz, 1972: Kaderimın Oyunu, Azat Ku- şu, Alm Yazısı, 1973: Umut Dünyası, Anadolu Ekspresi, Aşk Mahkûmu, Kı- zın Var mı Derdin Var, 1974: Enayi, Şen- lik Var, 1975: Enişte, Ah Nerede, Baba- nın Oğlu, 1976: Deli Gibi Sevdim, Dep- rem, Analar Ölmez, 1978: Dertli Pmar, 1987: Bebek. 11 Ekim-4 Kasım 2000 Yapı Kredi Kâzım Taşkent Sanat Galerisi Ş Ü K R I Y E D ı K M E N YAPI KREDİ KULTUR MERKEZİ lsnklal Caddesi, No. 285 80050 Beyoglu 6o icıg: Yapı Kıcdı Kuitur Saaat Yarmulıit \Ş. earahndan Ytpı vt Kredı fiankan A^. ıçıo