Katalog

11 OCAK2000SALI CUMHURİYET SAYFA HABERLER Meral bu kez zam verecek • ANKARA (ANKA)- Işçılere zam almak ıçin uğraşan Türk-Iş Genel Başkanı Bayram Meral, bu kez kendi personeli karşında sınav verecek. Türk-Iş Genel Merkezi'nde 54, bölge temsilciliklerinde ise 34 personel için yûrütülecek toplu iş sözleşmelen görüşmelerini, işçıler adına Tez Koop-lş Sendikası Ankara 2 No'lu Şube Başkanı Ahmet Kartal, işveren olarak da Türk-Iş Genel Sekreteri Hasan Hüseyın Karakoç yürütecek. Taraflar, toplu iş sözleşmesi görüşmeleri için henüz masaya oturmadılar. Ortalama 200 mılyon lıra düzeyinde ücret alan Türk-lş personeli için Tez Koop-lş Sendikası, birinci yilın birinci altı ayı için yüzde 65, ikınci alü ay için yüzde 50, ıkincı yıl için de birinci ve ikınci alb aylar için enflasyon arö brüt üCTetin yüzde 5'i oranında zam ıstedı. Hukuk Kırultayı-2000' • ANKARA (Cumhurrye* Bürosu) - Ankara Barosu'nca düzenlenen hukuk, felsefe, insan haklan alanındaki konulann tartışılacağı "Hukuk Kurultayı-2000" yann Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde başlayacak. Ankara Barosu Başkanı Hakkı Süha Okay, düzenlediği basın toplantısmda, kurultaya ılışkın bilgi verdı. Okay, kurultayda 2 konferans ve açık oturum yapılacağını, 63 bildihnin tartışılacağını kaydetti. Akft gazetesine saldm • Istanbul Haber Servisi - Bağcılar'dakı şeriatçı Akıt gazetesi bınasına önceki gece saat 01.00 sıralannda uzun namlulu silahlarla yapılan saldınyla ılgıli araştırmanın sürdürüldüğü bildirildi. Istanbul Terörle Mücadele Şube Müdürlüğü ekipleri, saldınnın örgüt bağlantüı olup oltnadığını araştırmak üzere çalışma başlatırken olay yerinde bırakılan ve 14 el ateş edildiği bildirilen bir adet Kalaşnikov marka otomatik tüfek ile boş kovanlar balistik incelemeye alındı. FPTi Batuk'un kazası • IZMtT(AA)- Kocaelı'nin Gölcük ilçesinde meydana gelen ve FP milletvekili Mehmet Batuk'un ağır yarlandığı traflk kazasında, hastaneye kaldınlan 7 kişiden ikisi yaşamını yitirdi. Kazada Kocaeli FP milletvekili adayı Abdurrahman Üzmez (48) ile diğer otomobilde bulunan Sevgi Bilgın (43) kaldınldıklan Izmit Devlet Hastanesi'nde yapılan müdahaJelere karşın kurtarılamadı. Kuduz tedavisi • Istanbul Haber Servisi - Pendik ve Kartal'da önceki gun köpeklerin saldınsına uğrayarak çeşitli yerlerinden ısınlan 17 yaşındakı Canan Tüysüz ile Marmara Üniversitesi (MÜ) öğretım üyesi Prof. Dr. Inan Türker'in tedavileri sürüyor. Kartal Eğitim ve Araşuıma Hastanesi'nden yapılan açıklamada, Tüysüz'ün tedavisinin sürdürüldüğünü ve aşılannın düzenli olarak yapıJdıgı belirtildi. Köpeği tarafindan ısınlan Prof. Dr. Türker'in ise dün taburcu edildiği kaydedilerek kuduz tehlıkesine karşı aşılanna evinde devam edildiği bildirildi. Çafaşatn zor günler bektiyor IMFprogramı ve küreselleşme nedeniyle kazanılmış hakların bir bölümünü 2000 'liyıllarda yitirme tehlikesiyle karşı karşıya bulunan çalışanlara, işverenler de kıdem tazminatının kaldırılması ile "esnek çahşmayı" dayatıyor DUZYAZI ALtER Çalışanlan, 2000yılında mev- cut kazanunlanna yönelik teh- ditleri de içeren "zor günkr" bekliyor. IMF kaynaklı ekono- mik program ve küreselleşme nedeniyle kazamlmış haklann birbölümünü 2000'li yıllarda yi- tirme tehlikesiyle karşı karşıya bulunan çalışanlara, işverenler de "lodemtazminannın kakurü- masT ile "esnek çahşmayı" da- yatıyor. Reel ücretlerinde ve sos- yal haklarda gerüeme beklenen çalışanlann umudu ise sendika- lar arasında giderek yükselen güç ve eylem birlıği arayışlann- da. DİSK'e bağlı Tekstil lşçileri Sendikası Genel Başkanı ve CHP Parti Meclisi üyesi Süley- man Çelebi, ekonomik ve sosyal Beklentiler Kamu çalışanlanna grevli sendika hakkı Çalışanlann 2000 yılında hükümetten öncelikli beklentileri ise şöyle: 0 ILO sözleşmelerine uygun olarak sendikal gerekçelerle işten çıkarmayı önleyecek yasal düzenlemeler yapılsın. # Haklı bir neden olmaksızın keyfi işten çıkarmayı önleyen ve TBMM'ce onaylanan ILO'nun 151 sayüı sözleşmesi iç hukuka yansıtılsın. # Kamu çalışanlanna grevli toplusözleşmeli sendika hakkı bir an önce verilsin. % Işsizlik sigortası daha fazla bekletihneden yasallaşsın. # Sendikal barajlar kaldınlsın, sendikaya üyelik ve istifada ıstenen noter şartı' • kaldınlsın. # Zonınlu tasarruflar reel faizleriyle birlikte hak sahıplenne ödensin. 0 Devlet, çağdaş ülkelerde olduğu gibi sosyal güvenlik sistemimn finansmanına katılsın. # Kayıt dışı çalıştırmaya karşı etkin önlemler alınsın; taşeronlaştırma uygulamasına son verilsin. Celebi '50 milyon halkla buluşacağız' • Sorunu 3-5 sendikacının sorunu olmaktan çıkanp 50 milyona mal etmek gerektigini anlatan Tekstil lşçileri Sendikası Genel Başkanı Çelebi "Ekonomik politikalardan nükleer enerji politikalanna, tahkıme kadar toplumu referanduma davet eden bir süreci başlatmak lazım" şeklinde konuştu. DİSK'e bağlı Tekstil lşçileri Sendikası Genel Başkanı ve CHP Parti Meclisi Uyesi Süleyman Çelebi, önümüzdeki günlenn yalnızca çalışanlar için degil, 10 milyon zengin nüfus dışında kalan tüm halk için zorluklarla dolu olduğunu söyledi. Bu nedenle, sorunu 3- 5 sendikacının sorunu olmaktan çıkanp 50 milyona mal etmek gerektiğinı anlatan Çelebi şunlan söyledi: "Ekonomik politikalardan nükleer enerji politikalanna, tahkime kadar toplumu referanduma davet eden bir süreci başlatmak lazım. Bergama köylüleri kadar işçileri de sorumra hak getirmetiyiz. Bu mücadelede ldm vanımraia olacaksa shasi görüş vs, hiçbir aynm gözetmeden herkesle birlikte ohnahyız. DİSK böyle bir toplumsal muhakfeti oluşturmak için yeterfi birUdme ve güce sahiptir. DtSK Temsilciler Mechsi'nin karan da halkı bu platfbrmda buluşruracak etkmükfcri bir an önce başlatmak yönûndedir. Fabrika fabrika doiaşarak halla bu sürece ortak sonınlan işçılerin sorunu olmak- tan çıkanp 50 milyona mal ede- ceklerini söyledi. Tüm göstergeler, son 20 yılda örgütlü gücünün yansmı yitiren çalışanlann mevcut kazanımlan- nuı bır bölümünü de 2000 yılın- da yitireceğine dairtehditleri işa- ret ediyor. Çahşanlan 2000 yılın- da bekleyen sorunlar ile sahıp ol- duklan avantajlar ve hükümet- ten beklentileri özetle şöyle: # Ekonomik program nede- niyle yapılacaklar: Kamu çalı- şanlanmn ücretlenne, asgari üc- rete, enflasyon hedefine paralel olarak yalnızca ilk 6 ay ıçin yüz- de 15 olmak üzere toplam yüz- de 25 oranında zam yapılacak. Kamu ücret politikası özel kesi- mi de etkileyecek. Kimi büyük kuruluşlar şimdiden verecekleri zam oranının yüzde 25' i geçme- yeceğini açıkladı. # 2000 yılında öngörülen 7.6 milyar dolarlık özelleştirmenin gerçekleşmesi halinde, geçmiş özelleştirmelerde yaşandığı gıbı ücretlerde, istihdamda ve sendi- kalı sayısında büyük düşüşler olacak. # Akaryakıt ve TEKEL ürün- lerine yapılması öngörülen 1 katrilyonluk zam ile KVD oran- lanna yapılacak yüzde 2'lik ar- tış çalışanlann behnı iyice büke- cek. # Sosyal güvenlik sisteminde öngörülen 625 triryonluk tasar- ruf, özellikle SSK hizmetlerinın iyice aksamasına neden olacak. SSK'ye bağlı sağlık kuruluşlan- nm özejleştirilmesı gündeme ge- lecek. Özel sağlık girişimleri teş- vik edilecek, sağlık hızmetleri pahalılaşacak. # Kamu yatınmlannın gerile- mesi (2000 bütçesinden yatın- ma yüzde 5 pay aynldı) yüzde 20'ler civanndaki işsizliği daha arttıracak, artan işsızlık ücretler ile sigortalı ve sendikalı çalış- maya yönelik baskıyı daha da artnracak. İşveren tehdidi Çahşanlar, 2000 yılında küre- selleşmenin baskısını daha çok hissedecek. İşverenler * küresel rekabet" gerekçesuıi öne süre- rek ücretlerde, kazanılmış sos- yal haklarda ve sendikal haklar- da "budama" ısteyecek. TİSK ve Avrupa Sanayi ve İşveren Konfederasyonu Birliği'nin "Şirkederin 2000'li YıUann Av- rupa Sosyal Politikasına Balaş" adlı raporunda, bu yöndeki is- temler şöyle dile getirihyor: "Şirkeder, dünya piyasalaru- da değişen koşullara hıda adap- te olabihnetfler. Bu bağlamda, de- ğişik sektörierin ve şirketlerin özel durumlannı da dikkate ala- rak işgücü maliyetinin, fiyat re- kabeti ve işgücü verimliliği sınır- lan içinde kalmasını sağtamah- dırlar. Daha hızlı üretim ve hiz- met dağramı, daha çeşitli üretim yöntemleri. Çahşma saatlerinde esneklik ve iş ihşkilerinde çeşitn- iik gereklidir. Küçükve büyük ölçekli şirket- lerarasındadaha çokdayantşma ve dış kavnak temini. Bu amaçla, taşeronlukmüessesesininyaygın- laşnrümasınave kolaylaşünlma- sına ihtiyaç vanür." UmuLZor koşullara karşın "EmekCephesi", kazammlanm koruyacak, geliştirecek çok sayıda avantaja sahip. Sendikacılarca dile getirilen avantajlar şöyle: # Işçi ve memur sendikalan siyasi görüş farklıhklannı bir yana bırakarak sınıf örgütü nıteliklerini öne çıkarmaya başladı. Sosyalist, sol ve MHP'ye yakınlığıyla bilinen işçi ve memur sendikalan Türkıye'de ilk kez Sosyal Güvenlik Yasası'nı protesto amacıyla düzenlenen mitınglerde bir araya geldi. Bu yöndeki smıfsal dayanışma ve güçbiıliği istemleri giderek güçleniyor. 0 Hükümet, memurlara toplusözleşmeli sendika hakkı verme aşamasına geldi. Yasal haklan tanınmış memur sendikalan, çalışanlann örgütlü gücünü arttıracak; memurlar, çalışanlann bir bileşenı olarak baskı grubuna dönüşecek. # AB müktesebatı çalışanlar için önemlı düzenlemeler içermese de Türkıye, çalışanlar için çağdaş sosyal haklar öngören Avrupa Sosyal Modeli'ne uygun bazı düzenlemeler yapmak zorunda kalacak. # 2000 yılında özelleştirilmesi planlanan enerji ve telekomünikasyon sektörleri, çalışanlann üretimden gelen güçlerinin en yüksek olduğu alanlardrr. Özelleştirme, sendikasızlaşürma ve işten çıkanlma halinde bu güçlerini etkın şekilde kullanarak hak kayıplanm önleyebilirler. 0 Hükümetin enflasyon hedefini tutturması durumunda, paranın yönü üretıme dönecek, istıhdam artacak. ORHAN BtRGİT Yarınki Srve... Yeni yılın ilk Ramazan Bayramı'nın tatili bugün sona efdi. Bayram günleri, politikanın hareketlili- ği ya duaır; ya da alışılmış temposunun altına dü- şer. Çoğu kez, karşılıklı ziyaretler ya da toplu bay- ramlaşmalardan yararfanarak dolaylı mesajlarla, bayram sonrası çalışmalannın "ısınma turfarı" ta- mamlanır. Bu Ramazan Bayramı'nda, politikacının günde- minde ağırlık "ölüm cezas/"ydı. Arnavutluk Ana- yasa Mahkemesi'nin, idam cezalannı anayasaya aykın bulduğu için iptal karanndan sonra AB'nin tam ya da aday üyeleri arasında, devlet eliyle in- sanlan öldürme yetkisini ısraria elinde tutan tek ülkeTürkiye'de siyasal erkin, "1" ve "2" numara- lı yöneticileri arasında su yüzüne çıkan görüş ay- nlığı aslında, elli yedinci hükümetin iki ortağının "insan haklan"na bakış açısını da yansıtmaktadır. Başbakan Ecevit ve partisi, ölüm cezasının, in- sanların yaşama hakkına aykırı olduğu ve devle- tin bu hakkı en azılı caniler için bile korumalan ge- rektiği yolundaki görüşleri isim vermeden savu- nurken; Başbakan Yardımcısı ve Devlet Bakanı Bahçeli ile partisi, bu düşüncelerin karşısında saf tutmaktadır. Devlet Bahçeli, bayramın birinci günü, seçim bölgesi Osmaniye'de yaptığı konuşmada "niçin ve kimlere ölüm cezası" sorusuna, partisinin gö- rüşünü açıklayarak yanıt verdi. "Ülkeyi kan gölü- ne çeviren bir teröhstin yargı tarafindan verilmiş cezasını engelleyen bir anlayış kabul edilemez. İnsan haklan insanlar içindir" dedi. ölüm cezasının yerine getirilip getirilmemesi ya da AlHM'nin kesin karanna değin ertelenip erte- lenmemesinin asıl nedeninin teröristin, geçmiş binyılın en acımasız, en eli kanlı kişisi olduğunu bilmeyenimizyok. Yargının, elli altıncı hükümet ta- rafından yurtdışından ensesinden yakalanarak önüne çıkarttığı bu adam hakkında verdıği ceza- nın, ülkemizdeki var olan ceza yasasının göster- diği yaptınmın uygulanmasını hükme bağlarken, en adaletli karan uyguladığını da. Sayın Bahçeli'nin belki de unutmuş göründü- ğü, o karan veren DGM'nin Başkanı Mehmet Turgut Okyay'ın, ilke olarak idam cezasına kar- şrt bir hukuk adamı olduğudur. Sayın Turgut Ok- yay da idam cezasının kaldınlmasını isteyen yüz- lerce hukuk otoritesinin arasında bulunmasının dı- şında, dünkü Hürriyet gazetesinde, Öcalan'ın asılmasını ülkede terörü yeniden artıracak bir ne- den olarak gördüğünü söylüyor ve özellikle Av- rupa İnsan Haklan Mahkemesi'nin kesin karan- nın beklenilmesini istiyor. Imralı Mahkemesi Başkanı'nın bu sözleri, Bah- çeli'nin düşünceleri karşısında görüşlerini açıkla- yan Başbakan Bülent Ecevit'in sözleri ile milimi milimine aynı değil midir? Yannki zirve, elli yedinci hükümeti oluşturan partilerin liderlerinin, küçüklü büyüklü görüş fark- lılıklan nedeniyle zaman zaman yaptıklan toplan- tlann, sanınm en önemlisi olarak tarihe geçecek- fr. Varsayalım ki 12 Ocak doruğunda MHP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Devlet Bahçe- li, Osmaniye'nin kurtuluş bayramında hemşehri- leri önünde söylediği görüşlerini yineledi ve "ül- keyi kan gölüne çeviren bir teröhstin yargı tara- findan vehlen idam cezasının engellenemeyece- ğini" söyledi ve ortaklannın AB ölçütleri için hiç- bir kuşkuya kapılmamalan gerektiğini anlatmak amacıyla da Osmaniye konuşmasındaki o hama- si söylemini tekrarladı: "Tün\ milleti her tühü dayatmayı aşacak güç- tedir." Türkiye, teröristlerin üzerine yürürken, dışandan kendisine akıl satmak isteyenlere sırtını döndüğü zaman uluslararası arenada kabul edilen haklılı- ğını, "İnsan haklan insanlar içindir" gibi bir ilginç görüşün darağaçlan arasında gerildıği bir ortam- da acaba tek bir uygar ülke kamuoyunda onay- latabilir mi? Ne demiş, kendisine ucuz akıl satmaya kalkı- şan haremağasının saçmalamalan karşısında dö- nemin Sadrazamı? "Tannm, şu Arabın aklını bir gece için bana da ver ki rahat bir uyku uyuyayım." Faks:0212 677 07 62 E-Mail:orhan.birgit(rt do.net.tr. 'Çocuk işçi sosyal güvenlik sistemini zayıflatıyor'ADANA (CumhuriyetGüney Ü- leri Bürosu) - Çocuklann erken yaşlarda çalışma yaşamına atıkna- sının olumsuz sonuçlara yol açtığı belirtilirken çocuk işçiliğinın sos- yal güvenlik sistemini de zayıflat- tığı vurgulandı. DlSK Yönetim Kurulu Uyesi ve Eğitim Dairesi Başkanı Çetin Uygur, "Bugün Türkiye'de sigortalı 4 müyon işçiye karşıhk 4.5 mirvon sigortasız çalı- şan \"ar. Sigortasız çanşanlabildik- leri için çocuklann tercih edihnesi, yetişkinlerin sosyal güvenük kap- samı dışında kahnasuıa yol açmak- ta, bu da sistemi za>ıflatnıaktadn"T ' dedı. Adana'da düzenlenen "Çocuk Emeği Sömürüsü" konulu semi- nerde konuşan Uygur, Türki- ye'nin, Uluslararası Çalışma Ör- gütü'nün (ILO) 138 sayılı yasa ile çahşma yaş sımnnı 15 olarak be- nimseyen, 18 yaşına kadar olan genç işçilerin de ancak ış güvenli- ğı ya da ahlakı açıdan kendilerine zarar vermeyecek ışlerde çalıştu-a- labileceğini belirten sözleşmeyi imzaladığını hatırlatarak şunlan söyledi: "Çocukişçflere dünyamn her ül- kesinde rasdanmaktadır. İstatistik- ler gelişmekte olan ülkelerde yaşla- n 5-14 arasında olan250 milyon ço- cuktan 120 milyon kadannm tam gün çahşöğım ortaya cıkarnnştır. Bunlann vüzde 61'i Asya, yüzde 32'si Afrika. yüzde Tsi Latin Ame- rika ülkelerindedir. GeKşmiş ülke- lerde durum rvi olmakla birlikte bu sorun tamamen ortadan kaldınla- mamışor. Örneğin Italya'daçahşan çocuk sa\ısı 400-500 bin kadanhr. Ulkemizde 6-14 >aş arasındaki 12 milyon çocuktan 4 mih, onu aynı ka- deri paylaşmaktadır. Cstetik bunla- nn çoğu ücretsiz denebüecek işkr- deçahşırken suıcakbirmilyonu üc- ret alabilmektedir." Çocuklannçoğunluğunun ücret- siz ev işçısi olarak çahştığını, an- cak bır milyoE. kadarinın ekonomik işlerde istindam edildiğinı vurgu- layan Uygur, bunlann yüzde 77'si- nin tanm, yüzde 11 'inin sanayi, yüzde 71sinin hizmetler ve yüzde 5'inin de ticaret sektöründe çahş- tığını vurguladı. Uygur sözlerini şöyle sürdürdü: "Aüenin ekonomik ve sosyal yaptsı çocuğu küçük yaş- ta çalışma>a zoriamaktadu-.Ancak bunun birçok olumsuz sonucu bu- lunmaktadır. Çok küçük yaşlarda çahşmayabaşlayan çocuğun beden- sel, ruhialve ahlaki gehşimi etkilen- mektedir. tşyerlerindeki makineier ve khnyasal maddeler ile ortamuı kötü koşuDan sağbk ve iş güvenh- ğini tehdh etmektedir. Sokakta ça- hşmak zorunda kalan çocuk kötü Uişküerin etkisinde kalabihnekte- dir, Bunlann çoğu okula gideme- dikleri için gereldi eğitim ve mesle- ki eğhimden yoksun kalmaktadır- lar.Tüm bunlarbaşka sonınlan da yanında taşımaktadır. Ö>1e ki ço- cuklann çahşryor olması, yetişkin- lerin işsiz kahnasma neden ounak- ta, kayıt dışı sektör sosyal güventt- ğiçökertmekte,dolayisıylavergi ge- nrîerini düşürmektedir. Bunun ya- nı sıra çocuk çahşnran bir üretim sisteminin küresel rekabette üstün obnası, verimli olması ve ülke kal- knunasma yeterii katkıyı sağlama- sı olanaksızdır." Uygur, çocuk işçilığinin sendi- kalan zayıflattığuıı ve sendıkacıh- ğın dünyada olduğu gibi Türki- ye'de de kan kaybettiğini vurgula- dı. Uygur, "Ucuz olduğu için ço- cukişçiçahşüran işyerlerindezayıf- layan sendikalar var olan üyeleri- nin haklannı korumak için zorlan- maktadır. Bugün Türkiye'desigor- tah 4 mityon işçrye karşıhk 4.5 mil- yon sigortasız çahşan var. Sigorta- sız çalısünlabildikİeri için çocukla- nn tercih edflmesL yetişkinlerin sos- yal güvenlik kapsamı dışında kal- masına yol açmakta, bu da sistemi ükamaktadır" dedi.