Katalog

11OCAK2000SALI CUMHURİYET SAYFA JiiJVt_f11 U İ T J J . / ekonomi(g cumhuriyet.com.tr 13 Vakıfbank'ın kpedishıe GAP'tan destek • ŞANLIURFA(AA)- Vakıflar Bankası'nın 20 yıl vadeli konut kredisi uygulamasına GAP'tan destek geldi. Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası (TSO) Başkanı Israail Demirkol, karann hükümetin uygulamaya koyduğu iktisadi politikaya destek mahiyetinde olduğunu söyledi. ŞTO Başkanı Demiıkol, Vakıflar Bankası'nın 20 yıl vadeli konut edindirme kredisi ile ilgili karannın yerinde alınmış bir karar olduğunu belirtti. Çimento üretimi yiizde 2 arttı • Ekonomj Servisi - Çevre sorunlan nedeniyle Avrupa ülkelerinde terkedilerek yurtdışına kaydınlan çimento üretiminde Tûrkiye, Avrupa'da ilk sıraya yükseldi. Orta Anadolu Ihracatçı Birlikleri (OAİB) raporuna göre dünya çimento üretiminin 1998 yıhnda yüzde 2 azalarak 1.48 milyar tona gerilediği belirtildi- Dünyanın en büyük çimento üreticisinin, 1998'deki tahmini 500 milyon tonluk üretimiyle Çin Halk Cumhuriyeti olduğu ifade edilen raporda Türkiye'nin ise, 1998'deki 37.5 milyon tonluk üretimiyle dünyada 7'nci, Avrupa'da ise 1 'inci sırada yeraldığı bildirildi. GAP'ta geclkme kayıp yaratıyor • ANKARA (AA) - Güneydoğu Anadolu Projesi'nin (GAP), başladığı tahhten bugüne kadar geçen 22 yılhk sürede tamamlanamamış olmasının önemli bir kayıp olduğu vurgulandı. Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın (DTM) "GAP ve Dış Ticaret Raporu"nda, projenin tamamlanmasını geciktiren engellerin başında, yeterli kaynak tahsisinin yapüamamasının geldiği belirtildi.Enerji projelerinde_ ^ gerçekleşme oranının yüzde 90 olduğu, buna karşmk sulanıa projelerinin ertelenmesi sonucu gerçekleşme orannun sadece yüzde 10 olduğu vurgulandı. Türk Telekom'un 2000hedefi • İSTANBUL (AA) - Türk Telekom, 1999 yılı revize yatuım program ödeneği olan 260 trilyon 900 milyar lira ile 1999 sonunda, 18 milyon 59 bin 500 aboneye ulaştı. Şırketın 1999 abone yoğunluğu da yüzde 28 dolaymda oldu. Türk Telekom 2000 yıiı sonunda, otomatik telefon santral kapasitesmi 22 milyon hatta, fiber optik kablo uzunluğunu 77 bin kilometreye, abone sayısıru 22 milyona ve telefon abone yoğunluğunu da yüzde 30'a yükseltmeyi amaçlıyor. Bakkal sayısı azalıyor • İSTANBUL (AA)- Türkiye'de bakkal sayısı ve ciro payları hızla erirken, 2000'li yıllarda perakendecilik sektöründe, özellikle indirim mağazalan ve benzin istasyonlan marketlerinin büyük önem kazanacağı bildirildi. ACNielsen ZET fınnasuım araştuması, bakkal sayısındaki erimenin, market sayısında ise artışın devam ettiğıni ortaya koyuyor. Araştırmaya göre, hipermarket, zincir maıket ve süpermarket sayısı, son 2 yüda yüzde 43.94 büyüyerek 2 bin 42 l'e yükseldi. Bu sayınnı, 2003 yılında yüzde 44.5 artışla 3 bin 500'e ulaşması bekleniyor. Güçbtrliği'ne Yunan ortaklığı • tZMİR (AA) - Yunanistan sennayeli Rokas, Güçbirliği Holding'e, rüzgâr enerjisi konusunda ortak yatınm yapma teklifinde bulundu. Merkezi Atina'da bulunan şirketin teklif metninde, fırmanuı enerji sektöründe 40 yıllık tecrübesi olduğu belirtilerek, Güçbirüği ile Yunanistan ve Türkiye'de rüzgâr enerjisi yatnmlannda ortaklık yapmak isteği belirtildi. TemizeVin adı geçen Bankacılık ÜstKurulu Başkanhğı içinyeni isimler konuşuluyor Kulislerde DemimlprüzgânANKARA(CumhuriyetBûn)- su) - Hükümet, Bankalar Yasa- sı'na aykın olarak geçen yıl ey- lül ayında oluşturmadığı Banka- cılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) üyelerini, yeni çı- karılan yasaya ve IMF'ye sundu- ğu taahhüde göre mart ayı sonu- na kadar belirleyecek. Üst kurul olarak bilinen BDDK Başkanlığı 'na eski Maliye Baka- nı Zekeriya Temizel'in atanması beklenirken, kulislerde Hazine Müsteşan SdçukDemiralp'ın adı dolaşmaya başladı. Hazine Müs- teşar Yardımcılığı'ndan Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü'ne ata- nan Osman Tunaboylu'nun da DemiraJp yerine Hazine Müstesa- n olarak atanabileceği savlandı. BDDK'nin kuruluşuyla eko- nomi bürokratlan arasında yeni bir yapılanma beklentisi oluştu. Ze- keriya Temizel'in bankacılık çev- relerinin yoğun lobisiyle DSP ls- tanbul Büyükşehir Belediye Baş- • Mart ayı sonunda belirlenecek üst kurul üyeleri ile ilgili başta Hazine Müsteşan Selçuk Demiralp olrnak üzere yeni beklentiler ortaya çıkarken, bankacılık lobisinin eski Maliye Bakanı Zekeriya Temizel'in başkanlığına asla sıcak bakmayacağı ileri sürülüyor. • Zekeriya Temizel'in bankacılık çevrelerinin yoğun lobisiyle DSP Istanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı 'nı kazanamamasının ardından Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu Başkanlığı konusunda da harcanma planı ortaya çıktı. kanlığı'm kazanamamasmın ar- dından BDDK Başkanlığı konu- sunda da harcanma planı ortaya çıktı. Bankacılık çevreleri Temi- zel'in bankacılık sistemini düzen- leyecek kurulun başına getirilme- sine karşı çıkıyorlardı. Kulislerde, BDDK'ye siyasi kimlikleri olanlann atanmayabi- leceği belirtiliyor. Bu çerçevede adı geçenlerden ANAP'lı eski TBMM Plan ve Biitçe Komisyon Başkanı Biltekin Özdemir'in de atanmayabileceği savlanıyor. Ha- zine Müsteşan, eski Ziraat Ban- kası Genel Müdürü SelçukDemi- ralpın BDDK Başkanlığı'na ata- nabileceği savlanıyor. Hazine'}e yeni isim Ziraat Bankası genel müdürle- rinin Hazine'ye müsteşar olarak atanması geleneği oluşurken, Ha- zine Müsteşar Yardımcılığf ndan Türkbank'la ilgili bürokratlarhak- kında soruşturma başlatılmasının hemen ardından Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü'ne atanan Os- man Tunaboylu'nun müsteşar ola- rak geri dönebileceği belirtildi. Ziraat Bankası Genel Müdürlü- ğü'ne ise Genel Müdür Yardım- cısı Mahmut Haboğlu'nun getı- rilebileceği ileri sürüldü. Bu arada BDDK için geçen yıl kurumlann bildirdigı adaylar üze- rinde de duruluyor. Yeni yasaya göre kurum ve kuruluşlann aday bildirme yetkileri bulunmuyor. Adaylan Hazine'den sorumlu ba- kan olarak DSP'li Recep Önal bildirecek. Yasada kaç aday bil- dirileceğinin belirtümemesi ne- deniyle, Önal'm belirleyeceği ki- şilerin Bakanlar Kumlu'ndan BDDK üyesi olarak atanması ge- rekiyor. Koalisyon anlaşacak Bakanlar Kurulu karanyla ku- rul üyelerinin belirlenecek ohna- sı nedeniyle söz konusu aday be- lirlemelerinde hükümet ortaklan- run kendi aralannda anlaşacakla- nna dıkkat çekiliyor. Böylece ku- rul üyelerinin 3 koalisyon partisi arasındapaylaşılacagı belirtiliyor. Üst kurul için eski SPK Başka- nı Ali thsan Karacan, daha önce- ki adaylar arasında yer alan Meb- met Çekinmez, Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Aydın Esen, Hazine Banka ve Kambiyo Genel Müdürü Adnan Yayüıa'nın adla- n da geliyor. Devrin yıldonümü KARDEMÎR, işçinin elinde 5 Hnciyıhnda ANKARA (AA) - Türkiye'de ilk kez hisseleri çalışanlara devredilerek özel- leştirilen Karabük Demir Çelik îşlet- meleri (KARDEMİR AŞ, çalışanlara devredilmesinin 5. yılını kutluyor. KARDEMÎR'de çalışan ışçilenn üye- si bulunduğu Özçelik-lş Sendikası Ge- nel Başkanı Recai Başkan, 1994 yılı so- nu ıtibariyle kapatılması kararlaştırılan kuruluşun, çahşanlann özverisiyle ka- patılmaktan kurtuldugunu bildirdi. Başkan, Türkiye'de ilk kez diğer ku- ruluşlara örnek olacak şekilde KAR- DEMÎR AŞ'nin hisselerinin yüzde 51'inin çalışan işçilere devredildiğini belirterek, kuruluşun bugünkü ortak sa- yısının yöre halkıyla birlıkte 30 bini bulduğunu kaydettı. Geçen yıl Uzakdoğu'da yaşanan eko- nomik krizin Türkiye'ye yansunası ve ühal edilen dem*r-celık nedeniyle kuru- mun çok zorluklar yaşadığım anlatan Başkan, gerçekleştirilen 160 milyon do- larlık yatınm ve yenilenen teknoloji ile KARDEMÎR'in örnek bir uygulama olarak dimdik ayakta durduğunu söyle- di. KARDEMÎR'in devlete 300 milyon dolar tutannda katma değer üreterek katkı verdiğini bildiren Başkan, yakla- şık 4 bin çalışanın kurumu yaşatmak için elindengelen çabayı gösterdiğini ifa- de etti. Özçelik-iş Sendikası Genel Başkanı Recai Başkan, hissedarlann kuruluşun geleceği açısından ellerindeki hisse se- netlerini satmamasını isteyerek bu mo- delnı batmasını isteyenler bulunduğunu, ancak buna çahşanlann ve yöre halkı- mn olanak tanmıayacağmı kaydetti. Batıda Idşibaşınagdir 4.364dolarken, doğuda 1.565dolarda kahyor Bölgelerîn uiusal geiirden aldığı pay fföss; BOgator Batı Orta Doğu Güney Kuzey Türkiye 113.518 232.573 270.468 95.930 66.959 779.452 Nûfua (bin) 22.378 14.075 12.581 9.027 5.397 63.459 KBMG (Dolar) 4.364 2.971 1.565 3.183 2.483 3.176 GSMH (Milyar $) 97.65 41.82 19.69 28.73 13.40 201.55 %6.6 / 78.2 KBMG (KısıBaşına MmiGeliİjOlke ortaiaması 100 kabul ecMğindeki seviyeleriri gösterir. • Doğu bölgesi, 270 bin 468 kilometrekare alanla Türkiye'nin büyük bölümünü kaplamasma karşm, nüfus ve ekonomide küçük kalıyor. Ingiltere'den daha büyük bir alana yayılan doğu illerinde 12 milyon 581 bin nüfus yaşıyor. Kişi başma 1.565 dolarlık geliriyle Türkiye ortalamasının yansını bile tutturamayan doğu illeri, 19.69 milyar dolarlık GSMH ile Türkiye milli gelirinin sadece yüzde 9.8'ini karşılıyor. eşitsizliksürüyorANKARA (AA) - Türkiye nüfusunun üçte binnden fazlasını banndiran batı il- leri, milli gelirin de yansmı yaratıyor. Batıda kişi başma gelir 4.364 dolan bu- lurken, doğuda 1.565 dolarda kalıyor. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütle- ri Enstıtüsü'nün smıflanduması baz alı- narak, Devlet Istatistik Enstitüsü (DÎE) verilerinden yapılan hesaplamaya göre, batı bölgesi, 113 bin 518 kilometrekare yüzölçümü, 1998 yılı rakamlanyla 22 milyon 378 bin nüfiısu olan bir bölge. Türkiye yüzölçümünün 7'de birini kap- layan bu bölgenin gayri safi milli hası- lası (GSMH) 97.65 milyar dolan, kişi başma milli geliri (KBMG) ise 4.364 do- lan buluyor. Bölge, Türkiye nüfusunun yüzde 35.3'ünübaımdırmasma karşm, mil- li gelirdeki payı yüzde 48.5 düzeyinde. KBMG'de batmın ardından Adana, Antalya, Burdur, Gaziantep, Hatay, Ispar- ta, Içel, Muğla, Kilis ve Osmaniye ille- rinden oluşan güney geliyor. Zaten, batı ve güney dışında milli ge- lirde Türkiye ortalamasmı tutturan baş- ka bölge bulunmuyor. Toplam 95 bin 930 kilometrekare yüzölçümü, 9 milyon 27 bin nüfiısu olan güneyin KBMG'si 3.183 dolan, toplam GSMH'si ise 28.73 mil- yar dolan buluyor. Kuzey, doğuyu geçiyor Zenginlikîe baü ve güneyin ardından Türkiye'Hİn orta bölgesi geliyor. Bölge alan açısından doğunun, nüfus ve toplam GSMH açısından batının ardından ikin- ci geliyor. Kişi başma gelirde bölgeler içinde sa- dece doğuyu geçen kuzey illeri, alan, nü- fus ve GSMH açısından en küçük bölge. Artvin, Giresun, Kastamonu, Ordu, Ri- ze, Samsun, Sinop, Trabzon, Zonguldak, Bartm ve Karabük'ten oluşan bölgenin, 66 bin 959 kilometrekare alanı, 5 milyon 397binnüfusu, 13.4milyar dolarGSMH& ve 2,483 dolar KBMG'si var. Doğu bölgesi, 270 bin 468 kilometre- kare alanla Türkiye'nin büyük bölümü- nü kaplamasma karşm, nüfus ve ekono- mide küçük kalıyor. îngiltere 'den daha büyük bir alana ya- yılan doğu illerinde 12 milyon 581 bin nüfus yaşıyor. Kişi başma 1.565 dolar- lık geliriyle Türkiye ortalamasının yan- smı bile tutturamayan doğu illeri, 19.69 milyar dolarlık uiusal gelir ile Türkiye mil- li gelirinin sadece yüzde 9.8'ini karşılı- yor. Öyle ki Türkiye'nin batıdaki illeri- nin kişi başma geliri, doğu illerinin üç ka- tma yaklaşıyor. Yargı kararlanna karşın 'promosyonu' sürdüren gazeteler, satılmayan ürünleri pazarlıyorlar Gazeteler eşantiyon kiıııliğiiîi benimsedi • Yoğurttan yemek takımlanna kadar çok çeşitli ürünler için "sertifika binktirenlere gazete bedava" sloganlanna sanlan gazeteler, akaryakıt bayilerinde, alışveriş merkezlerinde, lokanta zincirlerinde, tüketicilere ürün eşliğinde eşantiyon olarak sunuluyor. FATMAKOŞAR Yasalar ve yargı kararlanna karşm pro- mosyon çılgınlığmı sürdüren gazeteler, "eşantiyon" kimliklerini giderek daha çok benimsemeye başladılar. Gazetele- rin bazılan petrol istasyonlannda, bazı- lan da alışveriş merkezlerinde "bedavjı" veriliyor. Bankacılıktan enerjiye, otomobil pa- zarlamaya kadar çok sayıda sektörde fa- aliyet gösteren basın kuruluşlan, buna pa- ralel olarak ekonomik çıkarlara dayalı ve siyasal amaçlı haberler verirken çe- şitli ürünleri satın alan "okurianna'' ken- di kendilerini de "hediye ediyortar". Önceleri "promosyon" adı altmda oto- mobilden beyaz eşyaya, elektronikten züccaciyeye kadar geniş bir yelpazede ürün pazarlamaya sanlan gazeteler, bugünler- de Promosyon Yasası, Tüketici Yasası başta olmak üzere çeşitli yasalan ve yar- gı kararlanm etkisiz kılmak için de fark- h yöntemlere başvuruyorlar. Bu çerçevede, yoğurttan yemek takım- lanna kadar çok çeşitli ürünler için "ser- tifika biriktirenlere gazete bedava" slo- ganlanna sanlan gazeteler arasındaki Hürriyet, Milliyet, Radikal ve Fanatik akaryakıt alanlara Türk Petrol'de hediye ediliyor. Sabah gazetesi, îzmir genelin- de Tansaş'ta, îstanbul 'da da iki Tansaş ba- yiinde, Hürriyet McDonald's'ta, Milli- yet de Burger King'de veriliyor. Hürriyet ve Milliyet gazeteleri aynca Migros'larda belli bir miktann üzerinde alışveriş yapanlara dağıtılıyor. Son olarak, Sanayi ve Ticaret Bakan- lığı ile diğer kuruluşlann görevlerini ye- Tüketicibilinçleııdikçeşikâyet değişiyor Ekonomi Servisi- Bireylerin haklarını öğrenmeleri ve top- iumda giderek artan bilinçlen- me tüketicişikâyetlerine yansı- yor. Gazetepromosyonlan ileka- pıdan satışlarla ilgili sorunlann hâlâ yanya yakınını oluşturdu- ğu tüketici şikâyetleri, çok çe- şitli alanlardan da gelmeye baş- ladı. Bilgisayar ve program sa- ncüanyla ilgili şikâyetler ya- pılmaya başlarurken sosyal hiz- metlere yönelik satışlarla da il- gili olarak dıkkate değer artış- lar olduğu kaydedildi. Şikâyet- lerinbüyük kısmını, gazete pro- mosyonlan ve kapıdan satışlar- la ilgili mağduriyetler oluşhı- rurken tüketicinın artık trafîk hizmetlerinden, kaldınmlara araç park edilmesinden dolayı da şikâyetçi olması, "'bilinçten- menm göstergesi" olarak kabul ediliyor. Tüketicinin, aynca, elektrik, su ve telefon hizmet- lerindeki fabiş fıyatlan da şi- kâyet konusu yapması, bilinç- lenmeye bağh olarak şikâyet- lerin çeşitli alanlarakayması bi- çiminde yorumlanıyor. Yetkililer, tüketicinin toplu taşımayla ilgili şikâyetlerde bu- lunduğuna dıkkat çekerken bu gelişmelere paralel olarak tü- ketici derneklerine yansıyan şi- kâyetler de gün geçtikçe deği- şiyor. Bilinçlenmeninhergeçengün arttığına dıkkat çekenTüketici- yi Koruma Derneği (TÜKO- DER) Antalya Şube Başkanı Abffadlah Özçufcu, gazete pro- mosyonlan ile kapıdan sanşlar- da çok sayıda şikâyetçi olduğu- nu anımsatarak geçen yılın ikm- ci yansından Jtibaren tükeücı- lerin şikâyetlerinin farldı sektöi- lere yansıdığını vurguladı. Öz- çulcu, TÜKODER'e başvura- rakaldığı mallardaki sorunlann çözümüne yardmıcı olunması için binden fazla tüketicinin kendîlerine baş\iırduğunu bil- dirdi. Bu şikâyetlerin 300'den fazlasının gazete promosyon- lan, yansının kapıdan sanş ya- pan şirketlerie ilgüi olduğunu an- latan Özçulcu, şikâyetlerin yüz- de 99'unun tüketici lehine so- nuçlandığnu ifade etti. Özçul- cu, tüketicilerin bankalardaki provizyon ve havale ücretleri konusunda sürekli şikâyette bu- lunduğunu kaydetti. rine getirmemesi sonucu, kampanyalar- la ilgili Ankara 8. Asliye Ticaret Mah- kemesi'nce alınan ^yürûtmeyi durdnr- ma" karannı uygulamayan gazeteler, ay- nca çok çeşitli ürünlerin yanmda da ve- rilebiliyor. ilk olarak Milliyet'in, bir süt ürünleri firmasıyla anlaşarak "yDğurt alanlara" verilmesiyle başlayan "bedava" çılgın- lığı, piyasada saölrnayan her tür üriinü pa- zarlamaya kadar ulaştı. 'Mizah bovııtunda' Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKO- DER) Genel Başkanı Mehmet Sevim, gazetelerin tirajmı arttırması gibi ma- sum gerekçelerle yapılan bu uygulama- larmkaramizahboyutunda sürdüğünü be- lirterek "Tüketiri Yasası'nuı 11. madde- si gazetelerinkültürel ürünlerdışmda bir şey pazarlayamayacağuu söylüyor. Hü- kümeüer bunu uygulama yürekliliğini göstermeyeceldersebarimaddeyikaldır- suüar" dedi. ; Tüketici Yasası'nın bu alanı düzenle- yen hükümlerini son 4 hükümetin uygu- lamadığmı belirten Sevim. siyasilerin maddeyi kaldırarak, "basm tekeflerivle obn Uişkilerini de" rahatlatacağını vurgula- yarak "Avrupa Birüği'ne girmeye hazır- lanriıgımiT bu dönemde yasalann uygu- lanmaması kabul edilemez" diye konuş- tu.Gazetelerin satışını sağladığı ürünle- rin kalitesinin de bilinmediğini anlatan Sevim, şöyle devam etti: " Verdiği ya da önerdiği ürünler ne du- rumda. Belki de piyasada sanlmavan ürünlerin pazarlamasmı yapryoriar. Ör- neğin gıda ürünlerinde son kııllanma ta- rihi yaklaşmış olabilryor. Bu durumda uygulama firmalar için stoklan da erit- meniniyi bir yolu. Tüketkilerson kuDan- ma tarihi yaklaşan ürünlere dikkat et- snüer. Bu arada basının saygınhğı da s hyor." İSONtNEVRElNİNDElV ŞÜKRAN SOIVER Kokusu Çıktı Dünyanın en zengm ülkesi ABD'de en çok reklam veren kurumlV arasında özel sigorta şir- ketleri vardır... "Sizin sigortanız, kanser olursanız ayda birkaç günlük masrafınızı ancak karşılar. Bizim sigor- tamıza gelin, aylık hastane masrafınızın yüzde etösini karşılasın..." türünden reklamlan kimse yad- sımaz. ABD'de yaşlılığını, hastalığını güvence altına almak isteyen ücretli. işçinin birden fazla sigor- taya, ortalama üç sigortaya birden prim ödeme- si olağan sayılır. Yine de yaşlılığı, sağlık hizmet- lerinden yararianma hakkı hiçbirzaman güven- cede değildir. Işçi toplusözleşmeli işyerinde ise, sosyal güvenlik hakkı aynca toplu iş sözleşme- si ile özel güvenceye almır. örneğin dünya lastik tekelleri dünya ölçeğin- de aldıklan sendikasızlaştırma karannı ABD'de- ki işyerierinde de uygulamak istediler. Sözleş- menin yenilenmemek istenmesi üzerine ABD lastik işçileri aylar yıllar süren grevler yapmak zo- aında kaldılar. Sendikalan, çökmemekiçin baş- ka işkollanndan, otomobil işkolu gibi sendika- laria birieşerek ayakta kaldılar. Ülke ve dünya ça- pında kampanyalaria, güçlükle sözleşme yeni- İemeyi başardılar. Grev aşamasında dünyayı dolaşan grevci iş- çilerin temsilcileri kardeş sendikalan ziyaret et- mek, dayanışma için, Türkiye'ye de gelmişler- di. Yaptığımız söyleşide, grevci işçinin en çok üzerinde durduğu konulardan biri, sözleşme ile sağlanmış sigorta haklanna ilişkindi. Prim öde- dikleri resmi ve özel sigortalann sağlık harcama- lannı karşılamadıklarını, işyeri sözleşmesi ilefar- kın tamamlandığını anlatıyordu. Işveren sözleş- meden söz konusu hükmü kaldırmak, daha doğ- aısu sağlık harcamalannın yüzde yirmilik payı- nı işçiye ödetmek istiyordu. Grevci işçi duaımu yaşamından örneklemek isteyince, "Ben geçen yıl ameliyat olmuştum. Iş- verenin istediği gibi ameliyat harcamamın yüz- de yirmisini karşılamam söz konusu olsaydı, bu benim, iki buçuk yıllık çalışma karşılığı alacağım ücretin tamamına eşit gelecekti ki, bunun an- lamı asla ameliyat olamayacağım, ölümle karşı karşıya kalacağım demekti.." sözleri ile özetle- yivermişti. Dünya Bankası kaynakları aslındadurumu çok daha çıplak ortaya koyup, genelliyor: ABD'de yıllara göre sağlık harcamalanna ya- pılan yatınmlar grafiği hızla yukan doğru çıkar- ken, ABD vatandaşlarının sağlık hizmetlerinden yararianabilme eğrisi aynı hızla ters yönde aşa- ğı doğru iniyor. Para karşılığı sağlık hizmeti, giderek çok bü- yük bir hızla pahalılaşırken, hizmetlerden gerek sayısal, gerekse kalite olarak yararianabilme ola- nağı aynı hızla düşüyor. Dünyanın en zengin ül- kesi ABD'de insanlann büyük çoğunluğu, çok gejişmiş, o ölçüde de pahalılanmışsağhk hizmet- lerinden yararlanamıyorlar. Dahası parası olan- lar bile, sağlık hizmeti ticaret aracı haline geldi- ğinde para için ameliyat edilen, gereksiz ilaçlar ve tedavi hizmetleri uygulanan kişiler konumu- na düşüyorlar. Kamu sigorta sisteminden almalan söz konu- su emeklilik ücreti ise bizdekinden beter düşük birdüzeyde kalıyor. Emeklilikte insanca yaşaya- bilme ücret geliri için, çalışanın birçok sigorta- ya birden prim ödemiş ve onlann üçünden, dör- dünden birden emeklilik ödentisinde yararlana- bilecek durumda olması gerekiyor. Dünyanın en zengin ülkesinde bile, yaşlılığını, sağlığını güvence altına almak isteyen bir işçi, ücretlinin çok uzun yıllar, çoğunlukla birden faz- la işte çalışıp gerek sağlık gerekse emeklilik hak- lan için birçok sigortaya prim ödemeye zoriayan sistem, kötü kopyalan ile ülkemizde de uygu- lanmak isteniyor. Konu ısıtılıp ısıtılıp Türkiye'nin gündemine sokulmaya çalışılıyor. Çalışma Bakanı Yaşar Okuyan'ın geçen ay SSK aleyhine giriştiği teşhir kampanyası ile hedefle- nen anlaşıldı. Kokusu, bayram öncesi sızdınlan bir yasa tasansı ile ortaya çıktı. Bir kez daha SSK'nin yetersiz işlevinin daha da güdükleşti- rümesi, yerine özel sigorta sistemlerinin getiril- mesi gündeme getirildi. Sözde gönüllülükle, SSK'nin gerek emeklilik gerek sağlık hizmetleri aşağı çekilerek, çalışanların ek özel sigorta sis- temlerine yönlendirilmesini öngören yasa tasa- nsı piyasaya sürüldü. Türk-lş, diğer işçi ve kamu çalışanlan konfe- derasyonlan sessiz, tepkisizyakalanırsa, bu kez iş kotanlacak, özel sigorta sistemleri yasallaşa- cak. SSK'nin önemli birkaç ayağı daha kınlacak. Yok tepki güçlü, caydıncı olursa, bir başka za- man yeniden gündeme getirilmek üzere bir ke- nara çekilecek. Sermaye kesiminin aklı başında olanlannın bi- le, "Türkiye için gerçekçi değil, uygulanamaz" dedikleri, sosyal güvenlik sisteminin özelleştiril- me adı altmda, önemli bir budamadan daha ge- çirilmesi operasyonu, kaşla göz arasında kota- nlmaya çalışılıyor. e-posta: [email protected] Time warner - America Online Medyada dev şirket evliliğiEkonomi Servisi- Dünyamn en büyük înternet hizmeti sağlayan firması America Onhne (AOL), yine dünyamn en büyük medya fîrması Time Wamer'ı satın alacağım açıkladı. Üci şirketten yapılan ortak açıklamada, dünyamn en büyük medya grubunu oluşturacak evlilik çerçevesinde AOL, hisse senedi bazmda, Time Waraer firmasını 190 milyar dolara satın alacak. CNN televizyonunun da sahibi olan yeni grubun borsadaki değerinin 360 milyar dolar olacağı belirtiliyor.