Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
^SAYFA CUMHURİYET 27 EYLÜL 1999 PAZARTESİ
HABERLERIN DEVAMI
TURKIYE
Istanbul B 28 Sinop B 26 Adana
Edirne B 32 Samsun PB 26 Mersin
Kocaeli B 30 Trabzon PB 26 Diyarbakır A
Ganakkale B 29 Giresun PB 25 Şanlıurfa
\tm\r A 31 Ankara B 26 Mardin
Manisa _A 32 Eskişerıır B 28 Siirt
Aydın A 36 Konya B 26 Hakkâri
Denizli A 31 Sıvas
B 27
B 22 Van B 22
Zonguldak B 25 Antalya A 35 Kars B 19
Yurtta yağış bek-
lenmiyor. Bütün
bölgelerimiz az
bulutluveaçıkge-
çecek. Hava zı-
caklığı bıraz daha
artacak. Rüzgâr
ku2ey ve doğu
yöntefden hafıf,
ara sıra orta kuv-
vette esecek.
DIS
Oslo
Helsinki
Stockholm
Londra
Amsterdam
Brüksel
Paris
Bonn
Y
PB
PB
Y
Y
Y
Y
PB
1b
14
15
19
19
20
21
24
Berlin Y 22
Budapeşte Y 20
Madrid PB 22
Viyana Y 24
Belgrad PB 29
Sofya PB 28
Roma Y 17
Atina B 30
Münih Y 23 Zürih Y 22 Şam
Moskova
Aşkabat
Astana
Taşkent
Bakû
Bışkek
Tiflis
Kahire
Y
PB
PB
PB
Y
PB
Y
B
19
24
13
26
20
27
20
33
B 35
0Açık Parçalı bulutki Bulutlu k
Çok buluthj Yağmurtu
**<MM?
Kartı Gök gûrultülû
Tepkiler
'Adalet Bakanı
istifa etsin'
. ANKARA / İSTANBUL
(Cumhuriyet) - Ankara Ulu-
canlar Merkez Kapalı Ceza-
evi'nde yaşanan katliamın
ardından demokratik kitle
örgütleri. Adalet Bakanı
Hikmet Samj Türk ile Ceza
yt Tevkife\ leri Genel Müdü-
rü"Ali Suat Ertosun'un istifa-
"smı istediler. Yapılan açıkla-
rnalarda, ölü ve yarahlann
yüzlerinın tanınmayacak hal-
de olduğu belirrildi.
"•" Insan Haklan Derneği
ftHD) Ankara Şube Başkanı
İ.ötfi Demirkapı, cezaevin-
•deki olaym nedeninm Başba-
-kan Bfilent Ecevit'in açıkla-
•dığı gibi tûnel kazma girişı-
tfli degil, tutuklulara yeni ko-
ğuş açılmaması olduğunu
•söyledi. Tutuklulann yakın-
lanyla görüşemediklerini
teydeden Demirkapı, "3 haf-
4achr çocuklanyla görüşmek
için llucanlar Parkı'nda
bekleven 49 kişi. dün gece
(oncekigece) gözatüna alındt
Bu kişikr serbest bıntküma-
Wır" dedı.
'Saldırı planlıydı'
Çağdaş Hukukçular Der-
negi (ÇHD) Ankara Şube-
si'nden yapılan açıkJamada.
saldınnm planlı olduğu, res-
mi makamlarca tutuklu ya-
kmlan ve avukatlanna hiçbir
bjlgınin verilmediği kayde-
dildi. Olaylann sorumlusu-
nun öncelikle Başbakan ve
Adalet Bakanı olduğu belir-
tilen açıklamada. "Ölen ve
yandananlann vücutiannda
kurşun vekesici aletizteri bu-
lunduğu, birçoğunun yüzle-
rinin tanınmaz halde olduğu
öğrenilmiştir"' denildi.
Demokrasi ve Banş Parti-
si'nden (DBP) yapılan acık-
lamada, yaşanan olaym ana-
yasa ve hukuk kurallannm
çiğnendiğinin göstergesi ol-
âuğu belirrildi. Adalet Baka-
ıii ile Ceza ve Tevkifevleri
Genel Müdürü'nün olaylara
seyirci kalarak suç işlediği
kaydedilen açıklamada,
"Yargryı bu konuda göreve
çsğınyorveolayışkkietkpro-
testo edryoruz" denildi.
'Yasal islem
tta;latılmair
1
Ankara Tabip Odası'ndan
yapılan açıklamada da so-
rumlular hakkında bir an ön-
ce' yasal işlemlenn başlatıl-
ması gerektiği vurgulandı.
Hekimlerin özveriyle çalış-
fıklan belirtilen açıklamada
şü görüşlere yer verildı:
"Mahkûmlann hastanedeki
tedavüeri sırasında güvenlik
güçlerininneyazıkkiaynıdu-
yariılığı göstermediği, ağır
yarah mahkûmlann keiepçe-
lenmesi >a da yatağa bagtaîn-
ma$ı için ısrarcı olduklan bfl-
dirilmektedir. Olaydan son-
ra yarahlann yaklaşık6 saat-
Sezai Kılıclı
lik bir gecikme ik hastaneye
getirildiği ve yaralılann as-
kerier tarafindan hastaneye
getirilirken büe sedvelerde
dövüldükleri söylenmekte-
dir."
tHD, ÖDP, EMEP, SIP,
HADEP, SES, ÇHD, Enerji-
Yapı Yol Sen ve Halkevleri
tarafindan tutuklu ve hüküm-
lü yakınlanna yardımcı ol-
mak ve olayı araştırmak
amacıyla oluşturulan komite,
uluslararası insan haklan ku-
ruluşlanna "adl ejiem" çağ-
rısında bulunulması istemini
dile getirdi.
İHD Genel Merkezi ve
ÖDP Çankaya Örgütü. kent
dışından gelen tutuklu ve hü-
kümlü yakmlannın bannma
ve diğer gereksinimlerinin
sağlanması için sabah saat-
lerine kadar açık tutuldu.
Bugün gösterl
düzenlenecek
Yurt genelınde yaşanan
olaylar nedeniyle bugün de-
mokratik kitle örgütleri ve si-
yasi parti temsilcilerinin ka-
tılımıyla protesto gösterisi
gerçekleştiri lecek.
Ankara Llucanlar Kapalı
Cezaevi'nde çıkan ve diğer
cezaevlerine de sıçrayan
olaylann sorumlusunun dev-
let olduğu belirtildi. Parti ve
demokratik kitle örgütleri
yaptıklan açıklamalarda,
devletin cezaevlerindeki so-
runlan, yıllardır şiddet yön-
temiyle çözmeye çalıştığı ve
hiçbir gerekçenin yaşama
hakkına yönelik saİdrnlan
haklı gösteremeyeceği belir-
tildi. Ozgürlük ve Dayanış-
ma Partisi tstanbul İl Orgütü
yaptığı yazılı açıklamada,
Ecevit-Bahçeli hükümetinin
çete üyelerini kapsayan af gi-
rişiminin ardından cezaevle-
rine yönelik şiddet polikata-
sını sürdürdüğünü belirtti.
İHD Istanbul Şubesi'nden
yapılan açıklamadada yıllar-
dır cezaevlerinde her türlü
sorunu şiddet kullanarak
çözmeye çalışan devletin, yi-
ne aynı yöntemle Ulucanlar
Kapalı Cezaevi'nde bulunan
tutuklu ve hükümlülere silah,
gözyaşartıcı bomba, kasatu-
ra ve benzeri kesici aletler
kullanarak saldırdıgı belirtil-
di. Halkın Hukuk Bürosu
yaptığı yazılı açıklamada,
saldınnın planlı bir şekilde
uygulandığını, "katüam"
öncesi hapishanedeki gergin-
liğin idare tarafindan bu ne-
denle çözümsüzlüğe tırman-
dınldığını belirtti. Sosyalist
tktidar Partisi ise "Baynun-
paşa Cezaevi'nde faşist çete-
ler makjneli rüfek vetabanca-
laria kanlı bir hesaplaşmaya
girerken 'olayı araştınyoruz'
demekle wtinen devlet yetld-
lileri, faturavı devrimcilere
mal etmeye kalkmışlardır"
açıklamasında bulundu.
-Cezaevleri iyi
kontrol edilmiyor'
... tstanbul Haber Servisi -
Tiim Yargı ve tnfaz Kurum-
kxı Çalışanlan Sendikası
(TÜM YARGI-SEN) Ana-
d)»lu Şubesi Yönetim Kuru-
Ui,Cyesi Sezai Kıbçh, Adalet
Bakanlığı personelinin, ce-
zaevi çalışanlannın giriş ve
ç,ıkışlannı düzenleyen ba-
kanlığın ilgili genelgesi ve
"Hizmeteözeljandarmarun,
suba\ temel kurs kitapçı-
ğı"ndakı uygulamalar doğ-
cultusunda hareket etmedik-
lerini öne sürdü.
Ümraniye Cezaevi olarak
bilinen Üsküdar E Tipi Ka-
palı Cezaevi'nde infaz koru-
ma memuru olarak çalışan
Sezai Kılıçlı, infaz koruma
memur ve başmemurlannın
detaylı bir şekilde arandığı-
nı» cumhuriyet başsavcılan,
bâkimler, cumhuriyet savcı-
lan, müdürler, 2. müdürler,
idare memurlan, doktorlar,
öğretmenler, diş hekimleri,
psıkologlar, sosyal çalışma-
cılar. saymanlar, mühendis-
Ter, veterinerler ve mimarla-
nn bu uygulamanın dışında
tutulduğunu açıkladı. Ceza-
evi yöneticilennin, Adalet
Bakanlığı Ceza ve Tevkifev-
leri Genel Müdürlüğü'nün
Güvenlik Önlemleri Konulu
Genelgesi'ne uymadıklannı
belirten Kılıçlı şöyle dedi:
"Bizkr cezaevine girerken
öncejandarma erine kimlik-
lerimizi gösteriyoruz, tç ni-
zaraiyeye geküğimLzde ise ce-
zaevi kimliğimiz alınıyor.
Cepierimizdekileri boşaiöık-
tan sonra jandarmalar tara-
findan üstümüzaranıyor ar-
dından X-ray'den (duyarlı
kapıdan) geçiyoruz.
Eğer cihaz sinyal veriyor-
sagözetim altında ceplerimi-
zi tekrar boşaltarak kapı sin-
yal vermeyene dek geçiş ya-
pryoruz. Bakanhk memurla-
n ise araçlanyla kimlik gös-
termeden, kimlik bırakma-
dan. aranmadan ve hatta iç
nizamiyeye hiç uğramadan
duyarlı kapıdan geçiyorlar.
Yöneticüer, kapının sinyal ve-
rip vermemesine aldınş et-
meden cezaevlerinin koğuş-
fauına dek gurbilmektedir."
Cezaevinde 10 ölü• Baştarafi 1. Sayfada
kümlülerin başlattığı direnişler
yaklaşık bir aydır devam ediyor-
du.
Ankara Ulucanlar Cezaevi'nde
siyasi tutuklulann kaldıgı 4. koğu-
şa, önceki gün sabaha karşı güven-
lik güçlerince operasyon düzenlen-
di. Operasyon sırasında polis, ceza-
evi çevresinde yoğun önlemler alır-
ken bölge araç ve yaya trafiğine ka-
patıldı ve gazetecilerin de cezaevi-
ne yaklaşmalanna izin verilmedi.
Operasyona karşı tutuklu ve hü-
kümlülerin koğuş kapılanna kur-
duklan barikatla direnmeye çalış-
tıklan, bunun üzerine görevlilerin
içeri gaz bombalan attıklan bildiril-
di. Operasyon sırasında içeridekı tu-
tuklulann silah kullandıklan ileri
sürüldü. Ancak yaralanan güvenlik
görevlilerinin hiçbirinde kurşun ya-
rası bulunmaması dikkat çektı. Ce-
zaevinden jandarma ekiplennin gö-
zetimindeki ambulanslar hastaneye
yaralı taşırken sabah saatlerine ka-
dar içeriden silah sesleri duyuldu ve
göz yaşartıcı bomba kullanıldığı
gözlemlendi. Olaylan duyan mah-
kûm yakınlan da cezaevi çevresin-
de toplandı.
76 tclgl nakledlldl
Yaklaşık 5 saat süren olaylann ar-
dından 33 kadın ve 43 erkek mah-
kûm, etkisiz hale getirilerek başka
cezaevlerine nakledildi.
Operasyon sırasında, darp, bom-
ba ve ateş açılması sonucu siyasi tu-
tuklulardan 10'u öldü. 24'ü de ağır
yaralandı. Tutuklu yakınlan ölü sa-
yısının 20'nın üzerinde olduğunu
savundular. Ölenlerin kimlikleri
şöyle:
Nevzat Çiftçi, Aziz Donmez. Ha-
lil Türker, Abuzer Çat, Ümit Altm-
taş, Önder Gençaslan, Mahir Em-
sabiz, Zafer Kırbryık, Ahmet Sal-
han, Erkan Özkan.
Ölenlerden 7'sinin cezaevinde
yaşammı yitirdiği, 3'ünün de yara-
lı olarak kaldınldığı Numune Has-
tanesi'nde öldüğü kaydedildi. Ça-
tışmada ölen 3 kişınin otopsisinin
tamamlandığı bildirilirken bu kişi-
lerin Keçiören'de bulunan Adli Tıp
Morgu'na götürüldüğü kaydedildi.
Hastaneye kaldırılanlar
Ankara Numune Hastanesi'ne
kaldınlan yaralılardan kimliği be-
lirlenenler ise şöyle:
Yıldınm Doğan, Ertan Ozkan,
Savaş Kor. İsmail Balcı. Mehmet
keskinkan, Murat Ozçelik, Hasan
Çoban.ErdaJGökotlu,BektasÖrs,
Cafer Tayyar Bektaş, Cengiz Ars-
lan, EnverYanık,V«ysel Eroğlu. Ba-
nş Gönülşan, Özgür Saltuk, tsmet
Kavakü. ResuJ Ayaz, Halil Doğan,
NihatKoreL Erhan Göktaş. Hay dar
Baran, Ercan Akpınar. Mustafa
Borsuk, Emine Esin, Şerife Bodur.
Özgür Soylu, Feyzullah Koca, Hasan
Mentese. Yaşar V üdız, Fatma Yd-
dız. Kimliği belirlenemeyen infaz
koruma memuru da Numune Has-
tanesi'nde tedavi altına alındı.
Boflazları icesllmlstl'
tHD avukatlan. öldürülen tutuk-
lululardan bazılannm gırtlaklannın
kesildiğini iddia ettiler. Ölümlerin
silah ve travmadan kaynaklandığını
dile getiren avukatlar. "Ölûler
arasında gırtlaklan kesilmiş olanlar
da var. Bunun neden kaynaklandığı
tam olarak biünemiyor. Ancak o-
topsiyle anlaşılabilir" dediler.
Mahkûmlann başlanna sert cisim-
lerle vurulduğunun belirlendiğini i-
leri süren avukatlar, "Ölümkr silah
vetravmadan kaynakh.Herölüde3-
4 kurşun yarası var" diye konuştu-
lar.
tHD avukatlan, kendilerine.
cezaevine müdahale edilmeden
Ulucanlar Cezaevi'nde çıkan olayiarda yakınlan yaralanan ve öldürülen aileler öğle saatlerinden itibaren
Ankara Numune Hastanesi önünde toplanmaya başladı. Protestocu gençlerin katılımı ile büyüyen kalaba-
lık, "Katil devlet hesap verecek",'-\ilgınlık yt)k, direniş var" sloganlan arü- (Fotoğraf: SERDAR ÖZSOY)
önce bir grup adli hükümlünün
siyasi tutuklulann koğuşlanna gir-
diği yönünde bir iddia da geldiğini,
fakat bunun kesinleşmediğini
bildirdiler.
Katliamın ardından yapılan ara-
malarda. 5 adet tabanca. çok sayıda
şiş ve kama, bomba imalatında kul-
lanılan çok miktarda bmyasal mad-
de ve molotofkokteyli bulunduğu
ileri sürüldü.
Yaralanan 1 binbaşı, 2 astsubay, 3
jandarma uzman çavuş GATA'ya
kaldınldı. Astsubaylardan birinin
durumunun ağır olduğu bildırildi.
Numune Hastanesi Başhekim
Yardımcısı Doç. Dr. Bülent Erdo-
ğan, ağır yarahlann ilk aşamada do-
laşım ile rlgili sorunlannın gideril-
diğini belirtri.
Başbakan Bülent Ecevit, ABD
gezisi öncesinde Esenboğa Hava-
alanı'nda gazetecilerin "Ankara
Merkez Kapalı Cezaevi'nde isyan
çıkbğuıa dair duyumlar var, bunlar
doğru mu" yönündeki sorulan üze-
rine, "İsyan haberi almadım. Ama
tünei kazıldığını duydum. Oradaor-
tamgergin'' dedi.
Cezaevlerl ayakta
Ankara Ulucanlar Cezaev i'ndeki
olaylann ardından birçok cezaevin-
de protesto ve rehine alma eylemle-
n başladı. Bayrampaşa Cezaevi'nde
4. Ümraniye Cezaevi'nde 14, Bar-
tın Cezaevi'nde 9, Çanakkale E Ti-
pi Cezaevi'nde 9, Bergama Ceza-
evi'nde 5, Gebze Cezaevi'nde 17,
Çankın Cezaevi'nde de 11 cezaevi
görevlisi siyasi tutuklular tarafindan
rehine alındı. Bursa Özel Tip Ceza-
evi, Aydın E Tipi Cezaevi ve Buca
Cezaevi 'nde de sayım vermeme ey-
lemi başlatıldı. Olaylann meydana
geldiği cezaevlerinin önüne çok sa-
yıda polis ve jandarma sevk edildi-
ği ve operasyon hazırlıklan başlaül-
dığı bildirildi.
Bayrampaşa Cezaevi C Blok'ta-
ki siyasi tutuklu ve hükümlüler, dün
• saat 11.00 sıralannda infaz koruma
memurlan Mehmet Hüseyin Odun-
cu, Engin Polat, Erdoğan Suoruç ve
Mesut Kuzu'yu rehine aldı. Olaylar
üzerine Istanbul Cumhuriyet Baş-
savcısı Ferzan Çitkri, cezaevi yöne-
ticileriyle birlikte eylemin bitirilme-
si için tutuklularla görüşmek ama-
cıyla cezaevine gitti. Koguş kapıla-
nnı kapatan ve güvenlik kuvvetle-
rinin herhangi bir müdahalesini ön-
lemek amacıyla barikatlarkuran ey-
lemcilerin, yönetimin, eylemin biti-
rilmesi ve rehinelerin serbest bıra-
kılması yolundaki girişimlerine
olumlu cevap vermedikleri öğrenil-
di.
Eylemi sürdüren tutuklu temsılci-
leriyle görüşmek üzere Çağdaş Hu-
kukçular Derneği tstanbul Şube
Başkanı MuratÇelik ile beraberin-
deki avukatlar \1uhittin Köylüoğlu,
Basri Akgüz ve Behiç Aşçı. saat
14.00 sıralannda Bayrampaşa Ceza-
evi'ne girdi. Başsavcı Ferzan Çitici
ve cezaevindeki siyasi tutuklu ve
hükümlülerin "merkez koordinas-
yon temsücfleri"yle görüşen Murat
Çelik, görüşme sonrasmda yaptığı
açıklamada, eyleme C bloktaki tüm
mahkûmlann katıldığını; tutuklula-
nn, olaylann bıtirilmesinin Anka-
ra'daki duruma bağlı olduğunu söy-
lediklerini bildirdi. Bayrampaşa'da-
ki tutuklulann 15 gündür sayım ver-
mediklerinı söyleyen Çelik, tutuklu-
lann, Ankara'dan nakiller durduru-
luncaya ve sevk edilenler geri geri-
rilinceye kadar eylemi sürdürmeyi
planladıklannı behrrti. Tutuklulann
Ankara'daki olaylann sorumlulan-
nın görevlerinden alınarak yargılan-
masını istediklerini de belirten Çe-
lik, rehine olarak tutulan infaz ko-
ruma memurlannın sağlık durumu-
nun iyi olduğunu söyledi.
'Sorun 1 aydır sürüyor'
Ankara Merkez Cezaevi'nde si-
yasi tutuklu ve hükümlülerin. 40 ki-
şilik koğuşlarda 100 kişi olarak kal-
dığını ve bu sorunun bir aydan beri
yaşandığını belirten Çeliİc, bu ne-
denle tutuklulann 7, koğuşun ken-
dilerine verilmesini istediklerini an-
lattı. Çelik. mahkûmlann bu talep-
lerine Adalet Bakanlığı veya ceza-
evi yönetimince cevap dahi veril-
mediğini. tutuklulann bu nedenle 7.
koğuşu işgal ettiklerini ve bir aydır
sayım vermediklerini söyledi. Siya-
si tutuklu ve hükümlülere yönelik
silahlı operasyonun, "7. koğuşu ba-
hane ederek" düzenlendiğıni sa\u-
nan Çelik. Başbakan Ecevit'in "7.
koğuştan tünel kazıklığı'" yönünde-
ki açıklamasının da doğru olmadı-
ğını söyledi.
Cezaevlerindeki sorunlann çÖ-
zülmesinın devletin tutuklulann ta-
leplerini yerine getirmesine bağlı ol-
duğunu ifade eden Çelik. "Sorunlar
istendiği gibi çözülmediği takdirde
daha da büyüyerek sürecek- dedi.
İrtekleri insanlydt'
Eylemi sürdüren tutuklularla gö-
rüşmek üzeTe Bayrampaşa Ceza-
evı'ne gelen avukatlardan Kemal
Yılmaz ise Ankara Merkez Ceza-
evi'nde 4,5 ve 6 No'lu koğuşlarda-
ki tutuklulann uzun süreden beri ce-
zaevi yönetiminden "koğuş" talebi
olduğunu, ancak cezaevi yönetimi-
nin mahkûmlan oyaladığını belirte-
rek "Tutuklulann son derece insani
bu istekleri. sonunda ölümleriyleso-
nuçlandı" dıye konuştu.Ümraniye
Cezaevi'ne de saat 15.30 sıralann-
da tnsan Haklan Dernegi (tHD) Is-
tanbul Şubesi Başkanı avukat Eren
Keskin ile şube üyesi 3 avukat gel-
di.
Ceciken açıklama
Adalet Bakanlığı, Ankara Mer-
kez Kapalı Ceza ve Tutukevi'nde
yaşanan olaylann başlangıcından
ancak 15 saat sonra açıklama yapar-
ken "tünel ihban" nedeniyle ceza-
evinde genel arama yapılrnak isten-
diğinı, tutuklu ve hükümlülerin "si-
lahla" direnmesi üzerine operasyon
düzenlendiğini savladı.
Adalet Bakanı Hikmet Sami
Türk, dün cezaevlerinde yaşanan
olaylar nedeniyle Adalet Bakanlığı
Müsteşan thsan Erbaş. Ceza ve
Tevkifevleri Genel Müdürü AB Sn-
at Ertosun ve diğer bakanhk yetki-
lileri ile gün boyunca toplantı yap-
ü. Bakanlık, akşam saatlennde olay-
lann üzerinden 15 saat geçtikten
sonra ancak yazılı açıklama yapa-
bildi. 2 Eylül 'den beri sayım verme-
yen tutuklulann firar etmeye hazır-
landıklan yönünde duyum bulun-
duğu iddia edilen açıkJamada şöyle
denildi: "Güvenlik güçlerince önce
anons yapılarak tutuklu ve hükiim-
lülerden aramaya karşı direnflme-
mesi ve koğuşlara girilmesine firsat
vermeleri istenmişn'r. Ancak terör
suçlulan derhaJ koğuşlanna çekile-
rek hem havalandırma kapılanna
hem de koğuş kapılanna barikat -
kurmuş. ve cezaevi personeli ik gü-
venlik güçlerine karşı ateşli silah,
molotofkokteyli ve tüplerin ağzıoa
hortum bağiavıp. lav silahı gibi sal-
dında bulunmuşlardır."
Koğuşlardan silah atılmasına de-
vam edılmesi üzerine güvenlik kuv-
vetlerinin göz yaşartıcı bomba kul-
lanmak zorunda kaldıklan kâydedi-
len açıklamada, tekrar yapılan
anonslarda kimseye kötü muamele-
de bulunulmayacağı, yalnızca ara-
ma yapılacağının bildirilmesine
karşın koğuşlardan ateş edilmeye
devam edildiği iddia edildi. Açıkla-
mada, PKK'Ii tutuklulann olaylara
katılmadıklan ve başka koğuşa nak-
ledildikleri de kaydedildi.
G U N D E M MUSTAFA BALBAY
I Baştarafi 1. Sayfada
beklentiler satırlara sığacak gibi değil.
Bu tür konulardaki geleneğimizi bozmayalım,
gözlemlerimizi maddeleştirelim:
1- Halimize bakınca başlığın birinci bölümü ak-
lımıza geliyor, ABD'den gelen haberlere bakınca
ikinci bölümü. Depremin ardından Türkiye'ye i'iş-
kin yaklaşımların tümü değişti, ama bu pek de "iti-
bar artışı"na benzemiyor!
2- ABD'nin, Ecevit'in gezisini "İkinci Dünya Sa-
vaşı 'ndan bu yana Türkiye-ABD ilişkilerinin en mü-
kemmel dönemi" olarak nitelemesini hayra yor-
maktazorlanıyoruz. Devlet politikası olarak. Irak'ta
ABD gibi düşünmüyoruz, Kıbns'ta ABD gibi düşün-
müyoruz. Ama ABD ile ilişkilerimiz mükemmel! Bu-
na, düğün değil bayram değil, ABD bizi niye övdü,
derler!
3- Eskiden Türkiye için yapılan tanım, "köprü" i-
di. Konuşmalar, "Türkiye Batı ile Doğu arasında
vazgeçilmez bir köprüdür..." diye başlardı.
ABD'den son dönemde gelen haberlerde daha
çok "koridor" sözcüğünü duyuyoruz. ABD'li mü-
kemmel dostlanmız Türkiye'nin 21. yüzyılda çok
önemli birenerji koridoru olabileceğini söylüyorlar.
Sözcük anlamlarından gidersek; koridor, bir ya-
pıya girmeyi sağlayan veya odalan birleştiren dar
geçittir. Köprü ise, herhangi bir engelle aynlmış iki
yapıyı birleştiren yapıdır.
Koridor daha dışa kapalı, daha iç içe bir durum!
4- öyle anlaşılıyor ki, ABD katında hükümetin
son dönemde attığı en önemli adım uluslararası
tahkim için anayasa değişikliğinin çıkmış olması.
İç hukuktan doğabilecek engellerin kalktığını dü-
şünen ABD'li girişimciler önümüzdeki dönem ya-
tınma girişecekler. Ancak bu yatınmlarda bizim salt
koridor olarak kalmamamız, yurttaşlanmızın otur-
duğu bölümlere de olanaklar sağlamamız gereki-
yor.
5- Herkesin dilinde bir Kıbrıs'tır gidiyor. Bu ko-
nudaki ABD planı sızdı ya da sızdınldı, taraflann
nabzına bakıldı. Kaderin cilvesine bakın ki, Ecevit'in
gezisi öncesi Kosova'da küçük bir devlet kurma gi-
rişimlerine ilişkin haberler gündeme geldi. ABD şu
anda, Balkanlar'da daha çok devlet için devreye
giriyor, bunun bölge banşının haynna olduğunu
söylüyor. Kıbns'ta ayn oluşmuş iki yapıyı zorla bir-
teştirmek istiyor.
Hangisi doğru politika? Yoksa, "ABD'nin işine
gelen politika doğru politikadır" ilkesi mi geçerlı?
K.lrak'taki mükemmel zaranmız
6- Kuzey Irak'ın durumu Türkiye'nin güvenliği
açısından en az Kıbns kadar önemli. ABp, Türki-
ye'de adam tutup Saddam'ı devirmey jlanladı,
olmadı. Kuzey Irak'ta CIA Kürf ü yetiştirip devirme-
yi denedi, olmadı. Son gelen haberter bü piartm-
dan vazgeçmediğini gösteriyor. Türkiye bu durum-
dan hem toplumsal barış açısından hem de eko-
nomik açıdan zarar görüyor. ABD ile mükemmel
ilişkilerimiz bu zaranmızı ne kadar daha mükem-
melleştirecek?
7- Ecevit-Clinton görüşmesi sırasında masaya
getirilecek konular çok önceden saptandı. Alınan
bilgilere göre Clinton yönetimi gerçekleşmesi zor
konular için, "Bunu ben yapamam, kongrenin
onaylaması gerekir" dedi, gündemden çıkardı.
Acaba Ecevit de Clinton'ın kimi istekleri için, "Bu
beni aşar, Meclis karan gerekir" diyecek mi?
8- ABD, Türkiye'yi dünyanın gelişen on pazan
arasında görüyor. Yüzde 20'si Avrupa düzeyinde
tüketme olanağına sahip 65 milyon nüfus ABD'li
tüccann iştahını kabartıyor. Buna karşılık ABD, Tür-
kiye'ye en yetkin olduğu konuda, tekstil ihracatın-
da kota koyuyor. Bunda bir değişiklik olacak mı?
Geziden somut kazanım çıkıp çıkmayacağının
göstergelerinden birini bu oluşturacak. Zira gelen
habeıiertatsız...
9-ABD'nin insan haklan kartı portatif. Istediği ül-
keye çıkanyor, istediğine çıkarmıyor. Tahkimde
anayasa değişikliği gerçekleştiğine göre, ABD açı-
sından, gözaltına alınan bir kişinin intihar etme öz-
güıiüğüne sahip olması olumlu bir gelişim olarak
değerlendirilebilir. Cezaevlerindeki silahlı çatışma-
lar da insanlann istedikleri silahı satın alabilmeleri
bakımından, liberal ekonominin güzel bir örneği
olarak görülebilir!
Mükemmel bir itibarla para istemeye gittiğimiz
ABD gezisinin, her şeye karşın ülke yaranna sonuç-
lanmasını diliyoruz...
Ecevit: Devlet, otontesini yedeştirecek
ÇHD üyesi avukatlar Bayrampaşa Cezaevi'ne giderek durum hakkında bilgi aldılar. (HATİCE TUNCER)
BRÜKSEL (AA) - Başbakan Bülent Ecevit
Ankara Merkez Kapalı Cezaevi'ndeki ölüm ve
yaralanmalara neden olan olaym, cezaevlerini
fesat yu^sı olarak kullanmaya alışmış kişile-
rin, devletin otoritesini sağlama çabalanna gös-
terdikleri tepki olduğunu belirtti. Başbakan,
"Fakat devlet, sonuna kadar görevini yerine ge-
tirecektir. Devlet cezaevlerinde kcndi otoritesini,
ne pahasına olursa olsun yerleştirmek zorunda-
dır" dedi.
Ecevit. ABD'ye giderken, uçağının ikmal
yapmak için indiği Brüksel Havaalanı'nda ga-
zetecilere açıklamalarda bulundu. Washington
yolunda Brüksel'e yakıt ikmali için indiklerin-
de Ankara"dan haberler aldıklannı bildiren Ece-
vit, cezaevlerinde, özellikle Ankara'daki Ulu-
canlar Cezaevi'nde bazı mahkûmlann ayaklan-
malan yüzünden 8 kişinin öldüğü ve birçok ya-
ralı bulunduğunun anlaşıldığmı belirtti. Başba-
kan, bu olaylann. cezaevi nakillerine ve arama-
lara karşı yapılan eylemler olduğunu belirterek
şöyle konuştu: "Ashnda deviet, son günlerde ce-
zacvlcrindc kendi otoritesini sağlamak için cid-
di bir atüıma geçmiş dunımda. Anlaşılan, ceza-
evlerini fesat yuvası olarak kullanmava alışmış
olan kimseler, cezaevlerinde tamamen devlet
kontrolü dışında bir düzen kurmav a alışmış olan
çevreler, buna karşı tepki uyandınyorlar. Fakat
devlet, sonuna kadar görevini yerine getirecek-
tir." Geçen günlerde, iki grubun çatıştığı Bay-
rampaşa Cezaevi'nde henüz dışanya çıkanla-
mayan bir silah olduğu yolundaki haberlerin ha-
tırlatılması üzerine de Ecevit, şunlan söyledi:
"O a>nnüları bilmiyorum, ancak silahın ceza-
evlerine girebilmiş, olması ciddi bir düzensiztik
bulunduğunu gösteriyor. Bu, villann birikimL
Bunun en büyük nedenlerinden biri de cezaev-
lerinin mimarisindeki yanhşhk. Tabii, yalnız o
değil. Yönetimde büyük aksaklıklar olduğu beJ-
ü. Çokbüyük tehditlerle karşdaşüklan belöper-
sonelin. Fakat bu, mazeret değil. .Ama bir yan-
dan da bu koğuş sisteminin yaratnğı sakıncalar
ortada. Fakat, cezaevlerinin mimarisi değiştiril-
meden, koğuş sistemi içinde bu olaylar önlene-
miyor. Oda sistemine geçiş eğttunleri veya değj-
şik cezaevlerine dağıtma eğUimleri karşısında
da bu fesat vııvalannın bozulacağuıı hisseden
hükümlüler, a> aklanma yoluna gidiyorlar. Ama
devlet, cezaevlerinde kendi otoritesini ber ne pa-
hasına olursa olsun yerleştirmek zorundadır"
Başbakan Ecevit, "Cezaevlerindeki olaylar,
Meclis gündemindeki af v asasuu etkiler mi" so-
rusuna da, "Bizim, DSP açısından söytüyonun;
bizim öngördüğümüz af yasası, kader kurban-
lanru, yani ekonomik ve sosyal düzendeki ada-
letsizliklerin doğurduğu suçlardan mahkûm
olan kimseleri bir affa kavuşturmak. Bu a\'ak-
lanmalar herhalde o kesimden geliyordeğil. On-
lar, bu ayaklanmalarda mağdur olmuş oluyor-
lar" diye yanıtladı. "Cezaevindeki ayaklanma-
nıntaraflanvenedenibellimi" sorusunu da ya-
nıtlayan Başbakan. şunlan kaydetti: "Anka-
ra'dan gelen habere göre, cezaevindeki nakille-
re karşı çıkuması, aramalara karşı çıküması,ya-
ni 'Bırakın devlet kanşmasın. Koğuşlanmızda
her türlü silah bulunsun, cebimizde her silah
bulunsun..." Buimtryazıistrvorlar.Bu.dümarun
hiçbir yerinde olacak şev değiL Yani bunun de-
mokrasiyie fılan da ilgi.si yok. Devlet olan yerde
cezaevleri elbette devletin kontrolü aranda ola-
caknr. Buna karşı çıkılmasıru kabul etmek ola-
naksızdır."