Katalog

Cumhuri . , m «JuOmKuHJLS : fj kM MüTKtnp stouft OLMUA 'âm f SMT nKSttu ıdnp Mnşı >Jedığıntz kıtabıa admı. itredı karîmıun aLimarası ve son taıllanma tanhı ıie oırlıkte btldırm, kıtap cMDizde olsun ^d:nızı. sovadımzı ve îdefon oumiranızı da btldınne> ı unuönayın Uye degıisraız. dılersenız ûy« dc oliffl \a da uveiıöınızı vnulev:: HEfl fŞLEM BtR TELEFONLA:0212 514 01 96 76 YIL SAYI: 27018 / 250.000 TL (KDV,çmde) KURUCUSU: Y U N U S NADİ (1924-1945) BAŞYAZARI. NADİR NADİ (1945-1991) 27 EYLÜL 1999 PAZARTESİ u M H U R I N K U Ü R H İ M t BALZAC BİLİNMEYEN BAŞYAPIT / KIRMIZI HAN Çevirenler: Nahit Sırrı Örik / Nermin Sankur "Balzac'ın yapıtının ucu bucağı yoktur. Seksen cildin içinde butiin bir çağ, bütün bir kuşak, bütün bir evren vardır. Ondan önce hiç kimse, sistemli bir biçimde, bu kerte büyük bir işe girişmiş değildir." Steran Zvveig. Gerçekten de çağının en gerçekçi tanığıdır Balzac. Çağının ınsanlarını olanca gerçeklikleriyle.. davranışları ve davranışlarına yon veren duyguları, tutkulan, düşünceleri, korkularıyla çızer romanlarında. BÎUNMEYEN B4$YAPIT KIRMIZI HAN , 7* İnsanların iç dünyasını böylesine didik didik eden bir romancı daha -daha sonra gelen Dostoyevski dışında- yoktur denebilir. Balzac'ın ve yapıtının büyüklüğünü kavrayabilmek içın "İnsanlık Komedyası" başlığı altında topladığı 150'ye yakın yapıtının -yazmaya ömrünün yetmediği kırk kadarınıaadları üzerınde de bıraz duşunerek- tümunü birden değerlendirmek gerekir. • - •• '• Doğumunun 200. yılı kutlanan Balzac'ın bu hafta sunduğumuz, birbirinden giizel iki uzun öyküsü de "İnsanlık Komedyası'.'nın "Felsefe İncelemeleri" bolumunde yer alıyor... Yarın CumhUPİyet 'le birlikte... Ankara Ulucanlar Cezaevi'nde çıkan olaylarajandarma müdahale etti Cezaevinde 10 ölü Beklentî?.. İki Türkiye var. Birincisi gücünü dünyaya son yıllar içinde bir kez da- ha kanıtlamış: askeri açıdan dinamik tutumuyla şaşırtıcı bir başanyı vurgulamış; Sevr'e dönük hırslar. besle- yenlerin kursağında kalmış- ör. Türkiye'nin tarihsel biri- küni ve güncel ağıruğı. kar- şısında bulunanlan düşün- dürmekfedir. Güçlü bir or- duya, 200 mihar dolarhk ulusal gefire, genç bir nüfiı- sa ve yetişmiş insan dağan- nasahipbirinci Türkhe'nin Avrasya kapsamındaki var- bğı, önemini arttırmaktadır. tkincisi, Avrupa Birü- ği'nin dışladığı Türkiye'dir; demokrasi ve insan haklan kapsanunda notu kınJc irti- ca tehdidi altında bunalan; dış ve içte borçlu: ekonomi- si faiz sarmauna dolannuş; devletjçinde çetelerin, özel kesımrfe mafyaların yuva- landığı ikinci Türkiye, dışar- dan medet ummakta, IMF'nin kapısında boynu bükük.verilecek karan bek- lemektedir. • Ecevit, bu iki Türkiye'ııin Başbakanı olarak Ameri- ka'nın kapısuu çalmakta- dır; Başkan Clinton'la ko- nuşacağı pek çok konu var- dır; bütün gözler Atlantik ötesine çevTİlmiştir. Birinci Türkiye'nin Baş- bakaıu güçlü ve rahat, ikin- ci Türkiye'nin Başbakanı ezik ve boynu eğik durum- dadır. Burada daha da önemli olan, Amerika değii, Türki- ye'deld ortamdır. Bu ortam- da değer >argüan ne yazık ki bozulmuştur: kendine gü- ven duygulan azalnuştır; öl- çütler vozlaşmıştır: her şeyi dışardan bekleyenlerve ken- dine güvenmeyenler devlet yönetiminde ağır basıyoriar. Bu yüzdendir ki Başba- kan Ecevit geziyeçıkmadan önce Washington'un ve IMF'nin istediklerini iktida- nn eüyle bir bir gerçekleş- tirmiş; bu önlemlerin küre- selleşme gereği refornüar ol- duğu öne sürülnıüştür. Ül- kenin içine düşürüldüğü çıkmazdan kurtulması için ağır ödünler vermek zorun- da kaldığunız gerçeğiörtbas edilmiştir. • Geriye ne kabyor?» Kıbns sorunu. Bu konuda VVashing- ton'un bastıracağuu pek sannuyoruz. Türkive'de hü- kümetJerin yapabileeekleri va da \apama\acaklan bel- İidir. Avrupa Birh'ğı'nde 2000'liyıllannbeklemeoda- sına ahjnmak karşıbğuıda, 57'nci hükümetin Kıbns'ta )naylanamaz ödünler vere- )ilecegini de düşünmüyo- iız. Ancak yine de duyariı bir »eklenti içindeviz. Sa\ın xe\it, iki Türkiye'den han- jsinin Başbakanı gjbi dav- anacak?.. Ne alacak. daha ne vere- ek?- Cumhurtyet 30 kİŞİ yaralandl Güvenlik güçleri, Ulucanlar Cezaevi'nin 4. koğuşunda kalan siyasi tutuklu ve hükümlülere önceki gece operasyon düzenledi. Silah kullanılan operasyonda 10 kişi yaşamını yitirdi, 6'sı güvenlik görevlisi 30 kişi yaralandı. Olaylann, 40 kişilik koğuşlarda 100 kişi kalan tutuklulann 7. koğuşu işgal etmeleri nedeniyle çıktığı öne sürüldü. PfOteStO eylemleri Olayın duyulmasınm ardından birçok cezaevinde protesto ve rehine alma eylemleri başladı. Bayrampaşa, Ümraniye, Bartın, Çanakkale, Bergama, Gebze ve Çankın cezaevlerinde 69 cezaevi görevlisi siyasi tutuklular tarafından rehine alındı. Bursa Özel Tip Cezaevi, Aydın E Tipi Cezaevi ve Buca Cezaevi'nde de sayım vermeme eylemi başlatıldı. Haber Merkezi - Ulucanlar Cezaevi olarak bilinen Anka- ra Merkez Kapalı Ceza ve Tu- tukevi'nde önceki gece saba- ha karşı bomba ve silahlarla düzenlenen operasyonda kan' aktı. 4. koguşta kalan sıyasi tutuklu ve hükümlülerden 10'u öldü. 24'ü ağır yaralan- dı. Operasyon sırasında 6 gü- venlik görevlisinin de yara- landığı bildirildi. Olaylann, "Kapasitesi 40 olan koğuşlar- da 100 kişi kalan rufuklulann ek koğuşistemhle7. koğuşu iş- gal etmeleri nedeniyle** çıktı- ğı öne sürüldü. Olaylann, Başbakan Bülent Ecevit'in ABD'ye gittiğı gune denk gel- mesi ve İnsan Haklan Derne- ği (ÎHD) Genel Başkanı Akm Birdai'ın tedavisi gerekçe gösterilerek 6 ay süreyle ser- best btrakılmasından hemen sonra yaşanması da dikkat çekti. Ulucanlar Cezaevi nde 10 kişinin ölmesine neden olan katlianun ardindan, bir- çok cezaevinde de görevliler tutuklu ve hükümlülertarafin- dan rehine alındı. Türkiye Ce- zaevleri Direniş Komitesı adı- na yapılan açıklamada. "Re- hine alman personelin öldü- rülmesinin sonımlusunun mevcut siyasi iktjdar olacağı" belirtildi. Cezaevlerinde *Fö- pi cezaevi uygulamasmı pro- testo" amacıyla tutuklu ve Mü- MArkasıSa.8,Sü.3'te Operasyon sırasında polis, cezaevi çevresinde yoğuB önlemler alırken böige araç ve yaya trafiğine kapatıldı. Gazetecilerin de cezaevüıe yaklaşmalarına izin verümedL Operasyona karşı tutuklu ve hükümlülerin direnme\ e çahştıkian, bunun üzerine görevtilerin içerigaz bom- bası attıkları bildirildL Oiayiar nedeniyle bugün demokratik kitle örgütieri ve siyasi parti temsilcileri protesto gösterisi gerçekleştirecek. BÜLENT ECEVİT: DEVLET, OTORİTESINİ YERLEŞTÎRECEK MS.Sayfada 'ADALET BAKANI HlKMET SAMİTÜRK ISTIFA ETStN' • 8. Sayfada B a ş b a k a n B ü l e n t E c e v i t ' i n A B D g e z i s i b a $ I a d ı 6 Ekonomidehakkımızı istiyoruz'VVashington baskı yapmaz1 Başbakan Bülent Ece\ it, ABD ile bazı konularda görüş aynlıkları olabileceğini, ancak Kuzey Irak ve KKTC konusunda bir baskı geleceğini sanmadığını söyledi. NATO'nun ilgi alanının genişlemesinin ABD ile olan ilişkilere yeni bir boyut kazandırdığını vurgulayan Bülent Ecevit, "Ekonomik konularda hakkımız olanm ötesinde isteklerimiz ve beklentilerimiz söz konusu değildir" dedi. AB için hayai kurmuyorum' Gazetecilerin AB ile ilgili sorulannı yanıtlayan Ecevit, "Ben bu konularda hayal kurmuyorum. Beklentiler içine girmiyorum. Ancak böyle adaylık filan değil-, AB'ye tam üyeliğin tarihimizden gelen, coğrafyamızdan gelen, kültürürnüzden gelen bir hak olduğunu ve uluslararası anlaşmalardan kaynaklanan bir hak olduğunu söylüyorum. Türkiye bir Avrupa ülkesidir" dedi. • 7. Sayfada iMF'den yeşil ı$ık bekleniyor Ecevitin ABD'deki temaslannın ağırlık noktasını finans kuruluşlannın desteğini kazanmak oluşturacak. Türkiye, 1 Ocak 2000 sabahı üç yılhk 'istikrar ekonomisi programı'nı uygulamaya başlıyor. 1.6 milyar dolarlık deprem vergi paketini '2000 özelleştirme yılı' tamamlayacak. IMF'nin kredi pazarlanna 5 milyar dolarhk yeşil ışık yaknıası bekleniyor. ftZEB WM1« ri • 7. Sayfada Başbakan'a mektup Sirmen: Kalıcı konut yapılsın # Başbakan Bülent Ecevit'e bir yazıyla başvuran tzmit Büyûkşehir Belediye Başkanı Sefa Sirmen, 2 yıl süreyJe kentte toplanan vergilerin kendilerine bırakılmasını ıstedi. Sefa Sirmen, prefabrike konutlarda 500 trilyonun israf olacağını belirttı. • 3. Sayfada Deprem degerlendirmesi 4 Eksikliğimiz çok derinde' # Evet, büyük bir afet yaşamıştık. Ama "alhmızın çürük" olduğu bilinmiyor değildi ki. Altımızın çürük olduğunu bilen ve yetkili makamlarda ona göre davranmak zorunluluğunda bulunanlar, şimdi "alhmız çürük" deyip işin içinden çıkabilıyorlardı. TOLfiA YMmMTn yaast • 9. Sayfada Zirve Calatasaray'ın Fenerbahçe liderlikten indi # Türkiye 1. Futbol Ligi'nin 5. haftasında Gaziantepspor'la Kadıköy'de berabere kalan Fenerbahçe, Iiderligi Galatasaray'a kaptırdı. Trabzonspor, Göztepe deplasmanında 1-1'lik sonuca razı oldu. Bursaspor ise Ankaragücü'nü 3-1 yenerek ilk galibiyetini aidı. MSpor'da RekabetKuıiilu, Cumhuriyet'in başvurıısunu yarın görüsecek 'Çoksesli demokrasi içmtehlike' # Gazete Sahipleri Birliği Başkanı Nezih Demirkent, ucuz gazete satanlann hedefinin rakipleri zora sokmak olduğunu söyledi. Demirkent, bu tavn hukuki açıdan tanımlamanın zor olmadığmı belirtti. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nail Güreli de "Dilerim ki, bu olay medyanın sermaye yapısı üzerinde, kamuoyunda yeni kuşkulann yerleşmesine yol açmadan bir çözüme ulaşıhr" dedi. # Türkiye Gazeteciler Sendikası Genel Başkanı Ziya Sonay ise "Fiyat kırma yoluyla yaratılan haksızlık giderilmelidir. Ancak, bunun dışmdaki vahşi kapitalist uygulamalann da önüne geçilmeli, emeğe gereken değerin verilmesi sağlanmalıdır" diye konuştu. LEYLA TAVŞANOĞLU Ucuz gazete uygulamasının haksız rekabete girdiğini savunan gazetemizin bu haksızlıgın gi- derilmesi amacıyla Rekabet Kurulu'na yaptığı başvuru yann görüşülecek. Ucuz gazete uygula- masına tepkiler de artarak sürüyor. Bu konuda görüşlerine başvurduğumuz Gazete Sahipleri Birliği (GSB.) öaşkanı Nezih Demirkent, Türki- ye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) Başkanı NaBGü- reH ve Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) Ge- nel Başkanı Ziya Sonay ucuz gazete uygulama- sının amacının 'rakiplerizorasokmak' olduğun- da birleşirlerken CurnhuriyetMn Rekabet Kuru- lu'na başvurusunu 'yerinde ve olumlu' bulduk- lannı söylediler. GSB Başkanı Demirkent, TGC Başkanı Güreli ve TGS Genel Başkanı Sonay'ın UArkosıSo. 7,SiL2'de Yemen Türkler Mezarlığı • Muhammed Nuri, Sana'da oturuyor. Dedesi Adapazan'ndan. Babasını Yemen'de toprağa vermiş. İkioğluna evlenmeleri için tek şart koşmuş: "Türk kökenli bir ailenin kızıyla evleneceksiniz." Dediğini yaptırmış. Sana'dan Osmanh'nın sevkyolu Hudeyde"ye gidiyoruz. On binierce askerimizin kınldığı yol. Karşımızda dağlar serisi. Gök>Tizü pırıl pınl, tek bir bulut yok. Ama dağlartn aıasında tülü andıran duman perdesi... Yemen tûriajsünii haylarmamak elde değil... MUSTAFA BALBAY'IN GEZÎ NOTLAR1 YARIN Cumhuriyef te GUNDEM MUSTAFA BALBAY Dupumumuz Kötü... hîbarımız Mükemmel!.. Başbakan Bülent Ecevit kalabalık bir heyetle ABD'ye uçtu. Ecevit'in 20 yıl aradan sonra başbakan olarak yaptığı bu geziyi neredeyse bir milat olarak görenler var. Her olayı milat kabul etmeye meraklı ol- duğumuz.için bu tanımın da içi boşaldı, ama geziden M Arkası Sa. 8, Sü. 8'de