Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 22 EYLÜL 1999 ÇARŞAMBA
HABERLER
HADff'te görev
dagılımı
• ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu) -
Halkın Demokrası
Panisi'nin(HADEP) l.
olağanüstü kongresınde
seçilen Parti Meclisi,
Merkez Yönetım
Kurulu'nu belirledi.
HADEP'in 8 Evlül'de
yaptığı l. Olağanüstü
Kongre'de genel
Başkanlığa Ahmet Turan
Demir seçilirken kongre,
yeni Parti Meclisini de
belirlemişti. HADEP Parti
Meclisi. 18-19 Ağustos
günleri yaptığı toplantıda
yeni MYK'yi belirlerken
MYK kendi arasında
yaptığı toplantıda genel
sekreterliğe Mahmut
Şakar. genel saymanlığa
ise Kemal Peköz"ü getirdi.
HADEP MYK'nin dün
yaptığı toplantıda
belirlenen genel başkan ve
genel sekreter yardımcılan
ise şöyle- Genel Başkan
Yardımcılan: Hamit
Geylani. Niyazi Bulgan.
Eyyüp Karageçi, Mehmet
Tekın. Genel Sekreter
Yardımcılan: Ali Rıza
Yurtsever. Mehmet Kart.
Sevahır Bayındır, Salıh
Özdemir."
Ezo Gelin ata
toprağında
• GAZİA\TEP(AA)-
Güzelliğı ve çilesi
türkülere, filmlere konu
olan, Barak Ovası'nda
efsane gibi anlatılan, adı
çorbalara venlen ve Türk
kültür hayatında yeri
bulunan Barak ile
özdeşleşen Ezo Gelin'in,
yanm asra yakın vatan
hasreti cuma günü sona
erivor. Ezo Gelin'in
Suriye'de bulunan ve yann
Oğuzeli Kaymakamı
Cemal Hüsnü Kansız
başkanlığındaki heyet
tarafından getirilecek
mezan. cuma günü doğum
yeri-Oğuzeli ilçesine bağlı
Dokuzyol (Uruş) köyüne
nakledilecek.
Su kaynafiı
araştırması
• BLRSA(AA)-
Depremın belirtilerinden
olduğu bildirilen termal su
kaynaklan ve yeraltı su
hareketlerini Bursa'da
izlemek amacıyla 50
milyar liraya ihtiyaç
duyuluyor. TMMOB
Jeoloji Mühendisleri Odası
Bursa Temsilcisi Ertekin
Düzgüneş, kurulacak
sistemle yeraltı su
hareketlihğini süreklı
izlemek için bir modem
sistemi kurulması
gerektiğıni kaydetti. Bursa
Ovası'nda boşluk ve
çatlaklar ile birlıkte su
lcuyulan bulunduğunu da
ifade eden Düzgüneş.
kurulacak sistemle su
hareketliliğinın anında
izlenebileceğıni vurguladı.
Sıvas'taki izinsiz
gösteri
• SIVAS(A\)-Sıvas*ta
üniversiteler ile ilköğretim
okullanna türbanlı
ögrencilerin alınmamasını
protesto için izinsiz gösteri
yaptıklan gerekçesiyle
haklannda, 6 aydan 1 yıla
kadar hapis cezası
istenilen, aralannda Millet
Partisi(MP)SıvasIl
Başkanı Abdullah
Çakmak'm da bulunduğu
17 kişinin yargılandığı
davanın ilk duruşması
yapıldı. Sıvas 2. Asliye
Ceza Mahkemesı'nde
görüien davanın dünkü
duruşmasında sanıklar.
olay günü toplantı
yapmadıklannı ileri
sürerek, "Bizler. basın
açıklaması da yapmadık.
Gazetecilerle sadece sohbet
ettık" dediler. Mahkeme,
eksik evraklann
tamamlanması için
duruşmayı erteledi.
Uyuştupucu
operasyonu
• StVEREK(AA)-
Şanlıurfa'nın Siverek
ilçesinde, uyuşturucu
hammaddesi olan 3 milyon
740 bin 476 kök dişi
hintkeneviri ile 44 kilo
kubar esrar ele geçirildi.
Bir ihban değerlendıren
jandarma narkotik timleri.
Bucak beldesıne bağlı
Narlıkaya köyü Ağacık
Mezrası'ndaHalil
Bozdag'a ait tarlalarda
ekimi kaçak 122, Adnan
Macurtay'a ait tarlada 986
bin 354 dişi hintkeneviri ile
44 kilo kubar esrar buldu.
Tarlasında esrar bulunan 3
kişinin aranmasına devam
edilirken soruşturmanın
sürdürüldüğü bıldınldı.
Trafik, inşaat, eğlence adı altında kent yaşamındaki ses kirliliği sağlığımıza zarar veriyor
Gürültüyle yaşıyoruzSAADET USLU
Trafiğinden eğlencesine, ça-
lışma ortamımızdan evimize
kadar gürültü hayatımızın her
alanına girmiş durumda. Insan
organizmasma direkt etki eden
gürültü, tek başına stres, baş ag-
nsı, tansiyon ve işitme kayıpla-
nnm nedeni olabiliyor.
Yaşamın modernleşmesiyle
birlikte insana zarar veren un-
surlardan biri olarak karşımıza
çıkan gürültü, sağlığımızı tehdit
ediyor. Med Line Işçi Sağlığı ve
Iş Güvenliği Koordinatörü Dr.
Murat Fırat, insan organizma-
sının bütün yabancı maddelere
olduğu gibi gürültüye karşı da
savunma mekanizması geliştir-
diğini belirterek. "V'ücutgürül-
tüye karşı konınmak için kula-
gın hassasiyetini azaltıyor. Kula-
ğuı duyma eşiğj yükseİdikçe, ki-
şi normal sesleri duymamaya
başlıyor. Zamanla işitme kayıp-
lan oluşuyor. Roketatar. havan
gibi aletJerin > anında bulunan-
lar, ani bir patlamaya maruz
kalanlarda ise ani işitme kayıp-
lan görülüyor" dedi.
Yasal düzenlemelere göre. 80
dB'in üzerindeki işyerlerinin 6
ayda bir denetlenmesi gerekti-
ğini de vurgulayan Dr. Fırat.
şöyle devam etti: "Yapılan ça-
Iışmalar, bu değerin üstünde işit-
me kayıplarının görüldüğünü
ortaya çıkarmış. Gürültü orga-
nizmava direkt etki eder. Kişi bu
etkiyi hemen fark etmez ve za-
manla işitme kayıplan oluşur.
80 dB'in üzerinde gürültülü iş-
yerlerinde çalışanlann yilda bir
kez kontrol edilmeleri gerekir.
Kişide sonın varsa bu süre 6 ay-
da bir olmahdır. Ancak Çalış-
ma Bakanlıgı yılda işyerlerinin
sadece yüzde 3'ünü denetleye-
bilivor."
İnsan sağlığını tehdit eden
gürültüye karşı Gürültü Kont-
rol Yönetmeliği'nde ciddi ted-
birleralınmış. ancak bunlaruy-
gulanmıyor. Yönetmelikte, çe-
şitli kuruluşlann yerine getir-
mesi gereken yükümlülükler
şöyle sıralanıyor:
Belediyeler
• Baymdırlık ve Iskân Ba-
kanlığı ve Ulaştırma Bakanlığı
i!e işbirliği yaparak şehiriçi ve
şehir dişi trafik yollannı plan-
larken gürültü problemini de
göz önüne almak, gürültüye du-
yarlı alanlardan ana yollan
uzaklaştırmak,
• Mevcut karayollan ve şehi-
riçi ana arterler ve çevre yollar-
dan yayılan gürültülerin seviye-
lerini gürültü kaynagından en
az 300 metre uzaklık içerisinde
gösteren gürültü haritalannı ha-
zırlayarak. ımarplanlannda be-
lirtilen esaslar çerçevesinde ge-
reken önlemi almak,
• Mevcut imar planlannda
veya yeni planlarda belirlene-
cek yerleşme düzenleri içinde
gürültülü ve gürültüye duyarlı
alanlan dikkate almak.
Ulaşürma Bakanlığı
• Havaalanlânnda gürültüsüz
iniş-kalkış biçimlerinin belir-
lenmesi, hava aracı ve havaalan-
lan için gürültü konusunda ge-
rekli ve Gürültü Kontrolü Yö-
netmeliği paralelinde her türlü
metot, standart ve karariann ha-
zırlanması.
• Bayındırlık ve Iskân Bakan-
lığı ve valiliklerle işbirliği için-
de demiryolu ulaşım araçlannın
ses ölçümlerinin yapılması.
Bayındırlık ve İskân
Bakanlığı
• Yeni havaalanlan yapılır-
ken veya mevcut havaalanlan
geliştırilirken gürültü faktörü-
nün de göz önünde bulunduru-
larak planlama yapılması,
• Her türlü bina yıkımlan ve
yol yapımlannda gürültü kont-
rolü ile ilgili önlemlerin alın-
ması, sınırlamaiann yapılması,
Sağlık Bakanlığı
ve Çalışma Bakanlığı
• Işyerlennde gürültü ölçüm-
lerinin yapılması, gerekli ön-
lemlerin alınması.
Orta kulak enfeksiyonuna dikkatTürkiye'de en sık rastlanan kulak hasta-
lığının orta kulak iltihabı olduğu belirtildi.
Özellikle çocuklarda görüien orta kulak
enfeksiyonlan, ağnsız seyrettiği için geç
fark ediliyor ve işitme kayıplanna yo! aça-
biliyor. Türkiye'de veri yok, ancak ABD'de
2 yaşına kadar çocuklann yüzde 60'ında
okul çağına kadar olan çocuklann ise yüz-
de 80'inde bu hastalık gelişiyor.
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kulak Burun
Boğaz Anabilim Dalı öğretim görevlisi
Doç. Dr. Ferhan Öz orta kulak sorununun
genellikle 5-6 yaşlannda başladığını söy-
iedi. Geniz eti olan çocuklarda orta kulak
sorununa daha sık rastlandığıru belirten Öz
şöyle devam etti:
"Geniz eti hava ghmednl engeller. Orta
kulakta hava almasını saglayan östaki bo-
rusu vardır. Buraya yeteıii hava gjtmezse
burada SIM birikir. Bu da işitme kaybına
yol açar. Çocuk duymadığını fark etmez.
Agn yapmaz. Eğer sonın tek kulaktaysa
Gürültüye karşı ne yapılmah?İnsan sağlığını ve
yaşam kalitesini ciddi
olarak tehdit eden
gürültüye karşı
uyulması gereken bazı
noktalar şöyle
sıralanıyor:
- Işverierinde gürültü
yaratan maddeler daha
az gürültü çıkaranlarla
degiştirilmeli. Eğer bu
mümkün olmuyorsa
bu madde izole'
edümeli.
- Gürültüye direkt
olarak maruz kalan
kişinin korunması
gerekir. Kulak tıkaçlan
10-15 dB, maşonlu
kulak koryuculan ise
20-35 dB'e kadar
gürültüyü azaltır.
Gürültünün seviyesine
göre bunlardan biri ya
da ikisi birden
kullanılmalı.
- Çok gürültülü
ortamda bulunan
kişinin çalışma süresi
gürültünün derecesine
göre ayarianmah,
- ÇevTede gürültü
varsa çift cam
takılmalı, mümkünse
duvarlann izolasyonu
sağlanmalı.
- Hiçbiri yapılanuyorsa
yatak odası yol
tarafında olmamalu
- Var olan mevzuat
uygulanmah, devlet
görevinı yerine
getirerek denetimlerini
yapmalı,
- tşletmeler kendi
içlerinde teknolojilerini
insan sağhğına uygun
olarak yenilemeli.
İşitme kayıplanmn
tazminatı işletmelerin
sermayelerinden daha
çok olabilir. Ama şu
anda yeterince dava
açılamıyor.
- Trafik de önemli bir
gürültü kaynağı. Araç
bakımı düzenli olarak
yapılmalı. Yol
kenarlarına dikilecek
ağaçlar ya da duvarlar
da gürültünün yerleşim
alanlanna gidişini
azaltır.
- Toplum bilinçlenmeli.
Her birimiz gürültü
yapmak için adeta
yanşıyoruz. Örneğin,
komalar, yüksek sesle
müzik dinleme.
Organizmayı nasıl etkiliyor
Organizmaya direkt etki eden gürültünün insan
sağhğına zararları saymakla bitmiyor. Izmanlargü-
rültünün etkilerini şöyle sıralıyor:
Gürültü 30 dB 'den sonra sonın yaratmaya başlı-
yor.
• 30-65 dB arası, öflce, kızgtnlık, işe konsantras-
yon bozukluğu ve uyku bozukluğu,
• 65-90 dB, fîzyolojik tepkiler, solunumun hızlan-
masu kalp aüşlarının azaltnası ve beyin sıvtsındaJa
basmcın düşmesine neden oluyor,
• 90-120 dB arası, fîzyolojik rahatstzhklar artar-
ken, başağnlan başlıyor.
• 120-140 dB arası, iç kulakta ciddi hasarlar gö-
rülüyor,
• 140 dB 'in üzeri, meydana gelen tahribatlar doğ-
rudan doğruya beyinle ilgili oluyor.
Bunlann dışındagürültü, stres, kas kasılması, dik-
katsizlik, öfke, sajdırganlık, emziren annenin sütü-
nün kesilmesi gibi sorunlar yaratıyor.
aile de fark etmez. Buna kulak nezlesi diyo-
ruz. burada kulağa tüp takılıyor ve sıvı azal-
tüıyor. Tüp 6-8 ay kalıyor. Bu tüpü ya zar
kendisi atar ya da biz alınz. Grip sırasında
hasta ihmal edüirse kulak nezlesi iterier."
Hastalığın tedavi edilmemesi durumun-
da ilerleyip orta kulak iltihabına dönüştü-
ğünü belirten Ferhan Öz. bu durumda ağ-
n ve işitme kaybtnın birlikte görüldüğünü
söyledi. Bu durumda bakterilenn de etkili
olduklannı ifade eden Öz -lltihabın baskı-
sıyla kulak zarı delinebilir. Tedavi olursa
delik kapanır. Türkiye'de veri yok, ancak
ABD'de 2 yaşına kadar çocuklann yüzde
60'ında, okul çağına kadar olan çocuklann
yüzde 80'inde bu hastalık gelişiyor. Ancak
bu rakamın içinde grip nedeniyle kulagın
nkanması da var" dıye bilgi \ erdi Kulak-
ta en az hastalığa iç kulakta rastlandığını
da kaydeden Doç. Ferhan Öz. bunlan şöy-
le sıraladı:"tç kulakta gürültü, yaşhhk, çe-
şitii Uaçlann kullanılması, işitme kayıplan-
na neden olabilir. Bunun
dışında tümörler, menier
hastalığı (baş dönmesi. mi-
de bulantısı. kusmaya ne-
den olur)kireçlenme de gö-
rülür.''
Doç. Öz, canlı insanda
araştırma yapılamaması
nedeniyle bilimin, iç kulak
konusunda hâlâ yeterince
bilgiye sahip olmadığını
ekledi. Öz, kulaklanmızm
sağlığı için şu önerilerde
bulundu: u
- Sık sık kulak
temizleme, kulağı bakteri-
lerden koruyan salgının
azalmasına yol açar.
- Gürültü iç kulağa za-
rar verir. Uzun süre alkol
kullanınu da iç kulağa za-
rar veren etkenler arasın-
dadır. Bu durumda çuıla-
ma olur. Devamlı aynı du-
rum yaşanırsa işitme ka-
yıplan görülebilir.
- Dalmaya meraklı olan-
lar da bir uzmandan ders
almalılar. Doğru yapdma-
yan dahş kulağa zarar ve-
rebilir."
TlRMIK?AYDIN ENGIN aengin » doruk.net.tr.
Bir adaçayı söyledim.
- Yanında limon?
Soru mu, karar mı, belli değil. O,
yanıtı biliyormuşçasına dönüp gi-
derken yanıtladım:
- Istemem. Adaçayı kokusu kay-
boluyor...
Durdu. Şöyle bir tarttı. Masaya
çökerken göz kırptı:
- Sen bu işi biliyorsun...
Adaçayı içme adabından övgü
derieyeceğim hiç aklımagelmemiş-
ti.
- Bilirim, dedim. Egeliyim...
Denizin hemen kıyısında, sararan
yapraklarını yavaşça yere salıp, ye-
şil kalanları hızla sarartan kcx;a çı-
narların altında, çene çalmaya su-
samış garsonla birlikte adaçayı içi-
yoruz.
Tabii limonsuz...
•••
Yazlıkçıların hepsi gitti. Ada, ada-
lılara kaldı. Tek tük de bencileyin ka-
çak. Bir de yazlıkçıların geride bırak-
tıkları kediler ve köpekler...
Yaz boyu başkaları tarafından
beslenmeye alışmış, bakımlı, tom-
bul kediler şimdi evlerinin çevresin-
deki nafile bekleyışlerini bırakıp li-
mana iniyorlar. Becerebilenler ka-
rınlarını artık balıktan dönen motor-
lardan kaptıklarıyla doyuracaklar.
Yalnızlığm ve Avareliğin Tadı
Beceremeyenler bu kış...
Neyse! Güzle birlikte sohbetlerin
konusu da değişti. Artık yazlıkçılar-
dan, pansiyon fiyatlarından, disko-
daki gürültüden söz edilmiyor. Şim-
di hemen hemen tek konumuz var:
Zeytin.
Toplamak için dışarıdan ameleye
gerek kalacak mı? Amele gündelik-
leri ne kadar? Sele mi yapmalı, yağ-
lı sele mi? Adadaki yağhanede sıra
gelmezse Erdek'e mi gitmeli, karşı-
ya, Avşa'ya mı geçmeli?
Zeytin konuşmayan da balık ko-
nuşuyor:
- Ayıtaşı'nın açığı iyi çinekop ve-
riyor...
- Ufak ama... Çinekoplar bu yıl
çok ufak.
- Çinekop değil yaprak be, yap-
rak!
- Ufak mufak, ama çinekop bu
babam! Hartdedi mi otuzbeşlik mi-
sinayı biie götürüyor...
Peki, zeytin ya da balık konuşma-
yanlar ne yapıyor?
Hiiiç... Onlar susuyor ve balık ya
da zeytinden konuşanları dinliyor...
Peki deprem, hükümet, Ecevit'in
Amerika gezisi, köprü geçiş fiyatı-
na yapılan zam, köşkten dönen af
yasasının geleceği, PKK'nin çekilip
çekilmediği?..
l-ıh... Bir-iki siyaset düşkününü bir
yana bırakın, ada kendi sorunlarıy-
la ördüğü kozasına çekilmiş...
Gazeteler akşamüstü Erdek mo-
toruyla geliyor. Bir-iki saat içinde ga-
zete alınabilir. Ybksa dükkân kapa-
nıyor. Satılmayanlarda ertesi saba-
hın köründe gene Erdek motoruna
yükleniyor. Yani aldın aldın, alma-
dın...
Ben almadım. Akşam televizyonu
da açmadım. Cep telefonu çoktan
kapatıldı. Yazı yazmak olmasa bil-
gisayarın kapağı da kaldırılmazdı.
Kaldırıldığında da Internet turu fılan
atılmadı tabii. Bilgisayar bir "tıımık-
lık" açık kaldı...
•••
Ada... Bazen öpen, bazen ısıran
rüzgâr, Belediye Meydanı ile liman
arasında avare ve umutsuz dolanan
kediler, balık, zeytin ve alabildiğine
sakin deniz...
Bu iyi işte.
Depremsiz, afsız, sivil toplum ör-
gütsüz, Yargıtay Başkanısız, trafik-
siz, e-mail'siz, fakssız, gazetesiz, te-
lefonsuz, televizyonsuz...
Bu iyi işte...
Yalıtılmışlığın doyulmaz tadı...
Eskilerzenginçağrışımlı "münze-
w'"sözcüğünü kullanırdı. Onu an dil-
de hangi sözcükle karşılamalı?
Boş veeeeer...
Yalıtılmışlığın tadını çıkar...
Hemen bütün Batı dillerinde "a-
da"sözcüğünün kökeninin "yalıtıl-
mış" sözcüğünden gelmesi boşuna
mı: Isola, iceland, eiland, insel, ile,
isle!
Istanbul'adönünce "ada"sözcü-
ğünün anlamını, kökenini araştırma-
lı. Ya da beklemeli. Nasıl olsa bu ya-
zıya göz atan bir Cumhuriyet oku-
ru telefon edecektir ve soruyu ya-
nıtlayacaktır...
Boş ver bunları şimdi. Seçilmiş
yalnızlığm ve avareliğin tadını çıkar-
maya bak. Örneğin, köye in. Dün
gece sallandık ya. Bak bakalım çı-
narlann altındaki sohbetlerin konu-
sunu değiştirmiş mi? Kulak ver ba-
kalım, zeytin ve balık yerine dep-
remden ftlan söz ediliyor mu? Kork-
ma, nasıl olsa çok sürmez. Sonra
gene balık ve zeytin konuşursu-
nuz... Peki yazı ne olacak?
Takma kafanı. Okuyucuya hile ya-
pacak değilsin ya. Ne duyuyor, ne
görüyor, ne yaşıyorsan onu yaz.
Yani her zaman yaptığını yap...
Obsesyon-kompulsiyon
Soplantı
vekorkulor
ruhsaldengeyî
bozuyor
VURALAHI
Çeşitli ruhsal meka-
nizmalarla ortaya çıkan,
bireyselliği ile toplum-
sallığı arasında uzlaşma
sağlayamayan hasta, ta-
kınaklı ve obsesif kişili-
ği ile içsel sıkıntı içine
düşüyor...
Dünyada sıklıkla kar- *
şılaşılan takıntı. saplantı
ve fobiler çoğu kez insa-
nın toplumsallaşmasını
önlediği gibi sıkıntılı bir
yaşamın içine de çeki-
yor... Geçen yıllarda gişe
rekorlan kıran "AsGood
as it Gets" "Benden Bu
Kadar" adlı iki Oscar'lı
filmın baş oyuncusu
Jack Nicholson, takıntılı
kişilik yapısıyla başanlı
bir oyun vererek bu has-
talığın pençesinde bulu-
nanlan hayli etkiliyor...
Psikiyatri dilinde "Ob-
sesyon- Kompulsivon"
adı verilen, yani takınak
düşünce ve ondan kurtul-
ma eylemleri psikojen
mekanizmalarla ortaya
çıkıyor. çeşitli organ ve
ruh beliıtileriyle psıko-
nevroz adını alıyor...
Bireyselliği ve top-
lumsallığı arasında uz-
laşma kuramayan takı-
naklı hasta, toplumla ve
kendisi ile sürekli bir
kavga içindedir. Bu so-
runlan çözümleyemeyen
"obsesif- kompulsif""ki-
şilikli hastadaki belirti-
ler, bilinçalhnda hapso-
lup kalmış kompleks ve
çatışmalanndan kaynağı-
nı alıyor. Bu tip kişilerin
yaşamı, iç çatışmalan ile
savaşmakla geçiyor. Be-
lirtili belirtisiz bunaltılar
karşısında savunma me-
kanizmalanna başvuran
kışı, sonunda. bitkin dü-
şüyor...
Bu konuda görüştüğü-
müz emekli psikiyatri
profesörü Dr. özcan
Köknel,obsesif-kompul-
sif psikonevrozu şöyle
tanımlıyor:
"Anlamsızlığı. gerek-
sizliği hasta tarafindan
kabul edilir, hastanın is-
tenci dışında inatçı biçim-
deyineleyen saplantıh. ta-
kınakJı zorlu düşünceler
eylemleri oluyor"' diyor
ve belirtilerini şöyle
açıklıyor:
"Hasta saplantı ve ta-
kınaklannm arkasında
bulunan dürtülerin zor-
ladığvbu dürtülerin duy-
gu yükünün boşaltmak.
yansızlaşnrmak amacına
dönük oian istem dışı ha-
reketlerin bir amacı ol-
mayıp. gelecekte olası
korku yaratacak. tehUke
ve tehdit oluşturacak za-
rarlı kişiye, nesneye, ola-
ya karşı denetlemeyi en-
gellemeyi önlemeyi sağ-
lamak için yapdır."
Bitip tükenmez
zorianmalar
"Belli nesnelere do-
kunma ya da dokunma-
ma. betirli sayılara göre
durma ya da harcket et-
me, eylemde bulunma,
elektrik düğmelerinL ay-
gaz. doğalgaz, su musluk-
lannı tekrar tekrar açıp
kapama, durmadan el yı-
kama, yıkanma, temiz-
lenme. saatlerce bulaşık,
çamaşır yıkama, nıey ve-
yi-sebzeyi deterjanlı, sı-
cak sularia yıkamak...
Evden çıktığında ütüyü
fişte bıraktığını sanarak
onlarca kez geriye döne-
rek kontrol ettiği halde
kuşkudan kurtulama-
mak, en sık görüien zo-
runlu hareketleri olur.
Bunlann saçma, gereksiz
olduğunu bikn hastalar
denetleme,Önkmeolana-
ğına sahip olamazlar.
Hasta bu yönden kaygı ve
korkuya kapüır. Bunlan
yapmadığj sürece bir fe-
laketin başına geleceğine
inanır..."
Kahramanlar
yaşıyor...
Anksiyete (bunaltı)
obsesyonlar (takınak dü-
şünceler) ve kuruntular
psikonevrozun belirli
özellikleri olurken, ünlü
klasik komedi yazan
Moliere'in "Hayali Has-
ta" ve -Hastalık Hasta-
sı" yapıtındaki kahra-
manlan, çağımızda yaşa-
yan kuruntu nevrozlan-
na birörnektir. Yine Sha-
kespeare'in "Lady Mac-
beth" yapıtında Mac-
beth'in başbakan olan
kocasma kralın öldürül-
mesinden duyduğu vic-
dan azabınm ve günah-
tan kurtulma ve aşın el
temizlemenin sembolik
hareketleri, temizlenmek
obsesyonuna güzel bir
örnek olup. çağımız in-
sanı bu tür hastalıklann
pençesindedir... Psikiyat-
ri profesörü Dr. Tuncer
Ozkan, psikonevrozun
insana özgü bir hastalık
olduğunu söylüyor...
" tnsan var olah psikonev-
roz da vardır. Ve olacak-
nr— Fakat psikonevrozun
sıkiıgı ve biçinıi. kültürle,
uygaıiıkla değişiklikler
gösterecektir. örnek ve-
recek olursak, kırsal kesi-
me oranla, sorunlan çok
olan büyük kentkrdepst-
konevroz daha fazladır.
Sosyai, küitürel düzeyi
düşük yerlerde sinirsel
bayumalar ise ileri düzey-
dedir-."
Prof. Dr. Tuncer öz-
kan. doyuma ulaşmamış
motiflerimizin psikolojik
ve fîzyolojik dengemizi
bozduğunu, canlınm var-
lığını sürdürebilmesi için
bu dengenin sağlanması
gerektiğini vurgulayarak
mekanizmasını şöyle
açıklıyor:
"Örganizmanuz, bazı
mekanizmalaria bu den-
geyi kurma yoluna gider.
Koruma ya da defans
mekanizmalan dediği-
miz bu işlevler sonucun-
da içimize kapanınz ve
motiflerimizin azının do-
yuma ulaşması ile yetini-
riz. Ya da gündüz hayal-
leri kurarak dengemizi
düzenlemeye çahşmz. Bu
defans mekanizmalan-
nın sayısı arttıkça, davra-
nış bozukluklan ve dola-
yısıyla psikiyatrik bozuk-
luklar ortaya çıkar. Soya-
çekim. hormonal, biyo-
Idmyasal ve diğer biyolo-
jik nedenler, psikiyatrik
bozukluğun oluşmasında
rol oynarlar.J'
Tedavi seçenekleri
Psikonevrozun sağalü-
mı ilaç ve psiko-sosyal
içerikli yöntemlerle ya-
pılıyor. Hastanın güven-
diği bir psikiyatri uzma-
nınca yapılması ve sür-
dürülmesi gerekiyor. Ay-
nca, psikanaliz veya di-
ğer psikoterapi yöntem-
leri yararlı olabiliyor...
Melih Gökçek'in
bürokratları yargdandı
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - EGO Genel
Müdürlüğü'nce açılan doğalgaz sayacı alımı ve
dönüşümü ihalelerini haksız yere Alfagas şirketi-
ne vererek "görevlerini kötüye kullandıklan"
gerekçesiyle eski EGO Genel Müdürü Altan Ra-
şit Civanın da aralannda bulunduğu 33 sanığın
yargılanmasına devam edildi. Sanıklann 3'er yû
hapis cezasına mahkûm edilmeleri isteniyor.
Aakara 22. Asliye Ceza Mahkemesi'nde görü-
ien ve 24 sanığın katıldığı dünkü duruşmada din-
lenen tanık Sıddık Özcan, mülkiye müfettişlerine
verdiği ifadesiıün geçerli olduğunu belirtti.
Yargıç Hakkı Elvan, yapılan ihalenin usulûne
ve yasaya uygun olup olinadığımn, uygun değil-
se ne mflctarda zarar doğduğunun tespiti için bi-
lirkişi incelemesi yaptmlmasma ve bilirkişilik ya-
pabilecek_profesörlerin isimlerinin bildirilmesi
için ODTU ve Ankara Üniversitesi Tıp Fakülte-
si'ne yazı yazılmasına karar vererek duruşmayı er-
teledi.