Katalog

19 EYLÜL 1999 PAZAR CUMHURİYET SAYFA Opera-Yeni Sörf Aracınız N etscape veya Internet Explorer (gez- gini) kullanmak istemiyorsantz. Size gerçekten iyi bir alternatif sağlayabı- lecek opera adlı sörf gezgınmi tavsiye ede- rim. Opera, 386 SX ışlemcısı olan ve hafıza- sı ise 8 Ram olan bır makınede bile çalışabi- liyor. Opera. windows 3.x95< 98,NT 4.0 gibı platformlarda şu an destekleniyor. Aynca Li- nux/Solaris/Unıx< XI1, MacOS. Epoc32, OS/2 ve amiga versiyonlan ise şu anda geliş- tiriliyor... Aynca Opera Ingilizce. Almanca, Fransızca ve Ispanyolca dillerınde de mev- cut. Opera'yı diğer sörf araçlanndan üstün kılan bırkaç özellık; 1) Bilgisayarmızın hafızasıru yormadan birden çok pencere açabilir. 2) Sayfa görüntülerken zoom özelliği. 3) Sayfa yüklemede çok hızlı bir perfor- mans. 4) Sabit diskinizde 2 megabyte kadar yer tutması. 5) Bir sayfayı kaydederken tüm resimleri ve diğer özelliklerinı bozmadan sabit diski- nize çok kısa bir sürede kaydedebilmesi. 6) tstediğiniz özellüderi plugin (eklendi) olarak http-M www.opera.coin/plug in.htm] adresinden indirerek. kullanıcıya özel seçim şansı sunuyor. Gerçekten kendi ara yüzünü çok güzel kullanabilen bır program. Plug-in (eklenti- ler) sayesinde çok daha çekici ve vazgeçil- mez bir program oluyor. Opera Plug-In (eklentı) şu bölümlerden oluşuyor; a)Bookmark Managers (Kısa yol yönetici- leri). b) Cache Organızers (Cache organizörle- 5)- c) Download Organizers (Indirem organi- zörleri). d) Graphic-Picture Viewers (Grafık-Resim Görüntûlüyücûleri). e) Java. f) Sound Music (Ses ve Müzik). g) Other (Diğer). Opera birçok kısa yol tuşu ile işlemlerinizi daha kolay ve daha hızlı yapma imkânı da sağlamış.Opera Kısayol Tuşlannı http^Avw>\.opera.coın/kcyboanLhtnıl ad- resinden öğrenebilirsiniz. Bu geniş plug-in (eklenti) bölümlerinden ihtiyacınız olan ek- lentiyi ındirip opera'yı daha da genişlet- meniz mümkün. Aynca çeşıtlı eklentileri ile düğmelerin görünüşleri de değiştirilebiliyor Sörfdolu gûnler dıleğıyle. [email protected] O N A N I M T A N I T I M Anakart için yeni seçenek E lpma firmasınm M748LMRT modeh anakartı, diğer anakart- lardan oldukça farklı ve enteg- re bır ürün. Anakart, ekran kartı, modem, ethernet kart ve ses kartı bir kart üzerinde top- lanmış durumda. îkincı olarak, farklı bır kullanıcı kesimine yönelik bır kart. Bu anakartta performans değil.fiyat avan- tajı hedeflenmış. Dolayısı ile yüksek performans isteyen me- rakîı kullanıcılann ilgısım çe- kecek bir ürün degil. Baby A Tformunda bir ana- kart olan Elpma M748LMRT kullandığı chıpset SlSfırması- mn SIS620 ısimlı PCI. AGP, 3 VGA görüntü ve bellek vöneti- ci işlemcisi ile SIS5595 isimli IDE kontrolcüsü kullamyor. SIS620. dahili. bir 3 D grafik işlemcisi içeriyor ve sisteme AGP üzerinden erişiyor. Fakat bu entegre grafik işlemcisinin kendi özel grafik belleği yok ve sıstem belleğinizın 8 MB 'lık bölümünü kendine ahyor Yam bu anakarta 32 Mb SDH4M ,, taktığınızda, 2.4 Mb olarak kullanabilecekşiniz. SIS 5595 kontrolcüsü, Ultra dma-66 desteği ile gayet mo- dern bir disk kontrolcü. Ama ne yazık ki anakartın yanında Ultra DMA-66 için kullanıl- ması gerekli olan 80 kanallı IDE kablosu verilmemiş. Ana- kartın üzerindeki C-Media fir- masınm CM' 8738 AM enteg- resi, ıki farklı isi birden üstle- niyor. Bu ufak entegre hem ses kartınız, hem de sofhvare des- tekli 56 K V. 90 modeminiz olarak görev y apıyor. 10/100 Mbit ethernet kartı görevi görerek network bağ- lantınızı sağlayacak entegre ise markası Davicom olarak belirtilmiş HT2019A modeli bir entegre. Seri/Paralel giriş çıkış işlemlerini ITEfırması- nın çokyaygın kullamlan IT877 işlemcisi üstlenmiş. Bü- tün her şey anakarta entegre olunca, genişleme yuvasma ih- tivaç kalmıvor elbette Buyüz- den, M748LMRT sadece bir PCI ve bir ISA genişleme yu- vası saglıyor. Kartın üzerinde- ki 3 DIMM yuvasına loplam 768 Mb a kadar bellek takabı- liyorsunuz. M748LMRT'nin üzerinde hem Socket 370, hem de Slot I yuvası var. Yani bu anakarta ister Socket 370 formunda bir Celeron işlemci. ister Slot 1 formunda bır Pentium Il/Pentı- um III işlemci takabılirsiniz. Sistem 66 ve 100 Mhz bus hız- larını desteklıyor ve Celeron olarak maksimum 466 Mhz. Pentium II/III olarak ise mak- simum 550 Mhz işlemciler kul- lanabiliyorsunuz Aman iki iş- lemciyi aynı anda takmaya ça- lışmaym' 66 ya da 100 Mhz olan bu hızı anakart tarafm- dan otomatik olarak belirleni- yor. Overclock olasılığı bu şe- kilde ortdadan kaldınlmış Kartın yanında, anakart üzerindeki bağlantılan kasa- mn arkasına uzatabilmek için birçok baglantı plakası geli- yor Bütün bağlantılan taktı- ğınızda kasanızın arkasındaki vuvalardan 6 tanesi kullaml- mış oluvor. Bağlantılar, PC99 standardına uygun olarak renklendırilmiş. Performans ve gehşkin özel- liklere meraklı kullamcılara önerebilecegim bir ürün ol- masa da, bu tip bir anakart ofıs ortamlarında, sanıyo- rum özellikle de internet cafe benzeri kurumlarda çok işe yarayacaktır Anakarta ethernet kar- tımn dahil edilmesi, za- ten ofıs kullamcısımn hedeflendiginin işa- reti. Çok üstün bir performans beklen- meven bu ortamlarda M748LMRTile kurulan ekonomık sistemler rahatlıkla iş görebilir. Kısaca özetlemek gerekirse, Elpina M748LMRT birçok gelişkin ligi üzerinde taşımasına ragmen, sonuçta ufak bırfir- Cemal.Balkis(tt Cumhuriyet.com.tr Türkçe tartışma gruplan Ui [email protected] manın, kalite vönünden iddıası olmayan bir ürünü. Kurmayı planladığınız internet cafe için ıdeal çözüm olabilir, ya da küçük kardeşinizin bil- gisayarla tanışmasını sağ- layacak ucuz çözüm olabilir. Ama performans ve kalite arayan meraklı kul- lamcının anakartı olmak- tan çok uzak. Seçiminizi yaparken bu konuyu göz önünde bulundur- manız gerekiyor. lkemızde, 1993 yılından günümüze değin, önce sadece akademik çevrelerde kısıtlı olarak kullanılabilen intemetin kapsadığı kitle, hem sayı, hem de nitelik olarak her geçen gün hızla artıyor. Buna paralel olarak, internet ve internet teknolojilerini kullanan sayıca büyûk ve nitelikli bir insan kümesinden söz edebiliriz. "Usenet" olarak adlandınlan, tüm dünyadaki ağ kullanıcılannm (büyük oranda intemet) bin- lerce değişik konu hakkında fıkir öne sürebildik- leri, birbirleriyle tartışabildikleri tartışma öbek- leri (news groups) sisteminde, hemyazışma dili- nin tngilizce olması hem de değişik bölgelere has konulan kapsamaması sebebiyle, tüm dünyada, ülkeler özellikle kendi ana dillerin- de tartışabilecekleri ortak alanlann oluştu- rulmasv yönünde hızlı yapılanmalara gi- diyorlar. Özellikle Finlandiya, Almanya, Ispan- ya, Fransa gibi ülkeler buna en güzel ör- nekler olarak verilebilir. Bu yolla, insan- lar, kendi ana dillerinde birçok değişik konuya bölünmüş "herkese açık" alan- larda (tartışma öbeklen) görüşlerini bil- diriyorlar. Böyle bir altyapı, bilimden sanata, günlük/güncel olaylardan eğlenceye, çeşitli sektörel gelişmelerden sosyal yaşam ile ilgili konulara kadar çok ge- niş ve farklı bir yelpazede dizilmiş pek çok tartışma öbeğinde insanlann görüş- lerini bildirebüeceği dinamik ortamlar sağlayacak. Bu altyapının sağlayacağı olumlu girdiler ve avan- tajlardan bazılannı sıralamak gerekirse, Intemette Türkçe içerik artacak. internet teknoloji- lerinin ülkemizde da- ha hızlı ve yapıcı bir şekilde yayılması ko- laylaşacak ve hızlana- cak. Kullanıcılar bilinç- lenerek interneti daha verimli kullanacaklar. Tüm Türkiye (ve dünya) internet kulla- nıcılan arasmda akı(l)cı bir Türkçe ile- tişim sağlanacak. Uzmanlık tartışma öbekleri yolu ile pro- fesyoneller arasında da meslekleri ile ilgili bilgi alış-verişi yapıla- bilmesi kolaylaşacak. Bilimsel tartışma öbekleri yolu ile, ülke- mizdeki üniversiteler, enstitüler ve benzeri merkezlerdeki seminer, enter .net MEHMET SUCU konferans, vb. gibi etkinliklerin çok daha geniş bir hedef kitleye duyurulması sağlanacak. Değişik günceL'popüler konularda oluşturulabi- lecek tartışma öbeklerinde, insanlar, kendi görüş- lerini dile getirebilecek ve açık bir demokrasi plat- formu da sağlanmış olacak. Bu gerçeklerle, gönüllü bir grup, 1 Temmuz 1997'den beri, TR Öbek hıyerarşisi sistemi ile ilgi- li bazı ön çahşmalar yapıyor. Bu grubun ana hedefı, "Türkçe Tarüşma Öbek- leri" oluşturulmasını sağlamak amacıyla bir altya- pı oluşturma çalışması yapmak, oluşan olası altya- pıyı tartışmaya açmak ve gelen önerileri değerlen- direrek son şekli verilen sistemi kullanıma sun- mak. Hiyerarşik yapımın 1998 yılı başlannda kul- lanıma sunulması planlanmaktadır. Bu konuda daha aynntılı bilgilere ve oluşturulan raporlann en son hallerine http://www2.itu,edu.tr/- gokcol/tr-obek adresinden erişebilirsiniz. Usenet Üzerlndekl Arama Servlslerl Tartışma öbekleri çok önemli bilgi depolandır. News servislerinde, öbekJerdeki yazışmalar bir sü- re kahrlar. Bu yazışmalann gönderildiği öbek adına ve ha- berlerin başhklanna göre, istenirse, belirli bir anahtar kçlime (ya da kelime grubu) verilerek arama yapılabilir ve ilgili kriterlere uyan haber iletileri görüntülenebilir. News üzerinden de arama yapabileceğimiz ser- vislerden ikisi Yahoo ve Alta vista'dır. Sadece News araması yapabileceğimiz bir servis var: Deja News (http:/ /www.dejanews.com). Bu servis, oldukça gelişkin bir kullanıcı arayüzü ile, tartışma öbeklerine yeni gönderilen (ve eskiden gönderilmiş -belirli bir tarih limiti var-) iletileri, çeşitli anahtar kelimelere göre taramımıza olanak tanır. Gelen haberleri (kısmen) doğrudan Deja News üzerinden okuyabiliriz. (Bu da, web üzerinden haber okumak için altematif bir yol). Deja News, bir news programı gibi, okuduğumuz haberlere cevap yazmamıza da olanak tanır. Üniversitelilere bedava internet S uperonJine, interneti tanıtmak ve kul- lanımını yaygınlaştırmak amacıyla, üniversite öğrencilerine bedava inter- net erişim cd'si dağıtıyor. Türkiye çapında- ki 9 ayn üniversitenin toplam 12 kampusu- nu kapsayan bu etkinlikte, 80 bin öğrenciye bedava İnternet erişimi hediye edilecek. Öğrenciler, 100 saatlik internet erişimi sağ- layan cd'lere, üniversitelerde kurulan stand- lardan ulaşabilecekler. Superonline'ın bedava internet erişimi aktivitesi, üniversitelerin kayıt başlangıcı olan 15 Eylül tarihinde başlayıp, 1 ay süreyle devam edecek. virüs uyarısı Çok tehlikeli bir virüs bugünlerde yayılmaya başladı. 'THUS' virüsü olarak adlandınlan bu virüs, etkisini 13 Aralık'ta 'C:' dizinindeki bütün dosyalan silerek gösterir. Başka biryolla kendisini göstermez. Buvirüs hakkında aynntılı bilgi ve korunmak için gereken update'leri ht^>://www.biıneks. com.tr adresini ziyaret ederek alabilirsiniz. Teleon hackerlerin hedefi S on yıllann en büyük baş belaları bilgi- sayar korsanlan (hackerler) oiarak ni- teİeniyor. Lluslararası bilgi iletişimsis- teminde at koşturan siber korsaalar ashnda ikive ayrüıyoriar. Daha önce de söz ettiğimiz gibi be>az ve si>ah hackerler olarak nitelen- diriliyorlar. Beyaz hackerler geneUikle ma- sum. kimseve pek zarar vermeyen, eğlence amaçlı birtakım evlemlerde bıilunuvoriar. Si- yah hackerler ise bilgi ortamına izinsiz girip, buranın gü\enilirliğjni bozmaktan. büyûk şirketlere zarar vermeye uzanan bir dizi ey- lem vapıyoriar. EUerinde silah yerine fare ve klavye olan siber korsanlar karşısında ulusla- rarası ve ulusal hukuk yetersiz kalıyor. Tür- kiye'de de çok sıkça kendilerinden bahsetti- ren hackerler geçen yıflarda CINE 5'in şifre- sini kırarak bu kuruma büyük zarar vermiş- lerdL Bugünlerde ise Türkiye 1. Ligi maçlanm şifreli kanaJdan yayunlayan Teleon, hackerle- rin yeni hedefi. CLNE 5'in şifresini çözdükle- ri TV kartlan ile uygun olarak çalışan prog- ramlanna yeni bir kod savfası ekleyen hac- kerler bu gidişle futbol maçlarının ya>inı için mihonlarca dolan gözden çtkaran bu kuru- luşu zarara uğratmak üzereler. İnternetteki çeşitli arama motorlanna Teleon dhe yaz- dığuuzda karşuuza uzun bir liste geliyor. Bu listede yer alan sitelerin büyük çoğunluğun- da Teleon'un kod sayfası serbestçe yayun- lanıyor. Anlaşıian CİNE 5'ten sonra Teleon da sıkıntuı güıüer yaşayacak. GÖRÜŞ DOĞAN HASOL Deprem.. Kim Suçlu? Tek suçlu, Çınarcık'ta yaptığı binlerce konu- tun büyük bir bölümü çöken yapsatçı mı? "Hır- sızmüteahhit", "malzemeden çaldılar" gibi ko- laycı sloganlarla kısırdöngüden kurtulup bırye- re varamayız. Türkiye'de yalnızca malzemeden mi çalınıyor ki? Malzemeden çok daha önemli olan, bilgidir. Bilgi eksikse en iyi malzemeyle bi- le en kötü yapıyı yapabilirsiniz. Türkiye'de ön- celikle "Jb/7g/"den, "şehircilik"Xen, "mimarlık"\an, "mühendislik"\er\ çalınıyor. Çok büyük bir do- ğal felaket yaşadığımız doğru.. Ne var ki anılan hizmetler tam anlamıyla verilmiş olsaydı doğal felaket faciaya dönüşmezdi. Şunu herkes bil- meli ki inşaat, malzemeden çok bilgiyle yapılır. Gelelim suçlulara.. Hemen belirteyim ki ama- cım suçlu aramaya çıkmak değil; bu yoldan olayian daha bilinçli olarak kavramaya yardım- cı olmak. Isterseniz sonuçtan soaımlu olanlar diyelim. Işte sorumlular: • Toprağın en büyük rant öğesi haline dönüş- mesine, arsa spekülasyonuna kayıtsız kalan, çarpık ve kaçak yapılaşmaya göz yuman, hat- taçıkar(oy, para, vb.) karşılığı yağmayı destek- leyen polrtikacılar, yerel yöneticiler, • Kalkınma Planı'na paralel olarak ış ve işgü- cünün ülke çapında dengeli, sağlıklı dağılımı için yerleşme planlaması yaptırmayan yetkililer, • 1980 darbesi sonrasında Imar ve iskân Ba- kanlığı, TÜBtTAK Yapı Araştırma Enstitüsü gibi kurumlan kapatarak yerleşme ve araştırma ko- nulannı açıkta bırakanlar, • Bölge Planlama ve Nâzım Plan bürolannı ön- ce politık baskılaria etkisizleştinp sonra lağve- derek "planlama" yerine "kargaşa"y\ egemen kılanlar, böylece en nskli deprem bölgelerinde ve çürük zeminli alanlarda stratejık sanayi te- sisleri kurulmasına, yoğun ve yüksek yapılaş- maya neden olanlar, • Bilimsel verilere dayanmayan, keyfi imar planlan yapan belediyeler, • Imar ve Gecekondu Affı yasaları çıkanmış bütün hükümetler, bunlan desteklemiş bütün po- litikacılar, • Yapılann sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilme- si için gerekli onay, denetim ve kabul sistemini kurmayan ilgili kamu kurumlan, • Ruhsat projelerini ilgili meslek odalannın denetiminden kaçıran yerel yönetimler. Yeter- siz projelere inşaat ruhsatı, çürük yapılara iskân ve kullanma izni veren, proje dışı uygulamala- ra göz yuman, çoğu kez kendi teknik kadrolan da yetersiz belediyeler, • Ciddi müteahhitleri de töhmet altında bıra- kan, müteahhitlik mesleğinin yüzkarası, bilinç- siz, bilgisiz, vicdansız ve/veya hırsız yapsatçj- lar ve sözde müteahhitler, ^-ı J • . 4*« • Devlet ihale sistemini düzenteyip geiiştfmne- yen hükümetler; rüşvet ve matya yöntemlerine dayalı ihale kargaşasının sürüp gitmesine bun- dan yararlandıklan için göz yumanlar, • İnşaat sektörünün kendi kendini yapım aşa- masında denetlemesini sağlayacak Yapı De- netleme Sigortası sistemini yıllardan beri sav- saklayan, uygulamaya sokmayan hükümetler, • Meslek odalannın söylediklerine yıllardan be- ri kulaklannı tıkayan kamu yöneticileri, • Mimara, mühendise ina nacağı yerde ken- disine ve parasının gücüne güvenen, daha bü- yük, daha yüksek inşa etmeye doymayan, bil- gi için cimri, kendisine düşman mal sahipleri, • Bilgi ve deneyim dağarcığını aşan projele- rin sorumluluğunu para uğruna, bilinçsiz bir im- zayla üstlenen, mesleğine ve kendisine saygı- sı kalmamış mimariar, mühendisler, • Mimarlık ve mühendislik diploması veren, çarpık eğitim düzeninin parçası, yetersiz kad- ro ve olanaklanyla birçok mühendislik ve mimar- Itk okulu, • Yalnızca ucuzluğu ön planda tutup, araştı- np soruşturmaksızın gözü kapalı konut satın alanlar, • Depremde hasar görmemesinde yaşamsal zorunluluk bulunan ve çoğu eski deprem yönet- meliklerine göre yapılmış hastane, okul, ceza- evi, kışla vb. yapılann depreme dayanıklılık araş- tırmasını yaptırıp gerekli önlemleri almamış ka- mu kuruluşlan, • Tüpraş gibi, ekonomimizin can damarı ni- teliğindeki dev kuaıluşlan özelleştirme beklen- tisiyle ihmal edenler, buralara kayırmayla ata- ma yapanlar, ehil olmadıkları görevleri kabul edenler, • Depremin Türkiye için bir sürpriz olmadığı bilindiği halde, deprem sonrası için gerekli ör- güttenmeyi planlamayan, acil eylem planı olma- yan, Afetler Fonu'nu işletmeyen hükümetler, • Adamsendeci, unutkan, bilime inanmayan, saygı göstermeyen, bilmeyen, araştırmayan, sorgulamayan, her defasında "yine hazırlıksızya- kalandık" diyen, parayı üstün değer, köşedön- meciliği geçerli sayan toplumumuz. Deprem sonrasındaki sorumlular: '"^ • Depremin büyüklüğünü önce Richter ölçe^- ğine göre 6.7 olarak verip sonra 7.4'e çeken bi- lim adamlan, • Yaşanan olaylarda acı pazarlayan sorumr suz yayınlanyla halkın sıkıntısını bunalıma dö^ nüştüren medya, mesleğinden habersiz, egı- timsiz TV muhabirleri ve bilinçsiz medya men- suplan, '-.' • Yıllardan beri ülke yönetiminin en üst kade- melerinde görev aldığı süre içinde yukanda sı- ralanan sorunlara eğilmeyip "Depremden da- vacı olalım" diyebilecek anlayıştaki mühendis devlet büyüğü.. Bu liste uzatılabilir.. Ama görülen o ki, başta ülkeyi yönetenler olmak üzere değişik oranlar- da hepimiz, açık açık söyleyelim, suçluyuz. Su- çumuzun bedelini maddi ve manevi olarak çok pahalı ödedik. Şimdi aldığımız dersle aklımızı başımızatoplayıp geleceği planlamak, geleceği kurtarmak zamanıdır.