Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
29 AĞUSTOS 1999 PAZAR CUMHURİYET SAYFA
DEPREM
Cumhurtaşkanlığı
açıklaması
• Haber Merkezi -
Cumhurbaşkanhğı
Genel Sekreteri
Necdet Seçkinöz,
gazetemizin 28.8.1999
tarihlı sayısında
yer alan habere ılişkin
açıklama yaptı. Açıklama
şöyle: "'Gaziantepli işadamı
Abdülkadır Konukoğlu'nun
depremden zarar görenlere
yardım olarak vermış olduğu
çeki. Sayın
Cumhurbaşkanımızın
Kuzılay'a vermesınin.
kanunlara aykın olduğu
gazetenizın 28.8.1999 tarihlı
nüshasmda yer alan
haberlerde ıddia
edilmektedır. 7269 sayılı
Afetler Kanunu'nun 33.
maddesinin B fıkrası ikinci
bendinde 'Türkiye Kızılay
Derneğı'ne yurtiçinden ve
yurtdışından yapilacak her
türlü aynı ve nakdi yardımlar
bu maddenin kapsamı
dışında olup Kızılay
mevzuatına tabidir'
denilmektedır."
Cumhurbaşkanlığı Basın
Müşavirliği'nden yapılan
yazıh açıklamada.
Cumhurbaşkanı Süleyman
Demirel'in yuhalanması gibi
bır durumun söz konusu
olmadığı belirtılerek
"Karşılaştığımız büyük
felaket hepımızı elem ve
ıstıraba gark etmiştir.
Kendilerine geçmiş olsuna
giden Cumhurbaşkanı'na
halk, dertlerinı. taleplerini
ıletmışlerdir. Bunu da bizim
halkımıza yakışan şekılde
büyük bir nezaketle
yapmışlardır" denıidi.
Perinçek'e
suikast iddiası
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - lşçi Partısı Genel
Sekreten Mehmet Gültekm,
SüperNATO'nun parti
yöneticilerine suikast
hazırlığında olduğunu öne
sürdü. Gültekin, eski genel
başkan Doğu Perinçek. tP
Genel Başkanı Hasan Yalçın
ile Aydınlık Gazetesi Genel
Yayın Yönetmeni Ferit
llsever'in suikastm hedefleri
arasında bulunduğunu
savundu. Gültekin, yaptığı
açıklamada, "suikast
ihalesi"nin Susurluk'ta
birçok cinayet işledikleri
ortaya çıkan ve meslekten
uzaklaştınlan özel harekât
timi mensuplanna
verildiğini iddia etti.
Gültekin, Yalçın'ın
kendilenne ûlaşan bilgileri,
Başbakan Bülent Ecevit ve
Içişleri Bakanı Sadettin
Tantan'a ileterek önlem
alınmasını istediğinı bildirdi.
İstifa itibar
kazandırır
• İstanbul Haber Servisi -
Demokratık Ilkeler
Derneği yaptığı yazılı
açıklamada, depremin
ardından yaptıgı
açıklamalarla eleştiriler
alan Sağlık Bakanı Osman
Durmuş'un görevde
kalmasının temsili
demokrasilerin çağdaş
demokratik teamüllere
uygun düşmediğine
inandıklannı belirtti.
AçıkJamada, "Bakanın
millet dışında hiçbir yerden
destek arama ihtıyacı
duymadan kendi özgür
iradesi ile kamuoyunun
taleplerine duyarlılık
gösteren bir davranış
sergılemesı. demokrasi
anlayışı bakımından
kendisine itibar dahi
kazandırabi lecektir'"
denildi.
'Olağanüstü hal
îlan edilsin'
• İstanbul Haber Servisi -
Işçi Partisi Esenyurt Belde
Başkanı Ali Haydar
Koçintar yaptığı yazılı
açıklamada, hükümetin
derhal olağanüstü hal ilan
etmesi gerektiğini belirtti.
Koçintar açıklamasında,
•'Yaşadığımız felaketin
sebebi doğa değil, sistem
ve devleti küçültenlerdir"
dedi.
6 PKKİi öldürüldü
• DtYARBAKIR
(Cumhuriyet)- Güvenlik
güçlerince Şırnak'ın
Güçlükonak ilçesi kırsal
alanında düzenlenen
operasyonlarda 6 PKK'li
öldürüldü. Operasyonda 2
geçici kö> korucusu ile bır
asker de şehit oldu.
Olağanüstü Hal Bölge
Valiliğı'nden yapılan
açıklamada aynca Muş ve
Şırnak il merkezlerinde
örgütten kaçan ıki teröristin
de kendilığinden güvenlik
güçlerıne teslım olduğu
kaydedildi.
Bayındırlık Bakanlığı'ndaki MHP'li örgütlenme depreme müdahaleyi geciktirdi
KadrolaşmayatepkiMUTLU SERELİ
ANKARA - Bayındırlık ve îs-
kân Bakanlığı'nın depreme geç
müdahalesinde, MHP'li Koray
Aydın'ın deprem felaketleri ko-
nusunda deneyimli kadrolan tas-
fiye etmesinin de etkili olduğu
bildirildi. Cumhurbaşkaru Süley-
man Demirel. afet bölgesine Ay-
dın'ın depremden 12 gün önce
görevden aldığı eski Afet tşleri
Genel Müdürü Oktay Ergünay' ı
gönderdi. Aydın, MHP'de genel
sekreter olduğu dönemde yar-
dımcılığını yapan Ali Hetvacı'yı
Bayındırlık Bakanlığı Müsteşar-
lığı'na atadı, ancak bu karama-
me Demirel tarafından uzun sü-
• Bayındırlık ve îskân Bakanı Koray Aydm'ın atadığı Ruşen Yıldınm
yönetimindeki afet işleri depremde yetersiz kaldığı eleştirilerine hedef olurken,
Cumhurbaşkanı Demirel'in, Aydın'ın depremden 12 gün önce görevden aldığı
eski Afet îşleri Genel Müdürü Oktay Ergünay'ı afet bölgesine inceleme yapmak
üzere gönderdi ği ortaya çıktı.
re tutulduktan sonra önceki gün
onaylandı.
Marmara Bölgesi'ni yerie bir
eden deprem felaketinin ardın-
dan ilk müdahalede geç kalınma-
sı nedeniyle hükümet yoğun bi-
çimde eleştirilirken, başansız
uygulamalarda bakanlıklardaki
kadrolaşmamn olumsuz etkisine
işaret edildi. Deprem sırasında
deneyimsiz kadroların görev ba-
şmda olması "ne yapılacağının
bilinmemesi ve eşgüdüm sağla-
namamasT sonuçlanru doğurur-
ken, sorunun sadece çok sayıda
kriz masası oluşturulmasıyla çö-
zülebileceği yanılgısına düşül-
mesine neden oldu.
Deprem felaketine müdahale-
de kritik bakanlıklardan biri olan
Bayındırlık ve Iskân Bakanlığı,
17 Ağustos ve sonrasındaki 10
günlük dönemi müsteşarsız ge-
çirdi. Koray Aydın, müsteşarlık
için MHP Genel Sekreteri oldu-
ğu dönemde yardımcıhğını ya-
pan Ali Helvacı'yı atadı. Ay-
dın'ın Köşk'e gönderdiği karar-
name Cumhurbaşkanı Demirel
tarafından önceki güne kadar
onaylanmadı. Helvacı, bakanlık-
ta müsteşar yetkileriyle dolaşır-
ken, resmi yazışmalar müsteşar
yardımcılanndan Şahin Gürfln
tarafından yürütüldü.
Kamu deneyımi bulunmadığı
ÇİZMEDEN YUKARI MUSAKART
J «
bildirilen ve makine mühendisi
olan Helvacf nın, aynı zamanda
Türk Telekom'da Yönetim Ku-
rulu Başkanlığı görevini yürüttü-
ğü öğrenildi. Ancak alınan bilgi-
ye göre Helvacı, çevresine önce-
ki gün Türk Telekom'daki göre-
vinden aynldığını söyledi.
Bayındırlık ve Iskân Bakanlı-
ğı'nın depremden hemen sonra-
ki çalışmalarda yetersiz kalması-
nın en önemli nedenlerinden bi-
ri olarak Aydın'ın göreve gelir
gelmez Afet İşleri Genel Müdü-
rü Oktay Ergünay 'ı görevden al-
ması gösteriliyor.
Ergünay'ı depremden 12 gün
önce, 4 Ağustos'ta görevinden
alan Aydın, yerine Ruşen Yıldı-
nm'ı atadı.
Demirel ise depremden
hemen sonra Ergünay'ı fe-
laket bölgesine göndererek
araştırma ve inceleme yap-
makla görevlendirdi.
Japonya davetl
Ergünay, 1992 yılında
meydana gelen Erzincan
depreminde yaptığı çalış-
malar nedeniyle, Japon hü-
kümeti tarafından Japon-
ya'ya davet edilerek öneri-
lerine başvurulmuştu.
Depremin hemen ardın-
dan yaptığı açıklamalarla
yoğun kamuoyu tepkisine
hedef olan ve istifası iste-
nen MHP'li Sağlık Bakanı
Osman Dunnuş da göreve
gelir gelmez Müsteşar Yar-
dımcılığf na tarih öğretme-
ni Semih Yalçın ı atamıştı.
Erzincan depremi döne-
minde Bayındırlık ve Iskân
Bakanı olan Onur Kumba-
racıbaşı, Afetler Mevzu-
atı'nda, Baymdırhk ve Is-
kân Bakanlığı Müsteşan
başkanlığında bakanlığa
bagh rüm genel müdürlerin
katıldığı bir komisyon
oluşturulması ve bu komis-
yonun uzman ekip olarak
anında gerekli kararlan al-
masına ılişkin hüküm yer
aldığını aktardı. , ı o r .
Inciraltı'nda Özdilek gölcdelen inşaatınm yıkılması gerektiğifcafarabsğlafimışti
Fay hatbnda imara iziııASUMAN ABAOOĞLL
tZMÎR - Marmara'daki dep-
rem faciasının 3. günü Ankara'da
özel gündemle toplanan Koruma
Yüksek Kurulu'nun bazı ilke ka-
rarlannı iptal etmesi. Türkıye ge-
nelindeki korunması gereken
alanlann yanı sıra Izmır'de de
deprem fay hattının geçtiği Inci-
raltı'ndaki tanm alanlannın ima-
ra açılmasını sağlama çabası ola-
rak değerlendirildı. Jeologlar. In-
ciraltı'na imar ızni \enlmesinin,
olası bir deprem sırasında büyük
faciaya yol açabileceğine dikkat
çekerlerken. tzmirÇevre Hareke-
tı Avukatlan, Koruma Yüksek
Kurulu'nun, Inciraltı'nda Özdi-
lek inşaatın devamını sağlamayı
amaçladıklannı söylediler.
Marmara'dakı depremin faci-
aya dönüşmesıne neden olan imar
usulsüzlüklerinin tartışıldığı sıra-
da Ankara'da özel gündemle top-
lanan Kültür ve Tabiat Varlıklan-
nı Koruma Yüksek Kurulu, SİT
irdelemesi yapılan bölgelerde i-
mar uygulamalannı durduran
602. 641, 648 ve 649 savılı ilke
• Depremin 3. günü toplanan Kültür Bakanlığı Yüksek Koruma Kurulu bazı ilke
kararlannı iptal ederken Inciraltı'nda SÎT alanı tespit ve tescil çalışmaları
başladıktan sonra ruhsat verilen Özdilek gökdelen inşaatına yasallık kazandırdı.
kararlannı yürürlükten kaldırdı.
Böylece beledıyeler. SİT irdele-
mesi yapılan yörelerde imar pla-
nı ve değişikliği yapmaya ve ye-
ni inşaatlara ruhsat vermeye ye-
niden başlayabilecek.
Yüksek Kurul'un ilke kararla-
nnı iptal etmesi, İzmir'de son ka-
lan yeşil alanlardan bıri olan In-
ciraltı'nda SİT alanı tespit ve tes-
cil çalışmalan başladıktan sonra
ruhsat verilen Özdilek gökdelen
inşaatına yasallık kazandınlma
girişimı olarak değerlendırildi.
fnciraltı bölgesini SİT ilan eden
kurul, Özdilek gökdelen inşaatı-
nın, söz konusu ilke kararlan çer-
çevesınde yıkılması gerektiğini
karara bağlamıştı.
Izmir Çevre Hareketı Avukat-
lan'ndan Noyan Ozkan. Marma-
ra'da ınsanlann depremden değil.
dayanıksız yapılar nedeniyle ha-
yatını kaybettiklerini vurgulaya-
rak şunlan kaydetti:
"VıUardır kryılarda. doğal
alanlarda. dolgu alanlarda yapı-
lasma>a gitmeyin divoruz. Bu mü-
cadelede, Kıyı Kanunu olsun
İmar Kanunu otsun. mevcutyasa-
lar ceza hükmfi içermediği için
2863 sayılı Kültür ve Tabiat Var-
hklannı Koruma Kanunu"na da-
\ali olarak bu tip alanlann korun-
ması için başıuruda bulunuyo-
ruz. tnciraltı ile ilgili SİT karan da
böyle bir başvurunun sonunda
alınmışor. Deprem felaketi dc\-am
ederken, depremin üçüncü günü
Ankara'da Yüksek Kurul toplaru-
yor, sadece İnciraltı değil, Türki-
ye'deki çok önemli doğal alanlan
ve sulak alanlan olumsuz yönde
etkileyebilecek kararlar alıyor."
Yapılaşmaya elverişsiz
Bilimsel raporlara göre Inciral-
tı'nın dolgu alan ve zemininin yu-
muşak olması nedeniyle yapılaş-
maya uygun olmadığmı belırten
Avukat Özkan. "Ancak burası za-
ten imar planına göre tanm alanı.
Tanm alanında yapüaşma olmaz
ki. Burhan Özfatura, giderayak,
buranuı yüzde 20 oranında yapı-
laşmava açılması yönünde bir
mecüs karan aku. Ancak ucu ucu-
na bu karar. koruma uurulu kara-
rrvla önlendL Şimdi de bunu kal-
dınmak için Koruma Yüksek Ku-
rulu. kararlar alıyor" dedi.
İnciraltı 'mn sadece zemin açı-
sından değil, kent planlama ilke-
leri açısından da İzmir'de olası bir
depremde yurttaşlann tahliye edi-
lebileceği en önemli alanlardan
biri olduğuna dikkat çeken Avu-
kat Özkan, "İzmir'de halkm sığj-
nabüeceği.çadır kurabilectği-baş-
ka alan >ok. Bir tek Külriirpark
var, bir de Kokluca Mezarüğı. Kı-
yıya gidemezsiniz. tehlikeli" dedi.
Özkan. Marmara'daki deprem
felaketinin temelinde, koruma
hukukunu, kent planlama ilkele-
rini hiçe sayan, ihlal eden bir yö-
netim anlayışı bulunduğunu, Kül-
tür Bakanlığı'nın da bu anlayışı
deprem sonrasında bile aynen de-
vam ettirdiğini sözlerine ekledi.
Izmir Çevre Hareketı Avukat-
lan'ndan RtfatBozkurt ise, Yük-
sek Kurul'un ilke kararlannı kal-
dırmasının, geriye dönük işleme-
yeceğini savunarak, "Üke karar-
lannın tptali. ancakyüriiıiüğe gjr-
dikten sonra geçerlidir. Bu du-
rumda, tzmir 1 No'lu Koruma
Kurulu'nun ilke kararlanna da-
yanarak Özdilek inşaatının yıkı-
mını öngören karar hâlâ geçerli-
dir, inşaata yasallık saglanmış ol-
muyor" dedi.
Öte yandan, Izmir Büyükşehir
Belediye Başkanı Ahmet Pirişti-
na'nın da katıldığı ve Izmir Dep-
rem Mastır Planı'nın görüşüldü-
ğü basın toplantısındajeoloji mü-
hendisleri, senaryoda baz alınan
fay hatnnın İnciraltı'ndan geçtiği-
ni vurgulayarak Inciraltı'nın ya-
pılaşmaya açılması halinde olası
bir depremde bir felaket yaşana-
cağı uyansında bulundular.
1ZLENIMLER / SERDARKIZIK
Değirmendere'de deprem sömürüsüne isyanDEĞtRMENDERE / YALO-
VÂ - Denizin yaklaşık 100 metre
içeri girdiği. koca koca çınarlann.
dört katlı belediye otelinin sular
altında kaldığı Değirmendere'de
akşam çökmek üzere.
Yurttaşlar, yerde. küçük bir ka-
sanın üstüne kurulu televizyonda
haberleri izliyor. FP'li bir millet-
vekili konuşuyor. Hükümetin,
acizliğinden söz ediyor, yardımla-
nn ulaşmasıyla ilgili kaygılannı
dile getiriyor. Ayaklan üzerine çö-
melen bir genç dayanamıyor, eli-
ni ekrana uzatarak patlıyor:
"Bari depremi sömürmeyin.
Sizleri de gördük iktidarda. Halk
için ne > aptnız? Bosna'ya yanum
paralannın hesabmı verin siz..."
Öfke sürüyor. yanlışlar da. Göl-
cük'te Izmir yönüne doğru Alman
Kızılhaçı'nm kurduğu çadır has-
tanede dinamik bir çalışma orta-
mı yaratılmış. Bu ekip depremin
48. saati Gölcük'e ulaşmış. An-
cak kendilerine ver gösterecek
"yetldn"' bulamadıklanndan has-
tanenin devreye girmesi için bir
48 saat daha beklenmiş. Bu arada
kaybettikleri tıbbi malzeme yük-
lü 2 tırdan da henüz haberleri yok.
Günde yaklaşık 100 hastaya ba-
kıyorlar. Çamurun etkisini kırmak
için insanlann yürüme alanlanna
mıcır dökmüşler. Öte yanda, en
büyük çadır kentin kurulduğu
Gözlemene tepede Belçikalılann
kurduğu. içinde ameliyathane de
bulunan hastanede 'henüz' cerra-
hi operasyon yapılmamış.
Alman hastanesinde günde 100
kişiye bakılıyor, bu hastanede hiç
"röka" yok. Başbakan ve yardım-
cısının "gayet başanir buldukla-
n, sağlık hizmetlerinı organize et-
mekle görevli Sağlık Bakanı du-
rumdan haberdar mı acaba? Her-
halde kendi inisiyatifleriyle 20 ki-
şilik bir ekiple bölgede yaklaşık
bin 500 kişiyi muayene eden Acil
Tıp Demeği'nin tespitlerinden de
habersızdır. Dr. Ülkiimen Rodop-
lu başkanlığındaki ekip, en çok
üst solunum yolu hastalıklanyla
karşılaşmış. tİcinci sırada, çok sa-
yıda zatürree hastası. Daha sonra,
mikrop kapan yaralardan kaynak-
lanan sorunlar. Dördüncü sırada
depresyon geliyor. Hiper tansı-
yoa gastrit, idraryolu enfeksiyon-
lan geliyor sonra. Birkaç da uyuz
vakası.
Rant alanlarına dikkat
Yalo\'a'da, TMMOB merkezin-
de yeni rant alanlanna karşı Celal
Beşiktepe uyanda bulunuyor:
"Bunlar akülannı başlanna
toplamamışlar. Hâlâ yeni rant
alanlan yaratma peşindeler. Yapı
denetimi için özel müşavirlik bü-
rolannın kurulmasına olanak sağ-
layan yasal düzenleme yapacak-
larmış. Bu bürolar bozuk düzen-
de nasıl denetim yapar? Özal dö-
nemindeki arsa ofislerini unutru-
lar mı? Hâlâ bü>ük bir deprem
yaşamanuşa gibi konuya yaklaşı-
yorlar-."
Peki, ne yapmak gerek? Beşik-
tepe'nin önerileri şöyle:
• Bizkr de dahil bürün kesim-
lerin kaOlımıyla, yapı denetim sü-
reçlerinl toprak kullanım politi-
kalannın esaslannı belirleyecek
tek bir imar yasası hanrlanmaİL
İmar yetkilerinin sayısız kuruluş
tarafından kullanılmasına derhal
son verilmeü.
• Kent toprağı üstünde spekü-
lasyona ve ranta son vermek için,
rant baskısı aranda yerleşim ka-
rarlan almamak için, kenderin
içindew gehşim alanlanndaki bü-
rün kent topraklan üzerinde olu-
şacak ranrlann topluma ait oldu-
ğu kabul edilmeü.
•Yapı inşaatsüreci bir kamusal
denetim alanı içine alınmalu ve in-
şaatın her kademesinde, her aşa-
masında, temelinden çansına ka-
dar malzeme ve işcilik kontroUeri,
oluştunılacak yeni kurumlar ta-
rafindan kamu denetim mekaniz-
masuıa kavuşturulmah. Yapı de-
netim süreçlerinde ünrvvrsite ve T-
MMOB mutiaka yer alman.
• Yerel yönetimlerin rant bas-
kısı altında yerleşim kararlan
almasına son verilmeli.
• Türkhe'de bir uhısal ve böt-
gesd planlama yapdmah. Makro
dûzeyinde arazi kuDanun kararla-
n tespit edilmeü ve ondan sonra
kentsel planlama devreve ginnetL
• Kamunun elindeki arsa stoğu
genişletflmeu, bugün olduğu gibi
kamu arazflerinin elden çıkanl-
ma süreci sona erdirDmeli.
Öneriler dikkate alınacak mı
acaba? Sorular bitmiyor. Yoksa
büyük yıkıma uğrayan tanm ala-
nı Yalova'daki Hacı Mehmet Ova-
sı'na, Gölcük'teki sazlık alana,
Körfez'de kıyı bandındaki kum-
salda ve Adapazan 'nda yıkılanla-
nn yerine "yeni ve esldsinden gû-
zel" binalar mı kondurulacak ye-
niden? Göreceğiz...
POIİTİKA GÜNLÜĞÜ
HİKMET ÇETİNKAYA
13YılÖnceYalova
Yıl 1986... Aylardan Ağustos...
Yalova, Çınarcık, Gökçedere ve çevresinde
Arap yatinmlannın yoğunlaştığı dönem...
Yatınmlann toplam ederi 1 trilyonu aşıyor...
Suudi Arabistan ve Kuveytli zenginler villa sa-
tın alıyor...
Altı ay içinde Yalova, Çınarcık ve Gökçedere çev-
resine yüzlerce konut yapılıyor...
Yörede artık slogan şu:
"Yerfi turist istemiyoruz, gelen Araplar bize ye-
teri"
Cumhuriyet'in Yalova muhabiri Faruk Kırtay, o
tarihte bir haber hazırlıyor. Faruk'un haberi Cum-
huriyet'e manşet oluyor:
"Tapu Türk'ün, mal Arap'ın. Yalova'ya yatınlan
para 1 trilyonu aştı: Yatmmda Arap oyunu..."
8u vurgun müteahhit heveslilerinin iştahını
kabartıyor; dağ taş villa, dört-beş katlı apartman-
larla doluyor...
Inşaatları belediye denetlemiyor, müteahhitler
bildiğini okuyordu...
Gelin 13 yıl önceye gidelim ve Faruk Kırtay'ın ha-
berini birtikte okuyalım:
"Suudi ve Kuveytlilere yatınm imkânı sağlayan
şirketler aracılığıyla mülk sahibi olanlar, bölgede
tepkileri üzerlerine çekmemek için cami ve Kuran
kursu binalannın yapımına da büyük katkıda bulu-
nuyoriar.
Yalova bölgesinde 'Arap dostu' ve 'şeyh' olarak
tanınan Erzunımlu Abdullah Gün de böyle birem-
lak pazarlama şirketini kuranlardan sadece biri.
1983 yılından bu yana Ortadoğululara emlak pa-
zariayan Gün, şirketini şöyle tanımlıyor:
'Yönetimimizde Arapların da olduğu bir şirket
kuruyoruz. Bu şirket 5 kişilik yönetimden oluşu-
yor. Şirketi kurduktan sonra satılık olan konut ve
tesisleri satın alıyoruz. Satın aldıklanmız bu şirke-
tin oluyor. Daha sonra yaptığımız özel sözleşme-
terle bunlan, gerçek sahibi olan Arap dostlanmı-
za devrediyoruz.'
Gökçedere Köyü Muhtar Yardımcısı Orhan
Sönmez, köyde yaklaşık 150 milyarlira dolayında
Arap sermayesinin bulunduğunu ilen sürerken Ya-
lova, Çınarcık ve çevresinde bu rakamın 1 trilyon
civannda olduğu belirtiliyor." \
•••
13 yıl önce Yalova, Çınarcık ve Gökçedere'de
hurdacılar, su tesisatçılan, kamyon şoförleri,
manavlar, bakkallar emlakçi olmuş, cami imam-
lan, müftüler, hocalar, hacılar da müteahhitliğe so-
yunmuşlardı...
Vıllalar, beş katlı konırtlar hızla brtirilmeye baş-
landı...
Ancak ortada bir engel vardı...
Araplara mülk edinme yasağı...
Buyasakdadelindi...
"Tapu Türk'ün, mal Arap'ın..."
Nasıl olacaktı bu iş?
Onu da Faruk Kırtay'ın "Araplar Bizim Eve Ne
Zaman Gelecek" kitabından aktaralım:
"önce Arap turist bir daire ya da villa beğene-
cekti. • . - ı ^ n
Beğendiği daireyi eğer satın almakisterse em-
lakçi devreye girecek ve bu daireyi Araptan aldı-
ğı parayla satın alacaktı.
Sonra da doğruca notere gidilip aylığı bir simit
bedeli karşılığında 99 yıllığına bu Arap dostu-
muza kiralanacaktı.
Yasalar buna elverişliydi.
Ve öyle yapmaya da başlamışlardı.
Ancak bu yöntemde küçük bir sorun vardı.
Çünkü, sonradan olma emlakçilerimiz, bulduk-
lan Arap müşterilerini günlerce dolaştırdıktan son-
ra, nihayet istedikleri evleri ve villalan bu müş-
terilere beğendiriyordu.
Işte bu aşamada zengin Araptan alınan para ile
kendi adına villa alan bazı işbitirici emlakçilerimiz
sonradan yan çizebiliyordu.
Birkaç zengin Arap bu şekilde dolandınlmış,
dolandıranlar ise sırra kadem basmıştı.
Bazı Arap turistlerise kendi ülkesine gittikten he-
men sonra, villası da ertesi gün başka bir şahsa
devredilebiliyordu. O nedenle Araplar turizmci-
emlakçilere pek güvenmiyordu. Ama o sorun da
araya cami imamlan sokularak aşılmış oldu.
Cami imamlannın yetersiz kaldığı bölgelerde
ise imam-hatip liselerindeki öğretmenlerya da din
dersi öğretmenleri soruna çözüm oluyordu."
•••
Araplar, işlerinin çözümlenmesi için çok sayıda
yurt, cami, Kuran kursu binası yaptırdılar Yalova,
Çınarcık, Gökçedere ve çevresinde...
Ve 17 Ağustos 1999... Saat 03.00
Depremin büyüklüğü 7.4...
13 yıl önce yapılan o villalar, konutlar, camiler, Ku-
ran kurslan, yurtlar diğer kötü yapılar gibi çöktü...
Çünkü binalann hiçbiri sağlam değildi...
13 yıl öncenin ederiyle trilyonluk yatırımlar
şimdi enkazyığını...
40 yıl önce yapılan evler ise ayaktaydı...
Acı ama gerçek olan da ne yazık ki bu!.. <-
hikmet.cetinkayata cumhuriyetcom.tr
Faks numaramız: 0212/ 513 90 98
C A G D A S Y A Y I N L A R I
Hikrtmt
ÇAĞININ TANIĞI ÜÇ YAZAI
2. BASI
600 000 Tl
KUBİLAY OLAYI VE TARİKAI
KAMPLARI
4 BAS!
900 000 Tl
SANCIU YILLAR KU$ATILMI$
SOKAKLAR
4. BASI
6 O 0 O O 0 1
KUZpOSTUMDA KURT
1 İM000TI
ZJUIBAK SANA DA BULAJTI KAN
00 0»TLDİN BARONUNUN KAZLARI
2. BASI
12X 000 TL
AJIK KADINUR S0KAĞ1
2 BASI
2
1 I O O O O O T L
İ
I O O O O O T L
$ERİAT PAZARI
SEVDANIN ADRESİ BELLİ DEĞİL
• 5C0 t)DO TL
TÜRKİYE'NİN JEHAH ÜÇGENİ
Cumhurıyet Kıtap Kulutm Çag Pazarlama A.Ş Turkocağı Cad
No.39/41(34334)Cağaloğlij-lstanbul Tel.514 01 96