Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet
İmtivaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Yayın Yonetmenı Orhan Erinç
0 Genel Yayın ICoordınatoru: Hikmet
Çetinka\ a • Yazıışlen Müdunı lbrahim
Yıldu • Sorumlu Müdur Fikret llkiz
0 Haber Merkezı Müdürü Hakan
Kara 0 Görsel Yönetmen: Fikret Eser
Istıhbarat: Cenglz Yıldırım 0 Ekonomı Özlem
Yüzak 0 Kültur Handan Şenkoken 0 Spor:
Abdülkadir Yücelman 0 Makaleler Sami
Karaören 0 Düzeltme Abdullah Yazıcı 0
Fotograf Erdoğan Köseoğlu 0 Bılgı-Belge.
EdibeBnğra0 YunHaberlen MehmetFaraç
Yayın Kurulu. llhan Seli.uk
(Başkan). Orhan Erioç. Okta>
Knrtböke Hikmet Çetinkaya,
Şükran Soner, lbrahim Yıldız,
Orhan Bursak, Mustafa BaJbay,
Hakan Kara.
Ankara Temsılcısı: Mustafa Balba> Atatürk Bulvan
No: 125. Kat:4. Bakanlıklar-Ankara Tel: 4195020 (7
hat), Faks: 4195027 0Izmır Temsılcısı SerdarKızık,
H ZiyaBlv 1352 S.2'3Tel4411220, Faks. 4419117
0 Adana Temsılcısı: Çetin Yiğenoğlu, lnönuCd 119
S No 1 Kat 1. Tel 363 12 11. Faks 363 12 15
Mûessese Müduru Csrtn Alunen #
Koordmalör Ahmet Konüsan • Muha-
sebe Büfent Yener • tdare Husnin
Gürcr* Bılgı-lşlem S«ilİnal»Bıigı-
sayar Sıston Mürüvet Çiier • Sanş
FazfletKuzı
MEDYA C: • Yönetıın Kuıulu
Başkanı - Genel Mudür Gülbin
Erduran # Koordınalör Reha
Iptman 0 Genel MüdürYandımcısı
SevdaÇoban Tel 514 07 53 -
513 95 80-513846(^61, Faks. 5138463
^a>ımla\an ve Basan: Yenı Gun Haber Ajans: Basın \e Yaymcıhk A.Ş
Turicocagı Cad. 39 41 Cağaloglu 34334 Islanbuı PK 246 - Sırkecı 34435 Istanbuı
Tel (0212151205 05(20 haı)
Faks (0212151385 95 www.cumhuriyet.com.tr 20AĞUSTOS 1999 lmsak-4.34 Güneş:6.11 Ögle: 13.15 tkindi: 17.00 Akşam: 20.05 Yatsı: 21.35
Denetim yok
Sorunun
kaynağı
yanlış
tasarım
Haber Merkezi - Dep-
remde yerle bir olan bina-
lann büyük bölümünün ta-
sanm hatalan. denetimsiz-
lik ve malzemeden çalma
gıbi ınsan kaynaklı yanlış-
lardan kaynaİdandığı belir-
lendı. Mühendisler, odalar
ve bılım adamlan. belediye-
lerce yürütülen denetimle-
rin cıddi sorunlaryarattığı-
nın ortada olduğunu vurgu-
layarak denetımlere ünıver-
sıteler ve mesiek odalan-
nın da dahil edilmesini ıs-
tediler. Selçuk Üniversıtesi
(SÜ) Mımarlık Mühendıs-
lik Fakültesi Jeolojı Mühen-
dısliğı Bölüm Başkanı Prof.
Dr Yüksel Aydın. her türlü
zeminde mühendislik ku-
rallanna harfıyen uyulma-
sı koşuluyla depreme daya-
nıklı yapılann yapılabile-
ceğını ıfade ederek "Bazı
miiteahhiderev değfl, mezar
yapıyorlar" dedı.
TMMOB Yönetim Ku-
rulu Lyesi Mutiu Oztürk.
Istanbul Inşaat Mûhendis-
leri Odası görev lılerinin çö-
ken bınalarla ılgili yaptık-
lan gözlemlerde, yıkılan bi-
nalann yüzde 80'ıne yakı-
nının denetimsizlik, tasa-
rım yanlışlan ve malzeme-
den çalma gibi ınsan kay-
naklı yanlışlar sonucu yı-
kıldığmı saptatıklannı belirt-
tı. Öztürk.*Zeminartı3kat
olması gereken bir sokakta
zemin artı 5 kadı bina ile
karşılaşıyoruz. Kim izin ver-
miş. denetime rağmen nasıl
yapılrmş belli degil" dedı.
Beledıyelerce Niırütülen de-
netımlerde cıddi eksiklik-
ler bulunduğunu anımsatan
Özturk. Inşaat Mühendis-
len Odalarının da deneti-
me dahi! edilmesi gerekti-
ğini anlattı.
'Bize başvursunlar'
Mutlu Öztürk, konutla-
nnda hasar bulunan yurt-
taşların öncelikle kayma-
kamlıklara başvurarak ha-
sar tespıtı yaptırmalannı,
deprem yardımı için bunun
çok gereklı olduğunu söy-
ledı. Inşaat Mühendıslerı
Odası yetkililerinın deprem
bölgelerinde sürekli dolaş-
tığını ıfade eden Öztürk"Ev-
lerinde çatlakiar bulunan
yurttaşlar bize başvursun-
İar, biz de bölgede dolaşan
ekiplemizi gönderirve hasa-
nn önemi konusunda ken-
dilerini ücretsiz bilgilendi-
riz" dedı. Inşaat Mühendis-
len Odası Istanbul Şube-
si'nın telefonları şöyle:
(0212)2479657.248 3642
Türkıye Deprem Araştır-
maları Vakfı Başkanı Prof.
Dr. Rıfat Yarar. yapılann
projelendınlmesınde ve in-
şaatın kontrolüyle ılgili cid-
di eksıklıkler bulunduğunu
vurgulayarak, denenmlerin
beledıyeler. mesiek odala-
n ve ılgili dığer sivıl kuru-
luşlarla birlikte yapılması-
nı önerdı.
Prof. Yarar. İstanbul'da
eskıden denetımlerin Inşa-
at Mühendıslerı Odası ıle
birlikte yapıldığını ancak
RP'li yönetım sırasında bu
uygulamanın kaldınldığını
kaydetti.
4
Ev değil, mezar'
Selçuk Ünıversitesı Mi-
marlık Mühendislik Fakül-
tesi Jeolojı Mühendislıği
Bölüm Başkanı Prof. Dr.
Yiiksel Aydın. bazı müteah-
hitlerin ev değıl, mezar yap-
tıkları söyledı.
Prof. Âydın. "Batakkk-
larda. ırmak yataklarında,
hatta denizlerde dahi ev ya-
pdabitir. Vapılması gereken,
kurallara uymaktır"dedı.
Deprem bölgesınde dev
gökdelenlenn ayakta kaldı-
ğını, ancak daha ufakJannın
yerle bır olduğunu anımsa-
tan Aydın, eksik malzeme
kullanılan yapılann, en ufak
bır yer sarsıntısında topra-
ğa akmasının kaçınılmaz
olduğunu kaydetti.
Müteahhitlerin namuslu
olmasının yetmedığini, in-
şaat sektöründe ıstıhdam
edilenlerın de işin uzmanı
olması gereğine işaret eden
Prof. Dr. Aydın, namuslu
ınsanlar aramak yerine, tı-
kır tıkır işleyen. gerektiğin-
de hesap verecek yenı birim-
leroluşturulması gerektiğı-
m vurguladı
Deprem, Türkiye'deki yapılaşma ve planlama konulannda yaşanan yanlışlan bir 'şamar' gibi yüzümüze vurdu
Imar planları lıeıııeıı durdıırulsiın• Türkiye'de şehircilik-mimarlık ve mühendislik kurallan hiçe sayılarak kullanılan
imar yetkileri yasayla denetim altına alınıncaya kadar, bu yetkılerle onaylanan imar
planlan da işlevsiz hale getirilmeli.
OKTAY EKİNCİ
Ceçen yıl Adana ve Ceyhan'da, bu yü da Marmara'da yaşanan felakette yıkılan binalann büyük çoğunluğunu
1985 yıLndan sonra rant hırsıyla ruhsat verüen yapılar oluştunıyor.
Türkıye'nin "en gelişmiş'" bölgesi-
ni yerle bir eden deprem, daha önce-
kilerde de olduğu gibi ülkenin "imar
gerçeğini'' bir kez daha ve bu kez tam
bir "şamar" şeklinde yüzümüze vur-
du. Türkiye'nin imar gerçegi; "her
ne pahasına olursa oteun. şehirriük-mi-
maruk ve mühendislik kurallanna da
bakılmaksızın, önüne gelen her yere ve
herkes taranndan inşaat > apılıp satü-
masına tam özgürlük tanıma" yönte-
midır.
Iktıdarlar yıllardır bu yönteme "ya-
sal güvence" sağlayan kanunlan savun-
dular; yüriirlükte tuttular
TBMM de yıllardır aynı yöntemın
bekçiliğini yaptı; bu başıboşluğu de-
netim altına alacak yeni bir yasal dü-
zenlemeye öncelik vermedi.
Hele "sivasal partüer"? . tster sağ-
da, ister solda olsunlar, ış arsa ve ara-
zi yağmasına, inşaat serbestliğine.
imar rantına ve hatta StT alanlannın
yapılaşmaya açılmasına geldiğinde,
sanki bir "müK davaynuş" gibi nerdey-
se "tam mutabakat" ıçinde olmadı-
lar mı?
Işte böylesi bir genel "siyasal ve
ekonomiktercih" içınde 1985'teimar
yetkileri de beledıyelere verilince, ül-
kede "j'ereldemokrasi" kandırmaca-
sıaltında "imar talanıve rantyapılaş-
masuun yerel organizasyonu siireci"
başladı. Sonucu ise sadece çirkin ve
çarpık yapılaşma, yeşil alan yağma-
sı, kıyı katliamı, StT'lerin işgali ve ner-
deyse tüm yerleşmelerın hızla beton-
laşmasıyla degil, işte artık "deprem
darbeleriyie" de en acı ve en drama-
tık bir şekilde yaşanır oldu...
Yılolanlar yeni yapı
Gerek önceki yıl Ceyhan-Adana
bölgesınde, gerekse şimdi Adapaza-
n-Izmit-lstanbul kuşağında binlerce
msanımızı beton tabliyeleraltında bı-
rakan çökmelerin çok büyük çoğun-
luğunu "1985 sonrasında yapdnuş ve
hatta nıhsat almış apartmanlar ve di-
ğer vapdar" oluştunıyor...
Yanı, belediyelere "demokrasi^!)
adına ve üstelik "tümüvtedenetimsiz'"
49 artçı şok gerçekleşti
Istanbul
sallanmaya
devam ediyor
İstanbui Haber Servisi - Merkez üssü
tzmit olan 7.4 şıddetındekı depremın
ardından dün sabaha kadar meydana
gelen 400'ü aşkın sarsıntıdan aletsel
büyüklüğü 4.0'ın üzerine çıkan toplam 49
artçı şok meydana geldi.
Bogaziçı Ünıversitesi Kandilli
Rasathanesi ve Deprem Araştırma
Enstitüsü Müdürü Prof Dr. Ahmet Mete
Işıkara. 17 Ağustos Salı günü saat
03.01.37'de merkez üssü Kocaeli'nde
bulunan 7.4 şiddetındeki depremin
ardından dün sabaha kadar 400'ü aşkın
artçı şok adı verilen sarsıntının
oluştuğunu söyledi. Depremin
başlangıcından dün saat 09.30'a dek
meydana gelen artçı depremlerden 4
büyüklüğünde olanlann üstünde
gerçekleşenler ve saatlen şöyle.
1-03.35 4.2
2- 03.57 4.4
3- 04.08 4.6
4- 04.32 5.0
5- 04.33 5.5
6- 04.48 4.9
7- 05.23 4.4
8- 05.35 4.3
9- 05.43 4.7
10-05.51 5.0
11-06.14 5.5
12- 06.43 4.2
13-07.18 4.5
14- 07.20 4.6
15- 07.40 4.4
16-08.10 4.8
17-08.45 4.3
18- 08.54 4.3
19- 09.28 4.5
20- 09.36 4.1
21-10.21 4.1
22- 11.09 4.3
23-11.11 4.3
24-12.02 5.0
25-12.32 4.3
26-12-36 4.3
27-13.46 4.2
28-14.
29-14.
30-17.
31-18.
32-21.
33-21.
34-23.
35-21.
36-23.
37- 00.
38-01.
39-01.
40-03.
41-04.
42-12.
43-16.
44- 17.
45-18.
46-18.
47-00.
48-00.
49- 02.
50-16.
51-17.
52-17.
53-18.
37 4.0
58 4.5
32 4.0
174.1
35 4.1
52 4.1
30 4.3
52 4.0
30 4.3
14 4.5
13 4.4
53 4.2
45 4.3
04 4.3
31 4.0
59 4.0
27 4.0
34 4.1
50 4.0
16 4.2
18 4.0
18 4.1
04 4.8
15 4.5
24 4.0
16 5.0
Marmara'yı vuran sarsıntı, Yunanistan ile Türkiye'yi iki metre yakınlaştırdı
Deprem kıyüan yuttu
Haber Merkezi - Yaşanan şid-
detlı deprem sırasında sadece De-
ğirmendere"nin değil, Gölcük'ten
itibaren sahil kesımindeki yerle-
şim binmlennın büyük bir bölü-
münün denız tarafından yutuldu-
ğu ortaya çıktı. Bu arada deprem
Türkıye ıle Yunanistan'ı yaklaşık
iki metre birbirine yaklaştırdı.
Günlerdır Türkiye'yi yasa bo-
ğan deprem sırasında Marma-
ra'nın sahil kesimindekı yerle-
şim bırimlen deniz altında kaldı.
Sadece Değirmendere değil,
aynı sahil hattında bulunan diğer
yerleşim birimlenyle birlikte Ka-
ramürsel'in Atatürk anıtı ile çay
bahçelennin bulunduğu 50 met-
relik bölümü de deniz yuttu. Ga-
zetemizin eski çalışam olan ve
halen Karamürserde yaşayan Der-
viş Akyıldız ilçede yaşananları
şöyle aktardı:
"Sahil kesimi, yani çay bahçe-
lennin bulunduğu bölüm denize
50 metre akn. Atatürk büstü de-
nizin içinde şu anda. Botanik bah-
çesinin de bulunduğu körfezin en
güzel sahili. Karamürsel sahili-
nin yarısı yok oldu. Depremin ol-
duğu saatlerdeçay bahçesinde te-
mizük yapan kişileri su götürdü.
Depremin olduğu anda çöpleri
toplayan temizlik işçileıi, denizin
Hereke'yedoğruçekiküginigörün-
ce çok korkmuşlar \e bağırarak
çarşınm içine doğru kaçmışlar.
Yaşadıklan korkuyla dilleri tu-
tulmuşru, konuşamıyorlardL"
Tabelasında nufusu 60 bin ya-
zan ve üçte biri yıkılan Gölcük'ün
de sahil kesimi denize akmış bu-
lunuyor.
Değirmendere-Gölcük arasın-
daki bölüm, Halıdere-Gölcük-
Karamürsel arasındakı sahil ban-
dında pekçok bına. çaybahçesi
deniz altında
Türkıye batiya kaydı
Selanik Aristotelis Üniversıte-
si Sismoloji Bölümü'nden yapı-
lan açıklamada, merkez üssü Ko-
caeli olan 7.4 aletsel büyüklük-
teki depremin. Türkiye'nin üze-
rinde bulunduğu toprak katmala-
nnı kaydınp, her yıl doğal olarak
Yunanistan'a yaklaşık 2.5 santi-
metre yaklaşmakta olan Türki-
ye'yi, bir anda 2 metre yaklaştır-
dığı belirtildi.
Türkiye'nin Yunanistan'a doğ-
ru kaymasının uydudan yapılan
ölçümlerle tespit edildiği belirtı-
len açıklamada. şıddetlı deprem
sonucu toprak altında meydana
gelen yanklann, richter ölçeğine
göre 6.5 şiddete varan artçı dep-
remlere de yol açabileceği kay-
dedilerek, bu sallantılann aylar-
ca, hatta yıllarca sürebileceği öne
sürüldü.
Ailelere
ulaşma
çabası
Deprem
felaketinin
yaşandığı
kentlerde en
önemü
sorunlanndan biri
de Uetişim. TeJefon
bağlanüsının
kesilnıesi nedeniyle
diğer kentlerie
Uetişim
kuramayan
yurttaşlar,
yakınlanvia
haberleşemiyor.
Yetkihier sorunu
çözmek için çaba
harcarken,
Adapazan'nda
yurttaşlara çok
kısa süreli telefon
görüşmesi yapma
olanağı sağlandı.
(Fotograf: AA)
Uzmanlar doğal afetin "post travmatik stres bozukluğuna" yol açabileceğini belirtiyor
Deprem ruh saghğını da yıkaeak
• Psikiyatrist Nihat Kaya, depremde olaylara
tanıklık eden, fiziksel hasar görmeyen insanlarda
ruhsal bozukluklann ortaya çıkabileceğini belirtti.
Kaya, yıkımı yaşayan insanlarda "post travmatik
stres bozukluğu"nun görülebileceğini söyledi.
korku, umutsuzluk gibi duygula-
n aşırı bir biçimde ortaya çıkaran
bir olaydu-" dedi. İnsanın yaşa-
mında belirsizlikler. ne olacağını
bilememe, sürekli bir felaket bek-
leme olayının bunaltı, korku oluş-
turduğunu ifade eden Kaya. kişi-
sel olarak panik, kaygı ve korku-
nun depresyona yatkın insanlarda
hastalıklan ortaya çıkarabileceği
uyansında bulunarak şöyle ko-
nuştu:
"Hele hele yaşanan bir deprem
varsa ve bunun etkilediği insanlar
sağsa. bir süre çok hassas oluriar.
Deprem anına iltşldn yaşananları
tekrartekrar hayal olarak göriir-
ler. Ürperirter, korkarlar. çığuk-
ISTANBUL (ANKA) -
yatnst Nihat Kaya. doğal afet gi-
bi olaylarla karşılaşan insanlarda
"post travmatik stres bozuklu-
ğu
B
nun ortaya çıkabileceğini bil-
dirdi.
Psikiyatrist Nihat Kaya, dep-
rem ve bıreyin üzerindeki etkile-
ri hakkında verdiği bilgıde, dep-
rem. sel, yangın, savaş gibi kişi-
nin elinde olmadan meydana ge-
len olaylara bağlı çeşitlı stres bo-
zukluklannm ortaya çıktığını be-
lirtti. Depremin de büyük kıtlele-
n etkilediğini ve ansızın yakala-
nılan doğal bir felaket olduğuna
dikkatı çeken Kaya, "Deprem bu
nedenk insanda var olan kaygı.
lar atabiürier. l vkulan kaçar, iş-
tahlan kesilebilir."
Kaya, depremden en çok etkı-
lenenlerin. oturduğu mekânı çö-
ken ve onun enkazmdan sağ çıkan
kişıler veya yakınlannı kaybeden
kışiler olduğunu ıfade etti. Olay-
lara tanıklık eden, fakatfizikselha-
sar görmeyen ınsanlarda ruhsal
bozukluklar ortaya çıkabileceği-
ni belirten Kaya, doğal afet gibi
"travmatik'' olaylarla karşılaşan
insanlarda "posttravmatikstres bo-
zukluğu"nun ortaya çıkabilece-
ğini vurguladı. Kaya, post trav-
matik stres bozukluğunun bırey-
lerde ve çocuklarda görülebile-
cek etkilerinı şöyle sıraladı:
"* Kişinin tepkileri arasında
aşın korku, çaresizlik ya da deh-
şetedüşme vardır. Çocuklarda ise
amaçsız ve huzursuz davramşlar,
siniriilik. öfke ve saldırganlık ola-
bilir.
* Travmatik olay sürekli yaşa-
nabilir. Olayı anımsatan, sıkınn
veren anılar, düşler, düşüncelerya
da algılar vardır. Çocuklarda ise
tramva kendisini, değişik yönleri-
ni konu alan oyunlan tekrar tek-
rar oynayabilme şeklinde görüle-
bilir.
* Olayı sık sık sıkıntı veren bir
biçimde rüyada görme ve u> kudan
panikle uyanma olabDir.
* Olay sanki yeniden ohıyormuş
gibi davranma ya da hisserme ya-
şanabilir.
* Olayı kapsayan ıllüzyonlar
veya halüsülasyonlar görülebilir.
* Travmatik olayın bir yönünü
çağnşhran >a da andıran iç ya da
dış olaylarla karşılaşılması üzeri-
ne yoğun psikolojik sıkıntı duyu-
labilir. Travmaya eşlik etmiş olan
depremle flgili konulan dinleme-
mek. görünrülerine bakamamak,
uzak durma çabası görülebilir.
*Yaşamlaü^etkintiklerdenso-
ğuma, kanlmama, insanlardan
uzaklaşma ve yabanalaşma duy-
gusuvaşanabilir.
* Duygularda kısıdılık yaşana-
bilir. Aynca bir gelecegin kalma-
dığı duygusu yoğunlaşabilir."
Cesaretlendirmek önemli
Depremin oluşturduğu bu stres
bozukluğu için mutlaka psikolo-
jik destek gerektiğini vurgulayan
Kaya, bu insanlara maddi ve ma-
nevi desteğin hemen sağlanması
gerektiğini söyledi.
Kişinin güçlü. olumlu yanlan-
nın ön plana çıkanlmasının ve ce-
saretlendirmenin önemıne işaret
eden Kaya. fiziksel tedavilerle be-
raber psikolojik tedavilere de he-
men başlanmasının önemli oldu-
ğunu kaydetti. "Sürekli felaket
beklemek bizi ciddi biçimde etki-
ler" diyen Kaya, yaşamın devam
ettığinı, sıkıntı ve acılann insan ol-
manın bır parçası olduğunu söz-
lerine ekledi.
olarak verilen imar yetkilerinin. Tür-
kiye'nin en gelişmiş bölgesinde bile
"biUmsel ve mesleki kurallardan ka-
çüarak, sadece kâr ve daha fazla kâr
kurahna bağlı arsa ve inşaat rantı için
kullanıkhğuun'' açık kanıtı, büyük bir
felaketle birlikte "timsah gözyaştan"
içinde gözleniyor...
Peki, böylesi bir çarpıcı tablo kar-
şısında ne yapmalı? "Gerçek" bir kez
daha ortaya çücnğına göre, depremi "fe-
taket" yapan yağmacı ve insanlık dı-
şı imar süreci nasıl düzeltilmeli?..
Bu sorunun "yeni yasa gerektiren"
bölümü için bir süredir ciddi hazırlık-
lar yapıldığını daha önce de Cumhu-
riyet'te duyurmuşruk.
9 Ağustos 1999 tarihmde, yani dep-
remden yaklaşık bir hafta önce "Be-
lediyelere tmar Reformu" başlığıyla
verdığimiz haberdekı aynntılara bir kez
daha göz atılırsa. "planlamadan inşa-
at nıhsab ve oturma iznine kadar"
bütün imar sürecinde üniversiteleri
\e mimar-mühendis odalannı da dev-
reye sokan bir "bilimsel-demokratik
denetim'" kuralının yerel imar yetki-
lennde "öncelik" taşımasını sağlaya-
cak yenı yasa hazırlıklannın "sonaşa-
maya" geldıği de görülecektır.
Deprem, işte böylesi bir "hazniıksü-
rednde" meydana geldi ve Içışleri Ba-
kanlığı'nm aynı sürece koşut olarak bir
genelgeyle başlattığı "kaçakyapdann
engellenmesi ve yıkılması" İcampan-
yasının ne denli haklı ve yerinde bir
tutum olduğunu da kanıtlamış oldu.
Yasal inceleme yapılsın
Ne var ki söz konusu yeni yasa ha-
zırlığı ve genelgeler umut venci olsa
bile, yine depremle birlikte açığa çı-
kan gerçek karşısında hemen alınma-
sı gereken bir önlem daha var. O da
"tüm Türkiye'de imar planlannı geçi-
ci olarak hemen durdump, hassas böl-
gelerden başlanarak derhal bilimsel
ve yasal inceleme aitına aimak" ..
Bu planlar arasında hem "jeolojik"
açıdan, hem de kentbilimi ılkeleri çer-
çevesinde şehircihk, mımarlık ve mü-
hendislik kurallanyla mevzuata aykı-
n olduklan saptananlan "iptaletmek".
Diğerlerinı ise yeni yasal yapılanmay-
la birlikte bilim ve mesiek kurumla-
nnın denetimine emanet ederek yeni-
den ilgıli belediyelerin uygulama yet-
kısinedevrermek..
Kimileri, bu öneri karşısında. "ül-
kedeki binlerce belediyenin imar plan-
lan nasıl ve hangi kadrolartaranndan
incelenebilir?" diye de sorabilirler.
Çözfim, durdurmak
Belkı biraz zaman alabılir ama şu
son depremin acılannın dinmesi, ya-
ralann sanlması ve zararlann gıderil-
mesi için gereken süre, para ve ekip-
man dikkate almırsa, hiç değilse ge-
lecek kuşaklan kurtaracak böylesi bir
önlemin süre tartışmalanna kurban
edilmemesi gereği de kendıliğınden or-
taya çıkar
Bugün artık ülkenin hemen her böl-
gesinde şehırcilık-mimarlık- mühen-
dislik okullan var. Yine, her kentte. hat-
ta büyük ilçelerde mimar ve mühen-
dis odalannın birimleri var. Aynca
Bayındırlık ve Iskân Bakanlığı, Kül-
tür Bakanlığı, Orman Bakanlığı vb.
gibi planlamada sorumluluklan ve bi-
rikimleri olan kurumlanmızın da her
ilde kendı örgütleri var.
İşte bu potansiyel değerlendirile-
rek. "tümülkede" imarplanlan hemen
durdurulmalı. Yeni yasa çıkıncaya dek
ise üniversitelerden, mesiek odalann-
dan ve ilgili bakanlıklarla belediyeler-
den temsilcılerle oluşacak komisyon-
lar bu planlan inceleyerek, "felakete
davetiyeçıkartanlar" hemen iptal edil-
meli... Başka çare kalmamıştır...
TELAKETLER, _ ^
e-posta : tan @ prizma. net. tr