Katalog

20 AĞUSTOS 1999 CUMA CUMHURİYET SAYFA JliJVVJlı\-JİTl_l / ekonomi®cumhuriyet.com.tr 13 Ekonominin kalbini vuran depremin faturasınm 25 milyar dolan bulması bekleniyor Trilyoıılar da gömüldü B,'inlerce insanın ölümünün yanı sıra, ülke sanayii ve altyapısına ağır darbe indiren depremin faturası milyar dolarlarla ifade ediliyor. Depremin sosyal ve ekonomik boyutunun 25 milyar dolan bulacağı belirtilirken, maddi değerlerle ölçmenin mümkün olmadığı can kaybı ise her geçen dakika artıyor. Ekonomi Servisi - Türkiye ekonomı- sinin kalbi Marmara Bölgesi'nin 7.4 şiddetindeki depremin ardından uğradı- ğı zarann boyutlan çizilemiyor. Olke- nin en önemli sanayi tesislerinin bulun- dugu Marmara Bölgesi'ni adeta yerle bir eden deprem nedeniyle üretimin dur- masıyla oluşan bir haftalık zarann 2 milyan geçtiği tahmin edilirken toplam hasann 25 milyar dolan aşmasi bekle- niyor. Vereceği zarar her yönüyle ele alın- dığında ise trilyonlara mal olduğu be- lirtilen depremden geriye acılı yurttaş- lar. yakınlarını kaybeden, yüreğinde umutla, tırnaklan ile enkaz kaldırma mücadelesi veren çalışanlar, harabeye dö- nen binalar, kulianılmaz haldeki oto- yollar ve Tüpraş'ın kara dumanlan kal- dı. Binlerce insanın ölümünün yanı sı- ra ülke sanayisi ve altyapısına ağır dar- be indiren depremin yalnızca sanayi te- sislerinin faaliyetini durdurması ve oto- yollarda yarattığı tahribatın faturası mil- yar dolarlarla ifade ediliyor. Konuyla ilgili görüştüğümüz lstan- bul Üniversitesi Işletme Fakültesi öğre- tim üyelerinden Prof. Dr. Oztin Akgiiç, deprem sonucunda doğan hasann 25 Ülke sanayii ve altyapısına ağır darbe indiren depremin yalnızca sanayi tesislerinin faaliyetini dur- durması ve otoyollarda yarattığı tahribaün faturası milyar dolarlarla ifade ediliyor. (Fotoğraf: AA) milyar dolann üzerinde olacağını tahmin ettigini söyledi. Devletten çok. kişilerin servetlerinde büyük kayıplann söz ko- nusu olduğuna dikkat çeken Akgüç. "Depremin etkilediği alan Türkiye'nin en çok vergi ödeyen bölgesi. Oluşan ha- sar nedeniyle bu bölgeden alınan vergi- terde önemli bir aksama olacak r dedı. lstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafın- dan yapılan açıklamada ise ülkenin en önemli sanayi kuruluşlannın bulundu- ğu Marmara Bölgesı'ni adeta yerle bir eden depremin, yalnızca fabrikalann üretim yapmaması dolayısıyla bir haf- tada yol açacağı zarann 2 milyar dola- n bulacağı belirtildı. Etıflasyon yiikselir Öte yandan halen depremle ilgili net bilgilerin edinilememesi faturanın bo- yutlannın belirlenmesi için zaman ge- rektiğini ortaya koyuyor. Uzmanlar dep- remin 25 milyar dolann üzerinde bir fa- turası olacağını belirtirken, depremin yaralannın sanlması için yapılacak har- camalann "bütçeye önemli bir yük ge- tireceğinL, bunun da enflasyonu azdıncı etki yaratacağuu" vurguluyorlar. Depremde en büyük yıkımı yasayan Kocaeli, Türkiye imalat sanayisinin yüz- de 14'ünüoluşturuyordu. Vergi tahsilat oranında yüzde 98'le Türkiye birincisi olan Kocaeli, ülkenin toplam vergi ge- lirlerinin de yüzde 15'inisağlıyordu. 11 organize sanayi bölgesine sahip olan Kocaeli, yalnız sanayi merkezi değil, ti- caret merkezi konumuna da gelmişti. Istanbul'a yakınlığıyla geçiş koridoru özellıği taşıyan ve Marmara ile Karade- etrokimya sektörünün merkezi konumundaki Kocaeli'nde üretimin durması ve depremin etkisiyle bazı kuruluşlann faaliyet dışı kalmasının, otomotivden gübreye kadar uzanan pek çok sektörde sıkıntıya neden olacağı ifade ediliyor. niz'e kıyısı olması nedeniyle de dış ti- carette önem kazanan Kocaeli'nin dış ti- caret hacmi 8 milyar dolara yaklaşıyor. Kocaeli, Türkiye dışsatımının yüzde 7.3'ünü,dışalımınında yüzde 14.3'ünü oluşturuyor. Petrokimya sektörünün mer- kezi konumundaki Kocaeli'nde üreti- min durması ve depremin etkisiyle ba- zı kuruluşlann faaliyet dışı kalmasının, otomotivden gübreye kadar uzanan pek çok sektörde sıkıntıya neden olacağı ifade ediliyor. Toplam 64 bin civannda faal işyerin- de, kayıtlı olarak 158 bin 700 sigortalı istihdam eden Kocaeli, Türkiye'de ISO belgesi alan kuruluşlann yüzde 15'ini banndınyor. Kocaeli, 1997 yılında 21 trilyon 399 milyar lira, 1998 yılında 64 trilyon lira kamu yatınmlanndan pay aldı. Koca- eli'ne 1990-1997 yıllan arasında yapı- lan toplam kamu yatınmlan tutan ise 237 trilyon 743 milyar liraya ulaştı. Kocaeli'nde TÜPRAŞ dışında, SE- KA, IGSAŞ gibi önemli ve Türkiye'nin bazı alanlardaki gereksinimlerini karşı- layan kamu kuruluşlan da bulunuyor. Türkiye'nin en büyük sanayi tesisleri depremin yaşandığı bölgede yeralıyor. Bankalar da bölgede ANKARA (AA) - Bankalar, deprem bölgesine hizmet vere- bilmek amacıyla mobil destek sistemleri gönderiyor. Halkbank Genel Müdürii Yenal Ansen deprem bölgesindeki bankacılık hiz- metlerinde önceliği, Bağ-Kur ve SSK emeklilerinin maaşlan- nı ödeme ve mevduat hesaplanndan para çekmek isteyenlere vereceğini kaydederken, lş Bankası ve Vakıfbank bölgeye oto- bank gönderdiğini bildirdi. Gerekirse kapının önüne masa ko- yup ödemelerin yapılacağını kaydeden Ansen fazla hasar gö- ren Körfez ve Gölcük'deki iki şubelerinde mobil destek verdik- lerini söyledi. •"»>•?>•. 9 ; » I T I W » . . . , - . . . . r Vakıfbank Genel MOdür Yüfth'mcisı Irfan Erciyas da, hasar- lı olan şubelerinden Adapazan'na bir otobank gönderdiklerini bildirerek bu aracın muhtemelen dün faaliyete geçtiğini söyle- di. Erciyas, "Körfez ve Gökük'de ulaşım güçNiğünden dolayı konteyner tipinde bir şubeyi hemen faaliyete geçirme>i düşünü- yoruz" dedi. Depremin ardından bölgedeki şubelerini hizmete sokan Iş Ban- kası, Akbank ve Garanti Bankası da hasann çok olduğu bölgelerde otobanldar aracılığıyla çahşmalannı sürdürüyor. 'Benzin stoklamayın' Dişticaretetküenecek I Ekonomi Servisi- Tüpraştan sevkiyat yapılamadığı için Körfez bölgesinde akaryakıt sıkıntısı başgösterir ve benzin istasyonlan üzerinde uzun kuyruklar oluşurken yetkililer halkı rahatlatmaya çahşıyorlar. Petrol Ürünleri tşverenler Sendikası (PÜİS) Genel Başkanı İsmaü Aytemiz, akaryakıt sıkıntısının sözkonusu olmadığını bildirdi. Tüpraş'ta ham petrol stok depolannda meydana gelen yangınm akaryakıt istasyonlannda yığılmaya yol açması üzenne bir açıklama yapan Aytemiz, "Tedirginliğe gerek yok, akaryakıt sıkıntısı sözkonusu değfl" dedi. Yangının Tüpraş'ın ham petrol depolannda olduğunu, şu anda petrol rafinerisinde bir hasar bulunmadığını belirten Aytemiz, yurttaşlann istasyonlara akın edip gereksiz miktariarda akaryakıt almalan için bir neden bulunmadığını ifade etti. PÜİS Genel Başkanı Ismail Aytemiz, benzinin bidonlarda stoklanmasının çok büyük bir tehlike olduğunu söyledi. I ANKARA (AA) -Dış TicaretMüsteşarlığı (DTM), Türkiye'nin sanayi merkezi Marmara'da yaşanan dep- remin dış ticarete etkısıni belirlemek, olumsuz etkile- nni de asgariye ındirebilmek için haarlıklara basladı. Depremin dış ticarete etkisinin 1-1.5 ay içinde dalga dalga görüleceğini söyleyen Dış Ticaret Müsteşar Ve- kilı KürşatTüzmen. depremin etkisini belirlemek arna- cıyla. dün kurum yetkilılen ile bir değerlendinne top- lantısı yaptıklannı, olası olumsuz etkileri asgariye in- direbilmek amacıyla bir eylem planı hazırlayacaklan- nı bildirdi. Sanayi tesislerindeki hasann iseöncelüde üretime ham- madde girdisini olumsuz etkileyebıleceğıni, bu neden- le girdilerin ithalat yoluyla karşılanmasının gerekebi- leceğini anlatan Tüzmen. bunun da üretim maliyetle- rini arttıracagını anlattı. îthal maliyetlenndeki artışm ihracat fryatlanna da yansıyacağına dikkatçeken Tüz- men, bunun Türkiye'nin rekabet şansını etkileyeceği- ne dikkat çekti. 'Hata bâşıböş bırakılan sistemde'Sanayinin kalbi yaralı İZMİT: Türkiye'de imalat sanayii üreriminde vüzde 13 paya sahip olan İzmit'te deprem nedeniyle birçok sanayi kunıluşunda hasar meydana gelirken, kknilerinde de üretim durduruldu. Depremden zarar gören çauşanlann işlerine gidememelerinden ve tesislerde meydana gelen hasarlardan doîayı Marshall, Bomsaş Mukav\a Sanayii ve Yasaş Yaşar Boya ve Kimya Sanayii"nde üretime ara verfldL Türk Pirelli'de 2 işci hayatını kaybederken. tesislerde yüzde 10 oranında hasar oluştu. Sabancı Holding bünyesindeki Brisa ve Kordsa'da üretime ara verildi. ÇBS tesislerinin bir kısmında hasar meydana gelirken, Mannesmann da kentte şartlar normale dönene kadar üretim yaptlamayacağı açıklandı. ADAPAZARI: Üç adet organize sanayi bölgesinin bulunduğu ilde faaliyet gösteren Otokar'da en az bir hafta üretim yapılamayacağı belirtildi. ToyotoSa'da da üretim durduruldu ve maddi kayıp henüz belirlenemedi. ESKİŞEHİR: Hızla sanayilesen kentte, Toprak Holding'in büyük yatırımlan bulunuyor. Toprak Karo ve Toprak Kâğıt'da üretime bir süre ara verümişti ancak tekrar üretime geçildi. Eczacıbaşı'nda herhangi bir hasar meydana gelmediği bildirilirken, Artema'da da enerji kaybı yüzünden verdiği ara verdiği üretime yeniden devam edildiği açıklandı. BOLU/ÇAYIROVA: 3 bine yakın tesisin bulunduğu Bolu'da faaliyet gösteren Şişecam'ın üretiminde 15 bin ton kayıp olabileceği söyleniyor. Arçelik'in Çayırova tesislerinde üretimi engelleyecek bir sorun bulunmadığı belirtilirken, Borusan'ın tesislerinde kısmi hasar oluştu. Aynca, Sarkuysan ve Izocam'da tesislerde küçük hasarlar meydana geldi. YALOVA: Botaş'm İGSAŞ ve Tüpraş'a giden hatları kapatılırken, tesislerin maddi hasara uğramadığı belirtildi. Müştenleri istediği takdirde doğalgaz verildiği belirtiliyor. Merko Gıda'nın derin dondurulmuş. meyve, depolama tesisinin depremden kısmen zarar gördüğü bıldirildi. Ekonomi Servisi - Deprem bölgele- nnde konutlann bir kısmı ayakta du- rurken bazılannın yerle bir olmasının sorumluluğu sadece yapımcı firmala- ra yüklenirken uzmanlar. asıl sorunun "müteahhidi kendi vkdanına bırakan SBtemde" olduğuna işaret ediyorlar. Adapazan, Yalova ile lstanbul'da yüzlerce bınayı yerle bir eden deprem- de, çoğunlukla kısa bir süre önce pi- yasanın genel ine göre daha ucuza sa- tılan yeni binalann yıkılması dikkat çekıyor. Söz konusu konutlann ucuza satıl- masının, satan yapımcı firmalann kâr etmediği anlammagelmediğini. tersi- ne söz konusu firmalann "daha çok kâr için kaiitcsiz matzeme" kullanmayı ter- cih ettigini belirten uzmanlar, bu ne- denle konutlann malıyetinin düşük ol- duğunu vurguluyorlar. lstanbul'da depremin ciddi hasarla- ra neden olduğu A\cılar, kentin ucuz konutlarının satıldığı semtleri arasın- da yer alırken, emlakçiler, Yalova ve Gölcük'te de çöken binalann, piyasa- nın geneline göre daha ekonomik ko- şullarda satıldığını belirtiyorlar. Yeni bina olmalanna karşın yansın- dan fazlası yıkılan VeliGöçerfirması- nın ürettiğı konutlardan 200 metreka- relik daireler 10 milyar lira civannda satılıyordu. Yalova'da aynı büyüklük- teki dubleks evler de lstanbul'da şebir merkezindeki evlere göre neredeyse 4 kat ucuza. 14 milyar liraya satılıyor- du. Gölcük'te de evierin daha önceden aynı oranda ucuza satıldığı belirtili- yor. t Hatayı mûteahhitte aramalı' Avcılar da. konut satış fiyatlan ve ki- ra bedelleri açısından şehir merkezi- ne göre daha uygun semtlerin başında geliyor. Semtte 120metrekarelik 3 oda 1 salondan oluşan dairenin fıyatı 12 mil- yar liraya kadar iniyordu. Aynı büyük- lükteki dairenin kira bedeli ise ortala- ma 80 milyon liraydı. Toplu Konut Yapımcılan Demeğı Başkanı ve Alarko Holding Başkanı Üzeyir Garih, her inşaat firmasınm kendilerine üye olmasma izin verme- diklerini belirterek "Afet bölgesinde bütün inşaatlar çökmedi. Hepsi yıkıl- saydı. önü alınama/dı derdik, ama öy- le olmaması müteahhit ve sistemde ha- ta aramak gerekriğini ortaya koyuyor'" dedi. Garih, Türkiye'de etkili birdene- tim sisteminin oturtulması ve sigorta- nın devreye girmesi gerektiğini vurgu- layarak "Bir ruhsat veriliyor. inşaatin nasıl yapıldığı belli değil. Oysa kontro- lünün de işi bilen birimierce yapılma- Adapazan, Yalova Ue lstanbul'da yüzlerce binayı yerle bir eden depremde, çoğunlukla kısa bir süre önce piyasanın geneline göre daha ucuza saülanyeni binalann yıkılması dikkat çekiyor. suun sağlanması zorunlu" diye konuş- tu. Ulusal Emlakçılar Derneği Başka- nı Reha Medin de, ucuz konut satan- lann. eksik ya da kalitesiz malzeme kul- lananlann ortaya çıktığını ifade ede- rek " Binalar ucuza satılıyordu, ama ucuz derken malıyetinin amnda degiL Firmalann buralardan çok daha kâr ettikleri ortada" dedi. Reha Medin. sorumlulann sadece müteahhitlerohnadığını vurgulayarak ruhsat veren ve kontrol etmeyenler- den de hesap sorulması gerektiğini kaydetti. ÇÎFTÇt DOSTU SADULLAH USUMİ Tarıvn Bakanı Süt Sanayicilerini Suçladı Holstein Damızlık Hayvan Üreticiteri Birliği yöneti- cileri geçen hafta içinde Tanm Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp iie görüştüler. Görüşme sırasında Türk hayvancılığının içinde bu- lunduğu sıkıntılartartışıldı. Biriik yöneticıleri et ve hay- van ithalinin önlenmesini istediler. Bu arada, tanm bakanı ilginç bir konuşma yaptı. Ko- nuşmanın içinde son derece doğru tespitler var. Ay- nı zamanda çelişkıler de var. Holstein Damızlık Birliği Izmir Bölge Başkanı Halil Tokoğlu görüşmelerin tamamını banta aldı. Bu ilginç konuşmanın bir bölümünü aynen yayımlıyoruz: "Hayvanalık battı demek moda. Batan hayvancı- lık değil, sütçülükbattı. Sütsatılsa hayvan kasaba git- mez. Ama, sütpara etmiyor. Fabnkaya giden sütmik- tan üretimin yüzde 10'nu. Süt sanayicileri tekel kur- muş. tröst olmuşlar. İki fabrika kurmuşlar. Ben bu ka- dar süt alınm diyortar ve üçüncüsünü kurmuyoriar. Buna Pınar da dahil, Mis Süt de dahil. Ne olursa ol- sun, sütü 60 bin liradan alıyoriar ve 400 ile 500 bin li- radan satıyorlar. Kastamonu'dan süt almıyoriar. Ge- rekçesi de oradaki süt saımısak kokuyormuş. Yakın- da bunlan toplayacağım. Kendinıze çeki düzen verin diyeceğim. Çeki düzen vermezlerse gazecilerin önün- de bile söylerim. Onlann her gün bir açığını bulur fab- rikalannı kapatırım. Gıda mühendisıyim ben. Her gün bir açık bulurum. Öyle tröst olmak, tekel kurmak ol- maz. Süt müdahale alımlanmız yok ki. Keşke süt ta- banfiyatıolsa..." Tanm bakanının Maliye ve Ziraat Bankası ile ilgili dü- şünceleri de şöyle: "Hayvancılığın, süt üretenin sahibı yok. Hazine ve Maliye ise hep rakamlara bakıyor. Tanma sadece ra- kamlaıia bakamazsınız. Devamlılık ister. Tanmı bütün olarak içine alan kanunun çıkması lazım. Tanm yatı- nm bankası kurulmalı. Ziraat Bankası 'nın "ziraatı" ba- şından kaldırılmalı. Ziraat Bankası'nın benimle ne il- gisi var. Benim adımı kullanıyor. Tüccara, başkasına kredi veriyor. Halbukı, kuruluş kanununda, amacında güzelşeylervar." • • • Elimde olsa bir tek hayvan ithal etmem diyen Gö- kalp, hayvancılığı geliştirme projesi hakkında da şun- lan söylüyor "Hayvancılığı geliştirme projesinin en eksik tarafı süt sorununa yer vermemesi. Hayvanları getiririm ama, süte kanşmam mantığı yanlış. Gücüm olsa bir tek hayvan ithal etmem,2 süt fabrikası kuranm, bari köyiünün sütü değehendirilmış olur. Bana 20 bin damızlık hayvan lazım. Bunu içerde hangi ırktan olursa olsun temin edebiliyor muyuz? O zaman ithal etmek mecburiyetindeyiz. Bana hayvan ithal etmeyin diyorsunuz. Siz hayvanlannızı nereden aldınız? Niye ithal ettiniz? Bu kararname çıktığında niye bağırmadınız? Neredeydiniz? Burası demokra- tik bir ülke. Ben serbest pazar ekonomisine inanan birisiyim. Oyatınmıyapana hayvan vermekzorunda- yım." Kırgızistan ve Kazakistan'dan etin geldiğini biliyo- rum. Artık ne bağınp duruyorsunuz? Yıllık olarakkont- rol edemediğimiz et ve hayvan girişinden kaybımız 400 trilyon lira... Hayvancılık projesi için aktanlan, 1 trilyon lira bile değil. TlGEM'e verilen kaynak 700 mil- yarlira. Türkiye'de kaçakçılık var diyemiyorum. Bukol- tukta oturan bin olarak o kelimeyi kullanamıyorum. Kontrol edilemeyen diyonım. Hayvancılık kararna- mesiyanlış çıkmış. Nerede bu ülkenin insanlan... İthal edilecek hayvanlan biz ithal edeceğiz. Ama, öylearabanın üzerinde inek ve domates satargibi ver- meyeceğiz. Uygulayıcı kuruluşlardan, firmalardante- minat alacağız..." Bakanın görüşlerine katılmamak mümkün değil. Bu görüşleri savunmaya devam ederse büyük des- tek görecektir. Ziraat Odalannı, çiftçi birliklerini, hay- van üreticilerini yanında bulacaktır. Ancak, büyük holdinglere karşı direnebileceğinden kuşkumuz var. Daha önceki tanm bakanlan da özel konuşmalanndaaynı görüşleri ileri sürüyorlardı. Ama, sonuçdeğişmedi... Üstelik, Gökalp özelleştirmeyi amaç edinen, bu uğurda anayasa değişiklikleri yaptıran bir hükümette bu düşündüklerini uygulayamaz. Uygulatmazlarda... Aynca, kendisi de çelişki içinde. Orneğin, SEK ve Et- Balık Kurumu'nu eleştiriyor. SEK ve Et-Balık Ku- rumu gibi iki kuruluşa sahip olmadan sütte ve ette ta- ban fiyatını nasıl oluşturacaksınız? Hayvan üreticile- rinin haklannı holdinglere karşı nasıl koruyacaksınız? Süt sanayicilerini nasıl dize getireceksiniz? Tröstleri, tekelleri hangi güçle yıkacaksınız? Zira, tanm kesimindeki tröstleri, tekelleri yaratan özel- leştirmeanlayışıdır... Felaket bölgelerinde beyan yok Depremzedelere vergi ertelemesi ANKARA (ANKA)-Dep- rem felaketinin yaşandığı bölgedeki mükelleflerin ver- gi beyannamesi verme yü- kümlülükleri ertelendi. Maliye Bakanı Sümer Oral, ödeme yükümlülükle- rinin ertelenmesine ilişkin bir genelge yayımladı. Ba- kanlıktan yapılan açıklama- ya göre, Kocaeli, Sakarya, Yersamntısıiçinsigortakmnımı \w1eşmedi • Halk, "40 yılda bir başa gelir" düşüncesiyle deprem sigortası yaptırmıyor. Sigorta şirketleri ise sağlıksız yapılara ruhsat veren yerel yönetimleri suçluyor. Ekonomi Servisi - Aktif deprem kuşağı üzerinde bulunan Türkiye'nin batı illerini vuran 7.4 şiddetindeki son yıllann en büyük sarsıntısı dep- rem sigortasını yeniden gündeme ge- tirdi. Sigorta şirketleri, sağlıksız ya- pılara ruhsat veren yerel yönetimle- ri suçlarken yurttaşlann da "40yılda bir başa geur" düşüncesiyle deprem sigortası yaptırmadığına dikkat çe- kiyorlar. Buarada, Güneş Sigorta taraftndan 1 trilyon 116 milyar liraya sigortala- nan Tüpraş'ta ne kadarlık birhasar ol- duğutam olarakbelırlenemiyor. Özel- likle sanayi kuruluşlan ve fabrikalar tarafindan poliçe içine alınan deprem sigortasırun hasarödemesi sadece si- gortayı yapan şirket tarafindan öden- miyor. Bu nedenle Tüpraş'taki yan- gm tamamen söndürüldükten sonra ve rafinerideki tüm zarar tespit edildik- ten sonra, Güneş Sigorta ve dışandan gelecek fınansmanla karşılanacak. Sigorta şirketleri 1924yılındanbu yana deprem facialanna karşı sigor- ta şirketlerinden alınan teminat mik- tannın çok düşük olduğuna dikkat çekiyorlar. Milli Reasürans TAŞ'nin deprem ıstatıstiklerine göre 1984 yı- lında 754 poliçeye 1 trilyon lira, 1997 yılında 13 bin 400 poliçeye 1 katril- yon 111 trilyon liratutanndadeprem teminatı verildi. Sigorta şirketleri ts- tanbul'da 264 bin deprem poliçesi bu- lunduğunu, depremden en çok zarar gören Kocaeli bölgesindeki sanayi tesislerinin yüzde 80'inin depreme karşı sigortalı olduğunu kaydettiler. Denefimyok Milli Reasürans Genel Müdürii Ca- hitNomer yapı yönetmeliklerine uy- mayan, ruhsatsız bınalara sigorta şir- ketlerinin teminat veremeyeceğini be- lirterek yerel yönetimlerin üzerine düşen deoerimleri yapmadığını söy- ledi. Nomer, "Onemliolan,inşaatka- Htesinin düzeltilmesL Deprem sigor- tasıyta hasarlan engeUeyemezsiniz. Öncefikle belediyeter yapılan denet- lemediği,nihsatsızbinabragözyum- duğu sürece sorunlar çözülmez. Bn- günkü gibi bmferce insan ölür" diye konuştu, ABD ve Japonya'da stan- dartlara uygun binalann da deprem- den hasar gördüğünü ve bu ülkeler- de sigorta sisteminin etkin olduğunu kaydeden Nomer şöyle devam etti: "Sağlam olmayan binalarasigorta şir- keti teminat vermez. Bütün binalan mecburi sigortaya tabi turmak gere- kir* 1 dedi. Başak Sigorta yetkilılen, sigorta şirketlerinden önce merkezi otoriteye ve yerel yönetimlere önem- li görevler düştüğüne dikkat çekti. Yalova illerinin merkez ve ilçelerindeki tüm mükellef- lerin durumlan deprem ne- deniyle 'mucbirsebep' kabul edilecek. tstanbul ve Eskişe- hir'de ise yalnızca zarar gö- ren mükellefler için mücbir sebep hali dikkate alınacak. Erteleme, Kocaeli, Sakar- ya ve Yalova illerinin merkez ve ilçelerinde, Bolu'nun Düz- ce. Gümüşova. Gölyaka, Cu- mayeri ve Çilimli ilçelerinde- ki tüm mükellefler; lstanbul ve Eskişehir'de ise yalnızca depremden zarargörenler için geçerli olacak. Temmuz 1999 dönemine ilişkin 20 Ağus- tos'a kadar verilmesi gere- ken muhtasar beyanname ve son teslim tarihi 25 Ağustos olan KDV beyannamesi ile 17 Ağustos'tan sonra verilmesi gereken diğerbeyannamele- re ilişkin yükümlülükler er- telendi. Bu arada TÜR- MO'dan yapılan açıklama- da, Maliye Bakanlığı'nın, depremden zarar gören ve varlıklannın büyük bölümü- nü kaybeden mükelleflerin vergi borçlannın silinmesi için gerekli çalışmalan he- men başlatmasını istedi.