Katalog

Q)1O"7.4 CumhuriyetR AO YO ÎSTANBULVEÇEVREStNDE YAYINDAYIZ Cumhuriyeİ SMTKBftnMZIİnET SMTMMBEKfnPiaM uug OYBM KMULO SMT Ktnptt>M«işo surnnlTuıdnpsiinşı DıledığnHz latabın admı, kredı kartmızm oumansı ve soo kyllanma tanfaı ıle tnrbkle bıldınn. btap evınızde olsm Adıntzı, soyaduuzı ve telefoc •uınaıanız] da büdırmeyı unutnuyuL Üye değıljeıuz. dılenenız uye de olun ya da ûyehgnuzı yenıle>in ER ÎŞLEM BtR TELEFO^LA:021^ 514 01 96 76. YIL SAYI: 26959 / 250.000 TL (KDVtçmde) KURUCUSU: Y U N U S NADİ (1924-1945) BAŞYAZARI: NADİR NADİ (1945-1991) \ 30 TEMMUZ 1999 CUMA H R SABAHATTİN SELEK H I K I K MILLI MUÇADELE (Erzurum'da Gergin Günler) Millî Mucadele tarihimizde her yönden önemli sonuçlar sağlayan Erzurum Kongresi'nin oluşumunu, karşılaştığı güçlükleri ve aldığı önemli kararları ılgıyle okuyacaksınız. Bugün Cumhurryet 'le birlikte... OSCAR WILDS OYKCLEH II Ofi€AR VVILDE ,j~rt ÖYKULER • II Çeviren: Nurettin Sevin Oscar VVilde'ın keskın zekâsının ürünu, alaycı birgulumseyışle sarsıcı bir duygusallığın harmanlandığı oykülermin ikinci bölümü... Salı günü Cumhuriyet 'le birlikte... Saraybosna'da 39 ülkenin katılımıyla başlayan toplantıda savaş sonrası kalkınma ele alınıyor Fedemsyon l. ligden TürMye adını kaldırdı Daıkanlar masaya yabrıldı Futboiu Çarpık Görüş!.. 'Köşeyı dönmek' felsefesi Türkiye'de yaşam biçimine nas«l dönüştü?_ Herkesin bil- diği gjbi bu görüş toplumda Turgut Özal marifetijle to- humlandı. 12 E\lül rejimiyle ülke ekonomisinin başınaj>eç- mek firsatını yakalayan Ozal 'paradan para kazanmak' ko- laycüığının da mimandır. Ancak bu >ollarda yürüye yürüye derin bir çıkmaza sap- İandık. tSO (tstanbul Sanayi Oda- s), her yıL ülkenin' En Büyük 100 Sanayi Kuruluşu'nu sap- tayıp etkinlikkrine ilişkin bil- gileri içeren bir rapor yayun- lar. Bu yıl tSO'nun geleneksel raporu bu çıkmazı belgeliyor; verikn bilgikre göre en büyük 100 sanayi kuruluşumuzun sağladığı kârların yaklaşık yüzde 9O'ı faiz geliıierinden ohışmaktadır. Sanayi kuruluşlannun bu yüzden suçlayabm mı?.. Öyle sanıyoruz ki suçlama haksızlık olur; çünkü ülke- mizde üretim yaparak kâr et- mekdönemi kapanmaktadır; ekonominin yapısı bozulmuş- tur; 'paradan para kazanmak' ağır basmaktadır; 'üretımsiz tüketım'in pompalandığı ve nasıl olursa olsun köşeyi dö- nenlerin el üstünde tutulup al- kışlandığı bir toplumda sana- yi kuruluşlan da faizciliğe kaymaktan gayrı bir çıkar yol bulamanuşlardır. • Devlet,faizcflik anafonı nda boğuldu, boğulacak- Kamu hizmetlerini görebil- mek için vergi salamayan dev- let, ortalama yüzde 120 faizle piyasadan para toplamakta- dır; "devlet kâğıtlan" sanayi kuruluşlan için de cankurta- ran işlevini görmektedir. Bu emme basma tulumba çauştıkça ekonomi düzeür mi?.. Bir hesaba göre Bütçe'deki her 100 liralık gelirin yansın- dan çoğu faize gidiyor. 56'ncı hükümet paradan para kazananlan vergilendir- mekistemişti; kıyamet koptu; 57'nci hükümet geri adun at- ü, paradan para kazananlan vergi vermekten kurtardı; medyaımz iş dünyasıyla bir- likte bu yüzden düğün bay- ram ediyor. • Çok tartışılan 'tahkim' ko- nusunda da ekonomiye bakn şın çarpıklığı dev letin en yük- sek makamlanndan topluma yansmlabiliyor. Tahkim yasa- 9 çıkanldığı zaman. dışanda bekleyen 40-50 milyar dolann hemen ülkeye geleceğini söyle- yebilen de\let adamlannuzın demeçleri bir talihsizliktir. Deyim yerindeyse 'avanta ekonomisı'ne göre koşullan- dığımız görülüyor. Önce bu çarpık görüşü dü- zeltmek gerek!.. Üretim zahmetli bir süreç- tir; ulusal geliri arttırmadan ekonomi düzelemez; köşeyi dönmenin ya da paradan pa- ra kazanmanın ekonomiyi iyi- leştiremeyeceğini açık yürek- le halka dobradobra söyleme- nin zamanıdır. Ancak gerçekleri söylemek için de gerçek lider olmak ge- rekir. Cumhuriyet Türkiye yeniden imara talip Son 10 yılın başında savaşa ve yıkıma sahne olan Saraybosna, Istikrar Doruğu'na ev sahipliği yapıyor. 39 ülkenin temsilcileri, Balkanlar'da istikrar ve kalkınma olanaklannı görüşüyor. Türkiye, Kosova'nın imannda söz sahibi olma isteğini dile getirdi. MPSt Mlirm haüırf • ll. Sayfada Zirvede çetin pazarlıklar Baikan Türk-Yunan diyaloğu sürüyor ülkelerinin ekonomileri, yerle bir edilmelerinin ardından iyice dibe vurdu. Yıkım masraflannın neredeyse tümünü karşılayan ABD, yeniden inşanın finansmanından uzak durmaya kararlı. Savaşın yıktıklannı yeniden inşa etmek Avrupa'ya kaldı. HOffYİN BAfn İHtort • //. Sayfada Türk-Yunan heyetleri, Atina'da ikinci defa bir araya geldi. Diyaloğun Atina sürecinde terör konusu bugün masaya yatınlıyor. Yunan basınında yapılan yorumlarda, temaslardan olumlu sonuçlar çıksa bile, bunun iki ülke ilişkilerini değiştirmeye yetmeyeceği belirtiliyor. MUMr IflMiitatari• 79. Sayfada İstanbul, Ankara, Izmir, Adana, Bursa, Kocaeli ve Gaziantep'te pek çok işkolunda üretim durdu Çahşandan uyarı gre\i1 'Mezarda emeklilik' tasansına karşı ' 1 saatlik uyan' eylemi Türkiye genelinde büyük bir katılımla gerçekJeştirildi. DİSK Genel Başkanı Vahdettin Karabay, hükümeti son kez uyardıklannı belirterek "Aksi halde meşru ve demokratik eylemlerimiz en üst düzeye çıkacaktır. Üretimden gelen gücümüz en etkin biçımde kullanılacaktır" dedi. H 4. Sayfada TT TASARIYA KARŞI Hükümet, hazırlık aşamasında DPT'nin görüşü üzerine, ilk taslakta 60-62 olarak öngörülen emeklilik yaşını 58-60'a çekmekle yetindi. DPT'nin tasanya son biçimini vermeden önce hükümete ilettiği yazılı görüşünde, emeklilik yaşının yükseltilmesinin gençlerin iş bulmasını zorlaştıracağı, emeklilik maaş artışlannda "eşel-mobir sisteme geçilmesinin enflasyonla mucadele programına zarar vereceği belirtildi. I 4. Sayfada sattıhır # Türkiye Futbol Federasyonu, bir açddama yaparak 42. yılına girmeye hazırlanan Türkiye Birinci Futbol Ligi'nin adının, "Telsim Birinci Ligi" olarak belirlendiğini bildirdi. Böylelikle mahkeme karannı, bir anlamda geçersiz sayan federasyon, Telsim admı Türkiye adına tercih ettniş o'du. Spor Serviâ - Futbol Federasyonu ile spordan sorumlu Devlet Bakanlığı ara- sında yaşanan. 'isira' kavgasma yeni bir halka daha eklendı ve Türkiye Futbol Fe- derasyonu, bir açıklama yaparak 42. yılı- na girmeye hazırlanan Türkiye Birinci Futbol Ligi'nin adının. "Telsim Birinci LSgf* olarak belirlendjğıni bildirdi Böylelikle mahkeme karannı, bir an- lamda geçersiz sayan federasyon, Telsim admı Türfoye adına tercih etmiş oldu... Bılindıği gibi spordan sorumlu Devlet Bakanlığı, Türkiye Birinci Ligi adının önüne ya da arkasına bir fîrma isminin ge- lemeyeceğini bildirmış veAnkara 31. As- m Arkası Sa. 19, Sû.8'de ULUSOY HAKEMLERİ BIRAKTI TELSÎM'I Ssoyal gü\enlik tasansına karşı başlatüan eylemler, tasannın TBMM'de görûşülme hjzmı kesü. (Fotoğraf: UGUR DEMlR) TBMM'YE DtLEKÇE VERİLDİ Tahkimcilere duyurususuç Izmirli üç avoıkat TBMM Başkanlığı'na başvurarak uluslararası tahkim için istenen değişiklıklenn anayasaya aykın olduğunu vurguladı. TBMM'de teklifi imzalayan milletvekilleri hakkında DGM'ye suç duyurusunda bulunulmasını isteyen avukatlar, değişiklik teklifinin işleme konulmamasını istedıler. • 19. Sayfada GUNCEL CUNEYT ARCAYUREK Kader Birliği - Toplum Belleği Hiç düşündünüz mü? Sosyal demokrat bir başbakan, büyük ışçi kitlele- rıni temsıl eden bir konfederasyon başkanından öv- gü ile söz etmeye ne zaman başlar? Hele hele yasal haklar konusunda zrt görüşlerin or- taya çıktığı bir ortamda o işçi konfederasyonu hak- kında başbakandan övücü söylemler duyarsanız... Neler düşünür ya da o konfederasyonla ilgili nasıl • Arkası Sa. 19,SİL1 'de LtDERLER UZLAŞACAK Af taslağıson aşamaya geldi # Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk'ün hazırladığı taslakta. hangi tarihe kadar işlenen suçların af kapsamında olacağı, koalısyon liderlerinın uzlaşmasına bırakıldı. Bakan Türk, yasanın 18 Nisan'a kadar olan suçlan kapsamasını önerdi. Işkence, terör, düşünce suçlanyla, yüz kızartıcı ve askeri suçlar kapsam dışı tutuldu. • 9. Sayfada BAŞBAKAN BÜLENT ECEVTT 'Vurdıığunııız bölge Irak 9 # Türk heyeti, Türk uçaklannca bombalandığı iddia edilen bölgedeki incelemelerini dün tamamladı. Başbakan Bülent Ecevit, PKK'ye önlem harekâtı sırasında vurulan bölgenin Irak topraklan içinde olduğu "kanaatinin belirdiğini" söyledi. Ecevit, "îran'ın, o toprağı kendi toprağı sayıp saymadığı bizi ilgılendırmez" dedi. • 19. Sayfada SİTKARARLARI Peşkeşe karşı direniş # îzmir'de Narlıdere ve tnciraltı, Çamlıhemşin'de Fırtma Deresi ve İstanbul'da Küçükçekmece ile ilgili olarak ahnan SlT kararlannı, 'yatırım uygulanmıyor' gerekçesiyle delmek isteyen Kültür Bakanlığı yetkililerinin çabalan sonuçsuz kaldı. SERDARKIZIK tZftÜR- îzmir'de Narlıdere ve Inci- raltı, Çamlüjemsınde Fırtma Deresi ve İstanbul'da Küçükçekmece ile ilgili StT kararlannı "koruma ilkekrini de- ğiştirerek' delmek isteyen Kültür Ba- kanlığı üst düzey yetkililerinin çabala- n sonuc vermedi. Koruma Yüksek Ku- rulu, bakanlıktan gelen dayatmalara direnerek ilke karariaruıı değiştirmedi. Kültür Bakanlığı'nda bu değışiklikle- re karşı çıkanbazı bürokratlann ise gö- revden ahnacağı haberlen ortaya atd- dı. Holdinglerin, rantçdann yatınmla- M Arkası Sa. 19, Sü. 3te BORSA ûDun 5710 Öncekı 5694 DOLAR Dun 427.400 Öncekı 429.000 MARK ODun 233.400 Öncekı 232.850 ALTIN Dun 3.520.000 Öncekı 3.535.000 Tercih süresi uzatılmıyor ÖSYM Başkanı Dr. Fethi Toker, tercih sü- resinin uzatılmasının mümkün olmadığını, 150-200 bin öğrencınin tercih formlannı okullara teslim ettiğini belirtti. YÖK Baş- kanyekili Prof. Dr. IsmailTosun, "Geçişdö- neminde bazı aksaklıklarolabilir, ama sis- tem öncekinden çok daha sağlıklı" dedi. • i. Sayfada Siyasal Islamın çöküşü Iran'daki son öğrenci olaylan gözleri bir kez daha Islam dünyasına çevirdi. Fran- sa'da yayımlanan Courrier International dergisi, son sayısında Iran'da yaşanan olayların ışığında siyasal Islamın geleceği- ni inceleyen bir dosya yayımladı. • 10. Sayfada Gümrükler sil baştan Ithalat ve ihracatı canlandırmak amacryla açılan, ancak daha sonra yolsuzluk ve rüşvet kapısı haline gelen gümrüklerin ço- ğu kapatılacak. Yeni yasayia birlikte bürok- ratik işlemler de azaltılacak, otomasyon sistemi yaygınlaştınlacak. • 13. Sayfada GUNDEM MUSTAFA BALBAY • ••Petrol Haberlepi Bugün, içimizde olupbrtenlerden başımızı kaldınp et- rafımızda olup bitenlere göz atalım. Konumuz petrol. Önce üç haberi att alta koyalım: - ABD Enerji Bakanı Bill Richardson ağustostaAzer- baycan ve Türkmenistan gezisıne çıkacak. Geçerken Türkiye'ye de ugrayacak. ABD, Hazar havzasındaki enerji politikasını değıştirme eğilimine girdi. - Çin, Kazakistan'la petrol anlaşması yaptı. Aktübe • Arkası Sa. 19, Sü. 8'de