Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
10 TEMMUZ 1999 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Diyarbakır Ilim Grubu içindeki itirafçı, açıklamalanyla örgüte büyük darbe indirdi
Hizbııllalı^ı çökerten itirafçı
Aşık'ın beraat
kararı
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Yargıtay 8. Ceza
Dairesi, ANAP Trabzon
Milletvekili Eyüp Aşık'ın,
'cürüm işlemek için
oluşturulan çeteye yardım
ettiği' gerekçesiyle
yargılanmasını, Aşık
yeniden milletvekili
seçildiği için 'yasama
dokunulmazlığı'
kaldınlıncaya kadar
durdurdu. Alaattin Çakıcı
ile yaptığı telefon
görüşmelerinin ortaya
çıkmasından sonra Aşık
hakkında. Türk Ceza
Kanunu'nun 314.
maddesinin birinci fikrasına
göre. "cürüm işlemek için
ohışturulan çete mensubuna
yardım ettiği" gerekçesiyle
bir yıldan 5 yıla kadar hapis
cezası istemiyle dava
açılmıştı. tstanbul 6 No'lu
DGM, Aşık'ın, 3 Şubat
1999'da "suçun maddi ve
manevi unsurlan"
oluşmadığı gerekçesiyle oy
çokluğu ile beraatına karar
vermışti. Bu hükmün
lstanbul DGM Cumhuriyet
Başsavcılıgı'nca temyiz
edilmesi üzerine dosya
Yargıtay 8. Ceza
Dairesi'nde ele alındı.
Fethulah Gülen
uyarısı
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Çağdaş Yaşamı
Destekleme Derneği
(ÇYDD) Ankara Şube
Başkanı Gülsen Daldal,
Fethullah Gülen'in
açıklamalannm ülke
gündeminden
çıkanlmasının yanlış
oldugunu belirtti. Daldal,
yaptığı yazılı açıklamada
siyasetçilerin bu konuyu
örtbas etmemesi gerektiğini
ifade ederek "Fethullah
Gülen olayı, ülke
gündemine girdi ve ilginç
bir şekilde birtakım güçler
tarafından bu gündemden
çıkanldı. Bu çıkarma ile
tehlikenin geçiştirileceğini
düşünmek, başını kuma
sokmaktır. Biz, sonuna
kadar ülkemizi çağdışına
taşımak amacında olan bu
tip örgütlenme ve
zihniyetlenn karşısındayız.
Siyasilerin ve örgütlerin de
aynı şekilde davranmalannı
bekliyoruz" dedi.
Bürokraside
atamalar
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Vakıflar Genel
Müdürlüğü'ne, Başbakanlık
Danışmanı, eski Anıtlar ve
Müzeler Genel Müdürü Dr.
Nurettin Yardımcı atandı.
Anıtlar ve Müzeler Genel
Müdürlüğü'ne ise lstanbul
Arkeoloji Müzeleri Müdürü
Dr. Alpay Pasinli'nin
atanması ile ilgili
kararname
Cumhurbaşkanlığı 'na
sunuldu. Bu göreve bir
yıldır genel müdür
yardımcısı Kenan Yurttagül
vekâlet ediyordu. lstanbul
Arkeoloji MüzelerTne,
Pasinli'nin göreve
başlamasından sonra atama
yapılacağı bildiriliyor.
İşkazaları
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Yakın ve
Ortadoğu Çahşma Merkezi
(YODÇEM) ile Inşaat ve
Tesisat Işçileri Eğitim Vakfı
(tNlŞEV)tarafindan
düzenlenen 'Işçi Sağlığı, Iş
Güvenliği ve Işverenin
Sorumluluğu' konulu
seminer, Türkiye
Müteahhitler Birliği
Toplantı Salonu'nda
yapıldı. Çahşma ve Sosyal
Güvenlik Bakanı Yaşar
Okuyan, yapılan
araştırmalara göre iş
kazalan ve meslek
hastalıklannın yüzde 98
oranında önlenebileceğinin
görüldüğünü belirterek "Bu
durum, eğitimin önemini bir
kez daha gözler önüne
çıkarmaktadır" dedi.
Okuyan, geçen yıl
Türkiye'de 92 bin 63 iş
kazası görüldüğünü, 1.252
işçinin öldüğünü, 3.832
işçinin sakat kaldığını, 2
milyon 43 bin işgücünün ise
kayboldugunu bildirdi.
ENVERSEVİŞ
DtYARBAKIR - Mardin ve Batman'dan
sonra Hizbullah'ın Diyarbakır Ilim
Grubu içinden de bir itirafçı çıktı.
Hizbullah itirafçılannın açıklamalanyla
örgüte önemli darbeler indirildiği
açıklandı. Diyarbakır Devlet Güvenlik
Mahkemeleri'nde Hizbullahçılann
TCY'nin 125. maddesi uyannca yapılan
yargılamalan Yargıtay'ın bazı
dosyalardakı uyanlanndan sonra
TCY'nin 146. maddesi kapsamında ele
alınacak. Güneydoğu'da
gerçekleştırdikleri eylemlerle binlerce
insanın ölümüne ve yaralanmasma
neden olan yasadışı şeriatçı Hizbullah
terör örgütünden ilk itirafçı Mardin Ilim
Grubu davası sanıklan arasından çıktı.
1994 yılında Nusaybin'de bir
operasyonda yakalanan Abdülbaki Öz
• Hizbullah örgütü içinden son itirafçı ise Diyarbakır îlim
Grubu davası sanıklan arasından çıktı. Abdülaziz Kuzu'nun
itiraflanndan sonra Diyarbakır'da gerçekleştirilen
operasyonlarda 200'e yakın Hizbullahçı gözaltına alındı.
örgütle ilgili ilk kez önemli itiraflarda
bulundu. Öz'ün itiraflan doğrultusunda
Mardin yöresinde yapılan
operasyonlarda Hizbullah'ın Mardin
Ilim Grubu önemli oranda çökertildi.
İkinci itirafçı
Abdülbaki Öz'den sonra şeriatçı terör
örgütünün ikinci itirafçısı Batman Ilim
Grubu içinden çıktı. Geçen ay içinde
Diyarbakır Emniyet Müdürlüğü
tarafından yakalanan Abdülaziz
Tunç'un verdiği ifadeler doğrultusunda
bölgede büyük bir operasyon başlatan
güvenlik güçleri, örgütün Mardin'de bir
hücre evinde 20 bin Hizbullah
militanmın isminin kayıtlı bulunduğu
bilgisayar disketlerini ele geçirdi.
Tunç'un itiraflannda ilk kez
Hizbullah'ın tran tarafından
desteklendiğı de belgelendi.
Hizbullah örgütü içinden son itirafçı ise
Diyarbakır Ilim Grubu davası sanıklan
arasından çıktı. Abdülaziz Kuzu'nun
itiraflanndan sonra Diyarbakır'da
gerçekleştirilen operasyonlarda 200'e
yakın Hizbullahçı gözaltına alındı.
Hizbullah itirafçılan Abdülbaki Öz,
Abdülaziz Tunç ve Abdülaziz Kuzu
halen Diyarbakır Devlet Güvenlik
Mahkemeleri'nde yargılanıyor.
Diyarbakır Devlet Güvenlik
Mahkemeleri'nde Hizbullah örgütü
mensuplan hakkında TCY'nin 125.
maddesi uyannca "Devletin hâkimiyeti
albndaki topraklardan bir kısnıını devlet
klaresinden ayırmaya yönelik eyiemlerde
bulunmak" suçlanndan ölüm cezasıyla
açılan davalarda yeni bir gelişme oldu.
Yargıtay'ın bazı dosyalardaki uyanlan
üzerine yargılamalann bundan böyle
TCY'nin 146. maddesi (ölüm cezası)
uyannca yapıldığı belirtildi.
Diyarbakır Devlet Güvenlik Mahkemesi
Başsavcıhğı tarafından Hizbullahçılarla
ilgili hazırlanan yeni iddianamelerde,
Hizbullahçılann yalnızca
Güneydoğu'yu bölmek değil, Türkiye
Cumhuriyeti Anayasası'nın tümünü
ortadan kaldırmayı hedeflediklerine de
dikkat çekildi.
Cumhurbaşkanı, 14-16 Temmuz'da İsrail, 27-28 Temmuz'da Mısır'a gidecek
Demîreriıı Orladoğu seferi• Demirel'in îsrail ziyaretinde bölgesel konular kapsamında ele alınacak en önemli konu
Ortadoğu banş süreci olacak. Israil'deki yeni hükümetin banşa yönelik olumlu mesajlar
vermesi, Türkiye'de de memnuniyetle karşılanırken Cumhurbaşkanı Demirel, tsrail ve
Filistin taraflanna "acele ve temelsiz bir banş yerine, sağlam ve kalıcı bir banş sağlanması
gerektiği" mesajını verecek.
SERKAN DEİVÜRTAŞ
ANKARA - Cumhur-
başkanı Süleyman Demirel
Israil, Filistin ve Mısır'ı
kapsayan Ortadoğu seferi-
ne çıkmaya hazırlanıyor.
Cumhurbaşkanı, gelecek
hafta çarşamba günü Isra-
il ve Filistin. 27-28 Tem-
muz'da da Kahire'ye gide-
cek. Ortadoğu banş süre-
cinin geleceği ve bolgeye
etkileri konusunu ağırlık-
lı olarak görüşecek olan
Demirel, taraflara "acete
bir uziaşma yerine kalıcı
banşı getirecek anlaşma"
önerecek. Cumhurbaşka-
nı, Mısır Devlet Başkanı
HüsnüMübarek ileyapa-
cağı görüşmelerde Irak'ın
geleceğini de öncelikli
olarak ele alacak.
Demirel, Israil'de yeni
kurulan hükümetin ilk res-
mi konuğu olarak 14 Tem-
muz'da Tel-Aviv'e gide-
cek. ilk gün tsrail Cum-
hurbaşkanı Ezer Weiz-
mann ile baş başa ve he-
yetlerarası görüşmelerde
bulunacak olan Demirel,
kendisine yapılacak neza-
ket ziyaretlerini kabul
edecek. Israil'in yeni Baş-
bakanı Ehud Barak da
sonnT ABD' T^ctecek"
D e m i r e l d ü n D o
^
u
5 Otomotiv Grubu'nun Gebze îjekerpınardaki Genpar Lojistik Merkezi'nin açıhşım yapü.
Demirel, ilk gün aralannda ana kuruhnasıaçısıııdaniviotecak.Dd- rektiğine işaret ederek israil yöne- Demirel. Ortadoğu turunun son
muhalefet partisi yetkilileri ve Ku-
düs Belediye Başkanı olmak üzere
birçok üst düzey yetkiliyle görüşe-
cek.
Demirel, programının son gü-
nünde Gazze'ye geçerek Filistin
Devlet Başkanı YaserArafat ile gö-
rüşecek.
Türkiye'nin İsrail Büyükelçisi
Barias Ozener, Demirel'in gezisi
ile ilgili olarak Cumhuriyet'e yap-
tığı değerlendırmede, iki ülke ara-
sındaki ilişkilerin sorunsuz gittiği-
ni, taraflardan gelen işaretlerin bu
gidişin süreceğini gösterdiğini söy-
ledi. Özener, iki ülkede de yeni hü-
kümet ve yeni parlamento kurul-
duğunu anımsatarak. "tlişkUer, ye-
ni dönem kapsamında ilk temas
olacak. Bir nevi tamşma gezisi ola-
cak. Başta olan kişileri karşıhklı ola-
rak tamyoruz ama yeni ilişkilerin
li flişküer ve bölgesel geuşmeler açı-
sından geniş göriiş ahşverişi imkâ-
nı sağlanacak. Gezinin esas çerçe-
vesini de bu oluşturmor" dedi.
Türkiye'den mesajlar
Bölgesel konular kapsamında
ele alınacak en önemli konu Orta-
doğu banş süreci olacak. Israil'de-
ki yeni hükümetin banşa yönelik
olumlu mesajlar vermesi, Türki-
ye'de de memnuniyetle karşılanır-
ken Cumhurbaşkanı Demirel, İsra-
il ve Filistin taraflanna "aceteve te-
melsiz bir banş yerine. sağlam ve
kabcı bir banş sağlanması gerekti-
ği'' mesajını verecek. Demirel, bu
kapsamda taraflan birbirlerine zor-
la anlaşma kabul ettirmeye çalış-
mamalan konusunda uyanrken. Fi-
listin tarafmın ayakta kalabilmesi
için refah düzeyinin arttınlması ge-
timinden özel işbirliği yapmasını
istemesi bekleniyor.
Filistin-Israil banşmın sağlan-
masınm ardından gündeme gele-
cek olan Suriye-lsrail uzlaşması-
nın da, bölge açısından olumlu bir
gelişme olacağını düşünen Türki-
ye, şu değerlendirmeleri yapıyor:
- Suriye, Israil'le anlaşırsa Arap
dünyasının Türkiye'ye yönelik
eleştirilerinindebirtemeli kalmaz.
Çünkü Israil'in en büyük düşmanı
olan Suriye bile bu ülkeyle anlaş-
mış olacaktır.
- Suriye-lsrail anlaşırsa Türki-
ye'nin Israil'e karayolundan ulaş-
ma olanağı da gündeme gelir. Böy-
lece Türkiye'nin sadece Israil'e de-
ğil oradan GüneyArabistan'aulaş-
ma olanağı ortaya çıkar ki bu da
ekonomik olarak bir rahatlama ge-
tirebilir.
ayağını oluşturan Mısır gezisi kap-
samında Kahire ya da Iskenderi-
ye'ye gidecek. Ziyaretin gerçekleş-
tiği sırada havalann çok sıcak ol-
masından dolayı "serin" bölgeleri
seçmeye çalışan Mısıryönetimi ile
Türk heyeti arasında ele alınacak
başlıca konu Ortadoğu banş süre-
ci ve Irak olacak.
Irak konusunda Türkiye'ye ya-
kın politikalar izleyen ve Irak'ın
toprak bütünlüğünün bozulmama-
sını isteyen Mısır, bu arada T-
SK'nin Irak'ın egemenlik haklan-
nı çiğneyen smır ötesi harekâtlan-
na dâ karşı çıkıyor. Mısır Devlet
Başkanı Mübarek'in bu konuyu
gündeme getireceği, ancak üzerin-
de çok durmayacağı, daha çok Irak
yönetiminin dışandan devrilmesi
çabalanndan duyduğu kaygıyı di-
le getinnesi bekleniyor.
CHR> geçmişini masaya yatınyor
Son 10 yılın siyasi muhasebesini yapmak için bir komite kurmaya hazırlanan
CHP yönetimi, bu dönemi CHP ve Türkiye açısından inceleme karan aldı
ANKARA (ANKA)-
Yeniden yapılanmayı
hedefleyen CHP, ilk
aşamada üyeliklerin
sıfırlanması, ardından da
tüzük ve program
kurultaylannı toplamayı
planhyor. CHP'nin yeni
yönetimi bir yandan
bunlan hayata geçirirken
diğer yandan da son 10
yılı mercek altına alacak
bir komite kurmaya
hazırlanıyor.
Bu hafta başında yapılan
ilk parti meclisi
toplantısında yeni
yönetimini oluşturan
CHP, çalışmalara hızlı
başladı. İki gündür
toplantı üzerine toplantı
yapan merkez yönetim
kurulu, yeniden
yapılanma programının,
takvime bağlanmasını
kararlaştırdı. Yeniden
yapılanmanın ana unsuru
olarak, üyelikleri yeniden
ele alarak sıfırlamayı
düşünen parti yönetimi,
tüzük ve program
kurultaylannı da bir an
önce gerçekleştirmeyi
planhyor. Yeniden
yapılanma dışında pek
çok konuda alt komıteler
de kuracak olan CHP.
partinin ve Türkiye'nin
son 10 yılını da masaya
yatıracak.
Bu amaçla oluşrurulacak
komite, son 10 yılda
yaşanan siyasi
gelişmeleri CHP ve
Türkiye açısından
aynntılanyla
değerlendirecek ve
hazırlayacağı raporu parti
meclisine sunacak.
Öte yandan, yeni
dönemde merkez
yönetim kurulu
dışında parti meclisini de
aktif olarak çalıştırmayı
amaçlayan CHP'liler, PM
üyelerinin tümüne görev
verecekler. Parti meclisi
üvelerinden
oluşrurulacak
gölge kabine hükümet
çalışmalannı izlerken.
Meclis çahşmalan. yerel
yönetimler, gençler,
kadınlar ve daha pek çok
konuda parti meclisi
üyelerine görev
verilecek.
CİK'i toplamamakta direnen DYP liderine noter kanalıyla ihtar
Muhaüfler Çüler'edava hazuiığında
ANKARA (Cumhuriyet Büro-
su) - DYP'deki muhalifler, genel
idare kurulunu (GİK) toplama-
makta direnen Genel Başkan Tan-
su ÇîHer'i mahkemeye vermeye
hazırlanıyor. GtK'teki muhalif
üyelerden eski Giresun Milletveki-
li Ergun Özdemir, 10 Haziran'dan
bu yana GlK'i toplamayan ve ku-
rul karan olmaksızın bazı örgüt-
lerle ilgili "fesih-atama" kararlan
ahp uygulayan Çiller'i noter kana-
lıyla protesto etti.
Özdemir, gönderdiği ihtarname-
de, GlK'in parti tüzüğüne göre 15
günde bir toplanmaması ve örgüt-
lerle ilgili fesih-atama yapmaya
devam etmesi durumunda yasal
yollara başvuracağını bildirdi. Öz-
demir, Çiller'in GlK'in atama-fe-
sih yetkisini alarak "suç işlediğini'*
savundu.
Ergun Özdemir, dün 24. Noter
aracılığıyla Çiller'e gönderdiği ih-
tamamede GlK üyesi olması nede-
niyle bazı il ve ilçe örgütlennın gö-
revden el çektirildiği yönünde ya-
kmmalargeldiğini belirterek Siya-
si Partiler Yasası ve parti tüzüğü
uyannca bu yetkınin GİK'te oldu-
ğunu anımsattı. Ergun Özdemir,
girişüninin bireysel oldugunu be-
lirterek •'İsterse diğer arkadaşlan-
mızda aynı yolu deneyebüir*' dedi.
Mahkemeyi kazanacağına ınandı-
ğını da belirten Özdemir, bir süre
Çiller'den gelecek yanıtı bekle-
yeceğini de sözlerine ekledi.
Kocaeli
Demirel
umut
verdi
AHMETKURT
KOCAELİ (Cumhuriyet)
- Cumhurbaşkanı
Süleyman Demirel.
"Güncel meseleler
Türkiye'yi ne kadar işgal
ederse etsin, Türkiye
bunlan aşacakbr ve daha
ileriye gkJecektir" dedi.
Demirel dün Doğuş
Otomotiv Grubu'nun
Gebze Şekerpınar
mevkiindeki Genpar
Lojistik Merkezi'nin
açıhşım yaptı. Törende
konuşan Cumhurbaşkanı
Demirel şunlan söyledi:
"Dünya sahnesine
ihracaünın yüzde 90'ı
sanayi mamulü olarak
çıkmış bulunan Türkiye,
burada kalamaz. Bu da
milletime benim mesajun.
Bu mesajı buradan
veriyorum, çünkü
Türkiye sanavileşmeye
buradan başladı. 60'h
yıllarda Türkiye'nin
buralarda nesi vardı,
bugün nesi var? Bunu bir
düşünüa, o günleri bir
hatıriayın. Türkiye'nin
güncel meseleleri
Türkiye'yi ne kadar işgal
ederse etsin, söylediğimiz
doğrudur. Türkiye bu
güncel meseleleri
aşacaknr ve daha ileriye
gkfecektir."
Konuşmasında
işadamlanna da seslenen
Demirel, "Bu mesekfer
geçkidir. Daha çok
yapmaya, daha çok eser
vermeje devam edin.
Mesefc, sadece ticaret
meselesi değildir. Bu bir
ihtisas meselesi, hüner
haline gelmiştir.
Öyleyse globalizasyon
dediğimiz dünya rekabet
düzeni, bir kurtlar
sofrasKhr ve bu sofrada
oturmak
lazımdır. tşte Türkiye bu
yoldadır'' diye konuştu.
Doğuş Holding Icra
Komitesi Başkanı Ferit
Faik Şahenk de hizmete
açılan tesisin, 6 bin
kişilik zincirin son
halkası oldugunu söyledi.
Volkswagen Grubu
Yönetim Kurulu üyesi
Robert Bücheihofer de bu
yılın ikinci yansında
otomotiv sektörünü ciddi
boyutta zorluklann
beklediğini, dünya
ekonomik gelişimindeki
durgunluğun aşılması için
mutlaka başanlı atılımlar
yapılması gerektiğini
söyledi.
Konuşmalann ardından
Doğuş Holding Yönetim
Kurulu Başkanı Ayhan
Şahenk. Cumhurbaşkanı
Demirel'e bir
Volkswagen otomobil
maketi sundu. Demirel
bunun üzerine, "Bennn
de bir Voikswagen'ijn
oldu işte burada, hem
herkesten önce oldu"
dedi. Daha sonra
kurdeleyi keserek
merkezin açıhşım
gerçekleştiren Demirel,
tesisi gezdi.
POLİTtKA GUNLUGU
HİKMET ÇETİNKAYA
Yalnız Gezerin Düşlemleri...
Cumhuriyet 'Salı günü' dünya klasiklerinden
J J . Rousseau'nun 'Yalnız Gezerin Düşlemleri'ni
veriyor...
Cumhuriyet'in 'Salı' ve 'Cuma' kitaplarını al-
mak bir ayncalık...
Yıllar önce, lise çağlarında okuduğum kitabı bir
kez daha okuyorum...
Bu duygu ırmağı düşsel zenginlikle buluşuyor;
onur davasıyla ateşlenen evrenin gürültüsü karşı-
mıza çıkıyor...
Yalnızlığın dinginliğini yakalamak için bir or-
mana sığınmak yeterli midir?
J.J. Rousseau, güzellikleri yakalamak için ge-
ziyor, dolaşıyor...
Ne diyor Rousseau:
"Ömrümün tekacısı, duygulanmın yüreğime bu
türiü etkisidir. Kimseye rastiamadığım yerlerde
yazgımı düşünüyor, onu duymuyor, çekemezolu-
yorum. Engelsiz ve değişiklik olmaksızın mutlu-
yum, hoşnutum. Ama, duygulanma dokunan
herhangi bir darbeden habersiz kaldığım pek
azdır; onu hiç aklıma getirmediğim dakikalarda
bile herhangi bir davranış, gözüme ilişen uğursuz
birbakış, rastgeldiğim mutsuz biradam beni al-
tüst etmeye yeter. Böyle bir durumda yapabıle-
ceğim tek şey hemen unutmak ve kaçmaktır. Gön-
lümün üzüntüsü, nedeniyle birlikte yiter; yalnız
kalır kalmaz yatışınm.
Beni kaygılandıran, yolumda başka yeni bir acı
çekme konusuyla karşılaşmaktır. Tefcderdim bu-
dur; ama rahatımı kaçırmaya yeter. Paris'/n gö-
beğinde oturuyorum. Evimden çıktığım zaman kır
görünümüyle yalnızlık aranm. Ama bunlara ka-
vuşmak için o denli uzaklara gitmeli ki. Şöy-
le rahat bir soluk almadan önce yolda gönlümü
hırpalayacak bin türiü şeye rastlanm ve aradığım
köşeye vanncaya dek, günün yansı kaygıyla ge-
çer. Gideceğim yere ulaşabilirsem ne mutlu! Kö-
tü insanlar topluluğundan sıynldığım anlar pek
tatlıdır ve kendimi ağaçlann, çimenlerin orta-
sında görünce cennette sanır, insanlann en mut-
lusuymuşum gibi zevk duyanm."
• • •
Ahlak içgüdüsü insana yol gösterir mi?
Son örneğini Hikmet Uluğbay'ın intihar girişi-
mindegördük...
Oysa toplumda geçerli olan 'etik değerierin' yi-
tirilmesi değil miydi?
Acaba suçluluk kavramı nedir? Yalan söyle-
mek insanoğlunun doğasında mıdır? Insan vic-
danı bireyi hangi tutkulara yönlendirir?
J.J. Rousseau, kendısi hakkında vereceği yar-
gıya, sorunun çözümlenmesine şöyle bakıyor, bir
yönden eleştiri yapıyor...
Diyor ki:
"Bir fe/sefe kitabında okuduğuma göre yalan
söylemek, dışa vurulması gereken birgerçeğisak-
lamaktır. Bu tanıma bakılırsa, söylemek zorunda
olunmayan bir gerçeği söylememek, yalan söy-
lemek değildir. Ama o gerçeği söyleyememekten
hoşnut olmayan kimse, tersini söylerse yalancı-
lık eder mi, etmez mi? Yıne tanıma başvurulursa,
kimin yalancı olduğu anlaşılamaz. Çünkü, bir
kimse, borçlu olmadığı adama sahte para ver-
mekle, onu kuşkusuzaldatır, ama hırsızlıketmiş ol-
maz.
Burada birbirinden önemli iki soru ortaya çıkı-
yor; birincisi şudur: Başkalanna gerçeği borçlu
bulunduğumuza göre, doğruyu ne zaman ve na-
sıl söylemek zorundayız? Ikincisi: Başkalannı saf-
lıkla aldattığımız dunımlar var mıdır? Pek iyi bi-
lirim ki, ikinci soru, yazara bedava gelen kitaplar-
da, en tutucu ahlakın uygulanması olanaksız
bir gevezelik sayıldığı toplumda, olumlu olarak ke-
silip atılmıştır."
•••
Bireyin vardığı gerçek her zaman doğru mu-
dur?
Aslında çoğu kez yanlış olabilir...
Üstelik kimseye de yaran dokunmaz ...
Bir de doğruyu söylemek başka; doğru olma-
yanı söylemek başkadır...
Denizin dibindeki kumun rengini bilmemekle,
kumu beyaz ya da kıımızı sanmak arasında fark
yoktur...
Haksızlık başkasına zarar vermekse, kimse-
ye zarar vermemekle haksız olunur mu?
Bakın bu konularda ne diyor J.J. Rousseau:
"Ancak kısaca söylemek gerekirse, her türiü
duruma çok iyi uygulanması için önceden ay-
dınlatılmış olma durumu dışında, bu konulann
kılgısal hiçbir yaran olamaz. Gerçeği söylemek
zorunluluğu, onun yaran temeline dayanıyorsa,
bu yarar hakkında nasıl karar verebilirim? Çoğu
kez, birinin çıkan ötekinin zarannı gerektirir; ki-
şisel çıkar da, hemen her zaman genelin çıkarma
aykındır. Böyle bir durumda nasıl davranmalı?
llişkimiz olan kişinin çıkanna, ilişkimiz olmayan-
lann çıkannı feda mı etmeli? Birine yaradığı hal-
de ötekine zarar veren gerçeği söylemeli mi, söy-
lememeli mi?"
hikmet.cetinkayau cumhuriyetcom.tr
Faks numaramız: 0212/ 513 90 98
Yargı kiracıya
arka çıktı
ANKARA (ANKA) -
Yargıtay 13'üncü Hukuk
Dairesi, kirada oturan va-
tandaşı destekleyen bir
karar aldı. Eşyafıyatlan-
mn tahminlerin üstünde
yükseldiğini, enflasyo-
nun bireylerin yaşam yü-
künü çekilmez düzeye
çıkardığını vurgulayan
Daire, kira sözleşmeleri-
nin uyarlanması davala-
nnda enflasyonun bütü-
nüyle yansıülamayacağı-
nı oybirliğiyle bildirdi.
Ev sahibi, taşınmazı-
nm yıllığı 1.6 milyar
TL'ye ve yüzde 40 artış-
larla S yılhğma kiralandı-
ğını, ancak günün deği-
şen ekonomik koşullan,
taşınmazm bulunduğu
mahallin niteliklennin
olumlu yönde hızla ge-
lişmesi nedeniyle ödenen
kira bedelınin yetersız
kaldığını ileri sürerek ki-
ra bedelinin 7.5 milyar li-
raya uyarlanmasmı iste-
di.
Yerel mahkemece, ay-
hk kira bedelinin 388.6
miryon liraya uyarlanma-
sı üzerine, hüküm her iki
taraf tarafından temyiz
edildi. Konuyu tartışan
13'üncü Hukuk Dairesi
üyeleri. sözleşmeye bağ-
lılık ilkesinin hukukta
kabul edıldiğini belirte-
rek, koşullar sonradan
borçlu için ağırlaşmış,
dengeler sonradan çıkan
olaylar nedeniyle değiş-
miş olsa bile borçlunun
sözleşmedeki edimini
aynen yerine getinnesi
gerektiğini kaydettiler.