Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 13 HAZİRAN 1999 PAZAR
HABERLER
Yimaz'ın Öcaian
değeplendirmesi
• ANKARA (Cumburiyet
Bünosu) - ANAP Genel
Başkanı Mesut Yılmaz,
önceki akşam NTV'de
kaüldığı "Yeni Umutlar"
programtnda, Öcalan'm
yaıgılanmasına ilişkin
sorulan yanıtladı. Öcalan
hakkında idam karan
çıkması durumunda
onaylayıp
onaylamayacağının
sorulması üzerine şunlan
söyledi: "Adli süreç
tamamlanıp sadece şu anda
da\ayı yürüten DGM değil,
temyiz mercii olan Yargıtay
da böyle bir ölüm cezasını
onayladığı takdirde,
anayasanın örgördüğü
şekilde TBMM'nin onayına
gelirse ben buna şahsen
kabul oyu veririm. Bana
kalırsa Meclıs'in aksi bir
karan, şimdiye kadar ölüm
cezasına çarptınianlara
yapılan çok ağır bır
haksızlık olur. Çünkü
şimdiye kadar ölüm cezasına
çarptınlmış hiç kımsenin bu
kadar agır bır suç ışlediğıne
inanmıyorum" dedi.
Aspendos
• ANTALYA(Cumhııri>et)
- 6. Uluslararası Aspendos
Opera ve Bale Festivali 8 bin
sanatseverin buluştuğu
görkemli bir gösteriyle
açıldı. Bir ay süreyle
sanatseverlere opera
coşkusunu yaşatacak
festivalin ilk gecesinde
Ankara Devlet Opera ve
Balesi "Carmen" operasmı
sergiledi. Açılışta konuşan
Kültür Bakanlığı Müsteşar
Yardımcısı Fikret Üçcan,
Türk sahillerinin tacı olan
Antalya'da 2200 yılhk bir
tıyatroda sanatseverleri
ağırlamaktan mutluluk
duyduklannı söyledi.
Vttra'dan sanat
etkinlikleri
• tstanbul Haber Servisi -
Vitra Seramılc Sanat
Atölyesi'nin, "Vitra Seramik
Sanat Atölyesi Kültür
Etkinlikleri" çerçevesinde
düzenlediği konferans ve
sohbet toplantılan sürüyor.
Vitra Seramik Sanat
Atölyesi tarafından, 4
Haziran Cuma günü
dü2enlenen konferansta
konuşan Marmara
L'niversitesı Güzel Sanatlar
Fakültesi Öğretim Üyesı
Doc. Zerrin Ersoy, seramik
sanatındaki "çağdaş raku
uygulamalan" hakkında
bilgi verdı.
Zekeriyaköy
yaz okulu
• tstanbul Haber Servisi -
Zekeriyaköy Divan bu yaz
7-14 yaş arası çocuklar için
yaz okulunu açıyor. Yapılan
açıklamada, çocuklar için
spor ve eğlencenin
sunulacağı yaz okulunun, 28
Haziran-30 Temmuz ve 2
Ağustos-3 Eylül tarihlerinde
beşer haftalık ikı dönemden
oluştuğu belirtildi.
Siyami Erdem
yunda döndü
• İstanbu) Haber Servisi -
Kıbns Türk Amme
Memurlan Sendikasf nın
(KTAMS) davetlisi olarak 7-
11 Haziran tarihlerinde,
Kıbns Türk Cumhuriyeti"ne
giden KESK Genel Başkanı
Siyami Erdem'in
başkanlığındaki heyet dün
Türkiye'ye döndü.
'Can Yücel
• DATÇA (AA) - Mugla'nın
Datça ilçesinde bir sokaga,
şair Can Yücel'in adı verildi.
Yapılan açıklamada. yıllardır
Datça'da yaşayan ve
"Datçalı şair" olarak tanınan
ünlü şairin evinin bulunduğu
eski Datça mahallesindeki
sokağa, Can Yücel Sokağı
adı verildıği belirtildi.
Koç'un sağlık
durumu
• İstanbul Haber Servisi -
Geçirdiği rahatsızlık sonucu
3 gün önce Amerikan
Hastanesi'ne kaldınlan Koç
Holding Yönetim Kurulu
Başkanı Rahmi Koç'un
sağlık durumunda iyileşme
oldugu belirtildi.
6
SoL, planlamaya salıip çıkmalı'
'Elektrik Enerjisi Sektöründe Özelleştirme Uygulamalan ve Kamu Yönetimi
Etkileri' sempozyumunda, özelleştirmenin panik yaratılarak getirildiği belirtildi
ANKARA (Cumhumet Büro-
su) - Türk Mühendıs ve Mımar
Odalan Birliği (TMMOB). Tes-tş,
Enerji Yapı-Yol Sen, Kamu Işlet-
mecıliğini Geliştirme Merkezi
Vakfi (KİGEM) ile Tüketici Hak-
ları Derneği'nin düzenlediği
*Elektrik Enerjisi Sektöründe
Özelleştirme Uygularaalan ve Ka-
mu Yönetimine Etkileri" sem-
pozyumu, azgelişmiş ülkelerin ve
Türkiye'nin nasıl bir model dayat-
masıyla karşı karşıya bulunduğu-
nu ortaya koydu.
TMMOB Başkanı Yavuz Önen,
dünya nüfusunun yüzde 20'sini
oluşturan gelişmişlerin gelirin yüz-
de 80'ine el koyduğunu, 358 mil-
yarderin dünya nüfusunun yansı
kadar kazandıgmı kaydetri. Dün-
yayı çokuluslu şirketlerin yönet-
meye başladığını belirten Onen, tek
seçenekli dünyayaulus-devlet eko
nomilerinin uyum sağlama süre-
cinin insanlan şaşkına çevirdiği-
ni söyledi. Demokrasi, yapısal
uyumJar, yabancı sermayeyi teş-
vik, özelleştirme ve Iiberalleştir-
me karşısında vaat edilen paranın
gelmediğini bir örnekle anlatan
Onen. Ecevit hükümetinin de, "ne
yapanz da bu salvoyu biraz geri-
letebiBrizdiyedüsünmeyezorladı-
guu" belirttı. Önen. "Ybrgunlu-
ğa ve nmutsuzhığa neden ohna-
mak için, iğneyle kuyu kazsak da
çokciddi adımlarta üstesinden ge-
lebiliriz. Bundan sonraki e\1emfi-
Bğeortak programlarta karar ver-
mek gerekir. OzeUeştirmeve kar-
şıduruşun dipdiri rutulacağmı üan
etmek istryonım" dedı.
Türkiye Ortadofu Amme Ida-
resi'nden (TODAİ) Doç. Dr. Bir-
gül Ayman Güler 24 Ocak karar-
lanyla başlayan sürecin ekono-
mik görüntüsüne karşın yönetim
anlayışmı değiştirdiğini anlattı.
Enerjide gizli bir program yürü-
tüldüğünü kaydeden Güler,
1984'ten sonra sektörel uyarlama
kredilerinin başladığuıı, tanmda-
ki uyum kredisiyle Türkiye Zirai
Donatım Kunımu'nun geliştiril-
mesı amaçlanırken 5 yıl içinde
tasfîyesinin gerçekleştirildiğini
anlattı. Mali piyasalara yönelik 2
sektörel uyum kredisiyle derin-
leştirmeamaçlandığmı. ancak bu-
gün bir türlü gelişmeyen mali pi-
yasalann SSK fonlanna göz dık-
tiğinı kaydeden Güler, enerji ala-
nındaki krediyle de elektrik fiya-
tında "cent" dayatüdığına, TEK'in
ikiye aynldığına dikkat çekti.
KİGEM Vakfi Başkanı Müm-
taz Soysal da, bağımsız düşün-
meyi engelleyen bir bombardı-
manla karşı karşıya olunduğuna
dikkat çekerek ulusal düsünmeye
çalışmak gerektiğini, solda bulu-
nanlann da bunu daha çok yapma-
sı gerektiğini vurguladı. Soysal,
enerjide özelleştirmenin Türki-
ye'ye bir panik havası yaratılarak
sokulmaya çalışıldığına dikkat çe-
kti. Soysal, Türkiye'nin bölgesel
girişimler ve kendi üretimi yeri-
ne birilerinin kullanacağı köprü
dunımuna getirilmeye çalışıldı-
ğına dikkat çekerken şöyle konuş-
tu: "Tûrkiye, serbest, başıboş pi-
yasaekonomisinin gerçekten Tür-
kiyeiçin varariıoiupobnadığıııı ve-
nkfen bağımsız olarak düşünmek-
ten ahkonuyor. Türkiye'de bunun
kavgasını yeniden vermek gereld-
yor. Sol partiyim di>enierin plan-
maya yeniden sahip çıkması la-
zun."
Çanta Belediye Başkanı Sert, çevre katliamının önlenmesi için bakanlığı göreve çağırdı
'Ormanlar kum için yok ediliyor'İstanbul Haber Servi-
si- Silıvri'ye bağlı Çan-
ta belde belediyesi sınır-
lan ıçindeki tek orman-
lık alan da maden çıkar-
ma adı altında yok edi-
liyor. Çanta Belediye
Başkanı SaffetSert ma-
den çıkarma ruhsatı alan
KlTAŞ adlı kuruluşun.
orman örtüsünü kazıya-
rak altından kum. çalcıl
çıkanp sattığını belirte-
rek Çevre Bakanlığı'nın
Çanta'daki çevre katli-
amına engel olmasını is-
tedi. Saffet Sert, kendi
belediye sınırlan içinde
Sazlıdere fkiztepeler
mevkiinde yaşanan çev-
re tahribatı ile ilgili bir
basm toplantisı düzenledi. Beldenin ve ya-
kın çevrenin tek sayılabılecek ormanlık
alanının da maden arama adı altında yok
edilmek üzere olduğunu savunan Saffet
Sert, çeşitli çevreci kuruluşlann temsil-
cileri ve beldede oturan yurttaşlarla bir-
likte çe\Te tahribatının yaşandığı bölge-
de bir protesto gösterisi düzenledi.
Jandarmanın güvenlik tedbiri aldığı
maden ocağında yaptığı açıklamada Baş-
kan Sert, 800 hektarlık arazi için verilen
maden arama ruhsatıyla kum, çakıl ve
stablize çıkanldıgını savundu. Maden
arama izninin. miktan
oldukça az ve kalori de-
ğeri oldukça düşük. kü-
kürt oranı yüksek kömür
tespit edildiği için veril-
diğini hatırlatan Sert,
"Bu kömürün bötgemiz-
de kullanımı yasaktır.
Amaç kömür çıkarmak
değildir. Maden Yasa-
sı'nın boşluğundan ya-
rarlananfirma; kum. ça-
kıl satmaktadır. Firma-
nın bölgeve dikriği tabe-
la da bunun en açık de-
lilidir'-dedi
Yine aynı bölgede Or-
man Bakanlığı 'nın 1998
yılında 8 hektar arazinin
Silivri ve Selimpaşa be-
lediyelerine çöp depola-
Belediye Başkanı Saffet Sert, dün düzenlediği basın toplanbsında, beldelerindeki tek ormanlık alanın maden arama adı altında yok edildi-
ğini söyledi. Saffet Sert'in yanı sıra çeşitli çevreci kunıhışlar ve yurttaşlar, düzenledikleri protesto gösterisinde taşıdıklan pankart ve döviz-
lerle çevTe tahribabnın durdurulmasını istedikc (Fotoğrâf: MEHMET DEMİRK.AYA)
ma alanı olarak tahsisini yapüğıru, böl-
genin su ihtiyacım karşılayan kuyulann
beslendığı su toplama havzasının bu böl-
gede kaldığını anlatan Başkan Sert, da-
ha sonra şunlan söyledi:
"Çevre Bakanbğı her iki konu ile flgüı
Çevre Etki Değeriendirme toplanülan-
na. konu bizi doğrudan Ugüendirdiği hal-
de belediv enin görfişüne dahi gerek duy-
mamıştır. Belediyemiz ilgili yeriere itira-
zmı yapmıstır. Itirazunıza karşın maaJe-
sef her ild konuya da ÇED raporu olum-
lu olarak verilmiştir. Çevre Bakanhğımı-
zm bu iki vahim olaya el koyacağuıa inan-
mak istiyoruz. Maden arama bahanesiy-
le yapılan çevTe katliamı durdurulmalı-
dır. Çöp depolama alanından sızacak olan
sular, yeraltı sulanyla su kaynaklarımızı
zehirieyecek. Toplu ölümlere izin veril-
meyeceğine inanmak istiyoruz."
Ötobüs ve özel araçlanyla maden oca-
ğı bölgesine gelen Çanta'lı yurttaşlarta-
şıdıklan pankart ve dövizlerle çevre tah-
ribatının derhal durdurulmasını istediler.
JandarmanTn maden şirketinin şantiyesi-
nin bulunduğu bölgeye yurttaşlann gir-
Ozcelik-ls Sendikası Cenel Eğitim Sekreteri Murat Atlı
'Türkiye'deçocuk işçikorunmuyor'
.<*LNKARA(CumhuriyttBûrosu)-
Özçelik-tş Sendikası Genel Eğitim
Sekreteri Mustafa Ath, Türkiye'de
ucuz işgücü arayışuıın çocuk işçiîi-
ğini arttırdıfmı söyledi. Atlı. *^ocuk
işçüigi ülkemizdeen azişsizük kadar,
taşeron sorunu kadar bü>ük bovut-
lara ulasmışOr. Bu durum iilke huzu-
runu bozmava başlanuşnr'' dedi.
Atlı dün yaptığı yazıb açıklama-
da, Uluslararası Çalışmaf3rgütü'nûn
(ILO) 86. ve 87. konferanslannda
"Çocuk işcüiğininkorunmaaveana-
hğın korunması'' konulannı ele aldı-
ğını, ancak Türkiye'de bu konuda ge-
reken önlemlerin bir rüriü alınmadı-
ğını kaydetti. Türkiye'de ekonomik
bunalım yaşandığını belirten Ath,
bunun faturasınm ilk önce işçilere
çıkanldıgını anlattı. Ath, "tştençıkar-
malar işverenin aktağı ucuztedbirler
olarak karşumzaçıkmaktadır. Fakat
çıkardığı isjfilerin yerine ucuz işgücü
obn çocuklaruı ve kadmknn ikame
edflmesine şahit oluyonız. Bu rurum
karşısında hiç kimse suskun kala-
maz" diye konuştu. Sendikalan bu ko-
nuda üzerlerine düşen görevleri yap-
maya çağıran Atlı, yeni hükümeti de
uyardı. Atlı, "Hükümetin acil çalış-
ma hayaum UgiJendiren. işsiziik, ço-
cuk işçfliğL taşeronlaşma gibi konu-
lara el atması gerekmektedir. Aksi
takdirde bu ülkevi avakta tutan hu-
zur vc banş ortamı da ortadan kat-
kacaknr" dedi.
mesine izin vermemesine yurttaşlar tep-
ki gösterdi. Yurttaşlar Başkan Sert tara-
findan sakinleştirildiler. Çe\Te tahribatı-
na bugüne kadar karşı çıkılmaması ne-
deniyle de başkanı eleştiren yurttaşlar, tep-
kilerini "Neden bugüne kadar bu işe göz
yumuldu? Şimdiye kadar bu tepki neden
gösterilmedi?''diyerek gösterdiler.
Şirket yetkilileri, gazetecilerin şantiye
bölgesinden görüntü almalanna bile kar-
şı çıktılar. Iş makineliri ile toprak taba-
kası kaldınİmış geniş bölgelerde arazi-
de derin çukurlar açıldığı görüldü. Böl-
gede kum, çakıl, stabli-
ze malzeme görülmesi-
ne karşın kömüre rast-
lanmadı.
Çanta Belediyesi'nin
bölgedeki incelemesine
katılan TEMA yetkilisi,
orman mühendisi Hay-
rullah Oğuz, "Trak-
>a'nm verimligeniş tanm
arazikri. bir yandan sa-
nayi kuruluşlan tarafin-
dan yok edilirken bir
yandan da bu rür tahri-
batlarvaşanı>'or. Bunun
sonunda bölge kısa za-
manda çöUeşebilir" de-
di. Maden ocağınm yer
aldığı bölgenin bitişiğin-
de, TEMA'nın ağaçlan-
dırma alanı bulunuyor.
KÜLTÜR • SANAT (0212) 293 89 78 (3 HAT)
SES-1885 ORTAOY11VCULAR
İSTİKUU. CAO. N0:140 TEL (0 212) 25118 65-66 FAX: (0 212) 244 43 27
www.ortaoyuncular.com
AHŞVÎSİŞ v e EĞlfNCE MfKKEZf
MALTEK,AWurtCd No 4] [Beledıyı Yoıa)Tel 0216443 60 30-31 Ferhan Şensoy
IZLEYICIHIN SEÇTIGI TURK FILMLERI
Pazar15.30-18.30
FERHAN ŞENSOY'un
PARASIZ
YAŞAMAK PAHAL
Perşembe ve Cuma: 21.OO-C.ts: 18.30
11.30-14.00-16.30-19.00-21.30
HERŞEY ÇOK
GÜZEL OLACAK
11.15-13.45-21.15
GEMİDE
GELECEKHAFTA HOŞÇAKAL YARIN
GERÇEK EFSANELER
11.00-13.00-15.00-17.00-19.00-21.00
BULE
ORTAÇGIL 19 Haziran
HASNUN GALİP SK. NOİO BEYOĞLU
REZERVASYON: (0Z12) 245 05 11»
10:30-11:30 14.00-16 00
'Çocuilarla Muzık" "Muzıöın Reoo *
Guı ülojkfenf YıUa
Etkinlikler ücretsizdir.
T.C. Kültür Bakanlığı
İSTANBUL DEVLET OPERA ve BALESİ
TOPKAPI SARAYI'NDA
O S M A N L I DEVLETİ N İ N
700 KUKULUJ Y1LDÖNÛMÛ
Wolfgang Amadeus MOZART
SARAYDAN
KIZ KAÇIRMAOpera 3. Perde
Orkestra Şefı : Robert LYALL
Sahneye Koyan : Michaal HEINICKE
Dekor: Selçuk TOLLU
Kostüm : Şanda ZIPÇI
Koro Şefi ; Yıldız KÜNUTKU
Işık: Ahmet DEFNE
SANATÇILAR:
GUIgez ALTINDAâ-HUseyln LİKOS
Ayhan BARAN(Devlet Sinatçısı)-Ayje SEZERMAN
özlem SOYDAN-Kenan DAĞAŞAN-Cahlt ŞAHER-
Efe KIŞLALI-Aslı AYAN
İSTANBUL DEVLET OPERA BALESİ
ORKESTRA VE KOROSU
24 Haziran Perşembe 21.30
26 Haziran Curmnesi 21.30
28 Haziran Pazartesı 21.30
Osmanb D«v1etı'nın 7OO.Kurulus Yıldonumü Kutlamahn Çerçevesınde
Bılet'sr Aiatu'k Ku tur Metkez- Gıselennde Saülmaktaılır Bılet Ucelı 1.003 0O0 TL.
A K.M gise lel: (0212) 251 10 23 251 56 00 (7 hat) 254
GÜZEL SANATLARA HAZIRLIK
VE RESİM KURSLARI
Yeni dönem kayıtlanmız başlamıştır!
Dünya Sağiik Sok. No' 1&4 GCknaşsuyvı - Tataim
Tafc (O21Z) 292 62 71 • 292 21 481 Fax: (0212) 292 21 48
RESİM ve HEYKEL
MÜZELERİ DERNEĞİ
ÇOCUKLARA, GENÇLERE
ve YETİŞKİNLERE
YAZ RESİM ÇALIŞMALARI
Tel : (0212) 249 39 94
Ankara Cumhuriyeti
Üzerine
NURER UĞURLU
Birtarihte Cumhurbaşkanı Kenan Evren (1987), Cum-
hurbaşkanlığı Forsu'ndaki "Güneş"i çevreleyen on artı yıl-
dızın, geçmişte Türkiye Cumhuriyeti dışında kurulmuş
Türk devletlerini simgelediği görüşlenyle ilgili olarak Ata-
türk'ün Türk Dil Kurumu ile birlikte kurduğu ve onun kar-
deşi saydıgı, bunu yasal olarak "tescil" ettirdiği, Türkiye'nin
en saygın, en seçkın kurumlanndan biri olan Türk Tarih
Kurumu'ndan bilgi vermeterini istemişti.
Türk Tarih Kurumu yetkilileri, Cumhurbaşkanı Kenan
Evren'e bu konuda şu bılgileri vermişlerdi: "Türklerin ta-
rihte on altı devlet kurduklan ve bunlann da Türkiye Cum-
hurbaşkanlığı Forsu'ndakion altıyıldızla simgelendiği" yo-
lundaki görüşün yanlış olduğunu, aynca bu on attı dev-
letle ilgili olarak da "Yıllardan beriilkokul kitaplanndan üni-
versiteyayınlanna kadarbirçokeserde yeralan Türkdev-
letleri bayraklannın bir bölümünün de hatalı bulunduğu-
nu" iletmişlerdı. Aynca Türk Tanh Kurumu yetkilileri, Hun
ve Moğol kökenli soylann kurduklan devletlenn de okul
kıtaplannda Türk devletleri olarak okutulmasının yanlış
okjuğunu bildirmişlerdi. Aynı bilimsel yetkilıler, "Bu dev-
letlenn bayraklan hakkında da günümüze intikal etmiş
kesın bilgileryoktur. O bayraklann çoğu, tahmine dayalı
olarak çizilmiştir" demişlerdi (Hürriyet gazetesi, 16 Kasım
1987, Istanbul).
12 Eylül 1980 harekâtına gelinceye kadar Milliyetçi Ha-
reket Partisi'nin bütün kongre ve toplantılannı süsleyen
on altı Türk devleti bayraklan, 1980'den 1986 yılına ka-
dar, özellikle Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in yurt ve TRT
konuşmalannda kürsünün önünde ve çalışma masasının
arkasında bir övünç ve gurur kaynağı olarak yer almıştı.
Bu konudaTürk Hukuk Tarihi öğretim üyelerinden Prof.
Dr. Coşkun Üçok şu açıklamayı yapmıştı: "Cumhurbaş-
kanlığı Forsu'ndaki 16 yıldızın tarihteki 16 Türk devletini
simgelediği yolunda şimdiye kadar hiçbir kayda rastlan-
mamıştır. Her kimse, binsi, buyıldızlann 16 Türk devleti-
nisimgelediğıni kabul etmiş ve tutmuş heryıldıza birdev-
leti münasip görmüş. Bunlann içinde Türk olduklan kuş-
kulu olanlar bulunduğu gibi, Türk olmadıklan kesin olan-
lar da vardır. Buna karşıltk kurucusu da halkt da özbeöz
Türk olan bazı devletlerise bu 16 devlet içinde yeralma-
mıştır. 16 Türk devleti arasında adı geçen Büyük Hun Im-
paratorluğu'nun, Avar Imparatoriuğu'nun Moğol Impa-
ratoru Cengiz'in oğlu Cici tarafından kurulan Altınordu ve
Timurlular devletinin Türk sayılamayacağı bilinmektedir.
Buna karyşılık, tam anlamıyla Türk olan Tulunoğullan, Ak-
şitler, llhanlılar, Canoğullan.Mangıtoğullangibidevletler-
le Buhara Hanlığı ve Hive uzbek Hanlığı'nın Türk devlet-
leri arasında sayılmaya değer görülmemesi anlaşılama-
mıştır." (Hürriyet gazetesi, agy.)
Biz buyazımızda, Prof. Dr. Coşkun Üçok'un sözünüet-
mediğı birçok Türk devleti arasından, özellikle Anadolu Sel-
çuklu Devleti'nin dağılmasından sonra; merkezi önce Sı-
vas, daha sonra Kayseri olarak Eretna Bey tarafından ku-
rulan (1342) Eretna Devleti'nden ve onun bir devamı ola-
rak Atabey Kadı Burhaneddin tarafından Sıvas'ta kuru-
lan (1381-1389) Kadı Burhaneddin Devleti'nden -o Kadı
Burfıaneddin kı Türkçenin Azeri lehçesiyte çok güzel şiir-
ler yazmış, divan edebiyatımızın önemli saırleri arasında-
dır-, birTürkmen oymağı olan Akkoyunlulann Diyarbakır
veçevresinde kurduklan (1403-1508) Akkoyunlular Dev-
leti'nden ve merkezi Erzurum olmak üzere Oğuz boyla-
rından Karakoyunluların Doğu Anadolu'da kurduklan
(1365-1469) Karakoyunlular Devleti'nden çok, Türkiye
Cumhuriyeti'nden önce ilk kez başkenti Ankara olmak
üzere 1290-1362 yılian arasında yaşayan ve bugün Tür-
kiye Cumhuriyeti ile -yaklaşık olarak- aynı yaşta bulunan,
özün özü Türk olan Ankara Cumhuriyeti'nden bır kere da-
ha söz etmek, kısaca bilgi vermek isteriz.(*) * .
• l
' •
Ankara Cumhuriyeti'nin, başta Ankara olmak üzere,
bütün büyük şehırlerde esnaf ve zanaatkâr loncalan var-
dı. Bunlann tümü başkent Ankara'ya bağlıydılar. Lonca ör-
gütlerıni, aynı uğraştan olan kişilerin birieştirmesi oluştu-
rurdu. Bunlar, usta, kalfa, çırak anlayışına dayanan deri-
ciier, demirciler, bakırcılar, saraçlar, kuyumcular. kundu-
racılar, terziter, berbertervb. çeşitli uğraşlan içine alırdı. Lon-
calar, kendi üyeleri esnaf ve zanaatkâriarın yaptıklan işle-
rin ve mallann lyi ve kaliteli olmasına önem verir, bunlan
denetlerierdi. Her uğraş topluluğunun belli bir pazar yeri,
çarşısı ve bedesteni vardı.
Her loncanın üyeleri, genel olarak aynı dıne bağlıydılar.
Müslüman ya da Müslüman olmayan üyeleri olan, kanşık
loncalar da vardı. Her lonca örgütünün başında pır deni-
len bir başkan bulunurdu. Sonra usta, katfa, çırak sırala-
ması yer alırdı. Her lonca, ustalardan oluşan bır kurul ta-
rafından yönetilirdi. Loncanın en yaşlı üyesi başkan olur-
du. Sonra kâhya, kethüda, yiğitbaşı ve işbaşı gelirdi.
Yeni bir dükkân ve işyeri açmak, çırak, kalfa ve usta ol-
mak, bu loncalar tarafından birtakım kurallara ve törele-
re bağlanmıştı. Bu kuruluşlaria devlet arasındaki bağlan-
tıyı özel olarak seçilen görevliler sağlardı. Bunlara kethü-
da adı verilirdi. Bu uğraşlann merkezden şehiriere, kasa-
balara ve köylere kadar uzanan ve aynı meslekten olan-
laria ilişkilerini sağlayan kollan vardı. Her şehir ve kasa-
bada, esnaf ve zanaatkârlann çalışmalarını denetleyen
kadılara bağlı muhtesip denilen görevliler bulunurdu.
Loncalar, Ahılik örgütune bağlıydılar. Onun için lonca-
lar, kardeşlik, yiğitlik, cömertlik, özveri ve yardımlaşma te-
melleri üzerine kurulmuş Fütüvvet ve Ahilik geleneklerini
sürdürürdü. Lonca üyeleri çok sıkı ahlak anlayışına bağlı
olarak birbirierine yardım ederierdi. En iyi araç, gereç ve
silahları bu loncalara bağlı ustalar yapariardı.
Sonuç olarak diyebiliriz ki Anadolu'da kurulan Ankara
Cumhuriyeti (1290-1362), Türkiye Cumhunyeti gibi kişı hak
ve özgüriüklerine saygılı, demokratik, sosyal bir Türk dev-
letiydi.
Ç) Bu yazı, okurlanmızın ısteği üzerine, 9 Mayıs 1999
tarihli Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan''Ankara Cum-
huriyeti" adlı yazımıza ek olarak kaleme alınmıştır.
Şehit er toprağa verildi
Van'ın Başkale ilçesinde teröristlerle girdiği çaüşmada
şehit düşen jandarma komando er Emin An'nın cena-
zesi Istanbul'da toprağa \erildi. Levent Camii'nde kıb-
nan öğle namazının ardından An'nın Türk bayrağma
sanlı naaşı, bir süre askeri bando eşliğinde top araba-
sında taşındı. Emin An, Edirnekapı ^hitliği'nde top-
rağa verildi. Törene şehit erin ailesinın yanı sıra, tstan-
bul Merkez Komutanı Tuğgeneral Tuncer Akçay. İstan-
bul Jandarma Bölge Komutanı TuğgeneraJ Aü ihsan Gü-
vener ile subay ve astsuba> lar kaüldı. (Fotoğrâf: AA)