Katalog

30 MART 1999 SALI CUMHURİYET SAYFA HABERLER Tartan'm Kosova değerlendrmesi • tZMİR (Cumhuriyet Bürosu) - Çahşma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Hakan Tartan, Kosova'da yaşanan gelişmeleri Türk hükümeti olarak yakından izlediklerini ifade etti. Tartan, "Bölgede on binlerce kardeşimiz var. NATO çerçevesinde biriiklerimiz bölgede görev yapıyor. Türkiye'ye gelenlere de her türlü insani yardım ve bannma sağlanacaktır. Başbakanımız Bülent Ecevit'in Arnavutluk Başbakanı ile yaptığı görüşmeden sonra Arnavutluk'a da insani yardımı en kısa sürede ulaştıracağız. Temel beklentimiz, böyle acı, vahşet yaşanmamasıdır" dedi. Yamalı bohça' Amerika'da • ANKARA (AA)- Anadolu'da "kırk pare" veya "yamalı bohça" olarak bilinen Patchwork ustası Günsu Güngör ile öğrencilerinin hazırladığı ürünler, 21 Nısan'da ABD'nin Kentucky eyaletınde düzenlenecek uluslararası yanşmaya katılacak. Patchwork'leriyle ünlü Paducak'da 21-25 Nisan'da düzenlenecek "15. Quilt Show and Coutest" adlı yanşmada, Keriman Özçelik, Asuman llday, Tülin Alacaatlı ve Canan Yalçın'ın patchwork teknikleriyle hazırladjğj "Örümcek Ağı" adlı bir yelek, "Harem" adlı gece kıyafeti, "Benim Dünyam" adlı yatak örtüsü ile bütün tekniklerin kullanıldığı "Gizli Bahçe" adlı bir yatak örtüsü yanşacak. Günsu Güngör ise yanşmaya, anneannesi ve annesinin gehnliklerinin parçalanyla hazırladığı "Beyaz Gece" adlı gece kıyafeti ile katılacak. ODTÜ'den yeni uygulama • ANKARA (AA) - Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ), hem öğrencilere hem de kuruluşlara çeşitli avantajlar sağlayacak yeni bir uygulamayı hayata geçirmeye hazırlaruyor. Fen Bilimlen Enstitüsü, araştırma projeleri yûrüten özel ve kamu kurum ve kunıluşlannın arastırmacı eleman ihtiyacını karşılamak içın "öğrenci" yardımı yapacak. "Özel ve Kamu Kuruluşlannca Yürütülen Projelere Lisansüstü Öğrenci Tahsıs Programı" adını taşıyan program ile kamu ve özel sanayi kesiminin, servıs sektörünün. bakanlıklann ve bağlı kuruluşlannm, belediyelerin, eğitım kurumlannın ve araştırma enstitülennın eleman ihtiyacı karşılanacak. Gupbetçinin yol çilesi • EDİRNE (AA) - Kurban Bayramı dolayısıyla karayoluyla Türkiye'ye gelen gurbetçiler, özellikle Balkan ülkelerinden geçişlen sırasında. görevlilere riişvet vermek zorunda kaldıklanru belirtiyor. tşçi olarak bulunduğu Almanya'dan, bayram nedeniyle Türkiye'ye karayoluyla gelen Abdülkenm Balıkçı (52), Macanstan, Romanya ve Bulganstan polisınin, kendilerinden sebepsiz para aldığını belirterek "Oğlumun uçak korkusu nedeniyle karayolundan geldik. Almanya"dan sonra geçtiğimiz Balkan ülkelerindeki polisler tarafından süreklı rahatsız edıldik. Bin mark riişvet vererek Kapıkule'ye ulaşabıldik" dedi. Yurtdışı Projeler Grubu'nun Kazakistan raporunda, kalan rezervlerin yatırımlan karşılamayacağı belirtildi 'TPAO'nun petrol alaıdan boBANU SALMAN ANKARA - Türkiye Petrollen Anonim Ortaklığı'nın (TPAO') Kazakistan"daki ba- tık yatınmınm geleceğı konusunda Yurtdı- şı Projeler Grubu'nca da rapor hazırlandı- ğı ortaya çıktı. Raporda, Kazak-Türk Mu- nay (KTM) şirketinin elinde kalan ruhsat alanlanndaki rezen lenn, yapılan yatınm- lann gen dönüşünü sağlayacak boyutta ol- madığı kaydedildi. "Yaünmlann kısmen de oba geri dönebilmesi'" içın TPAO'nun KTM'nin yüzde 51 pay sahibi olduğu KA- Z AKOÎL'in hisselerinin bir bölümünü, Ali- bekmola sahasını devralması Güney Kara- tübe sahası anlaşmasının Türkiye'nin iste- diği koşullarda imzalanması önerildi. TPAO'nun, Kazakistan'da faaliyet göste- ren petrol firmalannın kuyu başına malıyet hesaplanna göre 566 dolarla en ucuz ış ya- pan KTM, 12 bin 127 dolarla en çok harca- ma yapan Japon Ulusal Petrol Şirketı görü- lüyor. Maliyet sıralaması, 3 bin 977 dolar- la Fransız ELF, 3 bin 333 dolarla Tengız Chevroıl, 2 bin 600 dolarla TEPCO (TPAO- AMOCO), 985 dolarla MOBÎL-TUL- PAR'dan oluşuyor. TPAO Yurtdışı Projeler Grubu'nun Mart 1999 tanhlı raporunda ıse şu saptamalara yer venldı: "Kazakistan'da gerçek arama yabnmian yapan tek şirket olan \e her za- man kazakistan'ın menfaatiaruıı gözeterek faaliyederini sürdürmekte olan TPAO'ya KTM kanabvlatahsisedüen nıhsatfann bü- • Yurtdışı Projeler Grubu'nun hazırladığı Kazakistan raporunda, yatınmlann kurtanlması önerileri şöyle: • KAZAKOÎL hisselerinin bir kısmı devralınsın. • Alibekmola sahasından ruhsat alınsın. • 35 milyon varillik rezerv tahmin edilen Güney Karatübe sahasıyla ilgili anlaşma TPAO'nun istediği koşullarda imzalansın. yük kısmı ekonomik anlamda rezerv içer- mediğinden terk edilmiş olup. kalan ruh- saüardaki rezervlerin yapılan vaünmın ge- ri dönüşünü sağla>acak boyutta olmadığı tahmin edilmektedir." Bu saptama, kuyu başına TPAO'nun har- camasının düşük tutulmasını önemsizleştir- diğı gibı, Enerji ve Tabiı Kaynaklar Baka- nı Ziya Aktaş'ın arama ruhsatı olan bölge- de 600 milyon dolar değerinde petrol rezer- vi bulunduğu açıklamasıyla da çelışiyor. Raporda, "Kazakistan'da faaliyet göste- ren diger şirketJerin rezerv pay lan ile kıyas- buıdığında. TPAO'nunsahipolduğu mevcut rezervlerin arttınlniasuun gerektiği açıkça görülebilir" ifadesı de dıkkat çekti. KTM aracıhğıyla Kazakıstan'a yapılan yatınmla- nn kurtanlabılmesı içın 3 önen sunuldu. Raporda, KAZAKOİL Şirketi'nın tıcari keşif ilanından sonraki harcamalara yüzde 5 l'lık hıssesi oranında katılma yükümlülü- ğünü yerine getırmedıği ve KTM tüzüğün- deki değışıklıkle üretim yatınmlanna katı- lım payının TPAO tarafından ödendiğıne dıkkat çekilirken "Bu yannmlar, yaûnmuı geri kazanımı mekanizması üe faiziyle bir- likte geri ahnacaktir" denildi. 'Yeni anlaşma gereklT KAZAKOİL hisselerinin birbölümünün devralınması için Üretim Paylaşım Anlaş- ması yeniden düzenlenirken de "nıhsatiar için gereken minimum yükümlülüklerin ve arama periyotiannın uzaülmasT önerildi. Raporda, ıkıncı olarak KTM'yedahaçok kaynak ve rezerv sağlanması içın, KAZA- KOlL'e verilmiş ve üretime hazır durumda- ki Alibekmola sahasının TPAO'ya devredıl- mesi ya da büyük bir hısseyle bu bölgeden ruhsat alınması ıstendi. Aktübinskbölgesi- nin kuzeydoğusunda yer alan Alibekmola sahasının, işletilmekte olan Janajol sahası- na 30 kilometre uzaklıkta olduğuna dikkat çekilen raporda. şöyle denildi: " 20 E> lül 1995 tarihimfc TPAOve AMO- CO arasuıda imzalanan anlaşma çerçeve- sinde kalan sahanın aunabümesi için TPAO- AMOCO olarak müracaat edilmiştir. Bu sahada 1988 ydında 3 bin metre derinlikte petrol bulunmuştur. 250 mihon varil ispat- lanmış rezerve sahip sahada daha sonra açı- lan kuvularla. saha üretime hazır hale geti- rilmiştir. Bu bölgeye komşu Temir Blo- ku'nun arama, geiiştirme ve üretim hakla- nnı AMOCO Oe birlikte almış olan ortaklı- ğımızm, bu sahayı da alması durumunda, bölgede ileriye dönükolarak yapacağı altya- pı vannmlannda önemli ölçüde tasarruf sağlanabilecektir. Bölgede, ortak şirketimiz KTM'nin ruhsaündakikeşiflerimizile mev- cut olan rezervlerimizin artünlması açısın- dan önem arzeden sahanın afanması için si- yasi otoritenin desteğine ihtiyaç vardır." Güney Karatübe önerisi 3. önen olarak da 35 milyon varil rezerv bulunduğu belirtilen Güney Karatübe Sa- hası anlaşmasının TPAO'nun istediği koşul- larda imzalanması yer aldı. Raporda "Li- sansı KTM'ye tescil edilmiş, 2-A nıhsatının güney kısmında yer alan, üretime hazır Gü- ney Karatübe sahası için anlaşmagörüşme- leri bitirilmek üzeredir" denılirken; anlaş- manın 10 gün-2 ay süresi içınde bitırilebi- leceği öğrenildi. Raporda, KTM'nin 1993'ten beri sürdür- düğü faalıyetlerde petrol ve doğalgaz ola- rak 14 sahada üretim yapılabilecek düzey- de hidrokarbon belirlendığı kaydedildi. Ba- kanın ve müfettışlerin resmi belgelere da- yanarak saptadıklan 60 milyon vanl petrol rezervıne karşın raporda, bugüne kadar yaklaşık 100-150 milyon varil üretilebilir petrol ve 19 milyar metreküp gaz rezerv in- den söz edilmesı dikkat cektı. Nusaybin sınınnda 10 yıl aradan sonra yüzlerce insan yüz yüze bayramlaştı Ozlemi bölen tefler kalkhENVERSEVIŞ ÖZCATS GÜNEŞ ıNTSAYBIN / ŞANLı- URFA - Türkıye-Surıye arasındakı Nusaybin Sınır Kapısı'nda 10 yıl aradan sonra tel örgüler kalktı. yüzlerce insan yüz yüze bayramlaştı, hasret gider- dı. Mardin Valisı Fikret Güven ve Suriye'nin Ha- seki Valisı Suphi Harp arasında yapılan anlaşma çerçevesinde, Nusaybin Sınır Kapısfndaki bay- ramlaşma, dün sabah er- ken saatlerde Türkiye top- raklannda başladı. Sınır kapısmdakı gümrük saha- sında yapılan bayramlaş- maya Suriye tarafından izin verilen vaklaşık 500 kişi alındı. Olası sızmalara karşı genış güvenlik önlemlen- nin alındığı sınır kapısından gi- renler, Suriye ve Türk güvenlik kuvvetleri tarafından sıkı kontrol- den geçirildı. Görüşmeler başlar başlamaz Türk askerleri ve polis- ler aılelerin birbirlerini bulabil- mesi amacıyla yoğun çaba harca- dılar. Daha sonra aileler 09.30 iti- banyla birbirleriyle kacaklaşarak bayTamlaştılar. Bayramlaşma sı- Bayramda yüz yüze göriişen Suriyeli ve Türkiyeli akrabalar durumdan son derece hoşnuttu. (Fotoğraf: A A) rasında Suriyelilerin Türkiye'de- ki yakınlanna daha çok çay getir- dikleri görülürken, Türkiye'deki- ler ise yakınlanna battaniye ve ki- lim türü dokuma eşyalar hedıye ettı. Sıkı güvenlik önlemlen al- tında yapılan görüşmeler sırasın- da saatler boyunca akrabalar bir- birlenne yiyecek ikram etmek içın yanştılar.Türk ve Sunyeli va- tandaşlar yıllardan sonra 'tel ör- gûsüz" gerçekleşen bayramlaş- madan oldukça memnun kaldık- lannı söylediler. Kızı, damadı ve torunlanyla birlikte 10 yıldan ben kucak ku- cağa hıç bayramlaşma yaşamadı- ğını belırten Suriyeli Fevriye Sü- leyman, "tlkkez bir bayramda kı- ama, torunlanma ve damadıma sarılabildim. Türk vetkililerine çok çok teşekkür edivorum. Bu imkânı bize verdiklerinden dola- vı çok sevinçliviz" dedi. Fevziye Süleyman görüşme boyunca 3 torununu hıç kucağın- dan indirmezken kızı Safıye De- mir ve damadı AH Demir ile bir- likte bol bol sohbet etti. Süley- man, torunlanna Sunye'den ge- tırdığı oyuncaklan, kızı ve damadına da çeşitli he- diyeler verdı. Bayramlaş- ma saat 17.00'de sona er- di. Sınır'ın devamı çekiliyor Uluslararası Antalya Fılm Festivah'nde "Amn Portakal" ödülünü kaza- nan "Sınır" adlı filmin devamının çekımine de, bugün sınırda açık bay- ramlaşmanın yapılacağı Şanlıurfa'nın Ceylanpı- nar ilçesinde başlanıyor. Can Film'den yapılan açıklamaya göre. başrol- lerinı Gani Şavata, Mine Çayıroğlu, DenizAkbulut \e Sermin Karaali'nin paylaştığı "Sınır" filmi, Genelkurmay Başkanlı- ğı, Kültür Bakanhğı ve Şanlıurfa Valiliği ile çeşit- li kuruluş ve kışilerin katkılany- la çekilecek. Uluslararası Antal- ya Film Festivali'nde, 22 yaban- cı fılm arasında 11 dakikalık kı- sa metnyıyla binnci olan filmin devamı nıteliğındekı çekimlerin, bir ay süreceği bildirildi. Ukray- na asıllı Anna Cilak'ın da rol ala- cağı filmin çekimi Şanlıurfa ve Diyarbakır'da gerçekleştinlecek. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu kaynaklannın yüzde 23'ü aktanldı Fak-Fuk-Fon 9 un G.Doğu'ya katkrsı azANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesı'nin eko- nomik ve sosyal sorunlannın çözümü için yardım paketi yürürlüğe konurken, "Fak- Fuk-Fon" olarak adlandınlan Başbakanlık Sosyal Yardunlaşma ve Dayanışmayı Teş- vik Fonu'ndan bölgeye yapılan sosy al yar- drmlar, kalkınmışlık düzeyıne göre yeter- sız kalıyor. Fon venlerine göre toplam sos- yal desteğin yüzde 23'ü bölgeye yapılır- ken, bu oran sağlıkta yüzde 18 \ e eğıtım- de >üzde 19'a düşüyor. Bölgede, okuma-yazma bılmeyenlenn oranı yüzde 40 olarak belirlenirken, okul- laşma oranı ılkokulda yüzde 94, ortaokul- da yüzde 39, lısede yüzde 17 \ e \ ükseköğ- retımde yüzde 3'e kadar düştü. Bölgede birçok okul ve sağlık ocağı kapalı durum- dayken, doktor başına Şırnak'ta 4 bin 670, Şanlıurfa'da 4 bin 438, Batman'da da 4 bin 241 kışi düşüyor. Bölgenin kalkuımışlık düzeyi de göz önüne alındığında Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fo- nu'ndan bölge insanına yapılan yardımlar yetersız kalıyor. Fonun 1 Temmuz 1997-31 Aralık 1998 dönemini içeren verilerine göre, ülke gene- tstanbuVda sakin bayram ^ sakin geçiyor. Bayramda, Istanbul'da ha\anın soğuk ve yağışlı olması ne- deniyle yurttaşlar çoğunlukla evlerinde oturmayı ve akraba ziyaretierini tercih etti. Lunaparklar, parklar yağışlı hava nedeniyie boş kaldı. trafik ra- hatladı, mezarhklar ise vine ka> bettilderi vakmlannı an ma\a geienlerle doJ- du. Eminönü Meydanı'nın herzamanki kalabalığı soğuk havava karşın de- vam ettL Yurttaşlar keselerine uygun bir şeyler bulabilnıek için tezgâhlar arasında dolaştılar. Her zamanki kalababğın görülmediö Ortaköy Mev- danı güwrcinlere ve çocuklara kaldu. (Fotoğraflan HATICE TUNCER) linde 113 trilyon 374 milyar lıralık sosyal destek sağlanırken, bu yardım Doğu ve Gü- neydoğu Anadolu bölgelerinde yüzde 23 ile 26 tnlyon 529 milyar olarak gerçekleş- ti. Bölgeye yapılan yardımlar şöyle: Sağlık: 2 trilyon 650 mılyar lira (yüzde 18). Proje: (Hayvancıhk, tanmsal üretim, el sanatlan, mesleki eğitim) 3 trilyon 523 mil- yar lira (yüzde 27). Yannmlar: (Öğrenci yur- du, huzurevı, aşevi inşaatla- n) 1 tnlyon 984 milyar lira (yüzde 19). 295 yurttan 6'sı- nın bölgede yapımı planla- nırken, 600 öğrenciye bann- ma olanağı sağlanacak. Aşevi: 1 trilyon 379 milyar lira (yüzde 82). Aşevlerinde yemek verilen 51 bin 225 ki- şinin 40 bini o bölgede. Eğitim: 4 trilyon 126 mil- yar lira (yüzde 19). 1998- 1999 öğretim yılında vakıf- lardan gelen istemler doğrul- tusunda 342 bin 978 öğren- ciye öğle yemeği yardımı için 10 trilyon 586 milyar li- ra tahsis edilirken, ilk aşama- da 5 trilyon 293 milyar lira göndenldı. Terör: Terörzedelere ayn- lan 504 milyar 102 milyon lı- radan 494 milyar lira aktanl- dı (yüzde 98) Öğrenci burslan: 1997- 1998 öğretim yılında öğren- cilere 9 trilyon 948 milyar li- ra burs yardımı yapıhrken, bu yardım bölge öğrencileri içın 1 trilyon 407 milyar lira olarak gerçekleşti. Bu öğre- tim yılı için de 3 trilyon 264 milyar liralık burs yardunı- nın 750 milyar lirası bölgeye aktanldı. DİYARBAKIRDA YENİ KUYU 'Yok'denML, petrolfişkırdı DtYARBAKIR (Cumhuriyet Bürosu) - ABD'li Arco şirketinin yaklaşık 10 yıl önce açtığı ve petrol olmadığı gerekçesiyle kapattığı Diyarbakır yakınlanndaki Kayayolu sahasında, TPAO tarafından yapılan çalışmada Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesı'nin en zengın ve en kaliteli petrol yatağı bulundu. Üretime başlanılmamasına karşın artezyenden petrol fışkıran kuyudan ilk etapta günlük 250 varil petrol alındığı, hedefin ıse günlük bin varil olduğu açıklandı. 2 bin 700 metrede Yaklaşık 3 ay önce Diyarbakır'ın Baroğlu köyü yakınlannda bulunan Kayayolu mevkiinde sondaj çahşmalanna başlayan TPAO, burada 2 bm 700 metre derinlikte petrol tabakasına rastladı. Kuyudakı hampetrol artezyen aracıhğıyla dışan fışkırdı. Bulunan petrol yatağının Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki en zengin ve en kaliteli rezerv olduğu belirtildi. Artezyen aracıhğıyla kuyudan ilk etapta günlük 25O varil petrol alındığını belirten TPAO yetkilileri, üretime geçilmesinin ardından kuyudan günde bin vanl petrol alınacağını söylediler. TPAO yetkilileri, bu sahada ABD'nin Arco şirketi tarafından 10 yıl önce geniş bir çalışma yapıldığım, ancak ABD'lilerin yine bu bölgede "petrol yok" diyerek bölgedeki tüm kuyulan kapattığına dikkat çektiler. TPAO Bölge Müdürü Talat Atalav. Kayayolu'nda bulunan petroîün nicelik ve nitelik açısından oldukça venmli olduğunu belirterek, "TAPO, Dogu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde günde 45 bin varil hampetrol üretiyor. Yeni açılan kuvularla birlikte petrol üretimi her geçen günde daha da artacak" dedi. EKONOIVnSTLERDEN UYAR1 'AkaryaküfiyaÛarı enflasyonu arttmr' İZMtR (Cumhuriyet Ege Bürosu) - Enflasyonun yeniden yükselme trendme gırme eğılıminde olduğu bildirildi. Toptan eşya fıyat endeksuıin yüzde 48'e inmesinin ardından akaryakıtta kısa sürede yaşanan fıyat artışlannın enflasyonu arttıracağına dikkat çekiliyor. Türkiye'nin, 55. hükümet döneminde başlattığı ve 56. hükümet döneminde de sürdürdüğü enflasyonla mücadelesinde olumlu gelişmeler yaşanırken son dönemde akaryakıtta yaşanan artışlar, enflasyonu da yükselme trendıne soktu. Uzmanlar, Türkiye'nin enflasyonla mücadelesinde. ızlenen tutarlı para politıkası ve oluşturulan para ,, . programırun katkıa - olmakla birlikte, asıl stratejik belırleyicinın, geçen yıl içınde petrol fıyatlannda gerçekleşen düşüş olduğuna dikkat çekıyorlar. Ham petroîün varil fiyatının 1977'de 20 dolar dolayındaki değerinden bu yılın başlannda 10 dolann altına düşmesi enflasyonun düşüşünde önemli etmenlerden bınsi oldu. Ancak dünya pıyasalannda petrol fıyatlannm yeniden yükselişe geçmesı ve 15 dolara doğru bir tırmanışta olması enflasyonun yeniden yükselme trendıne girebıleceğı şeklinde değerlendiriliyor. Emniyet müdürlüğü, karayoflannda kazalan örüemek için üginç yöntemlere başvuruyor. (Fotoğraf: AA) Sürücülere 'tabuûu makeili'uyan ESKİŞEHİR (AA) - Eskişehir'de. Emniyet Müdürlüğü. Kurban Bayramı tatili nedeniyle karayollannda yoğunlasan trafikte, ölümcül kazalan önlemek için ilginç bir yönteme başvurdu. Çok sayıda ölümlü kazanın meydana geldiği Çukurhısar kavşağına. kaza yapmış bir otomobilin hurdası üzerine gerçek tabut koyarak sürücüleri uyarma yolunu seçen Emniyet Müdürlüğü, otomobilin yanında bir sakat arabası ve parçalanmış insan maketlerine de yer verdi. Bunun yanı sıra üzerinde "Günün Önemini Bilene", "Tercih Senin" ve "Lütfen Yavaş" yazılı bez pankartlar asılarak, sürücülerin dikkatini çekmek hedeflendi. Emniyet Müdürü Aydın Genç, "Kaza yapmış otomobilin üzerine koyduğumuz tabut, sürücülere bir ibret manzarasıdır. Bayram trafiğinde sürat yapan sürücüler, bu tüyler ürperten manzarayı görünce, ister istemez etkileniyor ve süratlerini düşürüyorlar. Zaten amacımız da sürücülerin daha yavaş ve dikkatli gitmeleridir" dedi. Genç, kazalann olduğu diğer kavşaklarda da aynı uygulamayı gerçekleşti receklerini bildirdi.