Katalog

Cumhuriyet Imtivaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yaym Yönetmem Orhan Erınç 0 Genel Yayuı Koordjnatonı Hıkmet Çehnkaya0YazıışlenMuduru Ibrahım Yıldız 0 Sorumlu Mudur Fıkret tlkız 0 Haber Merkezı Muduru Hakan Kara • Gorsel Yonetmen Fîkret Eser Isthbarat CengızYıIdınm0Ekonomı Ozlem V üzak 0 Kultür Handan Şenköfcen 0 Spor \bdulkadir Yücelman 0 Makaleler Samı Karaoren 0 Duzeltme Abdullah \ azıcı 0 Fotoğraf Erdoğan Köseoğiu 0 Bılgı Belge Edıbe Buğra 0 > urt Haberlen Mehmet Fanrç Ya\ın Kurulu tlhan Selçuk (Başkan), Orhan Ennç, Okta> Knrtböke Hıkmet Çetinkav». Şükran Soner, tbrahım \ ıktaz, Orfaao Barcah, Mustt/ı Balbav. Hakan Kara. Ankara Temsılcıst Mustafa Balbay Ataturk Bulvan No 125, Kat4, Bakanlıklar-Ankara Tel 4195020(7 hat) Faks 41950270tzmırTemsılcısı SerdarKmk, H ZıyaBlv 1352 S 2/3Tel 4411220, Faks 4419117 0 Adana Temsılcısı Çeün Yıgenoğlu, Inonu Cd 119 S NolKatl.Tel 363 12 11, Faks 363 1215 Müessese Müdunı Üjtün Akmen 0 Koordınator Ahmet Kornlsan 0Muhasebe Bfilent Yener • lda re Hüıeyın Gürer0 Bılgı-lş- iem Naıl tnal 0 Satış Fazıltt Knza MEDYA C • Yoneüm Kurulu Ba«kanı Genel Mudur Gilbin Erdnran • Koordınator Reha Ifrtman 9 Genel MudurYarduncısı S«vdaÇob»a Tel 514 07 53 5139580 5138460-61 Faks-5138463 Yavımlajuı \eBa&an Yenı Gtın Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A Ş TurkocagıCad 39 41 Cağaioğlu 343^4 lstanbul PK 246 Sırkecı 34435 lsunbul Tel (0212ı 512 05 05 (20 hat) Faks (0212) 513 8< 95 www cumhunyet com tr 20KASIM1999 Îmsak5 19 Güneş 6 50 Öğle 1] 57 fiandı 14 27 Akşaml6 50 Yatsı 18 15 başlıyor Haber Merkezi-tU Devlet Konservatuvan Opera Bölümu'nü bitırdıkten sonra yurtıçı ve yurtdjşında dunyaca ünlu hocalarla tango muzığı ve dans çalışmalan v apan Tanju Yıldınm, ıkı yıldır çalışmalannı Turkıye'de sürduruyor Yıldınm, Moda'dakı Salıh Zekı Kolat Kulturevı'nde de haftanın üç gunu her yaş grubundan katılımcilara Arjantın tangosu ve tango milonga öğretıyor Fırtma Vadisi davasmda karar • TRABZON(AA)- Trabzon Idare Mahkemesı, Rıze'nın Çamhhemşın ilçesınden geçen Fırtına Deresı uzennde ınşaatına geçen vıl başlanan Dılek- Guroluk HES'e venlen "ÇED olumlu belgesı"nı, dun, "ustun kamu yaran gorulmedığı" gerekçesıyle ıptal ettı Mahkemenın gerekçesınde, "ÇED olumlu belgesı"nın yetersız olduğu vurgulanarak "Projedekı eksıklenn, ÇED raporunu hazırlayanlarca bıhnmesının mumkün olduğu, ancak bu gıbı konulann bırtakım varsayımlar ve vaatler veya belgeye davandınlmamış taahhutler ıle maskelendığı gorulmûştür Dereye bırakılacak su mıktanyla ilgılı veterlı ölçude Ijf saplama yapılmadığı anlaşılmıştır" denıldı Yüz binlerce çocuk savaşlann, cinsel istismarlann içinde eğitimden yoksun olarak büyümeye çalışıyor Çocuklar lıaldarmı anyorSAADETUSLU Savunmasız konumlan nedenıvle ozel bır duyarlılığa ve korunmaya muhtaç olan çocuk- lann haklannı gûvence altına almayı amaçla- yan "Çocuk Haklanna Dair Sörieşme" 10'un- cu yılını doldurdu Bugun gehşmekte olan ülkelerde hâlâ 130mıl- yonu aşkrn çocuk temel eğıtıme enşmeden bu- yüyor, 300 bın çocuk savaşın ıçınde yaşıyor, 15 mılyon çocuk anne oluyor ve AIDS yüzunden ölen 14 mılyonkışının dörtte bınnı çocuklaroluş- turuyor Çocuklan bunlann dışında cinsel ıstıs- mar, ışçılık, beslenme bozuklugu gıbı tehlıke- lcr de beklıvor Turkıye'nın de 1990 yılında ımzalayıp ancak 5 vıl sonra onayladığı sozleş- meye gore 18 yaşm altındakı her msan çocuk olarak kabul edılıyor Çocuk haklanna ılışkm bugune kadar hazırlanmış en eksıksız belge olarak kabul edılen sozleşme, aynı zamanda uluslararasınıtelığıençabukkazanan belge Söz- leşme çocuklannyaşama,gehşme,korunmave kaölım haklannm güvence altına aJınması ıçın temel ılkelen belırlıyor Türn dunya çocukla- nru kapsayacak bıçunde hazırlanan sözleşme- nın en önemiı ılkesı "aynmcılık yapılmaması" Oysa gelışmemış ve gelışmekte olan ulkeler arasındakı çocuklann durumlan arasındabüyuk uçurumlar var Bu yıl ılk kez "Çocuk risk öiçütû" kavramı- nı ortaya atan UNICEF, çocuklann dunyaya geldıklen andan ıübaren karşılaştıklan çeşıtlı nsklen ülkeler arasında karşılastırdı "Beş yaş alü oiümler, düşük Idloluluk, ilkokul eğjthm, AIDS, beslenme. işçfiik" gıbı nsklenn yer aldı- ğı çalışmada, bır çocuk 61 puanlık ortalama ıle en yuksek nske Sahra- Güney Afhka'da maruz En duşük nsk 6 ıle Avrupa'da görülürken ülke- mızde bu nsk ölçütü 15 olarak belırlendı Sözleşmeyı gunümûzde ABD ve Somalı dı- şındakı 191 ulke ımzaladı 20 Kasım 1989 ta- nhınde BM tarafından kabul edılen ve 2 Eylul 1990 tanhınde yürurluğe gıren sözleşmedekı ba- zı maddeler ıse şöyle sıralanıyor • Hakkrm bepsı ısbsnasız bütun çocuklarıçin geceıüdır. Çocuğun hangı bıçunde olursa otsun aynmcüıktan korunması ve baklannın savu- nutması içüı yapıa gınşunlerde bulunulması devfetin yfikfimlulûğüdür. • Her çocuk özune bağlı vaşama hakkına sa- hıpür Taraf devletler çocuğun hayatta kalma- sı ve gelışmesı ıçın her tûrlü çabayı göstenr • Bir çocuğun yeüştinlmesınde başhca so- rumluluk ana-babaya aittir. Ancak devlet bu alandaonlaragereklİ yardımıgosterecek, çocuk bakun kurumlannı gehştireceknr. • De\ letler cinsel anlamda kotûye kullanım ve sömuru dahıl her tûrlü fızıksel ve zıhınsel zarar ve ıhmale karşı çocuklan koruyacaklar- dır _ • Ozürlü çocuklarözri muamete,eğinmve b»- kun gönne hakkına sahipbrier. • tlkö^retım zorunlu tutulmalı ve parasız ol- malıdır • Çocuklar, dinlenecek ve oynayacak zama- na, kulturel ve sanatsal faalrseöere kaütana an- lanunda eşıt olanaklara sahıp ohnalıdıriar. • Devletler çocuklan ekonomık somûrü- den, eğıtımlenne engel olabılecek ya da sağlık ve esenlıklen açısından kendılenne zarar vere- bılecek ışlerden koruvacaklardır • 18 vaşından önce ışienen suçlara idam ya da ömûr boyu hapis cezası vcniemeyecektir. • Tutuklu ya da hûkumlu durumlardakı ço- cuklar yetışkınlerden aynlacak, bunlara ışken- ce ya da acımasızca ve aşağılayıcı herhangı bır muamele yapılmayacaktır • 15 yaşmdan kûçük hıçbir çocuk, çaüşma- lardayeralmamaiıdır Suahlı çaüşma ortamla- rmda otan çocukJara özel konıma sağlanmalı- (br. • Sözleşmeyı onaylavan parlamento ve hu- kümetler sözleşmemn hûkümlen ıle uyumlu yenı yasalarhazırlama veya mevcut yasalan bu doğrultuda değıştırme durumundadırlar Her 100 çocuktan 24'ü eğitimsiz Türkiye Çocuk Vakfi tarafindan hazırlanan bir raporda. dunyada her 100 çocuktan 24'unun eğitim ve oğretim olanaklanndan yararlanamadjğı belirtM. Çocuk Vakfi tarafindan hazırlanan ve "Haklan Çalınmış Çocuklar Raponı" adı verilen çahşmaya gore dunvada 2 mUyar 625 mıhon çocuk > > aşiyor. Bu çocukkrdan 6-11 yaş gnıbu arasındaki her 100 çocuktan 24'ü de okuma yazma bilmiyor. Rapora göre Turkrve'de 0-18 >~aş grubunda çocuk nufusu 25 mıhon. Bu çocuklardan 15 mıhonu ükoğretun ve lise duzevinde eğiom ve oğretim goruvor. Turkhe'de 100 kız çocuğundan 29'u okula gıdemıyor. Her vıJ 1 mıfyon 358 bın bebeğın dunvava geklıği Turkıye'de. bebek olum hıa bınde 422 seviyesinde bulunuyor. Dünya'ya başka bir çerçeveden ba DUIMYA Bu kez Dünya Gençtik Merkezi'ne kendiniz için bir şeyle bakmaya gelin. \ Burada yaşadtğınız mekâniara renk katacak, yaşam coşkunuzu çoğaltacak binlerce seçenek var GENCLIK MERKEZI iLO'ya göre 15 olması gerekiyor 00 Ulkemizde çalışma yaşı 6'lara indi ! tstanbul Haber Servisı - Ulkemizde çalışma yaşı 6 yaşına kadar ınmış bulunu- yor Çalışma sartlannın ıyı- îeştınlmesı ve eğıtımın art- tınlmasına yönelık çabalar sürerken Turkıye 'de çocuk- lann dörtte bın çalışma ha- yatının ıçınde Tûrkıye'nın de ımzaladığı ILO sözleş- mesıne göreyse çocuklar- da çalışma yaşının 15 ol- ması gerekıyor Gunûmüz- de sadece gelışmekte olan ülkelerde 250 mılyon ço- cuk çalışma yaşantısının ıçınde Pakıstanlı küçük (kbal, ulkesındekı halı dokuyucu- su çocuklar ıçın bır donum noktası ounuştu. Sureklı ha- lı tüccarlannın elınden kur- tulma çabası ve yaptığı ey- lemlerle, ışverenlenn hede- fı halıne gelen Ikbal, 6 ya- şında aılesı tarafindan ışve- rene kıraya venlmıştı tk- bal 'uı ozgürlük ıçın verdı- ğı mücadeleden rahatsız olanlarhenuz 12 yaşınday- ken onu katletmışlerdı Ik- bal. .AK,Av-şe,Hasan. Ucuz olduğu ıçın gıderek artan çocuk ışçılığı, günumuzde ülkelenn en onemlı sorun- lan arasında yennı aldı Türkıye'de de çocuklar ayakkabı boyamadan sımıt satmaya, kaportacılıktan tor- nacılığa kadar pek çok ışte çalışıyor Yapılan araştır- malara gore ulkemizde 6 ıle 14 yaşlan arasında çahşan çocuk sayısı 1 mılyon 800 bın Çocuk Haklan Sozleş- mesı ne göre ıse 18 yaşına kadar her kışı çocuk sayıl- dığı goz onüne ahnırsa bu rakamın daha da artacağı- na kuşku yok. Çoğu kayıt dı- şı olan çocuk ışçıler az pa- rayla çahştınldıklan gıbı ışveren ıstedığı zaman ka- pı dışan edebılıyor e-posta: tan @ prizma. net tr __- - ., MESELA DEDİK ERDAL ATABEK Aferin Sana Erkan Çocuk... y^Knton'ın zıyaretınde pek V_/ değışık görûııtüleT ortaya çıktı Aşın konukseverlığunızden olacak, bütûn yüzlerde gûlücûkler behrdı, herkeslerde tuhaf tuhaf haller gorûldü Kımılen, Clınton'ın ılgısını çekmeye dönük manevralar gelıştınrken kımılen de "aman efendim, gelmenizden bahtijar oiduk" durumlanna gırdı Bütûn bunlara hıç kulak asmayan tek kışı ıse "Erkan çoctık" oldu Oyle kı, Clınton amcasının hoppalamasına bıle aldırmadı da burnunu tutup bır güzel oynadı Şımdı bu pek oğretıcı zıyaretın taraflanna bır bakalım Bizimkiler neler yaptı... ızımkıler hepten şaşırttı Haru eskı bır öykû vardır, adamın dokunduğu altın olur, neye dokunsa altına çevınr, baştan çok ıyı görunûr, sonra elmı uzattığı yemek de altına dönunce durumu kavrar. öyle bır şey oldu Galıba Clınton'a dokunurlarsa yeşıl kart sahıbı olacaklannı sandılar kı ellennı uzatıp dokunmaya çalıştılar Göz goze gelmek ıçın ne numaralar çevırenler vardı Oturduklan yerden sûreklı goz mesajlan verenler, bır anlık göz takılrnasından mutlu oldular Elme dokunup Amenkan elektnğı alanlar bır sûre kendılenne gelemedıler de ellennı uzun süre yıkamadılar Onun bır yenne dokunanlar uzun sure bu kutsallığı nasıl koruyacaklannı bılemedıler Bizimkiler güldûler, gulumsedıler, guleç yüzlü oldular, gülucûkler dağıttılar Butun bunlan, "yeri mi?" demeden, "sn-as nu?" dıye düşûnmeden, "bu çocukça haller f • A<S,tE»JCEZ • LYA 2000 • M:G?OS BEYLİKC ifıOS AÎJKARA • ZAFER S LAZA BURSA bh-az tuhaf olmuvor mu?" dıye akletmeden surdurup durdular Hayret kı hayret Bızımkılen başka zamanlarda görmesek bız bıle kanıp "dur hele, biz ne gûleryüzhı imişiz de haberimiz yokmuş" dıyeceğız ya, bız bızı çok ıyı bılınz Kendı kendımıze kaldığımız zaman bumundan kıl aldırmayanlann bu gülûnç hallennı görduk de bız de çok gûldûk Aman Clınton ıyı kı geldın de bızımkılen de o hallerde gorebıldık Ayol sızlere neler oldu 9 Nasıl oldu da bu hallere duştünuz"? Vah vah kı vah vah Ya Clinton?... oğrusu adam hıç aldırmadı Bızımkılenn o gormemış, Amenka'dan zengın akrabalan gelmış hallenne kulak bıle asmadı Dûnyanın ne hallennı, ınsanlann ne tutumlannı görmûş bınsı olarak "kendisi gibi davTandı" Rahat bır Amenkalı Geçerken uğramış gıbı yaptı Iyı hazırlanmış konuşmasını okudu Bızım hassas olduğumuz noktalara dıkkat edılerek hazırlanmış konuşmasını rahat sundu Bızımkılere "A baksana, o da bizden, Türk gibi" dedırttı Sonradan bunlan mcelerken bu yonımlara hafıfçe gûlecektır, ama yorumlann basıt duygusallığı, ön hazıruklann doğru yönde olduğunu düşundurtecektu" "Tûrkler pek duygusaktar, gonüDerini almak kolaydır, yeter ki onlan pek sevdiğinizi belirtin, onlarsız olamayacağııuzı soyleyin yeter" dedıklen zaman ıçınden geçen "hadi carum, bu zamanda böyle toplum kaldı mı?" dıye düşundugunden kımseye soz etmeyecektır Tûrklennpek sempatık, pek gûleryüzlû, ıstenenlen dünden vermeye hazır bulduğunu tam olarak açıklamayacak, ancak hıç zorlanmadığını söylemekten çekınmeyecektır "Sadık müttcfık" olarak daha garantıh ışler ıstenebıleceğmın altını çızecektır Danışmanlanna teşekkür edecektır Clınton, olması gerektığı gıbıydı Celellm Erkan çocufia... / *şte Erkan çocuk hepımızın yûzünü güldûrdü Bır kere Clmton mlınton dınJemedı, çok rahattı Yanı öğretsen olmaz, yavnımuzda ne ağlama, ne çekınme, ne anasmın kucağıru arama Sankı nerede ne yapacağını bıhyor, öyle keyıflı Elını uzatıp Clınton'ın burnunu ellemesı de ayn bır gûzellık Neredeyse Clınton'a, "şu burnunu dunvanın her işine sokina, biraz da başuu dnüe" demek ıstıyor Clmton'da da bır neşe, bır keyıf Adam ayak basrı basalı doğal bn- davramş görûnce bağnna bastı Böylece guzel bır ıkılı oluşturdular, Türk- Amenkan dostluğunu da pekışünnış oldular Erkan da pek cıddı cıddı durdu Işte "doğal bir karşdaşnu" dıye buna denır Bızım Erkan bır anda dunya haberlenne gınverdı Demek kı, kıssadan hısse, bızım doğal olabılmemız ıçın bebek olmamız gerekıyor Bebeklığı gende bırakıp da büyudûk mü bızde doğal olmayan bır şeyler belınyor, bır hallere gınyoruz Afenn sana Erkan çocuk, bızı ıyı temsıl ettın, yüzümüzü güldürdün, bız de senı çok sevdık Dansı büyüklenmızın başına.