Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
-41 ARALIK 1998 CUMA CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
İJniversiteden
önce danışma
birimi
• İstanbul Haber Senisi -
1 999-2000 öğretim yılında
açılması tasarlanan Sabancı
Crıiversitesi. öğrencıler ve
aileleri>le sürekJi iletişim
kıırmak amacıv la
iiniversıteden önce "öğrenci
danışma bırimi"ni kurdu.
JCaraköy Bankalar Caddesi
Vo: 2 adresinde açılan
biriırte. salı ve pazar gürüeri
hariçhergün 10.00-17.00
saatlen arasında
başvurulabilecek.
Öğpetmenin
öldüpülmesi
• İstanbul Haber Senisi -
Özel Doguş Lisesi matetnatik
öğretmeni Şehnaz Aras'ı
öldürdüklen ıddiasıyla
haklarında dava açılan 5
sarugın >argılanmasına
devam edildi. Kadıköy 2.
Ağır Ceza Mahkemesi'nde
yapılao duruşmaya tutuklu
sanjkiar Atanur Çevikol,
Bahattin Aras. Mustafa
Turan, giyabi tutuklu Mehmet
Aras ve tutuksuz sanık Fuat
Aras'ın katılmadıği
duruşma> ı mahkeme heyeti
erteledi.
İnternerte uçak
bileti müzayedesi
• İstanbul Haber Senisi -
Lufthansa Alman Hava
Yolları bugün ve yarın
Lufthansa \e ETM
Enformasyon Teknolojileri
AŞ işbırlığıyle düzenlenen
açık arttırmada. ulaşım ağı
dahılındekı 40 uçuş noktasuıa
40 adet bilet satışa sunulacak.
Aynntılı bılgı ıçin İnternet'te,
(www.lufthansa. com. tr.)
adresıne girilmesı gerekiyor.
Eğitim-Sen
üyelerine gözaltı
• İstanbul Haber Senisi -
PK.K. liden Öcalan'ın
ltalya"da yakaianmasını
protesto amacıyla açlık grevi
başlatan Eğitim-Sen
Bahçelievler 1 No'lu Şube
iiyesı 34 kişi dün İstanbul
Terörle Mücadele Şubesi
ekıplennce gözaltına alındı.
Lucky-S
davasında karar
Ü İstanbul Haber SenisN°-
Akdenız'ın uluslararası
sulannda yakalanan 14 ton
uyuşturucu yiiklü Lucky-S
gerrusinin sahibi olduğu öne
sürülen Şev ket Çubuk.
istanbul 1 No'lu DGM
tarafından 4 yıl 2 ay ağır
hapis cezasına çarptınldı.
ÇBV'den
Cumhuriyet paneli
• İstanbul Haber Senisi -
Çağdaş Eğıtım Vakfı (ÇEV),
gençlen Cumhunyet
kazanımlan konusunda
bilgilendirmek amacıyla
yann "Cumhuriyet" konulu
bır panel düzenle\ecek. Panel
İstanbul Cnıversitesı Fen
Edebiyat Fakültesfnde saat
11.00"de yapılacak.
Gaziantep'te
Beğendik açılıyor
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Beğendik'in
Gazıantep mağazası, bugün
Cumhurbaşkanı Sülejman
Demırel'm katılacağı törenle
açılıvor. Açılışta Banş
Manço"nun konser vereceği,
akşam da ha\ ai fışek gösterisi
yapılacağı bildirildi.
Bilican'dan ziyaret
• İstanbul Haber Senisi -
Emniyet Genel Müdürü
Necatı Bilican. dün Özel
Darüşşafaka Lisesi'nı ziyaret
etti. Bilican. okulda öğrenim
gören 27 şehit polis ve asker
çocuğuna çeşitli hediyeler
vererek onlarla sohbet etti.
ÇYDD konferansı
• İstanbul Haber Senisi -
Çağdaş Yaşamı Destekleme
Derneğı Kadıköy Şubesi.
yann "Seçim Sistemleri ve
Sı>ası Partiler" konulu bir
konferans düzenleyecek.
Konferansa Marmara
Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Anayasa Hukuku Anabilim
DalıBaşkanı Prof. Dr.
İbrahim Kaboğlu konuşmacı
olarak katılacak.
GATAManşı
• İstanbul Haber Senisi -
Gülhane Asken Tıp
Akademisfnin (GATA)
kuruluşunun 100. yıldönümü
dolayısıyla 10 şaire verilen
marş sözü yanşması
sonuçlandı. Seçme kurulunun
değerlendırmesi sonucunda
Avhan Inal birinci oldu.
İÜ'de çatışma
• İstanbul Haber Senisi -
İstanbul Üniversitesi İletişim
Fakültesi'nde sağ ve sol
görüşlü öğrencıler arasında
çıkan çatışma sonucu. iki
öğrenci gözaltına alındı.
Türk-îş Başkanı Meral, işveren ve hükümetleri suçladı; krizden işçilerin sorumlu olmadığını söyledi
'Ekonomik Konsey toplanmah'ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türk-lş
Genel Başkanı Bayram Meral, öncelikle
tekstil sektörünü etkileyen bunalımda
işçilerin "neden değü, mağdur olduklarını"
vurguladı. tşveren ve hükümetlenn
dünyada yaşanan gelişmeler karşısında
"vurdumduymazhk" içinde olduklannı
kaydeden Meral, "Ekonomik \e Sosjal
Konsey'in bu gûndemle acilen toplanması
gerekmektedir " dedi.
Meral, ellerinde kesin rakam olmamakla
birlikte yaklaşık 600 bı'n işçinin işten
çıkanldığını söyledi.
Meral, dün düzenlediği basın toplantısıyla
yaşanan ekonomik bunahmı değerlendirdi.
Iç ve dış borçlann giderek arttığını anlatan
Meral. "Bu borçlann büyük bir bölümü,
bugün krizden \akınan sermayeye şu ya da
bu biçimde aktanlmış. kredi olarak
• Bayram Meral, tekstilde yaşanan krizden işçilerin
mağdur olduklannı söyledi. işveren ve hükümetlerin
yaşanan gelişmeler karşısında "vurdumduymazlık"
içinde olduklanm belirten Meral, "Ekonomik ve
Sosyal Konsey'in bu gûndemle acilen toplanması
gerekmektedir" diye konuştu.
• Iç ve dış borçlann arttığını söyleyen Meral, "Bu
borçlann büyük bir bölümü, krizden yakman
sermayeye aktanlmış, kredi olarak
kullanılmıştır" diye konuştu. Meral, önlemlerin
alınabilmesi için bugün TISK Genel Başkanı Refik
Baydur ile toplantı yapacağını belirtti.
kullanılmıştır Yüzde 150'lik süper faizden
yararlananlar da, 1994 yılında üç ayda
yüzde 50 net faizi aurken sesleri
çıkmayanlar da, bugün krizden şikâyet
etmekte olanlardır" diye konuştu. Türk-lş
Genel Başkanı Meral, bunalımın ana
nedenlerini şöyle açıkladı:
"Teşviklerin plansız ve programsız
verilmesi. kamu açıklanrun özelleştirmeyte
ve iç-dış borçla kapatümak istenmesi,
yüksek kâr beklentisiyle yüksek faizli
kredilere yönelinmesi ve sonra ödeme
güçlüğü içine düşülmesi. Ulusal devietin
küçültülmek istenmesi, ekonomiyi
duzenleyici rolünün reddedilmesi, her şeye
piyasanuı hâkim olması gerektiği
anlayışının uygulanmasL"
Türk-lş Genel Başkanı Meral, işçi çıkaran
şirketlere şu eleştirileri getirdi: "Pazan
işçiler mi daralttj, ekonomideki \angını
işçiler mi çıkardı ki, bugün yüz binlerce
işçinin ekmeği ellerinden aluımak isteniyor?
Bugün fedakârhk sırası, krizi yaratımş
olanlardadır, zamanında gerekli tedbirteri
almamış olanlardadır. Ekonomik
bunalımdan çıkışuı yolu; işçi çıkarmak,
işçilerin ücretlcrini indirmek. işçi hak ve
özgürlüklerini kısıtlamak değüdir." Meral,
işverenlere "Fabrikalaruııza fabrikalan, bu
işçiler sayesinde kattuuz. Yülarca devietin
imkânlanndan başka hiçbir ülkede
olmayan biçimde yararlanduuz. Bugün
ülkeyi felakete sürüklemeyin. Sosyal
paüamalara yol açacak, iilkeyi yeni
sıkmblara sokacak işçi kıyımlanna
başvurmayın" diye seslendi.
Türk-lş Genel Başkanı Meral, önlemlerin
alınabilmesi için bugün TİSK Genel
Başkanı Refik Baydur ile değerlendirme
toplantısı yapacağını belirtti.
Hak-lş Genel Başkanı Salim Ushı, bazı
işverenlerin işçi çıkarmayı tehdit aracı
olarak kullanmasının doğru olmadığına
dikkat çekerek bunalım yönetimi
oluşturulması gerektigini söyledi.
Türkiye'yi yönetenlerin tmgüne kadar sivil
toplum örgütlerinin görüşlerinden
yararlanmadıklannı ve onlan birer "konu
mankeni" olarak kullandıklannı söyleyen
Uslu, bundan sonra ülkeyi yöneteceklerin,
örgütlerin görüşlerinden yararlanmasını
istedi.
GrevdeMİSMMMO
çalışanlaruta destek
İstanbul İşçi Sendikalan Şubeleri
Plarförmu, İstanbul Serbest Muhasebeci
Mali Müşa\irler Odası (İSMMMO)
çalışanlannın 37. gününe giren grevini
ziyaret ederek destek verdi. İSMMMO'nun
Fındıklı'daki nu'rkc/indt' gerçekleştirilen
destek ziyaretine Türk-İş İstanbul Bölge
Başkanı Faruk Büyükkucak, grevi
düzenleyen Tez-Koop-İş 2 No'lu Şube
Başkanı Hulusi Uğurcan, Basm-tş Başkanı
Kenan Kaya, Haber-İş Başkanı Levent
Dokuvucu ile grevdeki Tuzla deri işçileri ve
SSK çauşanlan katıldı. Yaklaşık 70
emekçinin bir araya geldiği eylemde,
"Zafer direnen emekçinin olacak",
"Yaşasın sınıf dayanısmasr, "Birük,
mücadele, zafer", -İşçilerin buiiği
sennayeyi yenecek" ve "Krizin faturas
patronlara" sloganlan atıkİL
TÜSlAD YÎK Başkanı Eczacıbaşı, bunalımın nedeninin iyi değerlendirilmesini istedi
4
3OO bin ldşi daha çıkarılacak'ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türk
Sanayicıleri ve Işadamlan Dernegi (TÜSİ-
, AD) Yüksek Istişare Konseyı (YİK) Başka-
nı Bülent Eczacıbaşı ekonomik bunalım ne-
deniyle 300 bin kışmın daha işini kaybetme
tehlikesi altında olduğunu söyledi. TUSİAD
Başkanı Muharrem Kayhan da dünya bu-
nalımını 1999'da tüm toplum kesimlerinin
"kendietinde hissedeceğini" belırterek her-
kesın çözüme katılması gerektigini söyledi.
Kayhan, kurulacak hükümetin gelecek 4.5
ayı yalnızca ülkeyi seçime hazırlayarak ge-
çirmesinin Türkiye açısından büyük bir
u
lüks" olacağını belirtti.
TÜSİAD YÎK, 1998'in son toplantısını
dün Ankara'da gerçekleştirdi. Eczacıbaşı
açılışta yaptığı konusmada,$ön verilere gö-
re tekstil- konfeksiyon, deri, otomotiv, de-
mir-çelik ve inşaat sektörlerinde bunalımın
yoğunlaştığını, tekstil-konfeksiyon sektö-
ründeki yıllık üretün gerilemesinin ekim ayı
Cumhurt)aşkamSMejTnanDemirel,ildgü^dürİstanbul'daaçüıştanaçıuşako-
ş u y o r j , ^ s a b a h n g _ T L k ) n s v e Le0 k u l u p l e r i tarafindan Beşiktaş'ta yapü-
nlan Gazi Mustafa Kemal İlköğretim Okulu'nun açıhş törenine katüan DemireL öğleden sonra da Mermerci ailesi tarafindan Kihos'ta >apö-
nlan Adile-Sadullah Mermerci Polis Okulu'nun açıûş törenine katıldı. İçişleri Bakanı Kutlu Aktaş, Mermerci V'akh Başkanı Ali Rıza Özdemir,
Emniyet Genel Müdürü Necati Bilican, İstanbul Valisi Erol Çakır, İstanbul Emniyet Müdürü Hasan Özdemir ve eski İstanbul Emniyet Müdü-
rü ve DTP MUletvekili Necdet Menzir ile Süha Mermerci'ye şükran plaketi veren Demirel'e, Kutlu Aktaş da bir plaket sundu. Demirel akşam
saatlerinde de Gaziosmanpaşa'da vaptırılan Özel Şafak Hastanesi'nin açıhşını yaptL (Fotoğraf: HATİCE TUNCER)
Başbakan Mesut Yılmaz, esnaf ve sanatkarlara ağırlıklarını koymasını istedi
'Krizle ilgili önlem alınacak'
.4NKARA (Cumhuriyet Büro-
su) - Başbakan Mesut Yumaz. üre-
tim sektörlerinin işçi çıkarmadan
faaliyetlerini sürdürebilmeleri için
gerekli her türlü önlemin alınaca-
ğını belirtti. Esnaf ve sanatkarlara
siyasete ağırlıklarını koymalan
çagnsmda bulunan Yılmaz, "Ağu*-
hğınızı koyun ki bu siyaset bezir-
gânlanyla bizi karşı karşıya bırak-
mavın" dedi.
3. Esnaf ve Sanatkârlar Şûrası,
dün Yılmaz, Başbakan Yardımcısı
Bülent Ecevit, Sanayi ve Ticaret
Bakanı Yalım Erez'in katılırruyla
başladı. Erez, inşaat. tekstil ve oto-
motiv alanlartnda yaşanan bunalı-
mın daha önceki sorunlardan çok
daha önemli olduğunu \iirgulaya-
rak 1 milyon işçinin toplusözleş-
melerininyapılacağını. gerçeği gö-
rerek doğru kararlar alınması ge-
rektigini söyledi. Devlete borç ve-
ren bankalann "tefeci" haline gel-
diklerini vurgulayan Erez, bankalar
yasa tasansının bir an önce yaşama
geçirilmesi gerektigini belirtti. Yıl-
maz, Türkiye'nin yaşadığı bunalı-
mın. dış dünyada yaşanan ekono-
mik gelişmelerden kaynaklandığı-
nı; 55. hükümetin kesinlikle "po-
püüst" politikalar uygulamadığını
kaydetti. Uzakdoğu'daki bunalımı-
Soprano Zehra
Yihhz anüdı
1997 yılınin 12 Arahk Cuma gecesi,
Almanya'da iken bir be\in kanaması
sonucu yitirdiğimiz tstanbul Deviet
Opera ve Balesi sanatçısı, soprano Zehra
Yıldız. ölünıünün birinci yildönümüne
iki gün kala mezan başında anıkh.
Aşiyan Mezartığı'nda düzenlenen anma
törenine, Yıldız'm ailesi, çabşma
arkadaşlan ve dostian katıldı. Anma
töreninde konuşan Türkiye Opera ve
Bale Çahşanlan Vakfi (TOBAV)
' Başkanı Suat Ankan, u
Önüne gelenin
deviet sanatçısı ilan edildiği bir
dönemde, bu unvanı gerçekten hak
etmiş bir insan yaüyor burada" dedi.
nın Rusya'ya ardmdan da Latin
Amerika ülkelerine sıçradığını an-
latan Yılmaz, Rusya'ya yapılan ih-
racatın 220 milyon dolardan 30
milyon dolara indiğini vurgulaya-
rak Rusya'nm Türkiye açısından
ihracatta ikinci, müteahhitlik sek-
töründe birinci ülke olduğuna dik-
kat çekti. Ecevit, Türkiye'nin cid-
di bir ekonomikbunalım yaşadığı-
nı \-urgulayarak hükümetin hiç gö-
revden aynbnamış gibi
gerekli önlemleri almak
için çalışmalannı sürdür-
düğünü söyledi. Hükü-
metleri dönemimde, es-
naf ve sanatkâra her türlü
desteğin verildigini söy-
leyen Ecevit, çete ve maf-
yayla mücadele eden hü-
kümetin "çetelere bulaş-
mışgibi'' düşürülmesinin
bü>TÜk bir haksızlık oldu-
ğunu belirtti.
Türkiye Esnaf ve Sa-
natkârlan Konfederasyo-
nu Başkanı Derviş Gün-
day, esnaf ve sanatkânn
siyaset yapmalannın
önündeki engellerin kal-
dınlması gereğine dikkat
çekerek bununla ilgili ya-
sa tasansım engelleyen-
lerden hesap soracaklan-
nı söyledi.
itibariyle yüzde 21 düzeyinde olduğunu bil-
dirdi. Eczacıbaşı "Daha da önenüisi istih-
damdagerileme 20 bin kişi dolaymda \e 3Q0*
bin kişinin daha işini kaybetme tehlikesi al-
nnda olduğu befirtifiyor'' dedi. Eczacıbaşı
otomotivde de işten çıkanlmalann başladı-
ğına işaret ederek ekonomideki yavaşlama
hızının ve boyutunun bekle-
nenden fazla olduğunu söy-
ledi.
Bunalımın nedenlerinin
iyi değerlendirihnesi gerek-
tigini belirten Eczacıbaşı,
açık ekonomiye geçildiğin-
den bu yana ilk kez dış et-
kenlerin durumu ağırlaştır-
dığı bir oluşumla karşı kar-
şıya olunduğunu kaydetti.
Eczacıbaşı çözüm olarak,
olağan reçetelerde yer alan
genişlen'ci önlemlerle iç tale-
bi uyarma politikalarmdan
kaçuıılmasını istedi. Eczacı-
başı alınabilecek önlemleri
şöyle sıraladı:
• Kurumlar Vergisi Ya-
sası'nın geçici 23. maddesi
yürürlükten kaldınhnamalı,
geçerlilik süresi uzatıhnalı.
• Kurum kazançlan için
getirilen geçici vergi uygula-
ması gözden geçirilmeli.
• Kısa vadeli kredilere
uygulanan KKDF kesintisi
kaldırılmalıdır. Döviz üze-
rinden kısa vadeli borçlan-
ma maliyetini arttıran bu uy-
gulama hiç değılse ertelen-
melidir.
• IMF ile global krizin
etkilerini hafifletmek üzere
oluşturulmuş yeni kredı ola-
naklanndan yararlanmamızı
sağlayacak anlaşmalar için
ciddi hazırlık yapılarak gö-
rüşmeler başlatılmahdır.
• Siyasi koşullarneolur-
sa olsun, önemli yapısal re-
formlar gündemden düşürül-
memelidir.
• Bunalımın derinleşme-
sinden zarar görecek kesim-
lerin en başında çalışanlann
bulunduğu unutumıamalı,
Eczacıbaşı, telaşla alınabile-
cek yanlış önlemlerin en az
aşın iyimserlik kadar tehli-
keli olacağına dikkat çekti.
Konuşmasında siyasi so-
runlara ağırlık veren Kay-
han, kurulacak hükümete se-
çim hükümeti gözüyle bak-
mamn "maddeten itnkân-
sız" olduğunu söyledi. De-
mokratik ölçütlerin yüksel-
tihnesi için gerekli yasal ve
anayasal değişikliklerin ya-
pılması gerektigini vurgula-
yan Kayhan, seçim sistemi,
siyasi partiler yasası gibi
vazgeçihnez reformlann ya-
pıhnası, yerel yönetimler ya-
sası başta olmak üzere idari
reformun ana parçalannın
tamamlanması, çetelerle
mücadeleyi destekleyecek
hukuki düzenlemelerin ger-
çekleştirilmesi gerektiğini
söyledi.
'Türkiye Cumhuriyeti 'nin 75.
Yılına Toplu Bakış' kongresi
'Mandacılık
hortlatılmak
isteniyor'
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - "Bilanço 1923-
1998. Türkiye Cıunhuriyeti'nin 75 Yıhna Toplu Ba-
kış'' adlı uluslararası kongre dün başladı. Princetovvn
Üniversitesi Ortadoğu Uzmanı Prof. Dr. BernardLe-
wis, Osmanlı devletinin şenat kurallan ve otokratik
yapısı nedeniyle Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşu-
nun çok zor koşullarda gerçekleştiğine dikkat çeke-
rek "Atatürk önderliginde Türkiye Cumhuriyeti, Os-
manlı'nın yapamadığını gerçekleştirerek entelektüel
Baühlaşma anla\ ışını benimsedi. Duraklamalara kar-
şın Türk demokrasisi ikrliyor, birçok ülkeyeörnek ohı-
yor" dedi. Türkiye Sosyal Bılimler Derneği Başkanı
Prof. Dr. OguzOyan, Islamcılardan liberallere kadar
uzanan kesimin mandacıhğı "horuatüğını" söyledi.
Türkiye Bilimler Akademisı, Türk Sosyal Bilinvı,
ler Derneği ve Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Ta-
rih Vakfi tarafindan düzenlenen kongre dün ODTÜ'de
başladı. 26'sı yurtdışından ohnak üzere toplam 126
bilimadamının katıldığı kongrede, Cumhuriyet süre-
ci masaya yatınldı. Ortadoğu Uzmanı Prof. Dr. Ber-
nard Lewis, Osmanlı devletinde egemen olan otok-
ratik deviet yapısı nedeniyle Cumhuriyete geçişin ko»:
lay olmadığına dikkat çekerek "Ancak Türk haUa ta-
rihin en karanhk noktasında seçimini yaparak de-'
mokrasiyi ve Cumhuriyeti seçti" dedi. >:
Türkiye'deki demokrasının yabancı modellerden
esinlenilerek yaşama geçirildiğini vurgulayan Lewis,
Osmanlı devletinde şeriatın getirdiği kurallann, yeni
Cumhuriyette bazı sorunlar yarattığını anlattı. Os-
manlı'da 1839'da başlayan yenileşme hareketlerinin
Cumhuriyetin kabulü ile içerik değiştirdiğini kayde-
den Lewis, "Ancak TC, OsmanlTnın \apamadığı de-
mokrasiyi gerçekleştirdi. Entelektüel Baonlaşma an-
layışını benimsedi. Tüm kısıtlamalara karşın demok-
rasi ilerliyor ve birçok ülkeye örnek oluyor" dedi.
Türkiye Sosyal Bilimler Derneği Başkanı Prof. Dr.
Oguz Oyan, Türkiye Cumhuriyeti'nin 600 yıllık bir
imparatorluktan sonra kurulduğunu anımsatarak böy-
le bir tarihsel dönüşümün bütün dünyanın dikkatini
çektiğini anlattı.
Türkiye Cumhuriyeti'nin böyle bir imparatorluk-
tan; modern, laik, çağdaş bir deviet düzenine geçme-
sine karşın bugün de bazı sorunlar yaşandığmı belir-
ten Oyan, şunlan söyledi: "TürkiyebütçelerininIMF
denetiminden geçmesini içine sindiren kadrolann,
Cumhuriyet Türkiyesi'ni )önetiyt»r olması bir talih-
sizliktir. İslamcısından liberahne kadar uzanan bir
çizgide mandacı zihniyetin hortJaması, çift pasaport-
lu prens ve prenseslerin ülke yönetiminde söz sahibi
olmalan, bir talihsiztiktir. Bu Cumhuriyetin ilk yılla-
rma değfl, hatta İttihat ve Terakki dönemine ait değtt,
daha da geriye Düyıın-u L mumiye dönemi Osmanh-
sı'na geri dönüştür. Bizim gönlümüzdeki Türkije, bu
Türkiye değildir. Daha bağımsız, daha demokratik ve
bütün bunlann önkoşulu olarak her bakundan daha
geUşmiş bir Türkiye'dir. Bunun inşası için gençlere
büyük görevler düşmektedir."
Sosyoloji uzmanı, emekli öğretim üyesi Prof. Dr.
Mübeccel Kıray, tanm toplumundan sanayi toplumu-
na geçemeyen ülkelerde "tampon" kurumlann ya da
ara formüllerin ortaya çıktığırîı kaydetti. Kıray, Tür-
kiye'de toprak reformuna ve traktörün tanm hayatı-
na ginnesine karşın köylünün toprakla olan bağlılık
biçiminin değiştirilemediğini söyledi. ÖzellikJe trak-
törün tanma girmesiyle açığa çıkan gücün kentlere
akmaya başladığını belirten Kıray, bunun da sorun-
lara yol açtığını söyledi. Kıray, kentlerin de tam sa-
nayileşememesi nedeniyle kentte göçün yarattığı is-
tihdamın doyurulamadığını vurguladı. Kıray, kente
uyum sorunu nedeniyle aile, hemşerilik, siyasi parti
ve tarikat himaye biçimlerinin ortaya çıktığını kay-
detti. Bu sürecin de hukuksuzluğa ve mafyalaşmaya
neden olduğunu anlatan Kıray, şunlan söyledi:
"Türidye'de hiçbir ilişkL anonim rol ilişkisi içinde
kahnıyor.Akrabahk terimleri kuDanıhyor.Herkes bir-
birine, parlamentoda bileanne, abi, teyze jargonlany-
la hitapediyor. Bunlar ilkel tanm toplumlanna Uişkin
terimkrdir. Oysa ld Banhlaşmış toplumlarda böyle
terimler kullanılnıaz. Bizdeki bu akrabahk terimleri
de uzmanlaşmış ilişkileri engeUiyor."
Köylülük yaşam biçimi, tam olarak değiştirileme-
diği için sağhklı değişimin gerçekleşmediğini vurgu-
layan lüray, "Son dönemde ortaya çıkan vergi kaçak-
lan, çeteler de bunun sonucu. Eğitimdeki ûnam-ha-
tipler ara form. Tüm bunlar da sanayi toplumuna ge-
çişi engelKyor" dedi.
Massachusetts Üniversitesi Tarih Bölümü Uzma-
nı Prof. Dr. Feroz Ahmad, Atatürk döneminde ulus-
lararası birçok soruna karşın Türk dış politikasının
büyük başanlara imza attığını söyledi. Bu dönemde
Türk dış politikasının uluslar birligini desteklediğini
ve Avrupa ile yakın ilışkiler kurmaya çalıştığrnı kay-
deden Ahmad, 1950 sonrası Türk dış politikasının
yön değiştirdiğini söyledi. 12 Aralık'a kadar sürecek
uluslararası kongrede. yerli ve yabancı katılımcılar
126 bildiri sunacak.