Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
4OCAK1998 PAZAR CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Türk-lş, DÎSK, Hak-Iş ve KESK farklı amaçlarla genel grev uyarısı ve önerisinde bulundular
'98, çahşanların eylem yılıALtER
îşçi ve memur sendikalan konfederas-
yonlan 1998 yılmı "eylem yılı" olarak
behrlediler. Türk-lş. DİSK. Hak-İş ve
KESK genel başkanlan farklı amaçlarla
genel grev uyansı ve önerisinde bulun-
dular. Çalışanlar, yeni yılın ilk ayından baş-
layarakeylemlerini yoğunlaştırdılar. DtSK
Genel Başkanı Rıdvan Budak. Ankara
yürüyüşünü gerçekleştiren DİSK yürüyüş-
çülerinin 12 Ocak'ta Inegöl'de yürüyecek-
lerini belirttı. Türk-İş Ankara'da büyük bir
mitinge hazırlanırken, KESK ocak ayı
için yoğun bir eylem planı hazırladı.
Başbakan Mesut Yümaz'ın "Bu kış
çok zor geçecek" cûmlesiyle verdiği
yeni kemer sıkma mesajına, çalışanlar,
1998 yılmın genel grevi de kapsayan yo-
ğun eylemlerle geçeceği yanıtını verdi-
ler.
Budak, sendikal örgütlenmenin önün-
deki engeller ve demokratikleşme başta
olmak üzere taleplenne bir karşılık bu-
lamamalan durumunda eylemlerini Tür-
kiye'nin her köşesine taşıyacaklannı söy-
ledi. Ankara yürüyüşçülerinin bu kez tne-
göl'de kurulu Frugo Pak fabrikasında-
ki toplu işten çıkarmayı protesto için 12
Ocak'ta İnegöl'de yürüyeceklerini anla-
tan Budak, sorunlanna kulak tıkayan si-
Beş memurdan biri soruşturmada
NECATt AYGIN
tZMİR - Kamu sendika-
lanna üye memurlardan her
beş kişiden biri soruşturma-
lık. Kamu Emekçileri Sen-
dikalan Konfederasyonu
(KESK) Tophısözleşme Sek-
reteri Fıknet Doğan, 1997 yı-
lı içinde sendikal etkinlik-
lere kaülan 105 bin kamu
eınekçisi hakkında soruştur-
ma açıldığını belirtti. Do-
ğan, "Kamu sendikalan
için önfimüzdeki dönem de
zor bir süreç olacak. Ancak
biz bu sürcce hazınz, zoru
kolay edeceğiz, bunda
inançb ve kararhyız" dedi.
Doğan, 21 memur sendika-
sının oluştuıduğu KESK'in
500 bin üyesi buhmduğunu
belirterek. 1997 yılı içinde
sendikal etkinliklere kaülan
kamu emekçilerinin, soruş-
turma yağmuruna tutuldu-
ğunu söyîedi. Sendikal et-
kinliklere katılan 105 bin
KESK üyesi memur hakkın-
da idari ve adli soruştunna
açıldığını belirtti. Fikret Do-
ğan, 1997 yılı içinde sendi-
kal etkinliğe katılan kamu
emekçilerine verilen ceza-
lan şöyle açıkladr. "Türki-
ye'nin çeşitli il ve Uçelerin-
de grevli, toplusözleşmeli
sendikal haklann verilme-
si için sendikal etkinliğe
tüm üyelerimiz kabkh. An-
cak bunlardan 105 bini
hakkında sonıştunna açıl-
dı. Haklarında soruşfur-
ma açüan 5 bin 483 me-
mur siirgün edildi. 3 bin
518 memurun bir bölfimfi
açığa ahnırken bir bölü-
münün görevine son veril-
di. 9 bin 508 memur hak-
kında ceza mahkemelerin-
de davalar açüdı. 600 me-
murun meslekten ihracı is-
tendi. 73 bin 444 memura
para cezası uygulandı. Bin
851 memura kadrosu verU-
medi. Bin 509 memura ka-
deme durdurma cezası ve-
rildi. 8 bin 969 memur da
disiplin cezasına çarptırıl-
dı."
yasetin. tüm işçi ve memur örgütlerinin
gerçekleştireceği belli süreli bir genel
grevle uyanlmasının tam zamanı olduğu-
nu vurguladı. Budak şöyle konuştu:
"Türkiye tarihinde genel grevler ger-
çekleştiren, genel grev deneyimine sa-
hip örgüt DÎSK'tir. DİSK, genel grevin
başvurulacak en son eylem biçimi ol-
duğunu hep altını çizerek söylemiştir.
Ama siyaset uzun süredir Türkiye'nin
sorunlanna duyarsız; çalışanlar ve hal-
kın her kesimi ise her zamankinden
daha duyarlı durumda. Bu nedenle
üretimi felç etmeyi amaçlamayan ama
çalışanlann üretimden gelen gücünü ve
önemini gösterecek belli süreli, örneğin
bir saatlik işbırakma eyleminin tam
zamamdır. Bunu gerçekleştirecek olan
toplumun örgütlü kesimleri yani DİSK,
Türk-tş, Hak-İş ve KESK gibi emekçi
örgütleridir."
Türk-lş Genel Başkanı Bayram Me-
ral de Yatağan'da özelleştirmeye karşı
gerçekleştirdikleri mitingde 1998 yılının
eylem yıh olacağı mesajını verdi. Özel-
leştirmeyi işçi kıyımı olarak tanımlayan
ve ulusal bağımsızlığımızı tehdit ettiği-
ni vurgulayan Meral, öncellikli taleple-
rinin özelleştırmenin durdurulması ve ka-
yıt dışı çalıştırmanın önJenmesi olduğu-
nu açıkladı. "Gerekirse şalterleri indi-
ririz, meydanlan başlarına yıkarız"
uyansında bulunan Meral, somut eylem
olarak, önümüzdeki günlerde Ankara Kı-
zılay'da büyük bir miting gerçekleştire-
ceklerini açıkladı.
HAK-lş Genel Başkanı Salim Uslu da
tüm işçi ve memur sendikalanna siyasi
görüş farklılıklannı bir yana bırakarak
geneİ grevi tartışmayaçağırdı. Salim Us-
lu, gazetemize yaptığı açıklamada, siya-
sete dışandan müdahale olduğunu savu-
narak özetle şunlan söyledi:" Sag-sol sen-
dika aynmı yapmadan tüm işçi ve me-
mur sendikalan konfederasyonlan ge-
nel grevi tartışmalıdır. Siyasete dışan-
dan müdahale edildiği bir dönem ya-
şıyoruz. Bu nedenle bizce öncelikü ta-
lep erken genel seçim olmahdır."
KESK Genel Başkanı Siyami Erdem,
1998 yılını eylem yılı ilan ettikleni basm
toplatısıyla açıkladı. Hükümetin, toplu-
sözleşmeli, grevli sendika hakkı verme-
ye yanaşmamasma büyük eylemlerle ya-
nıt vermeye hazırlanan KESK Başkanı Er-
dem, genel grev önerdi. Yüzde 30Tuk
zam oranını protesto için 15 Ocak'ta tüm
illerde bordro yakma eylemi gerçekleş-
tireceklerini ifade eden Erdem, özelleş-
tirmeyi protesto için 17 ve 18 Ocak'ta Is-
tanbul ve Izmir'de iki ayn miting yapa-
caklannı duyurdu. Erdem, KESK'in ke-
sinleşen eylemleri arasında Ankara yürü-
yüşünün de bulunduğunu kaydetti.
CYDD
4
Bir Işık da
Siz Yakın'a
Benetton
desteği
İstanbul Haber Servisi -
Çağdaş Yaşamı Destekleme
Derneği'nin (ÇYDD) "Bir
Işık da Siz Yalan" kampan-
yasına geçen yıllarda des-
tek veren Benetton, yardı-
mını bu yıl da sürdürüyor.
Okumak isteyen ancak ye-
terli maddi imkânlara sahıp
olmayan gençlere yardımı
bir görev bilen ÇYDD'ye
destekler sürüyor.
ÇYDD'nin eğitime kat-
kıda bulunmak amacıyla
başlattığı "Bir Işık da Siz
Yakın" kampanyası çerçe-
ren Benetton. buna bu yıl
da devam edeceğini açıkla-
dı. Projenin eğitimde yaşa-
nan sıkıntılann aşılmasmda
ve Türkiye'nin 2000'li yıl-
lara taşınmasında büyük et-
ken olacağını belırten Be-
netton Boğaziçi Hazır Gi-
yim AŞ Genel Müdürü Ser-
dar Sunay. son iki yılda
100'e yakın öğrenciye burs-
lu okuma olanağı tanıdıkla-
nnı, bu yıl da 40 öğrenciye
bu olanağın sağlanacağını
söyledı. Sunay, "Ülkemize
çağdaş ve ilerici bcyinler
kazandırma volunda kü-
çük de olsa katkıda bulun-
manın" sevincini yaşadık-
lannı belirterek kurum ve
kuruluşlan bu konuda du-
yarlı olmaya çağırdı.
İstanbulBüyükşehirBelediyesi, yandaşlannın başvurusu üzerine imarplanını değiştiriyor
Benzin tstasyonu
RP'lilere
kaçak
inşaat
ft -' Csküdâr Libadiye Caddesi fizerindejgj^idar Benidn İstasyomı'nun inşaatıjuhsatı oİmadığı balde yapımı devam ediyor.
İstanbul Haber Servisi - RP'lı İstanbul Bü-
yükşehir Belediyesi, belirli kişi ve vakıflara
çıkar sağlayan kaçak benzin istasyonu inşa-
atlanna göz yumuyor, Aynı kesimlerin ben-
zin istasyonu açmak için yaptığı başvurular
üzerine imar planlan değiştiriliyor. İstanbul
Büyükşehir Belediyesi CHP Meclis Üyesi
Tekin Ağırman, otopark, konut alanı ve ye-
şil alan olarak aynlan yerlere, imar planlann-
da yasalara aykın bir şekilde değişiklik ya-
pılarak benzin istasyonu açma izni verildiği-
ni söyledi. tstanbul Büyükşehir Belediye Baş-
kanı Recep Tayyip Erdoğan, göreve geldi-
ği ilk aylarda, Nurettin Sözen döneminde
hazırlanan Nâzım Plan'a, benzin istasyonu ya-
pılacak yerler belirlendigi gerekçesiyle kar-
şı çıkmıştı. Nâzım Plan'da değil ancak daha
alt planlarda benzin istasyonlannın nerelere
yapılacağını göstermek olanaklı iken bu ıd-
diada bulunan Erdoğan, 1 5000 ölçeklı imar
planlannda değişiklik yaparak belirli kişile-
re benzin istasyonu açma izni veriyor. Ben-
zin istasyonu açtırma yetkisini elinde bulun-
duran Büyükşehir Belediyesi, gerekli yasal pro-
sedürlertamamlanmadan başlanan benzin is-
tasyonu inşaatlanna da göz yumuyor.
Üsküdar Lıbadiye Caddesi üzerinde, Kırk-
lar İETT Otobüs durağı arkasında bulunan
"Kırklar Benzin İstasyonıTnun, inşaat ruh-
satı olmadığı halde yapımı devam ediyor. Üs-
küdar Belediyesi'nden edinilen bilgiye göre,
78 pafta, 45 ada, 17 parselde bulunan benzin
istasyonu inşaatı için beledıyeye başvuru ya-
pıldı. ancak evraklannda eksiklik olduğu için
henüz inşaat izni verilmedi. Hasan Gümüş-
soy Vakfı mal sahibi olarak gözüken benzin
istasyonu inşaatında çalışmalar devam ediyor.
Pendik Dolayoba'da 30 pafta E.3138 parsel-
deki benzin istasyonu inşaatına da, imar pla-
nında değişiklik yapılarak izm verildi. Dola-
yoba 1 Nolu Gecekondu Önleme Bölgesi pla-
nında ve 1/5000 ölçekli Dolayoba Nâzım
Irnar Plam'nda söz konusu parsel otopark
alanında kalıyordu. Benzin istasyonuna Pen-
dik Belediyesi 'nın ortak olduğunu belirten in-
şaat çalışanlan. inşaatı yaptıran kişinin istas-
yonu 20 yıl çalışürdıktan sonra belediyeye dev-
redeceğini söyledi.
tstanbul Büyükşehir Belediyesi Mesken
ve Gecekondu lşleri Müdürlüğü'nün, "Baş-
kanlık Makamına" sunduğu raporda, İmar
Yasası'nm 18. maddesinde, otopark olarak
aynlan yer için
u
başka maksatla kuüanıla-
maz" denildigi ve aynca llçe Hukuk Işlen Mü-
dürlüğü'nün plan değişikliğinin uygun ol-
mayacağı yolunda görüş bildirdiği belirtile-
rek imarplanı değişikliğine karşı çıkıldı. An-
cak, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı
Tayyip Erdoğan'ın oluruyla değişiklik tekli-
fı Büyükşehir Belediye Meclisi'ne sunuldu.
CHP'li istanbul Büyükşehir Belediye Mec-
lisi Üyesi Tekin Ağırman, Dolayoba'da yapı-
lan inşaatın kaçak olduğunu belirterek " Plan
degişikligi daha Büyükşehir Belediyesi'nden
onanmadan yerinde uygulama yapılmışür
n
dedı.
Söz konusu yerin belediye adına kamuya
terk edilen otopark alanı olduğunu, buranın
benzin istasyonu yapılmasının yasalara aykı-
n olduğunu vurgulayan Ağırman, bu değişik-
likliği gerekçe gösteren her yurttaşın kendı
arsasıyla ilgili imar planı değişikliğini ıste-
yebileceğini ve bunun önünün alınamayaca-
ğını söyledi.
llçebelediyeleri meclislerinden geçen plan
değişikliklerinın, Büyükşehir Belediyesi ta-
raftndan onanmadan sanki değişiklik yürür-
lükteymiş gibi uygulama yaptınldığını savu-
nan Ağırman, "Plan onama mercii Büyük-
şehir Belediye Başkanlığı'dır" dedi.
Araştırmacı
Gazetecilik
Programı'na
Çağn
...siz de "bilgi sahibi olmadan,
fikir sahibi olunmaz" diyorsanız...
"Toplumsal sorumluluk sahibiyim...
; Bilgi çağında iletişimin gücünü biliyorum...
Meraklıyım, sorguluyorum... Bana dayatüan hiçbir
ŞCTİ kabullenmiyor. sürekli araştırryorum. Türkiye'deki
,. gelişmeleri ilgiyfc izliyorum... Ben araştırmacı gazeteci
olmak istiyorum..."
t - ' ...diyorsanız: bıze baş\ıırun. tanısalım!
Şu anda herhangı bir yayın organında çalışmayan. 25 yaşını
aşmamış üniversite mezunlanna, \-akfımız, bu yıl da karşılıksız
burs verecektir.
Adaylar, yüz yüze yapılacak görüşmelerle belirlenecektir.
? • Araştırmacı Gazetecilik Programına katılmak üzere burs
"•' almaya hak kazananlar. 2.5 aylık kuramsal \T
e uygulamalı
• . seminer çalışmasından sonra, 4 ay sureyle de Hurrıyet.
Milliyet, Cumhuriyet, Yeniyüzyıl \ e Radikal gazetelerinden
birinde mesleki deneyimlerini geliştireceklerdir
\akfımızdan alınacak başvuru dosyalarının, 2 Şubat 1998
Pazartesi günü saat P.OO'ye kadar aşağıdaki adrese teslim
edılmesı gerekmektedir.
U I Y İ Î S O U Ğ U R
MUMCU ARAŞTIRMACI GAZETECİLİK VAKFI
ATATÜRK BULVAR1125 6 BAKANLİKLAR 06640 ANKARA
TEL- (0312) 417 47 62 - 417 77 20
Edirne samkları serbest bırakıldı
FİKRİ YALIN
EDİRNE - Edirne-lstanbul TEM
Otoyolu'nun 17 kilometresinde Avar
Turizm'e ait 34 YSE 98 plakalı oto-
büste 6 kişinin öldürülmesi olayıyla il-
gili olarak 12 gündür gözaltında tutu-
lan 10 kişi, dün nöbetçi mahkemeye
çıkanldı. Savcı, 9 sanık için tutukla-
ma karan istedi. Edirne Sulh Ceza Hâ-
kimliği'nce ifadeleri alman sanıklann
tümü serbest bırakıldı.
Edirne Adliyesi'ne getirilen ve ola-
yın tek görgü tanığı olan Polonya uy-
ruklu Renata Kinga Wesolowska ile
otoyolda aynı şekilde bir soygun yap-
mak amacıyla çete oluşturduklan, an-
cak eylemlerinden vazgeçtikleri iddia
edilen Cengiz Bozkaya. Özcan Boz-
kaya, Muzaffer Küçük, N'aim Kü-
çük, Nevzat Aksu, Yasin Atabey,
Eyüp Çibuk, olaym gerçekleştiğj oto-
büsün sahiplerinden Muzaffer Ozkı-
lıç ve Rıfat Sancak'ın, Edirne Sulh
Ceza Hâkimliği'nce ifadeleri alındı.
Basına kapajı yapılan oturumda, ilk ifa-
desi alman Özkılıç'ın avukatı Mehmet
Baykara, oturum sonrasi yaptığı açık-
lamada, müvekkili ile diğer9 sanık için,
cinayete iştirak etmekten tutuklama
karan istendiğini söyledi. Buna kar-
şın müvekkilinin, tutuksuz yargılan-
ması isteminde bulunduğunu bildiren
Baykara, "Müvekkilim, mahkeme
huzunında suçsuz olduğunu bir kez
daha yeniledi" dedi.
Genış güvenlik önlemlerinin alın-
dığı Edirne Adliyesi'nde, diğer kişi-
lerin ifadelerinin almmasına geç saat-
lere kadar devam edildi. Bu arada, We-
solowska'nın avukatlığmı ise CMUK
gereği, Edirne Barosu tarafından ata-
nan avukat İsmail Kıray üstlendi.
Kıray da, Wesolowska'nın tutuksuz
yargılanmasım istedi. Bozkaya ve Kü-
çük kardeşler ile Aksu, Atabey ve Çı-
buk'un avukatı Ercan İmrenoğlu ise
12 günlük gözaltı süresinin çok uzun
bir süre olduğunu belirterek savundu-
ğu kişilerin serbest bırakılmasını iste-
di. Öte yandan, dün öğleden sonra
Edirne'ye gelen Polonya'nın İstanbul
Konsolosu Zbigniew Smuga, Weso-
lovvska'nm serbest bırakılması umu-
du taşıdığını tercüman aracılığıyla
açıkladı.
Edime Sulh Ceza Mahkemesi de ifa-
desini aldığı sanıklann olayla ilgisinin
bulunmadığı kanaatma vararak tümü-
nün salıverilmesine karar verdi.
Komisyonun göç raponına otosansür
ANKARA (ANKA) - TBMM Gü-
neydoğu'da Boşaltılan Köyler ve Göç
Sorununu Araştırma Komisyonu'nun
raporu tartışma yarattı. Raporun ya-
zımı aşamasmda otosansür uygulayan
komisyon. "köyleri özel timin yak-
tığı, PKK'nin köy yakmadan dola-
yı bir çıkannın olamayacağı" gibi
ifadelere raporda yer veremedi. Ko-
misyon üyesi DSP İstanbul Millet-
vekili Erdoğan Toprak, komisyonu
eleştirerek "Bölgede yeterli incele-
meyi yapmadan Ankara'da otur-
duklan yerden rapor yazdılar" de-
di.
Güneydoğu'da köylerin boşaltıl-
ması, bu olaylann sonucunda ortaya
çıkan göçün boyutlan ve alınması ge-
reken önlemleri araştıran komisyon
raporunu tamamlarken, rapor önce
komisyon üyeleri tarafından tepkiy-
le karşılandı. Komisyonun RP'li Baş-
kanı Seyyid Haşim Haşimi, raporu
hazırlamadan önce bölgede de ince-
leme yaptıklannı bildirirken, raponı
çok dikkatli bir ifadeyle kaleme aldık-
lannı söyledi.
Ozel tim yaktı
Haşimi, komisyonun içinde bile ra-
porda yer alacak saptamalar ve öne-
riler konusunda görüş aynlıklan çık-
tığına, raporun bu nedenle geciktiği-
ne dikkat çekerken, özellikle köyle-
rin özel tim tarafından yakıldığı,
PKK'nin köy yakmadan bir çıkannın
olamayacağı gibi ifadeleri rapora yer-
leştiremediklerinden yakındı. Haşimi,
"Köyleri PKK'nin yaktığı söyleni-
yor. PKK köyleri yakar, insanlar
oradan göç ederse kendi amacına
aykın davranmış olur. Bunun gibi
birçok örnekte bize manhklı gelme-
yen olaylar vardı. Ama bu tür ifa-
delerin rapora yazılıp yazılmama-
sı tartışma yarattı. Raporu yeni-
den gözden geçirdik. Sonradan sı-
kıntı yaratmaması için birkaç kez
düzeltme yaptık. Daha sonra tep-
ki alabilecek sivri ifadeleri rapora
yazamadık" diye konuştu. Haşimi,
bu nedenle sivri ifadeleri çıkarma-
dan önce raporun basına sızmasını
önlemek için çaba harcadıklanna da
dikkat çekti.
Köylerin kimleT tarafından yakıl-
dığı gibi konularda açık ifadelere yer
verilmeyen rapora karşı çıkan DSP'li
Erdoğan Toprak ise komisyonun böl-
gede yeterince inceleme yapmadığı-
nı, güvenliği gerekçe göstererek kü-
çük ve merkezden uzak yerleşim bi-
rimlerine gitmediklerini bildirdi.
HAFTAYA BAKIŞ
AHMET TANER KIŞLALI
Paşama Mektuplar...
Çok uzun yıllar önceydi.
27 Mayıs olmuştu. DP dönemi sorumluları ce-
zalandırılmışlardı. Eski iktidann milletvekilleri ar-
tık cezaevindeydiler. Yassıada'dan Kayseri'ye
gönderilmişlerdi.
Yavaştan yavaştan "af" istekleri gündeme ge-
liyordu.
Bizler gençtik. Duvarları DP iktidarının açtırdı-
ğı ateşin kurşun izleri ile dolu bir eğitim kurumu-
nun öğrencileriydik... Mülkiye'liydik.
Diktatörlük kurmak isteyenlere karşı özgürlük
haykınşlarıyla yürümüştük. Bir kez daha sokak-
lara döküldük.
-AfyokL.AfyokL
Biryanımda Hıncal Uluç vardı. Onun yanında
da Ayşe Nil Tahralı. Ciğerlerimizin tüm gücüyle
bağırıyorduk.
Ayşe Nil'in babası da DP milletvekiliydi. Diğer-
leri gibi cezaevindeydi. Ve Ayşe hemen tüm haf-
ta sonlarını, babasını birkaç dakika görebilmek için
Kayseri yollarında geçirirdi...
• • •
Birkaç satırlık bir mektup. Mektuba eklenmiş
bir kitap. "Din Üzerine Paşama Mektuplar" (Sar-
mal Yayınevi).
Birden.. kitabın, çok uzunyıllardır görmediğim
yazarı canlandı gözümde. Yıllar öncesine gittim.
Ama mektubun ilk satırlan sarsıcıydı:
"Sana uzun yıllann ötesinden memaba diyomm.
Başı dik, kendine güvenli, küstah Ayşe Nil Tahra-
lı'yı hayat öyle bir törpüledi ki.. şaşarsın. Acılar, acı-
lar, acılar... Yaşanan trajediler. Akıl hastaneleri,
elektroşoklar... Değişmeyen tekşey, hâlâ çok iyi
bezik oynuyor olmam!.."
Önce "Kaçıklık Diploması" adlı kitabı yazmış.
"Paşama Mektuplar"\r\ çıkış noktası ise doğumu-
na yardım için gittiği gelini ile Amerika'daki bir soh-
bet.
"- Aşk insana yaşam sevinci verir. Biri olmalı ka-
famda. Ona şiirler, mektuplar yazmalı, düşünce-
lerimi, duygulanmı anlatmalıyım."
"- O zaman siz de soyut bir sevgili bulun, ona
yazın yazacaklannızı. Sonra da bunlan yayımlar-
sınız."
Harika bir fikir, ama kime yazmalı? Birden bey-
ninde bir şimşek çakmış:
"- Buldum! Ben Mustafa Kemal'e yazayım en
iyisi. Söylev'i okuyup onu tanıyınca taparcasına
bir sevgi duymuştum..."
• • •
"Paşama Mektuplar" beni daha ilk sayfaların-
dan başlayarak sardı, sarmaladı. Aldı, götürdü.
Bilgi, birikim, akıl, duygu, gözlem. Gülmeceye-
teneği. kendiliğinden oluşmuş gibi görünen, çok
ustalıklı bir kurgu. Su gibi akan bir anlatım. Şiir-
sellik.
O karanlık günlerinde Ayşe Tann'ya sığınmış.
Önce Kuran'ı okumuş. Sonra da dil üzerine ya-
zılmış olan en seçme kitaplan... çelişkileri görün-
ce ilk elden değerlendirebilmek için Arapça kurs-
larına gitmiş.
Okumuş, okumuş. Yaşamış. Ve yazmış.
Güncelyâşam, insan ruhu, sîyttSet, dtn^fe Mus-
tafa Kemal iç'^e ^irmiş. Doyumsüz bîrt)ütün
oluşturmuş.
Ayşe Nil, "Paşa"sına yazdığı bir mektubu şöy-
le noktalıyor:
"Islamiyette gösteriş için tüketim de israf da
yasak ve günahtır... Hz. Fatma'nın çeyizini saya-
cağım sana şimdi: Bir sedir, biryün yatak, bir hur-
ma lifı minder, birkilim, bir yatak örtüsü, birsuka-
bı, bir takım elbise ve daha bazı ev eşyası. Ya Er-
bakan'ın kızlarının çeyizi?"
Anadolu insanı ne demiş:
"Çok mal haramsız, çok lafyalansız olmaz".
Ve eklemiş:
"Deve Kâbe'ye gitmekle hacı olmaz."
• • •
Mektuplarda kimler, neler yok ki!
Atatürk'ü "yerin dibine batıran" konuşmalar
yapmak için Amerika'ya kadar giden; konuşma-
sını "Aslında soldaki aydınlarla dinciler uzlaşabi-
lirler"diye bitiren Murat Belge'den... Orhan Pa-
muk'un "Kara Kitap"ına kadar...
Üstelik o şiirsel anlatımın içinde, zaman zaman
Ayşe Nil'in kaleminden çıkmış şiirler de var öyle-
leri için.
"Hasan Mezarcı ne söylerse söylesin... I Yobaz,
korkak, tutucu, bağnaz I Mezarcılar I Derin, daha
derin, daha derin kazın I Büyük olsunl Hepinizi ala-
cak kadar"
Ayşe Nil yaşamış, araştırmış, düşünmüş. Sa-
dece "başkalan"r\\ değil, kendı çizgisinde olan
kimilerini de eleştirel değerlendirebiliyor.
"Kabahat bizde, hepimizde. Dine tümüyle yüz
çevirmeyip ona sahip çıksaydık, işimiz çok daha
kolay olurdu. Enazından birağırlığımızolurdu. In-
sanlara ne dediğimizı anlatabilirdik. Aynı dili ko-
nuşurduk."
Mustafa Kemal'in "dinde reform" amacıyla
oluşturduğu komisyonun üyelerinin bile, O'nu an-
layamadıklarını anımsatıyor. Kemalist aklın yolu-
nu bir kez daha aralamaya çalışıyor.
• • •
Ozan Ayşe Nil de yazar Ayşe Nil kadar güçlü.
"Anıtkabir'de yürüyorum I İki yanımda açılmış
aslan ağızlan I Taşlar soğuk I Gecenin ayazı kor-
kutuyoryıldızlan I 'Yürü be kadın' diyorum I Şu-
nun şurasında sabaha ne kaldı!"
Kitap bitti. Bitmesin istedim... Ve "KaçıklıkDip-
loması"r\\ kitapçılarda aramaya karar verdim...
Halkın Hukuk Bürosu
'Ümraniye Cezaevi'nde
saldırganlar aklandı'
İstanbul Haber Servi-
si- Ümraniye Cezaevi'nde
güvenlik güçlerinin düzen-
lediği operasyon sonucu 4
tutuklunun öldüğü, 80 tu-
tuklunun yaralandığı olay-
lann 2. yıldönümü nede-
niyle açıklama yapan Hal-
kın Hukuk Bürosu avukat-
lan, "Otopsi raporunda.
tutuklulann başlanna al-
dıklan darbeler sonucu
öldüğü belgelenmesine
rağmen katliamı yapan-
lar aklanırken saldınya
uğrayanlar suçlanıyor"
dedi. Halkın Hukuk Büro-
su'nun açıklamasında,
Ümraniye Cezaevi olayla-
rının Mehmet Ağar'ın
söylediği "Bin operas-
yon "dan biri olduğu vur-
gulanarak. "Üsküdar
Cumhuriyet SavcılığTnın
cezaevi yönetimi ve infaz
koruma mcmurları için
açtığı soruşturma takip-
sizlikle sonuçlandı. Olay
günü görev yapan jan-
darma ve polisler için ise
soruşturma bile açılma-
dı" denıldi. A\
r
ukatlar. kat-
liamı yapanların korundu-
ğunu söyledi.