Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 19 TEMMUZ 1997 CUMARTESİ
HABERLER
Şekere yüzde
35 zam yapıldı
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Kamuya aıt
fabrikalarda üretilen küp ve
kristal (toz) şeker satış
fiyatlanna ortalama yüzde
35 oranında arttınldı.
Türkiye Şeker Fabrikalan
AŞ Genel Müdürlüğü'nden
yapilan yazılı açıklamaya
göre kristal şekerin kilosu
75 bin liradan 102 bin
liraya. küp şekerin kilosu 50
kilogramlık torbalarda 82
bin 600 liradan 111 bin 500
liraya, 25 kilogramlık
kolilerde ise kilogramı 87
bin 100 liradan 117 bin 600
liraya yükseldi. Şekerin
perakende satış fıyatının
büyük illerde ayn ayn
belirleneceği kaydedilirken
özel fabrikalann hafta
sonunda zam \ apmalan
bekleniyor.
Erdemir
ürünlerine zam
• EREĞLİ(AA)-Ereğli
Demir Çelik Fabnkası
(Erdemır) ürünlerine.
yanndan geçerlı olmak
üzere. yüzde 5 oranında
zam yapıldı. Yenı ayarlama
sonrası 1.50x1200 mm
ebatındaki soğuk rulonun
ton fiyatı 60 milyon 800
bin, tenekenin ton fiyatı 117
milyon 230 bin, sıcak
rulonun ton fiyatı 46
milyon 280 bin, levhanın
fîyatı da 52 milyon 200 bin
liraya yükseldi.
*8 yıla koşulsuz
geçilsin'
• İstanbul Haber Servisi -
Sivil Toplum Kuruluşları
Birliği Şözcüsü Prof. Dr.
Türkan Şaylan, 55.
hükümetin 8 yıllık
ilköğretime "ödünsüz,
koşulsuz derhal geçmesinin
Türk halkının demokrasi
beklentilerinin bir simgesi
olduğunu" söyledi. 199
sivil toplum kuruluşu adına
bir açıklama yapan Saylan,
"55. hükümetin vaat ettiği 8
yıllık temel eğitimi ödünsüz
koşulsuz ve bir an önce
gerçekleştirmesini
istiyoruz" dedi.
arayışı ı
• ANKAR\ (Cumhuriyet
Bürosu) - Başbakan Mesut
Yılmaz. Dışişleri Bakanlığı
Müsteşarlığı görevinde
bulunan Onur Öymen'den
boşalacak makama
atanacak büyükelçi
arayışlannı sürdürüyor.
Yılmaz, dün müsteşarlık
görevi için isımleri sıkça
geçen Türkiye'nin Paris
Büyükelçisi Orhan Güvener
ve Bulgaristan Büyükelçisi
Mehmet Ali trtemçelik'i
makamında kabul ederek
bir süre görüştü. Yılmaz
daha sonra İçişleri Bakanı
Murat Başesgioğlu ile bir
araya geldi.
Kredi sınırsız
• İstanbul Haber Senisi -
Özgürlük ve Dayanışma
Partisı (ÖDP) Genel Başkan
Yardımcısı Atilla Aytemur.
yaptığı yazılı açıklamada
ANASÖL-D hükümetine
REFAHYOL sonrasında
halkın belirli bir kredi
verdiğini, ancak bu kredinin
sınırsız olmadığını belırtti.
Aytemur, JİTEM ve son
günlerde yeniden gündeme
gelen "Yeşil" kod adlı
Mahmut Yıldınm hakkında
herhangı bir araştırma,
soruşturma ve yargıya
başvuru yapılmamasını da
eleştirdi.
Yener'den ilk
açıklama
• ANKARA (AA)-TRT
Genel Müdürlüğü'ne atanan
Y'ücel Yener, göreve
getirilmesinin ardmdan ilk
açıklamasını yaptı.
Devletteki devamhlık ilkesi
gereği hizmeti de\raldığı
TRT kurumunu bugün
bulunduğu noktadan çok
daha ileriye taşımayı ve
çağdaş yayıncılığın olumlu
örneklerini vermenin ilk
hedefı olacağını belirten
Yener, TRT'nin bugün
Türkiye'nin en çok ihtiyaç
duyduğu toplumsal uzlaşma
ve banş ortamına katkıda
bulunmada da büyük bir
çaba gösterecegini
vurguladı.
Anma törenine
soruşturma
• tZMIR (Cumhuriyet Ege
Bürosu) - Sıvas'ta yakılarak
öldürü\en aydınlar için
Ortaca'da düzenlenen anma
törenlenne katılan 37 kişi
hakkında soruşturma açıldı.
8 yılda cliıı tarbşması
DSP ve Ecevit'le aynı görüşte olmayan ANAP, temel eğitimin
son üç yılında 'dini yönlendirme'nin yasaya konulmasmı istiyor
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
ANAP, 8 yıllık zorunlu temel eğitimin son
3 yılında yönlendirme yapılması ve konu-
lacak seçmeli derslerin yasayla düzenlen-
mesi konusundaki ısrannı sürdürürken,
Başbakan Mesut Yılmaz, hükümet ortağı
DSP Genel Başkanı ve Başbakan Yardım-
cısı Bülent Ecevit ile görüşmelerinin he-
nüz tamamlanmadığını belırtti. Yılmaz.
hazırlanacak taslağın ANAP grubunda
yeniden değerlendirileceğini bildırdı.
ANAP Merkez Karar ve Yönetim Ku-
rulu"nun (MKYK) Başbakan Yılmaz baş-
kanlığında gerçekleştirilen toplantısında,
8 yıllık zorunlu temel eğıtim konusu da
ele alındı. ANAP adına 8 yıllık temel eği-
tim ile ilgili komisyon çalışmalanna ka-
tılan Bolu Milletvekili Avni Akvol,
MKYK'ye bilgi \erdi. Akyol, 8 yıllık zo-
runlu temel eğitimle ilgili komisyon ça-
lışmalannın büyük ölçüde tamamlandı-
ğını, son çalışmalann sürdüğünü söyledi.
Akyol. öncelikle Türkiye genelinde 8 yıl-
lık zorunlu temel eğitime geçişi engelle-
yen yasalann yeniden düzenlendiğini ve
buna ilişkin bazı yürürlük maddelerinin
kaldınlmasının öngörüldüğünü söyledi.
t
Kazanılmış hak korunacak'
Meslek liselen ortaokullannın sınavla
öğrenci alınan bölümlerinde kazanılmış
haklann korunacağını belirten Akyol, sı-
navsız öğrenci kaydeden meslek liseleri-
nin ortaokul bölümlenne ise bu yıl öğren-
ci alınmayacağını söyledi. Akyol, 8 yıllık
zorunlu temel eğitimde. meslek liseleri-
ne hazırlık amacıyla verilecek dersler ve
bunlara ilişkin yönetmeliklenn de Talim
Terbiye Kurulu tarafından belırleneceği-
ni söyledi.
Ancak, söz alan MKYK üyeleri Adalet
Bakanı Oltan Sungurlu. Tanm Bakanı
Mustafa Taşar. Devlet Bakanı Eyüp Aşık
ve genel başkan yardımcılan AgâhOktay
Güner ile Abdülkadir Baş. siyaseten özel-
likle din eğıtimı ile ilgili düzenlemenin.
bakanlığa bırakılması yerine yasayla be-
lirlenmesi aerektiöinı savundular. Uveler.
gelecek iktidarlann kendilerini bağlayan
bir yasa olmaması durumunda farklı uy-
gulamalar gerçekleştirebileceklerini söy-
lediler.
Siyaseten olabflir'
Avni Akyol ise teknik olarak ilköğre-
timde okutulacak derslerin yasada öngö-
rülmemesi gerektiğıni, ancak siyaseten
arkadaşlannın haklı olabileceğini dile ge-
tirdi.
Başbakan Yılmaz da, önceki gün de te-
mas kurduğu DSP Genel Başkanı ve Baş-
bakan Yardımcısı Ecevit ile görüşmelerin
devam ettiğini ve konunun ANAP gru-
bunda yeniden ele alınacağını bildirdi.
Başbakan Yardımcısı, bu yıl meslek okullanna öğrenci alınmayacağını açıkladı
Ecevit:Devleti işgaletmişlerANKARA (Cumhuriyet Büro-
su) - Hükümetteki bırliktelikleri-
ni, muhalefette de sürdüren RP
ve DYP, Cumhurbaşkanı Süley-
man DemireTin veto ettiği Ku-
marhanelerin Kapatılmasına tliş-
kin Yasa Tasansı'nı, hükümetin
süre istemine karşın. komisyon-
dan veto gerekçelerini dikkate al-
madan aynen geçirdi. Tartışmalı
geçen görüşmelerde REFAH-
YOL ortaklan, hükümetten düş-
menin hıncını Cumhurbaşkanı
Süleyman Demirel'e ağır suçla-
Dört yasa
malarda bulunarak çıkarmaya ça-
lıştılar. RP Erzurum Milletvekili
Abdülillah Fırat. 54. hükümeti
kumarhanecilerin yıktığını ileri
sürerek "Hatta Cumhurbaşka-
nı'na çok yakın bir zata 50 milyon
dolar rüşvet verildi" ıddiasında
bulundu.
Hükümet değişikliğine karşın.
DTP'nin grup kuramaması nede-
niyle görev dağılımı yapılamadı-
ğı için komisyonlarda üye çoğun-
luğu ve başkanlığı elinde bulun-
duran RP ve DYP'liler, hüküme-
tin öncelikli yasa değişikliklerini
görüşmelere katılmayarak engel-
lerken dün TBMM Bayındırlık,
Imar, Ulaştırma ve Turizm Ko-
misyonu gündemine aldırdıklan
Kumarhanelerin Kapatılmasına
İlişkin Tasan'nın kabulünü sağla-
dılar. RP'li Başkan İsmail İlhan
Sungur'un çağnsı üzenne topla-
nan komisyon oldukça tartışmalı
geçti.
Turizm Bakanı İbrahim Gür-
dal, hükümetin yeni kurulduğu-
nu, komısyonun yapısının da ya-
kında değişeceğmi anımsatarak
yasanın görüşülmesinin 10 gün
ertelenmesi talebinde bulundu.
Ancak DYP ve RP'li üyeler, süre
uzatımının yaran olmayacağını
ve kumarhanelerin bir an önce ka-
patılması gerektiğini savunarak
öneriyi reddettiler. Komisyonda
söz alan RP Erzurum Milletveki-
li Abdülillah Fırat'ın, REFAH-
YOL'u kumarhanecilerin yıktığı-
nı ve 55. hükümeti kurdurdukla-
nnı söylemesi üzerine ANAP'lı-
lar tepki gösterdi. Fırat aynca,
ANKARA (Cumhuriyet Büro-
su) - 8 yıllık kesintısız temel eği-
time ilişkin çalışmalar yapmak
üzere Milli Eğitim Bakanı Hik-
metUluğbay, ANAP Milletveki-
li Avni Akyol ve Devlet Bakanı
Refaiddin Şahin tarafından oluş-
turulan komisyonca hazırlanan
taslakta 4 yasanm değiştirilmesi
öngörülüyor. Yasalarda geçen
tüm ilkokul ve ortaokul tanımla-
n ilköğretim olarak değiştıriliyor
Taslakta, 1739sayılı Milli Eği-
tim Temel Yasası. 222 sayılı il-
köğretim ve Eğitim Yasası, 3797
sayılı Milli Eğitim Bakanlığı'nın
Teşkilat ve Görevleri Hakkında
Yasa. 3308 sayılı Çıraklık ve
Mesleki Eğitim Temel Yasası de-
ğiştiriliyor. Milli Eğitim Temel
Yasası'nın "OrtaokuIIar, planlı
bir şekilde ve yeterli yurt sathına
yav gınlaşünküktan sonra, yasay-
la aynca belirleninceye kadar, il-
köğretimin sadece ilkokul bölü-
mü zorunludur" hükmünü öngö-
ren geçici 2. maddesı kaldınlı-
yor. Aynı yasanın "Üköğretim
kurumlaru beş yıllık ilkokullarve
üç yıllık ortaokuUardan me> dana
gelir. İlkokulun son sınıfı bitihldi-
ğinde, ortaokul diploması verilir"
hükmü. "İlköğretim kurumlan
kesintisiz eğitim veren 8 yıllık
okullardan oluşur ve mezunlara
ilkokul diploması verilir" şeklin-
de değiştiriliyor. 222 sayılı tlköğ-
retim ve Eğitim Yasası'nın geçi-
ci 9. maddesinin kaldınldığı tas-
lakta. ilköğretim kurumlannı "tt-
kokul veortaokuldan" ol uşan ba-
ğımsız okullar olarak gören 6, 7.
8. 9. maddeler "İlköğretim ku-
rumlan 8 yülık kesintisiz eğitim
veren okullardan oluşur" şeklin-
de değiştiriliyor. 3797 sayılı ya-
sa'nın 11. maddesinin "a" bendi
değiştiriliyor. tlköğretim Genel
Müdürlüğü'nün görevlerinin 8
yıllık kesintisiz eğitime göre dü-
zenlendiği taslakta, "ortaokul-
lar" bölümü çıkanlarak, "Ököğ-
retim Genel Müdürlüğü'nün gö-
revi ilköğretim kurumlannın eği-
tim veyönetimi ile ilgili tüm görev
ve hizrnetierini yüriitmek" şek-
linde değiştiriliyor.
Ölüm orucunda ölenler anüdı
Türkiye cezaevieriıtde geçen
yıl yaşanan ölüm orucu \e süre-
sâz aclık grevi eyieminde hayatı-
nı kaybeden 12 kişi, tutuklu ve
bûkfimlü yakmlan tarafından
anüdı. Bayrampaşa Cezaevfnin
önünde toplanau aileier,ölen tu-
tuklulann resimlerini açarak
"Kahrolsun faşizm yaşasın mü-
cadelemiz", "Devrim şehitleri
ötümsüzdür" ve "Yaşasın ölüm
orucu direnişimiz" stoganlannı
attı. Tuncelilikr Kühür ve Da-
yanışma Derneği, Deri-İşSendi-
kası Tuzla Şubesi. Belediye-İş
Sendikası 2 No'lu Şube, Tohum
Kühür MerkeziYeni Demokrat
GençBk, Özgür Gelecek, Parti-
zan ve Açıiun Hukuk Bürosu
adına yapılan açıklamada. "Bir
bütün olarak cezae\1nedönüştü-
rüimeye çalışdan ülkemizde,zin-
dan içinde zindan olan cezaevle-
rine yönelik saldıniar her zaman
vaıiığını korumaktadır. Ölüm
orucu ve süresiz açlık gre\i eyie-
minde can veren 12 evladımta
öztemle anı voruz" denildi. Açık-
lamanın ardmdan dağılan göste-
ricüere müdahak' eden sivfl po-
üsler. tutuklu yakınlannı ve ga-
«tecikri tartakladı. (Fotoğraf:
ALPERTURGUT)
Cumhurbaşkaru Süleyman Demi-
rel'in bir yakınına kumarhanele-
rin kapatılmaması için 50 milyon
dolar rüşvet verildiğini, Demi-
rel' in de bu yüzden yasayı veto et-
tiğini ileri sürdü. Fırat, "Bunlar
sokakta konuşuluyor" deyince
ANAP'hlar itiraz ettıler. ANAP
Konya Milletvekili AhmetAlkan.
RP'Iilere, "Burüriddialanbura-
>^ getirerek Cumhurbaşkanbğı
makamına saygısızuk ediyorsu-
nuz. Kurumlara savgıü ohın" di-
yerek tepki gösterdi. Daha sonra
konuşan DYP'li Mustafa
Dedeoğlu da Cumhurbaş-
kanı'yla ilgili söylentiler
bulunduğunu belirterek
"Sokakta konuşulanlan
buraya getireceğiz, sövle-
mek ve inanmak istemiyo-
ruz ama saym Cumhurbaş-
kanı'nın yakınına kadar u-
lasüğı söyleniyor" dıye ko-
nuşru. RP Trabzon Millet-
vekili Kemalettin Göktaş,
Cumhurbaşkanı'nın bu ya-
sayı veto ederek "şaibe al-
ond3'
l
'kaldığını ileri şüier-
kea DYP Balıkesir Millet-
vekili Ahmet Bttgiç, "Bu
yasa çıkmasaydı, belki de
54. hükümet düşmeyecek-
ri. Gazinocular, 54. hükü-
metin düşmesinde rol oy-
namıştır. Hatta milletvekil-
leri mal gibi alınıp satılma-
ya başlanmışûr" görüşünü
savundu.
REFAHYOL oylanyla
komisyondan geçen tasan,
Tunzm Bakanlığı tarafın-
dan izin verilen talih oyun-
lan işletmelerinin izinleri-
nin yasanın Resmi Gaze-
te'de yayımından itibaren 6
ay sonra herhangi birbildi-
rime gerek olmadan geçer-
siz olmasını öngörüyor.
Genel Kurul'dan değiştiril-
meden geçmesi durumun-
da aynen yeniden yasala-
şacak olan tasan, casino iş-
letmelerine hiçbirbiçimde
izin verilmeyeceğini de
hükme bağlıyor.
CHP Genel Başkan Yardımcısı gerekirse halkı sokağa dökeceklerini söyledi
Topuz: 8 yıl kesintisiz uygulanacak
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - 55. hü-
kümete dışandan destek veren CHP'nin Ge-
nel Başkan Yardımcısı Ali Topuz. hükümetin
8 yıllık kesintisiz temel eğitim yasa taslağı-
nı CHP'den saklandığını, yozlaştınlmış bir
düzenleme getirilmesi durumunda "halkıso-
kağa dökeceklerini" söyledi.
Ali Topuz. dün düzenlediği basın toplan-
tısında hükümetin taslağı sulandırarak
CHP'nin oyuna gereksinim duymadan TB-
MM'den geçirme hazırlığı içinde olduğunu
ileri sürerek "Böyle bir şey olursa Türkiye'yi
başlanna oturturuz" dedi. Hükümetin
CHP'yi güvenoyu vermeye zorunlu görerek
yasa tasansını onaylatmayı düşündüğünü be-
İirten Topuz, "Siyasi etiğe aykın hareket edi-
yorlar" dedi.
Toplumun kesintisiz eğitimle ilgili duyar-
lılığını CHP'nin temsıl ettiğini söyleyen To-
puz. "temel eğitimin yozlaştınlması duru-
munda halkı sokaklara dökebileceklerini"
kaydetti.
Topuz, "hükümet ile parlamentonun 8 yıl
konusunda öncülüğü olmazsa başka güçlerin
emrivakileri ile karşılaşabileceğini" belirte-
rek hukuka ve demokrasiye işlev kazandınl-
ması gerektiğini, Meclis çatisı alrında başta
8 yıllık eğitim olmak üzere Türkiye'nin ön-
celikli sorunlannın çözülebileceğinı söyledi.
CHP olarak yasa tasanlannın Meclis'e gel-
mesini beklediklerini söyleyen Topuz, "Eği-
timin içeriği ve niteliği ile ilgili Türkiye'nin
çözmesi gereken sorunlan vardır" dedi.
CHP'li Topuz. hükümetin yükümlülükle-
rini yerini getirerek. eğitimden sonra yolsuz-
luklar ve çete kuranlarla mücadele etmesi ge-
rektiğini, Türkiye'nin bunalım döneminden
geçtiğini ve rejim açısından tehlikelı bir nok-
taya geldiğini söyledi.
İHD Başkanı Akın Birdal, REFAHYOL döneminde baskılarm arttığını söyledi
'însan haklan yaşama geçemiyor'
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - In-
san Haklan Derneği (İHD) Genel Başka-
nı Akın Birdal, REFAHYOL hükümeti
döneminde insan haklan ve demokratik-
leşme açısından Türkiye'de gerileme ya-
şandığını söyledi.
Birdal, uygulamalanyla ciddi tartışma-
lara neden olan ve kamuoyu baskısı sonu-
cu istifa eden REFAHYOL hükümeti dö-
neminde, insan haklannı savunan kuru-
luşlann artan baskılarla yüz yüze geldik-
lerini söyledi. Birdal. Türkiye'de insan
haklan konusunda yapılan düzenlemele-
rin daha çok uluslararası kuruluşlann bas-
kılanyla biçimlendiğini söyledi. Bütün
partilerin, programlannda insan haklan
ve demokratikleşme istemlerini dile geti-
ren düşüncelere yer verdiğini belirten Bir-
dal, ancak gereken adımlann bugüne de-
ğin atılmadığını söyledi. Birdal, yeni hü-
kümetin işbaşı yapmasının da henüz etki-
sini göstermediğini sözlerine ekledi.
iHD'nin. haziran ayı "insan haklan ih-
lalleri" raporunda da. şu bilgiler yer aldı:
"Faili meçhul cinayetler 7; yargısız infaz,
işkence sonucu ve gözamnda ölümler 7; ça-
tışmalarda ölenler 271; srvillere yönelik
eylemlerde 15 ölü-16 yarah; ka\ıp savı 1;
işkence görenler ve işkence savı 12; gözal-
tına alınanlar 1030; tutuklamalar 95;
bombalanan yer 11; kapatılan dernek,
sendika, yaym organı ve parti 26; basılan
demek. sendika, yaym ürganı ve parti 10;
gözalnna alınan basın emekçileri 18; top-
lablan yaym 32; istenilen hapis cezalan 12
yıl hapis, 100 müyon TL hapis cezası; ve-
rilen hapis ve para cezalan 15 yıl 9 ay ha-
pis, 7 miryar 23 miKon 383 bin TL para
cezası: cezaevinde bulunan düşünce suç-
luları 155 ve çalışma yaşamuıa yönelik ih-
lalerde de 1776 kişi işten çıkanldı."
"Baskılar endişelendiriyor'
CHP İstanbul Milletvekili ErcanKara-
kaş, insan haklan kuruluşlanna yönelik
son 1 yıldır artan baskılann, demokrasi is-
teyen milyonlarca insanı kaygılandırdığı-
nı vurguladı. Karakaş, İçişleri Bakanı
Murat Başesgioğlu nca yanıtlanması iste-
mıyleTBMM Başkanlığı'nasunduğuso-
ru önergesınde. son 1 yılda İnsan Hakla-
n Denıeği'nin hangi şubelerinin ne gerek-
çelerle kapatıldığını sordu. Türkiye'nin
taraf olduğu insan haklan belgelerinin tü-
münde, hükümet dışı insan haklan örgüt-
lerinin çalışmalannın kolaylaştınlmasına
ilişkin hükümler bulunduğuna dikkat çe-
ken Karakaş, bu hükümlerin Türkiye'de
de uygulanması için hükümetin hangı ön-
lemleri almayı düşündüğünü sordu.
İnsan haklanndan sorumlu Devlet Ba-
kanı Hikmet Sami Türk başkanhğında
lçışlen, Dışişleri ve Adalet Bakanlığı
müsteşarlannın bir araya geldiği bir top-
lantı yapıldı. Önceki gün yapılan toplan-
tıda, Türkiye'deki insan haklan ihlalleri ve
düşünceyi ifade özgürlüğü konularının
görüşüldüğü öğrenildi.
CUMARTESİ '
Y A Z I L A R I •••••;
ATAOL BEHRAMOĞLU
İçe Kilitli
1982'de bir şiir kitabımın toplatılmasına (ve o gün-.
lerin moda bir deyimiyle "mevcut nüshalannın im-
hası"na karar verilmiş, ben de ifadem alınmaküze- *
re Gayrettepe'ye götürülmüştüm. ifadeden sonra,
(yaklaşık bir hafta kalacağım Selimiye'ye gönderil-
meden önce), aşağı kattaki hücrelerden birine ka-'
patılıp arkamdan demir kapı sürgülendiğinde, zifir'
karanlıktaiçimden yükselen duygu, geriyefırtamak,
açmalan için kapıyı yumruklamaktı... Bir süre son-
ra bu duygu -ister istemez- yatışmış, gözüm karan-
lığa alıştıktan sonra da bulunduğum duruma uyum
sağlamaya başlamıştım... Yıllar sonra bir gece ya-'
rısı Saraybosna çevresindeki Igman Dağı'nı arka-
daşlaria inerek bizi Saraybosna'ya götürecek me-
zar darlığı ve karanlığındaki tünelde ilk adımlanmı
attığımda, içimde yükselen yine aynı kapatılmışlık
ve panik duygusuydu: Gerıye dönmek, aydınlığa,
tünelin dışındaki yaşama fırlamak... Birkaç gün ön-
ce bir bekleme salonunun masasındaki gazete ve;
dergileri rasgele kanştırırken "Tîme" dergisinin 24"
Mart 1997 tarihlı sayısındaki bir yazı, Fransız gaze-
teci Jean-Dominique Bauby'nin trajedisı, beni ay-
nı duygularla ve bekleme salonundakilerin dikkati-
ni çekecek ölçüde sarstı... Bauby'nin trajedisini, da-
ha önce duymamış okurlara, bu yazıdan aldığım
notlarla duyurmak istedim...
• • •
Fransızlann dünyaca ünlü "Elle" dergisinin yaym
yönetmeni, gazeteci Jean-Dominıque Bauby, 1995
yılında, 45 yaşında geçirdiğı kalp krizi sonucunda
hareket ve konuşma yeteneğini tümüyle yitirmiş.
Buna karşılık, beyni herhangi bir zarar görmemiş.
"İçe kilitlilik sendromu" diye adlandırılan bu durum-
da vücudunun tüm işlevleri hastane görevlilerince
ve makinelerle sağlanmaktayken, denetleyebildiği
tek organizma parçasının sol göz kapağı olduğunu
keşfetmiş... Bu olanağı kullanarak verdiği birdızı işa-
retle, hastabakıcılara, tümuyle hareketsız vücudu
içindeki aklının canlı ve iyi durumda olduğunu bil-
dirmiş... Böylece başlayan iletişim, harflerden söz-
cüklere, sözcüklerden cümlelere, giderek söyleşi-
leredönüşmüş... 1996 Haziranı'nda Bauby, sol göz
kapağının hareketleriyle yazdırdığı bir mektupla 60
arkadaşı ve meslektaşına bitkisel yaşamda olma-
dığını, bilincinin tümüyle yerinde olduğunu duyur-
muş... • - i
• • •
Jean-Dominique Bauby'nin öyküsü bununla bit-!
miyor... Sol göz kapağı aracılığıyla iletilen harfler,
sözcükler, cümleler, 137 sayfalık bir kitaba dönüşü- •
yor... Bauby, dahadoğru biradlandırmayla ve ken-;
di deyimiyle "kavanozdaki akıl" kitabında. içe kilit-
liliğine ilişkin duygularını, gözlemlerini dile getiri-
yor... Bunlardan kimileri salt fiziksel: "Ağzımı dur-
maksızın dolduran salyaları gerektiğince yutabil-
sem, dünyanın en mutlu insanı olurdum..." Kimile-
ri ise bir babalar gününde ziyaretine gelen çocuk-
lanna ilişkin olanlar gibi, dayanılmazca duygusal:
"Theophile, oğlum, sessizce oturuyor orada, yüzü
benimkinden 50 cm. öt&de ve ben, onun babası,
onun sık saçlarına dokunmak.. sıcak, küçük vücu-
dunu sımsıkı kucaklamak hakkından yoksunum.,. •
Ansızın, bu olgu beni öldürmeye başlıyor..." En öl-'
dürücü anlar, onlar için duyduğu sevgiyi. sevdikle-
rinin artık hiçbir zaman hıssetmeyeceklen gerçeği-
ni anladığı anlardır.
• • •
Jean-Dominique Bauby, adı Türkçeye sanınm
"Dalgıç Giysisi (başlığı) ve Kelebek" diye çevrilebi-
lecek kitabının yayımlanışından, bir anda on binler-
ce nüshayla çok satar olup okurlar ve eleştirmen-
lerce bir zafer olarak alkışlanışından 72 saat sonra,
yine kendi sözleriyle, "İçe kilitliliğinı açacakbiranah-
tann, ona özgüriüğünü sağlayacak yetehilikte bir
parasal değerin bulunamadığı bu uzay"dan sonsuz-
ca ayrılmış... Ölümünden önce, göz kapağının ha--
reketleriyle yazdıracağı başka kitap önerilerinde bu-',
lunmuş... İçe kilitlilik sendromu kurbanlan ve ailele-'
ri için bir demek kunmuş ve mücadelesinin anlatıl-
dığı birTVfilmine katılmış... Fransız gazetecınin ola-
ğandışı kitabının dilimizde de yayımlanacağını öğ-
rendim. Onun inanılmaz trajedisini, insanüstü acı-
sını, çaresizliğini duyumsamak, olağanüstü çaba-
sından ve zaferinden ders çıkarmak isteyenler bu
kitabı edinip okuyacaklardır...
Fahri imamla
asıl iııuuıı savaşı
• Diyarbakır Müftüsü Mehmet Yavuz,
Kuran kursundan verilen belgeler iş
bulmada geçerli olmadığı için öğrenci
bulamadıklannı söyledi.
ANKARA (Cumhuri-
yet Bürosu) - Diyarba-
kır'ın bazı köylerinde.
müftülüğün atadığı kad-
rolu imamlann. halkın
yardımıyla geçinen "fah-
ri" imamlann istememe-
si nedeniyle başka yörele-
re kaydınldığı öğrenildi.
Diyarbakır Müftüsü
Mehmet Yavuz, "verilen
belgelerin ekmek kapısı
açacak nitelikte olmama-
sı" nedeniyle. kenttekı
Kuran kurslanna öğrenci
bulunamadığını belirttı.
Diyanet İşleri Başkan-
lığı'nın aylık yaym orga-
nı "Diyanefin temmuz
sayısında, Doğu ve Gü-
neydoğu illerini kapsayan
inceleme yazılan çerçe-
vesinde, Diyarbakır Bü-
yükşehir Müftüsü Meh-
met Yavuz'la yapılan söy-
leşiye yer verildi. Yavuz,
Dıyarbakır'daki dini faali-
yetleri anlatırken. kentte-
ki 17 Kuran kursunda top-
lam 470 öğrencinin bu-
lunduğunu söyledi. Kuran
kurslannın sayısını çok az
bulduğunu belirten Ya-
viiz, "Öğrenci bulamayı-
şımızın sebebi. dönem
sonralannda kendilerine
verilen belgelerin, ekmek
kapısı açacak anahtar ni-
teliğinde olmaması" dıye
konuştu.
Diyarbakır'ın bazı köy-
lennde, halkın verdiği fit-
re ve zekât gibi yardım-
larla yaşamını sürdüren
"fahri" imamlann oldu-
ğunu kaydeden Yavuz,
"Biz diyoruz ki "Bu fahri
görevliler görevlerinden
aynlmasınlar. Göndere-
ceğimiz görevli ile bu işi
götürebilirler." Ama onlar,
"Bize yol gözükecek' kor-
kusuyla vereceğimiz ima-
mı istemiyoriar. Bu du-
rumda kadrosu ile geri çe-
kiyor, başka yere veriyo-
ruz" dıye konuştu. Yavuz,
"Yani, köydeki fahri gö-
revli, asil imamı istemivor
diye, başka yeriere kaydı-
nyorsunuz" sorusuna,
"Huzursuzluk çıkmasın
diye öyle v'apıjoruz" ya-
nıtını verdi.
Cumhuriyet'in sorula-
rını yanıtlayan Eğit-Der
Genel Başkanı Mustafa
Gazalcı. devlet memuru
olmayan imamlann de-
netlenemeyeceğini belir-
terek "Fahri denilen
imamlar, tarikatlarla iliş-
kfli, halkın duygulannı sö-
mürerek para kazanan ki-
şilerdeolabüir" dedi. Ga-
zalcı, imam-hatip lisele-
rinden mezun olanlann,
ülkedeki cami sayısının
çok üstünde olduğuna
dikkat çekti.