Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 24 MART 1997 PAZARTESİ
OLAYLAR VE GORUŞLER
Ideolojiler, Siyasal Partiler ve Kemalizm
Prof. Dr. ÂDİL İZVEREN Hukuk Sosyoloğu
T
oplumlarda çeşıtlı duşunce akım- türk'un "devrim ıdeotojisrdır
lannın güçlen orantısında sosyal
ıhşkılen etküeyıp yonlendırdığı
vadsınamayan bır gerçek ve top-
İumsal bır olgudur Guçlü düşunce
akımlarmın hukuk duzenlenne yansidığı olçu-
de toplumsal ve sıya»al ılışkıler bıçımlenmek-
tedır Bu turden duşünce akımlannın çeşıtlılı-
ğı, çağda$ toplumun çok^eslılığmın gereğıdır
tdeolojı. toplumsal ya^antının yönlendınl-
mesıne ve bıçımlendınlrnesuıe yönelık bır du
şunce akımı ve kısaca topluma yon verme ama-
cını guden duşünce dızgesı (sıstemı) olarak ta-
nımlanabılır Ideolojılenn topluımal etkılen,
uluslan mutluluğa vönlendırdıklen gıbı bûyuk
mutsuzluklara sunikJedıklen de. ınsanlık tan-
hmm saptadığı yalın bır gerçektır Örneğın
Ikıncı Dunya Savaşı'nın çıkmasına neden olan
Alman İtafyan faşıst \e Japon mılıtanst ıdeolo-
jılen mılyonlarca ınsanın olumune ve ulkele-
nnyıkımına neden olmuştu
Ote yandan gerçeğe uygun ve gerçeğı yan-
sıtan ıdeolojılenn uluslan mutluluğa yönlendır-
dıklen ve gerçeğı yansıtma}an (aldatıcı ıma-
gınere), ıdeolojılenn ıse. çoğu zaman toplum-
sal kargasalıkJara \e mutsuzluklara neden ol-
duklan da tanhın saptadığı valm bır toplumsal
olgudur Eger bır ıdeolojı. toplumsal yaşantı-
nın yönlendınlmesıne \e bıçımlendınlmesıne
yonelık bır duşunce akımı olarak, mantıksal
açıdan bır toplumun gelışme düzeyıne ve ola-
naklanna (y anı gerçeğe) uvgun duşuyorsa, ger-
çeğı vansıttığı kesındır Bunun tıpık ve en gö-
ze çarpıcı ömeğı, yakıntanhımızına
bağımsrz-
hk savaşT ıle Turk toplumunun uvgarlığa yo-
nelık atılımlannı genelde başanv a ulaştıran ve
kısaca "KemaliznT dıve adlandınlan Ata-
Toplumsal gerçekle bağdaştınlama\an bır
duşunce akımı olarak, aldaücı \e v, anıltıcı (ıma-
gınere) ıdeolojı. toplumsal koşullara ve ılışkı-
lere uymayan, onlan gızleyen rutelığıyle siya-
sal v e toplumsal bılıncı genel bır gorunum ha-
lınde sahte bilincedonüştürmeyı amaçlay an bır
duşünce akımıdırkı bunun ozundevearkasın-
da daıma olumsuz nıtelıkte kotu bır amaç sak-
lıdır Yanıltıcı ve aldatıcı ıdeolojılenn etkılen
toplumlann kulturel gelışme duzevı ıle orantı-
lı bır yogunlukta görunur Örneğın yuksek kul-
tûrlu uygar Batı toplumlannda gerçek dışı sah-
te duşûncelen (savlan) halka yutturma olana-
ğı yoktur, çunku uygar toplum bıreyı safsatav -
la kandınlamayacâk derecede akıllı v e uy anık-
tır Yanı çağdaş (uygar) toplumun halkı yuzde
seksen-doksan oranında akıllıdır ve uyanıktır
Bızım toplumun kamuoyunu günumuzde
voğunlukla ılgılendıren, başlıca bırbınne kar-
şıt ıkı ıdeolojıden bın toplumda bır "şeriat" du-
zenmın kurulması, amacını güden "dinsd" ıde-
olojı ıle, bunun doğal karşıtı olarak TC'nın ku-
ruluş amacı ve varlık nedenı olan **tam bağun-
sıztıkve uygartasmayayonelik reformcu aüJım-
larT ongoren "Kemalizm ıdeotojisTdır
"Ataturkçulük" y a da "Kemalizm" dıve ad-
landınlan Atatûrk'un devnm ıdeolojısı her
şeyden önce tanhsel koşullann zorunluluğu
karşısında, ıçenğı olan Tam bağımsızlık" ve
"uygariaşma" gıbı ıkı temel ılkeye dayalı ola-
rak oluşturulup uygulanan "ulusaT bır gelı>-
me planıdır Bu nedenle topiumsal vapıya ve
tanhsel gerçeğe uygun bır gelışme planı anlat
mında duşunce ve ey lem akımı olarak algılan-
malıdır Çunku bu ulusal ıdeolojıve guç veren
"hakhhk" ve "zonınluluk" gıbı ıkı temel tın-
sel oğe (unsur) buakıma ve 4tatürkdevnmle-
rıne "ahlaki içerik" kazandıran tınsel (manev ı)
guçtûr Nıtekûn "KemaHstkieoloji''nıngerç.ek-
çı nıtelığıyle, uvgulamada bağımsızlık savaşı
kazanılarak kunılan yenı TC devletının Lozan
Antlaşması ;>onucu uluslararası alanda tanın-
masıv la da bağımsızlık ılkesıyle ongorulen bı-
nncı amaç gerçekkştınlmıştı tkıncı amaç olan
uvgarlaşma sorununun çözümü ıse, gelışme-
mış bır tanmsal "ûmmet-tebaa'" toplumunun
ancak "'laiklik'* temelıne dayalı "uygar" bır
toplum düzenıy le "ulus" mteİığım kâzanıp bu
yoldan uygar uluslar arasindakı onurlu yennı
almasıyla mümkundu
• • •
"Kemalist kieoloji'ran dayanağı "uygariaş-
ma" akımıdır Batfnın tanhsel yaşantısında
u\ garlaşma akımı, dtn adamı Martin Luther'ın
beş yüz vıl oncesınden başlattığı "din refonnu"
ıle matematıkçı Rene Descartes'm dort yüz yıl
once ortaya kovduğu (düşûncede devnm nıte-
lığındekı) eleştirel akıka duşunce vontemıvle
ınamş (Ronesans) ve aydınlanma çağını aç-
masıvlabaşlamıştı Sonuçtabuakun.bugûnun
uygar toplumlannın ınsancıl (rıümanıste) ya-
şam bıçımlenne yon veren bır hareket olarak
aklın inançtan ve bilimın de dinden bagımsız-
laşması sonucu. aydınlanma çağının başlama-
suu sağlamıştL
Bu tanhsel gelışmenın sonucu olan salt
inançtan \e dinden bağımsızlaşan akıl ve bılım,
bu yoldan akla ve bılgıye dayalı yaşambıçımı-
nın benımsenmesım zonınlu kılrruş, bu gelış-
menın urünu olarak ortaya konan "laikfik" ıl-
kesı de. akla ve bılıme dayalı yaşam bıçımının
toplumsal ılışkılerde "düzenkurah"olarak uy-
gar toplumlann anayasalannda temel yaşam
kuralı nıtelığıyle yennı almıştır
Cumhurıvetın kuruluşundan ben anayasa-
lanmızın başında yer alan "laiklik" ılkesı uy-
garlaşmay a yonelık bu tanhsel gelışmenın uru-
nu olarak bugun vürurluktekı anav asamızın 2
maddesının "Turidye Cumhuriyeti demokra-
tik, laik ve sosyal bir hukuk devietidir" tûmce-
sıyle vurgulanmakla. bızun toplumun başlıca
"temel diizen unsuru"nıtelığını korumaktadır
"Laikük" uygarlığa yonelik bu tanhsel ge-
hşmerun sonucu olarak sadece toplumsal ya-
şantının kamusal ılışkılennde akla ve bılırne
(yanı bılgıye) dayalı yaıjam bıçımını ongören
bır"kamudûzenikuralı"dır Bu anlamda laık-
lık, dını ve dınsel ınancı hıçbırsuretle dışlama-
makta. bunun tam tersıne dınsel ınancı ve ıba-
detı bıreyın kışısel (duygu ve duşunce) alanı-
na bırakarak, ınancın ve düşüncenın özgurlü-
ğunü de kamusal garantı \anı devlet güvence-
sı altına almaktadır Laıkhk kuralının bu ışlevı
Müslûmanlığın da gereğıdır Zıra Islamıyet,
Hınstıyanlıkta olduğu gıbı Tann ıle kul ılışkı-
sınde kılıse muessesesı gıbı aracı bır kurum
benımsememıştır Bundanötürubızdecumhu-
nyetın kurulmasiy la bırlıkte laıkhk kuralının
gereğı olarak halıfelıkle bırlıkte tankatlar tek-
ke v e zav lyeler devnm y asalanyla ortadan kal-
dınlmıştı
•••
Bugunün Türkıyesı'nde şenata dayalı bır
toplum (de\let) duzenınm kurulması amacına
y onelık bır dınsel ıdeolojının uygulama olana-
ğı yoktur Çunku lslamın bıreysel manca da\a-
lı temel buynıklan esasında anayasanın laıklık
ılkesıyle bırlıkte dın ve v ıcdan humyetı esas-
lanyla zaten guvence altındadır Şenatın dun-
ya ışlenne ve kamusal yaşama ılışkın kuralla-
n ıse bın beş yuz yıl öncesı çöl ınsanının ya-
şantısını düzenleme amacıyla ortaya konan hü-
kumlerdır
Bugunun Türkıyesı'nde ıse, Turk toplumu-
nun sosyo-ekonomık ve kulturel koşullan sö-
zu geçen şenat kurallannın kamu duzeru ola-
rak uygulanmasına olanak tanımaz Omeğın
bızım toplumun yandan fazlasını oluşturan ka-
dın nufusun şenat kurallanna göre -•\fganis-
tan'da olduğu gıbı- kamusal yaşantıdan dışla-
narak evlere kapatılması olanak dışıdır
Dırt>el bır ıdeolojının bır siyasal akım ola-
rak ılen suruhnesı, dınsel ınancın sı> asal somü-
ru aracı olarak kullanılması anlamına gelır Bu
gıbı davranışlann en buyuk sakıncası toplumu
"inananlar" v e "inanmayanlar" dıye bırbırle-
nne karşıt gruplara ayınp "ulusal bıriiği" guç-
suz kılması, bu yuzden toplumda çatışmalara
vebunalımlarayolaçmasıdır Bu gıbı davranış-
lann siyasal partılerce desteklenmesı halınde
venne gore (anavasanın 2,10 ve 24 madde-
lenne açücça aykın hareketler olarak) anav asa-
yı ıhlal fıılı anlamına geleceğı kesındır Ata-
turk'ûn "Kemaüzm'" diye adlandınlan devTim
ideotojisi, TC'nin 29 Ekım 1923te kuruluşun-
dan bugune kadar geçen 74 jılhk yaşanûsmda;
âzellikle buvukdev nmnnin olumunden sonra-
kı doneınlerdekı rum hainliklere ve saldınlara
karşın bugun de gucunü v« guncelhğinı koru-
maktadır. Çunku bu ulusal ıdeolojıve guç ve-
ren "hakhhk" ve "zorunluluk" gıbı ıkı temel
ahlaki unsur sosyal törebılım açısmdan bu akı-
ma ve Ataturkdevnmlerıne "ahlaki öz" v e ıçe-
nk kazandıran tınsel (mane\ ı) güçtür
Kemalist devrim kkolojLsı ulusal egemenü-
ğev« tam bağunsızlığa davalu çağdaş ve laik bır
demokrasıyı amaçlay an ılkelenn butunudur.
Bu gerçekçı duşunce akımuun sureklı canlı tu-
tularak devnm ilke veyasalannın korunması ve
uygulanmasuunsağlanmasınavardımcıolınak
bizim toplumun en başta gelen yaşamsal soru-
nu olarak akiı başuıda ve m nıyetli tum >urt-
taşlann gorev i ounaudır.
Bu kutsal gorevın venne getınlmesmde asıl
yukümlüluk ıse siyasal partılere ve ozellıkle
sıvasal arenanın sol kesımınde ver alan ve ken-
dılennı halkçı. sosyal demokrat dıye nıteleyen
partılere ve bunlann yöneücılenne düşmek-
tedır
CUMHURIYETTEN
OKURLARA
ORHAN ERİNÇ
Beşik Ulemâsından
Sarık Ulemâsına
Osmanh'da "Kıbâr-ı Ulûm" denılen bılım ululan
devlet katında da saygı gorur, kendılenne verılen ar-
palıkların gelınnı maaş olarak alırlardı Ancak çokuş
donemınde her konuda olduğu gıbı ılmıye sınıfında
da yozlaşma başladı 18'ıncı yuzyılda belkı de ver-
dıklen fetvalarla padışah ıle sadrazamlann yağdan-
lıklarına donuşmuş olduklarından, çocuklanna da
maaş bağlanır oldu Daha mektep medrese gorme-
mış, hatta kımısı kundak çocuğu olan ve "Zadegân-ı
Ilmıye" dıye anılan çocuklara maaş venlmesıne, hal-
kın engın zekâ gucu noktayı koydu "Beşık Ulemâ-
sı" deyımı boylece tanhımızde yerını aldı.
Refah Partısı'nın Bayan Çiller'ın desteğı ıle ıktıda-
ra gelışı sonrasında benzer bır yozlaşmayı yaşıyoruz
Şımdı de karşımıza "Sarık Ulemâsı"çıktı Nerede,
nasıl, kımlerden ılım tahsıl ettıklen bılınmeyen, ama
dın bılgını olduklannı ılen suren bu kışılenn gorunen
tek ozellıklen var Kafalanna sarık sararak kendılen-
nı bılgın sanmalan ve dın konusunda hemen herke-
se akıl vermek, Allah adına korkutmak gıbı dın dışı
bır goreve soyunmalan
Bunlar, yollarda, parklarda gorduklenmız sarıklılar
Ancak aynı kafada, ama sanklannı beyınlennde gız-
leyerek onlara arka çıkan ya da "Korkmayın arkanız-
M Arkası 6. Sayfada
TÜMTEKS TEKSTİL SANAYİ VE TİCARET A.Ş.'NİN 1996 YILI MALİ TABLOLARI VE DENETÇİ RAPORU
TUMTBtt TBUit SANAYİ VE TİCARET A^. 31.12.1986 TABHJ KARŞUIŞTRMAU ÖZH AANÇO
AKT1F (VARUKLAR)
I- DÖNEN VARUKLAR
A-Hazr Dağener
B-Menkul Kıymater
C- K M Vad»« Tlcari AlacaMv
D- Dtger Kısa Vadell AkKaMar
E-StoMv
1 Stoklar
2 Vpnlen Sıpanş Avanslan
F- Digar Dönen Varlıklar
II- DURAN VARUKLAR
A- Uzun Vadell Tlcari Alacaklar
C- Rnamal Duran VarMdar
D- Maddı Duran VarMdar
1 Bınalar Arazı ve Arsalar
2 Makıne Tesıs ve Cıhazlar
3 Dığer Duran Varlıklar
4 Blnkmış Amortısmanlar (-)
5 Yapılmakta Olan Yatınmlar
6 Venlen Sıpanş Avanslan
E- Maddl Olmayan Duran VarlMar
1 Dığer Maddı 01 Dı*an Vartkl» (Nefl
F- Dlgar Duran Varlıklar
31 12.1996 (TL)
4 719 633 734 015
3.052.755 250
155.649 055^40
941 676.556.835
190 283.758.310
3 374 818 040 569
2 771 920 906 915
602 897 133 654
54153 567 811
856.811.726.206
25 000 000
310182.139 691
537 911.658.086
124 553 644 461
437 044 398 711
65 661 500 011
(322 748 427 640)
140 900 692 752
92 499 849 791
139.148.361
139148.361
8.553.780.070
31 12.1995(11) PASİF (KAYNAKLAR) 31 12.1996 (TL) 31 12.1995 (TL)
2.690.793.998.571
101457 345.210
162.561 800.315
860 436.814.304
207 008.490.242
1.297 024 518.873
335 866 573.937
183 567 946.522
62.305 029 627
473.147.230.003
25 000 000
276.820 139 691
188.238.179.091
2 410 650 000
243 534 968 234
16 192 486 890
(164 492 476 661)
120 468 676
3 250 000 000
24347 828
24 347 826
8 039.563.395
I- KISA VADELI BORÇLAR 3 718 419 781168 2.096 719 666.774
A- FlnanMİ Bofçtar 1 802.298 768.300 864 662.537.228
B- Tlcari Bofçatar 1064 547125 520 1079 469 424.952
C- Diğer Kısa VadaH BorçJar 783.234 945.912 45.678 779.233
D- Alınatı Sıpanş Avanslan 348 444 143 190 947 850
E- Bocç veGıder Kaı^ıHdan 67 990.497 293 106.717977 513
II- UZUN VADEÜ BOftÇLAR 559 341 162.120 176.931 758.818
A- Finansal Bonplar 518.144 751 135 160.183.549.490
E-Borç ve Glder Kar»*tdan 41 196.410 985 16.748 209.328
III-ÖZ SERMAYE 1-298.684 516.935 890.289.802.982
A-Sermaye 550 000 000 000 110 000 000 000
C- Emteyon Prmi 148017000000 367500000000
O-YentdenDeğaf1emeDeğerArtısı 311 225 059 347 190.777474.697
1 Duran Variıklardakı DegerArtışj 232 763 099 613 112315514963
2 Iştıraklerdekı Deger Arüsı 78 461 959 734 78 461 959 734
E-YedaMar 112.012.328.285 40805422.369
1 Yasal Yedekler 19413488919 5017244748
4- Olaganustu Yedekler 92 598 839 366 35 788 177 621
F- Net Dönem Kan 177 430129 303 181206.905 916
AlcrtF(VARUKLAB)TOPLAMI 5.576 445.460 223 3.163.941 ^28.574 PASİF (KAYNAKLAH) TOPLAMI 5.576 445.460^23 3163.941 228.574
TUMTEKITEKSTİ. SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
31.1Z.1898 TARfcU KARŞU^THHAU 07fT fiöJR TAH.OSU
31 12.1986 (TL)
5 019 082.204114
(13.759.773.050)
5 005 322.431 064
A- BRUT SATIŞLAR
B- SATISTAN İNDtRİMUEB (-)
C- NET SATIŞUVR
D- SATIŞLAnN MAÜYETt (-)
BRUT MAL SATIŞ KAf» veya ZARARI
E- FAAUYET GIDERLERİ (-)
ESAS FAAUYET KARI veya ZARARI
F DIĞER FAALIYETLEROeN GELIRLER VE KARLAR 367 039 475 823
G- DtâER FAALfYETLERDei GJDEFlLffl VE ZARARLAH H (160.728.983.883)
3112.1996(0)
3 573 744 346 538
0
3 573 744 346 538
K- FİNANSMAN GİDEBLEFU
FAAUYET KARI veya ZARARI
I- OLAĞAN USTÜ GEURLER VE KARLAR
J- OLAGANUSTU OtoERLER ve ZARARLAR (-)
DONEM KARI veya ZARARI
(3.530.583.821.356) (2.76Z506.410.633)
1474 738 609 708 811237935905
(351653.211 810) (2SB.141 306.162)
1116.085 397 898 552.096.629143
381 032.236 717
t13S.789.471 013)
(511 507342.720
285 832052.727
4 441 697 402
(2348.868.700)
287 924 883 429
(106.717.977.513
NET DÖNEM KARI veya ZARARI
(1072^28332^36)
250167 577 602
2 424 615.904
(7.521.864.732)
245 070 498 774
(67&MJ00.471I
177 430129 303 181 206 905 916
TUMTHS TEKSTİ SANAYİ VE TKARET A.Ş.
1996HesapDonemmeAJt
Bağımsn Denetçı Raporu
Tumteks Tekstıl sanayı ve Tıcaret A.Ş nm 31 Aralık 1996 tanhı rtlbariyie duzenlenmiş bilançosunu
ve bu tanhte &ona eren hesap dofiemıne aıt gelır tablosunu ıncelemış bulunuyoruz
IncelemeJerımız gene) kabul gormuş denetteme ılke esas ve standartlanna Liygun olarak yapıimış
ve dolayısiyla hesap ve ıslemlerie ılgılı oiarak muhasebe kayıtlannın kontrolu ıle gereklı gorugumuz
dığer denetlefne yontem ve teknıklenni ıcemrvştır
Aitolara sattcttara ve bankalara gondenlen mutabakat mektuplannın cevaptan rapor tant»ne kadar
alınamamıştır Cevapr getdıkçe mutabakat çahşmalanna devam edılecek ve onemlı bır uyumsuzluk
sozkonusu otursa aynca ek rapor duzenlenecektor
Goruşumuze gore soz konusu malı tablolar Tumteks Tekstıl Sanayı ve Tıcaret A.$ 'nın 31 Aralık
1996 tanhındekı gerçek malı durumunu ve bu tanhte sona eren hesap donemine aıt gerçek faalıyet so-
nucunu uygulanan mevzuata ve bır oncekı hesap donemı ıle tutariı bır şekıkje uygulanan genel kabul
gormuş muhasebe ılkelenne uygun olarak dogru bır bıçımde yansıtmaktadır
Istanbul 11 031997
VEGA
BAĞMSIZ DENETIM VE
YEMINU MALI MUŞAVIRÜK A.Ş
Member Of AGN INTERNAT1ONAL
Ercış Kurrukjş
Sorumlu Başdenetçı
TUMTEKS TEKSTIL SANAYİ VE TİCARET ANONIM ŞIRKETİ 31 ARAUK 1998 VE
1995 TARİHLERİNOE SONA EHEN HESAP DOKIEMLERİNE AİT
BİLANÇO DİPNOTLARt ~ f
(Bınm aksl bellrtılmedıkçe Mılyon Tûrk1
Urasr) -*'v
1- İŞLETMENIN FİIÜ FAAUYET KONUSU
Tekstıl urunlennı ımal etmek, yurt ıçıne ve yurt dışına satmakbr
2- SERMAYENİN %10 VE DAHA FAZLASINA SAHİP ORTAKLARIN:
ORTAK PAY ORANI PAY TUTARI
Uslu Holdıng A.Ş 51 00 280 500
Halka açık kısım 31 82 175.000
Dıger ortaklar 1718 94 500
3- SERMAYEYİ TEMSİL EDEN HİSSE SENETLERİNE TANINAN İMTtYAZLAR:
Şırket esas sozleşmenın 9 Maddesıne gore Yonebm kurulu uyelen imteyazlı A
grubu hısse senedı sahıplen arastndan seçılır
4- KAYÎT SERMAYEÜ ORTAKLARDA KAYITU SERMAYE TUTARI.
Şırket kayrtlı Sermaye Tavanı sıstemıne tabı değıldır Şırket 03 02 1997 tanhınde
ş P K ya kayıtlı sermaye sıstemıne geçmek ıçın başvurmuştur
5- YIL İÇİNDE YAPILAN SERMAYE ARTIRIMLARI VE KAYNAKLAHt
Artınm tanhı Artınm tutan Nakrt Yedekler Emısyon °nmı
24071996 440000 110000 110000 220 000
6- YIL İÇİNDE İHRAÇ EDİLEN HİSSE SENEDI DTŞINDAKİ KIYMETLER:
Menkul Kıymetın Turu Ihraç Tutan Vadesl
Yoktur Yoktur Yoktur
7- YIL İÇİNDE İTFA EDİLEN BORÇLANMAYl TEMSİL EDEN MENKUL
KIYMETLER
Menkul Kıymetın Turu Itfa Tutan
Yoktur Yoktur
artışı oz sermayeye eklenmektedır
31 12.1996 tanhı ıtıbanyte uygulanan değerleme oram % 72.8 du maddı duran
variıklann yenıden degerienmış tutarian uzermden normal metoduna gore vergı
mevzuatı çerçevssınd* aşağldakı oranlarda amortnmana tabi tutulmaktadır
Hızlandmlmış amorttsman ayrrian maddı duran varlıklar ız değenne dûsmüştur Bı-
nalar ıse aktrfe ılk gınş degen uzennden amortısmana tabı tutulmaktadır
Yerustu ve yeraltı duzenlen % 6-10
% 4
•4 6-20
% 10-15
%2-25
Bınalar
Makıne, tesıs ve Cıhaztar
Taşıt Araçlan ve Gereçlen
Doseme ve Demırbaşlar
8- CARİ DONEMDE DURAN VARUK HAREKETLERİ
a) Satm alınan. ımal veya nsa edılen
maddı duran variıklann malıyet
b) Satlan veya hurdaya ayrdan
maddı duran varlık malıyetı
c) Can donemde ortaya çıkan
yenıden değerleme artışlan
Variık maSyetiennde (+)
Bınkmış amortısmanlarda (-)
1996
45 937
1 697
120 716
233 660
(112.944)
1995
53 526
2486
137 861
71 826
(66 036)
9- CARİ VE OELECEK DONEMLERDE YARARLANILACAK YATIRIM İNDİRİMİNİN
TOPLAM TUTARI.
Can dönemde yararlanılacak olan yauran ındınmı 144^17
Gelecek donemlerde yararlanılacak yabnm ındınmı Yoktur
f)GelirveGiderier
Geltr ve gıder kalemlennın belırlenmesınde tanakkuk esası uygutanmaktadır Buna
baglı olarak gelır hızmet bıtıntdıgı veya mal tesJım edılaıgı anda hesaba alınmaktadır
Geçmış donemde satışlardan dolayı ortaya çıkabtlecek fiyat farklan can donemde
muhasebeleştınlmektedır
g) Yabana Para Ctnslndm Variık ve Borçlar
Bılançoda yeralan yabancı paraya baglı varlık ve borçlar bilanco tanhındekı T C Mer
kez Bankası dovız alış kurtan kullarılarak Turk ürası'na çevnlmektedır Bu
ışlemlerden dogan kur farkı gelır ve gıderien gelır tabiosuna dahıl edılmektedır
h) lodem TazmlnaH
duzenlenen malı tablolarda Iş Kanunu'na göre kıdem tazmnatına hak kazanmış per
sonele tlende odenmesı olası borç yuku hesaplanmıs ve gerekls karsılık S P K.' nın
duzenlemesı dogrultusunda aynlmıştır Bu hesaplamada kıdem tazmınatı tavant
53 312 500 TL olarak alınmıştır
12- BILANÇO TARIHİNOEN SONRA ORTAYA ÇIKAN HUSUSLAR
3 Şubat 1997 tanhınde Şırket kayıtlı sermaye sıstemıne geçis ıçın başvuru yapmıştır
1 Ocak 1997 dan ıtıbaren uygulanacak olan kıdem tazmınatı tavant 77 219 375 TL
otarark belırtenmışür
13- ŞARTA BAĞU OLAYLAR
Şırketın ateyhıne açılan ve devam eden davalann toplamı Yoktur
Şırket tarafından açılan davalar toplamı Yoktur
14- MUHASEBE TAHMİNLERİNDE ORTAYA ÇIKAN DEĞİŞİKÜKLER:
Muhasebe tahmınlennde ortaya çıkan hemangı bır deg^şıldik yoktur
15- AKT1F DEGEFLER ÜZERİNDEK1İPOTEK VEYA TEM1NAT TUTAFU
Şırketın Aktıf degerlen uzennde ıpotık ve temınatlar tutan 16 272 135
Ipotek 10 369 668
Venlen Temınat Metuplan 372.768
Temınat Senetlen 4 584 241
temınat Çeklen 93 000
Kefaletler • 85Z458
16- AKTİF DEĞERLER ÜZERİNDEKİ SİGORTA TUTARLAR1: 2 096 062
23- DİĞER ALACAKLAR VE DİĞER KISA VE UZUN VADEÜ BORÇLAR İÇERİSİNDE
YER ALAN PERSONELDEN ALACAKLAR/ BORÇLAR
Dığer Alacaklar ıle Dığer Kısa veya Uzun Vadelı Borçlar hesap kalemlen ıcınde
bHanço aktff toplarranın yuzde binnı asan personele aıt borç yoktur
24- ORTAKLAR, İŞTİRAKLER VE BAGU ORTAKUKLARA IÜŞKİN ŞÜPHEÜ
ALACAKLAR:
Ortaklar ıştırakler ve Baglı OrtakMdara ılışkm suphelı alacak yoktur
25- VADESİ GELMİŞ VE VADESİ GELMEM1Ş ALACAKLARA İÜŞKİN ŞÜPHEÜ
ALACAKLAR
Şûphelı alacak Tutan Şırketın şuphelı alacagı bulunmamaktadır
26-İŞLETME İLE DOLAYU SERMAVE lÜŞKİSİME SAHİP IŞT1RAK VE BAĞU
ORTAKUKLAR:
1996lştrak
2- REESKONT VE KARSJUK GİDERLERİ:
Donemın reeskont ve karsılık gıderlen
Alacak Reeskont Gıden
Kıdem Tazmınatı Karsılık Gıden
3- FİNANSMAN GİDERLERİ
Donemın tum finansman gıderten
a) Uretım malıyetıne venlenler
b) Sabrt variıklann malıyetıne venlenler
c) Doğrudan gıder yazılaniar
25.603
262
25 341
1 142.926
0
70 698
Boyasan A.S.
Havsan A.Ş.
Kutsalteks A.Ş
Teksport Tekstil A.Ş
Egs Dış Tıcaret A.Ş
EGS BANK A Ş
Tutan
184 000
500
49 006
500
3 661
38 250
Oranı%
92 00
1000
48 00
1000
1 34
1 68
27-İŞT1RAK VE BAĞU ORTAKUKLARDAN ELDE EDtLEN BEDELSİZ HİSSELER
Şırketın Can Donemde Istırak ve Baglı Ortaklıktan elde ettıgı Bedelsız hısse senedı
bulunmamaktadır
28- TASINMAZLAR ÜZERINDE AYNİ HAKLAR:
Taşrnmazlar uzerinde aynı hak yoktur
29-YENİDEN DEÖERLEME DEĞER ARTISLARI
Yıl Yerıden Değerteme Oranı
1994
1995
1996
%107 6
% 9 9 5
%72 8
Yenıden Değerteme Değer
ArtışFonu
40 893
112.316
232.763
4- DONEMIN FİNANSMAN GIDERLERINDEN ORTAKLAa BAĞU
ORTAKUK, İŞTİRAKLERE VE GRUP ŞİRKETLERLE İLGİLİ KISMIN TUTAR
(TOPLAM TUTAR İÇİNDEKİ PAYLARI %2CYİ AŞANLAR
AYRICA GÖSTERİLMİŞTİR)
Ortaklar ve ıstıraklerte ligılv toplam 94 127
Boyasan A. Ş 13.052
Kutsarteks A.Ş 74 917
MegaA.Ş 6158
5- ORTAKLAR BAĞU ORTAKUK, İŞTİRAKLER VE GRUP ŞIRKETLER İLE YAPILAN
SATIŞ VE ALIŞLAR (TOPLAM TUTAR İÇİNDEKİ PAYLARI %20-Yİ AŞANLAR
AYRICA GÛSTERİLMİŞTIR)
Mal Alışlar Toplamı (KDV li) 3 050 03
Asa tekstıl Şan veTıcAS. 12 626
Uslu Pazariama A.Ş 729
Mega Tekstıl Ipl ve Plas. San A.Ş 9117
Teksport Tekstıl San. ve TİC.A.Ş 10 973
Havsan Havlu Teks Şan ve Tıc A.Ş 91 959
Boyasan Tekstıl San ve Tıc A.Ş 550 845
Kutsalteks Tekstl San. ve Tic A.Ş
30- YABANCI PARALARLA TEMSİL EDİLEN ALACAK VE BORÇLAR:
Cınsı
Kasa ve Banka DM
USD
STR
SF
FF
Alacaklar USD
DM
FF
STR
10- rŞLFTMENİN ORTAKLAR BAĞU ORTAKLAR İŞTİRAKLER, DİĞER
FİNANSAL DURAN VARUKLAR VE GRUP ŞİRKETLERLE OLAN ALACAK VE
BORÇ IÜŞKISI.
ALACAKLAR
Ticari Tican Olmayan
1) Ortaklar 0 0
2) Bagh Ortaklık 6 365 183 260
BORÇLAR
Tican Tlcan Olmayan
Bınalar
Makına
Emtıa
Tasrt Araç ve Gereçlen
780 400
330 000
970 000
15662
3) Iştlraklar
4) Dıger Fınansai
Duran Vartıklar
(%10nunarbnda)
5) Gnjp Şırketler
30 506
791 961
39 619
0
0
0
0
0
562
0
0
776 596
183 810
0
11 - UYGULANAN MUHASEBE ILKELEH VE DEĞERLEME YÖNTEMLERt.
a) Uygulanan Muhasebe ifceteri ve Mall Tabtofaınn Haartanma Esaslan
Şırket muhasebe ışlemlennın yürutûlmesınde ve malı tablotann hazırianmasında
Sermaye Pıyasası Kurulu'nca yayınlanan Xl/ nolu telıg ve bu teblıgde degışıklık
yapan dıger teblıgler hukumlennı esas almıştır
b) SenetR Alacak ve BorçJar
31 12 1996 tanhı ıtıbanyle senetlı alacak ve borçlan (vadelı çekler dahıl) T C Mer
kez Bankasınca belırlenen % 57 oran ıle reeskont ışlemıne tabt tutmuştur
Senetsız Alacak ve Borçlar
Şırket uc ay geçmedıgı ıçın kayitlı değener ıle değertemıştır
C) Stoklar
Stoklar elde etme malryetı ve net gerçekieşebılır degenn duşuk olanı esas
alınmaktadır Stok malryetı hesaplama yontemı olarak fiılı maityetlere dayalı sı-
panş malıyetı sıstemı kullanılmatadır
Malıyet tfk madde malzeme ve dlğer stoklar ıçın ılk gıren ılk çıkar (FIFO) malıyet
yöntemı yan mamul ve mamul stoktan ıçın ılk gıren ılk çıkar maJtyet yontemı kul
lanılarak belırlenmektedır
d) Fbiansal Duran Variıktan
Finansal duran varlıklar elde etme malryetı ve finansal duran variıklann ıçsel kay
naklannı sermayeye ekleme durumunda alınan bedelsız değerienn katHımıyia
değenenmektedır Finansal duran variıktarda deger duşuklüğu soz konusu hal
lerde bu duşuş mıktan ( } kalem olarak bılançoda yer almaktadır
e) Maddi Duran Vartıklar
Şırket 1 urkrye'dekı yuksek errflasyon oranlanndan dolayı, maddı duran varlıklannı
Malıye Bakanlıgı nın saptadığı yenıden değerleme katsayılan çerçevesınde bına
(arazı hanç) yeraltl ve yerustj duzenlerı makına tesıs ve cıhazlan taçıt araç ve
gereçlen, doseme ve demırbaslan yenıden degerfemektedır, Yemden değerleme
17- AUNAN İPOTEK VE TEMİNATLAR
Şırketın aldıgı ıpotek ve temınatlann toplamı 852 458
Boyasan A.Ş 682 962
HavsanAŞ 129 934
Kutsarteks A.Ş 39 562
18- PASİFTE YER ALMAYAN TAAHHÜTLER
Şırketın toplam tesvık taahhutten S 4 219 355
Yatınm ve Tesvık S 200 000
Ihracat Taahhutu S 2.223 692
Ihracat Taahhûtü S 1 795 663
Toplam $4 219 355
19- BANKALARDAKİ BLOKE MEVOUAT TUTARLARI.
Şırketın geçıcı olarak Demırbank a 41 034 05 DM tutannda bloke mevduatı bu-
lunmaktadır
31 12 1997 dovız alıs kuru ıle cegerteme sonucu tutar 2 834
20- KAYTTU DEĞERİ BORSA RAYİCİ ALT1NDA OLAN MENKUL KTYMETLER:
Kavrtlı DeğerBorsa Ravıo Bde Etme Malıvetı
155 649 155 649 109 012
21- MENKUL KTVMETLER (ÇERSİNDE YER ALAN ORTAKLAR, BAĞU
ORTAKUKLAR İŞTİRAKLER VE TARAFINDAN ÇIKARILAN MENKUL KIYMETLER:
Şırketın bu tur menkul kıymetl yoktur
22- MAÜ TABLOLARDA
-
DIĞER IBARESINITAŞIYAN HESAP KALEMLERI
Dıoer stoklar 25417 Dıger Duran Varlıklar 8554
Fasorcutartakıılkmad.rnz2S417 Gelecek ytatgKterterJgdTazm) 6249
Gelecek yıl rrfnlecek KDV 2.305
Dıoer DooerVariıklar 54154 Oyar Fmansal Borçlar 180044
Getecek aytara aıt grieıter 3.740 EGS Dış bcaret A.Ş 180044
Pesın odenen vergı ve fonlar 50 414
agerFnansai Duran VartHar 3661 Kısa Vadelı Dıöer Bordar 377
EGŞDtşTıcaretA.Ş 3 661 Getecek yılara aıt kıra geirten 377
FaatvetBfa. Dıoer aeirveKarlar 173 728 Ç»=fw •&* • Gelr ve Kartar 2.348
ArtıkHurdaSatşKartanZ983 Derrnrbas Salıs Karlan Z348
Fason ış gelırter 17157
OgecGdırter 153588
Borçlar
Kredıler
USD
SK
DM
HFL
STR
USD
DM
Kur
69 073
107 505
181 533
79 503
20 481
107 505
69 073
20 481
181 533
107 505
15 655
69 073
61 555
181 533
107 505
69 073
Tutar
41 314 03
42146 40
8 381 89
100 00
2 465 44
1 288 965 79
212.882 68
678 892 88
2 564 921 16
3 272 322.65
3 836 80
30 894 39
508.00
70 016 38
12.970 594
10 731 337
Tutan (TL)
2854
4 531
1 522
8
50
138 570
14 704
13905
465 618
632.797
351 791
60
2134
31
12711
366727
1 394 404
741 246
2135 650
EGS Dış Tıcaret A.Ş 1 727 941
Mal Saüşlar Toplamı
Asa tekstıl San ve Tıc A Ş
Uslu Pazariama A.Ş 114 986
Mega Tekstıl Ipl ve Plas San A.Ş
Teksport Tekstıl San ve Tic A.Ş
Havsan Havlu Teks San ve Tic A.Ş
Boyasan Tekstıl San ve Tıc A Ş
Kutsalteks Tekstıl San veTic A.Ş
EGS Dış Tıcaret A.Ş 2 444 297
645 842
131458
42.513
29 956
250 833
1 965 375
614 939
5 594359
31- ORTAKLAR İŞTİRAKLER VE BAĞU ORTAKUKLAR LEHINE VERILEN
YÜKÛMLÜLÜKLER 1517 050
Boyasan A.Ş 609148
Kutsarteks A.Ş 394 754
Ege Gıyim A.Ş 387 839
AsateksA.Ş. 73 417
Havsan A.Ş 51 893
32-PERSONELYAPISI
Şırketın toplam personel sayısı 1 046 kışıdır
1996 1995
Idare Personelı 102 42
Clretrm Personelı 801 704
Dığer Personel 143 29
1046 775
33- MAU TABLOLARI ONEMU ÖLÇÛDE ETKILEYEN DİĞER HUSUSLAR •
Malı tablolan onemlı olçude etkıleyen husu yoktur
31 ARAUK 1996 ve 1995 TARİHLERİNDE SONA EREN HESAP DONEMLERİNE AİT
GELIR TABLOSU DIPNOTLARI
[Bınm Aksı belır*ılrrtedıkçe Mıtyon Turk Lırası)
GELİR TABLOSU DİPNOTLARI ,
1 - AMORTtSMAN GİDERLERİ, İTFA VE TÜKENME PAYLAR)
Donemın tüm amortısman gıderien ıle
ıtfa ve tukenme paylan 1996 1995
a) Amortısman gıdenen 45 254 26 658
aa) Normal amortısman gıderlen 28 962 10 767
ab) Yenıden değenemeden
dogan amortısman gıderlen 16 292 15 891
b) Itfa ve tukenme paylan
6- ORTAKLAR BAĞU ORTAKLIK İŞTİRAKLER VE GRUP ŞİRKETLERDEN AUNAN
VE BUNLARA ODENEN FAİZ, KİRA VE
BENZERLERİ (TOPLAM TUTAR İÇİNDEKİ PAYLARI %20'Yİ AŞANLAR AYRICA
GÖSTERILECEKTİR)
Yoktur
7- ÛST YONETİCİLERE ÛCRET VB.
Yonetım kurulu başkanı ve uyelen ıle genel mûdür genel koordınatör, genel müdür
yardımcılan gıbı ust yonetKilere can donemde saglanan sadece ucret tutan
7850
8- AMORTtSMAN YONTEMLERİNOE DEGİSİKÜKLER .
Amortısman hesaplama yontemlen ıle bu yontemlerde yapılan değışıklıklenn
donemın amortısman gıderlennde meydana getırdığı artış<+) yada azaltş (-)
Amortısman hesaplama yontemınde hertıangı bır degışıklık yoktur
9- STOK MAÜYETİ, SİSTEM VE YÖNTCMLERİ
Stok malıyetı hesaplama sıstemlen ( saftia ve sıpanş malryetı gıbı) ve yontemelen (
agvtıklı ortalama malıyet, ılk gıren ılk çıkar, hareketlı ortalama malryet gıbı)
Sıstem Sıpanş malıyetı
Yontem Ilk madde malzeme emtıa ve dıger stoklar ıçın ılk grren ılk çıkar yan
mamul ve mamul stoklarr fîılımalryetlere dayalı sıpanş malıyetı yöntemıdlr
10-STOKSAYIMI
Fıılı stok sayımı yapılmıştır Sayımlara VEGA denetçılen katılmış ve gerekli testlen
yapmışlardır
11 - BRUT SATIŞI % 20 AŞAN HURDA SATIŞI
Yurtıçı ve yurt dışı satişlar hesap kalemı ıçınde yer alan urun hurda dökümu gbı
maddelenn satışlan ıle hızmet satıslannın ayn ayn toplamlannın brüt satışlann
yuzde yırmısını aşması halınde bu madde ve hızmetlere ılışkın tutanan
12- SATIŞLARLA İLGIÜ TESVIK VE SÛBVANSİYONLARr
Yoktur
13- ONCEKİ DONEM GEÜR VE GİDERLER
Oncekı doneme ılışkın gelır ve gıderlere ıle oncekı doneme aıt gıder ve zarartarm tu
tartannı ve kaynaklannı gosteren açıklayıcı not
Oncekı donem gelırten Dıfif gelınnden oncekı donem gıderlen ıse Şırketm daha
oncekı donemlerde kul lanılarak kapatılan kredı ıle ılgılı olarak bu yıl ortaya çıkan faız
gıdennden oluşmaktadır
Oncekı donem geltrlen 76
Oncekı donem gıderlen 7 516
Oncekı donem gelıriennın tamamı Merkez bankası Hesabına yatan D F I F Be-
delınden kaynaklanmaktadır
14- ADI VE İMTIYAZU HİSSE SENEDI BAŞINA KAR VE KAR PAY! ORANLARI
Hısse senedı başına kar payı 322 6 TL dır