Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 17 MART 1997 PAZARTESİ
HABERLER
Bayrampaşa
Ceıaevi'nde
arama
• İstanbul Haber Servisi -
Bayrampaşa Cezaev ı'nde
sıyası tutuklulann kaldığı
19 koğuşta sadece
gardıyanlann katıldığı bır
arama yapıldı Aramada
suç unsuru herhangı bır alet
bulunmadığı açıklandı
Arama çalışmalannı
denetlemek ıçın
Bayrampaşa Cezaev ı"ne
gelen istanbul Cumhunyet
Başsavcısı FeTzan Çıtıcı,
Cezaevı Savcısı Necatı
Ozdemır ve cezaevı
temsılcılen ıle bırlıkte çay
ıçerek sohbet ettı Çıtıcı
"Bu huzurun
bozulmamasını ve tum
Türkıye genelıne
yayılmasını ıstıyoruz" dedı
Koğuş temsılcılen ıse
yaşadıklan sağlık
sorunlanna çozum
getınlmesını ıstedıler
Turhan
DilHgil'e plaket
• İstanbul Haber Servisi -
Yayımladığı bır broşurde
RP'ye \e Genel Başkanı
Necmettın Erbakan'a
hakaret ettığı gerekçesıyle
hakkinda ceza ve tazmınat
davalan açılan ve bır sure
once ev ınde hasta
yatağında mahkeme
tarafından ıfadesı alınan
gazetecı yazar Turhan
Dıllıgıl'e uyesı olduğu
TGC tarafindan plaket
venldı
Kongreye
almmadı
• EDİRNE(AA)-DSP
Edırne 4'uncu Olağan II
Kongresı'nde, Edırne
Mıllervekılı Erdal Kesebır
partıden ıhraç edıldığı
gerekçesıyle ıl yonetımının
karanyla salona alınmadı
Karann kendısıne
okunmasından sonra
yaptığı açıklamada,
Ecevıtler'e kufredenlenn ıl
kongresı duzenledıklennı
one suren Kesebır "DSP,
bugun yaptığı kongre ıle ne
ıktıdar olur, ne de Ecevıt'ı
başbakan yapa»-" dedı
Güneydoğu'da
operasyon
• DhARBAKlR
(Cumhurijet Biirosu) -
Bıngol ve Tuncelı'de
guvenlık guçlennce
surdürulen operasyonlarda
23 terönst olu ele geçınldı
Bolgede bır teronst
>akalanırken, 7 teronst de
Şırnak'ta guvenlık
güçlenne teslım oldu
Dıyarbakır'da Hızbullah
orgutu uyesı 5 kışı
yakalandı
Milli Güvenlik ve 28 şubatta yapılan Milli Güvenlik Kurulu toplantısı üzerine düşünceler
Laildiğe şeriatçı tehdit
BKBIZE
(Em.) Tümg. M. SUAT EREN
£>fc MGKGen Sek iard ve Mıllı
GmenlıkSnasetı Başkanı
28 Şubat 1997 tanhınde yapılan Mıllı Gu-
venlık Kurulu (MGK) toplantısı, her ay ya-
pılan dığer MGK toplantılanndan, medya-
da ve kamuoyunda daha fazla ılgı gordu Bu
ılgmın sebebı. Refah Partısfnın ve onun ra-
dıkal unsurlannın, ülkenın anayasal duzenı-
ne \e rejımıne yonehk "şeriat" heves ve ar-
zulannın çeşıtlı platformlarda yasalara ve
topluma mevdan okurcasına bılınçb, planlı
ve koordınelı bır şekılde dozunu gıderek art-
tıran beyanatlar, kutlamalar, olaylar, toplan-
tılar, yuruyüşler, gostenler ve davetler şek-
lınde surdürulen eylemlennın. laık duzene kar-
§ı cıddı bır tehdıt boyutuna ulaştığı endışe-
sınden kaynaklanmıştır Bu endışenın yanı
sıra dığer onemlı bır etken de Refah Partı-
sı'nın Mıllı Nızam ve Mıllı Selamet Partı-
sı'ne kadar uzanan soy kutuğunde yer alan
laık duzene karşı tutum ve da^ranışlannın,
toplumun hafızasında yer almış olmasıdır
Durum boyle olunca laıklık karşıtı hare-
ketlenn MGK'nın 28 şubat toplantısındaele
alınacağının basına sızması ve medyada ış-
lenmesı nedenıyle gunleroncesınden kamu-
oyunda sonucu beklenır hale gelmış ve bu-
nun netıcesı olarak da MGK toplantısından
nelerçıkacağının beklentısı buyuk olmuştur
Nıtekım 9 saat suren toplantı sonundayayım-
lanan " V1GK Basın Bildirisi" v e "MGK'nin
_ Sayılı Karar ve Eki"nden medyaya yansı-
yanlara gore bu toplantıda onemlı değerlen-
dırmelere ve sonuçlara vanlmiş ve kamu-
oyu günlerce "darbe" dahıl pek çok goruş
ve duşuncelerle çalkalanmıştır
Milli Güvenlik Kurulu'nun
tarüşılması
MGK'den çıkan sonuçlar ve değerlendır-
meler, günlerce yazılı ve gorsel basındayer
alanlar. Mıllı Güvenlik Kurulu'nun anaya-
sal bır kurum olmasına karşın. varlığının de-
mokratık rejımlerde olup olmay acağı da ba-
zı yazarlar gazetecıler ve bılım adamlann-
ca tekraren tartışmaya açıldı Esasen bu go-
ruş ve duşunceler sahıplen tarafindan ote-
den ben ılen surulmekteydı
Hemen belırtmek gerekır kı her ulkenın
"milligüvenlik" konulan ve kurumlan "giz-
li" gızlılık derecesını taşıdığından bunlarla
ılgılı yeterlı detayda bılgı temını oldukça
giçtür Ancak ülkelenn anayasa ve yasala-
nnın açık olması nedenıyle, bu konulann o
ulkelerdekı yasal durumunun ne olduğu, ıs-
tendığı takdırde tespıt edılebıhr Bunun ın-
celenmesı ve bılgı edınılmesı ozellıkle ya-
zar-gazetecı ve bılım adamlannca kolaylık-
la mümkûn ıken bunlardan bazılannca ya
yeterlı ınceleme yapılmadan eksık veya on-
yargılı olarak yanlış ve>a maksatlı bılgıler-
le raporlar ve yazılar yazılmakta ve netıce-
de kamuoyu yanıltılmaya çalışılmaktadır
Bunlardan bazı ornekler vermek gerekırse
* Onemlı bır kuruluş ıçın "Turkrve'de De-
mokratik Standartiann \ ukselnlmesı Pake-
ti" çalışmasını y apan bır bılım adamı. bu ra-
porda "_ Milli Güvenlik Kurulu adı albnda
bir anayasal organa Turkivc dışında sadece
Günev Kore veCezavir anavasalannda rast-
• Refah Partısı'nın Milli Nizam ve Milli Selamet Partisı'ne
kadar uzanan soy kütüğünde yer alan laık düzene karşı tutum
ve davranışlannın, toplumun hafızasında yer almış olması,
ılgiyı arttıran başlıca nedendır. Durum böyle olunca, laiklık
karşıtı hareketlerin MGK'nin 28 şubat toplantısında ele
alınacağının basına sızması ve medyada ışlenmesı nedenıyle
günler öncesinden kamuoyunda MGK toplantısının sonucu
beklenır hale gelmıştir.
lanmaktadır."
* Akademık unvana sahıp bır başka koşe
yazan da "Demokratikbiçbirülkede MîM Gü-
venlik Kurulu ve benzeri bir kuruluş yok-
tur."
* Daha çok dış konulardakı yazılanyla ta-
nınan tecrubelı bır koşe yazan da turkı-
ye'mn AB uv elığı dolayısıyla yazdığı bır ya-
zıda "_ Açıkçası ABçevrelennde, MGK'nin
rolıi konusunda tam bir goruş bırliği yok.
Böyle bir kurum (MGK) ABfiyesiülkelerde
yok" dıyebılmektedır Yazıh basında yer alan
bu az sayıdakı örneklenn yanı sıra görsel
basında yapılan değışık ısımdekı bazı prog-
ramlara katılan bır kısım konuşmacılann da
benzen gorûşlen ılen surduklen gozlenmek-
tedır
Milli Güvenlik üıthacı
"Milli GûvenKk" kavTamı, ülkelenn her bı-
nnde değışık zamanlar-
da, değışık kapsam ve
organızanlarla gundeme
gelmıştir Ancak denıle-
bılır kı "milli güven-
fik"kavramının evrensel
boyut kazanması Bınn-
cı Dunya Harbı ıle baş-
lanuş. Ikmcı Dunya Har-
bı ve sonunda tamam-
lanmıştır tnsanlannvar
oluşlanndakı "özgüven-
Kk ihtivacı" uzun tanhı
bırseyırtakıp ederek top-
lumlann "devleüeşme"
suresınde "milli güven-
lik ihtiyacf'na dönuş-
müştur
Belıren bu ıhtıyacın
karşılanması her devle-
tın, cografyasına. jeopo-
lıtık konumuna. sosyal
yapısına, anayasal düze-
nıne ve gelışmışlık dev-
resıne bağlı olarak, o ül-
kenın polıtık, sosyal,
ekonomık ve asken guç-
len arasında denge sağ-
lanacak şekılde "Mflli
Güvenlik Kavranu"kurumsallaştınlmış ve
devlet teşkılaunda ve yonetımınde vazgeçıl-
mez bır konuma sahıp olmuştur Dolay ısıy-
la her ulkenın, adı ne olursa olsun "M3K Gû-
venük"le ılgılı bır teşkılatı vardır Bu teşkı-
lat bazı ülkelerde anayasal bır kuruluş, bazı
ülkelerde ıse sadece yasaya dayalı bır kuru-
luştur
Yabancı ülkelerde mıllı guv enlıkle ılgılı ku-
rum ve kuruluşlar ayn bır ınceleme konusu
olmakla berabeT. bır kısım ulkelerde mıllı
guvenlıkle ılgılı kuruluşlar ve bunlann va-
sal durumlan ozet olarak şoyledır
PORTRE
M. SUATEREN
1933yılındadoğan MGKeskı
Gcnel Sekreter Yardımcısı ve
Mıllı Güvenhk Sıyasetı Başkanı
emekh Tûmgeneral M. Suat
Eren, 1968 yılında Kara Harp
Akademısı'nden mezun oldu.
1976-1977 yıllannda Kıbns'ta
alay komutanı, 1977-1978
yıllannda 3'ûncü Ordu Harekât
Daıre Başkanı olarak görev
yapan Eren, 1978 yıhnda
tuğgeneral oldu. Eren, 1982'de
tümgeneralhğe terfı ederek, Mıllı
Guvenlık Konseyı Genel
Sekreterlığı Koordınatörluğû'ne
atandı 1986 yılında emeklı olan
ve Izmır'e yerleşen Eren'm,
"Devtetin Kavram ve Kapsamı",
"Türkiyc'de Bölge Planlamasının
Evreleri'' ve "Kendi Belgelerine
Göre PKK Kimdir ve Ne Vapmak
İstiyor" adlı kıtaplan bulunuyor
ABD'de 1947 yılında "MaKGüyenKkKa-
nunu" çıkanlmış, 1949 yılında bazı değı-
şıklıkler yapılmış ve son olarak da 1982 yı-
lında "Başbakanhk Direktifı" ıle de bazı du-
zenlemelere gıdılmıştır Başkanı, Cumhur-
başkanıdır Daımı üyelen dışışlen bakanı ve
savunmabakanıdır Mıllı guvenlıkdanışma-
nı ve mıllı guvenlık sekreten de daımı go-
revlıdır Gerektığınde adalet ve Hazıne ba-
kanlan ıle konuyla ılgılı olan bakanlan ve sı-
yası yardımcılan, genelkurmay başkanı. kuv-
vet komutanlan, FBI Başkanı da bu kurula
katılır CIA Başkanı kurulun muşavındır
Gorev lenne gelınce ABD'nrn halıhazır ve ge-
lecektekı hedeflen, asken gucu ve sonımlu-
luklan ıle mıllı guvenlıkle ılgılı bakanlık ve
daırelenn gorev len hakkında etut ve ıncele-
meler yaparak başkana tavsıyelerde bulun-
maktır Karar başkana aıttır lngıltere'deher-
hangı bır "miDi guvenKk" teşkılatı yoktur
İngUtere'nın mıllı gü-
venlığı ve savunması ıle
ılgılı hususlar, kabıne ta-
rafindan ele alınmakta
ve vurütulmektedır
Fransa da mıllı güven-
lik konusundakı hızmet
ve faalıyetler 1958 ta-
nhlı "FransızCumhuri-
yeti \n»asası
T
'nın 15'ın-
cı maddesınde yer alan
"Milli Savunma Yüksek
Kurulu ve Komiteleri
1
"
tarafindan yapılmakta-
dır Federal Almanya'da
anayasal bır kuruluş ola-
rak "Federal Güvenlik
Koose>ı"mevcuttur Hu-
kumete bağlı olarak dış
ve guvenhkkonulannın
yanı sıra, mıllı seferber-
lık. savaş ve olağanüstu
hallerde alınacak tedbır-
ler konulannda. ılgılı ku-
rum ve kuruluşlar ara-
sında bunlann koordı-
nasyonunda kabınenın
bır komıtesı olarak çalı-
şır Başkanı savunma ba-
kanıdır Daımı uyelen dışışlen, ıçtşlen ve
mahye bakanlan olup gerektığınde dığer ıl-
gılı bakanlar da bu kurula katılır
İtahada 1947 Anayasası'nın 87'ncı mad-
desınde "Savunma Yüksek Kurulu'" yer al-
maktadır Bumaddeyegore28Temmuz 1950
tanhınde "Savunma Yüksek Kurulu Kanu-
nu"çıkanlmıştır Buna gore kurulun başka-
nı cumhurbaşkanıdır Uyelen, başbakan, baş-
bakan yardımcısı, dışışlen. ıçışlen, Hazıne,
savunma, sanayı, tıcaret bakanlan ve genel-
kurmay başkanıdır Iç ve dış guv enlık konu-
lan ıle mıllı seferberlık, olağanüstu hal ve sa-
vaş hallen tedbırlen ılgı alanıdır
Belçıka da ozel bır yasa ıle "Bakanlıkla-
rarası Savunma Komitesi" ısmınde teşkıl
edılen bu kurul. başbakanm başkanlığında ıçış-
len. dışışlen, savunma, adalet, malıye ve
ekonomı bakanlanndan oluşur
lç ve dış guvenlık konulannm yanı sıra ul-
kenın savunması, seferberlık ve uluslarara-
sı ılışkıler gorev alanı olarak belırlenmıştır
Yunanıstan'da anayasanın sılahlı kuvvet-
lere ılışktn bolumunde "MilB Savunma Yük-
sek Kurulu" olarak yeralır 14Arahk 1968'da
çıkanlan ozel bır yasa ıle kurulmuştur Baş-
kanı başbakandır Başbakan yardımcısı. ıçış-
len, dışışlen, savunma ve koordınasyon ba-
kanlan ıle sılahlı kuvvetler başkanı (genel-
kurmay başkanı) uyelendır
Savaşta ve seferberlıkte bu kurul "Harp
Mecfia" adını alır savunma konulan ılgı ala-
nı olmakla beraber bu kurul. sılahlı kuvvet-
ler başkanını (genelkurmay başkanı). kuvvet
komutanlannı, emnıyet. hman \e ıtfaıye ku-
ruluş başkanlannı da seçer Kurul kararlan
kesındır Bakanlıklan. kurul kararlannı uy-
gulamak zorundadırlar
Norveç'te ~Bakanlar Kurulu Güvenlik
Komitesi" ısrru altında bır kurul vardır Bu-
nun yasası yoktur Gerektığınde toplanır
başkanı başbakandır Dışışlen, savunma,
adalet, malıye ve ulaştırma bakanlan uyele-
ndır Mıllı guvenlıkle ılgılı kararlan almak,
bakanlık, kamu kuruluşlan ve ozel sektorün
savaş, seferberlık v e olağanüstu hallerde go-
rev ve sorumluluklannı belırler Hercuma ve
gereklı hallerde kralın başkanlığında topla-
nan kabıne, "Kraliyet Konseyi" sıfatıy la ko-
mıtenın aldığı kararlan ve trullı güv enlığe ılış-
kın konulan goruşerek kesın karara bağlar
Rusya Federasyonu'nda 5 Mart 1992 ta-
nhlı
u
Rusya Federasyonu Güvenlik Yasa-
sı"na gore kurulan "güvenük kurulu" dev-
let başkanına bağlı olarak çalışır Yasada ul-
kenın. luşılenn ve toplumun guvenlığının
yanı sıra kışı hak ve özgurluklennın korun-
ması da öngörulmektedır Kurul üvelen ola-
rak genelkurmay başkanı, genel sekreter. as-
lı uyeler ve dığer uyeler say ılmıştır Kurul ay-
da bırdefa toplanır lç ve dış guvenlık konu-
lan tehdıt değerlendırmesı ve bunlara karşı
alınması gereken tedbırler, bunlan uvgula-
yacak kurum ve kuruluşlar ılgı alanına gırer
Kurulun aldığı kararlar başkan tarafindan
onaylanır ve yururluğe gırer
Japonya'da Savunma Teşkılatı Yasasf nın
62'ncı maddesıne gore "Vlilli Savunma Kon-
seyi" ısmı ıle bır teşkılat vardır Bu teşkıla-
tın başkanı. başbakandır Uyelen başbakan
yardımcısı, malıye, dışışlen savunma ba-
kanlan, Ekonomık Planlama Ajanslığı Ge-
nel Dırektöru ve Japon Savunma Ajanslığı
Genel Dırektorudur Savunma-pohtıkasının
*"3teşturulması ve topyekûn savunma polıtı-
kası ıçın karar alma yetkısı savunma ajans-
lığı genel dırektorluğundedır Genelkurmay
başkanı (muşterek karargâh konseyı) ve kuv-
vet komutanlan (kurmay başkanlan) bura-
nın üyesıdırler Japon Mıllı Guvenlık Sıste-
mı, denılebılır kı pek çok ülkeye gore dağı-
nık, aynntılı ve bürokratık yanı çok olan bır
savunma teşkılatı ıçınde yer almıştır
SÜRECEK
Anayasa Mahkemesi Başkanı Yekta Güngör Özden 'le Türkiye 'nin sorunlarını tartıştık-2
'Halkı inançla uyutanlann karşısındayım'
LEYLA TAVŞAINOĞLl)
Anayasa Mahkemesi Başkanı Yekta
Güngor Ozden,gazetemızın dunkü sayı-
sında yer alan soyleşısınde Turkıye'nın
sorunlan ve çıkış yollan ıle ılgılı gorüş-
lennı anlattı Ulkemızde yaşanan hukuk-
sal sorunlara değınen Ozden, mahkeme-
lenn sıkıntı ıçınde olduğunu belırttı Yar-
gının en buyuk sıkıntısının kararlann ye-
nne getınlmemesı olduğunu vurgulayan
Ozden "Bu en başta Anayasa'ya savgı-
sızüknr" dedı
Ozden. soyleşının bugünku bolumun-
de ıse 'çok konuştuğu' yonundekı eleş-
tmlen şoyle yanıtladı
ÖZDEN - Bana gore haksız Hem de
çok haksız Anlatacağım Sızın ve oku-
yuculann. kamuoyunun yargısı onemlı
Say ın Tavşanoğlu, ben 1947 'de muha-
bırlıkle toplum yaşamının etkın alanına
gırdım Çızgımı, doğrultumu hıç değış-
tırmedım Okuyupoğrendıkçe,Turkıye-
me, ulusuma. kurtancımız ve kurucu-
muz \taturk ve arkadaşlanna daha çok
bağlandım. Ismetlnönü'nun dokuz yıl ka-
dar avukatlığını yaptım Bırçok hukuk-
sal gorev lerde bulundum Benı tanıyan-
lar hıçbır ozel ve kışısel amaç taşımadan
çabalanmı ıçtenlıkle surdurduğümü bı-
lırler Ama gelın gorun kı, ortaokulda uç
yıl okuttuğum bır oğrencım bıle gencı ya-
yınlarda çalışmay a başlay ınca gerçek dı-
şı anlatımlarla bana saldırmaktan gen
durmadı Hanı buyukler ve oğretenler
ıçın dınsel kurallann anlamı7
Bunlardan
bınsı anlayamadığı. kavTayamadığı bırko-
nuşmamı tersıne çevınyor ya da bunu
amaçlı olarak yapıyor Oburlen de ona
dayanıp yazıyor Orneğın ben hıçbır ınan-
ca, ınanç gereğıne, yapılanna. kıtaplan-
na, dın buyuklenne kotu söz soylemedı-
ğım halde "lnanca sakun±" dıye yazıyor-
lar "Ataturk'e saldıranlan kınıyorum"
dedığımde "Sevmeyenlere hakaret etti"
dıyorlar Daha nıcelen Hepsı gerçek dı-
Şi
Bakınız. ben her şeyden once bır yurt-
taşım Yargıçlık nıtelıklennı konıy arak,
gereklennı yenne getırmeye ozen goste-
rerek konuşur yazanm Avrupa anayasa
yargısı ılgılılen sıyasal makaleler yazı-
yor, ulkelen dışında konferanslar venyor-
lar Ben. onumuze gelmesı olası konula-
ra asla değmmıyorum Anayasaya değı-
nıyorum, çunku yalnız bıçım koşullan ne-
denıyle anayasa değışıklıklen bıze gelı-
yor.ozyonundengelmıyor Ulusuma da-
ha ıyı bır anayasa kazandırmak amacıy-
la bılgılenmı, deneyımlenmı yarara su-
nuyorum Enonemlısı ulkemızbırtunel-
den geçer gıbı toplumsal yonlerden kı-
mıkaranlıklaryaşıyor Dıncılenn laıklık
dayatması yalanlanna karşın, laıklığın
tehlıke altında olduğu açık "Başortülü-
lere baskılar başladı" y alanı y aygın Oy-
sa başı açıklara baskı var Her şey olagan-
mış da. benım konuşmalanm olağandı-
şıymış gıbı gostenlıyor 1972-74 Anka-
ra Barosu Başkanı ıdım O zaman da ge-
reken her şeyı yaptım, yazdım, soyle-
dım Ama bugunku kadar fazla gorul-
medı Nedenı. bugun konuşan az, kaçı-
nan çok Bugun olay çok, konuşma ge-
reğıçok Yıne benım sozum -Konuşma-
sı gerekenlerin sustuğu yerde, susması ge-
rekeıuer konuşur." Olaylar benı doğrulu-
\or Herkes uygar tepkısını gosterse, kar-
şıthğını ortaya koysa. uzenne duşenlen
yapsa Türkıye kararmaz, karartılamaz
Korkaklığmı suskunlukla kapatanlardan.
saklayanlardan değılım Susmak, kendı-
ne guveneme\enın bulduğu çözumdur
Konuşmanın sorumluluğu, susmanın so-
rumluluğundan da ağırdır Bunu da bılı-
yorum Hatta "Ordu silahıyla. mahke-
meler kararlarryla konuşur" deyışını de
bılıyorum Kuçuklukten ben "Söz gü-
muşse, sıikût alündır" ozdeyışını duya-
nz Halkımızın çoğu altını sevdığınden
mı nedır susmayı yeğlıyor
9
Bız susaca-
ğız da konuşmaması gerekenler mı ko-
nuşacak
9
Hanı demokrası saydam rejım-
dı1
Yargıçlar fıldışı kulelerde mı otura-
caklar9
Sıyaset yapmıyorum Onyargılı
vekoşullanmış değılım Oyumuaçıkla-
mıyomm Vereceğımız karan soy lemıyo-
nım Insan haklannı, hukuku,hukukde\-
letını, demokrasıyı yargı bağımsızlığı-
nı, anayasa yargısını, laıklığı ve obur ana-
yasalılkelenanlatıvorum Bunlann hıç-
bın sıyasal kunım ve kavram olmadığı
gıbı sıyasetçılenn tekelınde de değıl Sı-
yasal hıçbır amacım, ılgım, ılışkım, ılın-
tım de yok Ulusumun hak ve ozgurluk-
lennı savunup koruyor, guçlendırmeye ça-
lışıyorum Toplumsal banşı ulusal daya-
nışmanın temelı bılerek banş çağnlan
yapıyorum Son İstanbul konuşmamda
ıçımden geldı soyledım "Çağnnuzbanş,
dostluk,demokrasi diyedir/ Turkiye Ata-
türk'tür, Ataturk TürW)e'dir_" Neza-
ran var bunun9
Bılgılendırmek, aydınlat-
mak, yureklendırmek, bırleştırmek. ba-
nştırmak neden kotu olsun
9
Yazık kı
eleştın ve arkadan konuşma y akın bıldık-
lenmden gelıyor Kımı medyanın ılgı-
sızlığı umurumda değıl Kışısel bırbek-
lentım yok kı Dudak bukenlen de bı-
lıyorum Yaptığıma ınanmam yeter
Şıır çalışmalanmı da ekleyınce fazla
görunüyorum sanılıyor
Kendımı savunmayı sevmerrt öyle go-
runmek de ıstemem Benı başkalan, dost-
lar ulku, ılke bırlıktelığım olanlar sa-
vunmalıdır Konuşmayıdasevmem So-
rup araştırsmlar Barolar, ılencı kuruluş-
lar. ünıversıteler çağınyorlar Ekım
1996"da 79, Kasım 1996'da 37 konuşma
ısteğı aldım, beş-altısına ancak yanıt ve-
rebıldım Kınlanlar oluyor, gıtmedığım
ıçın danlanlar oluyor Ben de kımseyı
lurmak ıstemıyorum Bır bakan gıbı za-
manımı kendım behrleyemıyorum Obur
yüksek mahkeme başkanlan gıbı değılım
Hem yonetımdeyım hem de kurulumu-
zun bır oğesıyım Yaşım da ılerledı Oz-
rumu dınlemek ıstemıyoriar ABD, AJm,
Fr, Avusturya, Kıbns'tan da ıstekler var,
doktora torenlen var Neden çok konu-
şuyor sanıyorlar9
Kımı ıyı nıyetlı Yar-
gıçlıkla bağdaştıramıyorlar Benı dınle-
mıyor Yazılanlan soyledığımı sanıyor Kı-
mı duygusal Ya kendını gende bıraktı-
ğımı, geçtığımı sanıyor ya da ışıne gel-
mıyor Kımı özel amaçlı, dıncıler, bolü-
culer numaracı cumhunyetçıler gıbı
Cumhunyetın yenılenmesını değıl, kuru-
luştan başlayarak kotulenerek ılkelen-
nın dışlanmasını ıstıyorlar Bılgısızler
Kımı kesımlerdekıler de kendılenne ra-
kıpgoruyorlar Oysa hıçbır sıyasal ama-
cım yok Hıçbırgöruşmemvekonuşmam
da hıç bır partı adı anmadım Anmıyo-
rum Kımsenın yennde gozum de yok
Benım savunduğum değer, kurum, ılke
ve anlayışa karşı olanlar Medyatık tero-
nstler ve dın teronstlenyle bırlıkte tum
teronstler Ulkemı, ulusumu, devlenmı çe-
kınmeden savunduğum kımı yabancılar
Mahkememızın kararlanndan hoşlanma-
yan kımı sıyasetçıler, kımı çıkarcılar, her
tur yolu ve yöntemı geçerh sayan kan-
şık ınsanlar Açık ya da ustu kapalı an-
latımlarla kendı duzeylennı ortaya koyan
kımı yazarlar Her yazıyı. programı, an-
latımı ızleyemıyorum Olumsuz mektup-
lar bana gostenlmez Kımı terbıyesızlık-
len ve çırkınlıklen gulmek ıçın ısteyıp
oku^orum Gozdağlan,tehdıtlerdeboy-
le Ozel yaşamımda sergı, konser ve kı-
tapçılardan başka ortamda bulunmam
Protokol ve dostluk gereğı, kımı toplan-
tılarla bılımsel etkınhkler ayn Hıçbır
kötu alışkanlığım vetutkumyok Soyle-
yecek söz bulamayınca. soylenmeyecek
sozlerle eleştınye kalkışıyorlar Bunu,
kımı dost ve adam bıldıklenm de yapı-
yor Dının sıyasallaşmasının demokra-
sının dınselleşmesı olacağını anlatıyo-
rum İnançla akla tav an koymanm sakın-
calannı anlatıyorum Bırlık üzennde du-
rup "dev letin tekliğini, ülkenin tümlüğü-
nü,ulusunbirliğini"'savunu>orum Hak-
sızlık, adaletsızlık ve aykınlıklan kınıyo-
rum Nedır kötü v e gereksız olan. anla-
makgüç Alışkanlıklanndankurtulama-
yanlarbenıeleştınyor Kadınlan savunu-
yorum Toplumsal aydınlığımızın kay-
nağı olarak daha temız, daha çalışkan, da-
ha yureklı, daha bılınçlı ve daha Atatürk-
çu bulduğumu, Turkıyemızı kurtanrsa
kadınlanmızın kurtaracağını, batınrsa
kadınlanrruzın batıracağmı soyluyorum
Yanlışlanm varsaonlan soylesınler, sus-
mamı ıstemesınler Övdüğüm, yerdığım
ve kınadığım bellı lyıolçülmelı Vıcda-
nımı yastık yapıp yatıyorum Olanlar du-
şünulmelı, olacaklar kestınlmelı
Halkımızı inançla uyutmak ısteyenle-
re karşı ahlak, adalet ve bılımle uyanık
tutmaya çalışanlardan bınyım llkeler
kurumlaşsın, kurumlar güçlensın ıstıyo-
rum Görevde tumüyle yansızım Ama
anayasal ılkelerde yanlıyun Andımabağ-
lıyım lrtıcadan yana olmak mübah da,
devletten v e hukuktan yana olmak gunah
nu9
Onen. dılek ve uyanlanmı açıklıyo-
rum Hepsı bu kadar Insan haklannı ve
demokrasıyı anlamayanlar, kötuye kul-
lananlar. dının ne olduğunu bılmeyen-
ler, nıtelıksız kımılen duzeysız yazılar-
la sataşıyor Yanıta kışılığım elvenşlı ol-
madığı gıbı zamanım da yok Avukatla-
nm saptadıkça hukuk yoluy la gereğını y a-
pıyorlar Oyle şeyleruyduruyorlarkı şa-
şıpkalıyorum Yok 12 Eylulculen kutla-
mışız, yok anayasaya çığneyıp karar açık-
Iıyormuşuz Nebıldıklen var ne anladık-
lan Bunlan anlatmak ıçın çaba gerek-
sız, zamana yazık Halkımızın buyuk ço-
ğunluğunun duygulan, beğenılen, deste-
ğı bana guç venyor Gelen mektuplan.
telgraflan, yollardakı ılgiyı, toplantılar-
dakı coşkuyu bır gorüp değerlendırebıl-
seler Benım çok konuşmamam gereğı-
nı soyleyenlenn sonunculan da benı se-
vıp sayanlar ve korumak ısteyenler, kı-
mı kötuluklerden endışelenenler
Kuruluş yasamız gereğı her 25 nısan-
datörenkonuşmamvar Her yıl bılımsel
etkmlığımızı açış konuşmamla, kapat-
ma konuşmam v ar Her y 11 10 Kasım to-
renımızde konuşmam var Yabancı konuk-
lar gelınce bılımsel etkınlıklere gıdınce
konuşmalanm var lçtuzuğumuz gereğı
mahkememız çalışmalan hakkında yal-
nız benım ve yetkı verdığım kımsenın
konuşmalan var lş çok, sorun çok, ıstek
çok Sız de bu röportajı ıstedınız Ilgmı-
ze teşekkur edıyorum Sızı kırabılır mı-
yım9
Nıce gülduruler ızlıyoruz, sıyasal
alanda Nıce zıkzaklı konuşmalar duyu-
yoruz Boyle bır ortamda hıç mı konuş-
mayayım9
Kavgaya mı çağınyorum, ba-
nşa mı
9
Karanlığa mı, aydınlığa mı
9
Son-
ra, yargıya v e hukuka yonehk oyle usdı-
şı eleştın ve önenler oluyor kı, susmayı
suç ışlemek sayıyorum Kurumumu, ya-
şam \e varlık nedenımız ılkelen her du-
rumda, her zaman, herkese karşı savunu-
yorum Mesleğımın onur ve erdemıne
yaraşır kalmak ozenımı odunsuz sürdu-
ruyorum Yureğı paslanmış, beynı küf-
lenmış kımselere ne anlatsak boşunadır
Halkımın guven duygusu en buyük ça-
lışma gucumdur Söy leye soyleye usan-
dıklanmı unutuyorum Yenı soyleşılerde,
ıç açıcı ortamlarda, guzel gunlerde bu-
luşmak dıleğımle teşekkurlenmı yınelı-
yorum Yargıya dev let adına yaklaşımın
orneklenyle medyanın bır kesımının hak-
sızlıklannın omeklennı sıralasam say-
falaryetmez Mahkememızın 1996'da en
guvenılır kurum olarak yer aldığı kamu-
oyu araştırmalannı belırtmekle yetını-
yorum Saygıdeğer okuyuculara,
7 10 1968 gunlu Cumhunyet ın 2 say-
fasında yayımlanan "Kâbustan Selame-
te Çıkılacak YoJ" başlıklı y azıyı okuma-
lannı onenyorum Yazan Prof Dr Bü-
lent Nuri Esen'dır Her şey daha ıyı an-
laşılacaktır
BİTTİ
ERDAL ATABEK
Barbie Bebek Bilimi
Sevmiyor mu?..
"Barbıe bebek" Amenkan bebeğı Ince uzun si-
luetı, uzun bacakları, sarı saçlarıyla Amenkan kul-
turunun bır urunu Ama "Barbıe bebek" kulturu
bununla kalmıyor Yazlık kışlık evlen, arabaian var
Gıysılen gardroplar dolduruyor Evının yemek sa-
lonu, mutfağı, yatak odası, banyosu, makyaj takı-
mı dıllere destan, gozlere şenlık Eğer kuçuk kızı-
nıza bır Barbıe bebek alırsanız artık kesenın ağzı-
nı açmanız gerekıyor Bebeğınızın butun ısteklen-
nı karşılamanız, luksunu konforunu sağlamanız
gerekıyor Barbıe bebeğın ne duşunduğunu bılmı-
yorsunuz, duygulanyla ılgılı bır bılgınız yok, krtap oku-
yup okumadığını da oğrenemıyorsunuz Ama onun
nasıl yaşadığını bılıyorsunuz, kuçuk kızınız da ha-
yat oğretısıne ılışkın bılgılerı bu Amerıkan bebegın-
den oğrenıyor
Kuçuk oğlunuz ıçın de "PovverRangers" model-
len hazır Guçlu kaslanyla, saldırıya hazır duruşla-
nyla renk renk'Povver Rangers"\er onu "Superman"
olduğuna ınandırmaya hazır beklıyor Onun duşman-
lan var, o da duşmanlartnı mahvetmek ıçın hazır bek-
lıyor Oğlunuzun oğretısı de bır savaşçı Amenkan
bebeğı tarafindan tamamlanıyor
Boylece çocuklara venlen kultur Amenkan oyun-
caklan tarafindan yonlendınlıyor Guzel kızlaria guç-
lu erkekler, nasıl sağlandığı pek bılınmeyen luks bır
hayatla kımler olduğu bılınmeyen duşmanlar ara-
sında geçen bır geleceğı hazırlıyor
Barbıe bebeklerle Povver Rangers'ler "Bılım Şen-
lığı"y\e ılgılı değıller Onun ıçın de Istanbul'da ya-
şanan "Bılım Şenlığı" sergısını gezmedıler, merak
daetmedıler Ama bınlerceoğrencı, başlanndaoğ-
retmenlerı, okul yonetıcılerı "Bılım Şenlığı"sergısı-
nı gezmek ıçın kuyruklaroluşturdular Bu şenlık, bır
ışık yolu gıbı Turkıye'nın geleceğınde yenı bır ufuk
oluşturdu
• • •
Bır başka ışık yolu da Beyaz Nokta Vakfı tarafin-
dan duzenlenen "Ezbersız Eğıtım Sempozyumu"
ıdı 15 mart cumartesı gunu Lutfu Kırdar Salonu'nda
duzenlenen "sempozyum'a sunulan bıldınler ve
yapılan tartışmalar, Turkıye'nın onune yenı bır ufuk
açılıştnın mujdecısı oluyordu Yıllardır bu konuya go-
nul vermış Sayın Tınaz Trtiz, çabalarının sonucu-
nu goruyor, salonu doldu'ran eğıtım uzmanlan, bı-
lım ınsanları, oğretmenler ve oğrencılerte bırlıkte
"ezbercı eğıtım sıstemı"rur\ eleştırılerını, yapılan
onenlen değerlendınrken yenı bırdonemın başlan-
gıcına adım atıyorlardı Yıllardır eleştınlen "ezber-
cı eğıtım ststemı" artık genterde kalmalı, Türkıye "eteş-
tırel duşunce eğıtımı"r\\ de aşan "yaratıcı duşun-
ce eğıtımı"y\e 21 yuzuyıla varlığını taşımalıydı
Turkıye'nın cumhunyetçı laık rejım eksenınden şe-
rıat devletı eksenıne kaydırılmak ıstendığı bır orta-
mın tartışmaları ıçınde "eleştırel duşunce eğıtımı",
çağdaş uygarlık duzeyıne gıden yolu ışaret edıyor-
du Benım de bır bıldınyle katıldığım sempozyum-
da Prof Dr Bozkurt Güvenç'ın, Prof Dr AJi Ne-
sin'ın, Prof Dr Yılmaz Büyükerşen'ın, Tuğgene-
ral Volkan Kaplama nın bıldınlen konunun değı-
şık açılan ve uygulamalarını açıklıyordu Prof Bu-
yukerşen, Anadolu Unıversetısı'nde yapılan çalış-
malan, Tuğgeneral Kaplama (Kara Kuvvetlerı Ko-
mutanlığı Eğıtım ve Okullar Daıre Başkanı), asken
okullardakı çalışma programını, Prof Dr Sıddık
Yarman, Işık Unıversıtesı Rektoru Fevzıye Mektep-
len Vakfı'nın orta oğretımdekı çalışmalannı, Prof. Dr.
Emin Alıcı, Dokuz Eylul Unıversıtesı Tıp Fakülte-
sı'ndekı "Aktıf Eğıtım Sıstemt"n\ açıklıyorlardı
Gene 15 mart cumartesı gunu, Orhan Apaydın
"Hukuk-Banş-Demokrası Vakfı "n\n, "Anma, De-
ğerlendırme ve Odullen Açıklama" toplantısı var-
dı Katılma gorevım olduğu halde sempozyum ne-
denıyle katılamadığım bu toplantı da Turkıye'nın hu-
kuk mucadelesınde, banş mucadelesınde, demok-
rası mucadelesınde buyuk bır koşetaşı olan sevgı-
lı Orhan Apaydın'ın anısıyla ıçınde bulunduğumuz
gunlere ışıklı bır yol doşuyordu
•••
Çocuklarımızı daha ıyı yetıştırmek, gençlenmızı
daha ıyı anlamak zorundayız Ne Barbıe bebekle
Povver Rangers masallan, ne de dogma şartlandır-
masıyla başlarına sank dolanmış çocuklar, gelece-
ğımız olmalıdır Türkıye, genye goturulemez Tür-
kıye, ortaçağ dogmalanna da çağdaş dogmalara
da teslım olmayacaktır Bılım şenlıklen, ezbersız
eğıtım sempozyumları, Orhan Apaydın oğretılen
bırbınnı ızleyecek, bırbınnı tamamlayacaktır
Yeter kı ışıklı yolumuzu gorelım, hep bırlıkte kor-
kusuzca yuruyelım
Hatiboğlu'na
suç duyurusu
OJK.4RA (Cumhunyet
Bürosu)-Genelkurmay Baş-
kanlığfnın. Mıllı Guvenlık
Kumlu (MGK) toplantısının
ardındanyazdığı$ıırde Turk
SılahhKıİvvetlen ne(TSK).
Denız Kuvvetlerı Komutanı
Oramıral Güven Erkava ve
Genelkurmay 2 Başkanı Or-
general Çevİk Bir'e hakaret
ettığı gerekçesıvle TBMM
Başkanv ekılı RP Çorum Mıl-
letvebh VasinHatiboğlu hak-
kında suç duyurusunda bu-
lunduğu öğrenıldı
Hatıboğlu'nun. Turkı-
ye'dekı laık cumhunyete y o-
nelık saldınlar konusunda
yaptınm ıçeren MGK karar-
lanna tepkibiru dıle getırmek
ıçın yaidığı şıırde Denız
Kuvvetlen Komutanı Erka-
ya hakkında "ahmak", Ge-
nelkurmay 2 Başkanı Bır
hakkında "maşa", ordunun
komuta kedemısı ıçın de "zır-
ha bürünmüş korkaklar"
ımasmda bulunması
TSK nın tepkısıne neden ol-
du Alınan bılgıye gore Ge-
nelkurmay Başkanlığı Anka-
ra Cumhurıyet Başsavcılı-
ğı'na suç duyurusunda bu-
lunarak Hatıboğlu nunşıın-
nın, komutanlara y onelık ha-
karet ıçerdığını vurguladı
Genelkurmay Başkanlığı, suç
duyurusunda Hatıboğlu'nun
şıınnın TSK Bır ve Erkaya
ıle ılgılı bolumlennın ayn ay-
rı mcelenmesını ıstedı Hatı-
boğlu MGK toplantısı on-
cesınde, "trticaPKKyenteh-
likelkür" açıklaması basına
v ansıy an Erkay a'y ı ıma ede-
rek şıırınde "Muslumanı
PKK'den tehlikeli addder de,
acı görmemiş ahmaklar
PKK'yi ehven görür" dıze-
lenneyervermıştı
Hatıboğlu'nun, yoğun tep-
kılere neden olan ve Genel-
kurmay ' ın suç duyurusunda
bulunmasına yol açan şıın
şöyle "Her mitingin fıtran
var/kahrolu, vaşası \ar/So-
bayla ısınmanın kureği ma-
şası var/Mülayim olmak gü-
zel, lakin/hani nerede/hergru-
bun bir tane çevik bir paşası
var. Manâdan. ruhtanyoksun
şekılcüer an> or toplumu dış-
layacak tekılcıler anyor/ so-
yu şupheli olan Meclis'i tah-
kir il&'özgur ruhlu ve sovlu
temsikiler anyor/Zırha bu-
rünmuşodlekler ortahğı gül-
şen gonır/evladına ağıt ya-
kan analan hep şen go-
rur/Müslüman'ı PKK'den
tehlikeli addeder de/acı gör-
memiş ahmaklar PKK'yi eh-
ven gorün"
Hatıboğlu, tepkıler uzen-
ne, şıırının yanlış anlaşıl-
dığını bıldırmıştı