Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
DEĞİŞEN DÜNYADAN
18 ŞUBAT 1997 SALI
HUSEYIN BAS
'Cenevre Çağnsı'nın anlamıGızlı hesap ve karapara aklanma Avrupasf na karşı çıkan yedı Avru-
plı yargıcın l Ekım I996tanhlı unlu 'CenevreÇağnsfnın 1997
Şubat
hşında dort \uz Fransız yargıç ve sa\cısınca da ımzalanması. salt %
yar-
{nın başımstdığının guçlendirilmesine ilişkin adakt reformunun' tartı-
sjdığı Fransa"da değıl tum A\rupa ulkelennde de buyuk yankı uyandır-
nştır Avrupa Bırlığı nde Maastncht Antlaşınası ıle yaşamsal onemde
tr adımın atılması oncesınde Cenevre Çağnsf na dort yûz Fransız yar-
g mensubunun katılmasi çagnv, ı yapan vedı yargıcın Avrupa Bırlığı nı
\: demokrasının geleceğını tehdıteden tehlıkelerle ılgılı uyanlannın sa-
nldığından 'ciddi'olduğunu ortay a koymaktadır O kadar kı Cenevre Çağ-
rsrnın dort yuz Fransız yargıcmdan sonra bırhğe mensup dığer ulkeler
yırgıçlan tarafından da ımzalanması kımse ıçın surpnz olmavacaktır
htekım Fransız >argıçlannın bu gırışımı şımdıden çeşıtlı Avrupa ulke-
lınnın yargıç bırlıklerı ve sendıkalanndan büyuk destek gormuştur Ce-
revre Çağnsı'nın bır başka onemlı ozellığını ıse yolsuzluklar, mafya. gı-
CErek genel kırlenmeye karşı savaşın daha etkılı duruma getınlmesı ge-
rgının bızzat vargıçlar tarafından ortaya konulması oluşturmaktadır
Dığer taraftan Cenevre Çağnsf na ımza koyan yargıçlar. bır yandan
hrleşmı^ bır Avrupa'dakı yolsuzlukların \e genel kırlenmenın boyutla-
rnın artarak gelışmekte olduğuna dıkkat çekerken. a>nı zamanda gerek
vjrgı sistemmın. gerekse de bu tur suçlann engellenmesıne yonelık ya-
sılann yetersızlığıne ısaret ederek kırlenme ve yolsuzluklarla etkın b\r
bçımdesavaşılması ıçmalınması gerekenonlemlerdeonermışlerdır Ce-
revre Çağnsi na ımza kovanlar arasında yer alan Fransa nın Toulouse
kentı sorgu yargıcının şu sozlen, vargının bugün ıçınde bulunduğu du-
Cenevre
ÇağnsiAvrupa Konsevı. Ronıa Antlasması, Schengen an-
laşmalan. Maastrıcht Antlaşması Inşaedılmekteolan
resmı vesaygın A\ rupa'nın golgesınde dahaazbelır-
gın. daha az ıtırat edılen bır Avrupa sakhdır Bu. on-
lara rahat sığınma sağlay arak utanmasız bıçımde zen-
gınleşmelenne olanak tanıvan v ergı cennetlennın \\ -
rupasıdır Bu, aynı zamanda gızlılığın. çoğunlukla
paravan v e suçsuzluk kanıtı olarak kulanılan banka ku-
ruluşlan ve fınansal alanlar Avrupası'dır Bu Avrupa.
numaralı hesaplann u>uşturucu. terorızm. tarıkat,
mafy a ışlennden gelen paralann > enıden pı> asaya su-
rulmesı ıçın yararlanılan para aklama aygıtının Avru-
pası'dır Suç orgutlen tarafından kullanılan ve çok sa-
yıda suç olayında ortaya çıkan gızlı para dolaşım ağı.
uluslararası para tıcaretının patlama noktasına ulaşma-
sı ıle kuruluşlann ışlennın artmasi ya da bunlann yo-
netım merkezlennın ulusal sınırların dışına taşınma-
sıyla eşzamanlı olarak gelışme gostermıştır Bazı sı-
yasal kışılıkier %e sıyasal partıler de çeşıtlı fırsatlarla
bu dolaşım şebekelennden yararlanmışlardır
Ote yanda. sıyasal otorıtelenn, tum ulkelerde, bu
karanlık Avrupa'va karşı, açık \e etkın bır bıçımde
karşı çıkmakta âcız kaldıklan, bugdnortaya çıkmış bu-
lunmaktadır
Internet, modem ve faks haberleşme şebekelen ça-
ğında, yolsuzluk kokenlı para. buyuk bır hızla bır he-
saptan öburune bır vergı cennetınden dığenne, co-
mertçe maaş alan saygın ve guvenılır kışıler tarafın-
dan denetlenen butunuvle anonım off shore şırketlen
aracılığıyla dolaşabılmekte. daha sonra da her turlu de-
netımındisındayatınmadonusebılmektedır Hılelı ış-
ler bugün cezasız kalma nedenıyle neredeyse guven-
ce altındadır
Bovlece her Avrupa ulkesı ıçın bu paranın ızını sür-
mek. eğer sımrlann maddı varlıklar ve sermaye ıçın
bır anlam taşıdığı donemlerden mıras kalan bır yasal
çerçeve yoksa vıllar alacaktır
Çeşıtlı \vrupa ulkeknnde yururlukte olan kurallar-
dan buyuk olçude yararlanan suç örgutlenne karşı sa-
vaşşansınasahıpolabılmekıçın polıseveyargılama-
ya değgın zamanını dolduımuş korumacılığın acıl ola-
rak kaldırılması gerekmektedır >argıçlann surmekte
olan davalar konusunda araştırma yapmalan. bırbır
lenyle hukuk devletı dışında hıçbır engelle karşılaş-
madan bı'gı alışvenşınde bulunmalannın sağlanaca-
ğı gerçek b\r Av rupa adlı alanımn oluşturulması gere-
ğı vardır Uluslararası 'istinabe' ve soruşturmalann
rumun cıddıj, etını çarpıcı bır bıçımde ortaya koyuyor "Yargı uzun süre-
dir sessiz kaidı. Öyle sanrvorum Id vargıçlar ağızlannı açmadıklan siire
hiçbir şe> değişmeyecektir. Bu çağn ne bır başkaldırma ne de bır devrim-
dir. So\ lenmek istenen sadece bu koşullar altında yargının işlenıesinin ar-
Dk miimkün olmadığuür." Aslında buyuk bolumuyle sıyasal sınıflarla.
uluslararası suç orgutlenyle ortaklaşa ış çevıren kuşkulu fınans odakla-
n. gıderek karapara aklayıcısı bankalar arasındakı ılışkılerden kaynak-
lanan 'kirlenmeye' karşı etkılı bır bıçımde savaşılmasına. sıyasal sınıf da
pek karşı gorunmuyor Enazındanoylegorunmekıstıyor Buyuzdençok
sayıda ulkede koklu adalet reformlan, çoğu zaman havata geçınlmeden
surekh olarak gundemde tutulmaktadır Orneğın 22 ocakta Fransa'da
Cumhurba^kanı Jacques Chirac'ın telev ızyonda y aptığı bır konuşmada
-\dakon nasıi dağıbldığı. bunun >urttaşlartarafından nasıl yaşandığıde-
mokrasinin odağjndavdı. İyı adalet olmadan hukuk devleti \e cumhuri-
vetin erdemi olmaz" dıverek adalet reformunun gerçekleşme aşamasın-
da olduğu mujdesını vermesı bıraz da bu \uzden konuyla ılgılı kuşku-
lann ortadankalkmasına yetmemıştır Çunku hangı sıyasal ıktıdar döne-
mınde olursa olsun vargı, çoğunlukla soz konusu ıktıdarlann "işine gel-
diği' gıbı kullanılmaktadır Bu>uzden sıyasal ıktıdarlar, yargının gerçek
bağımsızlığına v onelık retormlann gerçekleştınlmesinde acelecı olmak-
tan kaçınmaktadırlar Nıtekım bu durum bugunku yasalann yargıçlara
tanıdığı erkı sonuna kadar kullanarak >olsuzluklann uzenne gıden genç
yargıçlarkuşağınm onde gelen ısımlennden Rennes yargıcı Renaud Van
Ruyrabeke, sıyasal sınıflann gerçek bır yargı reformunun yapılmasını
savsaklamasının nedenlennı şu soruyu sorarak açıklamaktadır "AVTU-
palı yöneticüerin iktidarlannı sürdurmek için varariandıklan karapara
şebekelerini ortadan kaldırması nasıl mumkun olabilir?"
Madalyonun kuşkusuz bır de obur yuzu var Sıyasal sınıflar eğer yar-
gıyı ışlenne geldığı gıbı kullanıyorlarsa, yargının da en azından bır bo-
lumuyle sıyasal ıktıdan kullandığı ılen surulebılır Bu ılışkı karşılıklıdır
Ornegın dort y uz yargıcın Çenev re Çağnsf nı ımzalamalan yoğun bır bı-
çımde tartışıldığı bır sırada, Yargıtay'ın oturaklı uyelen ınanılması guç
bır karar alarak Le VIonde"un 7 şubat gunlu başyazısmda tanımladığı gı-
bı "Fransız hukukunun canına okumuşlardır." Yargıtay m bu ıçtıhadına
gore patronlann bakanlara >a da yetkılılere verdıklen komısyon ve nış-
vetler, eğer ruşvet ve komısyonu veren şırkete çıkar sağlıyorsa. bu sos-
yal mulkıv. etın kötuye kullanılması v e bundan elde edılenlenn gızlenme-
sı. bır kalemde suç olmaktan çıkanlmıştır Bundan boy le Fransa da şır-
ketler, şırket çıkan ıçın sıyasılere. ıhale kazanmak ıçın yetkılılere, gıde-
rek yabancı ulkelenn resmı gorev lılenne okka altına gıtmeden rusv et ve-
rebıleceklerdır Patronlar ve kımı sıyasal odaklar tarafından alkışlanan
bu karar. çoklan ıçın kurulu duzenle ozdeşleşmış bulunan geleneksel y ar-
gı kuşağı ıle yargının bağımsizlığı ve koklu adalet reformu yonunde sa-
vaş veren genç yargıçlar kuşağı arasındakı uzlaşmazlığın su üstune çık-
masıdır Avrupa'nınkapısındabekleyen.sıyasetvedevletınkuçukdeol-
sa bır bolumuv le mafya arasmda orta>a çıkan tehlıkelı ıliskılenn kiska-
cında bocalayan Turkıye'nm. yargının bağımsızlığına, adalet avgıtının
daha etkın v e çabuk ışlemesıne yonelık koklu bır reforma acıl gereksımı
vardır CenevTe Çağrısı. bu açıdan vaşamsal onemde dersler ıçenyor
HİSEYİN BAŞ
yargıçlar arasında. ıcra erkınden bağımsız olarak ve
dıplomatık yollara başvuımadan doğrudan yapılma-
sını ongoren Sthengen anlaşmalannın yururluğe gır-
mesını ıstıyoruz Tum yurttaşlann yasa karşısında eşıt-
lığı adına, Avrupa ulkelen arasında bır uluslararası
sozleşmenın ımzalanmasını talep edıyoruz Bu sozleş-
me
- Imzacı ulkeler, yargı otontelennın ceza davala-
nyla ılgılı uluslararası > ardımlaşma îstemlerınde. ban-
ka sımnın kaldınlmasını gu\ ence altına alır
- AvTupalıbıryargıcındığer \vrupalı yargıçlann tu-
muyle doğrudan ılışkı kurmasını sağlar
- Uluslararası istinabe volu>la>apılansoruşturma-
lann sonuçlannın soz konusu dev letın ıç makamları
nezdınde hıçbır ba^v uruy a gerek kalmadan. doğrudan
ve acıl ulaşımını ongorur
- Vergı konusunda karşılıklı ıdan yardımlaşmanın
guçlendınlmesını sağlar Konuya yabancı olan ulke-
lere, vergı kaçakçılığının onemlı rakamlara ulaşması
ve gerçeğı gızlemeye yonelık hılelı oyunlara başvu-
rulması durumunda yenı bır 'wrgi dolandıncıhğı' su-
çunun ıhdasını onenr
- Bu amaçla ılgılı parlamento v e hukumetlen, para
aklanması, ızlenmesı. yakalanması ve el konulması
konulanna ılışkın 8 K.asım 19% Strasbourg Anlaşma-
sf na onay vermeye çağınr
- 20 Nısan 1959'da Strasbourg'da ımzalanan Avru-
pa ulkelen arasında cezaya ılışkın konularda yardım-
laşma sozleşmesmı yenıden gozden geçırmeye,
- 7 Şubat 1992 Avrupa Bırlığı Antlaşmasfnm VI
başlığmda v e yıne aynı sozleşmenın 209 A maddesın-
de yer alan duzenlemelenn yururluğe konulmasında
yararlı olabılecek onlemlen almaya,
- Yabancı otonteler karşısında yolsuzluk > apmakla
suçlu uluslar hakkında cezaı kovuşturma olanağı sağ-
layan bır sözleşme ımzalamaya çağınr
- Bu çağnyla. topluluğumuzun çıkarlanna da uy gun
olarak yolsuzluk ve suçun buyuk olçude cezasız kal-
masından yararlanamadıklan ve yolsuzluğun gerçek
anlamda engellendığı daha adıl v e daha guvenlı bır \v -
rupa'nın kurulmasına katkıda bulunmak ıstıyoruz
Soz konusu olan Avrupa'da demokrasının gelece-
ğıdır ve yurttaş haklannın gerçek guvencesınm bede-
lı budur
Yargıçlar: Bemard Bertossa, Edmondo Brutti Ube-
rati, Gherurdo Colombo, Benoit Dejemeppe, Baltasar
Garzon Reai, Caıios Jimenez \ Hlarejo, Ranuud \an
Ruymbeke.
Avrupa renklerinde 'mavi yargıçlar' dönemiEskı çocuk mahkemesi vargıcı
Adalet \uksek Enstıtusu Genel
Sekreten ve ulkede buyıık yankı
uyandıran "Cezalandırılan Cum-
hunyet' adlı kıtabın vazan Anto-
ıne Garapon'la yapılan ve Le \o-
uvel Observateur dergısmde ya-
yımlanan soyleşı bu savtada yer
alan tartismalı konuva açıkhk ge-
tınyor
LE NOLVELOBSERNATEUR
- Cenevre çağnsına nasıl tepki gös-
terhorsunuz?
\NTOLNE GAR4PON - Soz
konusu olan. 3 Yargıçlar kus.ağı-
nın doğum belgesıdır 1968. 'kıal
yargıçlann' ortava çıkmasına ve
yargıçlann sendıkalaşmasma yol
açtı 1991 de Lrba ve Thkrr> Je-
an-Pierre skandalları ıle de "beyaz
yargıçlar' kuşağının doğduğu sov -
lenebılır Bugun ıse \vrupa bay-
rağmın renklennde 'ma\i jargıç-
lar'zamanı Bu seçılmışlenn yol-
suzluklan \e uluslararası boyutla-
ra ulaşan suçlarla ılgılenen kamu-
oyıınun beklentısıne yanıt vermek-
tedır Bır tur seferberlık etkın. pro-
fesyonel, yonetıcılenn yakınılan
kustahlığına karşı mutevazı olma-
ya çalışan etkılı yargıçlann ortaya
çıkmasını sağlamıştır Buvargçlar
kesınlıkle durusttur. ona sınıflar-
dan geldıkJen ıçm halkla ozdeşleş-
mışlerdır Polıtık karıyerde gozu
olmayan bu v argıçlar, arzu edılen
yenı bır seçkın kuşağı temsıl et-
mektedır
N.O. - Politikacılanşaşkınaçe>i-
ren de bu olmalı..
\.G\R.\PON - Fransız kulturu
temelde, polıtıktır Buda vargının
sahneye çıkmasının yonetıcılen-
mızı neden bu denlı sarstığını ızah
etmektedır Yonetıcılenn Anglo-
saksonlann ıyı bıldığı uç ozellığı.
bağımsız yansiz \e dış denetıme
sahıp yargının ne olduğunu keşfet-
melennın zamanıdır Fransa dabır-
bırlenyle çelışen çıkarlann sente-
zını aynı kışıden îsteme alışkanlı-
ğı geçerlıdır Cumhurbaşkanı
Fransızlarm tumunu temsıl etme-
nın yanı sıra bır çoğunluğun da lı-
dendır Sorgu yargıcı suçlayan ve
aklayan soruşturmayı yapar savcı
hukumetıngorevhsidır \ma,aynı
zamanda bağımsız bıryargıçtır Bu
sıstem sınırlanna davanmıştır
N.O. - Yargıç bugün uygun bir
erke sahip değil midir?
\.G\R\PON - Surekh olarak
'yargıçlar hükümeti' korkusu ya-
Mİmak ıstenıyor Kanımcabude-
vımyanlış Yasalann güç sahıple-
nne uygulanmaya başladığı gune
kadar kımse 'yargıçlar hükümetin-
den' soz etmıyordu \argıçlar as-
lında her zaman erke sahıptıler *\-
ma kırlı ışlenn ortaya çıkmasından
once bu erkın sadece >uzde 30' unu
kullamvorlardı Bızım kurumlan-
mız. erkını tam olarak kullanma-
yan yargıçlar v e uygulanmay an ya-
salar varsayımı uzenne kurulmuş-
tur Yargıçlar gerçek rollennı. var
olan rollen duzevıne getırdıklen
andan ıtıbaren. devnm patlak ver-
mı^tır Yargıçlar kendılenne tanı-
nan erkı butunuvle kullandıklann-
da sıyasal sınıf ıçın çok şey yapmış
olacaklardır Yargıçlann erkı var-
dır. bıhnmesı gereken bu erkten
nereye kadar yararlanacaklandır
N.O. - Bu, oyunun hangi kural-
lan ile gerçekleşecektir?
\.G\R\PON - Yargının olası
ayak sürçmelen. tıpkı basında ol-
duğu gıbı. elınde tuttuğu buyuk
guçten kaynaklanmaktadır Med-
ya kımse tarafından denetlenme-
mektedır \argıçlar Yuksek Kon-
seyı, \udıovısuel Vuksek Konse-
vı ıle aynı sorunlarla karşı karşıy a-
dır
Fransız kulturunun ıkı ıblısın-
den kurtulmadan Yargıçlar Yük-
sek Konsevı"nde reform yapmak
mümkun değıldır Sozu edılen ıkı
ıblısten bın yargıçlann korporatız-
mı.oburü ıse sıyasal çıkardır Ben,
uçte bın seçılmışyargıçlardan, uç-
te bın polıtıkacılardan, uçte bın de
dışandakı kışılıklerden oluşan 'üç
yanh'bıroluşumdanyanayım Par-
İamenterler tarafından seçılecek
başkan ıse, herhangı bır şey ıy ı ış-
lemedığı zaman. sorunu parlamen-
terlere getırecektır
N.O. - Vargıçlann güçlerinin ar-
ttşında medyanın büyukroliı olmuş
mudur?
A.GARAPON -Medyalann, tıp-
kı yargıçlar gıbı, bır karşı erk rol-
len vardır Bu yuzden her ıkısının
yukselışlennı kıyaslamak müm-
kundur Amaguçîenenadaletınbır
bölumu medyanın etkı alanı dışın-
da kalmaktadır
Orneğın aıle sorunlanyla ılgı
mahkemelerde ya da ıstmaf mah-
kemelennde uyuşmazlık davalan
uçte bır oranmda artmıştır Herge-
çen gun daha fazla ınsan yargıç
onune çıkmaktadır
N.O. - Vargı önûne yoğun çıkış
bizi toplumun sinsi bir biçimde
Amerikanlaşmasına gotunnüyor
mu?
A.GARAPON - Fransa'da yar-
gıya yoğun yonelışın uç nedenı
var Sıyasal çoküntu, koruyucu
dev letın sona ermesı -az veren dev -
let daha az bağışlanıyor- ve artık
dış duşman yok Boylece ulke ıçı
ahlakla daha çok ılgılenılıyor Bır-
leşık Devletler'de sıgara yapımcı-
lan ıle ılaca aynı guçle saldınlıyor
Burada sıvıl sorumluluğun çoku-
şune tanık oluyoruz Fransa'da
guçlulenn. ceza yasası adına he-
sap vermelen ıstenıyor Deprem,
aynı Ama Bırleşık Devletler'de
dev let. adlı tartışmanın merkezın-
deyeralmıyor
N.O. - Bir adalet reformu politi-
kayı yeniden giıveııilir duruma ge-
ürebilecek midir?
^GARAPON - Butunuvle Or-
neğın mahkeme ıle polıtık ıktıdar
arasındakı ılışkıyı kesıp atan \or-
veç'tebugerçekleşmıştır Oylebır
zaman gelır kı adalet erkıne ba-
ğımsızlığını \ermek, boylece de
uzenndekı kuşkulu ağırlıktan kur-
tularak serbest kalan ellenyle, ul-
keyı daha ıyı yonetmek polıtıka-
nın çıkarlanna uygun duşer Bu
'özgüreller'operasyonudur tkıerk
arasındakı ılışkı ne kadar erken ke-
sılırse, hukumet. guvenılırlığıne o
denlı erken ulaşacaktır
Esenler'de önceki gün yaşamını yitiren Nurettin Demir bugün Kocasinan Mezarhğfnda toprağa verilecek
Demir'in ölümü yargısız infaz ım yoksa intihar ım?
ALPERTLRGLT
Esenler de oncekı gun başından tek kurşunla vu-
rularak olen yasadışı Turkıye Ihtılalcı Komunıstler
Bırlığı (TIKJ3) Genç Komunarlar uyesı Nurettin
Demir"ın (18) \argisiz ıntaza kurban gıttığı ıddıa
edılırken pohs, Demır ın mtıharettığını one surdu
Otopsısı yapılan Nurertın Demır ın bugun Kocasi-
nan Mezarhğfnda toprağa venleceğı belırtıldı
Esenler Fatıh Mahallesf nde TlKB'nın 19 kuru-
luşyıldonumu nedenıyle saat 20 30 sıralanndakor-
san gosten japan bır grup olav \enne gelen polıs-
le sılahlı çatışmaya gırdı YakJaşık 10 dakıka suren
çattşmanın ardından gen çekılen TlKB'lıler. ara
sokaklara dağildı Terorle Mucadele Şubesı ekıple-
n, yasadışı TIKB Genç Komunarlar uyesı Nurettin
Demır'ı 38 Sokak takı sudeposundasıkıştıraraket-
rafını çevırdı Çevrede bulunan gorgu tanıklannın
ıfadesıne gore sılahsız olan Demır, kaçmak ıstey ın-
ce polıs tarafından v uruldu Sol şakağından gınp çı-
kan kurşunla ağıryaralanan Nurettın Demır, Hase-
kı Hastanesf ne kaldınlırken yolda hay atını kaybet-
tı Polısler, saat 21 OO'de Esenler Dağyolu Caddesı
701 Sokak \umara 10 3 tc bulunan Demır ınevı-
ne operasyon duzenledı Evde yapılan aramada her-
hangı bır şey bulunamazken anne Serin Can Demir
gozaltına alındı \nne Demır, saat 03 00 e kadar
Esenler Karakolu'nda tutulduktan sonra serbest bı-
rakıldı Guvenlık guçlen, SennCan Demır'ı "Oğ-
lun. arkadaşlanyla kavga edince yaralanmış, hasta-
nedeyaOyor" dıyerek Hasekı Hastanesf ne gonder-
dı Hastaneye gelen anne Demır oğlunun cesedıy-
le karşılaştı Senn Can Demır "Fenerbahçe-Beşik-
taş maçmagideceğini so> le>erekevden çıkmışü. Be-
nim oğlum çalışarak hayatını ka/anan bir emekçiy-
di. Polis,acımadanNurettin'ımioldurdu*'dıye fer-
yatettı İHD Istanbul Şube Başkanı Av Ercan Ka-
nar, Demır'ın olumunun aydınlatılması ıçın bır
'araştırma heyeti' oluşturduklannı v e heyetın Esen-
ler'de ınceleme yapacağını soyledı Kanar, "De-
mir'in ölümuyle ilgili 3 iddia var. Birincisi vargısız
infaz, ikincisi silahlı çatışma, uçiıncusu ise intiharet-
tiği şeklindeki polis açıklaması" dedı Tuncelı do-
ğumlu olan Nurettin Demır'ın Esenler Karabayır
Lısesı 2 sınıftan terk olduğu ve Bakırkoy 'de su te-
sısatçılığı yaptığı belırtıldı Demır ın cenazesı. bu-
gun saat 09 OO'da Adlı Tıp Kurumu'ndan alınarak
Kocasinan Mezarhğfnda toprağa venlecek
ANKARA NOTLARI
MUSTAFA EKMEKÇİ
Hırsızlar teslim olun (2)
Mahmut Esat Bey
Günümüze Işık Tutuyor!
Mahmut Esat Bozkurt'un (1892-1943), "Halk Dos-
tu" gazetesınde yayımladığı "Hırsızlar Teslim Olunuz! "
başlıklı ıkıncı yazısı, bırıncısınden daha sert bır bıçemle
kaleme alınmış Marımut Esat Bey bu yazıları yazdığı
1930 yılında, bakanlıktan ayrılmıştı
Çıft sutuna yerleştınlmış yazıdan ayrı olarak "Halk
Dostu" gazetesınm manşetınde şoyle denıyor
"Hırsızlara karşı cıdal (kavga) ıstıyoruz'"
Mahmut Esat Bey'ın "Halk Dostu" gazetesını yayım-
larken Fransız devnmctsı Jean Paul Marat'dan (1743-
1793) esınlendığı anlaşılıyor Marat nın genel yayın yo-
netmenlığını yaptığı gazetenın adı da L'amı du Peupte
(Halk Dostu)'ydu Mahmut Esat Bey'ın Fransız devnmı-
nı çok ıyı ınceledığı anlaşılıyor
Mahmut Esat Bey'ın ıkıncı yazısı şoyle
"Bugunkû hırsızlar teşkılat halındedır Bız burada hır-
sızlardan bahsederken devletın -her memlekette oldu-
ğu gıbı- muhakeme altına alınmış herhangı bır talıhsız
memurunu anlatacak değılız
Bu her yerde olabilir Yeter kı bızde de takıbat yapıl-
sın, ceza/ann/ çefcs/n/er Kaydefme/ıyız kı bu gıbıler hak-
kında takıbat yapılıyor Çoğu cezalannı çekıyorlar Her-
halde cumhunyet devnnde bunlann ardından koşuldu-
ğu kadar geçen devırlerde koşulmadı Burası muhak-
kak
Bızım yakalanna yapışmak ıstedığımız hırsızlar, mıllet,
devlet, hukûmet nufuzunu kullanarak teşebbüs erbabı-
nın -yabancı, yedı- onlennı keserier Devletın, mılletın şe-
refinı utanmadan, korkmadan pazara çıkanhar
Bunlar o kadarkorkusuzdurlarkı hükumetle alay eder-
ler Kanunlann hukumlenne gulerier Bır alay pervasız-
lardır Kendıtennı öne surdurmeden kımseye ış gördür-
mezler Hükumetle doğrudan doğruya temasa gelecek-
lenn ışlennı akırn (çıkmaz) bırakmak ıçın bınbır entnka
çevınrler Akla hayale sığmayan dolaplan kurariar Hü~
kumetın şerefını ceplerının kârı olarak kullanmak ıster-
ler Son zamanlarda hukumetın bunlara karşı açtığı mü-
cadeleyı gorüyoruz Fakat bunlar bu mucadeleden yı-
lacaklarmı? Işte burası şuphelıdır Hukumetten çok sert
cıdal (kavga) beklıyoruz Bugunkunu kâfı gormuyoruz
Bunlaro kadaruğraşacaklarkı memleketın çekmekte ol-
duğu ıstırapları ılen surerek efkân umumıyeyı (kamu-
oyunuj avlamak ısteyeceklerdır Turkun ıstırabına bırıs-
tırap daha katmak ısteyeceklerdır Bızım bıldığımız hır-
sızlan hukumet teslim alır Bunlarhukümetı teslim almak
ısteyeceklerdır gozlen o kadar pektır O kadar faısteh-
dıriar Bunlann başlannda Turklüğü hakır gören Hamı-
dıye tezkerelıler vardır Bunlar Turkun butun haklanndan
mustefıt olmak (yararlanmak) ısterler amma vazıfelen-
nı kabul etmezler Bır ecnebı ıle yan yana geldıler mı
memleketımızı, mılletımızı kahkahalarla tezyıf(maskara)
ederler
1
Bunlarsoyguncularbaşıdır Mıllı ıktısadımızın düşma-
nıdırtar Mıllı ıktısadın teşebbuslennı akamete uğratmak
ıçın ellennden gelenı arkalanna koymazlar
Mesela paramızı kıymetlendırecek olan Devlet Ban-
kası feşebbüsu bunlann elınden neler çekmedı
1
Mese-
la Terkos Şırketı nı yaşatmak ıçın neler neler yapmadı-
lar Bunlar hırsızlık yapamayınca memleketı velveleye
venrler Işı duşurmeye çalışırlar Bırhukumet bunlann ho-
şuna gıdebılmek ıçın mutlaka ceplerını mıllet zaranna
doldurmak mecburıyetındedır Yoksa, çete halınde he-
men faalıyete geçerler Dahılde ve hançte duşman ya-
bancılann malı muesseselennden yardım gorurfer Bu
yardımı çete efradına dağıtıhar
Ortalığı bırhırsız vaveylasıdırahr Devletçe bırımtıyaz-
lı şırket kurulacak mı, bunlar hemen haber alırlar Işe ka-
nşırtar Bınbır yalan soyter/er Muteşebbıslen hükume-
tın haben olmadan korkutuhar Pay ısterler ve alırlar' Bu
paylar hep mılletın kesesınden çıkar* Çunku on kuruş-
luk ışyuz kuruşa mal olur Ecnebılermemleketlenne do-
nunce bu rezaletlen onlenne gelene anlatıriar Gazete-
lenne yazdınrlar Şerefimızle oynariar
• • •
Turk tanhı asla affetmeyen hadıselerle, vakıalarla do-
ludur Bunlan bılenler hırsızlann akıbetım şımdıden gö-
rebılırter Türk tanhınde hırsızlar turemıştır Fakat hangı-
sının yaptığı yanına kâr kalmıştır? Hanı Izzet Mollalar?
Hanı harbı umumı zengınlen?
1
Bu mılletgunü gelınce oyle hırsızlarparalamıştır kı ta-
nh onun adına Hezarpare Ahmet demıştır
Yanı bın parça Ahmet Fakat ınkılabın ve onu yapan
fırkanın oç alışı buna da benzemez Yuz bın parça Ah-
metlen de gosterebılır
Hırsızlar teslim olunuz! "
• ••
Mahmut Esat Bey ın bu ıkıncı yazısını olduğu gıbı "An-
kara Notlan"na aldım Mahmut Esat Bey'ın ıkı yazısı da
gunumuze ışık tutucu nıtelıkteydı
Turkıye de bugun de hırsızlar cınt atıyorlar Yalnız hır-
sızlar değıl, onların kollayıcılan, koruyucuları, açık soy-
lemekgerekırseyuzsuzlenvar Yalnız hırsızlan değıl bun-
lann da kıskıvrak yakalanacaklan gunler uzak değıldır
Çunku, butun yolsuzluklar, hırsızlıklar halkın, kamuoyu-
nun gozlen onunde ışlenıyor Oylesıne yuzsuz, utanmaz
bır hırsızlar topluluğu karşısındayız1
• • •
Duzeltme: Pazar gunu çıkan yazıda araştırmacı Hak-
kı Uyar'ın Ege Unıversıtesı'nde çalıştığını yazmıştım
Ege değıl Dokuz Eylul Unıversıtesı olacaktı Duzeltınm
B U L M A C A SEDİTYİŞAYAS
SOLDA.\S4Ğ\:
1/ Dıvan edebıva-
tında gerçek y a da
mecaz anlamıvla
ıçkı ve ıçkı alemı-
nın ovulerek anla-
tıldığı şurlere ve- .
nlenad 2/Sınema
ya da tıyatro sa-
natçısının rolunu
yorumlama bıçı-
mı Ölumluluk 3/
Mıkroskop carru
Açık. belh 4/"En
ıyısı — Geçen
kuşları görursün
hıç olmazsa Dort duv an
göreceğme" (OrhanVelı)
5/ Kuşkusu olmayan Hı-
le duzen 6/ Vleslek argo-
su Bırnota 7/Ses Bo-
reğı çıçeğı veterazısı var- 4
5
6
7
8
9
1 2 3 4 5 6 7
dır 8/ Yasama meclıslen-
nın bırleşımlerınden her
bın Bır cervel turu 9/
Konusu cansız varlıklar v a
da nesneler olan resım
YL KARIDAN AŞ\ĞIY \:
1/ Notaları değerlenne go-
re seslendırmev 1 amaçlayan muzık çalışmaşı "Guzellığın
—par'etmez Bu bendekı aşk olmasa" (Âşık Veysel) 2/
Av uç ıçı <\kdenız de bır ada-dev let 3/ Halk dılınde pata-
tesevenlenad Ltanmaduygusu 4/Kuçuk mağara An-
kara'nın eskı adı 5/Çınkonun sımgesı Bır kımsenın ken-
dme karşı duydugu saygı 6/ Zekı ve yaramaz çocuk
1962 de intihar eden, guzellığıyle unlu ABD'lı sınemayıl-
dızını belınmekte kullanılan kısaltnıa II Uygun. yennde,
denk 8/ Bır tür yabanmersını Susamurundan elde edılen
post 9/Boğa gureşı yapılan alan Ste\en Spielberg'm bılım-
kurgu turundekı unlu fılmı