Katalog

H E R Ş E Y B I R L I K T E G U Z E L 1 Cumhuriye H E R Ş E Y B I R L I K T E G U Z E L 74. YIL SAYI: 26360 / 100000 TL (KDViçinde) KURUCUSU: Y U N U S NADİ (1924-1945) BAŞYAZARI: NADİR NADİ (1945-1991) 8 ARALIK 1997 PAZARTESİ Çevre için artik • Bilim adamlanna göre, atmosferde sera etkisine yol açan gaz emisyonu, sanayi devrimi ile başladı. Atmosferdeki karbondioksit oranmı azaltmak için petrol, gaz kullanımı derhal yasaklansa bile, yerküredeki su seviyesi artraaya devam edecek. Küresel ısınmanın başlıca sorumlusu olarak gösterilen gelişmiş ülkeler ise hâlâ ciddi bir önJem almayı düşünmüyor. • 8. Sayfada 19yıldır amnıyor 16 Mart sanığı Bakû darbecisi • 16 Mart 1978 günü tstanbul Oniversitesi'nden çıkan öğrencilerin üzerine bomba atılarak yedi öğrencinin öldürülmesiyle sonuçlanan olayın kilit adamı Mustafa Doğan'ın, darbenin ilk hazırlıklan sırasında Azerbaycan pasaportuyla bu ülkeye kaçtığı belirlendi. • Aynı günlerde Abdullah Çath'nın Ebulfez Elçibey ile Azerbaycan'da görüşmesi, darbe tertipçilerinden Ruşen Cevadov, Mehmet Ağar, tbrahim Şahin ve Korkut Eken'in Ankara'da buluşmalan, 16 Mart katliamı sanığı eski polisin Azerbaycan gezisinin aynı plan çerçevesine otnrduğu belirtildi. HALtL NEBtLER Kamuoyunda 16 Mart katli- amı olarak ve üniversite öğren- cilerinin üzerine bomba atılma- sı nedeniyle 7 kişinin öldüğü olaym kilit sanığı eski polis Mustafa Doğan'ın, Azerbaycan darbesinin planlandığı dönem- de Azerbaycan'a gittiği belir- lendi. Doğan'ın daha önce Al- manya'ya gittiği yolundaki ha- berler ise Interpol tarafindan ya- lanlandı. • Arkası Sa. 15, Sü. 3'te Safiye Ayla'nın durumu ciddi tstanbul Haber Servisi - Amerikan Hastanesi'nin yo- ğun bakım servisine kaldınlan sanatçı Safiye Ayla'nm duru- munun ciddiyetini koruduğu belirtildi. Yoğun bakım servisi yetkilileri, Ayla'nın rahatsızlı- ğının bakımsızlık ve beslenme bozukluğuna bağlı oldufunu söylediler. Yaşı nedeniyle be- yin sinirlerinin de yıprandığı ifade edilen Safiye Ayla'nın bir süre daha yoğun bakımda kalacağı bildirildi. Dün Safiye Ayla'yı hastanede ziyaret ede- rek sağlık durumu hakkında bilgi alan Kültür Bakanı İste- mihan Tatay, çıkışta gazeteci- lere. "Cumhuriyet döneminin en önemli sanatçılarından biri ofan Safiye Hanım'ın sağtık du- rumu kritik. Kendisine acil şi- falar difiyorum" dedi. EMREKONGARTN AYDINLANMA KÖŞESİ • 75. Sayfada DGM'LER FAlLl MEÇHUL DOSYA DOLU • 5. Sayfada KESKİN: CHP HÜKÜMETtN FEDAtSl DEĞIL • 5. Sayfada Kayıt dışı ekonominin denetimi için sunulan öneriler çelişiyorAnlaşmazbk vergi reformunu tıkadı • Vergi, özelleştirme ve sosyal güvenlik alanlannda yapılması düşünülen reformlar için her kesim başka öneriler sunuyor. IMF'nin de baskısıyla emeklilik yaşının yükseltilmesi düşünülürken çalışanlar, kayıt dışı ekonominin denetim altına alınması gerektiğini savunuyorlar. • Sermaye kesimi, hükümetin ANAP kanadı ve Özelleştirme îdaresi Başkanhğı, KİT'lerin bir an önce özelleştirilmesini isterken sendikalar direnişe geçtiler. Kamu açıklannın nedeni olarak gösterilerek özelleştirilmeleri istenilen KİT'lerinse verimlilikleri giderek artıyor. BAMJ SALMAN ANKARA - Çalısan- lardan işverene, hükü- metten Dünya Bankası .ve Uluslararası Para Fo- nu'na (IMF) kadar pek çok kesimin temsilcile- ri, Tûrkiyede sosyal gü- venlik, vergi ve Kamu tktisadi Teşebbüsle- ri'nin (KİT) özelleştiril- mesi konulannda re- form gerektiği görüşün- de birleşirlerken çözüm önerileri farklılaşıyor. Sosyal güvenlik siste- minin içinde bulunduğu darboğazdan kurtulması için emeklilik yaşının yükseltilmesi dayatılırken ça- lışanlar kayıt dışının kayıt altına alın- masını istiyorlar. Kamu açıklannın gü- nah keçisi ilan edilmelerine karşın son yıllarda verimlilikleri artan KİT'lerin gelirlerinin büyük bir bölümü vergi ve bütçeye gelir olarak aktanhrken yargı- Rant gelirlerinin vergilendirilmesini istemiyorlar Sermayeden faiz baskısı• Tûrkiye, üretmeden kâr elde etmenin yaygınlaşnğı ve sanayilesmenin arka plana itildiğı ülke konumuna düşmeye başlarken sermaye, faiz gelirlerinin vergilendirilmesi yönûnde 1995 yılında çücanlan yasanın uygulanmaması için baskısını yoğunlaştırdı. ANKARA (Cumhurrvet Börosu) - Sermaye kesimi temsilcileri. faizlerin vergi- lendirilmesiyle piyasadakı paranın dışan kaçacağını ve borsanın bundan olumsuz etkilenecegi görüşünü yay- gınlaştırmaya çalışıyorlar. Maliye Bakanı ZekeriyaTe- mizei ise 1997 yılında yü- rürlüğe giren yasanın gere- ğinin yerine getirileceğini bildirdi. Son yıllarda faali- yet dışı kazançlar adı altın- M Arkası Sa. 15, Sü. 4 te nin iptal ettiği özelleşrirmeler reform olarak sunuluyor. 1998 yılında 473 tril- yon lira açık vereceği tahmin edilen SSK'nin, 3.3 katrilyon lira tutanndaki birikıminin, "düşük faizü devlet tah- vülerine yapdan yatınmlar. sigortacı- hk ükeleri dışı ödemeler \e yüksek enf- lasyon" sonucunda eritildiği Çalışma Bakanlığı 'nin verileriyle ortaya konul- du. Ancak REFAHYOL döneminde hazırlanan emeklilik yaşının 50-55'e çıkanlmasmı öngören tasan, bu hükü- met tarafindan dabenimsendi. Türk-tş, 4.5 milyon kayıt dışı işçinin asgari üc- ret düzeyinden kayıt altına alınması durumunda bile SSK'ye 690 trilyon li- ralık prim girdisi sağla- nacağını bildirirken Dünya Bankası'nın IMF'nin veTÜStAD'ın raporlannda bu konu gündeme getirilmedi. Ekonomik ve Sosyal Konsey'e (ESK)sunula- cak alt komisyon rapo- runda ise emeklilik yaşı üzerinde yoğunlaşılarak kayıt dışının kayıt altına alınmasının uzun vade- de sistemin açıklannı arttıracak etki yarataca- ğı görüşü savunuldu. Hükümetin DSP kanadı, emeklilik yaşıyla siste- min aktüeryal dengesinin sağlanama- yacağını bildirirken büyük ortak ANAP emeklilik yaşının 58-60'a çı- MArkasıSa.l5,Sü.3'te YE_NER DıNÇMEN HAZtNE MÜSTEŞARI • 6. Sayfada Demokratik Sol Parti'nin 4. olağan büyük kurultayı toplandı Ecevit, Baykaİ'ı uyardı• DSP olağan kurultayının açış konuşmasını yapan Ecevit, CHP'ye yüklendi. Ecevit, CHP'nin hûkümetten her an desteğini çekebileceğini, gensoru oylamasındaki davranışıyla da gösterdiğini belirtti. Zorlandıklan anda seçime gitmeye hazır olduklannı belirten DSP lideri, "CHP, desteğini çekerse hükümet düşer. Bundan bizler değil, kendileri zarar görür" dedi. • 5. Sayfada LİSte dellnmedi Ecevit, kurultayda geçerii sayılan 916 oyun tamammı alarak yeniden genel başkanlığa seçildi. 6 oy geçersiz sayıldı. Parti meclisi listesi de aynen benimsendi. Üç bakan ve 13 milletvekilinin PM üyeliğine seçildiği kurultayda, parti içi muhaleferin baş hedefi olan Rahşan Ecevit ve Yaşar Mengi yeniden PM'ye girdi. • 5. Sayfada 'Çile çiçekleri' salona giremedi • Parlamentoya son seçimlerde 76 millervekiliyle giren, ancak ihraç ve istifalarla sandalye sayısı 62'ye inen DSP'de, parti içi muhalefetin bu kurultayda varlık göstermesi beklenmiyordu. Nitekım, kurultay salonuna bile ulaşamadılar. TÜREYKÖSFafeinoUan • 5. Sayfada Yeniden genel başkanlığa seçilen Ecevit, 4. olağan kurultayı, 12. kunıluş yddönümüyle biriikte kutiadıklannı söyfedL Ecevit, konuşmasında 5 ayiık iktidar dönemJerini değeriendirdL (Fotoğraf: TARIK. TINAZAY) 23 PKK'H öldürüldü K Irak'ta operasyon büyüyor• TSK'nin üç gündür sûrdürdüğü operasyonlarda, 17 "büyük" sığınağın ortaya çıkanlarak imha edildiği bildirildi. OHAL Valiliği, Ülkede Gündem gazetesinin bölgeye girişini yasakladı. • Operasyonun başladığı günün, Süleymaniye kentinde IKDP dışındaki 16 Kürt parti ve örgütünün katılımıyla düzenlenen "Kürt Ulusal Kongresi"ne hazırhk konferansının yapıldığı güne rastlaması dikkat çekti. ENVERSEVİŞ DtVARBAKIR - IKDP liden Mesud Barzani'nin "yardım çağnsr üzerine önceki gün Kuzey Irak topraklanna giren Türk Silahlı Kuvvetleri'ne bağlı birlıkîerin PKK'ye karşı başlattığı operasyonlar sürüyor. TSK'nin üç günden beri sûrdürdüğü ope- rasyonlarda IKDP'nin Sesi radyosuna göre 23 PKK'li öldürül- dü, 17'ye yakın sığınak ortaya çıkanlıp imha edıldı ve örgütün Pirbela'daki kampı ortadan kaldınldı. Barzani ve Talabani güç- len arasında sağlanan ateşkes sonrası Tûrki- ye'ye kesin dönüş yap- ması beklenen TSK birlikleri, önceki gün Kuzey Irak topraklann- da Türkiye'den gönde- rilen yenı takviye bir- liklerlePKKkamplan- na karşı büyük bir ope- rasyon başlattı. Hakurk Kampı'nın Kuzey I- rak'taki en büyük PKK kampı olduğunu belir- ten askeri yetkilıler, PKK'lilerin Iran'a ol- dukça yakın olan bu kampta "yerleşik" bir durumda olduğunu ve operasyonun bu yerle- şik kampın tamamıyla ortadan kaldınlıncaya dek sürdürüleceğini söylüyorlar. IKDP'nin Sesi radyosundan dün operasyonlarla il- gili verilen "çanşma" haberlerinde 23 PKK'linin öldürüldüğü duyuruldu. Çatışmalann oldukça şiddetlendiği Hakurk bölge- sinde PKK'ye, TSK birlikleri tarafindan ağır kayıplar verildiği- ni bildiren radyo, operasyona IKDP birlikleri ile Türkiye'den ge- len çok sayıdaki köy korucusunun da katıldığını haber verdı. Ha- kurk'ta operasyonlannı sürdüren TSK birlikleri Türkiye-Irak sı- Kürt sorunu iktidar hareketsiz • Başbakan Yılmaz'ın ulus-devlet tanımı ile MGK'nin siyaset belgesi ve Genelkurmay'ın gezisini değerlendiren siyaset bilimciler ve politikacılar siyasi iktidann yeni yaklaşımı yaşama geçirebileceği konusunda umutsuz olduklannı vurguladılar. • 15. Sayfada I Arkası Sa. 15, Sü. 7'de DIŞİŞLERİ BAKANLARI ZİRVESİ Islam Konferansı'nda Türkiye'ye eleştiri • Islam Konferansı Örgütü zirvesi öncesindeki (ÎKÖ) dışişleri bakanlan toplantısına katılmak üzere Tahran'a giden Türk heyeti, Israil'le 1996 yılında imzalanan askeri işbirliği anlaşması nedeniyle Suriye, Mısır ve Irak'ın sert eleştirilerine hedef oldu. • Arap ülkeleri, Türkiye'nin PKK'ye karşı yaptığı Kuzey Irak operasyonuna da tepki gösterdiler. IKO zirvesine katılmak üzere bugün Iran'a gidecek Cumhurbaşkanı Demirel'in, Iran Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi'yle yapacağı görüşmede bu konunun ele alınacağı bildirildi. Görüşmede, DemireFin Iran topraklannda PKK kamplan bulunduğunu vurgulayarak Hatemi'den teröre verdiği desteği kesmesini isteyeceği belirtildi. • 9. Sayfada Istanbul-Ankara arasındaki sanayi hattı üzerinde gerçekleştirilecek yürüyüşe katılımın yüksek olması bekleniyor DISK 4 iş, ekmek, gelecek' için yollarda • Türkiye Devrimci lşçi Sendikalan Konfederasyonu'nun (DtSK) bir hafta sürecek "Sendikal Haklar Yürüyüşü" bugün başhyor. DlSK Genel Başkanı Rıdvan Budak, "Kendimiz için değil, Türkiye için yürüyoruz" dedi. tstanbul Haber Servisi - Türkiye Devrimci lşçi Sendikalan Konfede- rasyonu'nun (DlSK) bir hafta süre- cek "Sendikal Haklar Yürüyüşü" bugün başhyor. "lş, ekmek ve gele- cek" için yollara düşeceklerini vur- gulayan DtSK Genel Başkanı Rıd- van Budak, "Kendimiz için değil, Türkiyeiçin yürüyoruz'' dedi. Istan- buI-Ankara arasındaki sanayi hattı üzerinde gerçekleştirilecek yürüyü- şün Sakarya-Bozüyük ve Sivrihisar- Ankara etabı dışındaki bölümünün tamamı yürünerek kat edilecek. DlSK Yönetim Kurulu üyeleri, Baş- kanlar Kurulu, şube başkanlan, baş- temsilciler ile işten atılan işçilerin katılacağı yürüyüşe çok sayıda kitle örgütü temsilcisiyle gazetecilerin, sanatçılann da aralannda bulunduğu çok sayıda aydının destek vereceği açıklandı. DlSK Genel Başkanı Rıd- van Budak, 16 Aralık'ta Ankara'da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakan- lığı önünde sona erecek yürüyüşün öncelikli hedefınin sendikal haklar önünde engel olan 12 Eylül yasalan ile "DemokratikTürkiye'' istemi ol- duğunu söyledi. Yürüyüşün herhan- gi bir kimseye gözdağı gibi algılan- mamasının altını çizen Budak, yaşa- nan sorunlan tüm çıplaklığıyla orta- ya sermeyi amaçladıklannı vurgula- dı. Türkiye'yi çetelere bırakmaya- caklannı kaydeden Budak, Türki- ye'nin tüm aydınlık insanlanna "Bu yürüyüşte bizi >alnız bırakmavTn" çağnsında bulundu. tşverene hiçbir ciddi yaptınm getirmeyen, çalışma hayatına ilişkin yasalann kötü niyet- li işverenlerin elinde büyük bir sila- ha dönüştüğünü belirten Budak, ha- len yürürlükte olan 12 Eylül ürünü yasalann "örgütlenme hakkmı kul- lanmavı değil, engeDeraeyi" amaçla- • Arkası Sa. 15, Sü. 3'te YÜZDE 30'LUK ZAMMA PROTESTO • 75. Sayfada Bakanlık danısmanları Tarikat okullan denetim altında • Tüm özel okullan araştırma kapsamına alan Milli eğitim Bakanlığı, inceleme sonuçlanna göre şüpheli görülen okullara danışman atayacak. Yönergeye göre görevlendirilecek danışman, okulda idari boşluğun doğduğunu belirlerse önlem alınmasuıı isteyecek. • 4. Sayfada Diyarbakır DCM Dosyadan JİTEM çıktı • Susuriuk çetesi taröşmalan sırasında eski Jandarma Genel Komutanı Burhanettin Bigalı tarafindan kesin olarak reddedilenjandarma istihbarat kurulusu JÎTEM'in varlığı, istihbarat ve operasyon görevleri yaptığı DGM'de İ apılan bir yargılama sırasında ortaya çıktı. 14. Sayfada Eğitim kurultayı Yeni kuşak papağan gibi • lşçi Partisi'nce düzenlenen Devrimci Cumhuriyet İçin Eğitim Kurultayf nda, küreselleşmenin eğitim sisteminde yarattığı yozlaşma irdelendi. Kurultayda konuşan Prof. Dr. Alpaslan Işıklı, ezberci nesiller yetiştiren eğitim sistemi ile ilgili olarak "Papağan gibi nesiller yetişiyor" dedi. • Arka Sayfada GUNDEM İWUSTAFA BALBAY DSP Kurultayı... Demokratik Sol Parti'nin (DSP) dördüncü olağan ku- rultayı için hazırianan davetiye on bir sozcükten oluşu- yordu: "Sizi Demokratik Sol Parti'nin ilk 'İktidar Kurultayı'na bekliyoruz. Saygılanmızla. Bülent Ecevit" Parti adından sonraki takıda ayraç olması gerekirdi ama konmamış. Dile özel önem veren Ecevit'in daveti- M Arkası Sa. 15, Sü. 8'de