Katalog

SAYFA CUMHURİYET 4 ARALIK 1997 PERŞEMBE EKONOMI / PARA RAPORU BORSA VERİLERİ Endeksler Bıleşık Endeks Malı Endeks Sanayı Endeks Hizmetler End. 2923 3631 2486 3100 2964 3681 2505 3161 Değişim (%) 1.40 1.38 0.76 1.97 2998 3718 2527 3206 Değişim (%) 1.15 1.01 0.88 1.42 IşlemHacmi 54.951.234.468 650 BORSA (1.SEANS) Hısse Stte* ötcckı kapan; Eı jfluek XS Afcrea 35İXX C"0 «Jffinsre 2.TC 2BS8Ş»» -..JBttjStaS E<OC 2 4 t a l B D s l e n t 1O.5OC ıss»SJiAaYami 032/toiTı*si mAbsram B4«s»sYiCn YatOrt 071 »•£'GdaUal iiftı I M îiL -kMntalM İİİİ İ34brDaırÖ* 22! 135 ta» 7J0C 136 K3Ö3fTW AnG3İ3| 6SÛC KT Karîrean 5tinaı«j KMİüıft " Ç 2 li laOO ' 4 5 0 93» 9.900 35» 375C 3753 3B5C •"7İ0O 122.50C 21JW 2150C 11SÎ 1 1 * 1B00 9MC 455J0Û <5JO0 6.500 6B3C W 3730 4.250 17,250 1O250 tiau ÖSÖ M p n f e " 24İ250 051 BusÇimtD 31 OOC ~ 7 ' X IJB «OOC 368 ÜevaşTeka SâX K D a r t ı a 4400 HfflS ,5i İ.CT. Ortui zoao İ35 '3S0 '57 Uaret x UuUnuTauc '55 U8d»aH*iro »ÖÜ' 5£ iffaratetCM LECO "57 UersaUensucat :.5£C 1İ IMlÇmı i * '«K»!*^ 2S-ÛC •~:«ıA.*j '«i: 7ı «usatarmalt 1550 »BBT " l | " 1 NSş T.30C '75 HgleÇmento 7 JOC "6hjMino 55OC 7 7 " 3TC t « 5 F _ 186 Ptas ıfr- ısrI93W;r*Sı 195 r85D Or$ı 196 ftAKS I S U n a M l r 19eR»$gcra •""" E.Aetr 13.75C 1'50C 13 2250 nitaaFte* 212SenHasares 213 TacW ı at §İS 2'c~.r»teaYctaı 222f^Dtm»» M 222 ToSOBTcaa 51000 224TOffiAKFW)6 4.650 226TmB1ıHo(*q 2,375 87TSD 171 mföltMMm 11» 223T 14S 4 V^tait 5 Yİç 881 B» 2K)0 152S «{03 17• 11! K li.lf' S9oc iio -ecc 1]"5C '662.D3 'iü: '"î £-CC.LDO t ' S 42X0 4570M «M7 26J0OŞ3Î00Ç rşîî 175O0 1.22009 176C ^ ,m ^<J5û Z445C00 * 3 7 1 c.3X 215 OOC 6325 t5O0 25',0OC 10.03 " " 1«0OC 15038 141 2215MC -m İXC 6S1000 3.E57 35X 157-000 3,6C- 135C T 000 !,>S3 2.T0 ÎIOOO 2,750 ÜJİ !1!f2O $111 12ÜH 4'TSİOO '13,562 2-253 jp» 21İ53 \ıja itTiM tıir 3K 644,300 ajOO 45İIB0 '36,300 459J11 6,700 135,300 6.663 1700 4550240 3,599 '23X0 1O25C 56,000 1075C 394J00 '«^T1 2425C '489,M 243C2 31JJ0C '06,10 31XC C3U 34500 289 32.300 16! ıtia isı 5,300 ÎE39.00C 4132 m 5SC4 3503 "ii i'ac !Rrâ5 14250 7X400 4.5ÛC S.93000 182. >X 5X274 "SO 12.000 İ4O3 114,000 1455 4550 <65C 1S0 370C i,m nm UM KM 1,875 1325 'İ İS TO0X H,MC 2Oİ00 2130 2İO0 230 o o : mm 9,481 W<44 r» • ' S 14700O 1 1 » 4.1CC B İ 4 0 İJ73 _ . . _ . 12001 »6,653,750 İ213 14,250 HİJC "4250 148,000 14,«3 5000 52X 5,000 2.973J00 5.101 <-5Ca99140C 4.185 :Ü ^ :fT SCC' 285130C E.tC6 'm 4i5c 2.-5O 22'5 4,*00 42S 5S <E 730 "500 •62İO0 1U50 1620 "000 71000 73C1 5SXr6911C0 5.538 •9 T S3 4&00O 1λ ın iffln w 15.350 139627 3C5O3 3318 17 »! 30496 3.6CC r UUÜ iI5CO0 11248 1147 140 Î220 20SC IIM •:SB ii - S 5 J 31,000 11 >. 36000 IŞPI'76 3 i l 10SO0 22-7^1500 '0,531 500OD 8S3,'X0 50319 9-0O 2B0O :34900C 25Ş< 5,830 <,«0M3 îf! 1,125 34199009 1,104 32.10 « 0 0 0 32J0C '5X0 1579000 K904 i*X İİ363Ş6 6305 BORSA (2. SEANS) s AML* m? Hısse S « e * Öncctı FJ Eı döşûk «ksek *M 17ü 21750 3.150 ICjOO 1SJ2S0 ;?:.„ ı 2125C 3B50 ZTO iaji 2-250 •2a 0 B 045 1600 C75C 375 j o 4 r H * * ç 39D&. 360 0tnnt)M ş maçBBrap 'OSFhnsban •U7ta:P»üaMal « L M ı h t a -241 415C 136 Kaptanvı An&d^ 138 K» 1K ItoçHpllSnç WMâ 15» '55MamansAtt>\ıu 4100 •5c UaknTsr LÎI 157 Ifata -4Z0 153 UudnuTantfüıt İOCO I|T il•şilfe «c •=:*ca 50GC mSmtunu m •ö'lteHtesjE 5SX '66 Mart-Çjnena: (<X JOtnisa 132 ÜE FntE Faramg 183 Paraar 18J00 iM 9100 Eiffl 12300 1EJJ0O 3.S60 12.500 '97 fcı.firanslKr 207< 2-1 ScnrezFbiBil 15 OOC 10' mruM 21'rssar 21BTûr«H»a»3ter 219TreKjSan 2TJ TKatoıraEartas 223 TofesOtaTıgpa 233ıtS« C00O 234 UNfottmr i: 750 235 JıaTîüiUrJlsı Î40C 236 ümeûnentt 5400 23" Jş*5raTlı 350C 238 jmMatreSn)i 3«J0O ii 6100 2,175 21X0 'VE U 2C,W 21S 11T0 12İ5C «a «.SffiC 6300 3.65C I70O 350C 3 Ü 0 KE.5O0 'DU0D <ix «eo 2 Ö S 24500 ı590C 16İ50 16,75 331 SSK £,» a* 111 111 1525 • 55C i£5C 1275C 'Î250 5J30 ıs Î55C 1 1 » 112300 1İ50C 6,«C 9.100 6.S00 ^ %£ ^ 7300 319'OOC 7672 1İI1U i» 2Oİ00 98,000 21556 İ'X '29,300 3JB6 •OSO 577,300 10676 •5,000 262JO0 15P9 •îsso'nıcra 11235 1B CIM İM m 321001 VÎİ Z75C 35J00 VT\ 29H0C 17511300 217 72 •1750 '489,300 ' 1 * 9MD - 0 ^ 0 0 J 3 1 8 E7D 61Xt 6 8 ? 3,700 4 46475 250024S2J] 1C2JO0 - 117J0O 4'50 78800C 4'59 3',XC "40K 3'729 2(İ5C 4j OOC 24122 1M tEJM iM Î90C 2 i 3 O « Ûİ İJDD SOOC 16,490 7^303»"1000 ?S 9J0O 4^53300 9İ24 6.000 TJO0 ai43 9,600 9.174J0O 9İ45 17 75İ 4 . M M 17547 46OC 2'«:73 4,609 i ' S 969S.0ÇO 17443 1' 400 2 » S46 ' 419 UO0 4181J0O 14B m ..15X0 12ÇÇi 3'5C 5444İO3 l'OC '55C B54-000 155* 4|0C 167^000 4.59Ç •1a vı*.m ı» 1ÎM3 r:53oç -m 4.15C 3*2.0OÇ 417ü mm «,• 71129 2110113,35957 21X65 3 0 3 21,750 229000 21750 2.125 6315J0O 2 3 9 ZfflC ' ?66,000 7 755 İ600 "316J10C 6İ52 1'^30 1J32JOC "1340 İ000 8J73J0C 5.136 47000-0.146783 46İ45 2&500 2.134J0C 26JO3 İ5CC İ424000 | 9 B 440C 1811000 4,425 Î65C 2.482JCO ' ~ ı s * ı.ati2i "İOOC 1625 37X 39SDGÇ 74XO0 Î15ÛOO 6S0Û 2'22! 5ÜC 170220C i|7H ıma. 1t3B ttOK -175075* 15,000 10,7» \\2 ,m& 13000 13,500 3,350 3.550 lia 4J5t 46500C 473.ÎK 10J0C '0,750 9130 9H 6J00 S40C 1 8503 !T: 33İO0 HOCC iS 2,'St I'OO •1680 %068 6.S31 ro*9 465000 22300C 1C750 651OOC 91» '2MCO, 6,300 926.60) S60C 2C-1CO3 34 xc mm) S « S1X 6«C IMF 55 milyar dolarlık niyet mektubunu onayladı G. Kore'ye rekor yardımEkonomi Servisi - IMF Genel Direktörü Michel Camdessus ile Güney Ko- re Maliye Bakanı Lim Chang-Vuel arasında 4 gün- dür süren görüşmelerin ar- dından toplam 55 milyar do- lar (10.8 katrilyon lı'ra) de- ğerindekj yardım paketine ilişkin niyet mektubu dün imzalandı. Güney Kore'ye verilecek kredi tutannrn şim- diye kadar IMF'nin verece- ği en büyük tutar olduğu be- ltilıyor. AA'nın haberinde Michel Camdessus'un yaptığı ba- IMF Genel Direktörü Camdessus yardımı onayladı. sın açıklamasıyla Güney Ko- lık stand-by karşılıgı verece- re"ye sağlanacak yardırn tu- ği kredinin Oıtannın 21 mil- tannı onayladığı belirtildi. yar dolar oldugunu, aynca Camdessus,IMF'ninüçyıl- Dünya Bankası'nın lûmil- Türkiye Kberallîkte 53. sırada SEUL (AA) - -\BD"nin önde gelen araş- tırma enstitülerinden The Heritage Vakfı, 1998 yılına yönelik yaptığı araştırmada, Türkiye'yi "ÇoğunlukJa liberal bir eko- Domik sisteme sahip ülke" olarak, 53. sı- raya yerleştırdi. Vakıf tarafından yapılan açıklamada, dünyanın ekonomik olarak en liberal böl- gesi Hong-Kong seçilirken, Kuzey Kore 156 ülke arasında ekonomik olarak "en baskıcı rejime sahip ülke" olarak tanım- landı. 156 ülkenin ticaret politikası, vergi politikası, hükümetin piyasakurallannamü- dahalesi, para politikası, yabancı sermaye yatınrru, bankacılık. ücret ve fiyatlan kont- rol mekanizması. fikri ve sınai mülkiyet haklan, piyasa mekanizmasını bozucu dü- zenlemeler ve karaborsa gibi lOtemelun- sur dikkate alınarak yapılan incelemede, Türkiye, AB üyesi Yunanistan'dan 'daha liberal' bir ülke olarak gösterildi. İncele- mede, Yunanistan 66. sırada yer alırken, Yu- nanistan'ın 1995 yılından bu yana daha müdahaleci bir eğilim içinde bulunduğu ve gittikçe liberalleşmeden uzaklaştığı vurgulandı. yar dolar ve Asya Kalkınma Bankası 'nın da 4 milyar do- lar tutannda kredi vermeye hazırlandığım söyledi. Cam- dessus aynca ABD. Japon- ya, Almanya, Ingiltere, Fran- sa, Kanada ve Avustralya'run da toplam 20 milyar dolar- lık ek bir katkı sağlayacak- lannı kaydetti. IMF Genel Direktörü Camdessus, anlaşmanın Gü- ney Kore'yi fmansal sorun- lanndan kurtarmaya yönelik gûçlü, kararlı bir ekonomik program niteliğinde olduğu- nu vurguladı. ABD Merkez Bankası Başkanı Alan Greenspan ise dün Asya ülkeleri hükü- metlerinin sorunlu bankacı- lık sistemlerini yeniden ya- pılandmp, hızlı reformdan geçirmeleri halinde, bölge- deki mali piyasalardaki kriz- lerin atlatılacağını bildirdi. ABD Hazine Sekreteri Ro- bert Rubin ıse Latin Ame- rika hükümetlerini ekono- mik reformlan hızlandırma- lan gerektiği, aksi takdirde Asya tipi finansal krizlerle karşı karşıya kalacaklan ko- nusunda uyardı. Nuh Çimento enerji santralı kuruyor NtLÜFER ŞENSÖZ Nuh Çimento Sanayi, te- sislerinin enerji ihtiyacını karşılamak ve Türkiye'de varolan enerji açığı sonınu- na katkıda bulunmak amacıy- la enerji santralı kuruyor. Nuh Grubu Yönetim Ku- rulu Başkanı Mehmet Es- kiyapan, Türkiye'nin yıllık enerji ihtiyacı artış oranının yüzde 10 oldugunu belirte- rek. •'Devletin bu açığı ka- patması mümkün değil. Çok süratü olarak özel sek- töriin kendi enerji ihtiya- cını üretebilir hale gelme- si lazım" diye konuştu. Amerikalı Stewart&Ste- venson ve Hollandalı NEM bv firması konsorsiyumun- • Nuh Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Eskiyapan, Türkiye'nin yıllık enerji ihtiyacı artış oranının yüzde 10 oldugunu belirtiyor. dayapımı gerçekleştirilecek olan "Birleşik Elektrik ve Isı Cretimi Enerji Santra- lı"nın 25 milyon dolara ma- lolacağını söyleyen Eskiya- pan, santralm 1998 yılı so- nunda üretime geçeceğini ifade etti. Eskiyapan, santra- lın yapımının 39 megavat gücünde ve gaz tribünü baz- lı olacak şekilde gerçekleş- tirileceğini belirterek, sant- ralın yıllık elektrik üretimi- nin 240 milyon kilovat saat. buhar üretiminin ise 80-120 bin ton olacağını kaydetti. Nuh tesislerinde Türki- ye'dekı enerjinin binde 2.3 "ünü kullandıklarrm söy- leyen Eskıyapan, "Birim gi- bi 500 firma olsa Türki- ye'de elektirik kalmaya- cak" şeklinde konuştu. Nuh Çimento'nun tek fabrika ba- zında üretim yapan Adana Çimento'dan sonra ikinci fâb- rika oldugunu belirten Es- kiyapan, buyılki klinkerüre- timinin iki milyon ton oldu- gunu bildirdi. Nuh grubunun bu yılki ci- rosunun 240 milyon dolar oldugunu dile getiren Eski- yapan"Türkiye'de bugün enerji santralını kendi ku- ran sanay ici akıllı yatınm yapıyor demektir. Her şe- yi yaparsınız fakat elekt- riksiz hiçbir şey üretemez- siniz" şeklinde görüşlerini iletti. Hereke'deki tesislerin yanında kurulacak olan sant- ralın dün yapılan imza töre- nine katılan Enerji Bakanlı- ğı Müsteşan Yurdakul Yi- ğitgüden, Türkıye'deki ener- ji sıkıntısının önüne geçebil- mek için özel sektörün teş- vik edilmesi gerektiğini söy- ledi. Santrallann devrine ilişkin haberler endeksin yönünü belirliyor. Borsa enerjilerle sevinip üzülüyor Ekonomi Servisi - Enerji ihaleleri, Istanbul Menİcul Kjymetler Borsa- sı'nın iniş çıkışlanna dam- gasını vurdu. Uzun zaman- dır enerjı ihalelerinin so- nuçlannı bekleyen borsa- da, olumsuz haberler ne- deniyle yaşanan keskin dü- şüşleri enerji ihaleleriyle ilgili beklentiler yavaşla- tıyor. Ancak ihaleler hak- kında gelen olumsuz ha- berler de borsanın tutun- duğu dallann kınlmasına neden oluyor. 30 yıllığına kiraya veri- lecek enerji santrallannın çok kârlı bir yatınm olaca- ğı beklentisi nedeniyle iha- leye teklif veren firmalar henüz belli olmamasına karşın toplam işlem hac- minin önemli bir kısmı bu şirketlerde yapılıyor. En yüksek işlem hacmi son üç Enerji ihaleleri borsayı sırtladı 10-14 Kasım' 17-21 Kasım* 24-28 Kasım" Doğan Hold. Sabartcı Hold. Ihlas Dış Tıc. EGSDışTte. Makına Takım Transtürk Hold. Çukurova Elek. Aktaş Elektrik Kepez Elekrnk 16.86 10.59 1.99 1.77 0.57 0.20 3.77 1.92 0.93 9.85 6.03 3.08 £70 0.80 0.70 2.96 2.09 0.65 9.21 5^8 3.91 4.42 0.79 0.96 2.67 0.73 0.55 * Toplam işlem hacmi içmdeld peyt (%) haftadır Doğan ve Saban- cı Holding'de yapılırken iki şirket. toplam hacmin yaklaşık yüzde 20'sini ger- çekleştiriyor. Özellikle Başbakan Yar- dımcısı Bülent Ecevit'in özelleştirme ihalelerinin askıya alındığına ilişkin açıklaması ihaleye teklif veren firmalarda yoğun sa- tışlar yapılmasına neden oldu. 10-14 Kasım tarih- leri arasında Sabancı ve Dogan Holdmg hisseleri toplam işlem hacminin yüzde 27.45' ini gerçekleş- tirirken bileşık endeks de 2 bin 918 puandan 2 bin 692 puana kadar geriledi. Bu tarihler arasında ihale- ye teklif veren halka açık firmaların toplam işlem hacmi içindekı payı ise yüzde 38.6 oranında oldu. Borsanın toplam işlem hac- minin düşüşe geçmesine karşın toplam içindeki agır- lıklannı korumaya devam ettiler. Kasım ayının ikin- ci yansında enerji ihalele- rine teklif veren firmalann işlem hacmi yüzde 28 dü- zeyinde kaldı. Borsacılar, enerji ihale- leri ile ilgili beklentilerin piyasanın yönünü belirle- diğini öne sürerek Enerji Bakanı Curnhur Ersü- mer'in agzından çıkan her açıklamanın, söz konusu hisselerin tavan ve taban yapmasına neden oldugu- nu dile getiriyor. DUNYA BORSALARI Altının Onsu: 293.35 S Dolar-Mark Paritesi: 1.7675 Dolar-Yen Paritesi: 128.55 Steriin-Dolar Paritesi: 1.6846 Ham Petrol(vari(): 18.18$ ALTIN CİNSİ ALIŞ SAT1Ş Cumhunyet 12100000 12350000 Reşat 12800000 13800000 24ayaraftın 1845000 1860000 22 ayarbılezık 1655000 1840000 ISTANBUL ALTIN BORSASI 3 ARALIK 1997 KapanışFıyatı$/ons Toplam işlem Sayıa Toplam Işlem Miktan TU/Grafn 1.845.800 28 730 Dolar 292.00 6 450 GOZALTİ PAZARI jjıyn» ftnctlo Sıtnü iıtMıi Bufâridi KltaıEUtnıM OOESOKSA LM I I M U.M 16J00 1SJ0C 17SK 9« m I.IS.M 673X0 910 1850 1450 U25 1350 1600 ISSS 647 XC 2MJX Htı Fıjatt M» 915 1!72 Z5» BOLGESEL PAZARLAR (1. SEANS) IMHIW ÖKttı Bucnkâ Bufiıılui hfMl «jl l*sHı »la; 62.Û0C 64000 63^003 İ1X 833C t100 11000 '1750 11300 5&0X 58O0 53,1X0 007 Yap Kred Rıaısa K. 63O0O S20C Iiifll m 1J75 m «ao I * 1.8 7 , * 4593 Uedi fWı •54,DD0 62546 27 000 IV 7 605/39 11477 1E.00O 58,555 nm 1» 1.4B2 BOLGESEL PAZARLAR (2. SEANS) ı «ı,«7 'XI M r ^Ktnc 032 A i ^ OCOGrna M5rt*S9Jia 006 Internrâya X7"oHnafinMK. İKtta Businlıii B^bkii ttâHû bpaç «fHt rftse* hşam S3.OT 61X0 »000 62.000 E.1O0 3.300 a'00 VOO 11,500 ı'.S 1(500 11500 13J6409S 33,000 58,000 53.31 58,00ü 1400C 7,400 6700 »JOC W 7 OOC '.«5 1350 1450 U75 lt28200C 450C C ; I loaooo 22.000 «tnl Eİ75 58J00 îiOO 1399 MERKEZ BANKASI Emısyon 679 tnlyon 853 rmtyar TL Intefbank faden 77.75-78.00 Gecelık Repo %79.98 7GüNûkR€po:%80.92 30GünlûkRepo:%81.02 SERBEST DÖVİZ CİNSİ ALIŞ SATIŞ ABDDolan 196500196900 AlmanMarkı 110900111200 Isvıçre Frangı 137100138000 Fransız Frangı 33100 33300 Hollanda Flonnı 98200 99000 IngilızSteriını 330250332000 S.Arab.Rıya)i 52300 53300 Avusturya Şilinı 15725 15850 100 rtai Ureti 11275 11375 CAPRAZ KURLAR 1.7725 1.4828 12.470 36.570 6.7457 5.9313 5.3536 1.9971 149.72 7.7521 1.4305 1736.45 128.75 1.4178 36.570 7.1680 18101 3.7506 1 Kuveyt D.: ,1 Sterlin: 11rfanda L. 1 ECU: 1 SDR: 1SDR: 1 ABD Dolan Alman Markı A»ustralya Dolan Amturva Şilini BelcikaTranoı Danımarka Kronıı Fransız Frangı Fin Marttası tollanda Florini spanypl PezeUsı "BçKronu t Frangı ı.LirçfT enı Kanada Dolan LGksemburg Frangı Norveç Kronu Portekız Eskudosu S. Arabistan Riyali 3.2852 ABD Dolan 1.6810 ABD Dolan 1 4686 ABD Doları 1 1188 ABD Dolan 1.3585 ABD Doları 266.760 TL. MERKEZ BANKASI KURLARI 4 ARALIK 1997 CİNSİ DÖVİZ ALIS SATIŞ EFEKTİF ALIS SAT1S 1 ABD Dolan 1 Alman Markı 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şılını 1 Belçıka Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Fın Markkası 1 Hollanda Flonnı 11ngılız Stertinı 1 irtanda Urası 11spanyol Pezetası 1 isveç Kronu- 1 isvıçre Frangı 1OOltalyanLJretı 1 Japon Yeni 1 Kanada Dolan 1 Kuveyt Dınan 1 Lüksemburg Frangı 1 Norveç Kronu 1 Portekız Eskudosu 1 S Arabistan Riyali 1 Avrupa Para Binmı 195.420 110,250 131,570 15,686 5,335 28,966 32,917 36,128 97,723 328,360 286,930 1.301 25,069 136,390 11,185 1,515 137,880 636,680 5,335 27,210 1,076 52,260 217,760 196,360 110,780 132,430 15,747 5,369 29,109 33,106 36,678 98,323 330,080 288,370 1,312 25,330 137,270 11,308 1,525 138,500 645,070 5,369 27,394 1,085 52,354 219,690 195,190 110,120 130,560 15,647 5,322 28,859 32,835 35,994 97,479 327,970 284,060 1,296 24,976 136,050 11,129 1,506 137,030 620,890 5,268 27,109 1,063 51,607 196,850 111,000 133,750 15,786 5,382 29,220 33,189 36,817 98,569 330,910 291,250 1,317 25,426 137,610 11,379 1,535 139,370 661,330 5,436 27,498 1,099 53,008 EKONOMİYE BAKIŞ TAIVER BERKSOY Hükümetin Niyeti Ne? 1998 yılında ekonomıde ne yapılacağı, sonuçlan- nın ne olacağı, ne tür süreçlerin öngörüldüğü henüz netlik kazanmadı. Hükümetin ve ekonomiden sorum- lu yöneticilerin çene ishali sürüyor. Önceki aylarda hiç değilse sorumlu bürokratlar tarafından yaratılmış olan ciddiyet ve karariılık görüntüsü de yok edildi. Hükümetin gerçek niyetinin ve resmi senaryonun ne oldugunu anlamak mümkün olmaktan çıktı. Şok vardı yoktu derken, şimdi de kamunun üretti- ği mallann fiyatlannı yılın ilk altı ayı için dondurma ni- yeti geldi gündeme. Bu niyet de yanlış anlaşıldı falan diyerek belirsizliğe sürüklendi bile. Olası istikrar prog- ramı niteliğine ve uygulamasına ilişkin belirsizlik da- ha da büyüdü. • • • Ortada tartışılan ve önümüzdeki günlerde paria- mento onayı alınarak yasalaşması beklenen bir büt- çe var. Bunun ardında harcama hızının kısılmasını, kaynak dengesizliğinın kısmen de onanlmasını ön- gören bir program var. Tüm bu düzenlemelerin için- de fiyatlara da müdahale edilecegine iiişkin bir eği- lim, istikrar arayışının bu tür doğrudan müdahaleler- le pekiştinleceğı şeklinde birtercih yok. Kısacası açık- lanan resmi senaryo üç yıla yayılan, oldukça gevşek, ortodoks bir istikrar programının uygulanacağını söy- lüyor. Hal böyleyken kamunun ürettiğı mallann fiyatlannı dondurma niyetinin beyan edilmesi, öngörülen prog- ramın nıteliğınin ve dolayısıyla resmi senaryonun bü- tünüyle değiştirilecegıni ima ediyor. Fiyat dondurma egilıminın ortaya çıkması, hükümetin ortodoks bir programla istikrar aramaktan vazgeçtiği ve heterodoks bir program uygulamasına meylettiği izlenimini veri- yor. Bunun doğru bir izlenim olduğu kanısında değilim. Söz konusu izlenimin biryandan heterodoks program- larkonusundakiyanılgılardan, bir yandanda hüküme- tin gerçek niyetini gizliyor olmasından kaynaklandı- ğını düşünüyorum. • • • İstikrar programının içeriği ve niteliğine ilişkin en yaygın yanılgr, heterodoks ve ortodoks programların birbirini bütünüyle dışlayan, tamamen fanVhlaşmış se- çenekler oluşturduğu düşüncesidir. Ortodoks prog- ramlann heterodoks önlemleri büyük ölçüde dışladı- ğı, çok sınırlı fıyat müdahaleleri, yani fiyat çıpalan kul- lanarak ağırlığı talep yönetimi çerçevesinde oluşturu- lan miktar ayarlamalanna verdiği söylenebilir. Heterodoks programlarda farklı olan bu ağırtık da- ğılımıdır. Bu tür programlar daha yaygın ve neredey- se bütüncül fiyat müdahaleleri üzerine oturur ve bu niteliği ile farklı bir seçenek oluşturur. Ancak farklılık ortodoks program anlayışının bütünüyle dışlanma- sından değil, tersine, ilave önlemlerle zenginleştirilmiş olmasından kaynaklanır. Bir istikrar programı, tutarlı bir makroekonomik program çerçevesinde kurgulanmış talep kısıcı orto- doks önlemlere ilave olarak fiyatlara ve geliıiere bir şü- re için piyasa dışı müdahalelerin de öngörülmesiyle heterodoks kımlik kazanır. Ortodoks programlarla ka- mu otoritesi, özellikle harcamalar ve taleple ilgili mik- tar büyüklüklerini belirleyerek istikrar ararken, hete- rodoks programlarda, miktar müdahalelerin yanı sı- ra, doğrudan ve genış çaplı fıyat müdahaleleri de dev- reye sokulur. Piyasa ekonomilerinde kamu otoritesinin tüm fiyat- Jarave^geUrlere müdahale edip frenlemesi, yantdon- durması olanaksızdır. Fiyatlar ve ücret dışı gelirfer bü- yük ölçüde piyasalarda oluşur. Heterodoks program- ların öngördüğü ölçekte fiyat ve gelir müdahalesi ya- pılabilmesi için ikttsadi aktörier, yani piyasa ajanlan ara- sında bu yönde bir uzlaşma olması zorunludur. Ön- görülen fiyat ve gelir freninin kamu iradesi yönünde değil, piyasa ajanlannın tercihi ve iradesiyle devreye sokulması gerekir. Bu nedenle heterojen istikrar programlarının oluş- turulması zahmetlidir. Disiplin içinde uygulanması güç- tür. Olası sonuçları ise risklidir. Programın oluşturul- ması, tüm ikttsadi aktörleri kavrayan birdiyalog ve uz- laşma ortamının varlığına ve kullanılmasına bağlıdır. Uygulamasında kamu otoritesinin gücüne inancın ya- ni sıra kararlılık ve disiplin gerekir. Taşıdığı risk ise ön- görülen istikrar freninin tutmaması halinde enflasyo- nun patlayarak hiperenflasyon boyutlanna ulaşması olasılığıdır. ••• Hükümetin heterodoks bir programın zorunlu kıldı- ğı diyalog ve uzlaşma gereğine hiç aldırmadan, tek taraflı olarak apar topar fıyat dondurmaya heveslen- mesinden fevkalade huylanmış durumdayım. Hetero- doks program gereklerıyle hükümetin yarım ağızla ıfade edebildiğı kamu fiyatlannı dizginleme niyetini yan yana getirdiğimde, ciddi, tutarlı ve sonuç alıcı bir program uygulama niyetinin olmadığı sonucuna ula- şıyorum. Bir kez daha erken seçim falan gibi siyasal niyetleri gızleyen bu manipülasyonun peşine düşül- düğünü sanıyorum. Bu durumda kimliği ve niyeti kuş- kulu bir sürece kurban edileceğimizi, istikrar falan derken hiperistikrarsızlık riskini üstlendiğimizi düşün- mekten alamıyorum kendimi. YATIRIM F O N L A R I 3 ARALIK 1997 Katbna Günlük belgesi adı İMNH ^B»*-HisseFon (9 B«*. tçör* Fon ^ B**. De*5kan Fon htertar* A Tıp Katma fcntert»* A Tipt OeÇışiter ktl9 Yanrr-i A T"ıp Kar-a tktsat A TÇK De§4*cer> F Garart) A Tip Ka/rna For Gararıt A Tip Değıştcen F EsOank A Tipı Degışkeri VKY A Tıoı Htsse for YKYATpKarmaFor YKY A T o TeksS Sek. Fo YKYATvlMafKıruFor YKYAro.M€»alSek-Fon YKYATİpı&dalçecefcSF Vakrf Hısse Fon Dışbar* A Tioı Karma Fon Oşbar* A T » De^şker Fo Vaşarbank A Tıp. Degışken P-nans A ıp< Oegışkan Fon CL aşorta A TTp. De^şkan Haik Fon-3 PamuKOar* A Tıpı De^şken E-la*oanK Hısse Ser«* F E-Sakbank D«ğ^ken F Samer Karma = on EooFor>-2 K^kmma A TFOI De^şker F ûemtr Forv 1 Tûritbank Hısse Sertfdı FOP TSKE A Tıp« DeğışKen Fon Axbank A Ipt Değ^kön For Tattsûi A Tç> Hese For Alafor-1 Aıa*or-3 KoçOar* A TTpı DeğışKen F Koçoanh Karma For Koçöank Htsse Fon Glotoal A Tja Do^şker Fon Körtez A Tip. Deg4**n Kûrfsz Yat. A Tıpı Kamıa F TEBOeğ^keoA TEBKannaA Tra YaL De^sker A KentbanK A Tıp. Kar T -a Fon Altemarjf F-1 Hak A Tpı De^şken Fonu Şflker A TÎE» DeŞışkar Oyakfon-1 Eczaobaşı A Tıpı Derken Bcspres ForV G«»cATip.KarnaFon Kaptal A Tıpt Derken F Toprak A T<çı De^şfcenT ekfen Fcn-1 Nurot Fon-1 IŞ*Fon-1 Alfa A Tıp De^ştan Fonı EvıprFofi-' VatnmF'n Değışk£in Fonu Taarter Fon-1 Straief A Oe^şker F iş Yat DegışKen For Osmartı Karma Fon Halk Sflor'a ûza* Fon EGS A Ttç» Karma Fon ABN Amro Karma F Irnar Yabnm A Tıp< Karme TAIB Yatnm Değtşker A F • Mrauı I? Bw*. ükrt For 1? Bank De&ş*er\ Fon iş Bark Yabana M K. Fonu lş Bank Tanvıt ve Bono Fon -nterbank B Tıp De^şken t-rn&bank B Tjp biof Fon klısa- B Tip« Tafıvti Bono 1813029 935361 156649 20287 22065 •2731 1690700 523498 1336095 666433 22028 10966 9998 11296 99^2 10655 968633 4275970 T76855 684409 2203723 231800 869576 10732 489829 56295 26090 168036 145321 590973 380039 226222 54457 13B2"7 - 418306 2O82S 597310 157662 23070 414537 235185 97-a 215560 45079 14H8 996*1 1X741 120205 42614 61351 4760C 53031 47231 24205 33364 21348 23069 21703 24233 24429 17729 28632 21098 15249 15815 14576 11168 14941 J2731 10189 3143613 513550 297865 1076988 12677S8 292734 162624' ûeğ. % • 80 * 37 082 1 28 0?6 1 60 1 09 1 15 1 95 1 33 2 -B 486 234 2 31 393 222 250 1 88 1 06 135 3.04 2 79 1.26 145 1 82 155 2.52 i 44 1 14 107 2 0 0 •23 063 2 20 1 T 2 27 1.23 202 2 0 8 0 12 170 198 1 19 • 23 • 20 * 28 T 90 ; 44 1 39 090 C96 1 59 343 1 06 C88 0 91 1 '8 230 183 1 6S 1 33 1 B6 0 9 4 1 18 1 22 1 96 1 29 103 Î 6 C 1 B9 0.21 0 52 0 28 0 3 ! 0 4 0 0 2 ) 0 23 Kablma Günlük Değ. belgesi adı Iktısat B Tıp. De$ş*er F Garanti 8 Tipı Tahv* Fon Garanlı B Ttpı ütat Fon Garantt B Tipı Karma Fon YoncaFon-1 Esbar* 8 Tıpı De^şken Esöar* B Tip Karma Fon YXB B 7îp< üfcrt Fon YKB B Tîp OeAşken Fon YKBFon-3 YKBFon-* YKBFon-5 YKBFw-« YKB Fon-7 YKB BT.pi Tahv* Bono Fon YKBBTpıYab-M Krym. F YKY B Tıpı Uot For YKYBTp Tahvt-BonoFonu Vakrf Tafirt ve Bono Fonu Vakrf De^sker Fon Vakr* Yabancı MenkJ Fonu Vakrf L*rt Fon Oşbank B Tıp Deteken F Yaşarbar* B T p Derken Yaşarbar* L*a( Fon Fnans B T*» Tanv^BorK Fnans B T%x De$şfcan Fon Hnans B Tip ukrt Fonu Zraat Fon-i Z»aatFon-2 ZiraatBaşakF ZiraatFan-4 Haftı Fon-1 HafeFofv2 Par-uk B Tta Ucrt Fon Parm* 8 TIDI De^şken Fon Emiakbank Tahvn Bono Fonu EmlakSank Ctegışkan Fon Emlakbar* LArt Fon S^ner De^şken Fon Sumer LıKıt Fcn Sumer Tahvıi Bono Fonu EoeFor-1 KaJkmma B Tip De^şken F DemırFon-2 Tanş Fon-1 Tanş For-2 TurVbank Tah-rt ve Bono Fo Et<on T5KB B Tü. Oe^ksn Fon Akbank B Tçı DeŞ&on F Akfiank B T** Tahvri-Bono Tekst* B Tıpı UM Fon TaKStı! B Tıp Değısken Fon Aia'on-2 Koçbar* B Tip, De^şkan F Koçbanfc Tahvıl Bono Fon KMez B Tpı De$şken Fon KöriezYai BTip De^şF TEB DeğıŞ«er B Kentbar* Tanvi-Bono Fonu A»ematrfF-2 Aflamaftf F-3 Şeker B Tıp De^şken Fon Eczaobaşı B Tıpı DeŞışken Etcspres Foo-2 SYB Deg^en Fonu Oedik B Tpı Tanvıl Bono F Ekınoler Değışken Fon KapıtBİ B Tm D&ğı$k#ı F Toprak B TÎD" Degışken MYZ Fon-1 Wfa B Ttot De^şken Fonu Tacırter B Tipı Değtşken F Oyakbank Fon-1 Bsymdr B T p Oe^şKen F Osrnant Tanvil Bono Fonu EGS B Tıp Tahv« Bono Fort ABN Amrc Değışken For TAIB Yatinrn De^şken B F 1863830 4025018 1418759 8785'9 116691 2739434 73^735 3247038 2752862 2627094 3060674 2015O36 2731041 1663502 1170276 1101856 18826 19724 6360093 1201954 799764 540468 2923932 562142 58447 1635519 1303093 1004106 1948678 1396179 1387301 1268642 1544161 87D5O0 1170532 367956 1451296 472377 -524420 682914 13640 T34T5 7J877D 914129 569074 937307 367317 46023 836075 32545 341103 161674 205611 '59497 24799 256049 27383 89245 10676 55893 »6972 6'115 29233 17763 95988 29072 55403 27728 40881 42866 29257 19246 20449 13267 16290 17506 15325 12390 13J42 1C143 % 0.26 050 0 19 0 17 0.87 060 0.93 020 0 31 0.30 017 0.22 0.17 0 16 0 6 3 -0.54 0 1 9 0.59 043 0.50 0 14 0 2 0 039 097 0 21 0 67 0 3 9 0.20 ' 5 2 0 6 5 045 0 5 8 077 0-52 019 019 0 18 0.21 038 1.21 0 19 1 00 0 79 0.21 0.39 0.20 C-22 065 1 08 0 19 0.2J 0 71 0 1 9 O27 0B9 055 146 020 0,18 0.23 O.6! 0.85 0.28 3 15 030 0.60 0 11 0 4 5 0 41 025 021 020 0 2 3 -2 43 0 2 3 0.22 0.26 0 5 3 3 2 9 045