Katalog

SAYFA CUMHURİYET 5 KASIM 1997 ÇARŞAMBA EKONOMI / PARA RAPORU BORSAVERİLERİ Endeksler Bıleşik Endeks Maii Endeks Sanayı Endeks Hizmetler End. Onceki seans 2846 3435 2438 3134 1. Seans 2934 3582 2498 3216 Değişim (%) 3.09 4.28 2.46 2.62 2. Seans 2972 3658 2512 3234 Değişim (%) 1.30 2.12 0.56 0.56 Işlern Hacmı 68.264.436.190.325 BORSAfl. SEANS) 4UUMi997 H.saSenedı [s Eı Isteımtort. ıSşSı yftsek bpan$ fo Tiyat 1:3 18 II.M •;• !« !• 41IM 41SM m ım İM 1H! J-J M=S£ -C 5â' sÜSr MFlÜlFİB» tMfianM lERmTto "rwPlt5*l SccaVsm II! SSUsJne* m t M M 36 Kar 117 Ln 15SURİ İS HöarZonu t*tarc 435! m h*ıufct • n:a ....JCCaab 1741 aı 4,750 «a iz.a ..... ı!ii 3.N ı!a 11M 14 M 11.» S.M S.M S,~ 1S.SN IS.» -i.l •*m •«• w,ı MSM S4» ü s» SM r» s» sa s.sa 4.M 47SI S.M ım 11a IIM SM ŞM 22.79 1 İ üİ3O0 :.ıX 63ffi •j.î*x 'c.jcc *;5i an 2i,a ÜJI İ i İ I .:İMM nm nm 5 . * 13.73 7, i IT :;co3 36.tec 7200 "'CC «» tta . ? » : 9 0 K 3.4CÛ İS s» E.00C 93.1 S.M 22.7! S,M İ M İ.M 1 1 iiSM vm nm nm î - x -:.43c 1S.5» 15.7S* 1IŞ İS İS IS 'VİM MM M.M 3 [ 1 * 1ta 112» "•'2i,2a 2 1 a ÜS 1.S7S 1 . K - s a 2.M !.n 2,43 14» LM LM Ejff »IX 5MC i! 1 İ8 İS £ .İ '!£ (.2N ıza I.M 'SM 14.7» ';.« -S i!:S Sfi E.50C 5.'X i*X y« 7QI 71M 1EOO0 ' 4 7 5 ; 7.60C : 4 o : 1C.M •»• 2JS 23X tM 1111 1H 41ü 2 1111 41ü 2>5C 30K 1751 17' İW İSJI M.M nsa S.M1KSIJM I » O2M .... IIM J.17I1H rr,7« 22.19 » M 22,« İJOC TC03 £.743 •İ2SC ' =54005 13-11 am tfmm n.t* ÎIM C B M 3311 1,7si ifiiM 1711 11,25i <.,mm » : ş S1.M 3,>0C 48,'OOC 37.MD . ... 7,'K 3'1.XC 1.115 2,E3,M 11.79 M.M t.m 1300 3S.XC İ 3 S — sir. m - - "* IM 1 ... -S'.Tj] 4.CK CM uacı * « ii.sa t.d.M r.m sjoc -8 " 1.B Zi£,7l İM ÎİM1I7 ! M •1M T5.30O 12,486 2.B 2.MM İW 12.751 5.İ.M 12.771 •FII 1İ1X BUMT SM 4KM 7.» 1.MM 2-.J0C SAt £ 5.™ İ6*3,OOC 5 "33 ÛM'ÎTSM 1i «B 5DOC 1 S I K 14977 2.771 -1S.-8Q S71I 7131 3 ; 6 C C : 2,(25 :•»•! İ.M t H M İ43C 626.CK •1.25C İ2S50C 1.71 -•'Am 77.M I4S 24JSI ].W,M 24 M5M 8! .344 * t a.751 4M.M a 1 » IIT.M İ iiİ ii15» !*.M İSnSJS an 1.17i 11)161 S,H 4472.M S.S» i2.Sa 2214a I2>12 sa iSM İ5.^ ^ 1Î79 TCJM 12.441 17.M 224.M 1i!1j 3 H CJ7USJ 1141 r.» 1.G3M :in '» 4CM I'TH £,51 !.«.M 133* İ1.M 3.4M.M 51» « ariJM İ1.M S.» 4.C1.M (. 12.75115! M . » 12.711 3.375 3.B.M ZJK 1325C ' 1ÎI4Ş TŞM A m iii2.71 U e a 2JM lil !fM 110 HİV «.M '•!!! 17541 «.M 17.4S 1iM 11.KM II.» 1İİI U«.M 1İλ 119 İM.M 1H İ75G İ36SO0D 2,7'C 6.500 3,642.000 .. 1S.50C -oc.orc IS.SE: 1,M 214CJİ 1,M *m 1Ü2J72 35,54 13İ0C 2,33ûm 13.157 5 M 4(31(17) 5,117 1,775 2.45UH 1,774 e« ~005 £C7 1,774 £,C7 BORSA (2. SEANS) 4 KMM IM? HıatScıeıf ÖncekJ laimı; 15.7» 1I.S* ... " l H '^ Î7İS0C 2İDÖÖ 19MÇ ' | 7 K — U7Î. 31ST 3İ5CC rSOO 1JM.3K 3.11 İ200 3.150 6.481 ffl uooc — 023*r* 215X HHb 24.M ~ " - riS 1,41 3.50C 31.5M KM İM 1,5* 31.5M 32.51 K M 11,11 E2O3 3.4CC 4S.0OO J500CC EiOO 67TI :« İ.54ÛI Î U K 4350 1 5 1 m ssç J S C . G60C« 31; 3ft Frare MfrıMÜnl İs« (S?&3*0enrÇ* a M 1475 İ'5J0C 3.30C 1,55c İ '3Eİ ım 114'jarsrtM.Cıt '15 Ütre-aM*-. 12.000 II? â l f t r ı c M 13.75» 123 tesftians 124 taftti 2bsa 126 htsrs 2 T I j B •4!IOhBrKinıS»Wİ5l 144UMU) IB "45 itarYaÇmertD 4.35C r <h İ50C 4JI -2.O0C 1 p : : c 12.51 M . - £ 4.45C 2S 4.45C 2S '4.T5C 130015E l*nmJ«iı;j> 1300 T tMrcftttnc 2.075 THInmlMlkı 65 « M eSMrtrÇ IGfeotai 'SJMAte 1 5 3 * . 1(4 »ira S6P9pkrt 117 PnB S a P S K^S^^Biso 90: tüfatlls 13.5a H4 MES 51.M lîtaftmad 51R -95fe|S0K3 i>I '97asB».EıtHen 5 1 93 5 Y 12X a» SiaılS 211 SrtB» 2 ı 212 Kl ;; 2 2 T T * 225 T9S T j D 271*s 22SrjresT«Btl 223 f 23: 231 l£ 232 UR 1D3C 2S raşAırl MOO 24c vSş 3&000 244 ( S •3,500 2 C T w M i M a S * : * Yap Knd ra 1 - Crt. ',775 I iaSo 36,500 37OT 6,500 7100 ',150 ı - ; ; t"..50C -in İ2HC 3.51 TM 1 * lîJOC ~.30C- *20C 4.3OC m soc 132.5D0 20C.JOC 2.550 2.65C r'i S6İO3 E.5CC Uffi Ü£C T7M a.» 710S % '.675 («a E.M J M M KM 4J32Jİ 245X 3'7 0OJ 1 1 » 4,1211)5 33CC I295.CO3 44O.30C 2&3O0 5.60C Z3S.OO0 185C '4JC- 300 Î,M I84M 31.01 364.397 AS 3H35Ç •:.5I 3Z30C 1129 2.122.M ÎI 1T.6C7 3İ500 r-000 7.0O0 1JEBC •75 455T.GCC "- 5DC E400C İ30C sy 22Utt IM İ712Jİ 'MOO '34000 İ25C 5KO0C 3,xc •COD: «,K " 3£7CnC H.M 1.H.M 23İ5C •j'soo; ım i,w.M 5.300 'iaooc 33Hir»«t 535C 995J5C İM « M » » S65M 11.M .L _ ... ;9o: •toro 'İM I2.KM IMfi!»» ".50C •"'İİ3 " » x 32,W3 481 5.3E:[00 1.(75 Î1Ϋ4*( 235X 5C.C0J 1548 41X 4İD0C »2.Ü00 94J0C '553 135C '-,500 1:00c 775 fi5 12.542.527 4,124,686 755C,'B3 2K 5,674 570.ua:' 680,300 İİ50C 13.500 •1.31 --İO0 4.55C t W 60.912 130B2 "İ5C 13E.XC 4600 9664.XC İ M LD1J17 24005 2JDS.J0C _.. 44SKJJ 1,005,556 444S1 Î075Û 4394.S00 Î3365 S2X 331 OCC 15 ffl vçyoo LM SîftM 430C 640C.OOO '52X 13e.0X 75.0CC 26 000 "" ::is.ooo 798;XC 4,61 3243 J,3'= 15.33C' 75.0CC 11,75: 5,0OC 75CC•.5CC 355,SC •475C: 9G1XC 431112 12,XC ("~ 7İ74 1689 12.01 s.sua 5a5,D0C IW 2.333JK 2050137,671,000 62X 1.4*310 3530 5.534.0O3 740C 3,118.000 7 , 6 •97 508 1,668.597 196.366 1550 31,76(1000 2,576 4.55C ı:.616.m 4.714 12ü 2İHB7 ( X I 112.5CC ••£& 2a 1U65 527 2«0 6231 3#1 7,446 196366 12ü 2İ.HB (XI SÜC •44S3CC t.3-0 :,ı:c ŞÎ42-3 S.C9I 2 1 * 34S.M 21427 : S 1,532.01 T351 1.6M JEaOC 5SE1 •7rı 4647 62'' 17.» "ffl11837 1U42 118232 21.E4 :5X 3X291 SOC •7250 6.213CC 4.550 8.413.O0C 17.7İ1 tf',M 1T.» !R.M 1.4» 1İ«,M '•:JOC 2.5£C 21.79 1531*1 4» I.145J8I 6,700 12Ü36C' 12750 124.0DC 11645 17D0C 23,00c 16343 3.95C 1ti?.0Ci 3,947 1150C 3J3S.0OO 11,411 ^ î ^•7.J0C 17SX •125C 1125C IS İ2S H,M 11.M 4,XC ıjOC 4,300 i55£ '3,500 1425C IJM U M 1500 122K 1200 2.70013.5:..... 5203 5130C 18.750 8E449 12.M 8 7 M \U •7250 381,11 '7333 '0.5D0 12J63,0OC '0757 f:8 18 3440C S55X 17500 36.JCCD0 17,88 İM 6.S36İ3 7 1219 «•Ş.Ctr 250M0 475,460 35,0li ıi27,MC 36,167 .âl^-i ,nC ,.«,^ ݧ -S50C T11.30C 'E.334 •J75 32.9S,CO0 1.102 36,01 4.446.17Î 35J62 •1250 914593 13,426 *50 3436,'OOC V» 6.4OC 474.0X c,!74 Yasa tasarısında çeşitli fonlara 350 trilyon lira pay ayrılıyor Bütçeden fonlara kaynak aktı BANX' SALMAN ANKARA - TBMM Plan ve Büt- çe Komisyonıfnda cuma günü görü- şülmeye başlanacak olan 1998 bütçe yasa tasansında. bakanlık ve bağlı ku- ruluşlann çeşitli fonlanna 350 trilyon liralık kaynak aynldı. Hazine Müste- şarlığı, bütçeden en fazla fon ödene- ği alan birimi oluşturdu. Fonlann, 1998 yılında bütçeye 851 trilyon lira gelir kaydedeceği öngörüldü. Fon gi- derlerinin bütçedeki payı ise geçen yıla göre azaltılarak, yüzde 4'den yüz- de 3'e düşürüldü. Gazi Universitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Oğuz Oyan, fondan hizmet üretiminin doğru olmadığmı, bunun bütçe içinde gerçekleştirilmesi gerek- tiğini vurguladı. "Fonlar bütçe har- camalarını dağıtan ek harcama odaklarıdır" diyen Oyan. fon ödenek- lerinin kısılması değil, bütünüyle tas- fıyesinin gerektigini kaydetti. Oyan, 1993 öncesinde 100'ü aşkın fonun bütçe dışında yer aldığını, ancak gü- nümüzde fonlann önemlice birbölü- münün bütçe kapsamına sokulduğu- nu anımsatarak, şunlan söyledi: "Fonlar tamamen bütçe disipli- nine tabi değiller. Harcamalannda özerk davranıyorlar. Hâlâ denetim- lerinde tereddütler var. Mevcut fon sistemi sürerken, harcamaların kı- sılması iyi bir şey diyemeyiz." Bütçede, bakanlıklara ve genel mü- dürlüklere baglı fonlar içinde de en faz- la ödeneği, 100 trilyon lirayla Hazi- ne Müsteşarlığı'na bağlı Destekleme ve Fiyat İstikjrar Fonu alırken; Üniver- site Araştırma Fonu'na 2 trilyon 930 milyar lira aynlabıldi. Başbakanlığa bağlı Toplu Konut Fonu'na 2 trilyon lira, Geliştirme ve Destekleme Fonu'na 12 trilyon 500 milyar lira. Tütün Fonu'na 1 trilyon lira; Dış Ticaret Müsteşarlığı'na bağ- lı Ihracatı Geliştirme Fonu'na 700 milyar lira, Serbest Bölgeleri Tesis ve Geliştirme Fonu'na 1 trilyon lira ay- nldı. Bütçe ödeneği yüzde 98.6 oranın- da artışla 8 trilyon 230 milyar liraya çıkanlan Vakıflar Genel Müdürlü- ğü'ne bağlı Camilerini Yaptıracak Köylere Yapı Malzeme ve Yardım Fo- nu'na da 100 milyar lira aynldı. Yerli aracı kurumlann yabancı hisse bilgisi yok Yabancı aracı aranıyor TAR1K YILMAZ Istanbul Menkul KıymetlerBorsası Baş- kan Yardımcısı Hüseyin Erkan, yabancı hisse senetlerini halka açmak için Türki- ye'deki aracı kurumlara borsa olarak her tür- lü olanağı sunduklannı. ancak aracılann bundan yararlanmadıklannı söyledi. Er- kan, isim yapmış yabancı aracı kurumlara "uzaktan erişimli" olarak uluslararası pi- yasada işlem yapma hakkı getirmek için araştırma yaptıklannı da belirrti. tMKB Başkan Yardımcısı Erkan, yaban- cı hisse senetlerinin Türkiye üzerinden alım-satımının yapılması için bir pazar aç- tıklannı, ancak açıldığından bu yana sade- ce bir Kazak Bankası olan Kommertz- bank'ın hisselerinin işlem gördüğünü be- lirtti. Erkan, "Aracı kurumlar yabancı şirketlerin halka arz işlemlerini yapar- ken para kazaoacak, deneyimlerini art- tıracak ve yeni iş «lanaklanm kavuşa- caklar. Türkiye'deki aracı kurumlar Türk hisse senetlerini yabancılara sat- ma konusunda deneyimliler, ancak ya- bancı bir hisse senedini yabancılara sat- ma konusunda fazla bilgiye sahip değil- ler. İMKB olarak her türlü desteği ver- meye hazırız, ancak aracı kurumlarda yeterli ilgiyi göremiyoruz" dedi. Türkiye'nin bölgedeki rolünde çok bü- yük katkısı olan bu projenin gelişmesi için büyük miktarda para harcadıklanna dikkat çeken Erkan, gerekirse isim yapmış ya- bancı aracı kurumlara uzaktan erişimli ola- rak bu piyasada işlem görme hakkı tanıma- yı getirebileceklerini dile getirdi. Erkan, "Uzaktan erişimle ilgili olarak araştırmalarımız sürüyor. Avrupa'da halen birçok ülkede uzaktan erişimli olarak işlem yapılabiliyor. İMKB ola- rak, Avrupa'nın direktifieri ışığında ken- dimize bir yol çizeceğiz" şeklınde görüş- lerini dile getirdi. '" 1 " : - 3000e az kaldı Borsa yoluna devam etti Ekonomi Servisi - Bilan- ço bazında yaşanan hareket- lerborsanın toparlanmasına destek oluyor. Önceki günü 2846 puandan kapatan borsa bileşik endeksi dün yüzde 4.43 değer kazanarak günü 2972 puandan kapattı. Uz- manlar olumlu gidişe karşın borsadaki yatınmcılann bir miktartedirgin olduklannı di- le getiriyorlar. flci seansta 68 trilyon 264 milyar liralık iş- lem hacmi gerçekleşti. Bu arada tMKB olağanüs- tü genel kurulu Borsa Baş- kanı Osman Birsen başkan- lığında dün yapıldı. Kurulda daha önceki yönetimin 30 temmuzda aldığı eğitıme kat- kı amacıyla Doğu ve Güney- doğu Anadolu bölgelerinde 24 ü ve 196ilçede 16ders- likli ve 5 lojmanlı ilköğretim okulu yaptınlması karan gö- rüşülerek kabul edildi. IMKB bu projenin finansmanını öz- kaynaklanndan karşılayacak. Dünya borsalannda yaşa- nan mali krizin etkileri hâlâ sürüyor. Önceki gün Dow Jo- nes endeksinde 232 puanlık bir artış kaydedilmesine kar- şın, haftaya artışla başlayan Hong-Kong borsası dün yüz- de4.21 geritemeilekapandı. YATIRIM FONLARI 4KASIM 1997 Katılma belgesi adı Gûnlûk Değ. % 1827733 0.96 0.18 HrtisatATipıDeS.F GarantıArıpiKanııaF Gararti A TTpi DeSf Esbank A Tfpi DeSşkaı Vairf Hisse Fon Dişbank A Tıpı Kama F Dısbark Pwnbe YaşatankATıpYaşatankATıpD RnansATıpıDea.F CL^^ATPD 0.64 084 0.30 043 PannAbankATıpiDeû Eırtakbank Hisse Se F Errtakbank Deâişksn F. Sumef Karma Fon EgeFon-2 IQIkınmaATıp.D9a.F DeiT*Foi1D e o TürkbaiK Hisse Saı«t F TSKBAToDeai»efiF AkbankATpiCfeğ/F TeflstilATpHısseF Ataforvi Alafon-3 Koçbaı*ATıpîDea.F KoçbartcKamaFSı KoSank Hisse Fon GlobSFon Korfez A Tıpi Deöisken Körfez Yal. A Tipı Kar.F TEB Değışker A TEBKamaA TEB Yat Değişter A Kentior-1 AltematrfF-1 Hak A T p Değisken F A Ttpı CJegtşken 1-1 A Tıpi Değ a Fon ı.F tişker KapitalAfbiDi Telden Fon-1 Nurd Fon-1 lak Fon-1 MaAlmDeğışkenF YKY A Tıpi Hisse Foo Evgin Fon-1 Yafmm Fin. Detetter F Tacrier Fon-1 Strateıi A Deûişken F. gYat.' Değısken Fon Halk Sioprta Ozel Fon EGSATÎpiKamBFon ABN Amro Karma F. Irter Yatırm A Tıpı K B TİPI FONLAfl Iş Bank. L*it For !ş Bank. Deâişken Fon Iş Bank. YaBa&cı M.K.F tş BankTanvil ve B F lnterfon-4 |nterfon-5 lktisatB11pıTah.-e lktisatBT!OİDeğ.F GarantiBTiDiTahF Garantı B Tipı LikJt F 19355 0.64 212« 0.64 16871S3 084 502385 0.30 1298623 043 627825 0.09 940824 1.33 3875256 1.19 1118227 -.78 652966 0.59 2199044 - 2 3 214901 3.95 827^48 0.39 1C744 0 22 494999 -0.53 52460 2.30 26047 0.16 165474 0.83 142170 -02i 573726 1.41 378670 -0.05 220910 0 53 55139 0.06 146405 2.85 405812 1.31 20872 1.48 585801 -0.33 153284 -0.60 22957 -0.51 372863 0.40 227940 -0.45 9235 -0.36 207909 0.84 42105 0.76 13241 C.54 96183 C.9" 98843 -0.49 112640 1.06 43663 0.S3 60363 1.74 42842 1.49 24171 0İ10 20770 -0.44 23320 -0.49 22964 2.73 23577 0 47 21592 0.94 23175 0.80 '6927 1.30 27145 1.47 20239 -0.43 14856 0.21 15166 0.10 14367 0 90 11218 0.36 14221 0.89 11820 0.69 Katılma belgesi adı Garant B Tıpi Karra F Yonca Forı-ı Esbank B Tpı Değişken i Esbank B Tpı KanTB F YKB B Tıpi Lkıt For : YKB B Tıpı Oeğışken F ; YKBFon-3 i YKBFon-l ! YKBFon-5 YKBFon-6 \ YKBFon-7 YKB B Tıpi Tahvil B.F YKB B TipİYaO.M.K.F VakıfTatıvilveB.F I Vakıf Değişken For Vakjf Yafiana Men F VakıfükilFoıı Dıştank B T p Dej F : Yaşartank BTıpifleğ. Yaşartank ukrt Fon Rnans B Tıpi Tahvi-B FinansBTıpıDea.F Fînans B Tıp« Ukft F Zıraat Fon-1 Zjraat Fon-2 Zraat Başak F 2raatFoiv4 Halk Fon-1 Hak Fon-2 PanukBTıpiükitF PamukBTiDiDeğ.F EnHakbankTahYif-B.F Eniakbank DeûBken F Emlakbank İJot Fon Sûmer Deflisken Fon Sümer ükn Fon Sümer Tahvii Bono F Ege Fon-1 Kaİanma B Tipı Değ.F Den* Fon-2 Tariş Fon-1 Taris Fon-2 Tûri&ank Tah ve B F EtifonT SKB B Tıpj Deâişken F Axbank B npi Değ.F AkbankBTİpiTafM-B TekstlBTıpılJkiiF TekstilBTe Değ.F Atafon-2 Koçbank B Tıpı DeğJ Koçbank Tahvii Bono Fon KdrteBTpDeJ.F Körfez Yal. B T.Beğ.F TEBDeagiıepB Günlük Değ. % 011 0.19 2976221 0.17 490541 0.45 285300 1.01 1023479 0.19 11965M 016 275Ö71 S.2Ü 1552135 0.26 1776442 0.3C 3329925 0.18 1342518 0.19 Atfa B Tjpı Değişken F YKY B Tıpı UBtTcP YKY B Tp! Tanvıl-B.F Tacitier B Tpi Defl.F Oyakcank Fon-1 Bayındır B Tpı Değ.F OsmarJı Tahvı-Bono F EGSBTıpTafıvııB.F ABN Amro Degişken Fon BOLGESEL PAZARLAR (1. SEANS) KsnStnedi Öncekı BUJÛMİ B; 71M IM 171 e« 7,M 22 71M 9M7iM nm 171 LM LM 171 İ M i,l » M ım m m 19 IM 1275 43» «250 4200 17,000 7İM ı« UB am ;.cs ım BOLGESEL PAZARLAR (2. SEANS) 4 ıwiw İKikı BifiokS StfHtû Ç »Gatcrsı 005hVS Hûş»! 76JIC 7158C 81J00 75.000 IM 1.91 İ M 9,400 Î.300 9,700 9.430 7t.XC 7500 54.lt 0 0 710011 ' o a 2^75 1225 o a M -.171425 114.000 2,771500 0 76.S IJB 1467 65,?45 0 2J43 0 GOZALTIPAZARI 11.7ü 9İM 11JSI 2 * CffiSOtS» .ü 9İM * M M 2,125 Î.25 ıımm 2.650 2 i * 21a 21a «I 2.150 2.075 494JO0 2.5OS IS6 2İ50 r\,m 2,34 2.556 MERKEZ BANKASI KURLARI 5 KASIM 1997 DÖVİZ EFEKTİF CİNSİ ALIŞ SATIŞ ALIŞ SATIŞ lABDDolan 182,400 183,280 182,180 183,740 1AlmanMarkı 105,870 106,380 105,740 106,590 1 Avustralya Dolan 128,410 129,250 127,130 130,540 1 Avusturya Şilini 15.058 15,117 15,020 15,155 1 BelçikaFrangı 5,126 5,158 5,113 5,171 1 Danimarka KFonu 27,824 27,961 27,721 28,067 1 Fransız Frangı 31,594 31,775 31,515 31,854 1 Fin Markkası 34,894 35,425 34,765 35,560 1 Hollanda Florini 93,830 94,406 93,595 94,642 1 Ingiliz Sterlini 306,660 308,260 306,290 309,030 1 Irlanda ürası 274,470 275,850 271,730 278,610 1 ispanyol Pezetası 1,249 1,260 1,244 1,265 HsveçKronu 24,176 24,428 24,087 24,521 1 Isviçre Frangı 129,570 130,400 129,250 130,730 lOOltalyanUreti 10.739 10,857 10,685 10,925 UaponYeni 1.496 1,506 1.487 1.515 IKanada Dolan 129.920 130,510 129.110 131,330 IKuveytDinan 596,380 604,230 581,590 619,460 1 Lüksemburg Frangı 5,126 5,158 5,062 5,222 INorveçKronu 25,920 26,095 25,824 26,194 1 Portekız Esküdosu 1,033 1,042 1,020 1,055 1 S. Arabistan Rıyali 48,778 48,866 48,168 49,477 1 Avrupa Para Birimi 208,150 210,000 ALTIN CİNSİ ALIŞ SATIŞ Cumhuriyet 12250000 12450000 Reşat 12900000 13750000 24 ayaraltın 1860000 1870000 22 ayar bıiezık 1670000 1840000 MERKEZ BANKASI Emisyon: 713 trilyon 246 milyar TL intert>ank faızteh 74.75-78.00 Gecelik Repo: %79.98 7 Günlük Repo: %79.22 31 Günlük Repo: %80.18 SOYLEŞİLER KORKUT BORATAV Borsa Krizlerinin f Dalgaları Geçen hafta patlak veren borsa krizleri dalga dalga çeşitli ülkeleri etkilemeye başlıyor. Bu dalgalann Tür- kiye'ye de ulaşması beklenmelidir. Önce okuyuculan biraz bilgilendirelim. Wall Street ve Avrupa borsalannda sarsıntı geçen hafta meydana geldi ama, olayın başlangıcını yazaylanna, Taytand, Ma- lezya, Endonezya ve Filipinler'de yaşanan finansal kriz- lerde aramak gerekir. Bu ülkelerden ilk üçü Asya'nın "ikinci kuşak" kaplanları olarak görülür ve ekonomile- rinin finansal kargaşalardan etkilenmeyecek kadar sağ- lam temellere dayandığı sanılırdı. Bu görünüşün yanıltıcı olduğu temmuz-ekim ara- sında bölgeyi karıştıran finansal krizlerle ortaya çıktı. ABD Dolan uluslararası piyasalarda değerlenince do- lara bağlanmış yerli paraların birdenbire "aşım değer- li" olduğu fark edildi. Devalüasyon beklentisi dogdu. Soros benzeri Batılı spekülatörler yerli paralardan kaç- maya başladı. Dış piyasalardan fazlaca borçlanmış olan yerel firma ve bankalar da dövize hücum ettiler. Yüksek rezervler döviz kurlarını korumaya yetmedi. Kurlar dalgalanmaya bırakıldı ve yerli paralar hızla de- ğer yitirdi. Bir yandan sözü geçen finansal piyasalara girmiş bulunan Batılı yatırımcılar, öte yandan da dö- vizle borçlanmış olan yerli firma ve bankalar büyük za- rartara uğradı. Pek çok küçük banka ve şirket batık du- ruma düştü. Asya'nın "ilk kuşak" kaplanlanndan Sin- gapur'un ünlü lideri Lee Kuan Yew bu "yeni yetme" kaplanları alaya aldı: "Bunlar başlanna gelene inana- mıyorlar. Parasal krizlerin sadece uyuşuk Latin Ameri- kalılara özgü olduğunu sanıyortardı." Malezya, spekü- latörleri suçlayıp IMF'nin devreye girmesine karşı di- renirken, önce Tayland. sonra da Endonezya yaklaşık 15'er milyar dolariık "kurtarma paketleri" karşılığı eko- nomilerinin yönetimlerini IMF'ye teslim ettiler. • • • Böylece, genç "Asya kaplanlannın" ağır sorunları bölge dışına taşmadan kontrol altına alınmış gibi gö- rünürken birdenbire kriz Asya'nın "ilk kuşak" kaplan- lanna da, özellikle Hong-Kong ve Güney Kore'ye de bulaşmaz mı? Parasını dalgalanmaya bırakıp fiili bir de- valüasyonu biraz da isteyerek gerçekleştiren Güney Ko- re'de durum çok vahim değil. Asya'nın dışaen az açık finansal sistemlerinden biri Güney Kore'dedir. Bu ne- denle bu ülkede devalüasyonu finansal bir krizin ne- deni veya sonucu olarak yorumlamak doğru değildir. Buna rağmen Seul borsasının bir günde yüzde 18 ora- nında düşmesi, kriz dalgasının bu ülke kıyılanna da ulaş- tığını gösteriyor. Hong-Kong'un durumu ise hem daha ciddi, hem de daha farklı: 1984'ten bu yana Hong-Kong'da "para kurulu" uygulaması var. Paranın dış değeri 1 ABD Do- lan=7.80 Hong-Kong Doları olarak sabitlenmiş ve pa- ra arzı sadece döviz satışına bağlı kılınmış. Bir süredir yatınmcılar Hong-Kong borsasındaki hisse senetleri- ni teminat olarak göstererek yabancı bankalardan borç- lanmakta ve yeniden borsaya yatırım yapmaktaymış- lar. Borsada düşme eğilimi sezen bankalar bu kredi- leri yenilemeyince, yatınmcılar borsada senetlerini sat- maya, Hong-Kong Dolan'nı ABD Dolan'na dönüştü- rerek banka borçlarını ödemeye, yerli parayı baskı al- tına almaya başlamışlar. Sonunda Hong-Kong borsa- sı bir haftada yüzde 23 düştü. Önce Vvall Street'te, ar- kasından da Avrupa ve Latin Amerika borsalanndaki çöküntüler Hong-Kong'taki gelişmeleri izledi. Hong-Kong yöneticileri açısından borsanın düşme- si değil, paranın nominal dış değerini korumak önem taşvmaktaydii Hong-Kong giderek gelışkin bir hizmef eRonortıisine ve Çin dış ticaretinin kapısı konumuna dö- nüşmüştür. Bu nedenle Hong-Kong Dolan'nın, diğer Asya üîkelerinin paralan karşısında değerlenmiş ol- maşı (büro giderlerinin, kiraların komşularından daha pahalı hale gelmesi dışında) büyük sakıncalar taşımı- yor. Ne var ki. üç yıl önce Çin'de, son kriz sonunda da beş Asya ülkesinde gerçekleşen devalüasyonlar, hem bu ülkelerin finansal piyasalanna para bağlamış olan Batı'da, hem de dünya pazarlarında bu ülkelerle reka- bet eden "Güney" ülkelerinde olumsuz etkiler yarat- maktadır. Japonya dışındaki Asya'nın (yani şu anda paraları ucuzlamakta olan ülkelerin) dünya ihracatının dörtte bi- rini gerçekleştirdiğini hatırlatahm. Ve finansal krizin yol açtığı devalüasyönlann bu ülkelerin rekabet gücünü art- tıran bir sonuç da yarattığını vurgulayalım. Âsya'nın ar- tan rekabet gücü, Türkiye dahil pek çok "Güney" ül- kesinde dış ticaretten kaynaklanan cari açıklann art- ması sonucunu getirebilecektir. Büyüyen cari açıklar Asya'dan kaçan fonlan çeke- rek finanse edilebilir mi? Artan açıklar, devalüasyon bek- lentilerini yaygınlaştırır. "Güney"e para bağlamış Batı finans çevreleri için devalüasyon beklentisi kriz anla- mına gelir ve fonların adım adım "sakin limanlara", ör- neğin günümüzün en güvenceli plasman aracı olan ABD hazine bonolarına aktarılması gündeme gelir. Do- layısıyla "gelişen" diye adlandırılan finansal piyasala- nn yakın gelecekte kan yitirmesi beklenir. Geçenlerde Merkez Bankası Başkanı Erçel, "As- ya 'dan kaçan sermayeyi Türkiye 'ye çekebiliriz" demiş- ti. Yukanda öngörülen senaryo içinde Türkiye'nin is- tisnai biryertutması için hiçbir neden yoktur. Kısacası, Türkiye'yi de güç günler beklemektedir. ÇAPRAZ KURLAR 1 ABD Dolan 1.7228 1.4180 12.124 35.530 6.5549 5.7680 5.1737 1.9414 145.50 7.5028 1.4055 1688.10 121.70 1.4043 35.530 7.0236 175.85 3.7507 1 KuveytD.: 1 Sterlin: 1 irlanda L. 1ECU: 1SDR: 1SDR: Alman Martı Avustralya Dolan Avusturya Şilini Belçika Frangı Danimarka Kronv Fransız Frangı Fin Markkası Hollanda Florini spanyol Pezetası sveçKronu sviçre Frangı talyan Liretı Japon Yeni Kanada Dolan Lüksemburg Frangı Norveç Kronu Portekız Esküdosu S. Arabistan Riyali 3.2967 ABD Dolan 1.6819 ABD Dolan 1.5051 ABD Dolan 1.1458 ABD Dolan 1.3819 ABD Doları 253.270 TL. İSTANBUL ALTIN BORSASI 4 KASIM 1997 Kapanış Fiyatı S/ ons Toplam şlemSayısı Toplam şlem M>K. (Kg.) TUGram 1.363.000 58 805 Do4ar 315.00 25 580 SERBEST DÖVİZ CİNSİ AUŞ SATIŞ ABD Dolan Alman Markı Isviçre Frangı Fransız Frangı Hollanda Florini Ingiliz Sterlini S.Arab.Riyali Avusturya Şilini 100 rtal. Lireti 183300183700 106400106700 130000131000 31600 31850 94000 94700 307000309000 48500 49000 15050 15175 10800 10925 DUNYABORSALARI Altmm Onsu: 315.85$ Dolar-Mark Pantesi: 1.7222 Dolar-Yen Paritesi: 121.88 Sterlin-Dolar Paritesi: 1.6853 Ham Petrolfvaril): 19.93$ Dövizınİz, ' üretiydf?*** Vade USD DM %^S^^ 35 gün ?/o 7,60 %6,75 m^*~ 45 gün %7,70 %7,00 95 gün %8,25 %7,75 185 gün %9,25 %8,25 . Esbank. Dolar'ınıza, Mark'ınıza yüksek verim saglıyor. Gelin, siz de dövızinızi Esbank'ta değerlendinn, Daranızla para kazanın. 1 Bankafl ESBANK Ayrıntılı bilgi: ESBANK KAYNAK GELİŞTİRME MÜDÜRLÜĞÜ (0-212) 245 49 22 ve tüm Esbank şubelerinde.