Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
2 6 OCAK 1997 PAZAR * * • • CUMHURİYET SAYFA
HABERLERİN DEVAMI 19
lstanbul K 3 SınoD K 2 Adana B 12
Edıme ÇB 0 Samsun K -1 Mersın B 13
Çanakkale ÇB 4 Trabzon
Hocaelı
Izmır
K 4 Gıresun
K 4 Dıyarbakır B
B 7 Ankara
K 3 Şanlıurfa B 8
K 0 Mardın B 5
Manısa B 5 Konya B 0 Sıırt
B 8 Eskışehır K -1 Hakkârı K -5
Denızlı B 7 Sıvas K -2 Van K 1
Zonguldak K 3 Antaya B 12 Kars K 1
Yurdun kuzey ve dogu
kesımlen çok bulutlu
Marmara'nın dogusu
Karadenız, Iç Anado
lu nun kuzeyı ıle Dogu
Anadolu nun kuzeyı
karla kanşık yağmur ve
kar yağışlı otekı yerier
az bulutlu geçecek
Hava stcaklıgı hıssedı
lır derecede olmak
uzere azalacak Ruz
gar kuzey ve dogu
yonlerden orta kuvvet-
te yeryerkuvvetlı ola-
rak esecek
Londra
Parıs
Roma
Berlın
Amsterdam
Madrıd
Sofya
Bruksel
Y
B
B
Y
B
B
Y
5
15
2
4
11
0
5
Budapeşte B -2 Munıh
Mılano
Oslo
Helsınkı
Stockholm
Belgrad
Vıyana
Bonn
B
K
K
K
B
B
Y
9
0
-1
0
-3
-2
4
Taşkent
Kahıre» C.
Moskova
Aşkabat
Almatı
Taşkent
Baku
Bışkek
Tıflıs
Kahıre
K
Y
B
B
B
B
Y
B
-4
7
0
6
8
1
7
18
Şam B 12
Parçalı bulutlu Sısll k
Çok bulutlu Yagmurlu C^Kariı
CrüINCEL CÜNEYTARC4YÜREK
• Baştarafı 1. Sayfada
"Dun gece" dıyor, ' kotumser beklentıler tuş ol-
ctu lyımseriık satın alındı '
Hele Sedat'ın sorusu ne denlı anlamsız Sadece
tanh saptamasına kalmış, olmuş bıtmış "bırolayı"
cJeşıyor "Amenka'ya ne zaman gıdeceksınız?"
Takkelı'nın habbeyı kubbe yapan doğası derhal
çalışıyor Yanıt
"G- 7 ıle D-8 goruştuğu zaman Amenka burada
ınısıyatıfı alsın Çunku Avrupa'nın da taleplen var
Bunu Amenkan seftn bılıyor"
Bırakın her olumsuz noktayı bır yana D-8'lenn
projeden kredıye her zaman Amenka'ya, Avrupa'ya
gereksınımını falan da hesaba katmayınız, ABD'nın
Nıjerya ve iran gıbı ınsan haklanndan yoksun tero-
rıst saydığı ulkelerie bır masaya oturabıleceğını duş-
lemek ıçın ancak Takkelı olmak gerekıyor
Adam muthış Gerıne gerıne ovunerek yalan soy-
luyor Ta Derrurel den TÖ'den arta kalan 35 adet
dev projeyı, şu beş altı aylık kısacık ıktıdarı sırasın-
d a her şeyıyle hazırlattığını yuzu kızarmadan ken-
dıne mal edıyor
Palavra edebıyatına karşı 24 ocak tarıhlı Resmı
Gazete de Takkelı hukumetı Turk parasının değe-
nnı ılan edıyor Iş gorduğumuz 115 devletın parası,
Turk ürası'ndan değeriı Turkıye 115 sırada1
115
kerre maşallah'
Takkelı'nın palavrayla bezenmış çalımlannı Batı-
lı buyukelçıler, kuşku yok, derhal merkezlenne bıl-
dırıyorlar
Güldürmeyin!
Bır başka pencereden bakalım Şaıbe'nın dışarı-
da artık yaygınlaşan kotu unu orneğın Almanya
basınında başımızı ağntan yayınlara neden oluyor
Frankfurt mahkemesının kararı ne kadar yanlış
olursa olsun Almanya'dan ta ABD'ye kadar med-
ya artık Turkıye'yı uyuşturucu destekçısı dıye tanım-
lamaya hazırlanıyor
Turkıye, Batı medyasındakı olumsuz yayınlan on-
lemekte çok, ama çook zorlanacağa benzıyor Ça-
resızlığımıze bakınız Şaıbe'nın partıdekı yardımcı-
sı Hasan Bey, Alman hâkımle sonuna dek uğraşa-
caklarını soyluyor
DYP ıle Almanya'' Guldurmeyın ınsanı demeye
gerek var mfi Ust perdeden soze ancak gulunur
Gülun
1
Buyutecı nereye, hangı olaya ya da soruna çevı-
nrsek çevırelım karşımıza çıkan manzara, ıç açıcı
değıl
Sat sat gelır sağla, bu yıl rahatla IMF'nın sordu-
ğu gıbı, ya gelecek yıP Takkelı'ye uymuş Şaıbe ka-
fası ıçın, gelecek yıl Allah kerım
1
Sıyaset ıse yonetıcı kadrolan talan 6den(RP'n|n1(jıi(>
şerratçtyı devlete egemen kılmaya yoh'elîk
1
planînın"""
hızla ışlemesı sonucu bulanık
Antılaık goruşler soylem alanından çıktı, uygula-
maya gırdı
Sarık Başbakanlık Konutu nda
Zorlanmadan ornekler çoğaltabılırız
Yazılı basından ekranlara kadar hemen her alan-
da ızlenen genye adımlar, kuşkusuz, sıvıl-asker her
kesımde çarpıcı tepkılerın oluşmasına yol açıyor
Sorulan sureklı soru Bu kargaşadan nasıl çıka-
cağız?
Once sağduyuyu Iş Bankası ılanlarından çıkanp
sıyasal yaşamımızın, sıyaset adamlarımızın yanı ba-
şına gondermelıyız
Sağduvu, çok zayıf olasılıkla belkı, DYP'de "bır
kıpırdanı aya" yol açar
Dığer beklentı, Cindoruk'un medyanın bır ıkı
gunluk ılgısınden sonra sesı soluğu kesılen partısı-
ne bağlanıyor Grup kuracak, TBMM'de sayı den-
gesı değışecek, boylece "ıkılıden kurtulma" olana-
ğı doğacak(mış)
1
Bır başka yol dunden bugune Cumhurbaşkanı
Demırel'ın sureklı onerdığı "her yonuyle bunalım-
dan çıkmanın kestırme yontemı" TBMM'yı fesıh
yetkısının cumhurbaşkanlarına tanınması'
Şımdı eğrı oturup doğru konuşalım
Bır Meclıs duşununuz kı, uyelerı dokunulmazlık-
tan en ufak odun vermemek ıçın yıllardır ayak su-
ruyor
Aynı Meclıs, gıyotın saydığı fesıh yetkısını Çan-
kaya'ya verecek1
Inanabılır mısınız1
?
Savcıdan Adli Tıp
• Baştarafı 1. Sayfada
yapılmaz. bu devlete vazık
oluyor" dı>en Arttıran. Su-
surîuk ola> ı ıle ılgılı her gun
orta> a çıkan belgeler \e alı-
nan ıfadelenn, olayın ne den-
lı vahım olduğunu gosterdı-
ğınıbelırttı
Arttıran, "Belgeler ve ifa-
deler, \ğar hakkında fezJeke
hazuiamakta ne kadar hak-
lı olduğumu kanıtlıyor" dıye
konuştu Sahte belgedekı
Ağar a aıt ımzanın yenıden
ıncelenmesı ıçın Adlı Tıp a
gondenlmesıne gerek olma-
dığını sa\ unan Arttıran, Ad-
lı Tıp'ın buyuk olasılıkla
Ağar'ın lehıne rapor verece-
ğını ılen surdu
Nıhat Arttıran çekıldıkten
sonra Susurluk soruşturma-
sının Ankara bolumunu ust-
lenen sa\ cı Hıkmet Onen de
"Biz Mehmet Ağar'ın imza-
sını \dalet Bakanhğı'nın ta-
limatı uzerine Adli Tıp'a
gönderdik. Bize kalsay dıjan-
darmanın ha/ırladığı rapor
yeterliydr dı>e konuştu
Adlı Tıp raporunun gelecek
hafta ıçınde gondenlebılece-
ğını kaydeden Onen. "Ra-
porun mahiyeti ne olursa ol-
sun. her halukârda Mehmet
\ğar hakkmda fezleke ha-
/ıriayıp TBMM Başkanlt-
ğı'na göndermek zorunda-
yız"dedı Onen. TBMM Su
surluk Komısyonu Başkanı
Mehmet Elkatmış ın A-
ğar'ın ımzasına aıt raporun
Adlı Tıp tan gelıp gelmedı-
ğıne ılışkın olarak sık sık
kendısını arayıp bılgı ıstedı-
ğını soyledı
Mehmet Özbay takma
adıyla Abdullah Çath'ya ve-
nlen emnıyet uzmanı belge-
sındekı ımzanın Ağar'a aıt
olmadığının saptanması ha-
lınde. suçlama onemlı olçu-
dedayanaksızkalacak Em-
nıyet uzmanı belgesındekı
ımzanın Ağar'a aıt olduğu
belırlense bıle, mevzuat en-
gelı nedenıyle sonuca vanl-
mada guçlük çekıleceğı sa-
\Tinuldu Yururlukte bulu-
nan Memunn Muhakematı
Yasası'na gore ıdarı görev
sırasında ışlenen suçlar ne-
denıyle kamu gorevlısı hak-
kında yargılama yapılabıl-
meii ıçın ıdareden ızın alın-
masıgerekıyor Ağar, emnı-
yet uzmanı belgesını \erdı-
ğı sırada Emnıyet Genel
Muduru olduğu ıçın, ımza
kendısıne aıt olsa da bunun
ıdan gorev sırasında ışlendı-
ğı sonucuna vanlması duru-
munda. tçışlen Bakanlı-
ğı'ndan ızın alınması gere-
kecek Jandarma Genel Ko-
mutanlığı Knmınal Labora-
tuvan'ndayapılan ınceleme-
de ıse Çath'ya venlen bel-
gedekı ımzanın Ağar'a aıt
olmasının "kuvvetie muhte-
mer olduğu yonunde rapor
hazırlandı
Türldye'den belge gafiLALE SARltBRAHİMOĞLU
\NKARA- Almanya'nın Frank-
furt kentı mahkemesınde gorulen bır
da\ ada Turk hukumetı ve bayan ba-
kan olarak adı geçen Dışışlen Baka-
nı Tansu ÇiDerın uyuşturucu şebe-
kelennı korumakla suçlanması uze-
nne Almanya'ya protesto uzenne
protesto çeken Turkıye'nın ozur dı-
lemesını ıstedığı makam. muhatabı
olan hukumet değıl, mahkeme yar-
gıcı
Dışışlen Bakanlığı Musteşan Bu-
yukelçı OnurOymen'ın davayla ıl-
gılı Turkıye'nın gereklı bılgılen ver-
dığını soylemesıne karşın hemen ar-
dından ılgılı makamlan arayarak
"Almanya'dan davayla flgili Türld-
ye'den bilgi istendi mi" dıye sorduğu
ve olumsuz yanıt aldığı ortaya çıktı
Tartışmalı davada Çıller ıle bırlıkte
uyuşturucu şebekesmı korumakla
suçlandığı savlanan hukumetın Mıl-
lı Savunma Bakanı Turhan Tayan F-
rankfurt mahkemesınde ortaya atı-
lan ıddıalar ıçın "4bnan hâkimin hu-
kuki dayanagı olmayan bir iddiayı,
hâidm sıfaüyla ortaya atmış ounası
fevkalade üzüciı ve iğrençtir"dedı
Aralannda bır Turkun de bulun-
duğu uç kışının uyuşturucu kaçakçı-
lığından çeşıtlı hapıs cezalarına
çarptınlmalanyla sonuçlanan dava-
nın gorulduğu Frankfurt 17 Ağır
Ceza Daıresı'nın yargıcı Rolf
Schvvalbe'mn, geçen salı gunu mah-
keme çıkışında Turk hukumetı ve
Dışışlen Bakanı Çıller'ın uyuşturu-
cu şebekelennı kolladığı yolundakı
açıklaması ıle gergınleşen Ankara ve
Bonn arasındakı ılışkıler. dıplomatık
gaflar \ e attığı gen adımlarla Turkı-
ye'yı zor durumda bırakan bır seyır
ızlıyor
Almanya olayın ûzennden 5 gun
geçmesıne karşın Turkıye'nın bek-
lentılennı karşılamaktan uzak, tek
bır resmı açıklama ıle yetındı Bonn,
Ankara'nın, mahkememn Turk hu-
kumetı ve Çıller'ı suçlayıcı kanıtla-
n vermesı ya da muhatabının kım
olduğunu netleştırmedığı bır ozur
bekledığı yolundakı gırışımıne de
verdığı surenın ûzennden 4 gun geç-
mesıne karşın yanıt vermedı
Dıplomatık kaynaklar. mahkeme-
nın karanna ılışkın yazılı karann ha-
zır olmasının zaman alabıleceğıne.
ancak Almanya'nın ıyı nıyetlı dav-
ranması halınde da\a sonucuna ılış-
kın tutulan zabıtlann Turkıye"ye çok
kısa surede venlebıleceğıne ışaret et-
tıler
Oymen, Almanya'nın mahkeme-
nın bağımsız olduğu ve alınan ka-
rarlann hukumetı bağlamayacağı
yolundakı ılk gunku açıklamasına
karşı "Türkiye'nin muhatabı huku-
mettir ve özür bekliyoruz" demıştı
Cumhuriyet'ın goruşlerıne baş-
v urduğu bır dıplomatık kaynak, Tur-
kıye'nın Alman hukumetıne verdığı
protesto notasında "Türk hükümeti
ve Çiller'in suçlandığına ilişkin ya
belgeleri verin ya da özür dileyin" ta-
lebınde bulunulduğuna ve ozur dıle-
necek makamın açıkça belırtılmedı-
ğıne dıkkat çektı
Belge gafi
Yıne MusteşarOymen'ın Bonn ıle
knzın ılk gunlennde yaptığı açıkla-
maya karşın Frankfurt Eyalet Mah-
kemesı Başsavcı Yardımcısı Hubert
Hart, 23 ocak gunu Anadolu Ajan-
sı'na yaptığı açıklamada davayla ıl-
gılı "Türk makamlanndan herhan-
gi bir bilgi vebelgetalebinde bulunul-
madtğun" bıldırdı
Oymen'ın. Turk makamlanndan
ıstenen tum bılgılenn Almanya'ya
Yargıç, Büyükelçi Volkan
Vural'a randevu vermedi
ANK\RA (Cumhuriyet Burosu) -
Turkıye. hukumet ve Dışışlen Baka-
nı Tansu Çiller'ı uvuşturucu şebeke-
lennı korumaklasuçlayan Alman yar-
gıcın ıddıalanna ılışkın "kamflannı
açıldamadığı veya ozûrdileraediği tak-
dirde" Ankara'mn vargı voluna gıtme
hakkını saklı tutacağını açıkladı
Turkıye, uyuşturucu kaçakçılıgı vla
etkılı bıçımde sürdurdüğu mücadele-
sını dığer ülkelerle yakın ışbırlığı ıçın-
de kararlılıkla sûrdûnneve devam ede-
cegını de açıkladı Yargıcın Bonn Bu-
vukelçımız Volkan Vural'a randevu
vermedığı öğrenıldı.
Dışışlen Bakanlığı. Almanya'nın
Frankfurt kentmde gorülen ve arala-
nnda bır Turkun de bulunduğu üç kı-
şının uyuşturucu kaçakçılığmdan çe-
şıtlı hapıs cezalanna çarptınldığı da-
vadan çıkarken yargıç Rolf Schwal-
be nın Türk hukumetı ve Çıller'ı suç-
layan açıklamalany la Ankara ve Bonn
arasında knze yol açan gelışmelerle ıl-
gılı dun bır yazılı açıklama vaptı
Açıklamada. bır Alman hâkımın hıç-
bır kanıt açıklanmadan Turk hukume-
tıne ağır bır ıthamda bulunmasının
esefle karşılandığı ymelenerek, somut
bılgı ve belgelerle kanıtlanmadıkça bu
ıthamın bır ıftıra olarak kalmava mah-
kum olduğu vurgulandı
venldığı ve Çıller'ın ''bizden yarat
almadan davaya ilişkin yorum yapd-
dığı" yolundakı açıklamasına karşın
Almanya'nın uyuşturucu davasıyla
ılgılı Turkıye'den ıstıhbarat ısteme-
dığı yolundakı bulgular guçlenıyor
Turkıye ve Almanya'nın bılgı
alışvenşı konusundakı bu çehşkılı
açıklamalanyla ılgılı Cumhunyet'ın
goraşlennı aldığı Dışışlen Bakanlı-
ğı, lçışlen Bakanlığı ve lnterpol yet-
kılılerı Ekım 1996'da başlayan ve
bır Turk'un de hukum gıvdığı tartış-
malı davayla ılgılı Alman makamla-
nndan kendılenne davaya ışık tuta-
cak bır bılgı talebinde bulunulmadı-
gını soyledıler
Oymen "ın dav a bunalımının ya-
şandığı ılk gunkü açıklamasında,
Turkıye'nın Almanya'ya gereklı bıl-
gılen verdığını soylemesıne karşın
hemen ardından ılgılı makamlan
arayarak "Almanya'dan dav ayla Ugi-
li Türkiye'den bi%i istendi mi" dıye
yonelttığı soruya "hayır" yanıtı al-
dığı ortaya çıktı
Ankara zorda
Turk hukumetı ve Çıller'ı uyuştu-
rucu şebekelennı korumakla suçla-
yan Almanya'nın özur dılemesı ya
da bu ıddıalan kanıtlayıcı belgelen
sağlaması ıçın sure tanıvan Turkı-
ye'nın. bu sürenın dolmasına karşın
dıplomatık usullere gore halen yap-
tınm karan almaması da Ankara'yı
zor durumda bıraktı
Dıplomatık kaynaklar Turkı-
ye'nın kendısını zamana bağlayarak
zor durumda kaldığına ışaret ettıler
Turkıye'nın, Çıller'ın ılk kez 1993
Temmuzu'nda Başbakan şımdı de
Dışışlen Bakanı olarak gorev yaptı-
ğı dönemdekı kadar Ankara yı zor
durumda bırakacak dış polıtıka gaf-
lan yapmadığı da anımsatılıyor
4
Amaç orduyu bölmek'
• Baştarafi 1. Sayfada
> *'ihwnıı m'nhı Yıııı lıııl ıııııl başkanıchr Orada
kuvvetlenn komutanlan da yoktur Kara. denız,
hava, denız pıyade kurmay başkanlan vardır Bun-
lar komutan değıllerdır Ayn ayn teşkılatlanmış
komutanlıklann komutanlan doğrudan başkan-
dan emırahrlar Bunun en tıpık omeğı Korfez har-
bınde gorulmuştur Genelkurmay başkanlığı ve
kuvvet kunnay başkanlıklan, planlama ve hazır-
lıklann ıkmalı ıle lojıstık destek konusunda de\-
reye gırdıler Ama Orgeneral Scwartzkopf doğru-
dan başkandan emır aldı
Ingıltere'dedurumdahadeğışıktır Oradakı 'chi-
ef of defence'dır Sılahlı kuvvetlenn sevk ve ıda-
resı savunma komısyonu tarafından vapıhr Genel-
kurmay başkanı da o komısyonun bır uyesıdır
Neden boyledır
9
O. bu ulkenın bır sure oncesı-
ne kadar, duny anın her tarafında çeşıtlı çapta ku\ -
vet bulundurmasmdan doğan ve bunlan tek bırel-
den sevk ve ıdare etmenın olanaksızlığından kay-
naklanan bır yapının gereğıdır Bu örnek ABD
ıçın de geçerlıdır
Almanya'ya gelınce, orada değışık bır uygula-
ma v ardır Kısa sure oncesme kadar oradakının un-
vanı'inspector''ıdı Yanı mufettış ıdı Bugunküha-
lı ıle bır karargâh subayı konumundadır
- Ban'daki komutanlarşikâyetçi: Gorulduğu gı-
bı bu makamlann sılahlı kuvvetlen uzennde ko-
mutanlık yetkılen yoktur Bu gorev de bulunan Ba-
tılı meslekta^lan, Turk Genelkurmay Başkanı ıle
yaptıklan temaslarda ısrarla bu mevcut durum-
dan şikâyetçı olduklannı açıkça bıldırmışlerdır
Ne var kı sorulduğunda. bır defa boyle bır duze-
nın kurulmuş olduğunu, buna alışmış olduklannı
veuygulamayı kolay kolay değıştıremeyeceklen-
nı de ıfade etmektedırler
Eskı ABD genelkurmay başkanlanndan Hava
Orgeneralı DavidJ.Jones; Mart 1982 'de genelkur-
may başkanlığı gorev ınden aynlışı nedenıyle yap-
tığı bır konuşmada, ABD Genelkurmay Başİcan-
lığı'nın o zamankı kuruluş bağlantısmı ve teşkı-
latlanmasinı eleştırerek kuvvetlerve asken bırlık-
ler uzennde emır ve komuta yetkısının olmadığın-
dan yakınmış, ozetle ulkemızdekıne benzer errur-
komuta yetkısını haız bır hıyerarşık yapının gerek-
lılığıne dıkkat cekmıştır
Gelelım eskı Doğu Bloku ulkelenne. onlarda-
kı yapı daha da değışıktır Onlarda mıllı savunma
bakanı askerdır Butun asken hıyerarşının başın-
dakı kışı askerdır
Başka ulkelere bakıyorsunuz bunlann bazıla-
nnda başbakan bu yetkıyı ustlenmıştır
- Turkiye'de olanaksız: Turkıye'de durum, mu-
kayese ıçın ornek gostenlen ulkelerden çok fark-
lıdır Anayasanın 1 P maddesıne gore. Genelkur-
may başkanı Sılahlı Kuv\ etler' ın komutanıdır Sa-
v aşta Başkomutanlık gorev lennı Gumhurbaşkan-
lığı namına yenne getınr Bızde Genelkurmay baş-
kanı. hem başbakanın emnndedır ve hem de sa-
vaş zamanı cumhurbaşkanı namına Başkomutan-
lık gorev ını deruhte eder
Yıne bızım geleneğımızde emır-komuta hıye-
rarşısı, profesyonel olarak her kademede komu-
tanlık yaptıktan sonra goreve gelen başkomutanın
emır ve komutasında en buyukten en kuçuğe doğ-
ru bır hıyerarşık sıstemı esas almıştır Batı'da ba-
zı kuçuk dev letlenn sılahlı kuvvetlen dışında boy-
le bır sıstem yoktur Emır komuta bırlığı yoktur
Yetkı ve sorumluluklar dağıtılmıştır Onlann sıs-
temı budur Ordu komutanlıklan. donanma ko-
mutanlıklan, taktık hava kuvvet komutanlıklan
gıbı butun komutanlıklar, ayn ayn doğrudan ba-
kanabağlıdır Turkıye'de bovlebırteşkılatın sevk
ve ıdaresı mumkun değıldır
- Genelkurmay'a yeni isün: Bızdekı uygulama
kendı geleneğımızdır ve toplumumuz buna alış-
mıştır Aynca bır onemlı husus da bugunku ta-
nımda bır ısım hatasının mevcudıyetıdır Bızım
ıçın doğru tanım "Genelkurmay Başkanı ve Silah-
)ı Kuv\etkr Komutanı" şeklınde olmalıdır
- Neden vazgeçelim: Her ulke kendı yapısına u> -
gun, geleneğıne uygun uygulamalannı sürduru-
yor Neden btz kendı geleneklenmızden vazgeçı-
yoruz
9
Halbukı onlar bızı beğenıyorlar, ornek al-
mak ıstıyorlar Bızde ıse ısrarla onlan ornek ala-
lım dıyen heveslıler var
-Dönekkr>edincikr: Bu konu Türkıye'de muh-
telıf zamanlarda gundeme gelmekte veya getınl-
mektedır Bu konu ıle uğraşanlar genelde Turkı-
ye Gumhunyetı muhalıflen olup onun bır unsuru
olan Turk Sılahlı Kuvvetlen'ne saldınrlar Bun-
lar
- Eskı Marksıstler veya Marksıst donekler.
- Askerlık gorev lennde başansız olanlar,
- 12 EylüTde menfaatlen zedelenıp muğber
olanlar,
- Aşın dıncı gruplardır
Bunlann dışında bır de konuyu tam olarak bıl-
meyıp samımı olarak Batı'yı model almak ısteyen
bılgısız fıkır sahıplen vardır
- TSK rahatsız: Turk Sılahlı Kuvvetlen bu ko-
nunun gundeme getınlmesınden ve bu vesıle ıle
saldın olçusune varan davranışlardan rahatsız ol-
maktadır Basında defalarca yer almasına rağmen.
gerçekler kamuoy una tam olarak yansıtılamamış-
tır Turkıye Gumhunyetı muhalıfi bazı fırsatçılar.
gerçeğı bılmeden maksatlı olarak konuyu gün-
demde tutmaya çalışıyorlar Teonnın tatbıkatta do-
ğuracağı sakıncalan hıç ortaya koymuyorlar Ye-
terlı bır ınceleme de yapmadıklan ıçın aslında te-
onlennın mahzurlannı da bılmıyorlar
- En biıyük tehtike siyasete çekilmek: Burada en
buyuk tehlıke, Turk Sılahlı Kuvvetlen'nın sıyase-
tın ıçıne çekılmesıdır Ortaya koyduklan teonk
sıstemle Sılahlı Kuvvetler ın her kademesı sıya-
setın tam ortasına çekılmektedır Bu durum Tûrk
geleneklenne tamamen aykındır ve en buyuk teh-
lıkeyı teşkıl etmektedır Sılahlı Kuvvetler daıma
sıyaset ustu bır kuruluştur Atatürk'un dırektıfı de
sılahlı kuvvetlenn sıyaset ustu tutulmasına amır-
dır Sılahlı Kuvvetler'ın sıyasetm dışında tutul-
ması vazgeçılmeztemel amaçtır Turk mılletı or-
dusuna çok guvenır Bu, yapılan bırçok anketler-
le kanıtlanmıştır
-TSKsiyasiotoriteninemrinde: Sılahlı Kuvvet-
ler'ın yen ıcranın ıçındedır Sılahlı Kuvvetler'ın
harbe hazırlanmasından Bakanlar Kurulu sorum-
ludur Bakanlar Kurulu'nun tum uyelenne bu ko-
nuda gorev ler duşmektedır Dolayısıyla Turk Sı-
lahlı Kuvvetlen'nın harbe hazırlanmasından, bır
bakan değıl, bütun bakanlar sorumludur Boyle
olunca Bakanlar Kurulu nun tum faalıyetlennın
koordıne ve kontrolu gerekmektedır Doğal olarak
bu fonksıyon başbakan tarafından yenne getml-
mektedır O halde Genelkurmay başkanının baş-
bakana karşı sorumlu olmasının dışında btr hare-
kettarzı mumkun değıldır Sılahk-jöivvetier sıya-
sı otontenın emnndedır
- Seçmen baskısı olun Genelkurmay Başkanlı-
ğı bır bakanlığa bağlı olursa, uzennde çok buyuk
bır polıtık baskı oluşur Bakan, her zaman bır sı-
yası panının temsılcısıdır Doğal olarak partısının
ve seçmenlenn baskısı altındadır Böyle bır bağ-
lantı tesıs edıldığmde Sılahlı Kuvvetler persone-
lının gorevlennı ıfası guçleşır Atama ve terfı ış-
lemlenne tesırler olur, mudahaleler oiur Gun ge-
lır, bu tesırler, mudahaleler ordu komutanlannın
atamalannda dahı gorulebılır Böyle bır durumda
Turk Sılahlı Kuv\etlen'nıntemel özellıklennden
bın olan ve değişmez bır harp prensıbı olarak ka-
buledılen emır-komuta bırlığı prensıbı y ıkılır Oy-
sa başbakan butun bakanlann uzennde bır konu-
ma sahıp olduğu ıçın, bu tarz sıyası baskılardan
uzaktır
TÜSİAD raporuna gönderme: 1950-1960 yıl-
lannda bunlann hepsı Sılahlı Kuvvetler'de yaşan-
mıştır O donem, Sılahlı Kuvvetler ın en zayıf ol-
duğu dönemdır Şımdı de Turkıye Gumhunyetı
muhalıflen, Sılahlı Kuvvetler'ı kendı nufuz saha-
lanna almak ıçın, zayıfbır sılahlı kuvvetlenn oluş-
masını yaratacak fırsatı kollamaktadırlar (TÜSİ-
AD tarafından hafta ıçınde açıklanan "Turkiye'de
Demokratikleşme Perspektifleri"ba^lıkiı raporun
71 ve72 sayfalannda, Genelkunnay'ınMSB'ye
bağlanması onenlırken, "demokratikleşme atih-
mının bir parçası olarak" bu uygulamaya 1949-
1960 yıllan arasında gıdıldığı anlatılıvor)
- ManOklan tutarsız: Bu konunun uzenne eğı-
lenlenn mantığı tutarsızdır Genelkurmay başka-
nı zaten sıyası otontenın emnndedır Genelkur-
may başkanını sıyası otonte atamıyor mu"7
Sılah-
lı Kuvvetler'ın savaşa hazırlanmasından Bakanlar
Kurulu sorumlu değıl mı° Burada asıl amaç. Ge-
nelkurmay Başkanlığı'nın sevıyesını duşurmek.
bu makamı rencıde etmek Sılahlı Kuvvetler'ı par-
çalamak. Turk halkının en yuksek duzeydekı gu-
ven duygusuna sahıp bır kuruluşunu gozden du-
şurmektır
- Böificülükle mücadele varken neden: Akla ge-
len ılk soru, neden Turk Sılahlı Kuvvetlen Do-
ğu'da ve Guneydoğu Bolgesı'nde bolucu eşkıya ıle
boğuşmakta olan guvenhk guçlenne en buyuk
desteğı verdığı bır donemde bu tartışmalar gun-
deme gelıyor0
Bunu anlamak mumkun değıl Turk
Sılahlı Kuvvetlen 4 yıldır eşkıya ıle boğuşan gu-
venlık guçlennı tum gucu ıle destekler, Turk mıl-
letının var olan guvenını muhafaza e-der, pekıştı-
nr ama nedense bınlen çıkar. onun komutanlık
makamını tartışma konusu \apar
CHP Genel Başkanı Deniz Baykal
'Susurluk'ta kanıt var, davayok'
ANKARA (Cumhuriyet
Bûrosu) - CHP hden Deniz
BaykaL Frankfurt 17 Ağır Ce-
za Mahkemesı heyetı başkanı-
nın Başbakan Yardımcısı ve
Dışışlen Bakanı Tansu Çffler'ı
uyuşturucu kaçakçılanm ko-
rumakla suçlamasının ardra-
dan ozûr talebmın yenne getı-
nlmemesınm Turkıye açısın-
dan "rencide edfcr olduğunu
söyledı. Çdler'e yönehk uyuş-
turucu ıddıalannın gundeme
getınlmesıyle Susurluk olayı
arasında bağlantı kuran Bay-
kal, ülkücu katlıam sanığı Ab-
dullah ÇaÜı'nın cmnıyctlc ılış-
kılennı kanıtJayan fotoğrafla-
nn yayımlanmasma karşın ad-
li mekanızmanın çalıştınlma-
dığmı kaydettı Baykal,
DGM'nin yetkı alanını belırle-
yen yasada "aklacde* değı-
şıklık yapılmasının adalete yö-
nehk sıyası bır mudahale oldu-
funu vurgulayarak davalann
ortbas edılmeye çalışıldığmı
söyledı Baykal, CHP Merkez
Yonetım Kurulu toplantısı ön-
cesınde Susurluk olayıyla ıl-
gılı olarak şunlan söyledı
"Yayımlanan fotoğraflar,
var olduğu düşünüten Oişldie-
rin somut kanıtları olarak or-
taya çıkmıştır. 4rük çok açık
biçünde halkımız taranndan
değerlendirilir hak gelmistir.
Cevaplar verflmiş, ama hiçbir
ciddi adım hâlâ atılmamışür.
Hükünıetin konuyu ele ahşın-
da kendisîni gösteren hevessiz-
liğini, sıirüklenme halinde ilgi
gösterme durumu hâlâ sttrü-
yor. Uyuşturucu bağlantısı suç-
lamasmdakianaolaybukona-
daki tavirdır. \dli nıekanizma
niçin harekete geçmiyor, onu
bir tiirlü anlamıyorum. Ek-
ranlarda, kamuoyunda ortaya
çıkanla resmi mekaniznıanın
arası hızla açılmıştır. Tıim bu
kanıtlara rağmen olay savsak-
ianarak, küçültulerek örtbas
edümeye çahşılıyorr
Sulu kar , Gok gurultulu
G Ü N D E M MUSTAFA BALBAY
• Baştarafi 1. Sayfada
Ulkemızde demokrası havası kırlı Soluduğumuz
hava kırlenınce de doğal olarak sureklı bunu konu-
şuyoruz
Hava kırlıyse, yurumekte zorlanırsınız.
Hava kırlıyse, bedenınızde rahatsızlıklar başlar
Hava kırlıyse, kalıci hastalıklar, daha otesı toplu
olumler berabennde gelır
Hava kırlıyse, akcığerien sağlıklı tutan bır ılaç ne
kadar etkılı olabılır'?
Hava kırlıyse, çok guzel bır eşofmanın ışlevı ola-
bılır mı?
Hava kırlıyse, parka guzel çıçekler dıkmenın ya-
ran olur mu1
?
Işte Turkıye'de bunlan yaşıyoruz
Geçen cumartesı Antalya'da, çarşamba da Zon-
guldak'ta, Cumhunyet okurlarıyla, demokratık kıt-
le orgutlennın temsılcılenyle ve onlara gonul veren-
lerle bırlıkteydık
Ulkenın guneyınden kuzeyıne ortak yakınma, ko-
tu yonetım, yolsuzluklann ortbas edılmesı, kırlı ılış-
kıler uzenne kurulu koalısyon
Ortak soru da şu
- Bu çıkmazı nasıl aşanz?
Ama bu soruyu soruş bıçımlen farklı Kımılerı şoy-
le soruyor
- Çıkmazı aşabılır mıyız?
"Âşanz" dıyenler de "aşamayız" dıyenler de ılk
sozcukten hemen sonra, "ama" dıye devam edı-
yor
"Aşanz Ama bugunku Meclıs'le olmaz."
"Aşamayız. Ama Anadolu'da beklenmedık bır
patlama olabılır "
Antalya'da, Emin Değer'le bırlıkte katıldığımız
açıkoturumun oncesınde sonrasında, herkesın ka-
fasındakı soru buydu O gece bır doktor "çaresız-
lığını" aktardı
"Neye karşı çıkacağımı, nasıl karşı çıkacağımı
bılmıyorum Bır dıkta rejımı olsa, böyle olmaz de-
nz. Meclıs var, Meclıs değıl. Partıler var, partı de-
ğıi "
Kaleıçı'nde ıkı genç sanatçıdan turkuler dınledık
"Bıtlıs 'te beş mınare" turkusu soylenırken takıldım
"Bu turku eskımış olmalı Bıtlıs'te mınare sayısı
beşıgeçmıştır Ankara'dakıkılıflara bakılırsa Turkı-
ye'dekı mınare sayısı da beşe katlanmıştır. "
Türkü söylemenin zamanı...
Zonguldak'ın her yen zongulduyor
Bırdokunbınahışıt Dertler çeşıt çeşıt Maden-
lenn kapatılmasından ozel sektore venlen ocaklar-
dakı vahşı kapıtalızme kadar
Son donemde boşanmalar artmış Babası ma-
dende ölen kadınlar evlenınce maaş alamadıklan
ıçın kağît uzennde eşlennden boşanıp evlılık yaşa-
mına "maaşlı" devam edıyoriarmış
Zonguldak'a gıdış-gelış koşullan ınsan haklanna
aykırıydı Ama venmlrydı 14 30 Ankara'dan çıkış
19 00 Zonguldak'a varış 21 30'a kadar konferans
22 00-00 30 arası yemek-sohbet. 01 00 yola çıkış
06.00 Ankara'ya gelış 09 15 Buroya gelış
Yemekte Eğıtım-Sen'den arkadaş, çalışmalannı
ozetledı
"Yuz bın lıralık demokrası ıstıyoruz 'Arkadaşlar'
dıyoruz, 'yuz bın lıra venn Sizı sendıkaya uye ya-
palım. Göreceksınız, gucumuz artacak Sesımız
daha gür çıkacak ' Ancak ıstedığımız başanyı elde
edemıyoruz "
Toplumun onemlı bır dılımı kayıtsız, gelışmelerı
göz ucuyla ızlıyor Duyarlı kesımlerse rotasız bır de-
vıngenlık ıçınde
Antalya'nın ardından Zonguldak, oncekı gun de
Uğur Mumcu'yu anma toplantılarından sonra dun,
her toplantıyi tek tek gozumun onune getırdım Top-
lanıyoruz Benzer duşunceyı paylaşan ınsanlar ko-
nuşuyoruz Dolup-boşalıyoruz, dağılıyoruz
Acaba daha sureklı bır araya gelmeler mı gerek-
lı'?
Belgrad sokaklannı, Sofya'yı duşundum
Buluşmaları, daha uretken daha sonuç alıcı ha-
le getırmek gerekıyor
1 şubattan başlayarak her akşam saat 21 00'de
bır dakıka ışıkları sondurmek, cıddı bır başlangıç
olamaz mı?
Artık, "turku dınlemek" değıl
"Turku söylemenin" zamanı gelmedı mı?
150 milyar dolarlık
savunma projesi
BURSA (AA)- Savunma te-
danklen ıçın önûmuzdekı 10
yıl 150 milyar dolar aynlaca-
ğını açıklayan Mıllı Savunma
Bakanı Turhan Tayan, Turk
Sılahlı Kuvvetlen nın (TSK)
ıhtıyaçlannm ulusal kaynak-
lardan sağlanmasına oncelık
verdıklennı belırterek "Savun-
ma sanayiıni dışa bağımlıhktan
kurtannak istiyoruz" dedı
Mıllı Savunma Bakanlı-
ğı'nın gınşımlen ıle Bursa'da
duzenlenen bır toplanhda. baş-
ta otomotıv yan sanavıcılen ol-
mak uzere Bursalı sanayıcıle-
re. savunma sanayıınde yatı-
nm olanaklan hakkında bılgı
venldı Burada bır konuşma
yapan Tayan, TSK'nın guçlu
olması gerektığıne ışaret ede-
rek savunma sanayune yonelık
uretımın Turk sanayıınde al-
ternahf üretım alanı oluştura-
cağım, yenı uluslararasi ılışkı-
lenn kurulmasınm yolunu aça-
cağını belırttı
Turkıye'nın gelecek 10 yıl-
da 150 milyar dolarlık savun-
ma tedankı yapacağını savun-
ma sanay ıının dunyanın en bu-
yuk sanayu olduğunu belırten
Tayan, Turkıye'de kapalı kutu
gıbı gorunen bu alana sanay ı-
cılenn artık yonelmelennı ıste-
dı
Yurttaşlardan savcıhğa
dilekçe: Çeteyi yargılayın
ANKARA (Cumhuriyet Bu-
rosu)-Susurluk skandalı patla-
dıktan sonra DYP Genel Baş-
kanı, Başbakan Yardımcısı ve
Dışışlen Bakanı Tansu Çfller
eskı lçışlen Bakanı ve DYP
Elazığ Mılletvekıh Mehmet
\ğar ıle DYP Şanlıurfa Mıllet-
vekıh SedatBucak'ın dokunul-
mazhklannın kaldınlıp yargı-
lanmalan ıçın Ankara Cumhu-
nyet Başsavcılığı'na, yurdun
dort koşesınden dilekçe gonde-
nldığı bıldınldı Başsavcıhğa
dilekçe gonderen yurttaşlar
savcılardan olaym uzenne ce-
saret ve kararlılıkla gıtmelennı
"çetenin elebaşlan" dıye nıtele-
nen ısımler ıçın Yuce Dıvan da-
hıl. her tûrlü yargı yolunun açıl-
masını ıstedıler
Başsavcılık yetkılılen, bu
konuda şımdıye kadar gönden-
len dılekçelenn sayısını "yüz-
lerce" dıye ıfade ederlerken, dı-
lekçelenn Susurluk'la ılgılı An-
kara'da yürütülen soruşturma
dosyasına konulacagını kaydet-
tıler Dilekçe verenlenn ara-
smdatanınmışpohtıkacı vebu-
rokratlann da olduğuna dıkkat
çeken, ancak ısım açıklamak ıs-
temeyen Başsavcılık yetkılılen,
bu konuda her gun en az 10 dı-
lekçenın kendılenne ulaştığıni
soyledıler