Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 7 AĞUSTOS 1996 ÇARŞAMBA
12 DIZIYAZI
Kupürden Kupona
Basından Medyaya
LEYLA TAVŞANOĞLU
• Promosyon süresince
gazeteler çok büyük
imkâniara
kavuşuyorlar diye
düşünmek lazım. Ama
önemli olan bu
gazetelerin bu
imkânları nasıl
kullandıkları. Bunu,
insana yatırım
yapmak, kalitelerini
düzeltmek, halka
daha iyi okunur, daha
objektif bir gazete
vermek için
kullanıyorlarsa
promosyonu ille de
kötü bir şey olarak
görmemek lazım.
EMİN ŞİRİN
Lise öğrenimini
Saint Joseph
Lisesi 'nde,
)iikseköğrenimini
Robert Kolej Iş
îdaresi
Böliimü 'nde
tamamladı.
ABD'de işletme
mastın yaptı. Bir
siire Çukurova
Gnıbu 'nda çalıştı.
1995'tenberi
Akşam Gnıbu 'nda
Genel Koordinatör
olarak görev
yapıyor.
9 W
Once
iyi gazete sonrapromosyonAkşam Gazetesi Genel Koordinatörü Şirin, promosyonun asıl görevin önüne geçmemesi gerektiğini söyledi
- Promosyonun. gazetelerin esas isle-
violuıı huberciliğin önüne geçtiği konu-
sıında yaygın elestiriler var. Siz bu gö-
riislere kattlıyor musunuz?
ŞİRİN - E\ ct \ e hay ır Ben promosyo-
nun tek başına kötü bir şey olduğu kanı-
sında değılım Ama promosyonun enda-
zesıni kaybetmesinın karşısındayım.
Sanav ı Bakaıılığrndapromosyonlann
duıduıulnijM\la ılgıh bir yasa tasansı
hazıılanııken bmm de görıişlerimizı al-
dılar O görüşlere ıtibar ettıklerinî dehıç
sanmıyoıum Hadiseyı şöyle değerlen-
dirnıek l.ı/ım
Tüıkiye'de pıomosyon yapılmadığı
zanı.ın 2-2.5 nıilyon gazete satan bir pa-
zar konıımundd Promosyon yapıldığı
zaman ı^esatış 5 mılyoncivarınaçıkıyor.
- Promosyonlar ilgiyi kuybedince yi-
ııe düşüyor...
ŞİRİN - Doğrıı Muhtemeten de düşe-
cek. Aynca. promosyon yapılırken fiyat
dü/eyi ıkıye katlandı Şımdı. tartılması
gerekcn hu^uslar var Promosyon süre-
since gazeteler çok büyük imkâniara ka-
uişııyorlar dı>e düşünmek lazım Ama
önemli olan bu eazeteierin bu imkânian
nasıl kullandıkları.
Bunu. insana vatırtm yapmak. kalite-
lerini düzeltmek. halka daha ı>ı okunur.
daha obıektıfbir gazete vermek içinkul-
lanıyoıiaı va promosyonu ille de kötü bir
şey olarak görmemek lazım.
Halkm promosy ona bir tev eccühü var.
(, ünkü bııaıın ^ bın lıralık da 100 bın li-
ralık da ga/eıe \ ar Promosyon almak is-
teyen bazı ıriMinlar 100 bın liralık gaze-
tenııı peyndeıı gıdıyorlar.
I lalka rağnıen bnzt -jevleri yapmak çok
zor Halk ıçııı \<ıpmak lazım. Halk için.
çok ıv ı gazete yapmak. bunun yanında
verılecekbazı unviırlarvarsabunadaen-
gel olmamak lazım
Promosy onun endazesının şu şekilde
kaçtığını sövlemek istiyorum: Eğer bir
söz verildı. bu söz tutuldu. alan mem-
nun. satan memnunsa onu kötü bir şey
olarak görniek doğru değıl 75 bin lıra-
ya Akşam gazetesi \ar. ama 10 bın lıra-
ya Dost ga/etesı de \ar. İçenkleri biraz
farklı olmakkı.bırlıkte Dost. ucuz olma-
sina kaı^ın içerığı kötü yapılmış bir ga-
zete kevinlıkle değil Şuanda 150 bin ci-
\annda satıvor Promosyonun kalkması
görüşünde değılım. promosyonun dü-
zenlenmeM gerektığıni düşünüyorum
Verilen taahhütlcr kesinlikle yerıne geti-
rilmelıdır. Bu taahhütler yerine getıril-
mezsebunun cıddı bırdolandıncılıkola-
rak değerlendırıhp en ağır yaptınmlann
u>gıılannıası gerekır Ama serbest pıya-
saeknnomiM koşiıllarına çıkıp "Bizpro-
ınosyonıı Vdan Z'\e yasakladık. Bunu
yapanıa/sını/" demek de doğru değıl
- Seden?
ŞİRİ\-I'mmo>.yonutümdenka)dırdı-
ğını? zaman vjni çıkacak bir gazetenın
satış ımk.ınını aşaûı yukarı sıfıra indiri-
yor^unuz Venı bir gazete ya> ın hayatına
gireıken lulka kendıni tanıtabilmek için
bırşey verebılmesı lazım.
Bugiiıı telev izyonda reklam \ermeye
kalksa reklam fiyatlarıyla başa çıkması-
na imkân >ok Öbiir basın organlannda
kendını tanıtmak ıstese. rakip diye rek-
lamını alnıazlar. Daüıtım da sorun. Av-
dın Doğan v e Dinç Bilgin bey ler > a dağı-
tırlar ya dağıtmazlar.
Böyle bir durumda yenı bir basın or-
ganı yayın hayatına girerse bu tekelleş-
menin ıçinden nasıl filizlenecek?
lkincisi. alan da satan da memnunsa \e
alanın haklan Tüketiciyi Koruma Kanu-
nû çerçevesinde gerçekten korunuyorsa,
taahhütlerini yerine ğetirmeyen ınsanlar
gerçekten dolandıncı muamelesı görüp
teşhırolupmahkûmolacaklarsapromos-
yona engel olmak değil, düzenlemek ge-
rekir kanısındayım
- Yalnız. promosyon tanıtım aracı ola-
rak baslamısken satıs amacına dönüş-
medi mi?
ŞİRtN - Taksitli satış gibi bir duruma
geldı. Doğrudur Ama halkın tercihi \ar.
Hıçbir tercihi olmasa dedıklerıniz çok
seçsin. Sizın gazeteniz Çumhurıyet. bi-
rinci sınıf bir gazete. Ama elli küsur bin
satıyor. Cumhuriyet'ın okur kitlesı pro-
mosyona yatkın olabilir. olmayabılir. Bu
Cumhuriyet gazetesinin fikrı \e ticari
tercıhıdir.
Dünya gazetesi promosyon yapmıyor.
ama onun yanında taksitli satış yapıyor.
Promosyonlar bugün basında tekelleş-
meninüçöğesindenbirisidir. Tekelleşme
açısından da en az önemli olanıdır. Esas
önemli olanı dağıtım şirketini tekelde
topla>ıp ıstedikleri şartları empoze et-
melerıdir. lkinci husus, kendi gruplarına
bağlı olan televizyonları fütursuzca hak-
sız kazanç. vergı kaybı gibı hususları hıç
dikkate almadan. de\letin bu konularda
hiç müdahalesi olmadan kullanmalan-
dır. Sizebirörnekverevim Pronıosvon-
mosyon için verdığı sözü tutmasıdır.
- Hürriyetyazarlarından Emın Çölu-
$an 4k$amgazetesini,promosyon taah-
hütlerini yerine getirmemekle suçlayan
yazılaryazmıştı...
ŞİRİN - Emın Çölaşan bizim grupla
çok uğraştı ve ağzının payını aldı. Ken-
disiyle polemiğe gırmek istemiyorum.
Ancak bu gazetenin idarecilerinin hepsi
EmınÇölaşan'laherhangibirteleuzyon
programında görüşmeye hazırdır. Akşam
gazetesi. promosyon taahhütlerini en za-
manında tutan gazetedır. Televizyonları
zamanından önce dağıttık ve bitırdik. \'e-
remeyecekler diyen Emın Çölaşan'a da
bir tane hediye ettik. Hediyenin bizden
geldığını söylemeye utandı.
Hürriyeî ve Millıyet'in çok büyük ge-
cıkmeleri oldu. Bilgin grubunun koca-
Emin Şirin, doğru yapıldığında promasyonun zararlı değil yararlı olduğunu savunuyor.
doğru.
Bizim grubun dışında olmasına rağ-
men yiğidin hakkını yiğide vermek ge-
rek. Posta gazetesi İyi Gazete diye bir
gazete çıkardı. Beş bin lira Ama pro-
mosyonlu 75 bin lira olan gazete. onun
iki misli satıyor. Halkın tercihi.
Aydın Doğan Grubu'nu tercih verme-
didiyesuçlayamazsınız. KezaTakvim'le
Ekonomik Gazete aynı gazeteler. Halkın
orada da tercihi var Bunlar benzer bile
değıl. eş ürünler
Şunu çok açık söylemek istiyorum: Çı-
karılan kanun ve getirilen tebliğlerin ke-
sinlikle doğru olmadığı kanısındayım.
Bunlar, basının görüşleri dikkate alınma-
dan v e basın bilinmeden yapılmış düzen-
lemeler. Yasa. bu biçimde çıktığı takdir-
de kontrol edilmek istenen tekellenn ek-
meğine >ağ sürmekten başka hıçbır ışe
yaramayacak.
- Yani sizce tekelciliği güçlendirecek
mi?
ŞİRİN-Tamamıyla öyle. Beş bın lıra-
dan 100 bin lıraya kadar halka gazete
seçme ımkânı venliyorsa bırakın halk
lann hepsini yasak ettik ve böyle bir du-
rumla karşı karşıyayız. Türkiye gazete-
sinin elinde TGRT var. Sabah grubunun
atv. Milliyet-Hürriyet'in de Kanal D var.
Bunlar sabahtan akşama kadar kendi ga-
zetelerini methederlerse, ki buna başla-
dılar. televizyon ilavelerinı. pazar ilave-
lerini ön plana çıkanrlarsa. hiç durmadan
sansasyonel haberleri vereceklerıni du-
yururlarsa. bunlan yaparken hiçbır şe-
kilde vergı ödemeyecek bir durum yara-
tarak yüzde 95. 96 kendi telev izyonları-
nı kullanıriarsa telev izyonu olmayan ga-
zeteler ne yapacaklar?
Cumhuriyet gazetesinin telev izyonla-
ra onlarla rekabet edecek ilan v erebilme-
si için vılda20ile30milyondolarlıkbır
reklam bütçesi olması lazım. Demek kı
esas ıtibanyla bu konuda bir tekelleşme
var. Ikıncı tekelleşme unsurudağıtım şır-
ketlerı. tstediği vayını yüzde 16.5 komis-
yonladağıtıyor. ıstemedıklerini yüzde 30
komisyonla dağıtı>orlar.
Promosyonlar mutlaka kontrol altına
alınmalıdır. Mallaradenetim getırilebilir
Ancak önemli olan bir gazetenın pro-
man miizik setlerini gösterip okuyucula-
rına a\uç içi kadar setler vermeleri eleş-
tiri konusu oldu.
Emin Çölaşan'ın bir sıkıntısı \ar. Ben
Özalcı değılim, ama Turgut Özal'ın.
"Hayallerimize bile yetişemezler" diye
bir lafı vardı. Emin Çölaşan. bazı şeyle-
ri hayal edeme> ıp minik kuşlara takıldı-
ğı için bu sıkıntının içinde Emın Çöla-
şan maalesef bir lakıntılar manzumesi
içinde.
- Promosyonun esas islevinden saptı-
rıldığt, sonuçta gazetelerin zücaviyecih'k,
beyaz eşyaahk, çarşufçılıkyapmaya bas-
ladıkları gibi ağır elestiriler getirildi.
ŞİRİN -Çok yanlış bir düşünce. Ga-
zetenin ıçındekı vazılarla kuponla veri-
lenlerin bir ilgisi yok. Tencere tavayı ve-
ren gazetelerin içinde yazılanlar esas ıti-
banyla onların vavın anlavışıyla ılgıli.
Promosyonun yarattıgı imkânlar haber-
ciliğin kalitesını arttınr. vorumun kalıte-
sinı arttınr. gazetenin düzev ini vükseltir.
Promosyon v üzünden gazeteler bozul-
du diye düs,ünmek çok yanhş. Devlet bu
teblığı çıkardı. bir de tasarı hazırlıyor.
Dev letın bu konudakı hassasıyetı ınsan-
da şüphe de uyandırıyor. Çünkü Jetpa gi-
bi bir kuruluş, basındaki promosyonlar-
dan çok daha cüretkâr taksitli satış kam-
panyaları uyguluyor. Bu taksitli satış
kampanyaları muhtemelen Kastelli ola-
yı gibi bir hadiseyle bitecek.
Acaba siyası hükümet beş milyon ga-
zete satılan Türkiye yerine yıne 2-2.5
milyon gazetenın satıldığı bir Türkiye mı
istiyor diye merak edı>orum. Belkı de
öyle ıstıyor.
-Sanayi Bakanlığı 'nın bu tebliği ve çı-
kan yasa üzerine büyük medya grupla-
rı arasında uygulanabilir bir centilmen-
lik anlasması düsünülüyor mu?
ŞİRİN-Centilmenlikanlaşmasıdabır
kartel. bir tekeldır. Ben Sanayii Bakan-
lığı'ndan kanunlarla. teblığlerle ya da
teblığlerden kaçmak üzere yapılacak
centilmenlik anlaşmalanyla kartelleşme-
ye sebebiyet vermelerini değil: aksine.
dağıtımındaki tekelleşmeyi kaldırarak,
promosyonlan düzenleyerek, basın kuru-
luşlarının kendi telev ızyon kullanımları-
na fütursuzca devam etmelerine engel
olarak rekabet koşullannı hazırlamabinı
bekliyorum.
Centilmenlik anlasması basında bun-
dan önce defalarca yapıldı. ama her se-
ferinde bozuldu.
- Devlet dağıtımdaki tekelleşmeyi na-
sıl ktrar?
ŞİRİN-Istersekırar. Bunun çeşitliyol-
ları var. Örneğin, ta\siyeniteliğinde.da-
ğıtım şirketine, bütün gazete patronları-
nın ortak olmasını sağlar.
Ya da ikıncı bir yol var. Fırınlar ya da
tekel bayileri gibı ana bayileri ve bakkal-
ları gazete bayii halinegetirir. u
Sanabel-
li bir komisvonla kim gazetesini getirirse
dağıtmakzonındasın. Aksi haldelisansı-
nı iptal ederim" der. Herhangı bir grup.
başkalarının gazetesini satarsan ben be-
mmkını vermem diye bir tehditte bulu-
nursa. o lısansı da iptal eder.
Promosyonu yasaklayıp dağıtımdaki
kartalleşmeyi. televizyonlann futursuz-
ca kullanılmasını engellemezseniz. bu
tekelleşme azalmaz. artar. Mevcutların
durumunu güçlendirirken yeniler ve za-
yıflara ha\at hakkı tanımazsınız.
- TBMM'den alelacele geçirilen yasa
değisikliği konusunda ne düşünüyorsu-
nuz?
ŞİRİN - Promosyonlann düzenlenme-
smin, ancak yasaklanmamasının doğru
olduğu kanısındaydık. Aşağı yukarı hiç-
bir basın kuruluşumuzun görüşü dikka-
te alınmadan çıkanlan bu >asanın tüke-
ticiyi de doğru dürüst koruyamayacağı
gibi serbest piyasa koşulları \e demok-
rasi çerçevesinde devrini. çıkmadan ta-
mamlamış bir vasa olduğu kanısındayım.
Aynı zamanda. Sanayii Bakanlığf na,
hem savcı hem hâkim rıem de infaz sav-
cısı görevi venlmesi biraz garip. Promos-
yonlar yasaklanır ya da düzenlenirken
eşzamanlı olarak tele\ ızyon sahibi
gazete gruplarının telev izyon kullanım-
larına da rekabet ölçüsünde sınırlama
getirilmesi gerekirdi. Bu >asanın ne re-
kabeti koruvacağı. ne de gazeteleri daha
okunur hale getireceğıne ınanıyoruz.
SÜRECEK
ORUŞI MURTAZA DEMİR PSAKDGESEL BAŞKAM
Temcıtpılau gıhı ısıtılıp-soğutulupönü-
müze konulaıı \e kullananların nıyetleri
ıttbarv!-.! denn bu sahtecıhk kokan "milli
birlik ve lıürönlük"" lafının kımlen. hangı
değerleıı. ıçındekı mantıgın kapsamını ve
bu sÖ7ü edenlerın virnımıvetını. farklı bir
bakış açısından irdelemeye deaer bir konu
olarak görüyorum. Yönetırnı ele geçıren-
lerce kanıuovunu vanıltnıak ve kendınce
kanıuuvu de-teğı s.ığlanıak amacıvla kul-
lanılan sözcük: dığer etık değerlenmız gi-
bı ıtıb.ır k.ıvbetnıiş \e dejenere edılmıştir.
Çünkü -
*kav ranıı" kullananların bırlık bü-
tünliik anlavışı. sözcük anlamındakı bü-
tiinlük değıîdıı Türk Dıl Kurumu sözlü-
ğünde "böliicü" sözcüğünün kelıme anla-
nıı şövle unımljnıvor: "... bir topluluğu.
birliği parçnhıma. bölmc amacında olan.
fesatt;ı. nıiinafık..."
Bu tanınıa göre. canı pahasına ülkesıne
vetopıağına baölı olduğu halde farklı ina-
nanların. farklı ırklaıın ve rânklenn. polı-
tık tercıhleıle iılke olanaklanndan yoksun
btrakılnıa^ı vebıısıuısetın "örtülü'"olarak
dev let polıtıkası şeklınde uy gulanması bö-
lücüluktür Daha da ötesı bu ülkeye yapı-
lan en buvük ılıanettır. Oysa ülkemızı bu
duruma getırenler de. ılen gerı bırlık-bü-
tünliıkdıvc nulük aıanlardaavnı çevreler-
dır.
Orneğın "72 nıilloteaSnı nazariabakan"
ırkçılığı \c şenatı rcddeden Alevilerın. bu
sözcüğün kapsanıında olup-olmadıgını
"birtik-bütiinlükcü" vetkılılerden soruyo-
rum. Dıyanete. yurtdışı harcamalarına.
kadrosuna, bütcesine. Kuran kursu ve ı-
ı:',rr ukL:!ıaı:hu
ÜÜMII. Pohs teşkılatına.
Milli birlik ve bütünlükçüleremıllı eğıtime bakın, valılere. müşteşarlara.
kaymakamlara bakın. Nerede Alevıler?..
Tepkıvle karşılama>ın, elinızı vicdanınıza
koyup bir daha bakın. Gerçekten nerede
bu vırmı milyon Alevı'?.. Okuvup yazanı
mı vok. potansıyel zekâ sorunlan mı var
alevılerın? Istısnalar dışında vukarıdakı
dev let kademelermde Alev ılerın olmama-
sı tesadüf değıldır. Öne sürülen hıçbır ge-
rekçe bızlen ıkna etmedığı gibı, böylesine
tehlıkelı bir tartışmayı da ortadan kaldırmı-
yor. Ikide birde bırlık bütünlük dıyenler:
Alevılen bürokrasıden. okuldan. polısten
ve topyekün devletten dışlayan örtülü an-
layışın sahıplendır. Yanı. ıtiraf edelim kı
birlik bütünlük karşıtı gerçek bölücü bun-
lardır. Çünkü; kımı çevrelen doğru olma-
yan av rışma yanlısı toplumsal tepkı>e yön-
lendiren ve yanhş davranış sergılemeye
zorlayanlarda yıne bu sözcüğü sık sık kul-
lananlardırVeonlarGazı.Ümranıve, Sıvas
olaylannın. varoşlann ve kitlesel göçlerın
yaratıcılandır.
Kuruluş yasası Anayasa Mahkemesı'nce
iptal edılenvehalen 84 8360 savılı Bakan-
lar Kurulu karanylaçalışmalarını vasal da-
yanaktü.ı yoksun olarak yürüten Dıjanet
lşlerı Başkanlığı. göremedığımız kaynak-
ların dışında. bu ülkenin 20 küsur tnlyon
lırasını harcamaktadır. Bu yasasız \ e itıraz-
lı kurum: Alevilerın de parasını kullan-
makta. ınançlarını reddetmektedır. Kuru-
mun 1996 yılı bütçe kanunu tasansının 3.
sayfasında harcama gerekçesi olarak. "...
Mirtdışındaki vatandaşlanmızın anavatanı
olan bağlılıklarnın kuvvetiendirilmesi ve
mili ülkülere bağlılıklannın korunması..."
gibı nedenler gösterılmektedır. 28. savfa-
da. vurtdışında görev yapan \e kuruma
baglı olarak çalışan. 829 kışının kadro ge-
rekçesinde. "yurt bütünlUğünün korun-
ması. milli birlik \e bütünlüğiin sağlanma-
sı konusunda vatandaşlanmız avdınlatıl-
maktadır" denılmektedır. 40. sayfada ıse
vurtdışındakı hızmetler için 234 milvar
450 milyon TL ayrıldığı görülmektedır.
Oysa 2 mılyondan fazla yurttaşımızın va-
şadığı Almanya'da 900 bın Alevıden bir
tek kışının dahı bu türhızmetten yararlan-
madığı halde, kurumun nasıl bir bırlık-bü-
tünlük önerdiğı ortadadır. Bövlece ulusal
bütçeden beslenen bu kurum. "ulusal a>-
nmcıük" görev ını yurtıçınde olduğu gibı
vurtdışında da yerine getınnektedır.
Gerçek bırlığın harcı. çımentosu olan la-
ıklıği yadsıyanların. demokrasıyı hazme-
demeyenlerın bırlık-bütünlük teranelenne
ve samımıyetlerine ınanılabılır mı?
Alev iler ilke olarak. Türk-lslam ıdeolo-
Iisını reddedıyorlar ve laıkliğı savunuyor-
lar. Dev letın. dın ve inançlarkarşısındata-
raf olmasını ıstemiyorlar. Anayasanm l7
.
maddesının bırıncı paragrafı "Herkes. >a-
sama, maddi ve mancv i variığını koruma vt
«elişrirnıe hakkına sahiprir" demektedır.
24. maddenın 3. paragrafında "Kimse.iba-
dete, dini ayin \e törenlere katılnıava. dini
inanç \e kanaatlerini açıkamaya zoıiana-
maz: dini inanç \e kanaatierinden dolayı kı-
namaz >e suçlanamaz" denılmektedır.
Dev let yetkılerını. dev let adamlığı vabifla-
rına ve anayahamıza uygun davranmaya
çağırıyoruz.
Laık devlet kav ramında. ınanç işının ka-
mu görev lerı arasında olmadığı kabul edıl-
mektedır. 1961 Anayasasrnın hazırlayıcı-
larından olan Prof. Dr. Lûtfi Duran"a göre
laık dev let "._ Yatandaşlann yalnız dünya
işleriyle meşgul olabilir ve onİardan aldığı
vergileri münhasıran bu işlere (dünya işle-
ri) tahsis ve sarf edebilir. Ahiret işleri kamu
hizmetlerine konu otamaz," dıyerek diya-
net yasasına muhalefet etmıştır. Bu neden-
le bızler. ne kendi ınancımızın ne de dığer
ınançlann devlet tarafından fınanse edıl-
mebinı ıstemıyoruz. Bızım bu ılkesel tav-
nmızı fırbat bılen ^erıatcı çevreler. bu ter-
cıhımızı. ulusal bütçemızı ve evrensel de-
ğerlenmızı tüm laık ve demokratlara kar-
şı tepe tepe kullanmaya devam edıyorlar.
Ulusal bütçeye Alevilerın katkısını hıç
kımse ınkâr edemeyeceğıne göre. Alev ıle-
rın ıtırazına karşın: hocanın ve ımamın üc-
retını caminın \e lojmanın elektırk, su ve
dığer gıderlerının bütçeden karşılanması-
nı. hangı geıçek ınanç bahıbr kabul edebı-
lır? Bu çarpık uygulama Alev ılere olduğu
kadar gerçekten ınanan saygı degerdındar
ınsanlara da haksızlık değıl mıdır? Kişile-
n ıtırazlı. helal edılmemış parayla dini so-
rumluluklarını yerıne getıımek zorunda bı-
rakmak doğru değıldır. Bu durum hakkın
gaspedılmesıdır. Hakkın gaspedılmesı bü-
tün dınlerde olduğu gibı İslamda da gü-
nahların en büyüğüdür.
\ıcdanı v e dını açıdan doğru olan: bırey-
lenn dinsel gereksinmelennın yıne kendı-
lennce karşılandığı. başkalarının dinsel gı-
derlerini ödemek zorunda kalmadığı sis-
tem olan laısızme bağlı kalmaknr. Bu sıs-
tem çağdaş laık ülkelerde yüzyıllardır uy-
gulanmaktadır.
Bu yazının yayımlanmasından sonra yi-
ne tehdit. küfur ve benzerı tepkiler alaca-
ğını bilıyorum. Bölücü. aynmcı. şövenıst-
lıkle. y ıne ben \ e benım gıbıler suçlanacak-
tır. Ülkemız laık. demokratık ve hukuk
devletı oluncayakadar, bızlerı bunlan yaz-
mak zorunda bırakanlar "birlik-bütünlük-
çü",bizler u
bölücür
'olmaya devam edece-
ğız-
Nazım Hikmetın dedıği gibi;
\atan polıs copuyba. ödeneklerınızse.
maaşlannızsavatan
Vatan Amerıkan üslen. Amerıkan bom-
bası. Amerikan donanması. topuysa
Vatan kurtulmaksa. kopmuş karanlığı-
mızdan ben vatan haınıyım
Yazın üç sütun üzerine kapkara hay kıran
puntolarla
Nazım Hıkmet vatan haınlığıne devam
edıyor.
POLİTtKA VE ÖTESİ
MEHMED KEMAL
Ne Çok Sevilirmiş...
Bir yazar nasıl sevılır, Adalet'e bir araba çarpınca
anlaşıldı. Sarıyer'de bir bankta oturuyormuş, bir de-
li araba önce birinci banka çarpmış, sonra ikincısine,
Adalet'i denize fırlatmış. Olay ilk ağızda böyle!..
Sarıyer'i bilirım. Istanbul'a ilk geldığimde orada
oturdum. Kıyıda banklarda oturmak, denize bakmak
çok güzeldir.
Adalet de öyle yapıyormuş. •'
Zalım araba...
Hemen kapıp Şişli Etfal Hastanesi'ne götürmüşler,
yoğun bakıma almışlar. Ayaklarında kırıklar varmış.
Kaburga kemiklerinde de. Bıraz iç kanama. Bihncin-
de durukluk. Haberi veren arkadaşa, "Olamaz.." de-
dim.
Habercı sustu. ' »
Neden olmasın, olmuştu bile.
Adalet'i çok eskiden tanırım, hemşeriyiz. " ',
Elinde kitapları Demırköprü'den geçer, önce Dil-Ta-
rih'e uğrar, sonra Radyoevi'ne. İki yerde işi vardı. Dil-
Tarih'te okur, Radyoevi'nde piyesleri oynardı. Çok
genç yaşta profesyonel olmuştu.
Halim'leevlendi.
Şimdi Halim ne sıkıntılar içindeydi. Dertli, keder1i:
acılı...
Hemen telefona sarılıp aradım.
Yoğun bakıma almışlardı. bilincı buruktu.
"Ölmesin" diye geçirdim içimden.
Niye ölsün ki!
Peki, Güner Sümer genç yaşında leblebi kadar bir
sıvilceden gıtmemiş miydi? Güner Sümer, Adalet
Sümer'in kardeşi. Yaşamının en olgun çağında. sah-
nelere ne güzel oyunlar koyarak... Ölüm, ondan ne
denli ıraktı, ne denlı uzaktı!
Adalet niye ölsün ki! .
Bir öğle üstüydü. Bebek Camisi'nden bir dostır
uğurlamıştık, Âşiyan'a gömülecekti.
Kimdi? • j
Bilemiyordum.
Halim, dostça baktı: >
"Yemek yedın mi?"
"Hayır." l
"Öyleyse var mısın bir öğle rakısına." ]
Vardım elbette. ' î
Orada bir meyhane vardı, girdik.
70'lerden sonra, eski Ankaralılar, birer ikişer istan-:
bul'a doluşuyorduk. Istanbullu değıl, ama istanbullu
gibi olmuştuk. Gerçek istanbullulara bir diyecegim
yoktu, ama çabuk ısınmıştık. Hele 12 Eylül de bastı-
nnca biz de Istanbul'a sarılmıştık. Adalet de Istanbul'u
sevdiğini söylüyordu. Niye sevmesin ki. Ankara'da ki-
mimiz kimsemiz kalmamıştı. Emekliliğini cebine ko-
yup gelen Istanbullular.
Son haberler kıvanç vericiydi. Ben bu yazıyı yazar-;
ken bilinci yerii yerine oturmuştu (çok şükür). Gelen-
lere, "Kimsin, nesin.." demıyor, adıyla sanıyla çağırı-I
yordu. Adalet'e bu kaza bana mısın dememişti. '
Hoş geldin Adalet! . •
• • •
Sevginin, dostluğun, kıvancın çiçeklerı Adalet'm
yatağının basında açmıştı, açıyordu. Bir hastane kö-
şesi demeyin, bir sevgi alanıydı bu yer. O içerde biz
TJışarda bekleşıyorduk.
Dışarda yangınlar var, anneler çocuklarını arıyor.
Yanan ormanlar bir daha kaç yüzüncü yılda bellerini
doğrultacak, yeni ormanlar olacak. Şair der ki:
Evlerde eşyaya sinen
Seslerimiz vardır
Annemiz onlarla avunur
Odamıza girdiği zaman
Her şey gibi sevginin güzelliği de buradan başlar,
sürer gider, gelecek günler için sürer, yıllara sığmaz.
BULMACA SEDAT YAŞAYAS
1 2 3 4 5 6 7 8SOLDAN SAĞA:
1/ Anonım şırket-
lerde ortaklara pay -
lan oranında dağıtı-
lan kâr payı. 2/ Yo-
ğurt, pekmez gibı 3
koyu şeylen suyla .
ınceltmek... Nota-
da durak ışareti. 3/
Kent... Sünnet
olan çocuğu tutan
ve çocuk üzennde
babaya yakın hak
taşıyan kımse. 4/ 8
Kedı ya da köpek g
yavrusu... Czüntü.
5/Maldıv Adalarfnınbaş-
kenti... Iridyum elementı-
nın simgesi. 6/Hayat arka-
daşı... Bir nota... Sahıp.
malik. 7/ Bir tür küçük zur-
na. 8/ Bir gıda maddesı...
Avukatların bağlı olduğu
meslek kuruluşu. 9/Parlak-
lığı geçicı olarak artarak "
patlayan yıldız... " B i r — 7
düştüıçime Yananmkım- 8
selerbılmez" (Gevherı) q
YL'KARIDAN
AŞAĞIYA: ;
1/ Halk hıkâyelerının secilı gıriş bölümüne venlen ad... Hay-
vanlara vurulan damga. 2/ Anlama yeteneğı... Franz Kaf-
ka'nın bir romanı. 3/Çalışan. ışleyen ya da bakılan bir şe-
yin verdiğı ürün. 4/ Işaret... Kentten küçük. köyden büyük
yerleşım merkezı. 5/ Hıle. düzen... Mürekkep hokkalanna
konan ham ıpek. 6/ Ağızda güç enyen bir şeker cınsı... Ka-
rakter. 7/ Bir nota... Halojenîer grubunun dördüncü ametalı
olan yalın cısım. 8/ Bırden çok^anlamı olan bir »özcüğün.
yakın anlamının kullanılması sanatı. 9/ Düz yakalı ve önü
ılıkh bir tür ceket... Yemek.
İLAN
T.C.
BİNGÖL ASLİYE HUKUK
MAHKEMESrNDEN
DosyaNo:980 127
Davacı Orman Genel Miidürlüğü tarafından
davalılar Ahmet ve Musa Baycunan mirasçılan
aleyhine mahkememizde açılan tapu kay ıt iptali
vetescildavasında davalılar (dahili davalılar) Ser-
din. Zekiye, Haydar, Ayşe. Naciye. Dilşah, Ra-
hime ve Aziz Baycunan"a bütün aramalara rağ-
men adresleri tesbit edilıp dava ve dahili dilek-
çesi tebliğ edilemediğinden. bu dahili davalılara
ilanen tebligat yapılmasına karar verılmiş olup.
işbu ilanın yayımlanmasından 7 gün sonra ilanen
tebligatın yapılmış sayılacağı ve taraflar duruş-
maya gelip veya kendılerini vekille temsil ettir-
medikleri takdirde yargılamanın yokluklarında
devam edilip sonuçlandırılacağı ilan olunur.
Basın: 100549