Katalog

SAYFA CUMHURİYET 5MART1996SAU Ozlenen Hukuk Devleti YEKTA GÜNGÖR ÖZDEN orevsel konumumun elverdığı olçude, hukuk devleti konusunda kımı gorüşlenmı ozetle belırtmeye çalışacağım Görevımın gereklerıne uyma, nıtelıklennı taşıma ozenı ıçınde, yaşamsal ilkelere. siyaset dışı ulusal konulara, vartaknedenlerimızeılışkın eleştın, uyan, onen ve dılek açıklamayı ınsanlık gorevı, yurttaşhk sorumlulu|u sayıyonım 26 Ocak 1996 gunü, Anayasa Mahkemesı Başkanı sıfatıyla Prof Muammer Aksoy ve Uğur Mumcu anısına duzenlenen törende yaptığım konuşmada da behrttığım gıbı suskunluk, tepkjsızlık, umursamazlık ve olumsuzluklara katlanma, aykınlıklara uygarbıçımde karşı çıkmama, aydınlığın değıl, karanlıgın behrtılendır Oysa 1919 yuruyüşuyle başlayıp utkuyla sonuçlanan Ulusal Kurtuluş Savaşı gerçekte aydınlanmanın v e çağdaşlaşmanın kapılannı açmıştır Bızım ıçın yenıçağ, 1923 le gerçekleşmıştır Bağımsızlık ve özgurluğu karakterbılen ve "Yaistiklâl)yaöluın!r'dıyerekyolaçıkan Mustafa Kemal Ataturk'un kurdugu Turkıye Cumhunyetı, yme Ataturk'un oncüluk yaptığı furk devnmının aydınlığında sonsuza değın >aşayacaktır Ata.^ürk'un kutsal emanetını canlannı adayarak korumaya ant ıçenler sorumluluklanmn gereğını yenne getırmede duraksamazlar Çabalannı yılmadan, korkmadan surdurmeyı, her guçlüğu goğuslemeyı onur bilırler Aç kahrlar, onursuz kalmazlar •• OLAYLAR VE GORUŞLER Hıçbır şey, vatanımızdan daha değerlı değıldır Aykınlıklan ve kotuluklen yine hukuk içuıde gıdermek, sorunlan hukukla çozmek, uy gar olmanın koşuludur Hukuk devleti ornek olacak, onculuk edecektır, ama her yurttaş da hukuka bağu, devlete savgıh olarak, demokrasiyi disiplin bilerek ilişkileriıu duzenleyecek, yaşamını surdiırecektir. Hukuk devletınde yalnız devletın değıl, herkesın "hukukun ustünlüğü" ılkesme uygun davranması asıldır Hukuk devleti kâğıt uzennde, bır bı çım görünumünde, oğretının ovgusu, hukukçunun ozlemı durumunda kalmamalı, yaşama geçıp gerçekleşmelıdır Kımılen etnık dınsel nedenlerle çıkarlan ve ozel amaçlan ıçın karalayıp haksız eleştınler yoneltse de 74 yıldır banşı koruyan, btrçok değen yoktan var eden devlet yucedır, onurludur Devletın, dının, hukukun, demokrasının, ınsan haklannın ne olduğunun bılıncınde bulunmayanlann cumhunyetı suçlamalanna, yıkma çabalannı gızlemek ıçın numaralamalanna aldırmaymız Kusur cumhunyetın değıl, organlannda görev alan kımılenmndır Devletın TEK'lığını, ulkemn TUM'luğunu, ulusun BtR'lığını odunsüz korumak, kendını bılen her yurttaşın yaşam borcudur Gununü ortamını, koşul ve gereklennı gozardı ederek geçmışı bugunde eleştıımek becen değıldır Kımı sapkın, aymaz ve bagnazın bırleştığı, Turkıye, Ataturk, cumhunyet ve laıklık duşmanlığına donuşen saldırganlık ve karşıtlık, ancak değışık bozukluklann belırtısı veurunuolabılır Devtettenyanaolmakla devletçttiği birbirinden ayıramayan, kendinı vadsırcasına gerçek dışı anİaümlara, çirkin nıtelemelere giren, gkierek kuçulup duşenler umutiannuzı kırmamalıdır. Ataturk'un armağanı olan devlet büyüktür Gereksız yüklerden anndınlıp daha başanlı kılınması, hukuksal nıtelığının tam anlamı> la gerçek ve geçerlı olması, hepımızın ortak amacıdır Sıyasal ekonomık, toplumsal nıce sorunlanmız vardır Bunlan anlayışla, ahlakla, adaletle, hoşgöruyle, karşılıklı sevgi, saygı ve guvenle ozvenyle çalışarak çozeceğız Kavgayla değıl banşla, varsayımlarla değıl, usvebılımle, hukukla Bır ınsanlık ve hukuk kurumu olan devletın, evrensel olçut olan hukukla çalışması, varlığını hukukla surdurmesı gerekır Böyle bir hukuk devietinde olması gerekenlenn en onemlılennı sıralamaya çalışalım Anayasa çağdaş, tum yasalar anayasaya uygun olmalıdır Egemenlık gerçekten bağsızkoşulsuz ulusun olup yetkılı organlan elıyle kullanılmalı, seçımler demokrasının onuru ve geçerlık koşulu, "oy" da namus bılınmelıdır Yapı saydam, yaşam guvencesı guçlu, hak arama ozgurluğu tam olmalıdır Yonetım başka şeylere değıl, yalnız hukuka dayanıp guvenmelıdır Barolann bağımsızlığını da ıçerecek bıçımde yargı bağımsızlığını ve yargıç guvencesmı gölgeleyen durumlar kaldınlmalı, uluslararası antlaşmalara (ulusalüstu hukuka) uyumu sağlayacak anayasa değışıklıklen gerçekleştınlmelıdır Dınsel yansızlık korunmalı, hıçbır ınanca, dıne, mezhebe ve tankata ağırlık venlmemelı, ayncalık tanınmamalıdır lnanç somurüsu, odunsuz onlenmelıdır Bu, ınsana ve ınanca saygının da gereğıdır Hıçbır sıyasal oluşum, dıncılık yapmamalı dınsel oyunlara olanak venlmemelı, başta dın ve vıcdan ozgurluğu olmak uzere tum hak ve ozgurluklenn guvencesı, bağımsızlık, egemenlık, demokrasi ve eşıtlığın kaynağı, sıyasal, hukuksal ve ulusal bırlığın dayanağı, aydınlanmanın, uygarlığın, çağdaşlığın, banşın, 'us'un, bılımın, dostluk ve mutluluğun gücu olan laıklık ıçtenlıkle savunulmalıdır lnanç ıçın baskı, saldın, yakma ve oldürme onlenmelıdır Tum öldunnelere, ıçtenlıkle karşı çıkılmalıdır Osmanlı donemındc bile hiçbir devlet kurumunda bulunmayan mescıt açmalarta gereğinden fazla cami vapunı ve öğretim yerleri, onemle ele aknmalıdır. Gerektığınde herkesten hesap sorulmalı "öbur dunyada hesap verme" sozlen duyulmamalıdır Nereden gelırse gelsın. hangı amaçla yapılırsa yapılsın, ılkellık olan 'terönin her ruru, her yöntemi ve her biçimi kuıanmau, durdurulmalı'dır Haklar ve ozgurluklenn kotuye kullanılması hoşgoruyle karşılanmamalıdır İnsan haklan ve demokrasının hak ve ozgurluk savunmasıyla yıkılması çabalanna sessız kalınmamalıdır Yargı organlan dışında hıçbır yargılama ve bu nıtelıkte uygulama yapılmamalı "işkence, yargısız infaz" suçlamalanna neden olunmamalı "çek ve senet mafyusı" utancı yaşanmamalı "medya terorü" ya da "bir kesimi maryalaşan kuruluşlar" olmamalıdır Yakalanmayan sanık kalmamalı, cezaevlen yenı suç, yenı suçlu yaratmamahdır Kuşkulu varlık, kuşkulu ılışkı araştınlmah, etkın bır denetımle yolsuzluk, aykınlık, ayncalık ve kayırmaya son venlmelıdır Hıçbır alanda yalana ve oyuna kanşılmamalı, devlet ıçınde başka devletlere(') olanak tanınmamalıdır Ekonomı >azboz tahtasına donuşmemelı, memurla damataşı gıbı oynanmamalı, herkese hakkı venlmelıdır Gelır dağılımında adalet, başlıca amaç sayılmalıdır llkeler korunmalı. kurallar ve kurumlar sureklı yenılenmelı, çağdaşlığın gereklen usa uygun bıçımde edınılmelıdır Ulusal çıkarlar gözetılmelı, Sılahlı Kuvvetler'e kolluk güçlenne, yargıya ışlevlenne uygun yaklaşımlarla saygı ve guven duyulmalıdır Hukukçular daha yureklı, daha etkın olmalı, ağırlığı olçusunde onurlu sorumluluklanmn bılınciyle hukuk devletının tnımarlığını yapmalıdırlar Daha başka, nıce şeyler soylenebılır Boylece, hukuk devleti gerçekleşır Kımsenın de dıyeceğı kalmaz Ne mutlu bu yolda uğraş verenlere1 G Turkıye Buyük Mıllet Meclısı'nın kuruluşuyla hukuksal bağlamda ulusal egemenlığı ve ulusal ıstencı yeğleyen kurtuluş ve kuruluş surecı, egemenlığın bağsız, koşulsuz ulusta bulunduğunu ongoren anayasa kuralından sonra cumhunyetle amacına ulaşmıştır Ataturk'un "Demokrasinin en uygun yonetim biçimi cumhuriyettir. Cumhuriyeti kuran haJka,Turkulusudenir* sözlenyle tanıtılan yapı, ulke \e ulus oğelennden oluşan 'hukuk devleti'dır Batı'nın yuzyıllar sonra elde ettığını. Turk ulusu kısa suredekazanmıştır Teokratık monarşıden demokratık aşamaya gelınmesı, hem kolay hem kısa zamanda olduğundan değen yetennce bılınmemektedır Anayasanın 2 maddesıne göre Turkıye Cumhunyetı, toplumsal ennç, ulusal dayanışma ve adalet anlayışı ıçınde, ınsan haklanna saygılı, Ataturk mıllıyetçılığıne bağlı, başlangıç bolumunde belırtılen temel ilkelere dayanan demokratık, laık ve sosyal bır 'hukuk devleti'dır Çağımız, ınsan haklan, bılgı ve uzay çağı olarak adlandınlmaktadır tnsan haklan adaletın kaynağıdır, adalet de dev letın temelıdır Hukuk, ınsan haklanndan turetılır, yasalardahukuklauretılır Devletın, ınsan hak ve ozgürluklennı güvenceye bağlayan anayasası hepırruzın "uiusal yaşam andı"dır Hukuk devletmın en anlamlı, en sağlıklı guvencesı de anayasa yargısıdır Anayasa yargısının anayasayı kararlanyla güncelleştınp demokrasıyı belırleme olgusu nedenıyle çağımıza, "anayasal demokrasi çağı" da demekteyız Bu baglamda huloık devleti, demokrasının çağdaş, hatta guncel aşaması olmaktadır Hukuk devleti, "hukukçu devleti" değıldır Hıçbırkışıvekurumunhukukun dışında ve ustunde olmadığı, her ışlem ve eylemınm bağımsız yargının denetımıne açık tutuldugu, yasakoyucunurı anayasanın ustunde e\ rensel ve ustun hukuk kurallanna bağlı bulunduğu, ınsan hak ve ozgürluklennı olabıldığınce guvenceye bağlayarak ulusuna her yonden adaletlı ve guvenlı yaşam sağlamaya ozen gösteren, hıçbır aynm gozetmeden tümbıreylen eşıtlıkle kucaklayan, hıçbır sömuruye, aykınlık ve haksızlığa olanak tammay an devlettır Kımı devlet gorevlılennın yetkılennı aşarak ya da görevlennı kotüye kullanarak gmştığı eylemler hukukla bağdaşmayan davranışlar, üzucu ve acı olaylar, tutarsızlık, çelışkı ve kotülükler bahane edılerek de\ lete, kurumlanna ve temsılcılenne saldınlmasını ve karalamalan asla doğru bulmuyorum PENCERE Asal Muhalefet Kim Olacak?.. Geçenlerde Tarık Zafer Tunaya Vakfı'nın duzenledığı bır toplantıdan çıkarken yanıma bır genç bayan yaklaşıp şu soruyu yonelttı Ilhan Bey, sağ ıle sol sozcuklen eskımedı mı?. Bunlann yenne yenılennı bulsak1 Yanıtladım , Ne yazık kı sıyasal bılımler alanında ve pohtıka yaşamında yenı deyışler bulunamadı fspanya'da geçen pazar seçım yapıldı, sonuçlar nasıl verılıyor'' Avrupa'nın her ulkesınde olduğu gtbı, "sağ, sol, sosyalıst, sosyal demokrat, lıberal" sozcuklenyle yaşanan olaylan dıle getırmekten başka çare yok1 Tanhte "sağ" ve "sol" sozcuklerının ortaya çıkması Fransız Devrımı'yle zamandaştır, aşılabılmesı ıçih sanayı toplumunun yenne, bır başka yapının gerçekleşmesı gerekıyor Bugun en başta Avrupa olmak uzere dunya sıyasetı "sağ" ıle "sol" uzerıne oluşuyor, Turkıye'de "merkez sağ" ıktıdan, ANAPDYP koalısyonuyla yenıden gundeme gelıyor Ne var kı sıyasal deyımler zaman ve mekân ıçınde değışık nıtelıkler gosterebılırler, Avrupa'dakı "merkşz sağ" ıle Turkıye'dekı "merkez sağ" ıçerık bakımından ayrıdırlar, bızım merkez sağ, Avrupa'dakı gıbı sıyasal lıberalızmı vurgulamıyor Bızım merkez sağ, demokrat değıl • 1991 genel seçımlenyle, Turkıye'de ılk kez, merkezsağ ve sol, "tanhsel uzlaşma "da buluşmuş, demokratık bır programla koalısyon hukumetı kurmuştu Çeşıtlı nedenlerle program kâğıt uzennde kaldı, demokrasıye gıden yolda ancak bır arpa boyu yol alınabıldı 1995 seçımlennden sonra ANAP ve DYP'nın ortak hukumet kurmaları, 1950'den ben Turkıye'yı yqneten merkez sağ ıktıdarların yenıden tek başına ıktıdarı ele geçırmesı anlamına gelıyor 24 Aralık 1995'te sandıktan bınncı partı olarak çıkan Refah'ın hukumetten uzaklaştınlması, çoğu kışıye "şımdılık" bır soluk aldırmıştır, ama, bu aldatıcı bır goruntudur, Merkez sağ ıktıdann, Refah Parttsı'ne ıktıdar yollarını doşemesı tehlıkea yoğundur * ANAPDYP ortaklığına ılışkın somut değerlendırmeyı hukumet programından sonra yapmak daha gerçekçı bır yaklaşımdır, ama, şımdıden soylenebılecek şeyler var Turkıye'nın bugunlere merkez sağ polıtıkalarla geldığı unutulmasın' Guneydoğu'nun yoksulluğu, enflasyonun yapısallaşması, rant ekonomısınden oluşan olumsuz duzenın kurulması. terorun bır yaşam bıçımıne donuşmesı, servet sefalet uçurumu, borçlanarak yaşamanın benımsenmesı, uretımın dışlanması, tuketım toplumuna geçılmesı, koşeyı donme felsefesı, Batı'dakı ekonomık lıberalızm modelının Turkıye'de vahşı kapıtalızme donuşturulmesı demokrasının engellenmesı gıbı satırbaşlarıyla dokumu yapılabılecek ne varsa, merkez sağ ıktıdarların turetımıdır Şenatçı sıyasetın guçlenıp, ulkede bınncı partı nıtelığıne ulaşması da merkez sağ polıtıkalann gunahıdır • Pekı, bu kez merkez sağ koalısyonu ne yapacaktır^ Halktan yana bır reform programına ımza atabılecek mıdır^ Yoksa ulkenın en buyuk partısı konumuna enşmış olan Refah'ın ekmeğınetereyağı mı surecektır'' Sol desteklı merkez sağın, sot muhalefetı de etkısızleştıren koalısyon denemesınde, "ana muhalefet partısı" RP'nın guçlenmesı doğal değıl mıdır 7 Temel sorun şudur Sağ ve sol terımlerı, Turkıye'de Batı'dakınden daha değışık nıtelıkler taşıvor ANAYOL adı venlen merkez sağ koalısyonun asal muhalefetı ve alternatrfı merkez sol mu olacaktır, şenatçı sağ m ı 9 ARADABIR "Gerçek en guçlü argumandır" Sophocles Gende bıraktığımız son on yılda, dunyamızın uğradığı değışım, bıze yenı ve pek çok bılınmezle dolu bır çağın eşığınde olduğumuzun ışaretlennı vermekte Bu çağa gınş surecının çok sancılı geçeceğı ve onumuzdekı yuzyılın en azından ılk çeyreğının, yennden oynayan taşlann yaratacağı sarsıntı ve dengesızlıklenn etkısı ıle uzun surelı bır stabılızasyon arayış donemı olacağı soylenebılır Globalleşme ve teknolojık gelışmeler sonucu sermayenın serbest dolaşımı ve ekonomık lıberalızasyon, ıletışım ve medya alanında yaşanan degışıklıkler, ıkı kutuplu dunyanın parçalanması ve bırden fazla kırtuplu bır dengenın oluşamaması, ulusdevletın etkınlığının azalarak gucun uluslararası kurum ve kuruluşlarca paylaşımı, ırk, mezhep ve dın aynmına dayalı yerel çatışma ve bolunmeler, en gelışmış toplumlarda bıle yefleşık dengelen sarsmakta Balkanlar'da, Ortadoğu'da, Kafkaslar'da ve Karadenız'ın kuzeyınde son yıllarda yaşananlar, bolgemızın, dunyanın en ıstıkrarsız bolgelennden bın olmaya onumuzdekı yıllarda da devam edecegını kanıtlamakta Çevremızde ve dunyada yaşananlar sonucu, gelışmış toplumlar geleceğe yonelık arayış ıçınde onlemler gelıştınrken, gelışmekte olan ulkeler de var guçlerıyle yirmı bınncı yuzyılda ayakta kalabılme savaşı venyorlar Turkıye ıse adeta dunyadan soyutlanmış bır vurdumduymazlık ıçınde geleceğe yonelık polıtıkalar uretmek bır yana sankı gunu kurtarmakta zorlanıyor Gelecekten odunç alınmış değertı zaman harcanıyor Turkıye, 1980'lenn başında gerçekleşen dış borç ertelemesını takıben alınan b\r dızı ekonomık onlem ve ekonomık ve sıyası lıberalızasyona yonelık yasal duzenlemeler sonucu yakaladığı avantajlan ve hızlı ekonomık buyumeyı, seksenlı yıllann son çeyreğınden başlayarak hızla yıtırdı Ekonomık, sosyal ve demokratık alanlardakı kazanımlar ve gelışmekte olan dıger bırçok ulkeye oranla elde edılmeye başlanılan goreîı ustunluk, yennı, son yıllarda endışe verıcı bır genlemeye bıraktı Bunda, seksenlı yıllann başında alınan onlemlenn bazı açılardan yetersız oluşu yanında, son yıllarda ulkemızde her alanda yaşanılan başıbozukluğun ağır etkısı yadsınamaz Bugun Turkıye'nın, gelışmış, yenı sanayıleşen ve gelışmekte olan ulkelerden oluşan genış bıryelpazede geldığı noktayı ozeleştırel bır yaklaşımla ele alırsak.tıcaret ve ış yaşamıyla ılgılı sınıriı bazı gelışmeler dışında, gorunen tablo urkutucudur Ulkemız, anılan ulkeler arastnda gelır dağılımı en bozuk, enflasyonu en yuksek, mıllı gelın çok duşuk, sıyası açıdan ıstıkrarsız ıç banşını sağlayamamış, tum sınır komşularıyla ılışkılen endışe vencı ve uluslararası platformlarda yalnız bır goruntu vermektedır Soaınlara çozum uretebtlmenın yolu o sorunlan doğru teşhıs etmekten geçer Toplumun genış kesımlen, gunluk yaşam kavgası ıçınde kaçmaktan kovalamaya zaman bulamadıklan gıbı karşı karşıya bulunduğumuz sorunlarla ılgılı olarak da sağlıklı bır bılgı ve bılınç duzeyıne de sahıp değıller Turkıye'yı yonetenler arasındakı mucadele ıse daha çok, mevcut ancak yetersız pastanın boluşumu ıçın venlmekte, bunun sureklı ve ıstıkrarlı bır şekılde buyutulebılmesı ıçın kalıcı onlemler bır turtu uygulamaya geçıntememektedır Ulusal polıtıkalar şartlann gereklenne gore revıze edılmedığı ıçın beklenılen çozumlere ulaşılamamaktadır Sıyaset, stratejı tespıtı ve polrtıka oluşturmada cıddı bır boşluk ıçınde olunduğu ızlenımını vermektedır Bu gelışmeler, gelışmekte olan, çağın gereklenne ayak uydurmak ıçın çaba gösteren bır toplumun geçırmekte olduğu sancılara değıl, koku çok daha derınlerde aranması gereken bır çozulmuşluğe ve dağınıklığa ışaret etmektedır Gerçekler, cıddı ve ıhtıyatlı bırtoparlanma donemının başlamasını zorunlu kılmaktadır Kolay ve medyatık çozumlere yonelme, sorunlan ağırtaştıımak ve çozumlen gecıktırmekten başka ışe yaramayacaktır Hıçbır sıhırlı reçete toplum bılıncının gucune ve yaratacağı etkıye sahıp olamaz Çozum, toplumun aydınlanmasında ve bılınçlenmesınde yatmaktadır Sıyasete de gereksınım duyulan dınamızm ve yaklaşımı empoze edecek olanın, toplum olması gereklıdır Topyekun bır bılgı ve ıletışım seferberlığı, toplumun aydın kesımlen ıle ekonomık guce sahıp kesımlenn zorakı de olsa ışbırlığının uygulamaya konulmasırvdan geçmektedır Toplumun bugunku bılgı duzeyıyle goğuslenmesı gereken sorunların altından kalkabılmenın mumkün olamayacağınm, bu koşullar altında hukumetlerce alınabılecek onlemlerle sorunlann kokune ınılemeyeceğının gorulmesı gerekır Yazımızı Robert Henrick'ın bır dortluğu ıle noktalayalım "Gul tomurcuklannı henuz vakıt varken toplayın Ihtıyar zaman uçmaya devam edıyor Bugun gulen aynı çıçek Yann olecek" Çember Daralırken USTUN SANVER Türkiye Hukuk Devleti mi? Prof. Dr. İL HAN ÖZAY W Hukuk Fakültesı aşlığıgörenler"Ba>ramdeğilseyran degil, eniştero beni niye oprii" dıye sorabılırler Evet seyran olmasa da bayram çunku 5 Mart Turkıye de "Hukuk Devleti Gunü". Bu yuzden de ülkemızın hukuk devleti olup olmadığının, bır kez daha sorgııianmasmda yarar var Once 5 Mart tanhını anlatmak ıstersek bu, 1868'de o zamana kadar Osmanlf nın en yuksek yargı kuruluşu olan Meclisi Valayı Ahkamı Adüye'nın ıkıye aynlarak bın bugünkü Yargıtay'ın başlangıcı Drvann Ahkamı Adliye, oburu de Şura>ı Devlet, yanı cumhunyet donemınde sonradan aldığı gunumuzdekı adıyla Danıştav olmak uzere ıkı avn kuruluş halınde çalışmaya başlamalannın yıldonumu Dolayısıyla bu tanhe en yakışan ad, "Hukuk Devleti Gıinü." Istanbul Unıve^sıtesı Hukuk Fakültesı ldare Hukuku ve tlımlen "Enstitusü" de dört yıldan ben, başta Anayasa Mahkemesı ve yuksek yargı kuruluşlan olmak uzere Türkiye Barolar Buüği'nın de katılımıyla bu "gun"ü kutluyor Bu yıl, yme 5 Mart gunü unıversıtede yapılacak kutlamaya, tum anayasal yuksek yargı yerlen ve kuruluşlan başkan, başkanvekılı ve yuksek duzey temsılcı ılt katılacaklar ve hukuk devletının guncel ve evrensel sorunlan bırkez daha dılegetınlecek Aynca, öğleden sonra dayıne"enstitu"nun duzenledığı gunumuzde "hukuk devle B ti" konulu, ızleyenlenn sonılan ıle zengınleşecek bır panel var Bu toplantılarda yapılacak konuşmalar bır yana, acaba "hukuk dev leti'"nın guncel sorunlan nelerdır dıye duşunecek olursak, bunlardan en onemlı ıkısmm kuşkusuz Turkıye'de hukukçunun yetiştınlmesı ve bazen "gün"e katılmavan Hâkimler ve Savcılar Yuksek Kurulu'nun oluşumunun da yaptığı bır çağnşımla ^argmuı bağunsızuğı" olduğu söylenebılır Bu ıkı önemlı sorundan bınncısı, yanı ulkemızde hukukçunun yetiştınlmesınden başlayacak olursak açık ve acı gerçeğı, gazete okuyucusunu kuramlara (teonlere) boğmadan, sadece uç ornekle gözler önune serebılınz Bınncısı lzmır'e ılışkın Ulkenın bu Istanbul'dan sonra ve bır bakıma Ankara'dan bıle daha gelışmış kentının ünıversıtelennde oğretım uyesı sıkıntısı çekıldığı, daha doğrusu tdare Hukuku gıbı bır dersın hâlâ başka bır dalın uzmanı oğretım uyesı tarafından venldığı bılınıyor Dıyarbakır ve oburbazı omeklere değınmek bıle ıstemıyorum Çunku, yalanlanmadığı ıçın doğru kabul ettığım ıkıncı ornek de Erzıncan'a ılışkın Buradakı Hukuk Fakultesı'nın kuruluşunda dekanı bır vetenner hekımdı Son örneğım ıse tdari Yargı Hâkimligi'ne ılışkın Soylendığme gore Adalet Bakanlığı tarafından yapı Ian bır sınavı kazananlardan buyük çoğunluğu açık oğretım mezunlan olmuş Gerçekçı bır bakışla bunlara lıse mezunu desek daha doğnı olur Dılenm bu uç ornek de gende kalmıştır ve bır daha yınelenmez Ama eskılenn bır sozu vardır "Şuyuuvukuundanbete^derler yanı "bo>le bir şeyin \a\ilmasi, gerçek olmasından daha kötü" Yargı bağımsızlığına gelınce, demokratık hukuk devletınde bunun en onemlı guvencesı olması gereken kurulun anayasal adı bıle bır noktayı vurguluyor o da "yargTnın değıl yuksek yargıçlann bır olçude kendı kendını yonetmesı Çunkü bugunku oluşumuyla adı "Yuksek Hâkimler ve Savcılar Kurulu" olsa gerçeğı daha ıyı yansıtacak Nıtekım, 1961 Anayasası yapılırken bu kuruluş ıçtn ömek seçılen Italya'da her duzeydekı yargıç, kendt mensuplan arasından yuksek kuruİa temsılcıler seçerek gönderebılıyor Yargıtay başkanı ıle cumhunyet başsavcısı yasal üye Parlamento da kurula unıversıtelenn hukuk oğretım uyelen ve meslekte on beş yılını doldurmuş avukatlar arasından üye seçmekte Boyle olunca da "yargı"nın gerçekten kendı kendını hem de demokrasi ılkelen uyannca yonetmesı soz konusu Başkanı da, kımılenne gore onursal, fakat anayasanın konuyu duzenleyen 104'uncu maddesıne göre cumhurbaşkanı Ote > andan ">üksek"lık derecesı ne olursa olsun, kurul kararlannın yargı denetımı bağışıklığına sahıp olması gıbı bır sorun dayok Bu ıkı konu ve örneğe bakınca "Türkiye bir hukuk devleti mi" dıye sormanın "hikmeti" anlaşılıyor sanınm Ama her şeye karşın, bugun hukuk devletını bırkez daha ozlemle anmak çok guzel ve bu bayram da hepımıze kutlu olsun TARTIŞMA Sandıktan Çıkanlar ıçın "çağdaş, ozgun,eşit vaşam için ğereklT doğrulan perakende (azar azar) da olsa bulunduran partılerden bın ulkemızde (ıktıdara) ulaşamaz Değıl ıktıdar, bınncı partı bıle olamazlar Bu seçım sonrası gordük kı gelecektekı demokrasi yanşlannda, salt ıkısı grup elemesıne katılabılecekler Ötekıler sıralamada bıle yoklar Anlaşılan kume bıle duşemeyecekler Demekkı, bu partılerde kabul etmemız gereken bır "az"lık var Nedır bu "az" olan şeyler1 "Az" olan şeyler. bazı partılerde azar azar (perakende) olan şeylenn yalnızlığıdır Çağdaşlık, ozgurluk, ılencıhk, devnmcılık, • dürüstluk, çevrecılık, yurtseverlık ve Ataturkçuluk vb gıbı evrensel doğrular bırbınnden aynlamazlar Evet bu doğrulan "toptan" bulundurup ortuşturemeyen partı ler de var Bunlar koyluk yerde kurulmuş perakende satışı bıle olmayan "Süper Market" gıbıler Meta'sı var, alıcısı yok Evrensel doğnılann yalnızlığı evrensel açlığı yaratmaktadır Bu doğrulan ortak platformda butünleştıremezsek, "azlığın" yalnızlığında açlığı yaşamaya devam edeceğız gıbıme gelıyor Burada en buyük ermen, temel gereklılık olan doğnılann bağlayıcılığındakı "dürustlük"tür Herşeyde önce durust, kararlı ve yureklı olmalıyız Ancak o zaman bır şeyler yapabılınz "Ağzma iki tane çakacağım!"la olmuyor bu ışler veya Antıkemalıst ıkıncı cumhunyet yaygaracılığı ıle Evrensel doğrulan, bıreysel doğrulann dayarmacı gucu olan "şahsi mîüive platformuna" değıl, Ulusal Kurtuluş Savaşımızın "örgütlu" oncu gucu olan "Kuvavi Milliye" platformuna taşımalıyız Aksı takdırde evrensel doğrulann değıl bıreysel dayatmacı doğrulann peşıne gıtmış oluruz Bunun yaşama geçmesınde uretebılen, yetebılen beyınlere gereksınım vardır Bu nedenle lıder, böylesı ınsan malzemelen ıle pohtıka yapmalı, kuçuk ve kuçucuk ınsanlan etrafından uzaklaştınnalıdır Sabah akşam partıde yatıp kalkmak partı mısyonerlığı olarak görülmemelı, mısyonerlık duşunsel baglamda bır şeyler üretmektır Çağdaş partı mısyonerlığı, lıdennın hızmetkârlıgını değıl halkının hızmetkârlıgını gerektınr Buçızgıde pohtıka yapılmalıdır Mılletvekıh olmak ıçın değıl, mılletın vekılı olmak ıçın yanşmalıdır Onemlı ermenlerden bın de aynı duşunsellığı taşımasına karşın, partı dışında kalıp partıde hâkım böylesı kuçukluklerden şıkâyet etmektır Bunlan yok edecek olan duşunsellıklenn partıde hâkım kılınması ıçın kesınlıkle partı ıçınde uğraş venlmelıdır Bu baglamda partıye sahıp çıkmak temel gereklılıklenn en onemlısıdır Bu nedenle polıtıkacılan eleştınrken bır şekılde pohtıka yapanlar, bu yapılannı kunımsallaştınnak ıçın eleştırdıklen odaklara katılıp, oralara sahıp çıkmahdır Aksı takdırde, her yer az olanın, kuçuk olanın olur Dahası senden küçukler senı yonetır olur Buradan salt eleştırenlereleştmlenler pohtıka yapsın anlamı çıkanlmamalıdır Herkesın pohtıka yapması bana göre sosyal bır gereklılıktır Seçım sonrasının basınında ıkı haber dıkkatımı çektı Bınncısı, oyunu kullanırken Vehbi Koç'a gazetecıler. "Sandıktan kim çıkar?" dıye sormuşlar, "Ben çıkarun!" dıye yanıt vermış Sankı bugune dek başkası çıkmışçasına Evet sandıktan "Koç"un değıl kendınızın çıkmasını ıstıyorsanız, polıtık surece katılın Ikıncısı de şu "Acıpayam Tutukevi'nde oy kuîlanan 14 tutuklu ve hükümluden 8'iCHP'yeoyvermiş, tzmir Karaburun Turukevi'ndekılerin çoğu iseCHP'yebiride HADEP'e oy kullanmış." Bu ıkıncı haber bende. ıçendekılenn değıl, dışandakılenn tutuklu olduğunu çağnştırdı Işte bu tutukluluğumuzu uzenmızden atmadığımız sürece sandıktan, önce Koç çıkar, sonra çok çıkar Sana sıra gelınceye dek de "Sandıktan" canın TEŞEKKÜR yaşamında Hacettepe Tıp ve Ankara Tıp Fakültesı mensuplan emeğı geçenlenne, Ankara Numune Hastanesı, bayramda dahılıye acıl nobetı tutan doktor ve gorevlılennın gösterdıklen ozven ve ılgıye, sonsuzluğa geçışınde, cenazeye gelerek ve telefon, telgrafla acımızı paylaşan, akraba, dost ve arkadaşlara en denn teşekkurlenmızı ıletınz ORHAN URAL'm Merhum Şukru Ural \e merhume Azıze Ural'ınoğlu EğıtımcıYazar TÜRKAN (URAL) GENÇOĞLU RUHİ GENÇOĞLU Oğretmenlenn oğretmenı Ural ve Gençoğlu Aileleri adına kardeşleri M.RAUFİNAN Şevket Çorbacıoğlu Inş Muh. îhtiraslan Aldıklan Oyu Aşıyor! skı Yunan duşunurlennd en bınsı "Arzunun çeşidi ne olursa olsun, ihtıras durumuna gelince tehlikeHdir" demış Ne zaman demış? Bmlerce yıl once söylemış, ustune basa basa thtıras durumuna gelen arzular, ıstekler, amaçlar tehlıkelı Bınlerce yıl sonra da doğnıluğunu koruyor bu sav Alın ulkemızdekı durumu Çiller, Ydmaz, Erbakan. Başbakan olmazlarsa koalısyon kurmaktan yana olmadıklarını açık ve net bır bıçımde soyledıler Anlaşamadılar "Illaben" dıyorlar Gerek kara kaplı, gerek başka renklı hangı kıtapta var bu dayatma 9 "Ben başbakan olmazsam olmaz." 1 Insaf be Ulkenın şu sıralar ıçınde bulunduğu ıç ve dış sorunlar sızın boyunuzu da çapınızı da aşıyor Aldığınız oylarnekı' Sız uç kışı, kendınızı Turkıye mı sanıyorsunuz 9 Ya da sız olmazsanız, Türkiye olmayacak mı° Batacak mı' Sız olmayın da gorsun mıllet ulkenın batmadığını Koltuk ıhtırası tüm benlıklennı sarmış bır vırus gıbı tkı aydır ulke hukümetsız, bürokrası çalışmıyor Soygun, somuru duzenı almış başını gıdıyor Ucuz ekmek satan fınnlara astronomık cezalar kesılıyor. Çocuklannın karnını doyuracak kadar ekmek almaya parası yetmeyen genç bır kadın, ıkı çocuğu ıle trenın onune atlıyor, seçeneksız Ya kendını satacak karnını doyunnak ıçın çocuklannın ya da bırlıkte olecekler Daha zorunu, ama daha onurlusunu seçıyor kadın olumu Kışın tum pıslığı ıle bındırdığı bır donemde açlık, sefalet. soğuk bır afet gıbı ındığı sırada, bızım lıderlenmız bılmem ne yanşında Ülke batmış, halk açhktan kınlıyor, onlar bunun bılıncınde değıller ya, kendı sofralan eksıksız kunıluyor ya, odalan sıcak ya, sanıyorlar kı herkes öyle Ulke gerçeğını bılmeyen ınsanlardan başbakan olur m u ? Son haberiere göre MesutÇiller galıba artlaşıyor Hadı hayırlısı (190529 2 1996) Onun halkçı eğitim ülküleri; parasız, laık, bılımsel, demokratık eğıtım mucadelemızde yaşıyor EĞITDER ÖES TEM SEN TÜRKİYE EMEKLİ ÖĞRETMENLER DERNEĞİ HASANOĞLAN MEZUNLARI DERNEĞ1 ÇAĞD\Ş LĞİTtM ÖĞRETMEN DUNYASl • Saadettin Malkoç