Katalog

30 MART 1996CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA Eralp Özgen'in uyarısı • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Türkiye Barolar Birliği Başkanı Eralp Özgen, laiklik ilkesinc karşıt dayranışlann arttığını bildirdi. Özgen, İran'ı kastederek, "Biryabancı de\ let. ülkemizde laikliği örtadan kaldırmak için ajanlan aracılığıyla adam öldürme dahil çesitli çalışmalar içine girmiştir" dedi. Hacaloğlu'ndan Ağar açridaması • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)-CHPtstanbul" Milletvekili Algan Hacaloğlu. gazetemizin dünkü sayısında yer alan. Adalct Bakanı Mehmet Ağar'a yönelik sözlerinin yanlış anlaşıldığını bildirdi. Hacaloğlu dün yaptığı açıklamada, Ağâr'la ilgili gözlerinın şu çerçevede oldugunu ifade etti: "Eski bir emniyet genel müdürü olarak Adalet Bakanı olmanu türlü eleştirilere kaynak oldu. Ben olaya farklı bakıyorum. Bunun zararlı birgelişme olacağını Ûüşünüyorum. Türkiye'de insan hakJan ihlalleri var. İnsan haklanni devlet ihlal eder. Büyük böliimüyle güvenlik güçleri ihlal eder. Sizde insan haklannın ihlal edildiği bir Türkiye'de emniyet genel müdürlüğü yaptinız. Şimdi masanın bir tarafındasınız. Masanın iki yanında bulunmanızın bundan böyle Türkiye'de insan haklanna duyarlılığın önünü açacağını. insan haklan ıhlallerine set çekeceğini umuyorum." Menderes'in uçağında arıza • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)- Rehabilitasyon tedavisi olmak için Başbakan Mesut Yılmaz'ın ATA adlı uçağıyla ABD'ye hareket eden Aydın Menderes. uçak basıncının düşmesi nedeniyle Ankara'ya geri döndü. Esenboğa Havalimanı'na indirilen uçaktan alınan Menderes, 15 gündür tedavi gördüğü Bayındir Tıp MtfrkeZı'hegerigermldi. " Dekan, trafik kazası kurbanı • İstanbul Haber Servisi - Avcılar'da önceki gece meydana gelen kazada Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Fen - Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Sevim Buluç (60) hayatını kaybetti. Aynı üniversrtenin Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü Başkanı Yrd. Doç. Dr. Candan Demlioğlu (49) da ağıryaralandı. ADD'den RP'ye tepki • İstanbul Haber Servisi - Atatürkçü Düşünce Derneği (ADD) Bakırköy Şubesi. Silahlı Kuvvetler'in ıbadete yönelik yeni düzenlemeler getiren genelgeye karşı şeriatçı basının gösterdiği tepki ve onu destekleyen RP'li vöneticilerin tutumlannı protesto etti. Adana İHD'nin kapatılması • İstanbul Haber Servisi - İnsan Haklan Derneği tstanbul Şube Başkanı • Ercan Kanar. derneğin Adana şubesinin Adana Valiliği'nin karanyla kapatılmasını "haksız ve keyfi bir karar" olarak değerlendirdi. korsanlar yangıda • İSTANBUL (AA)- Trabzon-Soçi seferini yapmaya hazırlanan Avrasya feribotonu, içindeki yolcu ve fnürettebatla birlikte kaçırarak İstanbul'a getiren ve T 2 saat sonra eylemlerine son veren silahlı 9 kişi hakkında, İstanbul DGM Savcılığı'nca "terör örgütü olusturmak suretiyle eylemlerde bulunmak" saMyla 42 yıla kadar varan hapis cezası istemiyle dava açıldı. Cezaeylerinde açık görüş • VNKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Adalet Balanlığı'na bağlı ceza ve tutukevlerindeki hükümlü ve nıtuklulara. Kurban Bavramı'nda açık görüş yapınlacak. HABERLER Azınlık hükümeti uzlaşmazlıklar nedeniyle çalışamıyor ANAYOL'da huzursuzhıkAJNKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Azın- lık hükümeti kuran ANAP ve DYP. anlas.- mazlıklar nedeniyle henüz icraata başlaya- madı. lOaylıkbaşbakanlığını iyideğerlen- dirmek için "hızlı icraat" yapmayı planla- yan Mesut Vılma/. DYP liden Tansu Çil- ler'le anlaşamayınca, ekonomi yönetimıne ilişkin atamalar ve valiler kararnamesi ki- litlendi. Savunma Sanayi Müsteşarlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü. Merkez Bankası Başkan- lığı.Hazine Müsteşarlığı'navapılacak ata- malar konusundaÇiller'leanlaşamayan Yıl- maz, valiler karamamesinin u ne zaman çt- kacagını bilmediğjni" söyledi. Yılmaz. dev raldığı Çillerekonomisi için "Tek ketimeyle hasta" diyerek koalisyon ortağının mirasına karşı olumsuz görüşle- rini dile getirirken, DYP lideri, Devlet Ba- kanı Ayfer Yılmaz aracılığıyla verdiği ya- nıtta, 5 Nisan Kararlan'nın olumlu sonuç- lar sağladığını iddia etti. İcraatlar uygulamaya konulamadı Mart ayı başında TBMM'den güvenoyu alarak işe başlayan ANAYOL hükümeti. ic- raat programını aradan geçen süreye karşın uygulamaya koyamadt. Mesut Yılmaz'm başbakanlık döneminde. hızlı icraat yap- mayı hedeflemesine karşın. ortağı DYP'nin hükümet dışında kalan lideri Tansu Çil- ler'le temel noktalarda uzlaşma sağlaya- 'KOİay Olmuyor' Yılmaz, 10 aylık başbakanlığının ılk haîtalarında. başta ekonomi olmak üzere, birçok alanda somut adım atamadı. Ekonomi yönetimıne yapılacak atamalar ve valiler kararnamesinde ortaya çıkan sıkıntı aşılamadı. Valiler karamamesinin ne zaman çıkacağını bilmediğini söyleyen Yılmaz. "Uzlaşma kolay olmuyor. Ama, bunu da aşacağız" dedi. mayıncaönemli atamalaryapılamadı. Mer- kez Bankası. Hazine Müsteşarlığı. Savun- ma Sanayi Müsteşarlığı. Emniyet Genel Müdürlüğü \e İstanbul Valiliği gibı çoksa- yıda önemlı kuruluş vckâletle yönctıliyor. Koalisyonu kıırmalanna karşın. karşılıklı gü- ven bunalımını aşamayan ortaklar. atama- lar konusunda anlaştıklan devlet kuruluş- lan için de kısa süre sonra anlaşmazlığa düşmeye başladılar. ANAP'ın Savunma Sanayi Müsteşarh- ğı'na getirmeyı planladığı Vahit Erdem. Tansu Cillertarafından vetoedilirken. Lm- niyet Genel Müdürlüğü için üzerinde anla- şılan Kemal ViazKioğlu için de anlaşmazlık çıktı. Vahlerin yiizde 90 ını değıştirmey ı plan- layan, ancak ortaklar arasındaki anlaşmaz- lığın yanı sıra Cumhurbaşkanı Süleyman De- mirel'in uyarısıyla da karşılaşanANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz, Rize'de ga- zetecilere açıklama yaparken, valiler ka- ramamesinin ne zaman çıkacağına ilişkin soruya, u Bendebilmivorum" vanıtmı ver- di. Yılmaz, "SorunlarDYP'denmikaynak- lanrvor" sorusuna da "Sorun koalisvondan kaynaklanıyor. l zlaşma her zaman kolay ol- muyor. Ama eminim ki bunu aşacağız** dı- yc karşılık \erdı. DYP Genel Başkan Yardımcısı İsmail Köse de dün düzenledığı basııı toplantısın- da. bürokrat atamalanndaki sıkıntılann bir an önce uzlaşmayla çivümleneceğini um- duğunu soy ledi. DYP ve ANAP arasında her- hangi bırsürtüşme yaşanmadığını savunan kösc. üst düzey bürokrat atamalanyla ilgı- li birsorına, "Bürokrattayinleribiranön- ce uzlaşma>laçö/ülür" vanıtını vcrdi. Kö- se. şunlan söyledi: "Atamalar konusunda- ki sorunlan 1980 öncesinde olduğu fjibi son- rasında da vaşadık. Karklı partilerden olma- mız sıkıntıiara neden olmuştur. Bir kişinin vekâleten bulunduğu verde,dev letin dev am- lılığı için asaleten bulunuvormuş gibi çalış^ mahdır. Bün>krasinin süratle hayata geçiril- mesi gerekivor." Türk Telekom AŞ'nın hisselerinin halka satışını içeren yasa lasansı Bakanlar Kuru- lu'nda öncc ımzaya açıldı. Anayasa Mah- kemcî>i'nin gcrekçeli karannın beklenmeme- si ve karar çıktığında Meclis komisyonla- nndave Genel Kurul'dadeğiştirilmesiplan- landı. Ancak. hükümet bu konuda da "hızlı ic- raat'* yapanıadı ve tasanyı gerekçeli karar çıkınca\a kadar bekletmeyi kararlaştırdı. Hükümete "çekimserdestek*" veren DSP'nin de pek çok konuda onayını almak zorunda olan ANAYOL hükümeti. parlamentoda uz- laşma aramak zorunluluğunu sosyal güven- lik hizmetlerininözelleştirilmesı hedefinden vazgeçilmesi, OH AL ile Çekıç Güç'ün Tür- kıye'deki görev süresinin uzatılması konulannda yaşadı. Atamalar Başbakan Yılmaz. Interstar Televizyo- nu'nda yaptığı konuşmada. ortağı DYP ile hangi atamalar konusunda anlaştıklanna ilişkin birsoru üzerine. DYP Genel Başka- nı Tansu Çiller'in. belli yerlere yapılacak ata- malara çok öncm verdiğini vediğeratama- lan da buna endekslediğini söyledi. Çil- lcr'lc pazartesı günü biraraya gelecekleri- ni belirten Yılmaz şunlan söyledi: **Sanıvorum bugiine kadar 14-15 tane atama kararnamesi sonuçlandınldı. Şu an- da bekleven 100-150 kadar atama var. Sa- yin Çiller belli verlere vapılacak atamalara çok önem verivor ve diğer biitün atamalan buna endekslivor. Kamuoyuna da yansıyan, Merkez Bankası konusunda. Emniyet Ge- nel Müdürlüğü konusunda eğer bir uzlaş- maya vanrsak zannedivoruın hepsini birden sonuçlandınna imkânı olacak. Pa/artesi gü- nü Sayın ÇillerTe bir araya gelecegiz.** Rize'de konuşan Başbakan Mesut Yılmaz, DYP1i muhaliflere mesaj verdi 'Çifler'in gîtmesi bizi etkflemez' • ANAP lideri ve Başbakan Mesut Yılmaz seçim bölgesi Rize'ye yaptığı ziyaret ANAYOL'u, orduyu, DYP muhaliflerini değerlendirdi. Merkez sağda zorlamayla birlik olamayacağını söyleyen Yılmaz. ordu-RP tartışmasına da değindi. Başbakan, "Ordu, milletin değerlerine saygıhdır ve saygılı olmak zorundadır" dedi. BÜLENT SARJOĞLll / ÖMER ŞAN RİZE - Başbakan Mesut \ ılmay. DYP'de Hüsamettin Cindoruk'un öndcrliğini yaptığı muhalif hareketin Genel Başkan Tansu Çiller'i devirmesinin. koalisyonu etkilemeyeceğini söyledi. RP'nın orduyu yıpratmaya ve siyasi polemik içine çekmcyc çalıştığını ima eden Yılmaz. kışlalardaki ibadct uygulamalan için dc "Ordu, millerimi/in değerlerine say^lıdır ve saygılı olmak zonındadır" değerlendirmesini yaptı Yılmaz. berabennde bazı bakan, milletvekili ve basın men\upları\ la seçim bölgesi olan Rize'ye yaptığı ziyaret sırasında, Dedeman Oteli'nin açılışını yaptı. Yılmaz. basın mensuplarıyla gerçekleştirdiği sohbet toplantısında. Sarp Sınır KapiM'nın açılmasıyla Karadeni?'in doğal bir turizm trafiğine kav uşluûunu söyledi. üaşbakan Mesut Yılmaz>D\ P"li muhaliflerin Çiller'i devirmesi durumunda. bundan hükümetin nasıl etkileneceğini*' soran bir gazetecıye. "O konuda klasik bir cevap l 9 b Aıl»lV» . l ı -.1. • «IV ı " J < - • ı t m i ' P İ t - T l Başbakan Yılmaz Rize'de ANAP lideri Mesut Yılmay- Başbakan olduktan sonra ilk kez geldiği memleketi Ri/e'de büyük ilgiyle karşılandı. Mesut Yılmaz kendisini karşılamava gelen minik folklorcularia haüra fotoğrafı çektirdi. (Fotoğraf: AA) İçişleri Bakanı Ülkü Güney, PKK'nin dini kesimlere yöneldiğini söyledi 'Kürtçeyayuı konusundaçahşiyoruz'AMKARA(Cumhuriyet Bürosu)-İçişleri Ba- kanı Ülkü Güney, MED TV'den PKKnin yap- tığı yayınlann kendilerini son derece rahatsız et- tiğini belirterek. bunun önüne geçilmesi için Tür- kiye'de de Kürtçe yayın yapılması konusunda çalışmalar yapıldığını bildirdi. Güney, dün fçişleri Bakanlığı ve bağlı kuru- luşlannın TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda- ki bütçe görüşmeleri sırasında yaptığı konuşma- da. dev letin Kürt yurttaşlanyla hiçbir sorununun bulunmadığını. asil sorunun terör örgütü PKK ile oldugunu bildirdi. Güney, PKK'nin. Islami kesime yönelmeye baş- ladığını kaydetti. PKK'nin son zamanlarda Kür- distan Islami hareketi vasıtasıyla dini çevrelere yöneldiğinı belirten Güney, "Kendisine tepki olarak gelişen ve Kürt potansiyelini İslami bir künlikte sergilemek isteven Hizbullah'ı aşamav an terör örgütü PKK, Marksist-Leninist mantığın- da değişiklikler yaparak İslami fenomenler kul- lannıaya başladı**dedı. Güney. güvenlik kuvvet- lerinin 1995 yılı içinde bölücü terör örgütüne karşı yaptığı operasyonlarda 3 bin 7 teröristin öl- dürüldüğünü. 1 15 teröristin yaralandığını, 10 bin 40 militan vesempatizanınsağ olarak elege- çırildiğını bildirdi. Güney. 1995 yılı içinde ülke genelinde 4 bin 561 terör nitelikli olayda subav. astsubay. polis. erbaş. er ve gecici köy korucu- su olmak üzere toplam 708 şehit verildiğini. bu süre içinde 1.645 kişinin de yaralandığını anlat- tı. PKK'nin önce Ingiltere'den, şimdi de Isviçre'den uyduaracılığıyla yayın yaptığını kaydeden Gü- ney. "Biz bu ülkelere sık sık uyanlar yapıyoruz. Ancak sonuç alamıyoru/. Çünkü uluslararası an- laşmalar bir yere kadar gidiyor. bir yerden son- ra nkanıyor. Bu konuda ciddi çalışmalar içinde- y iz. Gerektiğinde GAP'tan da Kürtçe yayın ya- pılması konusunda çalışmalar yapıyoruz" dedi. Öğrencı eylemlerine de değinen Güney, Tür- kiye'de bir harç sorunu olmadığını, bunun belir- lı örgütler tarafından kasıtlı olarak kullanıldığı- nıönesürdü. Türkiye'de toplam I mily r on400ci- vannda yükseköğrenim gören genç bulunduğu- nu anımsatan Güney, bu öğrencilerden yalnızca 2 bin 500 - 3 bin öğrencinin eylemlere katıldığı- nı belirtti. Güney, öğrencilerin dövülmesini asla onaylamadrğını vurguladı. Cörüsmeler erken bitirildi Meclfe'te 'cuma namazı' tarüşması .-VNKARA (Cumhuriyet Bürosu)-TBMM de İçişle- ri Bakanlığı ve bağlı kuru- luşlann bütçe görüşmelen sırasında "cuma namazı" içinaraverilmesi.komisyon üyeleri arasında sert tartış- malara neden oldu. Komisyon Başkanı ANAP Samşun Milletveldli Bilte- kin Özdemir'in "cuma na- mazı'' nedeniyle görüşmele- re 1 saat önce ara vermesı- ne, CHP İstanbul Milletve- kili Algan Hacaloğlu ve Er- zincan Milletvekili Musta- fa Yıldız ile DSP Ankara Milletvekili Hikmet Uluğ- baykarşı çıktılar. Bunun üze- rine CHP ve DSP'li komis- yon üyeleri ile RP ve DYP'li üyelerarasında tartışma çık- tı. Hacaloğlu. görüşmelere erken ara verilmesinin yan- lış oldugunu belirterek "Biz kimsenin namaz kılmasuıa karşı değiliz. İsteyen gider, namazını kılar. Ama. bura- sı Meclis. Medis çansı aJtın- da buyapılmaz ki" sözleriy- le tepkisini dile getirdi. Bütçe görüşmelerine za- ten yanm saat geç başlandı- ğına dikkat çeken Hacaloğ- lu. görüşmelenn düzensiz \e zamanında yapılmaması yüzünden kamu görevlileri- nin değerli mesailerinin bo- şa harcanmış oldugunu an- lattı. DSP'li Llugbay ile CHP'li Yıldız da cuma na- mazı yüzünden bütçe göriiş- melerine ara verilmesinin, Meclis Içtüzüğü'ne de ay- kın oldugunu belirterek bu davranışın bundan sonra Meclis'te "teamül-gelenek" halinegelebıleceğini. bunun da çok sakıncalı olabilece- ğini v urguladılar. vereyim. DYP, kendi yönetimini kendi beliıier. Yonım yapmam yanlış olur. DYP, yönetimini değiştirirse ve yeni yönetim de hükümeti sürdürmek isterse bu. koalisyonu etkilemez" yanıtmı verdı. ANAP ve DYP bırlikteliğinin parti yönctimlerinın ıradesıne değil. olayların gelişimine bağlı oldugunu kaydeden Yılmaz. uzun dönemde sorunlann aşılabılmcsi durumunda. bu sürecin kendiliğınden ışieyeceğinc dikkat çekerek "Bu bizim /orlamamt/la olmaz** dedi. Jandarma Genel Komutanlığı'nın kışlalarda ibadet uygulamalanna düzenleme getiren genelgesi üzenne ordu ile RP arasında yaşanan gerginlik konusunda Ankara"da degerlendirme yapmamaya özen gösJeren Başbakan Mesut Yılmaz. dün bu konudaki soruya şu yanıtı ' v erdi. "Türkiye'de ordu ve millet, birbirine yabancı kurumlar nircliğinde değildir. Türk milleti. bir ordu milk'ttir. Milletimi/jn değerlerine saygıhdır ve saygılı olmak /orundadır. Siyasi partiler, silahlı kuvvetleri y ıpratacak her beyandan kaçınmak zorundadır. Ba/ı RP'lilerin yanlış beyanlan, aynı parti yetkililerince düzeltildi. Orduyu siyasi polemik için yıpratmak, kimseye yarar jjetirmez. Ordu, siyasetin dışında tutulması gereken bir kurumdur. Orduyu siyasi polemik içine çekme gayretleri vardır." Yılmaz. RP Genel Başkanı Necmettin Erbakan'ın. "siyasi komplo" suçlamasına. "Bana çok komplo atfedilmiştir. Ben hayatunda hiç komplo yapmadım. Bu da onlardan birisidir" karşılığını verdi. Yılmaz, Rize gezisinde yanında bulunan işadamt kardeşi Turgut Yılmaz'm, hükümeti doğrudan ilgilendiren konularda etkin olduğuna ilişkin iddialan da alaycı bir tavırla yalanladı. Mesut Yılmaz. "Bu, Sabah'ın uydurması. Öyle bir olay yok. Nereden uyduruyoıiar bilemiyorum*' dedi. Tüm partilerin Rize örgütlerini ziyaret eden ve Sarp Sınır Kapısı'nı denetleyen Başbakan. kentte düzenlenen mitingde yurrtaşlara hitap etti. CHP'li Adnan Keskin, ordu-RP tartışmasında hükümeti suçladı 'İktidar orduyu yalnız bıraktı' İstanbul Haber Servisi - CHP Genel Sekreteri Adnan Keskin. ordu ile RP arasında yaşanan gerginlik karşısında iktidarerki ile Milli Savunma Bakanlığı'nın "edilgen" birtavır scrgilediğini önc sürdü. Keskin. "İktidar erki, edilgen davranarak olayı görmemezlikten geldi. Milli Sav unma Bakanlığı ise yumuşak bir üslupla adeta plasrik bir top gibi ne dediği belli olmayan bir tavu"ortaya koydu" dedi. CHP'de son günlerde parti içinde yaşanan tartışmalara nokta koymak isteyen Keskin. "Parti içinde tartışma yaratacak, parti içi demokrasi adı altında tahribatlar yapacak kişilere hoşgörii gösterilemeyeceği" uyansında bulundu. Adnan Keskin. CHP İstanbul Milletvekili Mehmet Sevigen ve CHP tl Başkanı Mehmet Ali Ozpolat ile birlikte dün il merke/inde basın toplantısı düzenledi. Son aylarda yaşanan öğrenci olaylannın Türkiye toplumunun yaşadığı sorunların bir parçasi oldugunu behrtcn Keskin. şunlan söyledi: "Bu huzursuzluğun arkasında 24 Ocak 1980 tarihinden beri uygulanan ekonomik kararların da etkisi var. Türkiye bu tarihte başlayan ekonomik kararlaıia üretim ekseninden rant eksenine dönmüştür. Devlet. temel hizmet alanlanndan elini çekmiş, bu alan, , varlıklılann yarariandığj bir yere dönüşmüştür." Dinset dokulu siyaset DSP destekli ANAYOL hükümetinin programının 1980 yılından ben uygulanan bu kararlann sürdürüleceği konusunda ipuçlan verdiğini savunan Keskin. sözlerini şöyle sürdürdü "Eğitim, sağlık ve sosyal güvenlik sistcmindc yapılması düşünülen özelleştirme. hükümetin gelecekteki politikaları konusunda ciddi ipuçlan vermiştir. Bu hükümetin Türkiye'nin sorunlarına yeni bir çii/üm getirmeyeceği görülmüştür." RP ile ordu arasında yaşanan gerginlığe de değinen Keskin, "dinsel dokulu bir siyaset anlayışının" Türk siyasi yaşamına sokulmaya çalışıldığını öne sürdü. RP'nin cumhuriyetin tüm kurumlanna saldırdığını belirten Keskin, şunlan dedi: "Bu tavnnı son günlerde orduya da sıçratrı. Ordu üzerinde kuşatmaya girişti. İktidar erki, bu tehlikeli siyasi yaklaşım karşısında edilgen. durumu görmezlikten gelen bir siyasi tavır gösterdi. Bu üslup da ordu ile bu partiyi karşı karşıya getirdi. Milli Savunma Bakanlığı ise yumuşak bir tavıria ne dediği belirsiz bir biçimde lastik bir top gibi bu konudaki iddialan görmezlikten gelnıişrir. Kendi malvarlığının. Mercümek olayının hesabını veremeyen bu parti, siyaset arenasında etkin bir rol oynamıştır. Bu dıırum. iktidar yumuşak, etkisi/ bir tavır sergilediği için ortaya çıkmıştır." POLİTİKA GUNLÜGÜ HİKMET ÇETİNKAYA 'Bir Arpa Boyu../ 1976 kışıydı. Lıce kar altındaydı... Uzun boylu, ak sakallı bir ihtiyar, gözlerimizin içine baka baka konuştu: "Toprak olmayınca bqgım, iş deyok, aş dayok..." O yaşlı Licelinin bakışlarını yirmi yıl sonra bir eski albümden bulup çıkarabilirim. Malabadi Köprüsü'nde gördüğüm sarı saçlı, çilli yüzlü, mavi gözlü çocuğun sözlerini bugün bile anımsıyorum: "Ben okumak istiyorum agabey..." Cumhuriyet'in Genel Yayın Yönetmeni Orhan Erinç'in 'Bir Arpa Boyu' adlı kitabı (Çağdaş Yayınla- rı, Yerebatan Cad. Salkımsöğüt Sokak. No: 9/B Ca- ğaloğlu/istanbul). beni yıllar öncesine götürdü. Sa- son'dan Harran Ovası'na, Bitlis'ten Bingöl'e, Van'dan Hakkâri'ye doğru yol aldırdı... Orhan'ı 30 yıldır tanırım. Tamdığım ender 'gerçek' gazetecilerden birisidir. Yıllarca yazıişleri müdürüm ol- du. 1991 sonrası tam dört yıldır Cumhuriyet'in 'ya- zarlar katı' olarak bilinen terasında odalarımız yan yanadır. Biz Orhan'la hem dost hem arkadaş hem de kapıyoldaşıyız... Orhan'ın 'BirArpa Boyu' adlı kitabını bir solukta oku- dum. Akıcı bir dille 'dün'\e 'bugün'ü 'bir anı olarak' değil betgesel birfılm gibi önümüze seriyor, Türkiye'nin çarpıklığını 'fotoğraf kareleri' gibi ortaya koyuyor. Orhan 'toprak ve insanı' anlatırken şöyle diyor: "Sultan Cem ile Beyazıt arasındaki kavga bir taht kavgasıdır, ama bu aslında bir toprak kavgasıdır..." Öyküyü uzun uzun anlatıyor Orhan Erinç... 1937'lerden 1963'lere, 1971'leregidiyoruz... Şükrü Saracoğlu ndan Recep Peker'e, Adnan Menderes ten İsmet İnönü'ye, Suat Hayri Ürgüp- lü'den Süleyman Demirel e dek hepsinden 'toprak öyküleri' dinliyoruz... Orhan, Türkiye Cumhuriyeti'nin başbakanlarından Şükrü Saracoğlu dönemine ilişkin şunlan yazıyor ki- tabında: "Saracoğlu 5 Ağustos 1942'de Meclis'e sunduğu programda; Köylüyü topraksız, toprağı da köylüsüz bırakmayacağız. Ve yavaş yavaş toprağı, sanatı ve tekniği sadece bilginin emrine geçireceğiz' demiştir. Saracoğlu, ıkincı defa başbakanlığa getıhlişinden sonra, 17 Mart 1943 'te sunduğu programda da ko- nuya şöyle değinmiştir: "Ziraatsahasında bizı dört gözle bekleyen en esas- lı kanun, köylüyü toprak sahibı yapacak kanundur. Bu Meclis 'in bu işi behemehal halledeceğine kani oldu- ğumuz gibi, bu işın hallinden birkaç sene sonra da Türk yurdunun her köşesinin ileri insanlaryuvası ha- Hni alacağına emıniz." Sözler böyledir de bir türlü gerçekleşmez. Orhan, kitabında 17 hükümetin de köylüyü toprak sahibi ya- pamadığını anlatıyor... * • • Orhan'ın kitabında bir Sülün Osman bölümü var ki 'gazetecılik belgeseli' diyebilıriz... Ben o bölümü aktarmayacağım. Ama ünlü tiyatro sanatçısı ismail Dümbüllü yle yaptığı röportajdan bir bölümü aktaracağım. Orhan, Dümbüllü'yle bir röportaj yapıyor. Ünlü sa- natçı başından geçen ilginç bir olayı şöyle anlatıyor Orhan'a: "Enteresan bir hatıranı anlat dedin de aklıma gel- di bilader. Şehzadebaşı'nda Turan Tiyatrosu'nun yanındaki Yavrvı 'nun kahvesinde oturuyoruz. Derken efendim kehiferii bir bey girdi içeri. Kahveciye: 'Naşıt Bey'le Dümbüllü İsmail Bey neredeler' diye sordu. Gösterdiler. Yanıma geldi. Kayınpederine 'Selamün kavlen' nüzul isabet et- miş. Doktoriar 'Gülmeye ihtiyacı var. gülerse açılır' de- mişler. Adam da bizı götürüp, kayınpedehni güldü- rüp lyileştırmek istermiş. Naşit Bey, ben, Ruşen Hakkı Bey, Rrfk» Bey kalktık gittik. Adamı bir el ara- basıyla odaya getirdiler. Değil oyun seyredecek, du- racak halıyok. Başladık oyuna. Yapmadığımız kalma- dı. Adam gülmez. 'Yahu biz buraya adamı güldürmek için geldik. Gülmeden nasıl gideriz' diye aldı mı bizi birkorku. Başka çare yok. Yagüldüreceğızyadage- tirenden dayak yiyeceğiz. Baktık başka çare yok. Na- şit'le yuvarlana yuvariana yanına gidip boynuna sa- nldık. 'Ah efendi hazretleri. Gül, yoksa bize fenalık gel- di' diye başladık konuşmaya. Adam, durdu durdu da 'puuuuuf diye patlamadı mı sonunda. Gülmesine güldü, ama nüzulü açıldı mı açılmadı mı öğreneme- dik." • • • Bu haftaki kitap önerilerimiz: İlhan Selçuk, Ziverbey Köşkü (Çağdaş Yayınları); Turan Dursun 'Müslümanlık ve Nurculuk' (Kaynak Yayınları); Çetin Yetkin '13 Yazar Üzerine Notlar' (Ümit Yayıncılık); M. Şehmus Güzel 'Türkiye'de Işçi Hareketi' (Kaynak Yayınları): Ferit Edgü Doğu Oy- küleri' (Yapı Kredi Yayınlan): Mihail Şolohov 'Mavi Boz- kır' (Miiliyet Yayınlan, Türkçesı Ülkü Tamer); Emin Ka- raca 'Eski Tüfeklerin Sonbahan' (Toplumsal Dönü- şüm Yayınları); Jane Austen 'Kül ve Ateş'; Bahriye Uçok 'İslamdan Dönenler ve Yalancı Peygamberler' (Cem Yayınları); Baskın Oran 'Kalkık Horoz' (Bilgi Ya- yınevi). Internet: http: // www.planet.com.tr/Xn E maiJ: Hikmet Cetinkaya m Planet.com. TR 0KUMAN1ZGEREKİYOR! Şeriatçı Basının Öntenemeyen Yükselişı, Milli Eğitimde İdeolojık Örgütlenmeler, Suudı Sermayesi, Sivas Katlıamının Ardında Yatan Gerçek 250.000 TL. (KDV Dahıl) Çağ Pazarlama KŞ. Yerebatan Caddesı Satkımsoğut Sokak No. 9/B Cağaloğkı İstanbul Tel.514 01 96/95