Katalog

, 30 OCAK 1996 SALI • • • • CUMHURİYET SAYFA HABERLERIN DEVAMI 19 rumla niçin yeniden işbirliğine gidiliyor? 4 Petrol işleriyle uğraşıp zarar etmek çok güç bir olay. Ancak özel olarak zarar etmek istenirse bu başarılabilir. TPAO. elde ettiği hakkı kullanırken niçin, "Yanıma Shel/'ide verin "gibi bir başvuruda bulunuyor? Bu soruların muhatabı doğal olarak Shell, TPAO ve PİGM. Dün üç kurumu da aradım. Shell'de sorulanmızı alıp yetkililere veren ve birkaç hafta sonra yanıtı bize ulaştıran Halkla Ilişkiler Müdürü Yusuf Güleryüz için, "Şu anda yoğunlar, biz sizi arayaltm " dediler. TPAO Genel Müdürü Sıtk/ Sancar'ı iki kez aradım. Yanıt bekliyoruz. PİG Müdürü Ahmet Akçael'in yurtdışında olduğunu yazının başında aktarmıştım. Yerine vekâlet ealen Güven Mumcu, "Ben daha çok akaryakıt işleriyle uğraşıyorum. Konuyu araştmp sizi arayayım" dedi. Bir uzman kendisi adına aradı, ama konunun muhatabı değildi. Anlaşılan, sözünü ettiğimiz kurumlarda sondaj çalışması yapıp yetkili aramak gerekiyor. Sayın yetkiiiler, niçin aramıyorsunuz? Yoksa ben cüzzamlı mıyım? Prof. Türkan Saylan'a gidip yardım mı dilesem, ne yapsam? Yoksa ben. topraklanmız üzerinde neler oluyor diye sormakla vatana ihanet mi ediyorum? Yoksa, TPAO yetkililerini ararken hata mı yapıyorum? Evet, bu olabilir. Tamam, birdahaki sefere, "Shell'den arıyorum" diyeceğım... asker çıkanlmadı" dediğı ögrenildi. Yunan basın organlan da kayalıga çıkanların Yunan askeri degıl. Antenna televızvonunun muhabırlen olduğunu ıddıa ettiler. Baykal. notayı Yunan Büyükelçısi'ne verdıkten sonra gazetecilere yaptığı açıklamada. Türkiye'nin haklannı korumasını bıldıgını vurgulayarak "Biz Kardak kayalıklannın Türk egemenlik alanı içinde olduğunu düşiiniivoruz. Bunu da \unan tarafına ilettik. Ege'deki dunımu dü/enle>en iki belge var. Biri Lozan. diğeri de 1947 Paris Antlaşması. Her iki anüaşma da Kardak ile ilgili \ unanistan'a hak veren, dolaylı va da dolavsız bir düzenleme getirmiyor. Yunanistan'ın bu kavalıklara yönelik iddialannın hukuki temeü yok" dedı. "Kardak kayaiıkianna sorunu, bir anlık emrivaki ile çözülemey ecek kadar ciddi boyuttadır" diyen Baykal. Yunanıstan'ı müzakere masasına çagırdıklarını kavdederek. "Türkiye, bu konuda yaratilan her türlü oldu bifîivi. kararhükla sonuna kadar reddecektir. Bütün olanaklannıa/la. oluşturulmak istenen oldu bittilere karşı haklanmı/ı sonuna kadar koruyacagu" açıklamabinı yaptı. ^Yıınanistan'ın kayahk oyunu • Yunanistan, Kardak kayalıkJan bunalımında BM ' Deniz Hukuku Sözleşmesi'ni kullanıyor. Kardak sorununun benzeri Çin Denizi'nde Spratly adacıklan ile yaşanıvor. . LALE SARIİBRAHİMOĞLU ANKARA Yunanistan' ın. . Ege'de hak iddialanm genişletmek amacıyla ıssız kaya parçaiannı dahi iskâna açma girişimlerınde, 1982 tarihlı Bir!eşmişiVfilletler(BM)De niz Hukuku Sözleşmesi'nige rekçe gösterdiği kaydedildi. Ancak sözleşmenın, "meskun (verleşime açık) adacıkJarla" ilgili denizde egemenlik haklannın statüsünü belirlediği. • Yunanistan ın ise meskun ol. mayan alanlan da iskâna açmaya çalıştığına dikkat çekildi.' Cumhuriyet'e biigi veren diplomatik kaynaklar, adalarm devletler hukuku ve ulus1 f lararası anlajmalara göre statülerinin daha belirgm olma'sma karşın kayalıklarla ilgili genel bir hukuki statünün olmadığına işaret ettiler. Aynı ' kaynaklar. hukuki açıdan kayalıklann yanı sıra adacıklann da statüsunün çok net ol' madığını.bunedenle sorunun çözümünün müzakerelerde 'yattığını v urguladılar. Ancak 1 Yunanıstan'ın. kendisinin so' run olarak görmediği Ege'dekı tüm anlaşmazlık konulannın masaya yatırılabileceği endışesiyle. kayalıklann mülkiyetı konusunda bir müzake reye yanaşmasınm zor olduğuna dikkat çekıldi. • Dışişlen Bakanlığı Sözcüsü Büyükelçı Ömer Akbel de • dün düzenledığı basın toplantısında, iki ülke arasında kaya• lıklann statüsü konusunda bir anlaşmazlık bulunduğunun belirgin olduğuna işaret ederek "Nitekim Yunanistan hükumeti de an laş mazlığın bilinci içinde, 19501953 yıllan arasında Türk hükümeti nezdinde girişimde bufunarak. bu konulann aydınlıga kavuşması için görüşme istemiş, ancak daha sonra müzakerelerden kaçmı$ö""anımsatnıasını yaptı. Türkıye. kayalıklann statüsunün belirgin olmamasına karşın. uluslararası hukuka göre. Ege'de iki ülke kıyılarına uzakhgı 12 mılden az olan bölgelerde mev cut ıssız kayalıklann, yakın ülkenin egemenligine bırakıldıgı görüşünü dilegetiriyor. Türkiye. Osmanlı döneminden kalma tapularda Kardak kayalıgının kendisı üzerinde görüldüğünü belırtiyor. Bu sorunun temelinde. iki ülke arasında Ege Denızı 'nde 6 mıl olarak kabul edılen karasulannın. adalarla ilgili olarak sınırlandınlmasının henüz yapılmamış olmasının yattığı belirtilıyor. Kardak sorununun bir benzerınin de Çin Denızı 'ndeki Spartly adacıklannın mülkiyeti konusunda yaşandığını belirten diplomatik kaynaklar. Fılipınler, Vietnam, Çin ve Endonezya'nın adacıklar üzerinde hak iddia ettiklerini anımsattılar. Uluslararası deniz trafigi açısmdan önemli bir yol üzennde bulunan Spartlv sorununun çözümü için son olarak devreye Asya ülkelerinin kuruluşu olan ÂSEAN girdı. Çın'in. Türkiye ile Yunanistan arasında 1994 yılında 12 mıl tartışması nedenıyle krize neden olan BM Deniz Hukuku Sözleşmesi'ni gerekçegöstererek. Spartly üzerinde hak iddıa ettigı belirtildi. Kayalık bunalımı. 25 aralıkta "FigenAkat"adlı teknenin Bodrumdan yaklaşık 4 mil uzaklıktakı Kardak (fmıa) kayalıklanna oturmasıyla yaşandı. Sorunun temelinde. Yunanistan Ege Bakanhğfnın 1995 Kasım ayında yayımladıgı bir genelge yatıyor. Bakanlığı genelgesi. "Yunanistan'a ait olduğu öne sürülen kayalık \e adacıklarda çevre koşullarının incelenmesi, turizme elverişli hale getirilmesi \e kalkındınlması" projelerinın başlatılmasını öngörüyor. Bu genelge üzerine harekete geçen Ankara. Ege Denızi'nde toprak sayımını öngören genış çaplı bir çalışma başlattı. Yunanıstan'ın. bu geneigeyle bır yandan kendısinden uzak adalardakı sorunlan çözmeyi amaçladıgı. diğer yandan da Ege'de hak iddialanm genışletmeyi planladıgına dikkat çekiliyor G Ü N D E M MUSTAFA BALBAY • Baştarafı 1. Sayfada Shell de "ciddiyet" yerine "faaliyet"\ yeğlemiş. Yeğlemiş, bakaJım ne yeğlemiş? Öncebiranımsatmayapalım. Shell'in Diyarbakır ve yöresindeki içme suyu kaynaklarını tehdit ettiğini birkaç kez vurgulamıştık. Shell yetkililerinin yanıtlarını da özetlemiş, petrol mühendislerinin bunu çok yetersiz bulduğuna dikkat çekmiştik. Shell, geçen ağustos ayında bölgede bir araştırma yaptırmış. Sonuç felaket. Shell Araştırma Grubu'nun yaptığı bu çalışmanın altjna A.M. Michels, R.S. Djojsoeparto, R.B. Mattem ve P.B van der Weg imza atmış. 670.15.620 kodlu, toplam 62 sayfalık raporun üzerinde "gizli" kaydı var. Bu raporun içindeki gizleri bir başka yazıda aktaralım. Şimdi konunun güncel yanma geçelim. 27 Ocak 1996 Cumartesi günü 22536 sayılı Resmi Gazete'nin 8285. sayfalannda iki karar yayımlandı. Birincis/ni aktaralım: Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) PlGM'den arama ruhsatnamesi istiyor ve veriliyor. 4007 no'lu karara göre TPAO'ya Adıyaman bölgesinde 31 bin 724 hektartık alan veriliyor. TPAO başvuruyu 19.10.1995 tarihinde yapmış. Karar Resmi Gazete'de yayımlandığı gün bu kurumumuzun bir adet daha petrol arama ruhsatnamesi oldu. Ne kadar güzel. Ülkemiz toprakları • Baştarafı 1. Sayfada Tansu ÇilJer. NATO Konseyi ve Birleşmiş Milletler nezdinde konunun ele alınabilece|ini belirtirken Dışişleri Bakanı DenizBa>kal, "Türkiye, her alanda, fıer türlü olasıİığa dainıa haardır" sözleriyle Atina 'yı uyardı. ABD. taraflara "itidal" önerdi. Milli Güvenlık Kurulu toplantısında Ege bunaJımmın ilk gündem maddesini oluşturacagı bildirildi. Çiller. iki ülke arasındakı kayalık bunalımını görüşmek üzere dün Bakanlar Kurulu'nu olaganüstü topladı. Bakanlar Kurulu toplantısından önce gazetecilere açıklamada bulunan Çiller. Ege'de fiili bir durum gündeme geldığını belırterek "Yunanistan. Türki\e'nin toprak tniebinde bulunduğu gibi bir düşünce üretmiştir. Bö> le iddialar mesnetsizdir: uluslararası hukuka aykındır. 1923 ve 1947 anlaşmalanna bakıimaü. Yunanistan'ın 'Türkiye, toprak talebınde bulunuvor" gibi iddialan uluslararası hukuk kurallan mesnetsiz bırakır" diye konuştu. Dışişleri Bakanlığı ve Genelkurmay Başkanlıgı'nda konu ile ilgili geniş degerlendirmelenn yapıldıgını anlatan Çiller. "Uluslararası hukuk çerçevesinde Türkiye'nin statüsü son derece sağlamdır. Bu doğmltuda. bu hususun fiili bir durum yaratılmadan. uluslararası hukuk çerçevesinde halledilmesi gereği Shell Dosyası (4)... TPAO İİ6 FlÖPt... içinde serpilip gelişmiş, yurtdışında da petrol arama ihalelerine katılan, yeryer kazanan bir kurumumuz, çalışmalannı genişletiyor. ikinci karara geçelim. 4008 no'lu bu kararın birtarafı TPAO, diğer tarafı Shell. Daha doğrusu yüzde yüz hissesi merkezi Hollanda'da bulunan Shell şirketine ait N.V. Turkse Shell. Kararın "tesis ve tescil edilecek petrol hakkının mahiyeti" bölümünde şu yazılı: "Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'nın sahip bulunduğu AR/TPO/3275 hak sıra no'lu petrol arama ruhsatnamesinin 3955 hektartık kısmında aşağıda belirtilen hususlann N.V. Turkse Shell şirketi lehine bir hak TPAO aleyhine bir takyit (kısıtlama, şart koşma) olarak tesis ve petrol siciline tescili." Buna göre TPAO'nun arama yaptığı 47 bin 453 hektartık alanın 3955 hektarlık kısmında TPAO ile Shell birlikte hareket edecek. Shell buradaki harcamaların yüzde 50'sini karşılayacak. Bunun karşılığında istemesi durumunda Shell'e yüzde 50'lik bölünmez hisse verilecek. Shell hisseyi satın alma hakkını kullanıncaya kadar üretilecek hampetrolün yüzde 50'sinin mülkiyetine sahip olacak. 1.12.1995 ile 4.12.1995 arasında Shell ve TPAO ayrı ayrı PİGM'e başvuruyor, yukarıdaki kararın alınmasını istiyor. Petrol Yasası gereği durum Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'na bildiriliyor. Bakanhk 12.1.1996'da, "olur" diyor. Karar 27.1.1996'da yayımlanarak yürüriüğe giriyor. Bu tür anlaşmalarzaman zaman imzalanır. Ancak bu tarihler, Shell'in Diyarbakır ve çevresindeki 150 petrol kuyusunu Perenco şirketine devrettiği, anlaşmalann imzalandığı, PlGM'in durumdan haberdar olmaması nedenıyle işin kitabına uydurulmaya çalışıldığı dönemler. Burada bir dizi soru akla geliyor. Birkaçını sıralayalım: OLAYLARIN ARDEVDAKİ GERÇEK • Baştarafı 1. Sayfada Eğer böyle bir denetim öngörülmezse, halkın "yardımlaşma" duygularını kimlerin hangi amaçla kullandığı anlaşılamaz. Haksız kazanç sağlayanlar ortaya çıkar. Ikincisi, Türkiye'de siyaset ne yazık ki ticari bir iş haline geldi. Siyasi partilerin, yasal ve yasal çizgilerin dışında olmak üzere iki harcama kalemi var. Refah Partisi'nin ikinci kalemi çok ustalıkla kullandığı kamuoyunca biliniyor. RP'nin kullandığı önemli silahlardan biri şu: "Biz parti olarak harcama yapmıyoruz. Adaylar kendi propagandalannı yapıyorlar." O zaman da milyarlarca liralık harcamanın kaynağı anlaşılamıyor. Almanya'da toplanan milyonlarca marklık bağışın kişisel hesaplarla Türkiye'ye aktarıldıgı ve propaganda çalışmalarmda kullanıldığı biliniyor. Sonuç olarak Fatih Birinci Asliye Ceza Mahkemesi, Mercümek'i Bosna'ya yardım adı altında başlatılan kampanya ile "yardımseverleri hile ve desiseleryaparak hataya düşürup haksız menfaat sağladıgı" gerekçesiyle 4 yıl 1 ay hapis ve 20 trilyon 655 milyar, 905 milyon lira para cezasına çarptırdı. Btı tür olayları önlemek, salt tek tek ortaya çıkarıldığında gerekli cezayı vermekle olmaz, siyasetin ticari çıkarların dışına çıkarılması için daha köklü önlemler almak gerekiyor. • •• Yoksa ben cüzzamlı mıyım? 1 Shell yetkilileri Güneydoğu'dan çekilmeye gerekçe olarak, sürekli "Hiçbir önyargı aramayın. Bizce bölgenin stratejik önemi bitmiştir. Bu yüzden çekiliyoruz" demişlerdi. Bu doğruysa şimdi niçin TPAO'nun hakkı olan bölgeden pay istiyor ve alıyor? 2 Shell yetkilileri Güneydoğu'daki petrolü beğerımiyor. "Maliyeti yüksek, kalitesini arttırmak da ayrı bir maliyet" diyorlar. Çekilme gerekçeleri arasında bu da varsa, şimdi niçin başka bir kanalla geri dönüyor? 3 Bölgedeki petrol arama çalışmaları sırasında çıkan kirli suyun, uluslararası kurallar gereği geldiği yere basılması gerekiyor. Ancak Shell'in böyle yapmadığı, yüzeye basıp içme sulannı da tehdit ettiği belgelerle saptandı. Şimdi Çevre Bakanlığı da konunun üzerinde. Bu konuda, sabıkası bulunan bir ku Ege ısınıyor yunca Çiller başkanlığında. olay hakkındakı son gelişmeleri değerlendırmek için bir toplantı düzenlendı. Toplantıya. Baykal. Genelkurmay 2. Başkanı Orgeneral Çevik Bir, Dışişleri Bakanlığı Vfüsteşan Büyükelçi Onur ÖyTnen MİT Müsteşan Sönmez Köksal ile diğer askeri ve sivil üst düzey yönetıciler katıldılar. 3.5 saat süren toplantı sonunda ılk açıklamayı yapan Baykal. Yunanistan'ın "Adavaasker cıkarmadık" resmi açıklamasına karşın. Yunan askerlerinın vıdeo bantıyla belırlendığıni bildirdı. Baykal,devletarşıvleri veDışışlerı Bakanlığı belgelerinin ıncelendıgini vurgulavarak "\unanistan'ın yarattıgıfiilidurumu kabul etmek olanaksızdır. Bu durum bir an önce kaldınlmalıdır. Yunanistan. bavragını indirmeli ve askerlerini hemen Kardak'tan çekmelidir" dedı . Açıklamada. Yunan askerlerinin bir an önce geri çekilmesi istenirken "Kayalıklar üzerinde Yunan egemenliği bulunduğunu ispata çalışan tüm işaretlerin aynı şekilde ortadan kaldınlması istenilmiştir" denildi. Açıklamada. Yunanistan'a venlen notada. Türkiye ve ltalya arasında 1932'de yapılan anlaşmaların tamamlanmadığına işaret edılerek, kayalıklarla ilgili hukuki çerçevenın 1947'de yapılan Paris Antlaşması'yla çizildigi bildirildi. Antlaşmanın 14 1. maddesınde, Italya'dan Yunanıstan'a devredılen 14 adanın "ismen" belırtıldıgı. aynca ~bitişikadacıklar" ıfadesıne yer verildıgı vurgulanarak. Atina'ya venlen nota ıçın "Enyakın \tınan adasına5.5 mü uzaktaki bir kayaiıgın ne 'bıtışık' ne de 'adacık° olduğu \urgulanmıştır" bilgısı venldı. Açıklamada, notada. anlaşmadaki "bitişik adacıklar" teriminin "muğbk" olduğu. bu nedenle ^öz konusu kara parçalannın ardıyet du'Müzakerelerle çözülmeli' rumununanlaşmayoluylabelirlenmesıgerekDışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ömer Akbel. Çiller de Kardak ka> altklarının Türkiye'ye tıgınin anlatıldıgı kaydedildi. Kardak bunalımı konusunda Ankara'nın ABD Dışişlen Bakanlığı'nınaçıklamasında. şöy ile bir temasta bulunmadığım ıfade ederek ait olduğunu ve bir oldu bıttiye ızin verilmeyecegıni vurgulayarak "Bir sonın \arsa, he le devam edıldı: "Yunanistan'ın bazı küçük ABD Başkanı BillClinton'ınTürkYunanilişmen mü/akerelerle çözülmesi lazıni. Biz NA adalar ile adacıklan yapay ve yösterişli bir şe kileri ile ilgili mektubu hakkında ise "Yunan TO Konsey i \ e Biıieşmiş, Milletler nezdinde bu kilde iskâna açma çabalannın herhangi bir hükümetiıün «mrunlannçözümü için müzakeÇiller. Bakanlar Kurulu'nun dünkü toplan konuyu ele aJmaya hazınz'" dedı. Çiller. Av hukukisonuç doğu rmayacağı da bildirilm iştir. re masasuidan kaçışı, ABD Baskam'nı da en"4 tısından önce Genelkurmay Başkanı Orgene rasya fenbotunun kaçırılması olayında oldu Türk tarafinın Dogu Ege'deki adacık ve kaya dişelendiriyor'" dedı ABD'nın Ankara Büvüral Ismail Hakkı Karadayı ı le bir görüşme yap ğu gıbı "bilinçli. karaıiı ve bilgili" davrana lıklann aidivetlerinin belirlenmesi amacıyla kelçısı MarcGrossman. dün Dışişlen Bakanda ıfade ederek "Ancak mad tı. Çiller'ın. Yunanistan'ın Trakya'daki birlik caklarını belırttı. V'ideoaracılıgıyladünsabah Yunanistan ilegöriişmelere hazır olduğu. bun lıgı'na davet edılerek Öymen larafından bilH Baştarafı 1. Sayfada deler arasındakı bt'lirsizlik, lerinin teyakkuz durumuna getirmesi ile ılgi 11,40'ta. silahlı grupların ıkı lastık botla ada dan sonra da karasuian sınırlannın beliıiene gilendirildi. ABD Dışişlen Bakanlığı'nın. millivetçüiği göstermektedir. Türk gazeteeilerin adaya çık li haberler üzerine. Karadayı 'dan son duruma bileceği ifade olunmuştur." Türkiye ve Yunanistanın V\'a^hıngton büyüya çıktıklarının belııiendığı ögrenildi. Bu veya hcrhangi başka bir ma sebebi olmamah" yoru ilişkin bilgi aldığı öğrenildi. TürkYunan gerCumhuriyet'e bılgı veren Yunanistan'ın kelçilenni çagırarak. taraflara "iridalli" davDışişleri Bakanlığı'na çagrılan YunanissaJdırgan miUiyetçiliğe, V'u munda bulunuyorlar. ginliği sonucu, Genelkurmay'ın, Ege ve Trak tan'ın Ankara Büyükelçisi Dimitrios Nezeri Ankara Büyükelçılığı yetkilileri. Kardak ka ranmalarını tavsjye ettiği ögrenildi. Bugün nanistan'ın cevabının, anınBasının görevinin, olaylar ya'daki bırliklerini teyakkuz durumuna getir tis'e dün. Baykal tarafından protesto notası yalıklanna Yunan askerlerinın çıkmadığım NATO. Avrupa Bırlığı (AB) v e Rusya'nın Anda,sert\ekararlıolacağınıi karşısında kamuoyunu aydın diği öne sürülürken, bu haberler, askeri kayverıldi. Dışişleri Bakanlıgı'ndan dün yapılan öne sürdü. Ankara Büyükelçisi Dimitnos Ne kara'dakı büyükelçilerine Dışişleri Bakanlığı lan ediyonız. Elimizde im latmak olduğunu belirten ay naklarca doğrulanmadı. yazılı açıklamada. Yunanistan "ın Kardak ka zeritis'in. Türkiye'nın verdiği notayı alırken. Müsteşar Yardımcısı Büyükelçı İnal Batu kânlar mevcuttur ve bunla nı çevreler, adaya başkalan taKardak bunalımı konusunda dün gece bo yalıklanna asker konuşlandırdığı kaydedildi. Bavkal'a. "Sizi tenıin ederim ki kavalıklara tarafından bilgi verilecek. n tereddütsüz kullanacağız. rafından dikilecek bayrak. baEgemenlik haklarımız üze sın tarafından haberyapılabırinde hiçbir tartışma kabul lirdi. ancak gazetecilerin biz' etmiyoruz. Kendilerini kan zat kendilerinin bayrak çekerek sonra da haberyapmalan. ' dırnıasınlar." Yunan gazeteleri, Türki TürkYunan ılişkilerinı olumsuz yönde etkiler görüşünü ye'nin Atina Büyükelçisi ifade ediyorlar. l'mit Pamir'in. önceki gece Öte yandan. Ege'de başla• Yunanistan Dışişleri Bakanlığı'na davet edilmesi konusu yan gerginlik yüzünden, Yuna geniş yer verdiler. Türki nan Silahlı Kuvvetleri'ndeki ye'nin konu üzerindeki karar olaganüstü durum devam edi lılığını \urgulayan gazeteler. yor. Silahlı kuv vetlerin her ka, Bodrum sahillerine 3 mil demesinden gelen bilgiler, uzaklıktaki bu kayalıklarda anında Genel Kurmay tarafından degerlendirilip Başbayaşanan bayrak olayından kanlık ile Dışişleri ve Millı sonra Yunan donanmasının Savunma bakanlıklanna bilgi 'tejakkuz' durumuna geçiril veriliyor. diğı öne süriildü. Ancak bu . sa\, resmi kaynaklarca henüz AB 'ye şikâyet etti doğrulanmadı. AB Konseyi'nin dün BrükYunanistan Dışişleri Bakanı Teodoros Pangaİos ve Mil sel'de yapılan toplantısına iik li Sa\unma Bakanı Verasimos defa katılan yeni Yunanistan Arsenis'in, sert olmayan. dip Dışişleri Bakanı Theodoros lomatik ifadeleri, Hürriyet ga Pangaİos. Türkıye'yi. "Ege zetesinin, Kardak kayalıklan Denizi'nde kışkırtma yapna bayrak dikmesi üzerine. makla" itham ederek ve **bnYunan bastnı tarafından aynı na son vermesini" isteye. şekilde tepki aldı. Yunanis rek"Aksi takdirde sert tepki tan'da yayımJanan hemen bü göstereeeklerini" sö\ ledi. AB üyesı ülkelerin dışişletün gazeteler, Hürriyet gazetesinin önceki günkü manşetini, ri bakanlarından oluşan konbirinci sayfalanna alırken seyde. bir konuşma yapan 'Türk gazetecilerin provokas Pangaİos."Ege'deki Türk laşyonu', •Türk ajanlar adacığı kırtmalannın devamı halinmıza çıkülar' gibi başlıklar de", Atina'nın. "sakin, ancak kararfa bir şekilde uluslararakullanıidı. Atina'daki tarafsız siyasi sı hukuktan kaynaklanan " çevreler, Ege Denizi ile ilgili haklannı savunacağını" beolarak 1914. 1923. 1932. lirtti. Gümrük birliğinin. Tür1936 ve 1947'de anlaşmalar kiye'ye yeni haklar kazandırimzalandığını belirterek söz dıgı gibi, yeni y ükümlülükler konusu anlaşmaların birçok de getirdiğini kaydeden Panmaddesinuı, çeşitli yorumlara gaİos. "demokrasi ve insan açık olduğunu. hangi adala haklan konusunda Ankann. hangı ülkede kalacağına ra'nın yakın takipte tutulmasını" istedı. dair açık ifadelerin bulunma4 BoMnden oiuşcn programa konuc olarak; Pangaİos konuşmasındâ, dıgına dikkat çekıyorlar. AyZeynep Ava,Oiday Ödnci, Murat Bdge, Kurşt* Bumin, Prof. Dr. Ünsd Oskay, Can Kazanoğiu, nı çevreler, Türkiye ile Yuna Türkiye'nin "Kıbns konusunistan arasındakı anlaşmazlı na daha yapıcı yaklaşmasını" Cezmi Ersâz, A İ Bayramoğlu, Doç. Dr. Aytk) Uğur, ğm buradan kaynaklandığmı da istedi. 1987'de savaşm eşiginden dönüldü ANK.VRA (Cumhuriyet Biirosu) N'ATO'nun "yıldızlan bir türlü barışmavan" üyeleri Türkiye ve Yunanistan arasında yakın tarihlerde yaşanan ve iki ülkedonanmalannı karşı karşıyagetirengenlimler. son anda sıcak savaşa dönüşmeden çözüldü. I987 yılında yaşanan bunalım. bunlann en kritigi olarak ortaya çıktı. Türkiye ve Yunanistan arasında 1970"li yıllardan itibaren yaşanan belli başlı gerginhkler şöyle: 1987 martında ^ünanistan, Ege'de Mınan karasuian dışında kalan alanlarda. aralannda > abancı firmalann da bulunduğu Kuzey Ege Petrolleri şirketine petrol arama ve sondaj \apma mü verdi. Türkiye. Yunanistan'ın 1976 Bern Vntlaşması'nı çiğneyerek Ege'nin ihtiJaflı kıta sahanlığında petrol araması haünde misillemede bulunacağı konusunda Vünanistan'ı uyardı ve Türk donanmasına ait gemiler bölgeye gitti. İki ülke arasında savaş gemilerini karşı karşıva getiren bu olayın bir savaşa dönüşmesi. dönemin Başbakanı Turgut Özal'ın, kalp ameliyah olduğu Houston'dan dönerken uğradığı Londra'dan verdiği mesajlarla önlendL tmzacı ülkelere karasulannı 12 mıle çıkarma hakkı veren 1982 tarihli Deniz Hukuku Sözleşmesi'nin yürürlüğe girdığı 15 Kasım 1994. TürkYunan ilişkilerinde bir diğer önemli bunalımın yaşanmasına neden oldu. Türkiye ile Yunanistan arasında çözüm bekleyen bellı başlı sorunlar şunlar: Karasulannın genişliği: Ege'de Türkiye ve \ünanistan'ın karasulannın genişngi 6 mü. Yunanistan 1982 Deniz Hukuku Sözleşmesi'nin kendisi ne karasulannı 12 mile çıkarma hakkı verdiğini belirnyor. Ankara ise Türkiye'nin Ege'nin açık deniz alanlanna ve Ege'den Akdeniz'e geçişini ciddi şekilde engelleyecek olan karasulannın 12 mile çıkanlmasını savaş nedeni olarak göriiyor. Hava sahası sorunu: Yunanistan 6 mıllık karasuyu genışiığine karşın uiuslararası alanda örneğı olmayan bir politikayla 10 mıllik bir hava sahası ıİan ettı. Oy sa uluslararası hukuk ve bu konudaki anlaşmalar. millı hava sahasının genışliğini ülkenin karasuları genişlığı ılesımrlandırıvor. Doğu Ege adalannın silahlandırılması: Yunanistan'a ait Doğu Ege adaları Türkiye'nin güvenliğini yakından iigilendiriyor. Ege kıta sahalığı sorunu: Ege kıta sahanlığı Türkiye ve Yunanistan arasında sınırlandırılmadı. Yunanistan sınırlandırma konusuna salt hukuki açıdan bakıyor ve çözüm için tek yolun Uluslararası Adalet Dıvanı olduğunu belirtiyor. Ankara konunun ıkilı görüşmeler yoluyla çözülmesini talep ediyor. Yanıtımız sert UMA KAfTTRKlA YIN 30 OCAK Sah Akşamı Saat: 19.25 SON BAKIŞTA AŞK Cengiz Bddaş, Mehem Aheka kahkUcr. Yönetmen : Nilgün Eroğlu MAKTAV Medyanın 6 bayrak' • Baştarafı I. Sayfada yet'in diktiği bayragı önceki gün indirerek yerine tekrar Yunan bayrağı diktiler. Kayalıkta halen Yunan bayrağı bulunuyor. Hürriyet gazetesinden önce de cuma günü Millıyet gazetesi. helikopterle indiği başka bir kayalıga Türk bayrağı dikmişti. Yunanistan'da dün yayımlanan ba1 zı gazeteler, "Ege'de tahrik* . "Türkişgair. "îmia'ya Türk fikarması". Yunanistan için İmia'da utanç" ve "Ankara, bizden toprak talep ediyor" başlıklannı kullandılar. Cumhuriyefe konuyla ilgili bilgi veren askeri kaynaklar. "Hem askeri çevreler, hem de diplomatik çevreler konuya itidalle yaklaşıyor. Ancak medyanın tutumu. en ufak olayı bile kriz boy utuna getiriyor. İki ülke arasında daha önce yaşanan olaylarda da nıedya/ıın benzer dav ramşı görüJdü" dediler. THhr Kamu HizmeU VayıncıltSı